GROOTE EXPOSITIE
VERGADERING VAN DEN GEMEENTERAAD
LAND- en TUINBOUW.
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
zomen ion.
D. SAMSOM.
-
-
De voorzitter zeide den heer Kerstens
zeer hartelijk dank* voor zijn vriende
lijke en waardeerende woorden, en
hoopte dat diens wenschen in vervul
ling zullen gaan.
De griffier deed daarna voorlezing
van een missive van den heer J. Krap,
houdende kennisgeving van zijn be
noeming tot lid der Algemeene Re
kenkamer, en dientengevolge van zijn
aftreden als lid van het college van
Gedeputeerde Staten en als lid van de
Prov. Staten van Zuid-Holland.
De voorzitter zeide dat deze ken
nisgeving ongetwijfeld door allen met
gemengde aandoeningen zal zgn ver
nomen. Eenerzijds verheugen wij ons
zeker in de aan den heer Krap te
beurt gevallen onderscheiding, zei de
heer Sweerts, maar anderzijds betreu
ren wij zyn heengaan uit deze verga
dering als lid der Staten, en als lid
van Gedep. Staten. Vooral zijn mede
leden in het college van Gedep. Staten
zullen zijn heengaan betreuren. De
voorzitter meende zeker uit aller naam
te spreken, wanneer hij-den heer Krap
van harte veel succes toewenschte in
zijn nieuwen werkkring, en wanneer
hij hem de verzekering gaf dat zijn
gedachtenis bij deze vergadering steeds
in eere zal blijven (algemeene instem
ming). j
Vervolgens deed de griffier, voorle
zing van een overlijdensmissive van
het lid der Staten, den heer Vreeburg,
aan wiens nagedachtenis de voor
zitter een woord var
hulde wijdde.
De nieuw gekozen leden, de heeren
van Rij (Ridderkerk), Scheer (Zoeter-
meer), en prof. van der Swaay (Delft)
namen vervolgens zitting.
Aan de orde was vervolgens de ver
kiezing van een lid der Eerste Kamer.
Gekozen wordt mr. L. W. C. van
den Berg, burgemeester van Delft,
met 51 stemmen, tegen 23 stemmen
op den heer A. Plate, oud-lid van de
Tweede Kamer. Voorts was één stem
uitgebracht op mr. S. van Houten,
oud-minister van Binnenlandsche Za
ken, en één stem op mr. A. Zimmer
man, burgemeester van Rotterdam.
Daarop werd overgegaan tot ver
kiezing van een lid van Gedep. Staten,
ter vervanging van den heer Krap.
Gekozen werd de heer H. C. Vegtel,
met 40 stemmen, tegen 24 op mr. 0.
P. Zaayer, 1 op mr. P. E. Briët, 1
op L. JP. v. d. Blink, 1 op A. Hogen-
boom, 1 op H. de Wilde, 7 blanco,
en 1 van onwaarde.
De voorzitter wenschte den heer
Vegtel geluk met de hem ten deeL
gevallen onderscheiding, en vroeg of
hij de benoeming aannam. De neer
Vegtel dankte de vergadering voor
het in hem gestelde vertrouwen, en
verklaarde de benoeming aan te nemen.
Niets meer aan de orde zijnde, werd
de vergadering door den voorzitter
gesloten.
Vrijdag 28 April 1911.
(Vervolg.)
De heer van E ij kIk ben blijde
dat de heer Jongenburger gesproken
heeft en de kaasmarkt er by gehaald
heeft. Het is nu eenmaal zoo, ik ben
bij de kaas groot gebracht en spreek
er gaarne over.
De heer Jongenburger zegt: cijfers
spreken. Ik hoop dat de heeren en
ook de heer Jongenburger dit altijd
in toepassing zullen brengen. Ik ge
loof dat ik nooit meer cijfers ter ver
dediging van een zaak heb genoemd
dan toen aan de orde was het voorstel
om een vast aanvangsuur voor de
kaasmarkt te bepalen. De heer Jon
genburger heeft zich heftig verzet
tegen dat voorstel niettegenstaande
ik toch met cijfers aantoonde dat de
kaasmarkt in de jaren, dat een vast
aanvangsuur gold, was toegenomen.
Ik hoop dus dat de heer Jongenburger
bij dat denkbeeld zal blijven en altijd
groote waarde aan cijfers zal hechten.
Voorts sprak de lieer Jongenburger
over de opbrengst der waaggelden.
Aan die opbrengst is volstrekt niet
pen bewijs te ontleenen voor grooteren
/^fcjhinderen aanvoer. Er zijn in Gouda
y@lp$p$sa kaashandelaren en nu maakt
hét 'een groot verschil of door die
handelaren veel of weinig kaas ge
kocht wordt. Wanneer door hen meer
kaas gekocht wordt dan wordt er ook
minder aim de waag gewogen en daar
uit kan men dus niet het bewijs halen
dat de aanvoer gering is.
De heer Jongenburger heeft het oog
alleen op de directe inkomsten maar
de Marktcommlssie heeft ook het oog
op de indirecte voordeelen. Laten wij
eens voor een oogenblik aannemen
dat de directe inkomsten niet zullen
stijgen tengevolge van de marktuit-
breiding; wanneer wg bereiken dat
de indirecte inkomsten voor cle ge
meentenaren beter gaan vloeien en
het bezoek aan Gouda beter wordt
dan hebben wij daarmede al zeer veel
bereikt. Wat is het geval? Zooals ik
reeds aangaf, wij moeten het te Gouda
den menschen gemakkelijk makenal
komen er een aantal personen in Gouda
die aan de gemeentekas niets opbren
gen, zij brengen toch wat mede voor
de winkeliers, voor de belastingbeta
lende burgers.
Wat betreft de opmerking van den
heer Jongenburger omtrent den* lut-
telen vooruitgang in de opbrengst der
varkens - en veemarkt, het doet mij go-
noegen dat er in elk geval een voor
uitgang is maar al was er geen voor
uitgang, wat zou dat dan nog hier
beteekenen? De geheele beweging is
ontstaan doordat in den Raad stemmen
zijn opgegaan dat het op de markt
een janboel en een rommel was. Die
rommel was niet van vandaag of
gisteren, die was. er niet van het
oogenblik dat die stemmen in den
Raad opgingen, neen, die heeft reeds
jaren lang bestaan, en met het oog
daarop gingen hier stemmen op om
er verbetering in te brengen.
Ik kan mij niet voorstellen dat de
Marktcommis8ie aan don heer Jongen
burger persoonlijk of in den Raad
;esproken heeft van den opbrengst
der marktgelden zooals door hen is
genoemd. Ik kan mij niet herinneren
dat een der Raadsleden gesproken
heeft van zoo groote vermeerdering
der opbrengst van de marktgelden
tengevolge van de beoogde uitbreiding.
Aan het slot zijner rede gebruikte
de heer Jongenburger de uitdrukking
„zwaar financieel offer". Wanneer men
ïoort noemen een uitgave van f 24000
dan is dat een zeer groot bedrag,
maar dat vertegenwoordigt toch slechts
een jaarlijksche rente van f 800
f 1000. Wanneer men daarvoor krijgt
een toestand zooals de Marktcommissie
zich dien voorstelt, waarbij een groote
verbetering wordt aangebracht in de
markttoestanden, hetgeen ten zeerste
in het belang van Gouda is, dan moet
men niet zoo schetteren over een
„zwaar financieel offer" dat de ge
meente zich moet getroosten. Er wordt
wel meër f 1000 uitgegeven waarvoor
lang niet zooveel beweging wordt
gemaakt.
De heer Jongenburger: M. d.
V.Ik moet protest aanteekenen tegen
de laatste woorden van den heer van
Eijk. Hij zegt dat ik heb staan te
schetteren. Ik weet wel, hij bedoeld
het niet zoo
De heer van E ij kIk trek dat in.
De heer Jongenburger: Dan
zal ik er niet op doorgaan.
Het heeft mij bevreemd dat de heer
van Eijk niet is ingegaan op mijn
betoog en op de door mij aangehaalde
cijfers. Hij heeft niets daarvan weer
legd en is weder begonnen over dien
rommel en dien janboel op de markt
en juist daarover zijn wij het eens
Ik wil nu aan de Marktcommissie een
jaar de gelegenheid geven om dien
rommel daar op te ruimen. Het spijt
mij dat de heer van Eijk daarop niet
ingaat. Ik heb reeds meermalen ge
zegd dat onze marktruimte genoeg
aanbiedt en dat wij Donderdagen
achtereen gezien hebben dat de markt
niet voor de helft bezet is. Als de
heer van Egk op dit punt komt, komt
hfl alleen voor den dag metdeFran-
sche kooplieden. In den tijd der kal
veren is de markt flink bezet maar
dat duurt ten hoogste eenige weken.
Moeten wg daarvoor die hooge uitgave
permitteeren De heer van Eijk weet
evengoed als ik dat er op andere
plaatsen ruimte genoeg is om voor
die 2 of 3 weken dien handel in kal
veren daarheen te verplaatsen. Als dat
het eenige motief is dat overblijft
voor het doen van dergelijke uitgave
dan weet ik het niet meer.
Er is niemand die durft beweren
dat de markt te klein isdat is hier
in deze vergadering nooit beweerd en
het is eigenaardig dat het ook nooit
door belanghebbenden is gevraagd ge
worden. Mij dunkt de menschen die
elke week op de markt komen en
steeds daar nun zaken doen en er
het meeste belang bij hebben zouden
er dan in de eerste plaats om hebben
moeten vragen. De geest in de ge
meente gaat niet aocoord met de
marktcommissie en met het voorstel
tot uitbreiding der markt; de belang
hebbenden zelve vragen er niet om.
Kon men mij aantoonen dat de
marktruimte b.v. gedurende 2 maanden
te klein was dan zou ik er sterk over
denken om mede te gaan met het
voorstel tot uitbreiding. Maar men
komt hier steeds met die Fransche
kooplieden en in den tijd dat die komen
is de ruimte te klein, maar dat slechts
gedurende eenige weken. Dat is dus
eigenlijk het eenige motief voor het
doen dezer groote uitgave.
De heer van Eijk sprak nog over
de wagens op de markt en zeide dat
die een niet te overwinnen moeilijk
heid opleveren. Dié moeiiykheid schijnt
intusschen in andere plaatsen wel te
overwinnen te zijn.
Dan zegt de heer van Eijkals men
den menschen op de markt verbiedt
daar hun wagens te laten staan dan
zou men tenslotte ook aan de stal
houders moeten gelasten dat zij hun
rijtuigen van den publieken weg ver-
wgderen. Daarover loopt het niet.
Het loopt hier over het marktterrein
en te dien aanzien kan de gemeente
bepalingen maken gelijk zij zelve wei.
Een vergelijking met de stalhouders
gaat niet op.
Het is een rommeldat stemt de
heer van Eijk zelf toe. Hoe ontstaat
die rommel Doordat men alles toe
laat. Die rommel moet verdwijnen
nu willen wij een jaar uitstel
ten einde te trachten dat te be
reiken.
De heer van Eijk: De heer
Jongenburger zegt dat ik niet ben
ingegaan op de door hem genoemde
ijfers maar dat heb ik wel gedaan.
Ik heb ook betoogd naar aanleiding
daarvan dat wij moeten maken dat wij
niet achteruit- maar vooruitgaan.
Er wordt wel degelijk geklaagd dat
r op de varkensmarkt geen ruimte
is. Wij moeten zorgen dat wij hier
meer kooplieden krijgen en die kun
nen wij krijgen. Ik geef de verzeke
ring dat wanneer wij een betere ge
legenheid geven en meer ruimte maken,
wij ook meer kooplieden zullen
krijgen.
De heer Jongenburger betoogt dat
de drang naar marktuitbreiding niet
uitgaat van de kooplieden zelve. Ja,
velen verlangen niet dat er meer koop
lieden komen. De Holl. Maatschappij
van Landbouw heeft al het mogelijke
gedaan om hier een veemarkt te krij
gen maar wie hebben dat tegenge
werkt De kooplieden uit den omtrek
van deze stad. Als dien bij de koop
lieden inlichtingen gaat inwinnen
dan zullen zij natuumjk zeggen dat
de markt groot genoeg is, maar wij
moeten uit onze eigen oogen kijken.
De heer Jongenbnrger zegt dat de
eigenlijke drukte slechts 2 a 3 weken
duurt en dat de kalverenhandel dan
wel ergens anders kan gehouden wor
den. Laat ik er dan nog eens op wijzen
dat, toen men de veemarkt wilde op
richten, er geen ruimte was om dat
beetje vee te plaatsen. Wij hebben
toen de varkensmarkt naar de Hout
mansgracht gebracht voor eenige we
ken maar wat hebben wij daarover al
niet moeten hoorenDegenen die zoo
tegen den jiitbreiding de markt ge-
kent zijn moeten maar eens geen in-
formeeren wat men toen te hooren
kreeg
Als er iet» nieuws op de markt
komt dan is er geen plaats voor. Het
is jammer dat die koemarkt*niet door
gegaan is maar was zij doorgegaan dan
zou er geen plaats geweest zijn voor
de varkens. Wanneer er iets bg komt
is er geen plaats en dan kunnen wij
niet aan de tegenstandars van de
marktuitbreiding gaan vragen dat
zg een plaats aanwgzen om het te
bergen.
Dan betoogt de heer Jongenburger
dat de geest in de gemeente niets is
voor uitbreiding. Daar heeft men het
weder. Wanneer men de marktbe-
woners er over hoort spreken dan zijn
zg allen bang dat er iets van de markt
zal afgaan. Ik geloof zeker, wanneer
een Raadslid voprstelde om de markt
pfbeies zoo in ie richten els in vele
andere plaatsen het geval is, waarde
markt door de geheele stad verdeeld
is, wat m. i. van belang is, niet alleen
voor de marktbewoners maar ook
voor alle gemeentenaren, dus wat in
het algemeen belang zou zijn, dan
'zouden diezelfde gemeentenaren zich
daartegen verzetten. Het is een quaes-
tie hoe men de zaak opvat en men
moet de zaak opvatten als een zaak
welke het algemeen belang der ge
meente raakt. Ik vind het offer dat
wij daarvoor brengen, namelijk f800
f 1000 per jaar niet zoo groot
waar wij anders gevaar loopen dat
de markt zich naar elders verplaatst
omdat Gouda niet genoeg ruimte en
gemak aanbiedt.
(Wordt vervolgd.)
Hoe men in Frankrijk over -onzen
Tuinbouw spreekt.
De hr. H. Witte schrijft in de N. Crt.
De redactie van het Journal de la
Socióté nationale de France ontleende
aan het Feuille d'informations van 7
Maart j.l. de volgende mededeelingen
van algemeenen aard omtrent l'Horti-
culture en Hollande, waarvan zeker
door velen met welgevallen kennis
genomen zal worden, en die ik daarom
hier zoo goed als woordelijk, zonder
eenige verantwoordelgkheid mijner
zijds, wil teruggeven.
De tuinbouw is voor Nederland van
zeer groote béteekenis, en neemt daar
met den dag in uitbreiding toe, wat
inzonderheid met den intensieven tuin
bouw het geval is.
De groententeelt voldoet, dank zij
den vruchtbaren bodem, de vochtig
heid van den grond en talrijke kanalen,
die de teellanden doorsnijden
niet alleen aan eigen behoef
ten, maar levert ook aanzienlijke hoe
veelheden aan den uitvoer. De meest
intensieve culturen vindt men in de
zuidelijke provinciën en in Noord-
Holland. De verschillende koolsoorten
(roode, witte en groene),- bloemkool,
vroege aardappelen, komkommers, au
gurken,' Brasselsche spruiten, aard
beien, erwten, angboonen, wortelen,
spinazie, salade wordén er op groote
schaal geteeld. -•
De vruchtenteelt is van nog grootere
beteekenis dan de groententeelt (sic
Appelen, peren, kersen en pruimen,
kruis- en aalbessen, en frambozen zijn
belangrijke handelsartikelen.
Druiven worden geteeld (in het
Westland) eenige kilometers van Den
Haag in kassen met een gezamenlijke
oppervlakte van ongeveer 300,000
vierk. meter; de jaarlijksche oogst
daarvan wordt geschat op een millioen
kilo's, en deze vruchten, inzonderheid
van de Frankenthaler, Gros Colman
en Black Alicante worden in groote
hoeveelheden van Mei tot November
verhandeld.
De boomkweekerijen, waarbij karren-
vervoer onnoodig is, wijl ze over 't
algemeen door bevaarbare slooten om
ringd zijn, die het vervoer van de
heesters en der meststoffen zeer ge
makkelijk maken, verkeeren in een
bloeienden toestand. In de provincie
Zuid-Holland alleen bevinden zich
30 °/o van a^e boomkweekerijen van
het koninkrijk, naar de grondopper-
vlakte berekend. Meest alle voorname
boomkweekers spreken verschillende
vreemde talen, waardoor zij in directe
correspondentie met het buitenland
zijn. Amerika, Duitschland en Enge
land zijn de groote afnemers der
artikelen van Boskoop, een Hollandsch
dorp, het centrum van dezen handel.
Amerika koopt Rozen, Rhododendrons,
ilea's, Pioenen, Conifeeren, Buxus,
Japansche Eschdoorn en Seringen.
Duitschland en Engeland zijn de afne
mers van Rozen, Rhododendrons,
Azalea's, SeringenConifeeren, Sneeuw
ballen, Prunus, Malus, Crataegus, Per
ziken Taxus, Buxus, Aucuba's, Lau
rier-kersen, Klimop en Ampelopsis.
Frankrijk en België vragen bloem-
heesters in potten, Hydrangea's, Aza
lea's, Rhödodendrons, Japansche kers
en Clematis."
De bloemkweekerij bloeit in bijna
alle steden en dorpen van Nederland,
en Aalsmeer, een Zuid-Hollandsche
provincie (lees dorp) is daarvan het
voornaamste middenpuntSeringen,
Sneeuwballen, Rozen, Convollaria's,
Chrysanthemums, welriekende viool
tjes, van Maart en Mei, enz.
Wij spreken hier niet van de bloem
bollenteelt, daar deze reeds vaak het
onderwerp van speciale beschouwingen
was.
Tot zoover het Fransche tijdschrift.
Dat deze mededeelingen niet be
stemd zijn om onzen landgenooten
een goed denkbeeld te geven van de
groote beteekenis van den Nederland-
schen tuinbouw, zal men wel begrijpen.
Daartoe put men allerminst uit vreemde
bronnen, die, uit den aard der zaak,
maar zelden volkomen zuiver, meestal
wat troebel en dus niet absoluut ver
trouwbaar zijn. Aan het bovenstaande
ontbreekt dan ook nog heel wat,
terwijl er allicht ook wel iets aan te
merken is.
Dit moge echter zijn zoo het wil,
maar waar het hier voor ons alleen
op aankomt, is de blijkbaar hooge
waardeering die er van 't begin tot
het einde duidelijk uit spreekt- Ik zeg
tot het einde, daar de schrijver het
blijkbaar volstrekt onnoodig achtte,
de groote beteekenis van den Hol-
landschen bloembollenhandel te rele-
veeren, die hij voldoende bekend achtte.
De groote Boskoopsche tentoon
stelling lag, toen hij schreef nog in
de toekomst. Had hij die gezien, dan
zou hij aan dat Zuid-Hollandsch dorp
nog wel een regel of wat meer ge
wijd hebben.
Ik geloof niet mij te vergissen
wanneer ik vermoed dat de lof onzen
tuinbouw uit den vreemde toegezwaaid
ook aan velen die geheel buiten het
tuinbouwgebied staan een aangename
voldoening zal geven.
heeft uitgegeven. Verleden jaar heeft
heeft 6,975,866 exemplaren van den
Bgbel of gedeelten van den Bgbel
verspreid. Voor het overgroote deel
verkoopt het ze beneden den prgs.
Zoo wordt een Chïneesch N. T., dat
vijf stuivers kost, voor een stuiver
verkocht. Sedert de oprichting in 1804
heeft het genootschap 229,000,000
exemplaren verspreid. De uitgaven be
droegen verleden jaar 249,994 de
inkomsten 243,991.
Op den Twellosehen weg te Deven
ter is gisteren een met kaas beladen
wagen, die den spoor-overweg pas
seerde, door den" trein van 1.41 uit
Deventer gegrepen. Het paard werd
onmiddellijk gedood, de wagen ernstig
beschadigd. De voerman bleef, wonder
genoeg, ongedeerd.
De boomen van den overweg waren
niet op tijd gesloten,
De voerman, die links van den wa-
^en liep, kon de trein niet zien aan-
tomen en door het gerommel van het
voertuig ook niet hooren. Ware de
wagen iets verder op de gpooriijn ge
weest. dan zou de sneltrein zeer zeker
zijn gederailleerd.
In Schoterland moest eene familie
verhuizen en druk was men bezig
den inboedel in te pakken. Op eens
vermist men het2- jarig kindje. Overal
in de buurt gezocht, zonder resultaat
Men vond het eindelijk terug in een
inpakkorf onder papier en boeken!
Pest op Java.
De correspondent van de N. R. Ct.
te Batavia seint
Soerabaja is door de pest besmet
verklaard.
Woensdag heeft het Britsoh en
Buitenlandsch Bijbelgenootschap te
Londen ziin 107® jaarlijksche verga
dering gehouden. In het verstreken
jaar heeft het genootschap Bijbels
uitgegeven in acht nieuwe talen, zoo
dat het nu den Bgbel in 432 talen
Bij een verkooping van handschrif
ten te Leipzig heeft een brief door
Luther aan Karei V gericht honderd
en twee duizend mark opgebracht.
Pierpont Morgan werd er de eigenaar
van.
In het Latijn recapituleert Luther
daarin, qa den- 26sten April 1621
Worms te hebben verlaten, wat er op
den Rijksdag aldaar is geschied en
herhaalt wat er door hem verklaard
werd. Het schrijven bereikte echter
den keizer nimmer; van Luther, in
den rijksban gedaan, waagde niemand
het, een brief te overhandigen. Hij
werd toen bewaard door Spalatin en
was ook in 1801 nog te Altenburg in
het bezit van den toenmaligen super
intendant.
Aan den Langendijk ondervindt
men tegenwoordig weer veel last van
ratten. Op het dooden ervan zijn pre-
miën gesteld. Gedurende de maand
April werden er alleen te Noordschar-
woude 952 ingeleverd.
Gisternacht is de visschersknecht
C. Visser, van de schuit TX 150,
schipper O. Burger, over boord ge
slagen en verdronken. Visser laat
een vrouw en een jong kind achter.
GOUDA, 5 Mei 1911.
Bij de Staatscourant no. 105 zijn
verzonden afdrukken der Statuten van
de Roei- en Zeilvereeniginng „Gouda",
alhier.
De mannen zangvereeniging „Door
Oefening Kunst" heeft besloten deel
te nemen aan het groot nationaal con
cours te Eindhoven op 3 Sept. a.s.
Buurtspoorweg GoudaUtrecht.
Men schrijft ons:
Het tracé voor een buurtspoorweg
GoudaUtrecht met normale spoor-
wijdte en krommingen van niet kleiner
stralen dan uw bij den tweeden aan
leg der stoomtramlij n op eigen baan
Gouda—Schoonhoven zullen voorko
men, zoodat de goederenwagens der
groote spoorwegen daar langs kunnen
loopen, werd vastgesteld en met de
terreinopmetingen tot uitwerking van
u3t project een begin gemaakt.
Het ligt in de bedoeling zooveel
mogelijk eene aparte baan aan te
leggen onder gedeeltelijke in beslag
neming van breede wegbermen. Slechts
op eenige plaatsen, o. m. te Goejan-
verwellesluis, zal niet kunnen worden
vermeden, dat het spoor en de be
staande, moeilijk te verleggen, weg-
verkorting komt te vallen.
Het plan is, dat van station Gouda
tot nabij Stolwgkersluis de treinen
langs de Sohoonhovensohe lijn zullen
rijden, terwijl de lijn van de Meen»
tot Utrecht samenvalt met de bereids
van Harmeien en Schoonhoven naar
Utrecht ontworpen spoorbanen, zoodat
van de geheele lengte der verbinding,
circa 33,5 K. M., slechts ongeveer 27
K. M. zelfstandig moeten worden aan
gelegd, die verdeeld zijn in de 1®
sectie van Stolwijkersluis tot midden
buurtstation Oude water lang 11,5
K. M. en de 2° sectie van midden
buurtstation Oude water tot de Meern,
lang 15,5 K. M. De richting van
het zelfstandige ontwerp is als volgt;
Van de afbuiging der Schoonho-
vensche lijn, vóór de draaibrug in dien
spoorweg, wordt zooveel mogelijk de
noordelijke benedenberm van den Goe-
janverwelledijk ingenomen tot de
plaats, waar de vroegere IJseltram
dien dijk verliet, om door middel van
een schuinen wegovergang het jaagpad
langs den IJ&el bereiken. De ont
worpen baan blijft tot dicht bij de
plaats, waar bij Oudewater de draai
brug der IJseltram voorkwam, onge
veer het tracé der vroegere baan volgen.
Daar zij echter breeder moet worden,
ook met flauwer bochten moet worden
voorzien, en men van plan is hier en
daar bij het verlaten der eigen baan
meer ruimte voor het gewone verkeer
beschikbaar te laten, dan vroeger het
geval was, zal meerdere onteigening,
dan voor de IJseltram moest geschie
den, niet kunnen worden vermeden.
Gelet werd hierbij op een stations
emplacement bij Haastrecht, op dezelfde
plaats, doch beter ingericht dan het
vroegere, en eene halte te Goejanver-
wellesluis.
Het tweemaal den IJsel kruisen der
.'baan wordt door den ontwerper van
den buurtspoorweg veroordeeld. Zoo
wel uit een oogpunt van last- kosten
en bediening der beweegbare bruggen
en bij het daardoor ontbreken van
geschikt gelegen stationsterreinen te
Oudewater en te Montfoort blijft de
spoorweg z. i. beter geheel aan de
noordzijde van den IJsel.
In plaats van dus bij Oudewater
deze rivier op nieuw te overbruggen
gaat de baan nu 'recht door, kruist de
Kerkwetering en den Westsingel om
direct ten noorden aan de stad in
eene breede, zeer uitgestrekte en ge
dempte vestinggracht een zeer geschikt
gelegen en uitgebreid buurtspoorweg
station Oudewater met ruime toegan'
gen te kunnen aanleggen.
De bereids van Harmeien naar
Utrecht ontworpen spoorbaan, wier
tracé nog moet worden omgewerkt,
kan bij de Meern onder de gemeente
Oudewater alleen worden bereikt door
met een bocht en door middel van
onteigening achter de herberg het
Wapen van Gouda en de ten Zuiden
van deze gelegen huizen om te gaan
Op eigen baan zal een belangrijk tram-
en rangeerstation de Meern moeten
worden aangelegd, terwijl men van
daar tot Utrecht vermoedelijk zal kun-
nen volstaan met verschillende goed
gelegen halten.
De ontwerper stelt zich voor nog
in dezen zomer met de plannen en
hetgeen daarbg behoort, gereed te
komen. Daarna zullen exemplaren
daarvan worden ingediend bij de hoog»
regeering en de collegiën der Heeren
Godeputeerde Staten van de provinciën
-.Zuid-Holland en Utrecht.
Lijkverbranding.
Voor een vrij talrijk belangstellend
publiek sprak gisterenavond in de
Réunie de heer Dr. Ph. K. van Lissa
Secretaris van het Hoofdbestuur der
Vereeniging voor facultatieve Lijk
verbranding te 's Gravenhage. Na een
welkomstwoord tot de aanwezigen
door den voorzitter der bijeenkomst,
den heer Ds. H. van Assendelft, en
een korte inleiding tot hot onderwerp
van den avond, verkreeg de spreker
het woord.
Dr. van Lissa begon met te vér-
klaren gaarne hier over lijkverbranding
te spreken. De tijd, daarvoor beschik
baar gesteld was echter beperkt, zoodat
slechts hier en daar een greep kon
worden gedaan uit het vele, wat er
over deze zaak zou kunnen worden
In de eerste plaats gaf spr. dan een
historisch overzicht van de lijkver
branding. Zoowel bg de Indiërs, de
Hindoes, de Babyloniërs, de Joden als
bij de oude Germanen werd de lijk
verbranding toegepast. Het dateert uit
de oudste tgden, van af de oorsprong
van het vuur. Ten bewijze dat de oude
Germanen de lijkverbranding reeds
toepasten noemt spr. het door Taoitus
daarover geschrevene en bovendien
de opgravingen in Hannover, waar een
10000 urnenuit oude tyden uit den
bodem zijn gekomen. In Pruisen was
de lgkverbranding nog in zwang tot
1200.
Massale lijkverbranding heeft in alle
tgden plaats gehad, bv. tijdens de pest
in Venetië dfc 1500 en na verschillend0
veldfjagen.
'fegen de lykverbranding wordt aan
gevoerd dat het in strijd is met de
ohriatelnke beginselen, ook dat die wgze
van lgknecorging ook te duur is.
Spr. |wil zich op het eerste terrein
niet begeven, doch verklaart wel dat
er in den bijbel, niets voorkomt dat
de lijkverbranding als ongeoorloofd
aangeeftevenmin is dit het geval bij
andere godsdiensten. Zelfs vermeldt
een Italiaansch blad dat de paus, die
tot heden lgkverbranding verbood,
vermoedelijk dat verbod zal intrekken.
En wat de kosten aangaat, aanvankelijk
waren die hoog,, maar thans is dat
niet meer het geval. Tegen een assu
rantie van eenige centen wekelijks of
een storting van een bedrag per jaar,
naar gelang van den leeftijd, neemt
de Vereeniging de kosten van
alles van af het station op zich.
De lijkverbranding is in de eerste
plaats een zaak van sentiment.
Wie wel eens een opgraving heeft
bijgewoond zegt spr., wordt beslist
voorstander van crematie. Verder ont
wikkelt spr. nog eenige punten, waar
door op aesthotische gronden crematie
de voorkeur verdient.
De economische kwestie is ook een
reden om voorstanders te maken,
Vooral in de groote steden worden de
kosten aan een ter aarde bestelling
verbonden hoog, door het ver verwij
derd liggen der kerkhoven, waardoor
arbeids- 6n daardoor loonverlies wordt
De hygiënische zijde van het vraag
stuk is wel het belangrijkste. Volgens
spr. is het toch een door vele geleerden
geconstateerd feit, dat besmettings
bacillen in lijken blijven leven, zich
verspreiden en opnieuw de ziekte doen
uitbreken. Als zoodanig noemde spr.
de cholera, de pest, typhus, roodvonk,
tuberculose en bij vee het miltvuur.
De overgroote meerderheid der be
graafplaatsen voldoet niet aan de
eischen die door de hygiëne mogen
worden gesteld.
Ter toelichting van het gesprokene
vertoonde spr. eenige lichtbeelden van
opgravingen, mummies, verschillende
wijzen van ter aardebestelling bij ver
schillende rassen, en crematoria in het
buitenland.
De tegenstanders hebben als een
groot bezwaar de crimineele kwestie
genoemd. Het zou toch onmogelijk
zijn bij onderzoek door do justitie uit de
asch de doodsoorzaak te constateeren
Spr. stelt daar tegenover, dat dit
zeer onjuist is. Het eenige geval, dat
de justitie werkelijk de doodsoorzaak
bij een opgegraven lijk kan nagaan
zou zijn bij arsenicum-vergiftiging en
in dat geval verdient de crematie de
voorkeür, daar juist het arsenicum blijft
in dé asch van de beenderen. Andere
vergiften verdwijnen bijna direct, en
bij misdaad anders door vergift is dit
toch al zeer gemakkelijk te consta
teeren. Het bewijs daarvan is ook
trouwens geleverd.
Eenige aan spr. gestelde vragen
werden in bovengenoemden geest be
antwoord.
Met een opwekking tot steun aan
de Vereeniging voor facultatieve Lijk
verbranding, waardoor men zich tot
niets verbindt in zake de crematie,
opdat hier ter stede een afdeeling zou
kunnen worden opgericht, besloot de
heer Dr. van Lissa zijn interessante
voordracht.
Door den heer Ds. van Assendelft
werd daarna een dankwoord gesproken
tot den spreker en tot de aanwezigen
Na de lezing van den heer Dr. van
Lissa gaven zich een 13-tal personen
op als lid van de Vereeniging tot fa
cultatieve Lijkverbranding.
De heeren bleven nog even bijeen,
teneinde tot de oprichting van een
afdeeling over te gaan.
De bestuursfunctiën zullen later
worden verdeeld.
ïn aansluiting op ons bericht betref
fende het bezoek van een gezelschap
Engelsche landbouwers aan Gouda en
Omstreken kunnen wg thans nog
mededeelen dat het gezelschap hier
de gast zal zijn van de Afd. Gouda
en Omstreken van de Holl. Mij. van
Landbouw.
Zaterdag 6 Mei wordt het gezel
schap officieel ontvangen door den
Minister van Landbouw en wordt
vanwege de Regeering een dejeuner
aangeboden.
Maandagmorgen te 9.40 zullen de
Engelsche gasten hier aankomen en
aan het station verwelkomd worden
door den Voorzitter en den Secretaris
der afdeeling, de heeren H. N. Valcke-
nier de Greeve en W. H. Cremer. Op
het perron zullen zich bevinden 12
heeren- en 4 damestolken, die de be
zoekers in kleine secties zullen be
geleiden en inlichten. Van de land
bouwers uit de omgeving en van
particulieren uit Gouda beschikt de
afdeeling over ongeveer 50 rijtuigen,
die in twee rijen in de Crabethstraat
gorden opgesteld.
Deze stoet begeeft zich naar de
Markt, vanwaar uit in 4 richtingen
elk een groep van ongeveer 50 per
sonen de omstreken gaat bezichtigen.
De eerste groep, die zooals we gis
teren reeds meldden, door Bloemen-
daal gaat naar Waddinxvoen en Bos
koop, staat onder geleide van den heer
N. Valckenier de Greeve, mej. J.
M. Lambrechtsen van Ritthem en de
heeren Dr. J. J. L. van Rijn, Dr. A.
J. Swaning en V. R. J. Croesen, gaat
naar de bedrijven van de heeren S.
Moons en N. Breedijk te Bloemendaal,
bezichtigt het vee van de Fokvereeni-
;ing te Waddinxveen en gaat dan
oor het Noordeinde naar Boskoop,
alwaar na de lunch in Hotel Klaassen
de Rijkstuinbouwschool en een der
bloemk weekers-bedrijven zal worden
bezocht.
De tweede groep, die over Gouderak
naar Berkenwoude gaat en na het be
drijf van den heer M. van Dorp daar
te hebben bezocht, naar Stolwijk gaat
voor oen bezoek aan het bedrijf van
den heer Bongers staat onder leiding
van de heeren Dogterom, H. W. Over-
bosch, Mej. W. P. Montijn en de
heeren R. Montijn, A. C. Coster en
M. Bouters. De terugtocht gaat over
Haastrecht en op Stolwijkersluis zullen
de kaaspakhuizen van Gebrs.de Vreugt
worden bezichtigd.
De derde groep, die door den Zuid-
plaspolder naar "Waddinxveen gaat
wordt geleid door den 'heer W. H.
Cremer, Mej. H. M J. C. van der
Garden en'heeren K. van der Torren
en H. Egeter.
De vierde groep, bezoekt te Haas
trecht ook het bedrijf van den heer
van der Stok onder leiding van heer
L. de Vries, Mej. M. Smit en de
heeren W. II. van de Stolpe, H. Eijssen,
Dr. Büchli en Eve en keert over
Oudewater naar Gouda terug.
Te Gouda teruggekeerd zal achtereen
volgens aan de groepen de afternoon
tea worden aangebodon en zullen door
do secties met hun respectievelijke ge
leiders bezichtigd kunnen wordendo
kaaspakhuizen van de heeren van Eijk
en Eijssen, de Melkinrichting en Boter-
fabriek, stremsel- en kleurselfabriek
van de hoeren J. Coster en Zonen,
de kaarsenfabriek, pijpenfabriek van
do firma van der Want, plateelfabriek
„Zuid-Holland", enz., waartoe de direc
ties en eigenaren welwillend toe
stemming hebben verleend. Ook de
kerkglazen zullen niet vergeten
worden.
Ton ongeveer 6/^rnr~ïid het diner
van de leden der liriljsh Dahw farmers
Association plaats Bobben )in „Ons
Genoegen", waarop Jiet Bestuur der
Afdeeling met de tolken/als gasten
genoodigd zijn. Te 7.49/Vertrekt het
gezelschap naar Arnhemfom achtereen
volgens de provincies Gelderland, Over-
ijsel, Friesland en N^ord-Holland te
gaan bezoeken.
Bodegraven. Door\den Heer G.
Elshove alhier, is aangenomen het
beroep bij de Gerf. Kerk tèJlotterdam
Krimpen a/d. Lek. De verkoop van
de tuberculosebloexp heeft in
gemeente, met een bevolking van
slechts 2809 inwoners, f 268.88lh op
gebracht.
kronen uitgetrokken. Daarvan zijn
5000 kroonen fcofiengewoon subsidie
bestemd voor een gymnastiekfeest te
Stavangen en internationaal ski-con
gres. De overschietende 24,000 kronen
zullen, op voorstel van het bestuur
van het Rijksverbond. over de ver
schillende aangesloten verbonden ver
deeld worden.
De Parseval V.
Het bestuurbare luchtschip Parseval
V heeft hedenmorgen tusschen elf
en twaalf uur, na op het terrein achter
Oud-Roosenburgh iri de Watergraafs
meer te zijn opgestegen, een goed ge
slaagden tocht boven Amsterdam ge
maakt. Het luchtschip zweefde op een
paar 100 meter hoogte boven de huizen
om soms iets te dalen, zoodat men
duidelijk kon onderscheiden, dat zich
in den gondel vier personen bevonden,
en ook het werken van de schroef
kon waarnemen. Begrijpelijker wijze
liepen overal de menschen op straat
te hoop om van het hier nog niet
geziene schouwspel niets te verliezen.
De Parseval V voer over de gansche
lengte van den Voorburgwal, en maakte
ongeveer boven de Raadhuisstraat een
zwenking npar link», in de richting
van den Westertoren. Later keerde zij
telkens rijzend en dalend, in Oostelijke
richting terug.
Behalve de commandant Hauptmann
Dinglinger en zijn helpers waren ér
twee passagiers in den gondel.
De bestuurbare luchtballon Parseval
V is gisteren in den namiddag nog
een paar malen opgestegen van Oud-
Rozenburg, boven Watergraafsmeer
en de oostelijke grens van Amsterdam.
Eenige passagiers bevonden zich i!n
den gondel.
Sport is in Noorwegen regeerings-
zaak. Voor Noorwegens Rijksverbond
voor Sport is op de begrooting 29,000
AMERIKA Al SCHE
STOOMVAARTLIJNEN.
Het stoomschip Sandhurst (gechar
terd) van Beunos Ayres naar Ant-
weipen naar Amsterdam, passeerde
Mei Vlissingen.
Het stoomschip Amstellandvan Am
sterdam naar Beunos Ayres, arriveerde
3 Mei te Montevideo.
Het stoomschip Rijndam, van New-
York naar Rotterdam, passeerde 4 Mei,
dos avonWs 6 u. 30 m., Wright.
Het schoomschip Zaanland, van
Amsterdam naar Beunos Ayres, arri
veerde 3 Mei te Duinkerken.
Het stoomland Eemland, vah Am
sterdam naar Beunos Ayres, passeerde
3 Mei Dover.
KEHKNIEUWS.
Voor het Fonds tot aanvulling van
lage predikantsttaktementen bij do
Jtemonstrantscho Broodorschap, is laat
stelijk f 18.000 opgebracht, waartoe de
gemeente van Rotterdam f 1,1.100
bydroeg. Do inschrijving op het groot
boek ten name van dit fonds zal daar
mede stijgen tot f64.600.
Laatste Berichten
B en W van Vlissingen stellen
den Raad voor mede te werken tot
oprichting van en aan te sluiten bg de
eventueel op te richten vereeniging
van Nederhmdsche Gemeenten.
Verder om te voldoen aan het ver
zoek van het bestuur der vereeniging
Zeevaartschool om de gemeentelijke
jaarlijksche subsidie f765 te verhoo-
gen, ton einde als ook hot Rijk en de
provincie tot verhooging genegen
zijn, de vereeniging in staat te stellen
de traktementen van directeur en
leeraren te verhoogen
De commissie voor de finantiën ad
viseert om slechts 2/3 der gevraagde
verhooging of f 510 toe te staan.
Op den president van de- rep*
bliek Panama is tijdens een redevoe
ring aan een feestmaal te David eon
aanslag gepleegd. Van buiten de zaal
werden zes schoten op hem gelost,
gelukkig zonder hem te treffen. De
daders zijn onbekend.
Te Berlijn is een dievenschool
ontdekt. De leeraar nam uit tucht
scholen ontsnapte „boefjes" bij zich
hij vervaardigde valsche papieren voor
de jongens om zoo te zorgen, dat ze
niet gosnapt werden. Voor kost en
inwoning werd 3 mark betaald, be
halve de procenten van de diefstallen,
dhs na voldoende opleiding van uit
d<\ dievenacademie werden onder
Mijnongeluk te Heerlen.
Uit Heerlen wordt geseind
In den afgeloopen nacht vielen in
schaoht 3 van de Mijn Oranje-Nassau
eenige stukken hout naar beneden.
Twee arbeiders werden getroffen en
moesten naar het hospitaal worden
vervoerd.
Pest op Formosa.
Een telegram uit Tokio meldt:
Op het eiland Formosa zij* 129
gevallen van pest geconstateerd.
van het Koninklgk Meteriologisch-
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 774.6 te
Horta, laagste stand 761.5 te Thors-
haven.
Verwachting tot den avond van 6
Mei
Meest matige westelijke totNoord-
westelyke wind, halfbewolkt, waar
schijnlijk droog weer, koeler.
VAN DEN
Kt fee ten handel te A nis ter dam
5 MEI 1911.
Vorige
van een prachtige collectie
MANTELS COST l' MES.
BLOUSEN, BOKKEN,
Zijde en Japonstoffen
in de grootste verscheidenheid van
de goedkoopste tot de beste goorten
waarbij de prijzen in zeer sterke con
currentie zijn met alle huizen, zoowel
in Binnen- als Buitenland.
Mij tot een bezoek ten zeerste aan
bevelende,
Stiitttstoeiiiiifeii.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Bolastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. Seriën
3.40-350 No. 2276-
10000. 5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
VAN Bl'OMMESTEIN'S IN KT
is proefondervindelijk de BESTE,
en volkomen ONSCHADELIJK
APFLDOOPN -HOLLAND.
Spw.mij.) 1898 4 pet,
l. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Koert,
84'/, 6
93 %6
K Kn v.ii
hod en.
84%
93%,
63»/,,
99% e
99%
87%
87%.
92%
87';,,
91%,
93
87'/,,
48%,
103%
88'/,
58'/,,
68'/,
212
53%
62%
76'/,
27%
74'%.
ex div.
27%.
75%
74%,
222
278
188
165
773
94%
159
452
462%
155
116
16%
110
60
75
83
89%
67'%,
225
219%
278
187%
158'/*
95
ld Obl. 6e Emissio 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Ver. St. van Mexico Afl.
Obl. 1 -4e serie 6 pct.
Brazilië. Funding Loa
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venozuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
UNiik enCredlet-Instel
Hu* en
Ned. B^nkaandoelen
liidustr. üuderueiiiliiKeii
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting A Refining
Co. Cert. v. Aand
Anglo American Tele
graph Oy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kul Creillet Instelt en
Cultuur Ouderiieinlnreu
Handelsvor. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Hapdel-Mg. C.v.A
Mijnbouw
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lehong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleuui-Onderu.
Dorische Petroleumin
dustrie Mij. Gew. A
Kon. Ned. Mg.totExpl
v. Petr. Bronn. C.v.A
Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v. G. A
Sellervaart M(jeii.
Ned,-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zoe-
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Ta bak-Oiideruem inzeil
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand.
Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
Diversen
Maxwel Land Gpant,
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
SpoorwefCD.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Jdij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau- Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premie!eeiiiiifeu.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Thei s-Re-
gulirangs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 34 pCt.
Amerikanen flauw, Nationale Staats
fondsen iets beter. Culturen prijshou
dend evenals Tabakken, Petroleums
wederom flauw, Mg nen eveneens flauw.
169
452
156
16%,
110%
60
11%
83%
68%
f100.-
160
99
98%
31%
30"/,,
177%,
16%.
176
16%,
108
108%
158'/
