J
J
No. 11508.
Zaterdag 1 Juli 1911.
50e Jaargang-
s-CL-ws- e:p_ -^-d.-v-extezi.tié"bl3LcL tooi G^uda en Oxxxstrolc
ITieTX-ws-
Verschynt dagelyks
PRIJS VAN HET ^ABONNEMENT:
Telefoon Interc. 82.
Oxxxstxelcem..
behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
Tweede Blad
^lit ons dfarlomont.
mmum m uEmiwmiMU
MIIMIHE COURANT.
Per kwartaal f 1 25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad I 1 50
Idem franco per post 1 00
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau "Lasge
Tienueweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
lpRIJS DER A6 V'ERTENTI N
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames 1 0.25 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
TWEEDE KAMER.
Ècin week vol afwisseling.
Èr was niet alleen afwisswing in de
stof die behandeld werd, ook de aan
blik der Kamer was telkens weer
anders. Kalme, zakelijke debatten,
afgewisseld door rumoerige en heftige
incidentjes, lang te vdren verwachte
uitslagen en verrassingen. Haast te
veel om in een overzicht te overzien
En het slot van veel noodeloos en
langdradig gekibbel was, dat de Kamer
niet met de agenda klaar kwam en
dat men nu Woensdag, wanneer pre
sident Fallières in de residentie is,
moet straf-exerceeren op het Binnen
hof. Eigen schuld
Over de voornaamste discussie
punten ieder een paar woorden.
De vraagpunten. Indien iets na
deze debatten vaststaat, is het wel,
dat de Kamer niet geschikt is om het
nieuwe en goed bedoelde instituut te
doen slagen. De heer van Idsinga, die
zich de weelde kan veroorlooven on
afhankelijk te zijn van coalitie-over
wegingen, zei het zoo terechtVraag
punten moeten op uitsluitend zakelijke
overwegingen worden behandeld, los
van een wetsontwerp en los van poli
tiek. Maar de Kamer kon of wilde
dit niet, dacht geen oogenblik niet
aan het lot van Talma's voorstel en
zijn voorsteller, en zoo is het was
na de akelig-politieke houding der
rechtsche woordvoerders niet anders
te verwachten de eerste vraag over
de uitschakeling van de ziektebehan
deling 5137 bevestigen beantwoord
zuiver rechts tegen links alleen van
Idsinga had den moed met links mee
te stemmen.
Tegenover het ten eenenmale on-»
verdiende en geheel onbewezen verwijt
van rechts, dat ook ter linkerzijde de
houding niet vrij van politieke over
wegingen was, trof het al bijzonder,
dat by Vraagpunt II (over het mono
polie der Overheidskassen) de Minister
Talma den krachtigsten stem kreeg
van de heeren Duys en Treub, woord
voerders der socialistische en vrijzinnig-
democratische fracties! Dit vraagpunt
was niet een principieel, maar een van
uitvoering. Toch poogde men vaö
rechts de antirevolutionaire beginselen
er bij te sleepen. De heeren Lohman
en de Visser verweten Taima, dat hg
van de lijn der an tire v. beginselen
was afgedooldintussohen waren beide
beginsel-specialiteiten 't weer onder
ling in zooverre oneens, dat Lohman
deswegen tegen de Ziektewet zal
stemmen en de Visser er vóór, indien
het particulier initiatief er ten slotte
voldoende in verzekerd blijft. En Mi
nister Talma verklaarde, dat hij op
dit gebied geen antirevolutionair stelsel
ooit gehoord had, maar dat zijn anti
revolutionaire beginselen hem er toe
hadden gebracht, de ziektebehandeling
overboord te werpen.
Helaas had Zijne Excellentie heele-
maal vergeten van een beginsel te
spreken, toen deze quaestie dagenlang
besproken werd!
Bij het tweede vraagpunt heeft zich
ten slotte bijna de geheele rechterzijde
met een deel van links tegen des mi
nistersstelsel verklaard, maar deze had
zich hiervan niets aan te trekken,
aangezien hij op 't laatste nippertje,
vlak vóór de stemming zou plaats
hebben, in navolging van Lloyd
George's wetsvoorstel een nieuw sy
steem in het debat wierp, waarbij in
«ekeren zin de particuliere fondsen
zouden blijven bestaan. De Concessie
aan rechts kwam aan 't slot van een
betoog ter verdediging van 's Ministers
monopoliehandig uitgevoerd was de
manoeuvre niet, maar zij is in zooverre
gelukt, dat de nederlaag vau den
Minister er schijnbaar haar waarde bij
inboettede Minister gaf er immers
zij 'tdan ook nóg zoo vaag eh
onzeker bij voorbaat toe, wat de
rechterzijde wenschte Het is nu een
afwachten wat de Minister van Lloyd
George's voorbeeld klaarspeelt: deze
quaestie staat thans weer geheel op
losse schroevan en dat door qon vóór-
overleg tusschen. Kamer en een Com
missie uit de Kamer! Wij hebben
toch een rare manier van wetten
maken.
Het derde vraagpunt over de wijd-
sche arbeidskring van Talma's Raden
van Arbeid werd ingetrokken, doordat
de Minister vóór de bespreking de
zaak door een kleine wetswijziging tot
geringe proportie htj,d teruggebracht.
Het was de wijste partij, die do heer
Talma kiezen kon, om een echec te
vermijden
Minister Talma kan nu writ gaan
uitrusten. Hoewel bereid de Bakkers
wet nog in Juli te verdedigen de
Minister had dit niet aan den Voor
zitter maar aan zijn vriond Brummel-
kamp meegedeeld wees do Kamer
het voorstel-frummel kamp daartoe af.
O. i. terechtde Tariofwet moot nog
in de secties vóór het recès (daarvan
wilde de Kamer niet wijken). Kwam
daar nu nog de Bakkerswet bij, (die,
zij moge belangrijk, toch zeker niet
zoo urgent zijn als een verbetering
van onze defensie), er zouden eenige
weken bij komen en wij begrijpen,
dat de Kamer, die dit niet voor de
Militiewet overhad, hetzelfde weigerde
voor de bakkers.
Dr. Nolens schreef 't aan het verge
vorderde seizoen toe wij laten deze
beschouwing geheel voor zijn rekening
maar een feit is, dat de Kamer
steeds rumoeriger werd. Bij alles kwam
men direct los de rumoertjes waren
niet van de lucht en de zachte en
zwakke Voorzitter had 't dan ook
zwaar te verantwoorden.
Zoo ontstond er kabaal, toen de
heer van de Velde op de hem. eigen
onbeholpen wijze nu reeds trachtte
door te drijven dat op 20 September
de ouderdoms- en invaliditeitswet in
de secties zou komen. Een ongeoor
loofde inmenging in de bevoegdheid
van een toekomstige centrale sectie
en bovendien geheel onnoodig, waar
de Voorzitter terecht betoogde, waar
de geheele Kamer reeds zich uitsprak
voor een spoedige behandeling na het
reoèi. Toen de heer van de Velde
oncier de kracht der argumenten der
tegenstanders bezweek, rakelde de heer
de Geer het voorstel op, maar de Ka
mer wees 't terecht af (40—27).
Kabaal ook ontstond, toen de Ka
mer de voordrachten voor den Hoo-
gen Raad moest opmaken. Nu, rechts
heeft van haar meerderheid niet zuinig
gebruik gemaakt. Er waren twee va
caturen en voor beide stelde de Kamer
een man van rechts op de eerste
plaats: mrs. Segers (Christ.-Hist.) en
Nelissen (R.-K.), niettegenstaande deze
laatste op 'sHoogen Raads aanbeve
lingslijst niet voorkwam. Nu willen
wij niet misverstaan worden: Wij
achten het systeem van een „liberale
vacature" of een „katholieke vacature"
totaal uit den booze en hechtte de
Ziehier wat de heer de Savor-
min Lohman, die nog wel vóór,
den Minister st^hde, er van zei:
„Nu geloof ik, dat, wat de Regee
ring thans wil, niets anders is dan
een doekje voor het bloeden; dat de
Minister wel gezien heeft, dat hij zeer
vele leden aan deze zijde der Kamer
verwond heeft en nu dit voorstel heeft
gedaan het bloed wat te stelpen,"
Commentaar overbodig!
Hooge Raad er te v|el aan, er zou
o. i. niets tegen zijn, dat de Kamoy
er tegen in ging. Maat dit dunkt ons
voorshands nog niet qoodig, waar de
Hoogo Raad toch nift in die mate
deze leer aanhing, of zij stelde mr.
Segers nummer één voor een liberale
vacature.
In deze omstandigheden was er geen
reden om mr. Hesse, den eerst-aanbe-
volene door don Hoogen Raad, te
passooren en mr. N^lisson te prefe-
reeren, al erkennen wij zonder voor
behoud, dat er tegen mr. Nelissen
niets is aan te v oeren en veel vóór
een hem opnieuw in aanmerking
brengen voor eon zetol in ons hoogste
rechtscollege, dat hij nooit had moeten
verlaten voor een ministerieöle porte
feuille.
Hoe dit zij, ook al ware de keuze-
Nelissen partijdig, zoo zouden wij de
„kleino" obstructie, die daarop volgde,
niet billijken. Indien do onzen over
tuigd zijn, dat rechts! van zijn over
macht werkelijk misbruik maakt, laat
men dan openlyk obstructie aankon
digen, bijv. en bloc de vergadering
verlaten wanneer deze daardoor onvol
tallig wordt en zoodoende duidelijk
maken aan de i^atie, dat men geenerlei
verantwoordelijkheid aanvaardt voor
zulk oen regeoron. Maar waartoe kleine
plagerij, als ironiséh ingpvulde stem
briefjes, blanco-briefjes on dergelijke?
Van de Grondwet achten wij 't een
fout, dat zij zulke voordrachten $an
do Kamer opdraagt, van do Kamer
is 't nog meer fout, indien zij zich op
d e e wijze kwgt van de op haar
schouders gelegde taak.
Een kabaaltje ontstond verder, door-
ditt de heer Lohman zeer onnoodig
een oud ruzietje met den heer Schaper
•opnieuw ophaalde oyer de quaestie
van het helpen van belastingontdui
kers door rechts. De heer Schaper
was destijds zeker niet gelukkig ge
weest, de heer Lohman evenminre
den te over om niet opnieuw te be
ginnen. Weer noemde Lohman het
verwijt een „leugen" (al vermeed hg
't woord uit te spreken) en weer hand
haafde de heer Schaper, o. i. ten on
rechte zijn beschuldiging, daaraan den
belachelijken eisch vastknoopend, dat
de heer Lohman de zaal moest ver
laten, wilde hg er over kunnen spre
ken zoolang de heer Lohman, die
hem telkens liegen verweet, er bij was,
kon hij niet over de rechterzijde, den
heer Lohman inbegrepen, spreken!
Het was een ruzie, waarbij beide
partgen geen eer inlegden.
Ten slotte heeft de quaestie van het
Nederlandsche cadeau aan het Vredes
paleis de Kamer in vuur en vlam
gezet.
Nederland geeft 7 gebrande glazen
voor f 17,000. Maar het Bestuur der
Carnegiestichting heeft uitgemaakt,
dat een bepaalde fabriek die glazen
leveren zal. De heer de Stuers, die
deze fabriek nipt eens zoo opperbest
vond (en hij heeft er verstand van)
wilde een prijsvraag voor Nederland
sche glasbranderijen, ten einde iedereen
te laten meedingenMaar het Bestuur
bedankt daarvoor en de Minister wei
gerde 'took, had de zaak aan het
Bestuur overgelaten.
Minister de Marees van Swinderen
wilde echter t e handig zijn (niet voor
het eerst zocht de kleine en kwieke
Excellentie hierin zijn kracht), ver
klaarde zich niet gebonden, later
weer wèi „moreel" en wilde slechts
over een „afspraak" met de fabriek
spreken, maar de heer van Karnebeek
zei 't onomwonden, dat het Bestuur
(waarvan hg lid is) die fabriek de
opdraoht had gegeven, natuurlijk met
het voorbehoud, dat het geld door de
Staten-Generaal zou worden gevoteerd.
En het bestuur zou zelfs een cadeau
uit andere bron eerst keuren het be-
hipld zich de vrijheid voor in dat geval
et voor te bedanken.
's Ministers kronkelingen waren ons
tyior allerminst sympathiek en had niet
toevallig een lid van het Carnegie-
stichtingsbestuur in de Kamer zitting
gehad, de Kamer ware feitelijk door
d?n Minister om den tuin geleid. En
de houding van den Minister word er
al niet boter op, toen hij betoogde,
dat een prijsvraag op dit gebied on
mogelijk was, terwijl hij de vorige
week nog een onderhoud had met don-
zelfden hoer do Stuers over een prys-
vraag voor precies hotzelfdo cföol in
terband met do nieuwe universiteit
te Groningen.
Een minister van Jsuitonlandsche
zaken moge in diplomatieke zaken
„diplomatiek" doem/zulk gedoe kan
toch niet door den /ijjMfjoTT^aar geen
enkel landsbelang ftp 't spel staat.
Een en ander] veroorzaakte een
tooneoltje, zooals wij 't zelden zkgen
de voorzitter dreigde zolfs met slAiting
der vergadering ten gevolge vAa het
tumult. Lang zou de vergadering echter
toch -niet moer duren Don/heer de
Stuers vroeg stemming ovor hot wotje
en toen bleek, dat er niet voldoende
leden moor aanwozig waren.
Woensdag dus opnieuw de „bran
dende" quaestie, die don ouden, kleinen
heer de Stuers als een wanhopende
met twee groote vellen papier, ieder'
met een m otio, ia de hoog opgeheven
armen deed staan oreeron Do minister
had maar uit te zoeken
Maar de slimmo Excellentie zocht
niet uithij wilde liever den midden
weg bewand'elen en koos er géón.
Den heer de Stuers is er de man
niet naar oip, 'ter bij te laten, hij
laat niet met zich sollen.
Wat echter, als de Minister Woens
dag wegblijft zooals hij aankon
digde wegens het bezoek van den
President van Frankrijk?
VRIJDAG 30 JUNI 1911.
VoorzitterDe Burgemeester.
Tegenwoordig de h.h. Nederhorst,
Bokhoven, Herman, Prince, van der
Torren, Knuttel, Vergeer, van Galen,
de Jong, van der Ree, van Iterson,
IJsselstgn, Dessing, Kolijn, Jaspers,
Muilwijk en Jongenburger.
Afwezig de h.h. van de Velde en
van Eijk, beiden met kennisgeving.
De notulen der vorige vergadering
worden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
De voorzitter Mijne Heeren
Alvorens ik begin met de eigenlijke
werkzaamheden van deze Vergadering
zij het mij vergund in herinnering te
brengen dat een van de leden van
deze Raad op het punt staat een ge
wichtig feest te vieren.
Wij zijn namelijk aan den vooravond
van de herdenking van het 40-jarig
ambtsjubileum als geneesheer van uw
hooggeacht medelid dr. v. Iterson.
Het zij mij vergund en ik hen er
zeker van dat ik spreek namens u
allen hem aan dezen vooravond
van dien dag geluktewenschen met
het feest dat hij staat te vieren en
hem toe te wenschen dat het hem
gegeven moge zijn in gezondheid en
met kracht zich te blijven wijden op
de wijze zooals hg dat altijd heeft
gedaan ten bate van de lijdende mensch-'
heid van zijn lydende mede ingezetenen
en niet minder aan de "belangen-'van
de gemeente.
Dr. v. Itersonnamens den Raad
wensch ik u geluk met het feest dat
u staat te vieren.
(Toejuiching.)
De voorzitter deelde daarop mede,
dat door Ged. Staten de ontvangst is
bericht van het hun in afschrifynede-
gedeelde Raadsbesluit van 9 Juni jl.
tot wijziging van de Algemeono Poli
tieverordening voor deze gemeente.
Door Ged. Staten zijn goedgekeurd
1,°. het 2d0 Suppletoir kohier wegens
schoolgeld op do Burgerscholen, dienst
1910/1911 vastgesteld bij Raadsbesluit
van 9 Juni jl
2°. het Raadsbesluit van 9 Juni jl.
n°. 9 tot het aangaan eener overeen
komst met J. E. van Dongen Bolding
alhier, betreffende afstand van grond
en water by de Lethmaetstraat on
Scheltemastraat.
3°. het Raadsbesluit van 9 Juni jl.
n°„ 11 tot wijziging der gomeonto-bo-
grooting 1911 en het Raadsbesluit van
9 Juni jl. n°. 13 tot wijziging dor
gomeonte-bogrooting 1911.
Door Burgemeester en Wethouders
is aan de Wóduwe van don overleden
amanuensfs van het Burgerlijk Arm
bestuur oen weduwenponsioen ton laste
van het Gomeente-pensioonfonds vor-
lèend van f 200 's jaars.
Deze mededeelingon worden voor
konrüsgeving aangenomen.
Ingekomen
1. Het verslag van den Kamer van
Koophandel en Fabrieken over 1910.
2. Een brief van het College van
rpgenten over hot gymnasium van don
volgendon inhoud
Gouda, 19 Juni 1911.
Bij Raadsbesluiten van 25 Augustus
en 1 September 1910 werden do heeren
Dr. G. J. de GrooWn Dr. A. Rutgers
voor den tijd van èón jaar, namelijk
voor den cursus 1910—1911 benoemd
respectiévelijk tot Leoraar in do natuur
lijke historie en Leeraar in do Oude
talen aan het Gymnasium alhier.
De wijze, waarop zij hunne betrek
king tot dusver hebben vervuld geeft
ons vrijheid in ovorweging te geven
hen van eene definitieve aanstelling te
voorzien.
Na gehouden overleg met don heer
Inspecteur der gymnasia, wiens advies
hiernevens wordt overgelegd, hebben
wij de eer U voortostellon mot ingang
van don ln. September o. k. dofinitiof
aan het Gymnasium alhier te be
noemen
a. tot Leeraar in de natuurlijke
historie Dr. G. J. de Groot, thans
tijdelijk als zoodanig aangesteld, en
b. tot Leoraar,in do Oude talen Dr.
A. Rutgers, thans tijdelijk als zoodanig
"benoemd.
Het Collego van Curatoron bij
het Gymnasium to Gouda,
L. TEN BOSCH,
l.-Prosidont,
BROUWER,
Secretaris.
Is gedrukt rondgedeeld en wordt
ter visio gelogd.
3. De Yekening on verantwoording
van het voormalig Armbestuur vaii -
Stein. Ter visie.
4. Een rapport van» B. on W. op
het adres van het Bürgerlijk Arm-,
bestunr, tot nadere regeling van hefc^
salaris van den nieuwen amanuensis,
dit luidt aldus
Gouda, 13 Juni 1911
Bij schrijven van 6 dezer wendt
zich het Burgerlijk Armbestuur recht
streeks tot Uwe Vergadering met het
verzoek de jaarwedde van den nieu
wen Amanuensis, den heer J. J.
Heppener, benoemd in de plaats van
den op zijn verzoek als zoodanig eervol
ontslagen, en tot ons leedwezen inmid
dels reeds overleden heer J. Schumer,
vast te stellen op f800.Ter moti
veering voert het Burgerlijk Armbe
stuur aan dat de heer Sehumer voor
ruim 40 jaren werd aangesteld op een
tractement van f 600, welk traclement
in het verloop dier jaren wegens toe
nemende werkzaamheden werd ver
hoogd tot f 800.en dat in verband
met de veranderde levensomstan&g*
heden en het meerdere werk het trac
tement thans hooger dient gesteld te
wordep dan 40 jaren geleden.