thuis
I
ÏTIEMAN
IORAMT
I
No. 11558.
50e Jaargang
Zaterdag 13 Mei 1011.
rijs van
I
;n van
Eerste Blad.
I
In Hjden van Clerlcalisme.
i'
aan
Bulten laxid..
DE MAN IN ’T GRIJS.
1
I
u in den
lijd
OSTADE,
DA
istraat
dUs.
WELKOM,
•en, dekens,
k meubelen
iTïe"UL“ws- ezx voor G-o-cucLa, ezi. OxcxjstxeHszezx.
tekenden
AL”
behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
FEUILLETON
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
la
f 1 25
f
j
1.60
TTE
i|
1
f400.-
(Wordt vervolgd.)
n 4 Zn., Oond.
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
l alles wat
geestelijke
MG, Coiffeur,
31.
.kjes Shampeo-
OIG BIJ
Werkinrichting
ing der Werk-
tg der bedelarij.
i geregeld tijdig
ontvangen van
in, vermakeiyk-
dan in onze
GOUDSUHE COURANT.
[en in de
succes.
2.-
gesorteerd)
"8-
met het kind op den arm, do ver
persoonlijkte triomf on ik o God,
geef mij kracht, om het vreeselijke
te dragen ’t Is mij, als moest ik ef
heonstormen en de vrouw hot masker
rukken van haar huichelachtig ge
zicht. Ellendige, hoezeer wint ga ge
bruik te maken van mijnen nood I
Hoe hebt ge me weten te misleiden
en bedwelmen door huichelachtige
woorden.
Nu hebt gij inderdaad alles, wat gij
bereiken wildet. Maar ik I
0.65
0.85
Neen,* ik wil kalm blijven. Ik heb
immers beloofd te zullen zwijgen^ en
ik wil mijn eed houden. De troost,
waaraan ik mij vattklem, hij zal ge
lukkig zijn Zal hij het werkelyk
wazen
Zal zij hem beminnen, zooals ik
hem zou bemind hebben Deze ijs
koude vrouw, bij wie alles berekening
is Eene inwendige stem zegt mij
neen neen neen 1 Het is on
mogelijk. En toch, waarvan ze hem
beroofd heeft, en haar geweten moet
haar dwingen, hem daarvoor schade
loos te stellen!
:zin ontbreken
>E COLOGNE,
Dom zu Köln,
)fdpijnper1/j fl.
?«5. Zakflacons
PIÜJS DeWd VERTENTIÊN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer.0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 3.5 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Dan zal men minder sympathie gaan
koestoren voor een typo-Sweerts de
Landas Wyborgh, die op zeer rijpen
leeftjd oven plotseling bekeerd bleek
en toen in bijzonder korten tyd naar
de Eerste' Kamer werd gezonden door
de rechtsehe coalitie om onmiddellijk
daarop door het Christelyk kabinet te
worden benoemd tot Commissaris der
Koningin in de rechtsehe provincie
Zuid-Holland.
Dan zal men begrijpen, waarom hier
een rijwielhersteller burgemeester, daar
oen winkeliertje schoolopziener werd.
Dan om te eindigen met een
voorbeeld, dat min of meer ook Gouda
raakt zal men do ware portéo in
zien van een benoeming-Vegtel in het
college van Gedeputeerde Staten, een
benoeming, nu reeds door don be
kenden Haagschen medewerker van
het Katholieke hoofdorgaan „Do Tijd”
onomwonden afgekeurd als niet navoi-
gingswaardig on tegenover do minder
heid onbillijk?
Dan zal men glashelder zien,
hoe weinig Christelijk het Nederlund-
sche coalitio-clexiualismo is.
En dan is er tranige, ja, oen goede
kans, dat het monsterverbond, dat
reeds zooveel kwade gevolgen had, en
ons nog zooveel kwaads dreigt te
brengen, geknakt wordt, voor goed.
Moge dit niet te lang meer duren,
op dat do schade niet onherstelbaar
«ij!
gen om de doorwerking van de
Christelijke beginselen in het staats
beleid, ons doel is, dat er in het
publieke leven ook met God’s ordinan
tiën gerekend worde, opdat de Chris
telijke levensbeginselen niet worden
verbannen van het openbare leven.
Dit klinkt niet onfraai, maar de vraag
dringt dan als vanzelf naar voren,
waarom dit niet noodig is bij ge
meentelijke stembussen. Ja, wij zijn
zelfs vast overtuigd, dat een vroed
schap, die een klein terrein bestuurt
en geheel bekend is met de levens
omstandigheden van hare kiezers, d.i.
van haar gemeente, heel wat beter
in staat zou zijn, hiervoor de handen
uit den mouw te steken dan „de heeren
in den Haag”, die slechts wetten
kunnen maken, die voor héél het land,
met zijn zoo ver uiteenlooponde levens
behoeften, moeten dienen.
Doch plaatsen wij ons een oogenblik
op het standpunt van onze tegen
strevers. De Kamer kan dus Christelijk
regeeren en de Regeering gaat daarin
voor, gesteund door de Christelijke
Kamermeerderheid.
Welnu, dan vragen wij bv. hebben
wij het recht, zelfs den plicht om na
jaren regeerens te vragen Waaruit
blijkt nu, dat Gij Christelijk regeert?
Waar zijn Uwe Christelijke wetten?
Hoe houdt Gij, meerderheid, nu reke
ning met de ordinantiën God’s
Wij hebben die vragen onder
Kuyper’s bewind herhaaldelijk gesteld
en als eenig, poover antwoord heb
ben we zien verwijzen naar Kuyper’s
onderwijswetten. Alsof wat meer of
minder subsidie voorde b ij z on d e r e
scholen (ook socialistische of anar
chistische, om te zwijgen van de bijzon
dere onderwijsinrichtingen, waar het
onderricht van eenzelfde „richting” is
als in de openbare scholen) een quaes-
tie is van Christelijk beginsel I Alsof
een voorstander van openbaar, voor
allen toegankelijk onderwijs niet
Christen zou kunnen zijn en alsof
omgekeerd een Godloochenaar niet van
meening kan zijn, dat niet de Over
heid de scholen moet inrichton, maar
groepen van ouders, die een bepaald
soort onderwys voor hunne kinderen
verlangen
Ziehier waartoe Kuyper’s Christiani-
soering van het volksleven zich be
paalde. Kon het armelijker?
En nu Heemskerk.
Eerst Kuyper, die, naïef als hij
volgens zijn vrienden is, verstrikt
mish. vergade-
ing „De Dage-
)uw „Morgen-
voor hare prust en veiligheid.”
Hij laat inderdaad gewichtige zaken
in den steek om aan haar verlangen
te voldoen, en eene reis van Sydney
naar Europa is toch geen kinderspel
zijn brief maakte derr indruk van
openhartigheid en oprechte genegen
heid, hij wilde haar zelfs met zich te
rugnemen naar Sydney uit bezorgd
heid voor hare gezondheid.
Mocht men aannemen, dat dit slechts
comedie was en hij ih waarheid kwam
met het plan, de vrouw te vermoor
den Of was dit besluie pas in hem
ontstaan, nadat hij vernomen had,
waarom ze hem liet komen?
Wie was dd tweede persoon, dien
hij had meegebracht en die nu blijk
baar weer met hem terugreisde De
man met de vilten schoenen, dien
niemand had zien komen, niemand
had zien heengaan
Het volgende blad was een geel
geworden briefje, dat bij nadere be
schouwing eene rekening bleek. Het
schrift was niet sierlijk en scheen van
eene ongeoefende vrouwenhand.
Kamers voor veertien dagen f 100.
Kost f 100.—
Verpleging f 200.
Voldaan
JOSEPHA KÖGLER
stond er op. De bovenrand was eraf
Thans lets over Polen. Evenals in
Elzas-Loth&ringen, misschien nog ster
ker dan daar, is er onder de Polen
een nationalistische strooming. Zo zyn
natuurlyk ten spijt van de regeering
nog altijd niet gediend van het Duitsch
regime. De regeering tracht dio stem
ming te verbeteren, door op alle rao-
gelijke manieren do verduitsching van
het Poolsche gebied na to streven.
Dit tracht zij echter niet te bereiken
door maatregelen, die de Polen zullen
yerzoenen met het Duitscho regime,
integendeel veeleer maakt zij den tegen
stand tegen al wat van Duitschers
afkomstig is, nog grooter. Een aan
tal vereenigingen is opgericht mot het
doel de groote Poolsche landgoederen
in Duitsche handen te brengen.
De vereenigingen, die natuurlyk van
rijkswege groeten steun ondervonden, 3
bereikten echter hun doel niet, veeleer
spel zal bestaan, om van do Godde-
looze Staatsloterij, door minister Kolk
man zoo geprezen, maar te zwijgen.
Zoo zien wij, hoe ijdel al dit geroep
om Christelijke regeeringon is. Velen
der coalitie broederen, gewend om
hunne geestelijke leider» te gelooven,
moge men nog kunnen op den mouw
spelden, dat er thans Christelijk ge
regeerd wordt. Het zijn immers goed
deels dezelfde geestelijke leiders, die
zich te kwader ure in de politiek heb
ben begeven, welke het verzekeren.
Dit kruikje zal echter op een goeden
dag moeten barsten. Eens zal zelfs de
eenvoudige man van geloovigen huize,
die nu nog door bemiddeling van zijn
pastoor of predikant „man van rechts”
is, gaan inzien, hoe dit alles slechts
schijn is. Eens zal hij gaan begrijpen,
waarom er geen Zondagswet komt
waarom niet de kennissen algemeen
verboden* worden; waarom onder
Christelijk bewind niet met den dood
gestraft wordtWaarom er van de
zoo overtuigend beloofde sociale wet
ten niets terecht komtwaarom het
dierbare huismanskiesrocht nu reeds
ontzield is waarom de „Christelijke”
belastingwetgeving zoo bar-onchris-
telijk iswaaromMen vuile de
vragenlijst naar 0igen believen aan
Dan ook zullen oe oogen opengaan
voor de nadoelen van het clencalisme.
Dan zal men begrijpen, waarom een
speciale missie gezonden werd naar
den Koning van Italië, om hem geluk
te wenschen met het jubileum van
diens koninkrijk on juist gelijktijdig
hier ter stede opnieuw een gezant van
den Paus word aangewezen.
Dan zal men gaan verfoeien
oen eedswetje, dat wil dwingen, ook
tegen eerlijke overtuiging in.
Dan zal men de houding van de
antirevolutionairen ondqr aanvaring
van dr. Kuyper tegen den Premier
in zake do subsidiëering der leeszalen
gaan begrijpen.
Dan zal men gevoelen waarom een
minister Cool weg moest.
Dan zal men zich mot tegenzin
afwenden van oen figuur als die vpn
minister Wentholt; dio met allo win
den meewoei, zich plots als „man van
rechts” ontpopte, toen het om zyn
zetel in het „Christelijk” kabinet ging
En een afkoer zal men doen gevoelen
van een Christendom, dat zoo’n „be
lijder" door dik en dun de hand boven
’t hoofd hield, wijl hij rechts om was
gekeerd.
Do photographic stelde eene yrouw
voor van omtrent 28 tot 30 jaren, die
oen kind op den arm droeg. Op don
achtergrond een man, wiens gelaat-
trekken echter haast niet meer te
onderscheiden waren.
Waar had hij toch dit kook, trot-
sche gezicht dor vrouw met don
arendsneus en den ijzigen blik “Ooit
gezien Plotseling stiet hij een kreet
van verbazing uit en sprong op.
Dat was zoo waar gravin Renato
van GrauensteinGeen twijfel aan,
dat waren dezelfde hoogmoedige trek
ken, wel is waar verzacht door de
jeugd, die er over lag,‘maar overigens
trek voor trek haar gezicht. De jaren
hadden hot karakter slechts scherper
geteekend, maar overigens weinig aan
het gezicht veranderd.
Hoe kwam dit portret hier Waar
om werd het zoo zorgvuldig bewaard
Als in don droom nam Hompel de
beschreven bladen ter hand en begon
te lezen. Ze droegen geen datum,
maar inkt en papier waren zoo ver
bleekt, dat men wel zien kón, dat ze
jaren geleden geschreven waren. Hun
inhoua luidde
„Vandaag heeft ze me een portret
van hem gezonden, Gods zegen over
u, trouwe, goede ziel, die de foltering
van mijn verlangen raaddet I
Hoe trotech staat ze aan lijne zijde,
TWIJN. 1.20
TWIJN 1.20
DDE
gesneden. VnrmoeJelijk had daarop do
datum gestaan on de naam van den
persoon, voor wion de rekening was
opgemaakt
Wat Hempel het moest trof, was do
hoogte der som. Dat moest wel een
zoer fijn pension geweest zijnEn
wat beteekende do post „Verpleging”
Was hot misschien eon sanatorium
Maar destijds was er in Graz zoo iets
wel niet en op het land in geen ge
val, als men niet denken wilde aan
oen of ander krankzinnigengesticht,
waarvoor de korte duur van het ver
blijf van veertien dagen weer niet
sprak.
Wie was deze Josepha Kögler
Hempel herinnerde zich, dat in hot
slot Grauenegg eene oude dienstbode
leefde, die ook den naam Kögler droog
Was het deze of misschien eene bloed
verwante van haar?
Maar wat had deze met do ver
moorde Mevrouw Walker te maken?
Raadsel op raadselSilas legde den
brief zuchtend ter zijde en begon de
overige papieren in te zien.
Het waren slechts vier of vijf losse
bladen, blijkbaar uit een dagboek ge
scheurd en met een draad bneenge-
bonden. Toen hij dien draad door
sneed, viel er eene verbleekte photo
graphic uit. Hempel bukte, nam ze
in de hand en wierp er een blik op.
We leven thanp Woer onder Chris
telijk bewind, reeds eenige jaren lang.
Onder aanvoering van Heemskerk
den jongere, van conservatieven huize,
op rijpen leeftijd tot de partij van
Kuyper overgegaan, en met mede
werking van verschillende andere
voormannen van de christelijke par
tijen, wordt ons land thans wederom
voor de derde maal, geregeerd vol
gens beginselen, die heeten te leven
in de partijen der rechterzijde.
Van een gemeenschappelijk b e-
g i n s e 1 is echter bij deze partijen
geen sprake. Wel van oen gemeen
schappelijke eigenschap bij de loden
dier partijen, nl. dat zij allen geloovig
zijn, op enkelen dan na, -die niet om
hoogere redenen „man van rechts”
zijn geworden, maar om andere rede
nen, van meer aardschen aard. Deze
laatsten zijn intusschen uitzonderingen
en gaarne erkennen wij, dat het gros
der antirevolutionairen, Roomsch
Katholieken en Christelijk-historischen
vrome mannen zijn. Maar verder gaat
hun overeenkomst ookjniet. En wat
erger is, er is geen éénWid van gods
dienst dien zij aanhangen. Niet alleen
dat Protestanten en Katholieken elkaar,
ondanks alle politieke coalities als
ketters beschouwen, of zachter uitge
drukt als „dwalenden”, maar ook deze
hoofdgroepen zijn weer onderverdeeld
in een groot aantal Kerkgenootschap
pen, wier aanhangers vaak scherp
tegenover elkaar staan en de wapenen
des geloofs meer op elkaar dan op de
ongeloovigen richten.
Ja, zelfs ziet men, vooral op het
platteland, de broederen, die voor
Kamerzetels één van doel zeggen te
zijn, bij plaatselijke verkiezingen elkaar
om het hardst bekampen. Dan is er
slechts één doel: een zeteltje aan de
Katholieken te onthouden of te ont
nemen en bij dezen natuurlijk precies
het omgekeerde. Toch is men één
van beginsel, immers Christelijk!
Wijst men hierop, dan pleegt men
van rechts dit antwoord te krijgen
Zeker, dit alles is juist, maar wij
strijden voor de algemeene verkiezin-
raakte in de netten, die een juffrouw
Westmeijer hem spande in overleg
meteen nieuwbakken „man van rechts”
met erg linksche allures.
Toen Heemskerk, aan wien alles
jolijt schijnt, levend in de residentie
gelijk eeh jonggezel, zijn echtgenoote
als een bakvisch in de hoofdstad zich
amuseerend.
Is het wonder, dat wanneer hot
gelaat van onzen Premier zich af en
toe eens in een ernstigen plooi toont,
en links geglimlacht wordt, als be
greep men nu heelemaal niet meer,
hoe men ’t mot hom heeft?
Ook deze Premier zal Christelijk
regeeren, op jolige wyze dan, maar
toch christelijk. Heomskork’s christen
dom in de regeerkunst zal nu blijken
uit een wetteke om voor den bouw
van bijzondere scholen wat meer sub
sidie uit do staatskas .toe te kennen.
Ziedaar alles!
Heette 't vroeger, flat het mooie
van het bijzonder onderwijs juist was,
dat men vrij was en zijn scholen zelf
bekostigde, thans is van dit alles
slechts overgebleven een steeds meer
aan de staatsruif knabbelen; do zil
veren koorden worden om do paar
jaar strakker aangehaald, ten einde
de openbare school, die men op weinig
Christelijke wijze verdacht maakt, er
onder te krijgen.
Maar is dit nu waarlijk
deze Regeering voör' aé I,
belangen des volks doet Zoo zal
men zich af vragen. En daarom zij
deze vraag reeds bij voorbaat beant
woord met een volmondig j a.
Wel tracht men meer op het cro-
diet van de Regeering te boeken en
met name het wetje betreffende de
zedeloosheid tracht do rechtsehe pers
gaarne voor te stellen als iets Chris
telijks. Dit wetje komt a.s. week in
de Senaat en dan komen wij er nog
op terug, ftiaar in dit verband zij
toch zonder omwegen gezegd, dat wij
van deze bepalingen geen verheffing
van hot zedelijk peil der natie hoe
genaamd verwachten. Er mogen eenige
bepalingen in voorkomen, die ook
onze instemming Verwiervefi en die
met rechtsehe of linksche beginselen
niets uit te staan hebben, de onzede
lijkheid in ’t algemeen wordt er in ’t
minst niet door aangetast. De ontucht,
die vooral in de grootere steden zoo
welig bloeit, zal er geen zier door
verminderen en er zal niet minder
gespoeld worden, zoolang er nog beurs-
30)
Eene zaak bleek daaruit duidelijk
Mevrouw Walker was uit Sydny naar
Grunau gekomen. Maar, en dat was
zeer merkwaardig men moest ook
aannemen, dat zij geboortig was uit
Grunau of ten minste uit de omstre
ken daarvan. Anders toch was het
„verlangen naar hare geboortestreek”
‘niet te Verklaren.
Maar als Grunau hare geboorte
plaats was, hoe kwam het dan, dat
niemand zich harer herinnerde, nie
mand haar herkende, toen ze terug
kwam?
Was zij zoo lang weg geweest?
Wat had haar doen besluiten naar een
zoo ver land te gaan Men verhuist
toch niet zonder noodzaak naar Aus
tralië?
Wie was die steeds oprecht losge
dane Harry? Zonder twijfel de man
in *t grijs In welke betrekking stond
hij tot Mevrouw Walker? Ze scheen
een groot vertrouwen in hem te stel
len. Ze riep hem „dringend” tot rich,
wyl dit, naar ze eeide, noodig was
PRIJS VAN HET ABONNÈ MENT?
Per kwartaal
Idem franco per post ,1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad ,1.50
Idem franco per post 1 !M)
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren