Groote Expositie
Bin ia.en.la,zi.d..
VERGADEIRIXT. V.W DEV GEMEENTERAAD
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
D. SAMSOM.
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
-
Aan dozo reis, op dit oogenblik,
wordt nog al beteekenis gehecht. Zij
is zeer bezwaarlijk, en moot grooten--
deels te paard worden afgelegd, terJ
wijl 's nachts^ in tenten zal moeten
geslapen worden, wat in dezen tijd
van net jaar ook in Montenegro feeds
zijn onaangename zijde heeft. Dat
niettegenstaande dit alles de koning
de reis toch heeft aapvaard wordt in
Montenogrijnselie hof- en rogeerings-
kringen uitgelegd als een bewijs, dat
-er niet do minste vrees voor compli-'
caties op den Balkan, als gevolg van
den Turksch-Italiaanschen oorlog, be
hoeft te bestaan.
China.
De opstand.
De Times verneemt uit Peking dat
de minister van oorlog en de staf gis
termiddag naar het Zuiden vertrokken
zijn. Do regeling van het troepenver
voer per spoor werkt uitstekend. Dins
dag zullen 34 treinen naar Hankau
vertrokken zijn, met 24.000 man
troepen.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft aan<-
vaard het beschermheerschap over
do koloniale landbouwtentoonstelling,
die in Juli 1912 te Deventer zal ge
houden worden.
Do Duitsehe Keizer zal Woensdag
18 October bij aankomst te Aken na-
mons H. M. de Koningin worden be
groot door D. Adjudant-genoraal-
luitenant-gonorafti Van Heutsz, oud-
Gquvorneur-Goneraal van Neder-
landscli-Indiö, en door jhr. ,mr. Ruys
de Beerenbrouck", ComnÜissaris der Ko
ningin in de provincie Limburg.
Z. K. H. do Prins heeft tijdons zijn
verblijf te 's-Gravenhage, een onder
houd gehad in zake de ramp te Brui-
nisse, mot den schout-bij-nacht, hoofd
inspecteur van het loodswezen, aan
het departement van marine.
yitIJDAG 13 OCTOBER.
(Vervolg.)
Aan de orde
Het voorsjlol tot wijziging der
Verordening ^p de Openbare Bewaar
scholen.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stomming aangenömon.
Aan de orde:
De Ontwerp-Verordening regelende
de voorwaarden voor de lovering van
gas over muntgasmetors.
Over dit punt wordt geen algemeene
beraadslaging gevoerd.
De artt. 18 worden achtereenvol
gens zo"der beraadslaging en zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Beraadslaging over art. 9, luidende
„De levering van ni\mtgas geschiedt
bij vooruitbetaling (ogen deniprijs van
7j/2 ct. voor elkou M3. doon het tel
werk van den muntmeter als verbruikt
aangewezen.
Wanneer op hot einde van het jaar
mocht blijken, dat door den munt
meter minder dan 240 MJ. gas per
t jaar, gedeelten van een jaar naar vor-
houding gerekend, als verbruikt is
aangewezen, dan moet over het min
dere 1% c|- worden, vergoed."
De hoer |v an d e Ve 1 d e M. de V.
De l8t0 alinea vaifcdit artikel is mij
niet geheel duidelijk. Ik'lees daar dat
de lovering van hot muntgas bij voor
uitbetaling geschiedt. Wordt, aange
zien do opneming van de aanwijzing
der meters maandelijks geschiedt,
maandelijksche vooruitbetaling go-
ei soht
De heer IJ s s o 1 s t ij n De voor
uitbetaling gosohiodt automatisch. Men
krijgt geen gas vóór een geldstukje
in don meter is gedaan.
Do heer Van do Volde: Dan
staat in de 2d0 alinea van art. 9 dat
over hot mindere verbruik dan 240
M3. por jaar 1cent moet worden
vergoed. Do bedoeling zal toch zijn
l'/2 cent por M3?
De Voorzitter: Deze flopmor-
king is juist. B. en W. wijfcigen de
2,le alinea indiervoogo dat gelezen
wordt: „1V2 cent per M3.".
De heer Van Iterson: M.deV.
Hoe wordt die l'/2 cent geïnd Van
die menschon is gewoonlijk niets te
halen.
Do Voorzitter: Mag ik don
heer Van Iterson er op wijzen dat ik
vermoed dat bij wanbetaling de leiding
de leiding wordt afgesneden en de
toestellen worden verwijderd. Dat is
de eenige straf die er op staat.
De heer Van de Velde: Ik wijs
er op dat art. 11 zegt: „Ingeval de
voorwaarden van levering niet worden
nagekomen heeft de Directie het recht
de levering te doen eindigen en de
leidingen en toestellen uit het perceel
te doen verwijderen."
De hoer D s s i n g M. de V, Vol
gons dit artikel moet ten minste 240
M? per jaar verbruikt worden. Wan
neer' een gezin een geheel jaar in
dezelfde woning blijft dan zal men
gemakkelijk dit maximum be;eiken
maar hot betreft hier over het alge
meen woningen waarvan do bewoners
nog al oens verhuizen. Het komt vaak
voor dat in dergelijke woning 2 of 3
gezinnen binnen 1 jaar elkander op
volgen. Dan zal men niet dat ver
bruik bereiken.
De Voorzitter: Ik doe opmer
ken dat in art. 9 ook gezegd wordt
„gedeelten van oen jaar naar verhou
ding gerekend".
De heer Uossing: Dan is mijn
bezwaar opgeheven.
De beraadslaging wordt gesloten en
het gewijzigd art. 9 zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Do artt. 1012 worden achtereen
volgens zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
De ontworp-vorordening in haar
geheel wordt zonder hoofdei jjko stem
ming aangenomen.
Aan de orde
Het [voorstel tot het vorstrokken
van oen renteloos voorschot voor don
aanleg eener spoorweglijn Gouda
BoskoopAlphen
De heer Nedorhorst: Toen deze
zaak bij B. on W. aan de órde was
heb ik bepleit het toestaan van een
bijdrage ad f 25000 de moerderhoid
van het college was daarentegen voor
een bijdrage ad f 40000. Sedert is er
nog al wat tijd overheen gegaan en
is er heel wat gobeurd. Wij hebben
van do Kamer van Koophandel, van
de Winkeliers veroenigitig en van Gouda
Vooruit adressen gekregen waarin
verzocht werd de bijdrage op f 40000
te bepalen.
Uit den'aard der zaak heb ik, wijl
ik alleen stond in mijn overtuiging
dat f 25000 genoeg was, zeer ernstig
nagedacht over de zaak en ik ben aan
liet wankelen geraakt. Nu zal ik gaarne
de discussie afwachten om daarna
mijn stem te motiveeron. Van de dis-*
cussie zal het afhangenmisschien
krijg ik daaruit meer licht.
Het is zeer zeker moeilijk in dit
opzicht het belang van Gouda bij aah-
leg van dezen spoorweg op zijn juiste
"waarde te schatten want een bijdrage
ad f25000 is evengoed te verdedigen
als een bijdrage van f.40000. Ik zal
dus de bespreking afwachten.
De heer D o s s i n g Ik had zoo
gaarne gewild dat de Wethouder van
Publieke Werken, die aan het wanke
len geweest is, zich in dit geval eens
goed had uitgesproken. Dat zou een
wegwijzer zijn voor ons, Raadsleden.
De heer Nederhorst: Ik heb
duidelijk gezegd dat ik de discussie zal
afwachten. Als er geen discussie komt
en ik dus de inzichten van andere
leden niet verneem, dan b||jjf ik bij mijn
standpunt en stem tegen het voorstel
van B. en W., maar als ik meer licht
krijg zal ik er misschien voor kun-»
nen zijn.
De heer IJ s s e 1 s t ij n M. de V.
De meerderheid van het college van
B. on W. was voor een bijdrage ad
f 40000.de minderheid voor een
bijdrage ad f 25000.ergo, het col
lege en bloc is overtuigd van hot nut
dat in deze zaak voor onze gemeente
ligt. Wat de motieven zijn geweest
voor die beide standpunten, daarom
trent hebben wij niets vernomen. De
reden daarvan is waarschijnlijk omdat
niet is aan te toonen hoeveel dat
belang voor Gouda waard is.
Van de verschillende daarbij betrok
ken gemeenten wordt een totaal-
bijdrage gevorderd van f 300000.
Wanneer wij nu nagaan hetgeen
Boskoop, Alphen en Waddinxveen
zullen geven op grond van mij
geworden inlichtingen kan ik zeggen
dat van laatslpkuoemde gemeente ten
hoogste een bijdrage ad f 25000.is
fb wach(en dan blijkt dat wij, ook
al geeft Gouda f 40000.nog ver
af blijven van de 3 ton.
De meerderheid van B. en W. zegt:
het is voor Gouda f 40000.waard,
maar hot kan evengoed voor Gouda
een ton waard zijn. Wie zal het
zeggen
Men kan zich do vraag stellen of
de lijn mot een subsidie van f 40000.
van de zijde van Gouda zal tot stand
komen, maar men kan ook vragen of
zij tot stand zal komen wanneer de
bijdrage f 25000.groot is. Welk
bedrag ook toegestaan wordt, er komt
nog heel wat aan de 3 ton tekort.
Het is dan ook zeer moeilijk een
beslissing te nomen. Men weet niet
of men' te voel dan wel te weinig
geeft. Men kent het belang niet, men
weet ook 'niet welke concessies andere
collegos in deze nog zullen doen.
Wanneer de heer Nederhorst bij zijn
opinie blijft en komt met een voor
stel töt het geven van een' bijdrage
ad f 25000.dan is het best mogelijk,
zoo ik niet wordt overtuigd door de
discussie hier, dat ik daaraan mijn
stom geef, daarbij natuurlijk ook reke
ning houdende met den toestand onzer
gemeentefinanciën. Het belastingper
centage is hier reeds hooghet is
bijna 4.5. Nu heeft Boskoop op zijn
minst wel tienmaal meer belang bij
den aanleg dezer lijn met het oog op
zijn ontwikkoling dan Gouda Bos
koop nu geeft een bijdrage van 1 ton
terwijl hot belastingpercentage daar
slechts oven 2 bedraagt.Dat geeft
te denken en maakt een Gouwenaar
ook niet direct f-oyaal.
Zooals gezegd, alvorens mijn stem
te bepalen wil ik do verdere discussie
afwachten.
De Voorzitter: Terecht wees
de heer IJsselstijn er op dat het col
lege van B. en W. in zijn geheel
erkende het belang der ontworpen
spoorlijn voor Gouda maar het viel
moeilijk dat belang in cijfers uit te
drukken.
Nu acht de meerderheid van het
college het wenschelijk, aangezien,
tenzij Boskopp en eenige polderbe
sturen het aan de gevraagde 3 ton
ontbrekende aanvullen, er een tekort
zou zijn, om het voorbeeld te volgen
van Ged. Staten van Zuid-Holland en
in eens te kennen te geven de grenzen
waarbinnen Gouda bereid zou zijn bij
te dragen. De meerderheid van B.
en W. heeft dql uitdrukkelijk in het
voorstel gozegfl: wij stollen voor
f 40000.te geven maar meer niet.
Wij willen dat men weet waaraan men
toe is. Wanneer voorgesteld werd do
bijdrage op f 25000.te bepalen dan
zou allicht Ǥerwacht worden clat het
verhoogd zou worden. Dat wil de
meerderheid van B. en W. voorkomen.
Ik herhaal, de meerderheid van B.
en W. wil in eens noemen het maximuni
dat de gemeente zou bijdragen en
daarom is zij gekomen met het voor
stel om de bijdrage te bepalen op
f 40000.Zij gevoelde dat een be
drag van f 25000.— bij een tekort,
dat wellicht U/2 ton zal bedragen, te
weinig zou zijn. Intusschen, de heer
IJsselstijn heeft groot gelijk dat hot
onder cijfers brengen van het belang
van Gouda in deze zaak uiterst lastig is.
(Wordt vervolgd).
De Middenstandsbond en de
Tarief wet
Nadat de vergadering met 138 tegen
69 stemmen verklaarde (de telefoon
heeft ons gisteren dezen uitslag onjuist
1 overgebracht), dat de ingediende moties
niet toelaatbaar waren, werden de be
sprekingen over de tarief wet geopend.
De heer Frlnkel, uit Breda, ver
klaarde dat, wijl zijn vereeniging zoo
wel voor- als tegenstanders telt, uit
respect voor zijn leden niet aan de
beraadslaging zal deelnemen.
De heer Citroen, uit Amsterdam,
gaf in overweging de zaak nu niet af
te handelen, doch twee personen uit
te noodigen, een voor- en een tegen
stander der tariefwet, als prae-advi-
seurs op te treden en de zaak dan in
een volgende buitengewone .vergade
ring te behandelen.
Mr. De Visser, Arnhem, wijst op de
eerste bedoeling dor Tariefwet, de
Rijkskas te stijven ten bate der sociale
wetgeving. De Regeering zegt wel de
handel en nijverheid te willen bevor
deren, echter een deel van dien handel
en nijverheid zegt reeds schade van de
Tariefwet ,te vreezen. Ziehier het be
lang van de zaak voor den Midden
stand, waaronder, wordt het ontwerp
wet, de eerste slagen zullen vallen.
Verhooging der invoerrechten zal geen
strijd doen ontpoppen tusschen den
buitenlandschen leverancier en den
binnenlandschen consumenthet gaat
echter niet zoo gemakkelijk voor den
hattdeldrijvenden middenstander van
leverancier te veranderen. Maar de
Middenstand, in zijn geheel zal het
loodje leggen en spr. vreest evenzeer,
dat voor den industrieelen Middenstand,
niet over groot kapitaal beschikkend,
de gevolgen noodlottig zullen zijn.
Moeten, vraagt hij, de kosten voor
de sociale wetgeving weer in de eerste
plaats door den Middenstand gedragen
worden Men beweert, dat de Midden
stand de kosten kan afwentelen, maar
de praktijk leert anders. Waar de
Regeering tracht gelden te krijgen,
die niet in de eerste plaats strekken
om handel en industrie te bevorderen,
moet de Middenstand er tegen op
komen en zeggendaaraan doen wij
niet mede (Applaus).
Do heer De Kor ver, Rotterdam,
zich als tegenstander der tariefwet
aankondigende, wees er op dat zijn
Vereeniging voor Iiandol en Nijver
heid geen middenstander kon krijgen
om de tariefwet te verdedigen.
Men beweert, dat de industrie naar
de Tariefwet haakt, dat blijkt echter
niet, wel het tegendeel. De Maatschappij
van Nijverheid, de groote scheeps
bouwers, Twente, allen verklaren zich
tegen. Denkt meü wel aan de Repre
saille-maatregelen, doorliet buitenland
te nemen Meent men dat b.v. onze
bloembollen, onze margarine enz. hun
markten in het buitenland hghouden
zullen
Spreker gelooft dat tegen proble
matische voordeeion besliste nadeelen
bestaan, onder meer zich demonstree-
rende in werkloosheid in sommige
industrieën. En de patroon, die al
meer winst maken zou, zal spoedig
zich gestold zien voor den eisch tot
loonsverhooging door zijn werknemers.
Spreker verwacht van protectie
groote algemeene schade en voor de
industrie geen voordeel. (Applaus).
De heer Richter, loodgieter Amster
dam, toont zich eveneens tegenstander
en refereert zich aan de geschriften
van de Vereeniging „Hét Vrije Ruil
verkeer". Wij hebben geen grondstof
fen deze moeten alle ingevoerd wor
gden, zoodat de hier vervaardigde pro
ducten duuider zullen worden. De
kleine man zal zoodoende veel meer
te betalen hebben dan de sociale wet
ten hem kunnen oploveren. De vor-
mingi van kartellen zal ook bevorderd
worden en zoo verwacht spreker niets
dan nadeel.
De heer Verbeek, Rotterdam, komt
verklaren namens dó Hanze"-vereeni-
gingen Roermond, Den Bosch en Haar
lem en de Leo-veroeniging te Utrecht,
dat deze niet 1 an het debat zullen
deelnemen, omdat de zaak hier eenzijdig
wordt belicht (Hilariteitgeroep Be
licht dan van een anderen kant)
Do heer Frielink, schoenmakers
patroon Amsterdam, zegt, dat 36,000
schoenmakerspatroons ernstig nadeel
van de Tariefwet vreezen. Het mate
riaal zal duurder worden en uit ver
hooging van de prijzen van het product
is geen vergoeding te verwachten,
omdat de meeste patroons roparateur
zijn.. Zoo gaat het niet aan, bijna 36.000
menschen te schadon ten bate van 2500
bij de looierij betrokkenen, hetgeen de
Regeering beoogt.
De heer Schuurmans, Rotterdam
De wet is niet beschermend, maar
fiskaalzij zal hets terrein van inkoop
voor den Middenstand zeer beperken.
Wij behooren de markt te blijven van
Europa, en, hebbende een grooteren
handel en weinig industie, moeten we
niet trachten kunstmatig een industrie
i^het leven te roepen. Spr. is benieuwd,
hier de Tariefwet door den heer Ver
beek te hooren verdedigen hij heeft
in deze vergadering een goede gelegen
heid (Gelach en daverend applaus).
Hierna verdedigt de heer Verbeek
zijn standpunt nader. De groote kapi
taalkrachtige jmiddens tands vereenigiti-
gen kunnen, volgens spr., de zaak
Blechts eenzijdig beoordeelen. De
„Hanze"-bonden vertegenwoordigen
meer de kleine nij veren en willen zich
niet laten overvleugelen (hoodgelach).
Men zwermt hier met nadeelen, zon
der de voordeelen te noemen (Geroep
Doet u dat dan)
De heer VerbeekDa£ zal aan mij
liggen om dit te doen. (Gelach.) De
„Hanze"-bonden wenschen van den
Middenstandsbond geen uitspraak en
en onthouden zich daarom van debat.
Waar spr. nog had medegedeeld, dat
do heer Gorris, van de A. W. V, van
Amsterdam, in Den Haag niet meer
als bestrijder der Tariefwet was opge
treden, verzekerde de heer Meuwsen
thans, dat deze voorstelling onzuiver
was. De heer Gorris had te voren be
sloten op geen andore vergadering
zijn actie voort te zetten. Bovendien,
in Den Haag is ook een minderheid
van voorstanders aan het woord ge
weest, dus is de zaak van beide zijden
belicht.
Dan komt nog de heer De Vries uit
Rotterdam verklaren, dat daar vóór
en tegen de Tariefwet in een midden-
standsvergadering gesproken is voor
200 menschen, in plaats van voor 20
menschen, gelijk de heer Verbeek be
weerd had. (Gelach.)
Dó heer Ambrosius (Ned. Molenaars-
bond) Utrecht, zegt, dat zijn organi
satie een matig invoerrecht op graan
producten gewenscht acht, maar geen
uitspraak vraagt, omdat de gevolgen
van een Tariefwet niet te overzien
zijn.
De heer Hart (Amsterdamsche Kleer
makerspatroons) zegt, dat zijn orga
nisatie groote bezwaren heeft tegen
het ontworp-Tariefwet, welke reeds in
een adres aan de Regeering, zijn neer
gelegd. Hij wijst op de noodzakelijk-
teid, om de wollen stoffen uit En
geland te betrekken, welke noodzake
lijkheid zal bestaan blijven.
De heer Hartogs, Rotterdam, sluit
zich bij de tegenstanders aan, evenals
de heer Heybroek uit Apeldoorn, die
vooral wijst op het nadeel, dat de
klein-industrie zou ondervinden uit
een belasting der halffabrikaten. Spre
ker verbaast zich er over, dat hij hier
geen voorstanders aan het woord vindt.
De heer Verbeek maakt zich er af
maar hij verweert zich niet tegen het
betoog, dat de geheele middenstand
ep vooral de kleine, groot nadeel van
protectie ondervinden zal. De Rogee-
ring kan hot noodige geld wel uit de
vermogensbelasting en andere belas
tingen halen, maande middenstanders
verwerpón beslist \het voorgestelde
wetsontwerp. (Krachtig applaus.)
De heer Van Baren, Enschedé, zet
uiteen, dat de Twentsche middenstan
ders zoo goed »als de Twentsche
industrieeelen tegen de Tariefwet ge
kant zijn.
Andermaal beklimt de hoer Verbeek
uit Rotterdam het podium. Hij houdt
vol', dat men vart de behandeling van
do Tariefwet had moeten afzien in
middenstandsvoreenigingen, wanneer
men geen voorstander als sprekers had
kunnen krijgen. (Hilariteit.)
De Arnhemsche Vereeniging voor
Handel en Nijverheid stelt nu de vol
gende motie voor
„De Nederlandsche Bond
van Vereenigingen vAnden
Handeldrijvendenenlndus-
trieelen Middenstand, ver
gaderd, spreektalszijnmee-
ning uit, dat dtfstrekking
van het nieuwe taiiefont-
werp in het algemeen be
schouwd in s t r ij c£- i s met de
belangen van den mbd den
stand, en verzoekt aan de
Tweede Kamer der Staten-
Generaal dit ontwerp niet
aan te nemen.
Deze motie-Arnhem werd aangeno
men mot 150 stemmen voor, 40 stem
men in blanco en 6 tegen.
De uitslag werd met applaus begroet.
De Vereeniging „De Hanze" uit
Den Bosch was voor de stemming
vertrokken.
De duurte.
Alvorens de vergadering te sluiten,
werd door den voorzitter medegedeeld,
dat een zeer belangrijke vraag reeds
sinds enkele weken do aandacht van
hot Bondsbestuur in beslag noemt, nl.
de beweerde stijging der prijzen van
verschillende koopwaren. Om te voor
komen, dat ten slotte door het nemen
van verkeerde maatrogolen door tak
ken van openbaar bestuur de Midden
stand het slachtoffer wordt, zal het
Boridsbostuur wellicht binnen enkele
maanden een andere buitengewone
algemeene vergadering voor den Bond
uitschrijven, ter behandeling van dit
gewichtige vraagstuk.
Door den voorzitter der Arnhemsche
Vereeniging voor Handel en Nij verheid,
den heer Van Zeijl, werd hierna den
heór Meuwsen voor zijn eminente en
onpartijdige leiding, onder krachtig
applaus der aanwezigen, dank, gezegd.
De vergadering" werd vervolgens ge
sloten.
Een ernstige waarschuwing.
De Hoofd-Commissaris van Politie
te Amsterdam vestigt de aandacht op
de zich noemende Algemeene Neder
landsche Blinden en Bijna Blinden
Arbeid voor Handel en Nijverheid
onder de firma de Vlijt, welke inrich
ting naar zij voorgeeft ten doel heeft
steun te verleenen aan blinden en bijna
blinden zonder onderscheid van ge
loofsbelijdenis, voor dat doel kaarten
doet aanbieden van f 1.f 0.50'en
f 0.25, recht gevende op eenig huis
houdelijk artikel.
Deze firma bestaande uit twee per
sonen; geen blinden of bijna blinden
beoogt niet anders dan het behalen
van persoonlijk voordeel.
Naar aanleiding van ingekomen
klachten zij verder bericht, dat enkele
personen onder voorgeven bestuurs
leden te zijn van vereenigingen als
boven bedoeld, halfjaarlijksche of jaar
lij ksche kwitantien aanbieden voor
bijdragen, waartoe belanghebbenden
zich niet verbonden hebben, waarom
men wel zal doen alvorens deze kwi
tantien te betalen, zich te overtuigen
of m,en al dan piet de gevorderde
bijdrage toegezegd had.
Een dezer vereenigingen noemt zich
de Nederlandsche centen-vereeniging
voor hulpbehoevende ooglijders, secre
tariaat Lijnbaansgracht Amsterdam.
Zondagavond half negen ontstond
brand bij den tuinder Zondeveld aan
den Groeneweg in de gemeente Wijk
aan Zee en Duin. Schuur en woning,
benevens het huis van den buurman
Hoogland, brandde geheel af. Alles
was verzekerd.
Slag van een paard.
Maandagmiddag kreeg de milicien
G. Willems van de 2e batterij, 2e
regiment veldartillerie, te 's-Hertogen-
bosch, bij de rijles in de manége al
daar, van een hollend paard, een slag
op het 'hoofd, zoodat de getroffdhe
met een zware schedelbreuk in het
militairp^hospitaal werd opgenomen.
„De~-töéstand is zorgwekkend.
onvol
Do
wet i
GOUDA. 17 October 1911.
Algemeen Kiesrecht voor Mannen
en Vrouwen.
Gisterenavond hoeft in de Socïbteit
de Róunie een openbare bijeonkomat
plaats gehad, uitgeschreven <Joor de
afd. Gouda van den Vrijzinnig Demo-
cratischen Bond
Na een inleidend woord van don
voorzitter der afdeelipg, waarin deze
kortelings uiteenzette waarom dooi
den Vrijzinnig-Democratischen Bond
een tweede adresbeweging op touw is
gezot ter verkrijging van algemeen
kiesrecht yoor mannen en vrouwen,
en na een dankwoord te hebben ge
sproken aan de spreekster van den
avond, Mej. Mart. Kramers voor de
welwillendheid om, hoewel niot-partij-r
gonoote voor de af deeling te willen
Bpreken, deelde do voorzitter mede
dat de heer J. L. Belonje zou spreken
over do geschiedenis van het algemeen
kiesrecht en de jwerking van de tegen
woordige kieswet, Mej. Mart. Kramers
zou behandelen het onderwerp Vrou
wenkiesrecht, terwijl de heer W. O.
A. Koster een uiteenzetting van het
kiesrocht zou geven.
De heer J. L. Belonje gaf daarop een
historisch overzicht van de Kiesrecht-
bewoging sinds 1848. Achtereenvolgens
noemde spr. de verschillende punten
uit de historie die in verband met de
kiesrpehtbewoging behoorden te wor
den gememoreerd, besprak de politieke
toestand in verband met het kiesrecht
in 1894v,toen hier ter stede Dr. Kuyper
zijn 400 getrouwen opriep tot steun
aan den kamercandidaat Valette, ver
klaarde den val van het ministerie
Tak van Poortvliet en het optreden
-"vSTrv het Kabinet van der Kaay
RoëuSr-van Houten, dat de menschelijk
voldoaide, en door den spr. daarom
laakt genoemde kieswet bracht,
ienigo goede eigenschap dier
f volgens spr. do geheime stern-
waardoor aan hot geknoei een
einc/ is gekomen.
Spr. meent dat zeker 90% der kie
zers belastingkiezers zijn en zulks in
verband mot de woninghuur en het
door hen verdiende loon. Verdor gaat
spr. na do onevenredige districts-
verdoeling, waarvan in de groote steden
het nadeel wordt ondervonden. Als
voorbeeld noemde spr. de drie recht-
sche en de drie linksche districten in
Amsterdam.
Spr. gaat verder het verband na
wat er bestond tusschen de groepen
ter linkerzijde in zake kiesrecht en welk
standpunt door de drie groepen afzon
derlijk tegenover dit vraagstuk werd
ingenomen.
Bij de kerkelijke partijen wenscht
men het organisch kiesrecht, waaraan
mot het oog op het verband der coalitie
een examen-kiesrecht is vastgekoppeld.
De katholieken hebben, terwille der
coalitie het organisch kiesrecht aan
vaard de minderheid van hen heeft
zich uitgesproken voor algemeen kies
recht.
Naar spr.'s meening staan de kansen
voor het algemeen kiesrecht niet slecht.
Wat het vrouwenkiesrecht aangaat,
er is tegen de V. D. wel eens uitge
speeld dat deze zich desnoods wel met
dames- of cansus-kiesrecht tevreden
zouden stellen. Spr. komt daar tegen
op 5 de V. D. aanvaarden elk vrouwen
kiesrecht mits het niet worde een cen
sus-kiesrecht.
Mej. Kramers van Rotterdam sprak
daarna over Vrouwenkiesrecht, niet
van het standpunt van eenige politieke
partij, doch om er op te wijzen dat
de vrouw ook genoeg verstand heeft
om op pplitiek gebied te worden ge
hoord.
Achtereenvolgens geeft de spr. een
overzicht -Win de staten waar het Al
gemeen Vrouwenkiesrecht is ingevoerd,
en de gunstige resultaten daarmede
verkregen.
Spr. gaat na, wat in de afgeloopen
wettelijke periode is geschied en wijst
daarbij op het groote belang dat de
vrouw bij elk der wetsontwerpen heeft.
Telkens komt spr. er op neer dat steeds
geheel over de vrouw wordt beschikt,
zonder haar voorkennis, terwijl door
haar ipfel moet worden bijgedragen in
de middelen' benoodigd voor de uit
voering der wettelijke bepalingen door
1 mannen samengesteld. Spr. wijst ook
op de ingediende Tariefwet in verband
met de sooiale aangelegenheden en op
de duurte van dezen tijd die mede
door speculatie wordt veroorzaakt.
Als derde spreker kwam daarna de
heer Koster, Secr. Propagandist V. D.
B. uit Den Haag aan het woord.
Spr. behandelt achtereenvolgens
"Waarom de V. D. zioh wenden met
een kiesrecht-adres tot de Staton-
Genoraalhet belang van het Alge
meen Kiesrecht voor mannen en vrou
wen om te besluiten mot een opwok-
king tot steun aan het gebouw van
het Algemeen Kiesrecht.
Spr. had zoo gaarne gezien dat geen
partijbelang oorzaak was geweest van
net gescheiden optreden voor het
algemeen kiesrecht. De S. D. A. P.
zegt spr. heeft de fout begaan dat zij
de kiesrechtzaak hebben gemaakt tot
oen partijzaak vele voorstanders heb
ben op het a'dres van do S. D. A. P.
niet geteekend omdat dat adres het
roode stempel draagt van den klas
senstrijd. Zonder opgaaf van partij
verband moeten honderdduizenden zich
uitspreken vóór het algemeen kiesreht.
Als gevolg van het algemeen kies
recht zegt spr. wordt gedurende korten
tijd verwacht een cloricale overheer-
sching. Spr. is daarvoor niet bang,
daar de niet-kiesgerochtigden, de
sleehtst-geplaatsten in de maatschappij
weldra zullen begrijpen dat zij be
hooren tot de democraten, rechts of
links.
Van do invloed der vrouw verwacht
spr. verroining der politiek. De vrou
wen zullen geen partij vormenzij
zullen hot partijleven opvoeren. Wan
neer het gaat om ongelukkigen en
verdrukten te steunen en de zedelijk
heid te bevorderen zullen zij hun stem
verheffen. Zooals de vrouw is de
moedor van het kind, zoo zal zij ook
zijn de moeder in het staatkundig leven.
Elke uitsluiting, die schijn of schaduw
heeft van eon klasse-standpunt, is uit
den booze.
Ten slotte vraagt spr. steun voor
het kiesrecht-petitionnement, voor het
algemeen kierecht voor mannen en
vrouwen.
Aan het debat werd deolgonomon
door den heer Dr. Stavemsse do Brauw,
waarna do heer Koster repliceerde.
De vergadering werd te 11 uur door
den voorzitter gesloten.
MoF.ftOAjpF.LLE. Vergadering van den
Gemeenteraad op Vrijdag den \13tn
October 1911.
Tegenwoordig do hoeren A. V<|
heul Az., burgemeester, J. do Gratt.
secretaris, A. Kool on J. van dor Sjiek,
wethouders, C. Oudijk, H. Schipper
en P. Zegwaard.
Afwezig de heeren J. van der Spek
Jz. en J. van der Spek Az.
De Voorzitteropent de vergadering
met gebed.
Daarna worden do notulen der laatst
gehouden vorgadoring van den 5n Sep
tember 1911 gelezen en onveranderd
vastgesteld.
Ten tweede wordt aan de vergade
ring medegedeeld, dat do gemeente-
rekening dienst 1910, door heeren
Gedeputeerde Staten goedgekeurd, is
teruggezonden bij missive van 4 Sep
tember 1911tevens geschiedt mede-
deeling van het proces-verbaal van de
opneming van kas en béeken van den
ontvanger dezer gemeente, waaruit
blijkt dat de ontvangsten hebben'be
dragen f 3773,085, de uitg. f 2892,786
en mitsdien in kas voorhanden was
f 880,30.
Kas en boeken waren in goede orde.
Ten derde wordt door den Voor
zitter aan de orde gesteld het onder
zoek en de vaststelling; der begrooting
van inkomsten en uitgaven dezer ge
meente voor het dienstjaar 1912, welke
wordt vastgesteld in ontvangsten en
uitgaven op een bedrag van f 5898,35.
Ten vierde wordt door B. en W.
den Raad ter vaststelling aangeboden,
een door hen opgemaakt Reglement
van. orde voor de vergaderingen van
den Raad, hetwelk onveranderd wordt
Niets meer te verhandelen zijnde
en niemand meer het woord verlan
gende sluit de Voorzitter de vergade
ring met dankgebed.
Boskoop, gistermiddag had er aan
de Gouwebrug alhier omstreeks 2%
uur een aanvaring plaats. Uit do rich-
Ring Gouwesluis kwam een motorschuit
varen, aan welke door seinen werd te
kennen gegeven dat de brug niet ge
opend kon worden. Door de snelle
vaart en het weigeren van den motor,
kwam de motor met kracht tegen de
brug, waaraan nog al belangrijke
schade werd toegebracht.
In deze gemeente is de diphthe-
ritis erg heerschende. Gedurende de
laatste vier weken kwamen niet min
der dan twintig gevallen voor, waar
van twee met doodelijken afloop.
MARKTBERICHTEN.
Veemarkt Rotterdam.
Aangever®^ 42 paarden, 1639 ma
gere runderen, 947 vette runderen,
791 vette en graskalveren, 253 Nuch
tere kalveren, 1 schaap, 276 biggen.
Prijzen: Vette Koeien 80—82, 76,
72.0sson 78, 74, 68. Stieren, 68—70,
64, 62, Kalveren 115, 105, 95, Molk-
koeien 155265, Kalf koeien 165280,
Stieren 120310, Pinken 90120,
Nuchtere kalveren 714, Graskalveren
2270, Vaarzen 100—160, Werkpaar
den 70— 145, Biggen 6—13, Fokkal-
veren 12—24, Slachtpaarden 110—90,
Hitten 40—150.
Ingezonden.
Buiten verantwoordelijkheid der Bed.
Aan do Redactie
U van de Goudscho Courant.
Geachte Redactie
Van ingezonden stukken ben ik over
het algemeon geen vriend, maar wat
nu toch in Uw blad van Z i terdag 14
October te lezen staat onder „De
Burgemeester van Boskoop" ij te on
juist weergegeven, 't Is hierom dat ik
een kleine plaatsruimte in Uw blad
verzoek. gt
Ik wil niet treden in de vraag of
deze burgemeester de geschikte man
op de geschikte plaats is. Ik geloof
het niet, en Z.E.Aohtb. gelooft dat zelf
ook niet.
Alleen wil ik wijzen op twee feiten.
Het eerste is dit. De beschuldiging
uitgesproken in Uw artikel naar aan
leiding van het mandaat van f 15.000
is er eene, bij eene nauwkeurige be
schouwing geheel anders blijkt te zijn
dan zooals het oppervlakkig lijkt.
Het tweede, on zeker niet van be
lang ontbloote feit is, dat U verzuim
de te vermelden, dat de burgemeester
de bowuste raadsvergadering niet heeft
bijgewoond.
Desondanks schrijft U, dat de heer
Van der Tak in den openbare raads
vergadering den burgemeester heeft
aangevallen en ten slotte den heer
Montenburg heeft toegevoegddatgene
wat U dan verder aanhaalt.
Dat is niet mogelijk, want de heer
Van der Tak viel iemand aan en voegde
iemand iets toe) die niet aanwezig was.
Daar M. do R. schuilt cta4fout.
Zëlfs al waren alle uitgesproiran be
schuldigingen volkomen waar iets
jivat alleen aan te nemen zou zijn na
het hooren van de aangeklaagde partij
dan nog is hier niet den goeden
weg bewandeld. Het ware niet moer
zooal noodig in hot openbaar
geweest een bewijs van welopgevoed
zijn on van behoorlijkheid deze be
schuldigingen te uiten in iemands
tegenwoordigheid, niet bij iemands af
wezigheid.
Dit alles hdeft niets te maken met
de politieke strekking van Uw stuk.
Waar het hier om gaat is de manier
waarop een burgemeester letterlijk is
afgemaaktterwijl hij afwezig was
en met de ontroering, die dit in de
gemeente heeft verwekt. En daarmede
kom ik op de eerste zinsnede van Uw
artikel.
Laat ik U dan de verzekering geven,
dat wanneer Boskoop's ingezetenen
zonder meer hadden vernomen, dat
hun burgemeester ging vertrekken, er
gpen ontroering in do gemeente zou
zijn geweest.
Dat dit nu wel zoo is, zooals U
schrijft, ligt aan de uitermate onkiesche
manier waarop deze zaak is behandeld.
Welken indruk naar buiten een der
gelijke wijze van optreden zal hebben,
zal de toekomst wel doen zien.
U dankend voor de plaatsruimte,
Hoogachtend
Uw abonné
Dr. H. H. VAN EIJK.
Boskoop, 1510—11.
Wij willen don geachten inzender
mededeelen dat de quaestie van het
mandaat van f 15.000 als feit (dat niet
is tegengesproken) staat vermeld in
de N. Rott. Crt van Woensdagavond jl.
Naar aanleiding daarvan is door
ons ter plaatse goïnformeerd en hebbon
wij bevestiging daarvan gekregen.
Wat aangaat het niet tegenwoordig
zijn van den burgemeester in de be
doelde raadsvergadering, wij hebbon
dit allerminst willen verzwijgen, daar
het verslag van den Raad in ons blad
van Woensdag jl. reeds melding
maakte dat de burgemeester wegens
familie-omstandigheden op reis was
gegaan en niet in de vergadering
tegenwoordig kon zijn.
Het gesproken of liever gozegd het
geschreven woord, want de heer van
der Tak had zijn rede op papier gezet,
was gericht tot den burgemeester en
is als zoodanig door ons beschouwd.
Wat het andere aangaat, dat is niet
ter onzer verantwoording.
Gaarne vermelden wij dat het artik;
van Zaterdag il., althans het
gedeelte daarvan, niet in
zou zijn opgenomen, indien hef bericht
van ontslag- van den burgemeester ons
vroeger had bereikt. Daarmede was
toch de zaak afgedaan. Bedoeld artikel
was toen echter juist afgecnmkt.
Red.
Mijnheer de Redacteur
U zult me zeer verplichten met
opname van 't volgende.
Gisteren (Maandag)avond kwam ik
in debat met don heer Koster in de
Róunie, en beweerde dat de vrijzinnig-
demokraat Sanders zich vaag en on
beslist had uitgelaten over het alge
meen vrouwenkiesrecht. Do heer Koster
wilde dit niet aanvaarden, omdat hij,
als sekretaris van de Vrijz. Dem. Bond.,
goed op do hoogte was van de ver
schillende propagandisten in de ver
eeniging, en nooit van een Sanders
had gehoord.
Het geval was mij natuurlijk minder
aangenaam, en zoo spoedig mogelijk
heb ik het nummer van „Het Volk"
opgezocht, waar ik 't door mij beweerde
had gelezen.
En wat blijkt nu Dat hier een
voudig hetdrukfoutenduiveltje mij
een poets heeft gebakken.
„Het Volk" van 15 Mei j.l. deelt
namelijk mee dat het Utrechtsch vrijz.
komitee voor a.k. op 13 Mei een ver
gadering in Tivoli hield, met als
spreker niet meor of minder dan den
heer H. Snijdersden voorzitter van
de Vrijz. Dom. Bond.
In debat kwam mijn partijgenoot
Dr. van Leeuwen, die hem o.a. vroeg
„Zal do V. D. B. bij invoering van
algem. kiesrecht voor mannon beperkt
vrouwenkiesrecht aanvaarden
Het antwoBrd van don hoor Snijders
wordt alduar meegedeeld„Op de
tweede" (dfj bovenbedoelde) „vraag
gaf de heer Sanders oen ontwijkend
antwoord. Alleen legde hij deze besliste
vórklaring af, dat de V. D. B. geen
regeling voiJhet vrouwenkiesrecht kan
of mag ad^aardon. die ook maar in
't minst een korrektief van algem.
mannenkiesrecht zou kunndn zijn.
Maar de konsekwentie dat het dan
alleen algemeen vrouwenkiesrecht moest
worden, durfde hij niet aan."
Tot dusver „Het Volk". In eenige
haast materiaal bijeenbrengend voor
oen eventueel debat lotte ik wat al
te uitsluitend op de hoofdzaak van
't bericht, waar ongelukkig Sanders
stond, terwijl in de aanhef, waar 't
plaats hebbon van de vergadering werd
meegedeeld, duidelijk stond Snijders.
Met beleefde dank voor opname,
R. STAVENISSE DE BRAU.W.
Laatste Berichten.
Joh. Rogmans. t
Men meldt ons uit Amsterdam, dat
hedennacht de in pns land bekende
tenorzanger' Johan Rogmans over
leden is. De overledene was ridder in
ordo van Grogorius den Groote waar
toe hij onlangs door Z. H. den Paus
werd benoemd.
Amstordam. Adr. Vorkleij, wolbe
kend uit het trio-proces stond hedp^jj
wegens diefstal terecht en werd ovofcfc
eenkomstig den eisch 'van het Q. If-
veroordeeld tot 5 jaar wegens diefstal
met braak.
Enschede. Op de Zondag te Qla-
nerbrug gehouden kermis loste de
zoon van don herbergier H. Kuiler
aldaar op eenige lastige bezookofs een
schot, tengevolgo waarvan een 3 tal
vrouwen door hagelkorrels aan 't hoofd
werden verwond, zoodat heelkundige
hulp moest worden ingeroepen.
Konstantinopel 16 Oct. Do kamer
heeft het voorstel om het afgetreden
kabinet in staat van beschuldiging te
stellen naar een speciale commissie
verwezen.
der nieuwste modellen
Wintermantels, - Costumes,
Blousen,.) upes, J upons, Robes
en J apon stoffen
alsmede eene groote keuze
PiS L.T feil IJ Uil
van do goedkoopste tot do boste
soorten en scherp concurreerende
prijzen.
Aanbevelend,
MARKT 26, GOUDA.
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN: 14 October, Maria
^Góertruida, ouders D. W. IJssol de
Schepper en M. G. Fyan. 16 Hil-
legonda Johanna, ouders J. Vonk en
J. Hoogendoorn. Wijnaijda Eliza
beth, ouders D. de Jong emf de
Krieger. Boukje*, J. Zijlst^tMi W.
J. van der Weg.
OVERLEDEN14 October, A. Riet
veld 3 jaar. S. Olman 31 jaar.
P. Hooftman 80 jaar.
van het Koninklijk Meteriologisch-
Instituut te DE BILDT.
1 Hoogste barometerstand 778.8 te
Neufahrwasser, laagste stand 759.0 te
St. Mathieu en Perpignan.
Verwachting tot don volgenden dag:
Meest matige oostelijke wind, heldor
tot lichtbewolkt, droog weer, waar
nachtvorst, ovordag iets koeler.
TAK DEN
Kf fee to nli a uil el ie A ui sterdam
17 OCT. 1911.
Statttslcciiiugcii
Nod. Cert. Workelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Krononrento 4 pet.
Port. Obl. 3do Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
ld. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld, Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Uiuik- en C're<Uet-fu8tel-
liiiffen.
Nod. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
ld.Smelting &Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gow. Aand.
linl.sjürediet Instcll. en
Cultimr Ondernemingen
HandeLver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handol-Mij. C.v.A
Mijnbouw Mijen.
Kotahoen" Mijnbouw
Mij. Gow. Aand.
Rodjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Ondern.
Dortsche Petroleum In-
v dustrio Mij. Gew. A.
Ion. Ned. Mij.totExpl.
v. Petr. Bronn. C.v.A
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart M(jeu.
Nod.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marino
Cy. afgost. Prof. A.
Ta lm k -Onderiiem i ngcu
Bindjoy Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand.
„Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
Diversen.
Maxwol Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
.Spoorwegen.
Holl. IJzoren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl, 3 pet,
W arschau-Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
l'remieieeniugeu.
Amsterdam Aand3 pet
Hongarije. TheLss-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 21/*2pCt.
Hollandsche fondsen iets zwakker
vreemde fondsen zonder handel, Olie
waarden iets lager met beperkte zaken,
ook Tabakkon iots zwakker. Amerik.
fondsen, die gisteren opgewekt waren,
ver boven, pariteit, daalde op New-York
en deelden mede in de flauwe stemming
81V»
81
93
93
66%
197
f125.—
199
f
99
81V.0
30%
13'/,
162%
13
101J/2
101%
162'/.
