trie
'AS
iERK te lellen.
A,
V I
No. 11644.
50e Jaargang.
Donderdag 24 Augustus 1011.
Verschijnt dagelijks
VUURWERK
cht.
erk,
jopste.
Sixïtexi larxcJL.
FEUILLETON
De Ganzendokter.
ZD-A-
irmeer!
YZO.XEN.
ap«n
uren
^Tie’kX’ws- ©zx ^^<^Trext©xxti.©1ol©-d. voor Q-oio-dsu ©aa. Oxxxstx©lc:©:xx.
behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
4,‘
AD.
Coiffeur.
(Wordt vervolgd.)
n
h
a”, Westhaven,
lenvergadering
atschappij van
geen haarverf,
aakt' het haar
•st f 1.50 per
verkrijgbaar
IAART Lz.
LION FELTON,
ft het haar zijn
bij; dat door de coalitie ook de] g’mchten vm oorlogtnsschenDuiteoh-
ehristelijk-historischen tot de regee- "J
ringspartij behooren, en mee hunne
portie krijgen naar rato van hun
aantal een bijzonder groote portie
van den buit.
JN VAN
EJf.
EEËN worden
in verzegelde
i vyf, twee en
i een Ned. ans
ding van Nom-
s, voorzien van
id Merk, vol-
>t gedeponeerd,
de uitvoering
de orders adn-
50)
Waarom heb ik mijn zoon laten
heengeën, waarom heb je hem niet
tegengehouden Waar zijn de mannen
waar de helden, die ons beschermen
en redden?”
„Mamatanteriep Edith, ver
liest toch het hoofd niet. Rooverben-
den zijn hier toch niet en bevendien
is het klaarlichte dag, en voor de
avond komt, hebben we tijd genoeg
ojn maatregelen te nemen. Nu moeten
we eerst nauwkeurig onderzoeken, wat
er eigenlijk gebeurd of weggeraakt is
de sleutels zijn misschien slechts ver
legd."
Visser's lippen kwam, hem werd
afgedwongön door het optreden van
een Nederlandsch-Hervorrade van
Links.
En is „De Nederlander” vergeten,
hoe weinig weken geleden de chris-
telijk-historischen in den Haag ge
dwongen zijn den „geplekten” room-
schen randidaat Liefland over te
nemen, dien zij zelven onwaardig
verklaard hadden zitting in den Raad
te nemenen dat, omdat alleen tot
dien prijs de christelijk-historische
heer Ankerman lid van den Haagschen
Raad mocht worden? Waarlijk, er
is alle reden voor „De Nederlander”
om een heel zachten toon aan te
slaan; zij spreke slechts fluisterend
in het sterfhui» harer beginselen.
(ilHllSIHE COURANT.
PRIJS DER ADVERTE.NTIÈN
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer „0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van i—5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 cis. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Jouw- en Wo-
i Spieringstraat
ur vergadering
*an Armenzorg,
i geregeld tjjdig
ontvangen van
mzvennakelflk-
dan in onna
mie” avonds
wgadering van
lend van Opd-
Zoo' nu en dan komt „De Neder
lander”, het blad van den heer De
Savornin Lohman, uit den hoek met
een fel anti-roomsch stuk. Dan
knettert het plotseling zóó hard op,
dat de wandelaar op den politieken
weg opschrikt, en uit de verte het
coalitie-huis aan zijn rechtervleugel
in lichtelaaie meent te zien staan
maar als hij toegesneld is, is er van
vuur ot rook al niets meer te zien,
want het is vuurwerk, en anders
niet. Het wordt afgestoken met de
bepaalde bedoeling, om die partijge-
nooten, die zich de vroegere uit
spraken van Dr. Kuyper, mr. De
Savornin Lohman, dr. De Visser
omtrent het samengaan met Rome
herinneren, en die er in hun hart
beslist afkeerig van zijn, zand in de
oogen te strooien. De opname in
„De Nederlander” van zoo’n anti
papistisch stuk wil niet anders zeg
gen dan ditZiet toch eens, partij-
genooten, wat wij aandurvenkunnen
wij u beter bewijs geven, dan Ds.
Hoogephuijze, de red&teur van „De
Beukelaar” en anderen ongelijk heb
ben, als zij beweren, dat wij door
ons samengaan met Rome ons be
ginsel geweld hebben aangedaan of
onze vrijheid aan banden gelegd
Zooweer onlangs. In de „Deutsche
Zeitung” had een artikel gestaan
waarin beschouwingen werden ge
geven over de Amsterdamsche ge
meenteraadsverkiezingen, en waarin
in de gebruikelijke protestantsch-
orthodoxe termen de stelling werd
toegelicht, dat alleen de roomsch-
katholieken in de coalitie „clericalen”
kunnen genoemd worden, die het,
gis zij baas waren, zouden toeleggen
op de conscientievrijheid in het al
gemeen en op die van het Protes
tantisme in het bijzonder.
En „De Nederlander” is altijd
zoo gelukkig een compóre te vinden,
die het spel des te beter doet slagen.
Dezen keer werd deze rol vervuld
voorstander is van de meest vol
komen vrijheid van godsdienst, en
die dus als ze de baas werd, het
Protestantisme ongemoeid zou laten;
terwijl ze daarentegen de roomseh-
katholieken, waarvan ze zelve erkent,
dat hunne opperheerschappij de dood
van het Protantisme in ons vader
land zou wezen, niet alleen onge
moeid laat, maar steunt? Die zich
deze vraag stelt en daarop antwoord
geeft, wordt de houding van „De
Nederlander" volkomen duidelijk.
„De Nederlander” is groote tegen
stander van de sociaal-democratie,
omdat die strijdt voor afschaffing
van het privaat bezit, der produc
tiemiddelen, en tevens van huis uit
groote tegenstander van de roomsch-
katholieken, die zoo gaarne Luthers
werk weer ongedaan zouden maken.
Maar, als het er op aankomt, is
dat privaat bezit der productie
middelen haar liever dan haar pro
testantisme, en coaliseert zij zich
met Rome, omdat zij dan naar hare
meening sterker tegenover de so
ciaal-democratie staat. Dat is de
hoofdreden, al, konjt er natuurlijk
Ach, Dietje, wat ben je toch een
lief, v^tandig meisje,” riep mevrouw
Betti. „Ik moet je nog feliciteeren,
maar dat bewaar ik ook tot later, als
ik het op mijn gemak kan doen. Nu
moet ik beneden gaan zien, hoe het
daar staat.”
Met deze woorden snelde ze weg;
reeds bij de trap kwam Mimi op haar
toeloopen„Mama, ik heb de sleutels
gevonden, ze hingen aan papa’s kleer-
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1 25
Idem franco per post1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad „1.50
Idem franco per post1.00
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
door „Het Centrum’’, die beweerde,
dat de plaatsing van zulke stukken
hinderlijk m voor de samenwerking
van Rechts en stuitend voor de
katholieken. Wat wederom welkome
aanleiding aan „De Nederl.” gaf
om voor de zqoveelste maal uiteen
te Zetten dat de beginselen van de
roomsch-katholieke kerk wel in zich-
zelve uiterst gevaarlijk zijn voor het
Protestantisme, maar dat deze voor
de ehristelijk-historischen niets ge
vaarlijks hebben, zoolang wij leven
onder bescherming van de IJeder-
landsche Grondwet. Zoolang wij
leven onder bescherming
van de N^e derlandsche
Grondwet^ Een woord om te
onthouden. Er is dus volgens den
heer De Savornin Lohman eene
partij in Nederland, die, als ze baas
was een eind zou maken aan de
vrijheid der protestanten en aan de
vrijheid der consciëntie, deze partij
is de sterkste staatkundige partij in
Nederland; ze heeft in de Eerste
en Tweede Kamer grooter aantal
zetels dan eenige andere politieke
fractie, en nu moei, volgens „De
Nederlander”, deze partij niet door
de ehristelijk-historischen bestre
den wordenintegendeel, deze
moeten door coaliseering met de
roomsch-katholieke staatspartij deze
versterken. Gevaar is daar niet
bijde Grondwet neemt dat gevaar
geheel weg; net alsot de Grondwet
in stand zou blijven, als de roomsch-
katholieken genoeg zetels in de
Tweede- en in de Eerste Kamer
hadden
Gelooft „De Nederlander” nu in
derdaad, dat er nog iemand is, die
denkt, dat deze redeneering zuiver
is? We weten immers wel beter.
En die het niet weet, behoeft zich
slechts deze vraag te stellen
Waarom strijdt „De Nederlander”
een heftigen en onverzoenlijken
strijd tegen de sociaal-democratie,
die geen derde van de macht heeft
van de roomsch-katholieken, die
kast.”
„God zij dank, nu is do hoofdzaak
gored,” antwoordde ze met een zucht
van verlichting; daarna spoedde ze
zich naar Kienhout om hem omtrent
Lief hart gerust te stellen.
Intusschen had Fritsje niet stil ge
zeten. «Eerst begaf hij zich naar de
keuken naar Trientje, die tot nu in
den mqestuin was geweest en van al
de herrie nog niets wist.
„Trien, houd maar op met koken,
nu is er iets noodigers te doen,” zei
hij bevelend.
„Wat is er dan gaande, Fritsje?
vroeg zij schertsend,
„Zoo, weet je daar nog niets van
Een rooverbende wil ons van nacht
overvallen, alle sleutels in huis zijn
gestolen, ze kunnen overal in,” zei
hij ernstig. „We moeten onze maat-
regelen nemen.”
„Loop heen, vertel je rooverge-
schiedenissen elders, ik heb er geen
tijd voor,” bromde ze.
„Zoo, roovergeschiedenissen riep
hij. «Nu, hoor dan eens, hoe mama
schreeuwt, is dat misschien voor de
grap
Hij duwde haar de deur uit, ze
luisterde en hoorde luide stemmen en
het dichtslaan van deuren Frits trok
haar weer in<le keuken en in haar
hebben den put toch niet in hnis.
Wees dan zoo goed en gebruik het
water niet voor do wasch, zooaL de
domme Tommy in „Sigismond RüstigT’
Want als ik je allemaal dorst zag
lijden, ging ik toch naar buiten, oin
water te halen, en dan zouden de
roovers me met hunne pijlen door
boren.”
Trientje schudde steeds heviger het
hoofd. „Zooals jij het voorstelt, Frits,
gebeurt het nietdat is zoo maar in
de oude geschiedenissen van de wilde
maar nu leggen ze het heel anders
aan.”
„En hoe doen, ze hot nu dan?”
vroeg Frits half boos, half nieuws
gierig.
„Ja, weet je,” vertelde Trientje in
vollen ernst, „dan schellen ze aan en
als het dienstmeisje dan het luikje
van de deur opent, om te zien, wie
er is, zeggen ze: „Ik ben de elec
trician 1” En dan doet het meisje open
en voor ze nog zien kan, of het wer
kelijk de electrician is, grijpt hij een
hand vol zand en gooit haai’ dat in de
oogen, dan stopt hij haar een zak
doek in den mond en ze weet niet,
waarnaar ze het eerst zal grijpen naai
den mond of naar de oogen.
Spanje zou aan Frankrijk afstaan do
kolonie Rio Muni, die tusschen Fransch
Kongo en Kameroen gelegen is en het
eiland Fernando Po, dat voor Kame
roen ligt. Frankrijk zou dan deze be
zittingen overdoen aan Duitschland on
zou verder nog aan Duitschland af-
staan een streek van de Fransche
kolonie Middel —Kongo voorts zou
zou Frankrijk erkennen het noordelijke
^deel van Marokko, waarvan de Zeboe
de zuidelijke grens vormt, Tandzjor
inbegrepen, als Spaansch gebied vap
invloed.
Deze schikking zou ook Engeland’*
goedkeuring kunnen wegdragen daar
Tundzjer thans niet vijt in handen
eener groote mogendheid.
Indien dit voorstel wordt aangeno
men zal Duitschland daarby winnen
een grondgebied van 230 vierkante
kilometers met ongeveer 1.200.000 in
woners, terwyl de invloedsfeer van
Frankrijk zich zal uitstrekken over
geheel Marokko behalve het him' g0-
noemde gedeelte.
Ter kenschetsing van de openbare
meening, geven we hier weer wat do
Matin dezer dagen schreef naar aan
leiding van de onderhandelingen
„Duitschland moet thans zulke pre-
ciese, duidelyk omschreven verplioh-
tingen aanvaarden, dat geen diplomatie
die in de toekomst meer bestrijden
kan. Thans moet Duitschland on
de Dpitsche staatslieden moeten dpt
begrjjpen want anders zouden zij opa
voor de offers die zjj van ons verlan
gen niets niepw geven «onder om
wegen, zonder beperkingen zonder
bijgedachten verklaren, dpt Érankryk
in Marokko doen kan wat het wil,
dat het Marokko militair kan bezetten,
er een protectoraat vestigen, als het
dat wenscht, zonder dat de Dpitachers
ooit een schyn van protest dapftegep
kunnen inbrengen."
In de zittingen dér „copseils g£né-
raux”, die dezer dagen werden geopepd
werden in do openingsreden veelal
toespelingen gemaakt op de Murok*
kaansche quaestie. Het Fransche leger
en de Fransche onderhandelaars wer
den daarin opgehemeld en meer vap
dien aard. Als een van deze toespra
ken, die het gemiddelde yan die ope
ningsreden weergeeft, halen wy slechts
aan, hetgeen de oud-minister-prosident
Monis zeide in den conseil-gónóral van
Gironde
„De toestand is ernstig, maar men
mag den ernst niet overdry ven. De
regeering bezit het vertrouwen vpn
in den nacht, en dan moorden en
branden
Een angstkreet uit Trientje’s keel
onderbrak hem. De levendige schil
dering van Fritsje had zoo op haar
gewerkt, dat ze hot mes van den
roover reeds aan haar hals voelde.
„Houd op, om Gods wil,.houd op
kreunde ze. „Zoo erg zal het toch
niet worden.”
„Zoo erg wordt het,” verzekerde
Frits, „maar ik zal je redden.”
„Jij Ach, arme wurm I” zei Trientje
medelijdend. Maar nu schoot Fritsje
in de hoogte.
„Zeg je dat, omdat ik nog niet groot
ben?” zei hij verontwaardigd. „Maar
ik ben wel tienmaal slimmer dan allen
in huis te zamen.”
Trientje schudde het hoofd over deze
bescheiden verklaring.
„Je moet het hoofd niot schudden,
maar doen, wat ik zeg,” beval hij
streng. „Haal de waschtob binnen en
vul ze mot schoon water, ook de
waschkuip 1”
Waarvoor vroeg Trientje, die een
weinig van haar eersten schrik was
bekomen en wier brein weer begon
te werken. „Om brand te blusschen
„Neen, om te drinken,” verklaarde
Frits. „Als ze ons van nacht niet klein-
krygen, zullen ze ons belegeren en wij
schrik liet ze hem willoos begaan.
„Ja, mijn jongen, maar vertel me
nu eens ordelijk, wat er gaande is?”
vroeg ze. Nu begon Frits te vertellen.
„Er is oen graaf geweest, dat wil
zeggen, hij heeft gezegd, dat hij een
graaf is, toen hooft hij tante Amalia
willen doodsteken, maar omdat ze hard
schreeuwde, is hij weggeloopen en
heeft alle sleutels meegenomen. En
mama hoofd gezegd, dat hij den vol
genden nacht met zijne hoele bende
zal komon en ons allemaal vermoor
den
„Heere me tijd, jongen, wat zegje
me daar jammerde ze on zonk van
schrik op de kolenkist neer. „Maar
waarom stuurt je mama niemand paar
het dorp
„Ja, dat zou slim zijn,” riep Frits
opgewonden. In zijno verbeelding
waren alle Indianen geschiedenissen,
die hij had gelezen, levend geworden,
hij zag zich en de zijnen in een
vreeselijk gevaar, en hy wilde de held
zijn, die hen door zijn moed en zijn
slimheid daaruit reefde, juist zooals
het in die boeken stond.
„Natuurlijk zijn we al omsingeld,”
ging hij voort. „Als we een bode af
zenden, dan wordt hij opgevaugen en
misschien vermoord en als dan alle
mannen pit het huis zijn, komen ze
En „De Nederlander” wachte
zich voor de uitspraak, dat de
ehristelijk-historischen hunne vrijheid
niet aan banden zagen gelegd door
hun verbond met Rome. Men is
toch zeker de historie van de Bor-
romaeus-encycliek niet vergeten
Hoe in tegenstelling met het Duitsche
Parlement, geen Christelijk-historisch
Kamerlid in Nederland den moed
had het initiatief te nemen tot een
protest tegen een buitenlandsch
staatstuk, waarin de, hervormers, het
roemruchte Huis van Oranje, en
onze Koningin op de grofste wijze
werden gehoondhoe het zwakke
verzet daartegen, dat van dr. De
De Marokkaanwhe quastie.
Gedurende acht weken is thans het
Marokkaansch geschil hangende, waar
over tusschen Duitschland en Fran
krijk wordt geconfereerd en nog steeds
laat een oplossing op zich wachten.
Intusschen duiken er geruchten op,
die den toestand spannender maken.
land en Frankrijk die de publieke
opinie in opwinding brengen. De Echo
de Paris zegt ook van bevoegde zijde
te hebben vernomen dat de militaire
overheid in Duitschland tegen de ge
woonte in- begonnen is de reservisten
uit Elzas-Lotharingen en de Rijnpro
vincie op te roepen en de Fransche
bladen melden dat de legoroefeningen
van het Fransche leger afgelast zullen
worden.
De onderhandelingen tusschen den
Franschen gezant Jules Cambon en
Kiderlen Wftchter to Berlijn z(jn thans
op het doode punt gekomen en Cam
bon is naar Parijs vertrokken om met
de Fransche Staatslieden te conferep-
ren. Het onderhoud met Caillaux den
voorzitter van den ministerraad, dat
plaats had in bijzijn van de ministers
van buitenlandsche zaken, van marine,
van oorlog en van justitie benevens
van Paul Cambon, den Franschen ge
zant te Londen en Camille Barróre,
den gezant te Rome duurde drie uren.
Naar de berichten luiden uit Parys
is in die samenkomst het volgend
voorstel in overweging genomen
