f"
GROOTE EXPOSITIE
Sin3a.©3n.lsun.a..
VERGADERING VAN DEN GEMEENTERAAD
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
SPORT.
Laatste, Berichten
Veemarkt teJRotterdam.
ZOMEH 1011.
D. SAMSOM.
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
Ei fee tenbaod el te Amsterdam
-
-
-
-
-
Cool—Colijn.
Het Vad. vermeld het verbluffende
fi&richt ,yoor welks juistheid het
echter instaat dat het wetsontwerp
in zake de offioierstrakteraenten, dat
thans bij den Raad van Defensie is,
geen regeling van de pensioenen der
officieren bevat. M
Verbluffend zal dit bericht zeker
ook*-zijn voor hen, die zich herinneren,
dat de minister Cool tot aftreden werd
genoodzaakt en de heer Colijn als zijn
opvolger optrad, omdat de regeling
van de pensioenen in nét voorstel van
den Minister ontbrak.
Vorstelijke reizigers.
Zondagmorgen kwamen met den
Noord-Duitschen sneltrein te 10.20 te
Vlissingen aan de kroonprins en kroon
prinses van Duitschland.
Op het perron werden de hooge
reizigers opgewacht door den Duitschen
consul, den garnizoenscommandant
met zijn* adjudant, den commandant
Vfcn het wachtschip, den commandant
en hoofdofficieren van den Duitschen
kruiser „Von der Tann" en de com
mandanten der gemeentelijke- en rijks
politie.
N de begroeting wandelde het ge
zelschap door de vorstelijke wacht
kamer naar de ponton van den pro
vincialen stoombootdienst, waaraan
een stoombarkas van genoemden krui
ser gemeerd lag. "Direct begaven de
kroonprins en zijne gemalin zich aan
boord hiervan en stoomde de barkas
naar den op' de reede liggenden kruiser,
J die de voorname gasten met 21 saluut
schoten verwelkomden.
Met gunstig tij te ongeveer éèn uur
vertrok de „Von der Tann" naar
Engeland. t
Men schrijft ons
t Volgens het verslag in de Meierij-
sche Courant van de vergadering van
12 dezer der R. K. kiesvereeniging
Gemeentebelang te Eindhoven zoude
leider dier vergadering, het lid der
Tweede Kamer, mr. dr. Jan van Best,
de Nut88chool te Eindhoven een beslist
anti-godsdienstige school hebben ge
noemd. Hierover ter verantwoording
geroepen door het hoofd dier school,
den heer A. Mulder, spreekt mr. van
B. in het jongste nummer der Meierij.
Crt het tegen, speciaal de Nutsschool
te Eindhoven te hebben aangevallen.
Hij Bchrijft o.m.„Ik zou mij trou
wens wel wachten, iets van eene be
paalde school uwer maatschappij te
zeggen dat zon ten eerste éen geheel
bijzondere kennis der school vereischen,
en ten tweede meer kwetsen dan eene
beoordeeling van een onderwijsinrich
ting in het algemeen."
„Wwt nu echter betreft, zoo schrijft
mr. van B. verder, de Nutsschöol in
het algemeen, ja het is mijne vaste
overtuiging, dat die anti-godsdienstig
is. "Wie wel eens de verslagen der
jaarvergaderingen uwer maatschappij
en nog meer de jaarverslagen der af-
deeling onderwijs dier Maatschappij
heeft gelezen, zal met mij daarin een
anti-godsdienstige strekking erkennen.
Welnu, waar naar mijne overtuiging
de Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen eene anti-godsdienstige strekking
heeft, meen ik,^Jat de school dier
Maatschappij in ^/algemeen die strek
king niet verloochenen zal, en meen
ik dus met recht die schqol ook anti
godsdienstig te noemen".
Electriciteits-voorziening in oostelijk
Gelderland en in Overijsel.
Te Deventer hobhen Zaterdagmid
dag vergadord afgevaardigden van ge
meenten uit Overijsel en Gelderland,
uitgenoodigd door hot centraal comité
in zake electriciteits-voorziening in
oostelijk Gelderland en in Overijsel,
en wel tor bespreking van het rapport,
uitgebracht door hot ingenieurs-bureau
voor olectro-tochnische adviezen, de
hooren L. 1). Nagtglas te Amsterdam
en G. J. J. Verdam te Velp.
Met algemeene stemmen werd een
motie aangenomen, waarin de ver-
gadoring van oordeel is, dat"een spoe
dige afdoening dezer aangelegenheid
alleen zal kunnen worden verkregen,
wanneer vanwege de provinciën Gel
derland en Overijsel in de voorloopige
kosten bij wijze van voorschot wordt
voorzion.
Door het aannemen van doze motie
had de vergadering tevens uitgespro
ken de wenschelijkheid van een comité
van uitvoering.
In dit comité werden verschillende
bekende personen verzocht zitting te
VRIJDAG 9 JTJNI.
(Vervolg).
Pe 'lieer Ko 1 y n: M. de V.Zoo
langzamerhand gaan de heeren zich
elkaar wat nader vertoonen, en wer
kelijk, wij beleven vanmiddag hier dit
vterBchijnsel, dat men officieel in den
Gemeenteraad van Gouda confessie
doet vim zijn liefde voor «de openbare
school.! Ik geloof dat een derge"
optreden, ook al is men dan ten slotte,
laat ik mij op het oogenblik eens zoo
mogen uitspreken, nog zoo gehecht
aan wat men belieft te noemen de neu
trale school, de openbare school,' zoo
men wil, dat men heel goed en
wat ik ga zeggen is door de practijk
bewezen al is men nog zoo doc
trinair aangelegd, tooh kan toonen in
derdaad, dat men de school, wat men
dan b,elieft te noemen de openbare
school, te willen vrijwaren en hand
haven. Dergelijke confessies passen
niet in een gemeenteraad en die pas
sen ook niet in den mond van de hee
ren Knuttel en IJsselsfcyn want daar
mede, M. de V., wordt een eigenaar
dig licht geworpen op menschen, die
niet precies in denzelfden geest over
die school denken als zij en dat behoeft
hier niet te -worden uitgemaakt, daar
voor is niet de Raadszaal en daarom
protesteer* ik tegen een dergelijke con
fessie.
M. de V.Van liberale 'zijde zelf
heeft men gewaardeerd het optreden
van antirevolutionnairen voor de open
bare, school en dan ga men heen en
zie men in de hoofdstad van het Rijk,
waar men, al is de meerderheid vrij
zinnig, toch aan mr. S. de Vries heeft-
toevertrduwd de zorg voor de open
bare Bchool.
(De heer IJsselstijn: Onver
antwoordelijk
Ik hoor hier zeggenonverantwoor
delijk. Laat de heer IJsselstijn zich
wenden tot zijn collega's in Amster
dam, dat zij hebben gedaan een on
verantwoordelijke daad en ddt zij de
gevolgen daarvan laten voortbestaan,
maar dat neemt niet weg, dat mannen
die serieus de' belangen van de ge
meente willen behartigen, hier niet
dergelijke dingen moeten zeggen. Ik
meen, dat de goede trouw in de Raads
zaal gehandhaafd moet blijven, dat de
wederzijdsche trouw moet worden ge
handhaafd. Wanneer de heer Jongen-
burger dit voorstel overneemt, om te
komen tot een beslissing, tot een uit
spraak, opdat' over deze zaak in de
toekomst niet verder behoeft te worden
gediscussieerd wat nog komen kan
weten wij niet wanncter dat de be
doeling is die door den hèor Jongen
burger wordt uitgesproken, dan moet
de heer Knuttel niet zeggen, dat nu
blijkt dat bij den heer Jongenburger
de aap uit de mouw komt, want daar
mede bedoelt hij, dat de heer Jongen
burger ondanks alles zich verklaart te
zyn een vijand van de openbare school
en dat hn van zijn lidmaatschap van
den Raad gebruik maakt om die open
bare school een slag toe te brengen.
Het is in de Goudsche Raadszaal ge
bleken, dat de mannen van de zooge
naamde rechterzijde de belangen van
de openbare school"op het hart dragen,
daarvoor hebben zij afgelegd een eed
en zij voelen zich niet verantwoord
wanneer zij dat niet zouden willen
doen, omdat zij in hun eed hebben
beloofd getrouwheid. Daarom moest
mij dit woord van protest van het hart.
De heen van Galen: M. de V.!
Mag ik een kort woord zeggen, om
mijn stem in deze te bepalen. Ik wil
wel verklaren dat ik e* veel voor voel,
mede te werken tot vbreeniging van
die beide scholen, wftnt het is een
waarheid die niet tegen te Bprekeh
is dat een school met een dertigtal
leerlingen in deze Gemeente feitelijk
geen recht van bestaan heeft. Ik sta
evenwel op het moment op hetzelfde
standpunt als de heer IJsselstijn:^ Wij
kunnen op het moment kwalijk de
financieele gevolgen overzien van d§n
maatregel, dien wij zullen nemen. De
heer Jongenburger heeft hier evenwel
de zaak principieel gesteld, en ik moet
U zeggen, ik waB aanvankelijk van
voornemen tegen het voorstel van den
heer Jongenburger te stemmen, omdat
ik meende dat ook wat de financieele
zijde betreft de zaak op het oogenblik
nog zeer onzeker is. Maar M. de V.,
na de houding hier aangenomen door
de heeren Knuttel en van der Velde,
die van dit standpunt zijn afgeweken
en hier zijn gaan verdedigen het be
staan van die school, ben ik van mee
ning veranderd en zal ik voor het
voorstel van den heer Jongenburger
stemmen al was dit louter als protest
tegen hetgeen de heer Knuttel heeft
aangevoerd.
Er moet mij toch nog iets van het
-hart. Het is al meermalen gebeurd,
dat de heer Knuttel hier maar heeft
geschermd met groote woorden, De
heer Knuttel heeft den heer Jongen-
burger verweten, tot twee maal toe
heeft geen cijfers genoemd, U hebt
fezegd de school kost veel geld, maar
et blykt alweer, dat de heer Knuttel
verzuimd heeft de stukken goed .fce
lezen, want wanneer hij 'dat gedaan
had, had hij in Ihgekomen Stuk No. 99
van 15 December 1908 kunnen lezen,
dat B. en W. in dat stuk aldus schrij
ven Het afnemen harer bevolking
is van invloed op de kosten der school.
Uit een berekening, voorkomende in
het nader te vermelden schrijven van
de Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwijs blijkt, dat ten laste
der Gemeente blijft een bedrag van
ongeveer f 160 per leerling. Met het
oog op den staat der gemeentefinan-
cien moet een dergelijke uitgave, al
thans naar onze meening, niet be
stendigd worden. Dat had de heer
Knuttel kunnen lezen, en daarom meen
ik, dat die vragen totaAl overbodig
waren en dat de heer Knuttel als
menigmaal bij de zaken, die hij ter
tafel brengt, de stukken niet .gelezen
heeft. f
De heer Knuttel: M. de V.
Wanneer iemand schermt met groote
woorden, dan is het de heer van
Galen, vaïf wie ik dat in de jaren dat
ik lid van den Raad ben, wel al
honderd maal gehoord heb. Wanneer
iemand de moeite wil doen, de stukken
na te gaan, zal hij die uitdrukking
telkens weer terugvinden. Dat is heel
gemakkelijk om zich van een zaak af
te maken, maar dat is niet een aïgu
ment. Wanneer ik cijfers gevraagd
heb, heb ik niet gevraagd naar die
in de stukken staan, maar naar hei?*
verschil wanneer deze school met de
andere wordt verbonden. Het is heel
naief van den heer van Galen, dat te
zeggen, warit ik weet het even goed
en misschien beter dan hij. Dergelijk
vragen zou ik hier niet doen, en
-wanneer de heer van Galen voortaan
weer dergelijke complimenten aan
iemands adres doet, dan verzoek ik
hem zijn woorden te overwegen voor
hij dergelijke dingen zegt.
De heer van Galen: M. de V.
Een enkel woord. Ik wil er bij blijven,
dat de heer Knuttel schermt met
groote woorden. Hij zegt nu, dat de
heer Jongtenburger had moeten aan-
toonen dat de vereeniging van de
scholen meer geld zou kosten. Dat
is pertinent niet waar. De heer Knut
tel heeft gezegd, gij moet aantoonen
de waarheid dat de 9chool veel geld
kost. Dat heeft de heer Knuttel ge
zegd en dat had hij in de stukken
kunnen mnden, aat de Gemeente er
f 150 perrleerling bijlegtdat is de
waarheid.
De heer IJ s s e 1 s t ij nM. de V. I
Mij is medegedeeld door U in hoogst
eigen, persoon, zonder my zelfs ge
heimhouding 'op te leggen, dat de heer
van Galen zou stemmen tegen het
voorstel van IJsselstijn en van der
Ree.
De Voorzitter: Ik merk toch
even op, dat particuliereU hebt
mij dat gezegd zonder geheimhouding
op te leggen. Nu de houding van den
heer van Galen in aanmerking ne
mende, weet U wat U in de toekomst
Wan «den heer van Galen te wachten
hlebt.
De Voorzitter: Ik protesteer
tegen een dergelijk misbruik maken
van particuliere gesprekken.
De heer Knuttel: M. de V.
Ik wensch op te merken, dat het voor
stel van den heer Jongenburger is, de
beid© scholen te vereenigen, en daar
voor heb ik cijfers gevraagd.
De heer Jongenburger: M.
de Y.l Ik moet nog even op deze
zaak terugkomen. Ik heb gezegd, dat
die school zoo veel geld kost voor die
weinige leerlingen en toen heeft de
heer Knuttel gezegd, dat moet u eerst
aantoonen. Terecht is door den heer
van Galen opgemerkt, dat hij dit in
de stukken had kunnen lezen.
De heer van Galen: M. de V.
Het is volkomen waar wat de heer
IJsselstijn zegt, ik was aanvankelijk
van plan tegen dat voorsl^ te stem
men, maar zooals ik zooeven heb ge
zegd, ik wij mijn stem alleen be
schouwd zien als een protest in hoofd
zaak tegen hetgeen de heer Knnttel
in het midden heeft gebracht.
De Voorzitter Mag ik thans
dit incident als gesloten beschouwen?
Wordt nog verder het woord ver
langd over de zaak zelve, over het
voorstel van B. en W. of over dat van
den heer Jongenburger? Wanneer
d$t niet het geval is, sluit ik de be
raadslaging en zal ik het eerst in stem
ming brengen het voorstel van den
heer Jongenburger.
Het voorstel van den heer Jongen
burger, in stemming gebracht, wordt
verworpen met 10 tegen 5 stemmen.
Tegen hebben gestemd de heeren
van der Torren, vpn de Velde, van
Eijk, Vergeer, Herman, Nederhorst,
Knuttel, Bokhoven, de Jong en Prince.
Voor hebben gestemd de heeren
van Galen, Jongenburger, Dessin#*,
Kolijn en Jaspers.
Buten stemmingde heeren IJssel-
stijn en van der Re^.
Het voorstel van B. en W., in stem
ming gebracht, wordt aangenomen met
13 tegen 4 stemmen.
Voor hebben gestemd de heeren
van der Torren, van de Velde, van
Eijk, Vergeer, Herman, van Galen,
IJsselstijn, van .-der Ree, Nederhorst,
Knuttel, Bokhoven, de Jong en Prince.
Tegen hebben gestemd de heeren
Jongenburger, Dessing, Kolijn en
Jaspers.
De Voorzitter: Aan de orde
is thans de behandeling van een aan
tal reclames tegen aanslagen in het
vergunningsrecht, welke, zooals de
gewoonte is, zullen worden behandeld
in zitting met gesloten deuren. Ik
schors dus thans de openbare zitting.
De Vporzitfcer: Ik heb de
eer, de vergadering te heropenen.
Aan de orde:
Het 2do suppletoir kohier van school
gelden op de Burgerscholen.
Zonder beraadslaging en- zonder
hoofdelijke stemming vastgesteld.
De Voorzitter: Aangezien
niets meer aan de orde is, heb ik de
eer de vergadering te sluiten.
Vacantiekaarten.
Naar wij vernemen geeft de H. IJ.
S. M. gedurende de maanden Juli,
Augustus en September vacsjntiekaar-
ten uit, geldig voor het afleggen eener
reis in Nederland met de lijnen dezer
maatschappij, naar keuze van den
reiziger tegen resp. f4, f3 en f2
voor de l,to, 2de en 3d^klasse. Deze
vacantiekaarten zijn zoowel op de
stations en reisbureaux, alB op de be-
stelkantoren dezer maatschappij ver
krijgbaar.
Tijdens het voetbalspel Zondag aan
den Walenburgerweg te Rotterdam is
een 16-jarige voetballer zoodanig met
den buik tegen de opgetrokken knie
van een ander aange'loopen, dat hij
bewusteloos neerviel en per brancard
naar het ziekenhuis moest vervoerd
worden.
Sedert de invoering van de Zede-
lijkheidswet is de z.g. Deli-Club aan
den Hart8enhoek8chen weg te Sehe-
veningen uitsluitend als sociëteit ge
opend. Het spel is opgeheven, m^ar
den leden wordt ontspanning geboden
in cabaret-voorstellingen. De hoofd
ambtenaren der politierecherche treden
herhaaldelijk het gebouw binnen en
verblijven er geruimen tiid om zich
te ovèrtpigen, dat er inderdaad geen
gelegenheid tot spelen wordt gegeven.
Het politietoezicht voor den ingang der
club is ingetrokken. Tot laat in den
nacht, zelfs tot den vroegen morgen
duren de voorstellingen in deze socië
teit, en reeds zijn er klachten van
verschillende bewoners vernoéien, dat
door het aanhoudende gezang en de
voortdurende muziek de nachtrust
wordt gestoord. Reeds is de politie
van dien toestand in kennis gesteld,
en bij verschillende bewoners «►bestaat
het voornemen, zich te dier zake tot
den burgemeester en den gemeente
raad te wenden.
Gevaarlijke Sport.
Zondagmiddag om ongeveer 3 uur
staken een heer en dame uit Amster
dam in een klein roeibootje te Mui-
derberg van wal, om een tochtje langs
de hier zeer ondiepe kust te doen.
Door den hevigen Zuid-westen "wind
dreven ze echter al verder en verder
af, zoodat menig Muiderberger aldra
bespeurde, dat dit niet goed zon af-
loopen, daar roeien tegen den opko
menden stroom bij vrijwel ongeoefen-
den een onmpgelijkhèid is. De aan
het strand achtergebleven familieleden
maakten zich zeer ongerust, en spoedig
ging een andere roeiboot met bekwame
roeiers van wal om te trachten hen
ip te halen en te redden. Doch ook
deze boot werd ten prooi aan de forsche
zeegolven, en héél ver aan den hori
zont dobberden de twee bootjes, nage
oogd door velen. Nn werd naar Mui
den getelefoneerd, en weldra vertrok
van daar oen zeilboot, die ze wel gauw
inhaalde, doch zeer veel moeite had
hen te bereiken en op sleeptouw te
nemen. Toch gelukte het na eenige
uren, en degenen die met ©en verre
kijker gewapend waren, meldden den
anderen, dat .de ongelukkige roeiers
en hun eerste redders waren overge
stapt in de zeilboot. Nu moest het
terug, en tot een uur of negen had
ook de boot groote moeite tegen den
wind in aan land te komen. Om 10
uur kwamen eindelijk de ongelukkigen
aan wal, koud, hongerig en dorstig en
ziek van den doorgestanen angst.
Hbld.
Gevolgen ?an brandjesstichtin.
Zondagavond stichtten eenige kleine
jongens in de duinen bij de Visschera-
haven te IJmuiden eenjjrandje, waarbij
een 7-jarig zoontje van den heer
van der Pol uit de Bloemstraat aldaar
het ongelijk had voorover in de vlam
men te vallen.
Speelkameraadjes, die van dit treurig
ongeluk getuige waren, liepen hard
weg zonder iets aan voorbijgangers
of ouders te vertellen.
Na den geheelen nacht heinde en
verfe gezocht te hebben naar hei ver
miste kind vond men het verkoolde
lijkje achter de ijsfabriek.
Hbld.
Kan men een sigaar beoordeelen
konder zeterooken? Sidney Brooks
een Engelsche schryver, heeft in op
dracht van de Times de Sigarenfabri-
katie op Havana betudeerd en hij be
antwoordt op grond van zijn opgedane
ervaring deze vraag ontkennend. Al
de theorieën en middeltjes, zoo schrijft
hij, waardoor men dé waarde van een
sigaar wil vaststellen voordat men ze
gerookt heeft, hebben niets om het
lijf. Volstrekt onjuist is de meening
van gewone rookprs, dat een donker
dekblad een zware en een licht dek
blad op een lichte sigaar zou wijzen.
De kleur van de sigaar te knijpen of
er aan ruiken, dat geeft hoegenaamd
geen betrouwbare uitkomsten. Wie
zich wil verlaten op kleur of stevigheid
van de asch zal ook bedrogen uitkomen
zegt hij verderde beste Havana's
branden niet met witte, maar met staal
grijze asch, die bovendien tamelyk ge
makkelijk loslaat. Vlekken aan een
sigaar beteekenen niets met het oog
op goede of slechte kwaliteit. Of de
sigaar droog 'of vochtig is. dat is ook
maar van mode. De Amerikanen hou
den van vochtige sigaren, de Engel-
Bchen meer van droge. Het voornaam
ste is, dat een Havanasigaar de gevol
gen van de „zeeziekte''gedurende het
transport te boven is*
Uiterlijke teekenen v oor de kwaliteit
van een Havana bestaan er er niet
men moet ze rooken.
In verband met het in werking
treden van de Zedelijdheidswetten,
hebben alle drogisten en handelaars
in onder die wetten vallende artikelen
te Rotterdam den dag te voren van
de een waarschuwing ontvangen, dat
dergelijke handelswaar niet meer in
het openbaar mag worden uitgestald
en in hun worden aangeprezen of
afgeleverd in de tegenwoordigheid van
derden.
Naar „De Tel." meldlj het Circus
Carré binnenkort ontbondenHet Ko-
ninklijk Nederlandsch Circus Oscar
Carré, dat hier zulke triomfen heeft
gevierd en vóór ruim 'n tiental jaren
aan de spits stond, zal weldra niet
meer zijn. Nd het beëindigen van de
verbintenissen te Kopenhagen en te
Bremen worden de paarden en andere
dieren, de requisieten, costuumB enz.',
verkocht.
GOUDA, 20 Juni 1911.
Heden middag werd ten raadhuize
dezer gemeente aanbesteed: het af
breken van het voorste gedeelte der
Bank van Leening.
Ingeschreven werd door de firma
J. Smit Zoon tegen betaling van
f 76.M. Verdouw id, van f 115.—
P. Bokhoven id. van f 275.— en J.
A. van Seumeren te Utreoht, id. van
f 335.—.
In de gisterenavond gehouden ver
gadering van de R. K. Kiesvereeni
ging is besloten in district I geen can-
dicaat te stellen, in district II werd
jesteld de heer L. J. Jaspers en in
li8trict III de heer C. H. Koemans,
die zich hedenmorgen heeft terugge
trokken en geen candidatuur wenscht
te aanvaarden.
Wpgens de reparatie aan het kerk
gebouw zullen voorloopig de gewone
orgelbespelingen niet kunnen plaats
hebben. Men hoopt evenwel tegen 't
einde van Augustus zóóver gevorderd
te zijn dat op Koninginnedag de ge
wone orgelbespeling kan gegeven.,
worden.
Heden werd aangegeven dat mond
en klauwzeer is geconstateerd by N.
van Klaveren, WillensW. Rijkelijk-
huizen, Karnemelksloot en K. Jonk
heid, Rott. Dijk.
Ijsfabriek de Willem Barentsz.
Hedenmiddag te half drie had in
tegenwoordigheid van vele leden der
w "Svereóniging en andere
genoodigden de opening plaats van
de Ijsfabriek Willem Barentsz.
De Voorzitter der Goudschoslagers-
vereeniging hield daarbij een toespraak,
waarin hij de wordingsgeschiedenis der
fabriek Paging. De heer van Veen
riep het welkom toe aan de aanwe
zigen speciaal aan de dames, waaron
der ook eep dame aandeelhoudster.
De oorzaak tot de oprichting dezer
fabriek, die met recht den naam van
Willem Barentsz voert is gelegen in de
jarenlange wijze van behelpen met
natuurijs, dat aan de eischen dieten-
genwoordig aan de hygiëne worden
gesteld, niet kon voldoen. Overigua^
leverde het betrekken van kunstjj^ok
wel bezwaren op.
Toen dan ook uit den boezem der
slagersvereeniging het verzoek was op
gegaan tot stichting van een Ijsfabriek
op coöperatieven grondslag onder
vond het bestuur bij hare pogingen
om tot de oprichting daarvan te ge
raken zeer veel steun.1
Hot ingenieursbureau Gonnermann
Co, vertegenwoordigd door den tech-
nischen leider, den heer Liebl, heeft
het bestuur in hare pogingen krachtig
bijgestaan en van voorlichting gediend.
Toen heeft het bestuur den heer J. H.
de Wilde aangezocht om als architect
ontwerpen en teekening te maken voor
de te bouwen Ijsfabriek, welke ontwer-
penzoowel door 't bestuur als door den
technischen adviseur als uiterst prac-
tisph zijn aanvaard en goedgekeurd.
Daarna werd den bouw der fabriek
aanbesteed, welk werk door de fa.
D anckers uit Giesendam werd aange
nomen en zeer tot genoegen van
architect efi bestuur opgeleverd.
Der f». Gebr. Meer te M.-Gladbaeh
werd daarop de levering opgedragen
van de groote machine voor de ijs-
fabricage terwijl de geheele electrische
installatie voor kracht en licht werd
geleverd door de fa. Polak Co.
Aanvankelijk van meening zooals
in andere gemeenten de inrichting
door een zuiggasmotor te doen drijven
heeft het bestuur geoordeeld de geheele
inrichting electrisch te moeten instal-
leeren waarvoor van de zijde van den
Directeur der gemeente lichtfabrieken
den lieer Swartwout de Hoog de
grootste medewerking is verleend.
De voorzitter bracht achtereenvol
gens aan de verschillende heeren, die
tot (je daarstelling van de ijsfabriek
hebben medegewerkt namens het be
stuur zijn hartelijken dank, en sprak
tot den machinist Jansen den wensch
uit lang samen te mogen werken.
Nu gedurende eenige weken door
de fabriek ijs is geleverd, kan worden
geconstateerd dat het product voldoet
aan alle hygiënische eischen, die kun
nen worden gesteld1.
Mocht het zijn, zoo zei spr. dat
het eerste jaar door de verschillende
moeilijkheden, die dan altijd worden
ondervonden, geen gunstig financieel
resultaat mocht hebben, er zal toch
kunnen worden gezegd dat de fabriek
voldoet, dat zij maakt uitstekend ijs.
Indien de leden der slagersvereeni
ging zich willen beijveren om het ija-
verbruik zoo hoog mogelijk op te
voeren door aansluiting van nog meer
dere consumenten dan zal zeer zeker
de Ijsfabriek Willem Barentsz na kor
ten tijd in grooten bloei verkeeren.
Met den wensch dat de Ijsfabriek
lange jaren zou moge bestaan tot
practisch nut van de ijsverbruikers,
verklaarde de heer van Veen de „Wil
lem Barentsz" voor geopend, welk
woord met een dronk werd bezegeld.
Namens het bestuur bracht daarop
de heer Valckenier de Greeve zijn
hartelijken dank aan den heer van
Veen, die niet alleen als voorzitter de
ziel was geweest van de daarstelling
dezer fabriek, maar die als lid der
Bouwcommissie met den heer Hornis
en met den ijverigen secretaris den
heer Schinkel zich geheel aan deze
zaak had gewijd.
Nadat ook de heer van der "Wolf
aan den voorzitter dank had gebracht,
werd door den heer Jansen onder
aanbieding van een mooi bloemstuk
door diens dochtertje den heer van
Veen nanlens de Slagersvereeniging
om zijn groote verdiensten gehuldigd.
De heer van Veen bracht de ver
schillende heeren dank voor dewaar-
deerende woorden tot hem gesproken,
waarna tot bezichtiging der fabriek,
die in werking werd gesteld, werd
overgegaan.
Het gebouw heeft een frontbreedte
van ca. 11 M. bij een lengte van ca.
14 M. en is verdeeld in machineka
mer, vriesinrichting, de z.g. generator
ijskast en kantoor, terwijl het geheele
bovenhuis is ingericht als woning voor
den machinist.
De generator is een groote vierkante
ijzeren bak, van buiten bekleed
met knrk voor het houden op tempe
ratuur van het binnen den bak cir-
culeerende zoutwater en amoniak, dat
langs de verschillende cellen, of liever
gezegd ijzeren bussen, wordt geleid,
waarin het ijs moet worden gevormd.
Van aie cellen zijn er 200, zoodat
telkens 200 staven ijs tegelijk worden
gefabriceerd.
De ijsfabricage is een zeer precies
werk, want het kan ook te koud zijn
in den generator en in dat geval krij
gen de ysstaven een doffen witten
glans, die er^niet op behoort.
Boven de generator is aan de eene
zijde aangebracht een stortbak, waar-
aan /8 leidingen, welke bak precies
zpdveel water kan bevatten als noodig
Am voor het vullen van 8 cellen welke
daartoe door middel van een hefboom
die door een 1 P. K. electromotor wordt
in beweging gebracht en welke hef
boom zich op rails van het eene naar
het andere einde kan verplaatsen, uit
den generator worden getrokken en
vlak onder den stortbak worden ge
bracht. Is nn de stortbak voldoende
gevuld, dan loopt het overtollige water
weg en kunnen de cellen daarna wor
den gevuld.
Intusschen worden de andere rijen
cellen door een apart aangebrachte
inrichting alle tegelijk naar den tegen
over gestelden kant geduwd, waardoor
vlak onder den stortbak een plaats
vrjj komt voor de gevulde 8 cellen.
Is nu een rij cellen gevuld geplaatst,
dan wordt in elke cel gebracht een
metalen stok de z.g. sabel, waarvan
er acht aan elkaar zitten, welke precies
in een ry cellen passen. Deze sabels
moeten het water in beweging houden
totdat het vriespunt is bereikt, waarna
deze onmiddellijk moeten worden ver
wijderd.
De machine werkt dan en in c.a.
10 uur kan het ijs gereed zijn. Dan
doet de electrische hefboom weer zijn
werk om de acht cellón met ijs omhoog
te trekken, dompelt deze daarna in
een water-reservoir, dat op warmer
temperatuur^ kan worden gebracht, om
daarna waaneer de staven ijs de cellen
hébben loBgglaitm deze weder omhoog
te trekkeen zeN^n slotte op de ijs-
bank uil te storten\ De staven worden
dan dirjpet opgeboden in de ruime
ijskast, en daarin op lkgen temperatuur
voor aflevering gereéd gehouden.
Het water dat /n den generator
circuleert en waartnede het reservoir
van indompeling is gevuld wordt ver
kregen uit een daarvoor op 30 M.
diepte geslagen pomp achter/het ge
bouw. Het water voor de ijsfabricage
is ëchter uitsluitend zuiver leiding
water.
Het gebouw is eenvoudig, maar het
is practisch en beantwoordt volkomen
aan het doel, waarvoor het is bestemd.
Teneinde het bovenhuis volkomen
van de fabriek af te scheiden, voor
de daarin aanwezige ammoniakdampen,
is de zolder der fabriek uit gewapend
béton vervaardigd. Aan alle zijden
komt 't daglicht door flinke ramen toe.
Bergambacht. Het mond-en klauw
zeer heeft zich onder Bergambacht
in de de laatste dagen zoo sterk uit
gebreid, dat niet minder dan 392 kop
pels vee besmet zijn. Yeel koeien en
kalveren bezwijken aan deze ziekte.
Boskoop. Ook bij de landbouwers
B. Bosman, J. Verweij, J. de Zwart
C. Goosen alhier, werd heden mond
en klauwzeer geconstateerd.
In de plaats van den Heer C.
Tol, klerk der posterijen, die van hier
naar Rotterdam is vertrokken, is naar
deze gemeente overgeplaatst den Heer
D. van Dijl, commies titulair bij de
posterijen en telegrafie v«n Zwijn-
drecht.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER
Zitting van Dinsdag 20 Juni.
VoorzitterGraaf van Bylandt.
Arbeiders-ziekteverzekering
Aan de orde is de behandeling van
de vraagpunten in zake de ontwerpen
Radenwet en Ziektewet.
De voorzitter herinnert er aan, dat
de bedoeling der vraagpunten bekor
ting der discussie is, zoodat de Kamer
zich strikt dient te bepalen tot de
vraagpunten en amendementen op de
vraagpunten uitgesloten zijn. Alge
meene beschouwingen over de wets
ontwerpen zijn ook uitgesloten.
Daarna komt het eerste vraagpunt
aan de orde over ziekengeld en ge
neeskundige hulp.
De heer Duys noemt zie&teuitkee-
ring zonder geneeskundige hulp onbe
staanbaar. wat zou deze minister
getoornd hebben tegen een voorstel
van een ander minister,, dat geen ge
neeskundige hulp zou hebben gebracht,
roept spr. uit. Spr. betoogt dat, indien
de minister voor ziekengeld wel rechts
grond heeft kunnen vinden, hij dit
ook voor geneeskundige hulp moet
vinden. De arbeiders worden, volgens
spr. overgelaten aan de willekeur der
doktoren, vooral op het platteland.
Spreker ontwikkelt vervolgens de
bezwaren tegen de door den minister
voorgestane splitsing, bezwaren van
Algemeen hygiënischen en van admi
nistratie ven aard.
In den loop van den namiddag
deelde de voorzitter mede dat het
eindverslag over de nieuwe militiewet
gereed is.
De Europeesche rondvlucht.
Van de 68 ingeschrevenen zijn er
te Parijs 40 gestart. (Onder de thuis
blijvers behoorde onze landgenoot Vau
Meel met een Inplan van eigen vin
ding). Negentien hebben het tot Reims
gebracht en acht waten er Zondag
avond in Luik. (Maandagmiddag
zeventien). Van Bathiat enBielovucie
wist men niet waar ze zaten. Eerstge
noemde dook gisterochtend echter in
Luik weer op.
De volgenden zijn gisteren, Maan
dag, te Luik aangekomen
Aankomst. Tyd over de
lgt0 ótape.
Kimmerling 4 u. 54 22 u. 56 m. 10"s.
Tahuteau 5 u. 45 23 u. 58 m. 414/5 s*.
Próvost 6u. 25 24 u. 8m. 513/6s.
Wijnmalen 6 u. 40 24 n. 30 m. lSl/b s.
Amerigo 7 u. 42 25 u. 12 m. 40 s.
Bathiat 7 u. 54 25 u. 50 m- 542/5 s.
Gibert 8u. 20 25 u. 8m. 876 s.
Verrept 8 u. 36 25 u. 4 m. 403/«^s.
Le Lasseur 9 u. 15 26 u. 23 m. 242/° s.
Wijnmalen is in de eerste étepe dus
als twaalfde geclassificeerd.
S o e s t e r.b erg.
De aviateurs vertrekken Woensdag
ochtend om 3 uur uit Luik en de
eersten kunnen dus ongeveer om 10
uur te Soesterberg verwacht worden,
en verder den geheelen dag door. De
directie van het vliegkamp staat in
voortdurende telegrafische en telefo
nische verbinding met Luik en met
tal van plaatsen langs de étape. On-
geveër elk half uur zullen bulletins
worden aangeplakt, gemaakt door de
velddrukkerij in het kamp en inhou
dende de mededelingen welke per
telefoon of telegrëm ontvangen zijn
omtrent de vliegers lang de étape,
benevens de tijden van aankomst aei
concurrenten, met verdere wetens
waardige bijzonderheden. Op alle ran
gen bevinden zich aanplakborden,
waarop deze bulletins worden aange-
Behalve met de reeds genoemde
wedstrijden zal het publiek Woensdag
nog worden onledig gehouden met
een wedstrijd van miniatuur-ballons,
waaraan ieder toeschouwer kan mee
doen (een groot aantal prijzen vanaf
f100), opstijgingen van den vrijen
ballon „Soesterberg'*, commandant W.
Pottum (passagierstbchten f 50) enz.
Het vliegkamp zal den 21sten ge
opend zijn van 9 uur v.m. tot 10 uur
's avonds. Restauraöt den geheelen
dag, tot 11 uur 's avonds (diner-con
cert enz.).
AMERIKAANSCHE
STOOMVAARTLIJNEN.
Het stoomschip Botterdam arriveer
de 18 Juni des namiddags van Rot
terdam te New-York.
VolgenB draadloos bericht via Orook-
haven bevond het stoomschip Rijndam
van Rotterdam naar New-York, zich
19 Juni des v.m. 3 uur op ongeveer
215 mijl W. van Lizard.
Het stoomschip Amsteldijk arriveerde
18 Juni voormiddags van Rotterdam
'■te Baltimore.
Het stoomschip WÜlehad (Canada
Lijn), van Rotterdam naar Montreal,
arriveerde 18 Juni voormiddag 1 uur
te Quebec.
Van Delfzijl vertrok gisteren het
s.s. Vooruitgang met een ijzeren praam
op sleeptouw naar Emden. Dadelijk
bij den havenmond geraakte het touw
los, kantelde en zonk de praam, waarbij
de 40-jarige A. A. verdronk.. Hij laat
een weduwe met vijf jeugdige kinderen
achter.
Bij het zeilen in de Rotte hadden
drie heeren het ongeluk door een ruk
wind om te slaan. Allen geraakten te
water. Een zwom naar de kant, de
twee anderen konden met moeite
worden gered daar een reeds gezonken
was en de andere in het zeil verward
was geraakt. Bij het hoofd der school
te Zevenhuizen werden dealers van
droge kleeren voorzien, wakraa ze weer
naar Rotterdam terugkeerden.
Het bezoek vaq President Fallières.
De Koninklijke* familie en president
Fallières met gevolg zullen Woensdag
5 Juli 's namiddags te 12 uur uit
Amsterdam aan het station der S.S.
met een extra-trein te 's Gravenhage
aJtokomen om 's avonds circa 10 uur
met dezelfde gelegenheid naar de
hoofdstad terug te keeren.
Op uitnoodiging van de Koningin
is de waarnemende burgemeester der
residentie, wethouder Jansen naar het
Loo vertrokken ten einde met H. M.
over eenige plannen betreffende de
feestelijke ontvangst van pres. Fallières
bij zijn bezoek aan de residentie te
spreken.
De Koninklijke familie met haar
2;ast zullen dien dag een gedeelte van
iet concours hippique bijwonen.
- Op 75 jarigen leeftijd is te
's Gravenhage overleden mr. J. C. de
Brueys Tack, oud-kantonrechter te
Sliedrecht.
Gepromoveerd in 1861 te Utreoht
werd hij in 1864 benoemd tot gMffier
bij het kantongerecht te Schoonhoven,
daarna was hij kantonrechter te Sluis,
van 1868 tot 1874 te Sliedrecht.
De overledene was ridder in de orde
van den Ned. Leeuw.
De Prov. Gron. Crt. ..verneemt dat
de heer D. K. Welt om gezondheids
redenen ontslag heeft genomen als
lid der Eerste Kamer.
Zeeliedenstaking.
Te Amsterdam breidt zich de sta
king allengs meer uit. Naar wij ver
nemen bedraagt het aantal stakers
thans reeds tusschen 400 en 500.
Te Glasgow hebben in verband met
de staking ernstige ongeregeldheden
laats gehad. Een groot aantal zee
eden hebben de toegangen tot de
ankerplaatsen der Belfastbooten ge
forceerd en hebben daarna de ge
bouwen in brand gestoken.
Bij de blusBching trachtten zij de
brandslangen door te snijden.
De politie heeft de menigte ten
laatste met do wapens uiteengejaagd,
v Pest jty Indië.
Bij het Departement van Koloniën
is ontvang^r^ft volgende telegram
van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-indië, d.d. 19 dezer, be
treffende pestgevallen op Java:
Afd. Malang eorgisteren zeven ge
vallen, waaronder een longenpest en
vier doodenw Gisteren twaalf gevallen
waaronder een longenpest en zes
dooden. Van de lijders van vorige
dagen overleden resp. vier en drie.
Kedirieergisteren een geval dat
doodelijk en gisteren een geval.
Soerabajageen gevallen.
Dinsdag 20 Juni 1911.
Vette oasen en koeien goede aafiVoer
prijren waren toor ïste kwal. 42*/*, 2e 37
en 3e 31 ct per halt KG.
Magere ossen, melkvee en vaarkoeien
weinig aangevoerd.
Vette kalveren goede aanvoer ie kwa
liteit 32, 2e 28 en 3e 24 ct. per half KG.
Stieren goede aanvoer, prijzen waren,
voor ïste kw. 33, ae 28, 3e 25 ct. per
half Kilo.
Handel in vet vee en vette Kalveren
prijshoudend. Stieren iets lager in prijs
handel stug. Op de magerenmarkt was
weinig handel.
van een prachtige collectie
MANTELS COSTUMES.
BLOUSEN, ROKKEN,
Zijde en Japonstoffen
in de grootste verscheidenheid van
de goedkoopste tot de beste soorten
waarbij de prijzen in zeer sterke con
currentie zyn met alle huizen, zoowel
in Binnen- als Buitenland.
Mij tot een bezoek ten zeerste aan
bevelende,
van het Koninklyk Meteriologisch-
Institnut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 770.3 te h"
Horta, laagste stan<! 780.6 te Shors-
haven.
Verwachting tot den avond van 21
Juni
Meest matige westelijke tot zuid
westelijke wind, afnemende bewolking,
weinig of geen regen, warmer.
TAK DEN
20'JUNI 1911.
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN16 Juni. Vincentius
Antonius, ouders J. Lorjó en H. W.
van Putten. 17. KJazina, ouders J.
J. Hornes en K. van Ewyk. An-^
tonetta Hendrika, ouders M. A. A. van
Setten en M. M. Nederhof. 18.
Cornelia, ouders T. J. Nobel en A.
Sloof. Ezechiel, ouders H. Wieser
en F van Hattem. 19. Johanna
Wilhelmina, ouders J. J. van»Loon
en L. Anker. 20. Maria Adriana,
ouders A. T. Polet en M. Boer.
OVERLEDEN17 Juni. P. Labij
84 j. - F. H. A. Wolff 74 j. - M.
van der Lek 3 j. J. Holthuysen 5 m.
Staatsleeninten-
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. Seriën
3.40-350 No. 2276-
10000. 5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
I Om. 6e Emissie 4 pot
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Ver. St. van Mexico Afl.
Obl. l-4e serie 5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1906 3 pet.
Bank- en Crediet-Instel-
lingen.
Ned. Bankaandeelen
Industr. Onderneming en
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id .Smelting «Sc Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graphy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kol. Credlet Instell. en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij. C.v\A
Mijnbouw MUen
Ketahoen" Mynbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petrolenm-OndeTD.
Dortsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij.totExpl.
v. Petr. Bronn. G.v. A
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart Myen.
Ned .-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand.
Silau" Asahan Tabak
My. Aand.
Dlverien.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand-
Peruvian Corporation
Lim. uert. v. Aand.
Spoerwegeu.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmy. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 8 pet.
Warschau-Weenen
Spoorwegmy. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. pet.
Erie SpoDfweg-Mij.
Gew^Jtand.
Unioy/Pa«?ifi& Railroad
Cert. gew. A.
abash Gew. Aand,
Pretnleleeniogen.
Vorige
Koer*.
Koer» van
heden-
83'/»
93'/»
93'/,.
64'/,
101'/,,
89%
101%.
89"/,,
93'/,
89%
90"/,,
93"/,,
89
90'/,
47'/,
10S'/>
88'/»
88'/,
59^
200"/,
67'/»
67"/,,
82»/,
'82%
26'/,
26"/,»
80%,
80%,
218
302
180'/,,
218
302
130
130
726
730
90'/,
89'/,
178'/,
481
169'/,
ex div.
483'/,
464'/,
161'/,
161'/,
116
18»/,
18'/»
113'/,
113'/,
60
60
70
4"/„
10"/,,
10'/,
86»/,
86»/,
96'/,
96%
67'/,,
67%,
236'/,
f170.-
224'/,
99'/,,
98'/,
36'/,
36%,
187
17
187'/,,
17»/,,
109
108",
1 166'/
163'/,
GELDKOERS.
Prolongatie 3Va pCt.
Amerikanen weinig handel, Natio
nale Staatsfondsen prijshoudend, Cul-
kfiren op vorige koersen, Tabakken
(mrdeeld, Petroleums beter, Mijnen
prijshoudend.