tt No. 11541. MMANW'TSRIJS. Maandag 24 April 1011. ISTieti-ws- ezx voor G-o-ctd.su en Oxonstxelcezn 50e Jaargang. en scourant Buitenlandsch Nieuws. ioo>; Eixiten laxxd.. FBUtLLKTOX I «o3; Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. serbeHlht Sm te ontfiouben! Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. prijs deradvertentiEn? Telefoon ïnterc. 82. avond van 23 85'; 93'A 87 877i« 88'/, 58’/,, 208’; 209 517» 73'/2 162 465'/a 462>; 157 115 17 110 63 75 67. 5*/« ii’i.. 80 80 98'; 108 158'/, 157’V te (Wordt vervolgd.) 88’; 58’/, 90'; 68 «7'7.. 2267, 27'; 74'; 162’; 466 109'/. 627. 207 300 188 170'; 765 PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per poet 857,. 93'/» 63’; Zooals de ouden zongen De Nieuwe Courant, het anti revolutionaire plaatselijke weekblad, bevat een lang ingezonden stuk, onderteekend tegen een artikel in ons blad gericht. Ziedaar de taal van een blad, dat tot de meest getrouwe verde digers der kerkelijke coalitie behoort. Zullen de clericalen dit valsche argument nuj^voortaan ongebruikt laten? Wij hopen het, al zijn we er niet gerust op. Maar dan zullen onze vrienden het citaat, dat wij hierboven af- .drukken, bij de hand hebben I 207'/, 300 188 997,. 91’’i. 87'; 47>; 103’; io3'; Zuid-Westelijke alf tot zwaarbe- oog weer, «elfde 997,. 5i’;« 737, 16'7.. het eenvoudig ónmogelijk is, het kies recht louter aan de hoedanigheid van gezinshoofd te verbinden. „De grootste onrechtvaardigheden en allerlei scheeve verhoudingen zou den daarvan het gevolg zijn, tot nadeel van het kiezers-korps en van het land. „Ook het individu kan en mag aan de stembus tot zijn rechtkomen. En het lijkt ons niet mogelijk in te zien, dat het kiesstelsel eerst dan principieel juist zal zijn en van alle smetten van volkssouvereiniteit vrij, wanneer jongelieden, die hun huwe lijk nog eenigen tijd wenschen uit te stellen, van de stembus worden geweerd. „Laat men het A. K. bestrijden, indien men zich daartoe gedwongen voelt, dit is ieders recht. „Laat men het woord want veel meer dan een vreesaanjagend woord is het voor velen niet uit den booze achten. „Maar laat men niet den indruk wekken aldus besluit het Katho lieke orgaan alsof degenen, die noch het woord, noch de zaak duchten, slachtoffers zijn geworden van een valschen waan en revolu- tionnaire ideeën I” 28";, 4727. 1671. 5R8. pCt. inter, Nationale ns hooger, Cul- adel, Tabakken, aw, PetrnledittB toig BUitw. meisjes van dio school verdreven zjjn. Morgen volgt het slot van deze beschouwingen. De Redactie van het weekblaadje plaatst het stuk, edoch buiten haar verantwoordelijkheid Dit maakt 't ons ónmogelijk met, den schrijver van gedachten te wis selen. Politiek debat gaat tusschen de eene redactie en de andere. En mengt zich een lezer in het debat, dan heeft deze zich te wen den tot het blad, waartegen hij zijn bedenkingen wil uiten. Dit is eerste regel bij goede persmanieren. Zeef slechte manieren daarentegen zijn het, om anonieme stukken op te nemen tegen andere bladen. Of men plaatst een dergelijk artikel redactioneel, dus voor eigen verant woordelijkheid (eventueel voorzien van kantteekeningen), öf men ver wijst 't ter snippernmnd. Wij zullen zulke .antirevolutio naire persmanieren niet in de hand werken. Behoorlijk polemiek, ook met de N. Ct. gaarneMaar voor anoniem geschrijf passen wij. De N. Ct. moge ter verklaring van hare zonderlinge houding kunnen aanvoeren, dat het hoofdorgaan barer partij op het stuk van politiek fat soen zulk een slecht voorbeeld geeft, een verdediging kan dit toch niet heeten. 224'/, 1150.— lige uitdrukking aan en het vuur in haar blik doofde uit. „Vraag mij maarzei ze kalm. „Had mynheer de graaf vijanden „Slechts één zijn broeder.” „Waar woont deze en wat is hij «Hij woont in Graz en is gepensi- onneerd majoor.” „Waarom leeft hij met zijn broeder in vijandschap „’t Is eene oude vijandschap. Wij verkeeren in ’t geheel niet ryet el kander. Mijn zwager trouwde met een burgermeisje, dat kon mijn man hem nooit vergeven en de majoor op zijne beurt kon het mijn man nooit verge ven, dat hij een zoon kreeg, die zijn Walter de kans op het majoraat ont nam. Herbert werd namelijk geboren, toen Walter reeds eënige jaren oud was, en de Grauensteins van Graz hadden zich reeds gevleid met de hoop, eenmaal zich in Grauenegg te kunnen vestigen.” „Bestaat er anders geen oorzaak? Ik bedoel de eene of andefe gebeur tenis „Mogelijk wel maar ik ken ze niet. Ik weet alleen, dat de twee broe den elkanter bitter haten en dat als er iemand is, die mijn man in ’t onge luk zou willen storten, men op de eerste plaats aan den majoor moet dMkeh? 287, f 1.25 1 50 Met Geïllustreerd Zondagsblad ,150 Idem franco per post1 90 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lange Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren Meteriologisch- BILDT. stand 777.1 te u eter stand 749.2 Zooals we reeds vroeger gemeld hebben, is in België door minister Scliollaert een nieuwe schoolwet in gediend, waarvan we reeds het een en ander meegedeeld hebben, als ook van den strijd die de liberalen en so- ciaal-democraten tegen dit ontwerp hebben aangevangen. Dit nieuwe ontwerp, waarvan we hier nu eens meer nauwkeurig de werking indien het zoo wordt aangenomen, willen nagaan, stelt voor België leerplicht in. Art. 1 toch zegt: „Huur van diensten van kinderen, die hun 14® jaar niet hebben volbracht, is verboden.” „Mogen verhuurd worden de diens ten van kinderen van 13 jaar, houders van het getuigschrift van lagere stu- 277„ 74'; 1») Ik hoop’ echter met den oogst van dit jaar die zeer goed uitviel, en met behulp van bloedverwanten alles in orde tê brengen, mits men mij den noodigen tijd laat. Ge begrijpt nu wel, mijnheer Hempel, dat ik mij tot u wendde* opdat het onderzoek in het geheim zou geschieden Hempel schoof onrustig op zijn stoel heen -en weer. „Het spijt me zeer, mevrouw de gravin,' dat ik u «niet van' dienst kan *rjm De«oak eischt tijd en nadenken, en zooals ik u reeds zëide, mijn tijd wordt op 't oogonblik geheel in be slag genomen door eene andere zaak.” Vöor den eersten keer verloor nu de gravin hare voorname kalmte en oavaraehidigjbeid. Eene vliegende, h&aetige onruet scbee» haar plotseling Hempel neen, dat kan u geen ■ejmat-apn I Ge m oogt me desen diensh niet weigeren ikbid er u «sa.geeneeom zaltey te hoog zynik wilalke-doen, wat gy vej* dien.” Art. 2 bepaalt dat het lager onderwys kosteloos is voor gemeente lijke, aangenomene en aanneembare scholen, welke sohoolbons aanvaarden. Aan de ouders van leerplichtige kin deren wordt zoo’n schoolbon uitge reikt on deze bon geeft recht tot het bezoeken van een der genoemde scho len, naar vrije keuze van den belang hebbende. Van de kosten van het onderwijs betaalt de Staat 6/.o, de pro vincie */10 en de gemeente ^/.0. Na tuurlijk worden ook vermeld de ge vallen, waarin de ouders vrijstelling hebben verkregen van het laten geven van onderwijs aan hun leerplichtige kinderen. Verder wordt aan het la ger onderwijs een leertijd van 2-stu- diejaren toegevoegd in welken tijd do jongens zullen worden beziggehouden met handenarbeid en de meisjes wor den opgeleid voor de huishouding. Ook worden straffen bepaald tegen elkeen, die een huisvader of voogd wil dwingen zijn kinderen naar een bepaalde school te zenden. Art. 17 bepaalt dat art. 1 van deze wet in werking zal treden op 1 Oct. 1914. Nu een en^nder over de gevaarlyke strekking, die sommige artikelen heb ben. Allereerst iets over de school- bons. Indertijd heeft minister Schol- laert het was omstreeks 1895 geschreven, dat het stolsel van school- bons groote bezwaren had. Het zou met zich brengen een „jacht op den leerling”, want wel worden verschil lende straffen voorgeschreven voor hen, die een huisvader wil dwingen zijn kind op een bepaalde school te plaatsen, maar er zijn gevallen ge noeg, dat eene dergelijke dwang niet strafbaar schijnt. Ook in ons land hebben we toch meermalen gehoord van het bedreigen met kerkelijke straf fen door geestelijken tegen ouders, wier kinderen de openbare school be zoeken. Trouwens, in een massa ge vallen is er van vrijheid van school keuze geen sprake. De provincie West- Vlaanderen b.v. bevat 57 gemeenten, waar geen openbare school is en een aantal gemeenten bezit slechts één school, die dan nog onder leiding staat van een geestelijke zuster. Verschil lende clericale gemeentebesturen we ten er toch wel raad op, de bijzondere school te bevoordeelen. In een 145-tal gemeenten toch is op de eenige open bare school het handwerkonderwijs af geschaft, waardoor natuurlijk alle A in s ter <1 a hi 1911. Vorige- k oen van koers- i hedpti Een der goed-katholieke bladen, Het Centrum, heeft het eerlijke woord gesproken, waarop wij reeds lang gewacht hebben. Juist nu de zaak van het Alge meen Kiesrecht zulke verblijdende vorderingen maakt, heeft de pers der antirevolutionaire partij met her nieuwde kracht gepoogd het A. K. als iets verschrikkelijks, als iets re volutionairs voor te stellen. Deze voorstelling nu is door en door leugenachtigwij gebruiken met opzet geen zachter woord om dat hier geen misverstand in ’t spel kan zyn. Men tracht eenvoudig de kleine luyden, dé goede volgelingen, tegen de eenig gezonde oplossing van het Kiesrechtvraagatuk op te ruien. En waar de groeten het voor beeld gaven (De Standaard natuur lijk voorop! volgden de kleineren. Totdat ’teen der conlitie-broede- ren te machtig werd. Het Centrum nu verzoekt de hoe ren wel te willen „onderscheiden.” „Het kan natuurlijk voorkomen en het geschiedt inderdaad dat men met’revolutionaire leuzen het A. K. opeischt en aan dat kiesrecht ook een revolutionair karakter poogt te geven. „Maar hieruit volgt nog niet aldus Het Centrum dat het A. K. als zoodanig dit karakter ook wer- kelijk zou moeten dragen en der halve door een ieder, die tegen om wenteling en volkssouvereiniteit is, zou zijn te verwerpen. „Men moet de zaken niet verwarren. „Een goedgeregeld A. K. is in zich even weinig re volutionair, als het zoo genaamd organisch- en huismans-kiesrecht. (Spatieering van ons. Bed, G.Ct.) „Ook de vooraieaders van dit laat ste hebben trouwens gevoeld, dat langt, als ik maar zekerheid krijg Geef mij zekerheid Er lag in hare -woorden en meer nog in den toon harer stem zulk een diepe zielsangst, eene zoo koortsach tige opwinding, dat Hempel er onwil lekeurig door getroffen werd. En de psycholoog in hem werd plotseling gewekt door een zeker iets in het we azen dezer vrouw, dat hem geheel raad selachtig scheen en dat hij zich ge drongen voelde te doorgronden. Beminde de gravin haar man zoo hartstochtelijk of was er nog een an dere verborgen dry f veer, die haar drong zekerheid over zyn lot te verkrijgen Hij bestudeerde de taal harer trekken, de uitdrukking harer oogen, en las daarin zooveel zonderlinge tegenspraak dat hij, bijna tegen zijne overtuiging in, besloot de zaak ter hand te nemen, alleen, om de nieuwsgierigheid van den psycholoog, die het raadsel eenerziel wil oplossen, te bevredigen. „Goed, mevrouw de gravin, ik wil de zaak ter hand nemen onder vöor- waarde, dat men voor mij niets ge heim houdt en ik de vrijheid heb alles te doen, wat mij noodig schijnt.” „Ge kunt doen, wAt u nöodig schijnt.” De gravin streek, verlicht ademhalend, over hare slapen, als om cwh Mlve tot nut te krengen. Allengs- Jnn» mm haar geziekt een omncfcil- „Hoe ge denkt dus, dat hij het verdwijnen van don graaf de hand in het spel had gehad.” De gravin haalde schouders ep. „Ik weet alleen, dat ik dien man tot alles in staat achten ik vind een voudig geene andere verklaring.” Hempel schudde het hoofd, „Neen, een gewezen officier dat schijnt me onmogelijk 1” „Mijn hemel, ook in de beste krin gen gebeuren zonderlinge dingen overigens wil ik niemand beschuldi gen.” „Weet ge, hoe de graaf in den avond van den 12en gekleed was?” „Neen. Toen wij scheidden, droeg hij een licht zomerpak. Als hij naar de stad reed, was hij gewoonlijk don ker gekleed”. -Hoe is overigens zijn voorkomen Hij is groot en krachtig gebouwd, heeft gryze haren, een glad geschoren gezicht, levendige oogen en een arends neus. Ofschoon hij reeds zestig jaren telt, kan men hem een schoon man van voorname manieren noemen. Hier hebt ge zijn portret”. Zij reikte Hempel eene photograph ie toe, die deze in den zak stak. Daarna stond hij op. God geve, dat ge me spoedig eenig bericht brengt,” zei de gravin bij het afscheid en reikte nu Hempel zelfB PoHTUOAL. Scheiding van Kerk en Staat. De scheidingswet zal heden open baar gemaakt worden. De republiek waarborgt gewetensvrijheid en heft de Katholieke Kerk als Staatskerk op de openbare eeredienst wordt aan zekere beperkingen onderworpen, ter wijl de lasten daarvan zullen gedragen worden door vereenigingen van eere dienst. Omtrent de kerkelijke gebou wen en goederen zijn eenige bepa lingen gemaakt; de kerken komen aan de regeering, maar zullen, voor zoover noodig, aan de godsdienstige vereenigingen worden overgedragen. Den priesters, die op het oogenblik van het uitroepen van de republiek hun ambt bekleedden, wordt een pen sioen toegekend. Pauselijke decreten mogen niet zon der toestemming van de regeering wordeh openbaar gemaakt. Duitschlaud. De zaak Jatho. Het verhoor van de» Keukcht»-. predikant Jatho, die bij het Obereon- sistorium te Berlijn is aangeklaagd, wijl hij niet „zuiver in de leer” is, begon gisteren. Jatho werd van 10 tot 1 uur, met korte onderbreking gehoord door hot „Spruchkollegium”, bestaande uit de predikanten Koch, Möller, Loofs en den opperhof prediker Exc. Dry an der. Jatho bracht tegen de wyze waarop hij was aangeklaagd, zonder dat zijn aanklager bekend of hem genoemd was, een reeks formeeie bezwaren in. Na afloop van het mondelinge onderhoud werd hem het protocol daarvan ter onderteekening voorgelegd. Hij heeft nu een termijn van vier weken, voor het geven van schriftelijke verklaringen op de besproken punten. Na afloop daarvan zullen getuigen worden opge roepen, en dan worden de acten over handigd aan de voorzitter van den „Oberkirchenrat” Volgt, die den ter mijn voor de hoofdbehandeling vast stek. Deze zal waarschijnlijk over vijf of zes weken plaats hebben. OoHTKNHIJ K-HoNOAHIJK, Bij den berg Plesivitsa heeft een de hand. „Ik hoop het. Een mensch kan niet spoorloos verdwynen.” Toen Hempel in diepe gedachten verzonken zijn weg naai- Grunau ver volgde, werd hij plotseling door hoef slagen achter zich opgesehrikt on be merkte hij bij het licht der maan een ruiter, die hem snel voorbijreed en daarna rechts afsloeg naar het woud. Deze ruiter was de jonge graaf Herbert van Grauenstein. Hempel bleef staan en keek hem na. De weg, dien de graaf insloeg, leidde zooals Hempel wist, naar geen dorp, maar naar eene midden in het woud gele gen houtvesterswoning. Wat dreef den graaf, die toch over genoeg bedienden beschikken kon, om nog zoo laat in den avond persoonlijk een houtvester Steinbrech te bezoeken Hempel ken de, Steinbrech van vroeger. Het was een eerlijk, iewat eigenzinnig goed hartig man, maar voor een vriend van Herbert toch wel te oud en te eenvoudig, „Och wat," dacht Silas eindelijk, „daarmee wil ik mijn hoofd niet bre ken Ik heb nu toch genoeg te den ken, en als ik me niet gauw te bed begeef en inslaap, ben ik morgen niets waard en kan mets doen. GOUDSCHE COURANT. Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel meer 0.10 By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0 35 bij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel Groote letters en randen naar plaatsruimte.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1911 | | pagina 1