II
i
LAZEN,
i
E. Alter
No. 11-544.
I
DE MAN IN 'T (RIJS.
I
50e Jaargang.
elcexx
Verschijnt dagelijks
behalve Zon
en
Buiten-
De inzinking der Industrie.
IWSKEKk
IDE,
Bixïten laricL.
FEUILLETON
beroemde
rkgiazen
(gevers, Gouda
Janskerk, der
leningen eni.
nacht 269*
AG,
eskleeding.
if gedeelten
'£3AMM,
Donderdag 27 April 1911.
E. ALTER
?ht 26»*,
AG.
Telefoon latere. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
'3
I-
1
le stad aan huis
M
(Wordt vervolgd.)
ENT.
8 uur. Uitvoe-
dsche Tooneél
ist door Oefe-
ICI1T DER
abeth,
E WAAR-
(ilHIIMIIi: COURANT
ijTïeix-ws-
Genoegen”, 8
van het Voor-
rette-ensemble,
en Orvan, Am-
n Zn,., Gouda
van Beeldende
ter, Architect en
van Bouw kunde
de statistieken, die uitwijzen, dat
protectie geen arbeiders
belang is.
Een bekend groot-industrieel in
Twente, de heer B. ter Kuile, heeft
nauwkeurig de prijzen van tal van
levensbehoeften en materialen, voor
den bouw eener fabriek benoodigd,
nagegaan in de Nederlandsche fa
brieksstad Enschedé en de Duitsche
fabrieksstad Gronau, waar eveneens
textiel-industrie wordt beoefend.
Zijn cijfers toonen aan, dat de Duit
sche arbeider voor nagenoeg alle
levensbehoeften hooger prijs moet
betalen dan zijn Hollandsche lotge-
nooten, terwijl de loonstandaard in
beide plaatsen weinig verschilt en in
vele afdeelingen der tabrieken vol
komen gelijk is.
De ondernemer is er al niet beter
aan toe dan zijn werknemer. Zijn
productiekosten zijn ongeveer 10 pCt.
hooger dan die van zijn Twentschen
collega
En dan durft deze „christelijk”
genaamde regeering de protectie
nog aankondigen als „welvaarts-
wetten!”
De wassende beweging in Frank
rijk, de steeds stijgende ontevreden
heid in Duitschland, het toenemend
verzet in Amerika bewijzen, dat die
mooie naam slechts dient tot beman
teling van een zeer leelijk ding een
belastingheffing, die spot met het ge
zonde beginsel, dat de lasten naar de
draagkracht moeten worden verdeeld,
die neemt van den armen Lazarus
en de rijkste Nabobs spaart, ja, rijker
maakt.
Het opschrift van dit artikeltje
vermeldt een geliefde uitdrukking
der protectionisten. Om de industrie
uit die inzinking te redden, worden
dan de hooge invoerrechten aange-
prezen als het universeele heilmiddel.
De protectionistische doctoren ver
geten echter één ding; allereerst
dient geconstateerd te worden, dat
de kwaal er werkelijk is. Als de
heeren de diagnose onzer nijverheid
opmaken, zal hun blijken, dat zij
een kwaal onzer industrie simuleeren
om de aanwending van hun protec
tionistische pinkpillen te rechtvaar
digen. Ongelukkig voor de verdedi
gers der protecties, bestaan er in
ons land zoo iets als statistieken,
die in de dorheid der cijfers het
onomstootelijke bewijs leveren, dat
onze industrie in alle opzichten de
hulp der protectionisten kan ont
beren. Het „Vrije Ruilverkeer” geeft
in één zijner vlugschriften weer leer
zame feiten. Telde ons land in de
tachtiger jaren 2381 fabrieken met
3664 stoomketels, in 1908 was dat
aantal gestegen tot 4937, waarin
7226 stoomketels dienst deden.
Dat is nagenoeg een verdubbeling.
In 20 jaar tijds kon onze „inzinkende”
industrie toch nog 1200 nieuwe fa
brieken oprichten, wat wel op het
tegendeel van een toestand van ver
val wijst. Een halve eeuw geleden
voerde ons land 16.000 K.G. aard
appelmeel uit, in 1909 niet minder
dan 64 m i 11 i o e n kilo. Dit cijfer
spreekt te meer, omdat de hooge
rechten in andere landen op dit pro
duct gebleven, velen deden vreezen,
dat onze aardappelmeelindustrie daar
door ten gronde zou gaan. Het tegen
deel alweer is gebleken. Deze indus
trie heeft zich een plaats op de
wereldmarkt weten te veroveren en
onder de tot dusver gevolgde vrij
handelspolitiek zich krachtig weten
te ontwikkelen.)
>rdia", 8 uur.
aering door het
Ensemble.
Bouw- en Wo-
Spieringstraat
ar vergadering
an Armenzorg.
i gsregeld tijdig
ontvangen van
m, vermakelijk-
dan in onze
Boter
Groenten
Vee
Vlas
Boter
Groenten
Vee
Vlas
Met andere takken van nijver
heid is, het niet minder goed ge
gaan.
Men zie slechts de cijfers
Uitvoer omstreeks 1850.
203.000 K.G.
24.000 K.G.
f341.000
f394.000
vreemdeling uit de Nederlandsche
industrie.
En de genoemde voortbrengselen
zijn op verre na niet dé eenige arti
kelen, die door onze industrieelen in
het buitenland worden afgezet.
Uit de zeer lange fijst, die de
regeeringsrapporten vermelden, noe
men wij als export-artikelen onzer
industriespijkers en draadnagels,
vleeschsnijmachines (in toenemende
hoeveelheden), koper, zink- en ijzer
werk, brandkasten, brandbluschmid-
delen, rijwielen, automobielen, kachels,
emailwaren, blikemballage, weeg-
werktuigen, electrotechnische instru
menten, capsules, electrische lampen
(in groote hoeveelheden), eboniet,
inkt, lucifers (in 1908 83 millioen
doozeri), vluchtige olién en essencen
(sommige fabrieken 60 pCt. van haar
geheele productie), melksuiker, ver
duurzaamde levensmiddelen, gecon
denseerde melk (deze beide artikelen
in groote hoeveelheden), rieten meu
belen, (waarvan veel naar Frankrijk),
klompen, borstelwerk, zijden hoeden,
schoenen, enz. enz., waarbij nog ge
voegd kan worden dat voor buiten-
landsche rekening hier te lande druk
werk, zoowel lithographic als typo
graphic verricht wordt.
Voor tal dezer artikelen moet de
grondstof uit het buitenland worden
betrokken. De verklaring is gemak
kelijk. De Nederlandsche fabrikant
kan inslaan, waar hem de grondstof
het goedkoopst wordt geboden hooge
rechten bemoeilijken hem niet, en
het is niet te bout gesproken, als
wij beweren, dat juist ons vrijhan-
delsstelsel hem in staat stelde zich
een plaats op de buitenlandsche
markt te verov'eren.
De lezer zal wel tot de overtui
ging gekomen zijn, dat de beweerde
inzinking onzer industrie naar het
rijk der fabelen moet worden ver
wezen. Hetzelfde is het geval met
een andere protectionistische be we-
ring, n.l. dat de arbeiders baat
vinden bij protectie. Het zijn alweer
;oed.
f en AimK».
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1 25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad 1 50
Idem franco per post 1 90
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Verhopen, eer de trein vertrok. Hem
pel zette zich in een hoek der wacht
kamer neer en dacht er over na, wat
nu wel het beste was, dat hij kon
doen. Hij kwam tot het besluit, dat
men onmogelijk den moordenaar kon
vinden, voor men het motief der daad
kende. Wist hij, waarom men mevrouw
Walker vermoordde, dan wist hij ook
zeker, wie het geweest wasal zou
hij naar het einde der wereld gevlucht
zijn, hij zou hem vinden.
„Ik ben dus juist even ver als gis
teren morgen,” bekende hij zich ein
delijk met een z-ucht en in gedachten
voegde hij er bij„Uw oude fout,
Silas ge hebt de wijsheid van het
woord„kunnen wachten” nog altijd
niet geleerd. Hadt ge de papieren der
vermoorde en het huis, waarin ze
leefde, bestudeerd, in plaats van hare
moordenaars na te foópen wie
weet, of ge al niet verder waart ge
komen
Hij had niet bemerkt, dat zich in
zijne 'nabijheid twee personen neerge
zet hadden, die blijkbaar op het ver
trek van den trein wachtten. Niet
▼oor ze begonnen te spreken, werd hij
hen gewaar en wierp hij een korten
onverschilligen blik op hen.
De eene was eene vrouw van mid
delbaren leeftijd, tamelijk zwaarlijvig
en naar haar uiterlyk te oordeelen
Na onze mededeelingen over de
oneenigheden in de Jong-Turksohe
partij willen wo dit thans vorder aan
vullen. Uit de berichten zooab» die
gisteren luidden, moest wel worden
afgeleid dat er een crisis aanstaande
was. Thans komt echter uit Kon-
stantinopol de mededeeling dat de
crisis geëindigd is. Do oorzaak van
behoorend tot den boerenstand. Silas
herkende in Jiaar vrouw Lampl on
verborg zich achter een courant.
De tweede persoon was een jonge
ling van omtrent 1718 jaar, die eeu
leoge mand voor zich had staan.
„Goede zakon gemaakt, Louis,” be
gon do vrouw het gesprok. De jonge
ling schudde het hoofd.
„Niet bijzonder, vrouw Ijampl. De
Maandag is geen goede dag. Zaterdags
wordt alles veel beter betaald op de
weekmarkt maar dan moet men al
heel vroeg op zijn post zyn."
„Naar ik hoor, gaat ge er ook altyd
reeds Vrijdagsavond» heen dan zult
ge wel de eerste zijn
„Dat ben *ik ook. Ik slaap bij myn
neef Stoll, die een winkel heeft kort
bij de markt, en als do eerste klanten
komen, zit ik er ook al. Verleden Za
terdag trof ik het bijzonder goetjpiet
de champignons. De kok van aarts
hertog Johan kocht mij de heele mand
voor een goeden prijs af."
„Nu ge zult het geld wel kunnen
gebruiken, en het zoeken kost u ook
moeite genoeg 1”
„Dat wel. En sinds don moord van
mevrouw Walker, zie ik er tegen op,
in het Grauenegger woud te gaan.
*t Is toch akelig, als men denkt, dat
men daar ook den een of anderen dag
heimelijk vermoord kon worden.”
„Kom, kom, ge zult toch niet bang
zijn? Die mevroïtw Walker heeft ver
moord, kwam toch zeker niet uit de
streek van Grunau.
*„Dat kan men niet weten
„Wel zeker, ’t was een voorname
heer, die hier ver vandaan komt. Mijn
man heeft nog mot hem gesproken
hebt ge dan don steekbrief niet gele-
zen, die nu in allo bladen staat Ik
heb een blad gekocht om hot moeder
mee te brengen, die stelt veel belang,
i» do moordopaarsgeschiodenis. Hier
kunt go 't lezen f” Zij reikte don jon
geling een blad, waarin een nauwkeu
rige beschrijving van dgn man in 't
grijs stond.
Louis las het on gaf het blad hoofd
schuddend terug.
„Alles goed en wel, vrouw Lampl,
Inaar ik denk er het mijne van en
vo'ör zo den kerel niet hebben, ga ik
niet in het Grauenegger woud.”
„Go gelooft toch niet, dat hij zich
daarin nog ophoudt?"
„Wie kan me dat verzekeren Ik
zeg alleen maar, vrouw Lampl, dat
de weduwe Walker niet de eehige
was, die hij veriuQord heeft.”
„Wat zeg je daar Wie zou dan
Er wordt toch in Grunau niemand
vermist
PRIJS DER AD VERTENTI ÊN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer „0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegaji twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels ff 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte
16)
Hij droeg eene kleine, zwarte hand-
tasch en hield zyn zakdoek voor het
gezicht als wilde hij dit verbergen’.
Ook maakte hij den indruk, dat hij
niet gezien wilde worden. Kort na 7
uur verdween hij in het station en
kwam niet meer te voorschijn. Zonder
twijfel is hij met een der naar het
Noorden of ’t Zuiden vertrekkende
treinen afgereisd en wij hebben het
naknken".
Silas keek strak in de lucht Daar
was hem zooeven eene gedachte doot
het hoofd gegaan hij begreep niet,
dat hij er niet eer op gekomen was.
Natuurlek, zoo zat de zaak. De twee
Morgans hadden samen de misdaad
gepleegd, doch reisden daarna sluW
aIb ze waren gescheiden. De een
Was waarschijnlijk zelfs een eind weegt
te voet gegaan en bij een ander sta*-
tion ingestaptdaardoor liet het zich
ook verklaren, dat die in het hotel
van den Zuiderspoorweg meer dan een
uür later was aangekomen. Hij had
gebruik gemaakt van een lateren trein-.
de jongste gebeurtenissen in de Jong-
Turksche partij moet gezocht worden
in de tegenspoeden der regeering in
de binnenlandacho politiek, voorname
lijk door de opstanden in Albanië on
Arabiö. Do schuld daarvan wordt II
gegeven aan het comité te Saloniki
dat door te groote contralisoorendo
werkzaamheid tot ontevredenheid in
die stroken aanleiding hoeft gegeven.
Reeds vroeger «jjn eenige afgevaar
digden uit de' Jong-Turkseho party
getreden omdat hun do leiding van
uit Saloniki niet aanstond. In hot
bizonder hebben echter de officieren
zich critiek op hot comité veroorloofd,
vooral omdat dit naar hun mooning
te weinig rekening hield met de volks
gewoonten en don geest van don Is
lam. De minister van oorlog, hoewel
zelf een vyand van hot Geheim Co
mité, is evenzeer gekant tegen hot
aan het politieke loven deelnemen van
officieren, en het is vooral door tus-
schenkomst van dezen minister, tevens
generalissimus, dat de gevaren voor-
loopig zijn afgewond. Chofket Pasja
is een man van groot gozag on hij
schijnt dit gozag te hebben aangewend
om do groepen in do Jong-Turksohe
partij nader tot elkander te brengen.
De groop dor ontevredenen toch nad
besloten, aan de partij voor to stellen
Djavid Bey, den minister van finan
ciën, tot aftreden te dwingen. Dit
zotk waarschijnlijk geleid hebben tot
een kahinets-crisis, omdat zooals wo
reeds in ons vroeger overzicht hebben
meegedoeld, de andere ministers zich
met Djavid Bey solidair verklaard
hadden. Hot waarschijnlijkste werd
dan ook geacht een kamerontbinding.
Door do tusschenkomst van Chefket
Pasja zal doze maatregel onnoodig
zijn on zijn de gevaren althans voor-
loopig afgewend.
Het Engelscho Lagerhuis maakt
tegenwoordig flinke zittingen, on dank
zij het Kangoeroe-systeom, schiet men
met do Veto-wet flink op. Eergiste
ren worden b.v. op voorstol van As
quith 20 folio bladzijden amendemen
ten overgenlagon, waarna o©n amen
dement in behandeling kwam, om bij
geschillen tuMchon de twoo huizen
een vereenigde zitting te laten beslis
sen, maar Ascuith, die zoex Jfocd be
greep, dat by do tegenwoordige sa
menstelling van hot Hoogerhui» de,
liberalen dun steeds in de mindorheid
zouden zijn, verklaard© het amende
ment onaannemelijk. Gevolgvor-
Ze woonden ook gescheiden, om niet
op te vallen en noemden zich beiden
Morgan zeker een gefingeerde naam
om de politie bij mogelijke naspo-
ringen in de war te brengen.
In de vroegte had de een op den
ander gewacht. Waarschijnlijk waren
ze met denzelfden trein, doch weer
gescheiden afgereisd.
„Wat moet er nu gebeuren, mijn
heer Hempel vroeg do agent, toen
hij bemerkte, dat Silas, zonder zich
verder om hem te bekommeren, naar
het loket ging en een kaartje naar
Wildon nam.
„Niets,” luidde het korte antwoord.
„De steekbrieven zijn uitgegeven,
wachten we eerst het resultaat af.
Adieu 1”
Bij de deur der wachtkamer keerde
Hempel zich om en wenkte den agent.
„Daar is me juist iets ingevallen.
Kent ge een zekeren majoor graaf
Grauenstein
„Neen.”
„Tracht dan nauwkeurige inlichtin
gen omtrent die familie te verkrijgen,
mear zonder dat het opzien baart, be
grepen
„Zeer goed. Zal ik u bericht zenden,
als ik het noodige vernomen heb?"
„Dat heeft den tijd wel, tot ik te
rugkom.”
Er moest nog meer dan een uur
Cacao
Chocolade
Aardewerk voor
Glaswerk voor
Gezaagd hout voore f 109.000
Meubelen voor f501.000
Gist 2.765.000 K.G.
Uitvoer in 1909.
Cacao 19.156.000 K.G.
Chocolade 6.000.000 K.G.
Aardewerk voor f 505.000
Glaswerk voor f 14.025.000
Gezaagd hout voor f36.641.000
Meubelen voor f* 2.133.000
Gist 4.964.000 K.G.
Aan deze cijfers behoeft niets te
worden toegevoegd ze weerspreken
afdoende de protectionistische be
wering omtrent de inzinking der
industrie.
Landbouw en veeteelt hebben
zeker niet het minst hun aandeel
gekregen in den zoo verbazend toe
genomen handelsomzet.
De uitvoercijfers zeggen het alweer:
Uitvoer omstreeks 1850.
12.581.000 K.G.
43.000.000 K.G.
59.747 stuks
17.089.000 K.G.
Uitvoer in 1909.
29.234.000 K.G.
152.000.000 K.G.
85.764 stuks
35.031.000 K.G.
Al de^e gegevens ontleent het
Vrije Ruilverkeer” aan de bekende
Aper^us van ’tLandbouwdepartement,
uit welke rapporten wij ook herhaal
delijk* hebben geput. Zij pleiten op
nagenoeg elke bladzijde voor den
bloei onzer industrie. Onze kaarsen
fabrieken brengen 14.288 ton stea
rine, stearinekaarsen en bijproducten
op de buitenlandsche markt 46.231
ton margarine gaat naar den vreemde,
20 millioen flesschen betrekt de
mgvereeniging
)pvoering van
in».” Opera in
bord”, 7iza uur.
aring ten voor-
erstellingsoord
joneel.
benedenzaal, 8
van de Coöpe-
idscredietbank.
c. „de Réunie”,
ning Goudsche
Gezondheids-
