Wi M
i’l MERK Ie letten.
BUT
Ilyna Bezweken.
l
Een dreigend gevaar.
No. 11681. Vrijdag 6 October 1911. 60e Jaargang.
^TIs-ul-ws- ezx ■^d-^exteaa/tislolsucL voor G-o-uxd.su ezx
lULVVISGEVIXG.
Bixltexi laxxcl.
t^tlLLEIO\.
sTTD-A^
eins In kV
lijk de BESTE.
mschadelijkI
UUR
met Tuin
ts
MYZOhKN.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
behalve Zon- en Feestdagen.
HOOFDSTUK VII.
(Naar het Duitsch.)
(Wordt vervolgd.)
nan Zn., Gouda.
beschavingen van het Christendom^)
bezit namen van het grootste ge
deelte der Noordkust van Afrika.
In 1830 begon Frankrijk de inbe-
zetneming van Algerie, later voegde
SLAVERNIJ
wordt W niet
light het huU
geb, muren.
Dor en door
ia Sunlight
voordooilgate
lw hult <toon
irk verlichten.
III. lilSU
BOLLAND.
Gouda. Het huis
iken en droge Kr 1*
gulden per jaar.
iven 59.
LN DANTZIG,
Markt 43.
HOOGEN.
ABSHOVEN.
DIEST.
tfir.
aflevering.
«unie". Huishou
ding ’s avond 8*/a
zangelische Maat-
louda”.
takbord” avonds
ergadering Volks -
i 2 uur, Voetbal-
jiaZeist.
8 uur. Vergade-
Winkeliers Ver-
AZIJN VAN
HEM.
THEEËN worden
ird in verzegelde
van vijf, twee en
en een Ne#, ons
nelding van Nom-
Prijs, voorzien van
aand Merk, vol-
Wet gedeponeerd,
tot de uitvoering
eerde orders aan-
d
C. BIJL,
1EBAART Lz.
De contra-revolutie in Portugal.
Het schijnt ondanks alle gerust
stellende berichten in Portugal toch
niet zoo rustig te zyn als de regeering
het wil doen voorkomen. Reeds her-
haaldelijk kwamen er berichten over
monarchistische woelingen. Heel ern
stig schenen echter tot nog toe de
pogingen der koningsgezinden niette
zijn. Echter in den nacht van 30
September op 1 October schynt er
een opstand van ernstiger aard te
hebben plaats gehad, hoewel de offi-
cioele berichten het als een niets-be-
teekenend incident doen voorkomen.
En de niet-officieele berichten zijn aan
„Zyn „ja” heeft het genoeg bewezen,
dunkt mij.”
„Dan, Goddank,” zeide zij diep ade
mend, terwijl zij de hand op de borst
drukte.
i Bouw- en Wo-
de Spieringstraat
uur vergadering
ie van Armenzorg,
wij geregeld tijdig
en ontvangen van
aten, vermakelijk-
jze dan in onze
1.
zich meester van Egypte en Cyprus,
en Frankrijk niet tevreden met het
verkregene werd de ordestichter in
Marokko, op gevaar af van een
ernstig geschil met Duitschland; kon
Italië, ook een Middellandsche zee-
staat nu achterblijven Redenen om
tpt het in bezet nemen van Tripoli
over te gaan waren gemakkelijk te
vinden. Als men een hond wil slaan,
vindt men spoedig een stok. De
Turk kreeg 24 uren beraad, en de
oorlog werd verklaard. Het is te
hopen, dat de tusschenkomst der
mogendheden een oorlog voorkomt,
want mocht die doorgaan, dart zijn
de gevolgen niet te voorzien. Een
landing der Italianen in Turkije
kan het geheele Balkan-schiereiland
in opstand brengen. Sedert jaren
ligt daar de brandstof opgehoopt,
en worden de Turken uit Europa
verdreven, wie zal dan de erfenis
aanvaarden, wie zal Konstantinopel
bezitten? Bepaalt zich de strijd tot
Tripoli, dan mag men de hoop koes
teren, dat geen Verwikkelingen te
vreezen zijn, want Tripoli wordt aan
Italië gegund, daar het zeer twijfel
achtig is, of het bezet een genot
zal zijn. Hoeveel manschappen, hoe
veel millioenen heeft Algerie aan
Frankrijk gekost? Italië zal voor
geruimen tijd daar bezigheid vinden,
en Europa kan tot rust gekomen,
blijmoedig in het jaar 1913 het
vredespaleis inwijden
Moge het zoo zijn, want mocht
het zoo ver komen, dat Turkije
moest gedeeld worden, dan is het
ergste, een algemeene oorlog, te
vreezen, want ieder zal iets eischen
van den buit, hetzij voor zich zelf,
hetzij voor de vriendj£8, die nu reeds
stukken van het Turksche rijk in
bezit hebben.
menschenlevens ons het bezit van
Atjeh reeds gekost heeft, dan zal
men het bovenstaande geen droom
beeld noemen.
Wat kunnen wij doen om aan dit
dreigend gevaar te ontkdmdn?
Gemakkelijker >fs het te zeggen
wat wij haddpn kunnen doen, want
nu kan het gevaar ons overvallen,
evenals de oorlogsverklaring van
Italië Turkije overvallen is.
Onze plicht in Indie is de inlan
ders tot onze vrienden te maken,
alles te vermijden wat strekken kan
hen af te stooten. Zij vragen nu
onderwijs. Moest dat hun niet met
ruime handen gegeven worden? Moes
ten de hoofden en de kinderen der
hoofden niet in staat gesteld worden
ambten te bekleeden nadat zij de
daartoe noodige kennis verworven
hadden Moet de Staat mannen vöor-
trekken die hun godsdienstige ge
voelens kwetsen doen het prediken
van een andere leer? Stellen wij
het Christendom hooger dan den
Islam, zij verkiezen den koran boven
den bijbel, en wij kunnen hen dit
niet ten kwade duiden. Moge de
regeering nauwkeurig nagaan, waar
door de inlanders gegriefd worden,
en zoo mogelijk den toestand ver
beteren, opdat dit .dreigend gevaar
zoo lang mogelijk van ons afgewend
wordeL.
een strenge censuur onderworpen.
Langzamerhand echter krijgt men een
beter overzicht, omdat de buitenland-
sche bladen berichten van buiten Por
tugal worden toegezonden. Een groote
massa volk, men spreekt zelfs van een
4000 man, zouden in den bewusten
nacht met geschut, wapens en muil
ezels uit Spanje over de Portugeescho
grens getrokken zijn. Tegelijkertijd
zou in Oporto, de koningsgezinde
plaats bij uitnemendheid een opstand
uitbreken, die echter verraden werd.
De autoriteiten hadden nu gelegen
heid om krachtige maatregelen te
nemen. Niet verhinderen konden zij
evenwel, dat in meerdere plaatsen van
Noord-Portugal eveneens opstootjes
hebben plaats gehad. Het merkwaar
dige van het geval is, dat het geheele
monarchistische relletje in Spanje
wordt in elkander gezet, niettegen
staande de Spaansche regeering de
republiek heeft erkend, wel verbiedt
Canalejas alle samenzwering, maar in
werkelijkheid gaat het werk zjjn gang.
Aan het hoofd van de beweging staat
Couoeiro en blijkbaar is de Portugee-
sche regeering er niet heel gerust op,
dat de monarchistische propaganda
geen voortgang zal maken. Op nevel
van den minister van oorlog moeten
de troepen geregeld van garnizoen
verwisselen.
Officieel doet men wel alsof er niet
de minste reden van ongerustheid is.
Dit blijkt ook uit een onderhoud, dat
de Portugeesche senator Lima te Parijs
met den redacteur van het Journal
hoeft gehad. Hij spotte een beetje met
de 4000 monarchistische aanhangers
van Couceiro. Nauwelijks 1000 man
zal hij onder zijn bevelen hehben, ver
zekerde de senator. Hij mag nog zoo’n
goed soldaat zyn, zei Lima, met een
zoo klein getal menschen begint hij
niets en het leger is geheel op onze
zijde. Op de bewering van den ver
slaggever, dat in enkele noordelijke
plaatsen de monarchie was geprocla
meerd, zei de senator: En wat zou
dat nuHet zijn alle plaatsjes met
nauwelijks 3000 inwoners. Dat de
noordelyke provincies en in het bizon-
der Oporto zoo koningsgezind zijn,
verklaart Lima uit de groote jaloezie
van Oporto op Lissabon. Oporto wil
hoofdplaats worden. Koning Manuel
heeft dit indertyd beloofd. Volgens
senator Lima doen de monarchisten
al hun best om in Europa de meaning
ingang te doen vinden, dat een groot
deel der bevolking nog koningsgezind
dat hem den weg geopend had, dat
Felix haar dankbaar moest zijn, Felix
en hij had hij het recht de eerste
te zijn om den band te verbreken
Wat hy van haar genoten had, kon.
hij haar niet teruggeven en zich daar
door loskoopen, daarom had zij het
recht de banden te verbreken, zou dit
ook doen en danWerners han
den zonken neder, on oen weeke trek
vertoonde zich om zijn mond.
„Nog een klein tijdje geduld, liefste”
fluisterde hij zacht.
Hij had een groot, wetenschappelijk
werk onder handen en zijn uitgever
drong dikwijls bij hem aan het werk
te voltooien. Hij zou er roem mee be
halen, maar hij gevoelde zich mach
teloos, zijn lichaam en gedachten leden
te veel.
Behalve den kleinen Leonhard zag
hij bijna nooit een der andere huisge-
nooten.
Wat Luitgart betreft, zij had geen
aard om zich in een zaak diep in te
denken. Wie haar voor den
spiegel zag staan, zou niet vermoeden
dat zij een vrouw was die zulke ern
stige plannen had.
„Dus je stemt toe om te scheiden
„Ja.”
Het kleine woord kwam zoo ijzig
koud van zijn lippen, dat alle andere
overbodig waren.
„Je bent van nu af aan meesteres
van je tijd en van je doen en laten
en ook van dit huis. Ik verlang voor
mij slechts mijn studeerkamer. Ter-
wille van de dienstmeid zal ik met je
gemeenschappelijk dineeren, tot
nu, totdat de scheiding volkomen is.
Aan u, mijnheer von Luchsingen, draag
ik van nu af aan het welzijn van uwe
nicht over.”
De deur viel achter hem dicht, hij
was heengegaan.
„Ben je over mij tevreden, Rolf?”
„Zeker, je hebt prachtig gehan
deld.”
„Maar jij hebt geen woord gezégd.”
„Je vergeet, dat ik in zijn huis ben
en een derde speelt bij zulke scènes
in het huwelijk de beklagenswaardig-
ste rol.”
„In mijn huis,” zeide zij met nadruk.
Werner was een arme privaatdocent
toen ik met hem trouwde.”
„Des te beroerder voor hem en des
te beter voor jou, nichtje.”
„„En je gelooft dat hij zoo kalm
in "Se scheiding toestemt? Ik geloof
het niet.”
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer„0 .10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f 0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Gropte letters en randen naar plaatsruimte.
Na lang dreigen ia da oorlog
uitgebroken, en zal ruw geweld be
slissen, in weerwil van alle mooie
praatjes over vredesverdragen, ar
bitrage en wat dies meer zijItalië
wil ook zijn deel, en Tripoli in bezit
nemen. Dat Noord-Afrika heeft reeds
allerlei meesters gehad. Het mach
tige Carthago, de groote koopstad
der oudheid heerschte er tot het
door Rome ten val werd gebracht,
Rome’s macht bezweek voor de
woeste aanvallen der Wandolen.
Toen kwamen de strijders van den
Islam, waardoor de grond gelegd
werd voor de Turksche heerschappij.
De verschillende vorsten erkenden
den Sultan als hun hoofd, doch
sedert de vorige eeuw moest dit
gezag de plaats ruimen voor hen,
die in het belang der Europeesche
hatelijk juk zullen worden ontslagen,
want ik geef toe dat ik ook jou niet
beviel. Niemand zal jou trouwens be
vallen en niemand zal jou liefheb
ben.”
Werner had dit alles zwijgend aan
gehoord, terwijl hij een tafelmes tus-
schen zijn vingers liet glijden. Toen
keek hij den vrijheer von Luchsingen
zoo vlak in het gelaat dat deze rood
werd en aan zijn sierlijken baard
trok.
„Waarom onaangename dingen niet
zoo spoedig mogelijk afdoen, dan is
men ze ten minste kwijt," vervolgde
Luitgart, terwijl zij opsprong endoor
de kamer heen en weer liep. „Toen
ik mijn goede moeder verdriet deed,
door met jou te trouwenhad ik
niet gedacht dat alles zoo zou uit
komen. Je hebt mij nooit lief gehad,
hadt je dat gedaan, dan zou je wel
anders met mij hebben gehandeld. Je
hebt mij echter uit berekening ge
nomen. Zij speelde ten tweede male
deze troef uit en keek bem daarbij met
onrustige oogen aan.
„Indien ik je niet gelukkig gemaakt
heb, is dit mijn schuld niet. Je zegt
immers zelf dat je een domheid hebt
begaan. De schuld is daaraan te
wórden.
Montenegro, Servie, Bulgarye,
Griekenland, allen verlangen uit
breiding van gebied en allen hebben
hun beschermers en vrienden, terwijl
Rusland reeds 200 jaar uitziet naar
Konstantinopel, de stad var. zijn
verlangen. b
Maar er is nog een dreigender
gevaar. De Turksche Sultan is het
wereldlijk hoofd van den Islam.
Wordt hij uit Europa verdreven,
moet hij wijken voor de Christen
legers, dan kan ‘t niet uitblijven of de
heilige oorlog zal in alle landen van
den Islam gepredikt worden. Een
vreeselijke oorlog tusschen het kruis
en de halve maan zou ons honderden
jaren in beschaving terug zetten,
en heeft eens een machtig vorst
Europa gewaarschuwd tegen het gele
gevaar, de strijd tegen de halve
maan zou niet minder gevaarlijk
zijn.
Jaarlijks gaan Velen uit onze
Indische eilanden naar Mekka ter
bedevaart, en de terugkomenden
werden als heilig» vereerd. Hoe
dikwijls leest men, dat door die
aaanen onrast ▼eröarzaakt wordt
in hun dorpen, en hoe zal dat gaan
als eenmaal alom de heilige oorlog
gepredikt wordt. Het getal Christenen
onder de inlanders is, in weerwil
van alle prediking, gering in ver-,
gelijking met het getal belijders van
den Islam, en al mogen nu onze
Javanen geen dweepzieke volgers
van Mahomed zijn, de oproep tot
den heiligen oorlog, die kon voeren
tot het verdrijven van het gezag
der vreemdelingen, zou te aanlokke
lijk zijn om die gelegenheid te ver
zuimen vooral als de predikers kon
den vertellen dat Engelsch Indie,
dat Noord-Afrika ook in opstand
waren, dat in alle kolonieën aan
de macht en het gezag der Christen
honden een einde zou worden ge
maakt, dat de halve maan weer
zou heerschen, nadat de overwel
digers in zee gejaagd waren. Be
denkt men hoeveel schatten, hoeveel
10)
Plotseling zeide zij
„Waartoe overigens zoo’n komedie
spel?
Je kent mijn voornemen en stemt
natuurlijk daarin toe. Zulk een ver
bintenis als wij hebben, is op den duur
onhoudbaar en van elkaar gaan is de
eenjge oplossing en het beste. Hoe
spoediger, hoe beter. Je hebt mij niet
gegeven wat je mij beloofd hadt, ik
die geboren ben om een eerste plaats
ip te nemen. Je hebt mij toen om mijn
geld getrouwd, dat is
„Luitgart”, riep hij heftig uit, ter-
,yjjl het bloed hem naar het gelaat
steeg, „ik verzoek je een uur, waarop
je deze intieme zaken wilt behandelen,
te kiezen wanneer wij alleen zyn.”
„Rolf is mijn neef, myn naasten
bloedverwant voor wien ik geen go-
geimen heb. Door zijn invloed heb ik
moed gekregen om scheiding te ver- wijten,” antwoordde hij, kalmer ge
bogen waardoor wy beiden van een worden.
Inrichtingen wblkb gevaar, schad» of
HINDER KUNNEN VEROORZAKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderweter ^unis ^ij i Engeland maakte
Brengen ter algemeene kennis, dat optie
Secretarie ter visie is gelegd een verzoek
met bijlagen van N. Nibbering, te Gouda
om vergunning tot oprichting van eene
Paardenslachtery, annex Rookerij voor
vleescb in het perceel gelegen aan de Kei
zerstraat No, 84, kadastraal bekend sectie
D No. 301.
Dat op Vrijdag den zosten October 1911
des namiddags ten 1% ure op het Raad
huis gelegenheid is om bezwaren tegen de
gevraagde vergunning in te brengen en
dat gedurende drie dagen vóór dien dag
op de Secretarie der Gemeente van de ter
•zake ingekomen schrifturen kan worden
kennis genomen.
De aandacht wordt er op gevestigd.dat
volgens de bestaande jurisprudentie niet
tot beroep gerechtigd zijn zy, die niet over
eenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor
het gemeentebestuur of een oi meer zijner
leden zijn verschenen ten einde hun be
zwaren mondeling toe te lichten.
Gouda, den 6den October 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. L. MARTENS
De Secretaris,
BROUWER
Een week, nogal onaangenaam, was
er in het huis des professors verloopen.
Luitgart profiteerde echter met volle
teugen. Het gaan naar theaters wis
selde af met Ideine en groote partijen,
ieder wilde het arme vrouwtje hebben
om haar afleiding te bezorgen, want
haar man bekommerde zich te weinig
om haar.
Werner verlangde soms dat zij het
wat ernstiger zou opvatten, dat zij
van scheiden zou afzien, vooral nu
zij geen haast maakte met hetgeen
zij vroeger zoo zeer verlangde. Maar
dan kwam de gedachte aan vrijheid
bij hem op, aan brandend verlangen
naar geluk, naar liefde, naar Lona,
en dan was het hem alsof hij den eer
sten stap tot de scheiding moest doen,
alsof hij de eerste moest zyn die de
hinderlijke banden moest verbreken.
Maar dan bedacht hij dat het van Luit-
gart's geld was dat zijn broer verder
gestudeerd had en waarvan hij nog
zorgeloos leefde, dat het dit geld was
GOUDSCHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad„1.50
Idem franco per post 1 90
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons BureauLange
Tiesdeweo 64, b(j onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren