$EL
<1
TS,
);Altér
iclil2Ö<>A
LG,
)WAA»-'
J
50e Jaargang.
No. 11718.
Zaterdag 18 November 1911.
C.-tdrajnx
en
kors
H
«I
Kerste’ Blad.
JBu-ïteao larxd..
I!
FE11LLETOX
^Hw^orHscR JSevan.
?ne,
SIN KT
i BESTE
HADELIJK^
AND.
pen,
ogen
enz.
Stok,
r. 222.
a th. spreken
ichikbaarom
i. Nadere in-
id adres.
ld
hl
f.
ui
t
tndol.
- 1
mADBIcA
Ï.ALTEH
t 269‘,
G.
Telefoon Interc. 82. h
Gouda.
IN j
Heerea 1
ikleeding. j
gedeelten
Vrijzinnige Propaganda.
Uieu.ws- en. voor <3-o-cud.su en OxxxstreUszezx.
Verschijnt dagelijks' behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
311
i
geworden tot eene clericale bent.
i'
uur,
(Wordt vervolgd.)
Zn., Gouda.
Flacons.'
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
Maar ii
Katholieke]
wat zij wf
regeld tijdig
tvangenvan
vermakelijk-
in in onze
)S
talingen)
I
■d“, 8
zinnigen.
i uur, Alge-
Goudsche
mees-, Heel-
ilp.
en Woning-
)nderstands-
'gu-
»genu, 8 uur,
d. Frascati-
Genoegenu,
stelling.
8 uur, Alg.
ik C. „Olym-
-door de clericale coalitie wordt ge
voerd.
Daartoe is allereerst noodig ont
wikkeling in vrijzinnigen geest.
Door ontwikkeling komt waardee-
ring van datgene, wat vaak door
onvoldoende bekendheid wordt ver
oordeeld. Daarnaar te streven is mede
het doel van de bijeenkomst, welke
op Woensdag a.s. in het „Schaak
bord” zal worden gehouden.
Komen dan vele vrijzinnigen op
dien avond tesaam, opdat met
vrucht kan worden besproken dat
gene, wat noodig is tot versterking
van het vrijzinnig bewustzijn.
nroodM, 8 u.
D. A. P.
§unie“, 8 u.
lev. I. Irwin
stad aan huis
ven bestaan tegen deze groot-kapita-
listen stelling te nemen.
Noch von Bienerth noch Gautsch
waren er voor te vinden, om den
invoer van buitenlandsch vleesch te
vergemakkelijken. Beiden beriepen er
zich op, dat dit zonder toestemming
van Hongarije niet mogelyk was.
Nu waren gisteren in de Oostenrijk-
sche Kamer de besprekingen over do
duurte der levensmiddelen en den in
voer van Argentijnsch vleesoh aan
de orde.
Op zeker moment meende Stürghh
in de debatten te moeten ingrijpen.
Hij deelde mee, dat de tegenwoordige
rbgeering op hetzelfde standpunt staat
als de kabinetten Bienerth en Gautsch
Rumoerige tooneelen in de Oosten
rij ksche Kamer.
Het eerste optreden van het Kabinet.
Stürghh in de Oostenrij ksche Kamer
is allerongelukkigst geweest. Ieder
herinnert zich zeker nog de honger
oproeren indertijd in Weenen ont
staan. We hebben toen in ons bui
tenlandsch overzicht er op gewezen,
dat protectie weer de oorzaak van allo
kwaad was. De torenhooge muur van
invoerrechten is oorzaak van de steeds
grootere stijging van de prijzen der
eerste levensbehoeften, Invoer van
vleesch is ten eenonmale ónmogelijk.
Indertijd heeft men daarmee de Bal-
kanstaten willen treffen. Ons lijkt
het nog meer mogelijk, dat al dezo
maatregelen zijn genomen om de zak
ken der grootgrondbezitters in Oos-
tenrijk-Hongarije te spekken. Tot nog
e» zij verlieten
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dagelijks
Tiendeweg 64, bij onze Agenten,
Zoo is het.
Dat moeten de vrijzinnigen goed
begrijpen. Zij moeten zich daar
tegen te weer stellen, aaneenge
sloten als één groote macht. De
kleine geschillen, die er onderling
bestaan, zinken in het niet bij het
groote beginsel, 'dat hen allen ver
eent. Dat groote beginsel der vrij
heid zij de basis, waarop allen die
zich vrijzinnig noemen, moeten sa
menwerken tot wering van een
zedebedervenden politiek, zooals die
een sleutel aan de hand doen om het
raadsel op te lossen.”
Een oogenblik aarzelde de détective.
Nooit te vo,ren was hij in zijn ambt
getroffen geworden door zulke vreemde
emoties als hem op dat oogenblik
beroerden.
Hier beschouwde hij het schoone
meisje nog eens, en vreemd genoeg,
was geen dier misdadige uitdrukkin
gen zichtbaar die haar beminnelijk
gelaat hadden gekenmerkt in het
Broadway-café toen zij met duivel-
sche woestheid had uitgeroepen„Ik
zal die oude tang den een óf anderen
dag vermoorden.”
Ze keek nog altijd even lief en on
schuldig als toen hij haar het eerst
in den Broadway-winkel gezien had,
en daarna op straat, toen hij van haar
de gestolen goederen terugkreeg,
Van dien dag af tot nu toe was
de zaak één groot raadsel voor den
détective geweest.
Er was geen twijfel aan de klaar
blijkelijke identiteit van de twee ont
moetingen en toch scheen zulk een
wonderlijke verandering van hetzelfde
gelaat, dat zulk een buitengewonen
onschuld tot zóó groote woestheid
was overgegaan niet mogelijk.
Ondanks den noodlottige gelijkenis,
scheen hetzelfde meisje voor den geest
In antwoord op de opmerking van
den beambte wees Harry Booth naar
den opgeheven arm, on zijne blikken
bleven rusten op de bloedvlek op den
witten mouw van het vreemd hande
lende meisje.
„Hemelsche goedheid riep hij uit,
„als ze krankzinnig is, is ze dat in dit
uur geworden Wij moeten de zaak on-
middellijk onderzoeken.”
„Houdt het meisje in arrêstik wil
gaan. Ik ken het huis. Zend twee
politiedienaren naar' 82,” zei de detec
tive en hij ging naar de deur.
In een oogenblik sprong het meisje
naar hem toe, en, hem bij den arm
grijpend, zeide zij, op volmaakt kalme
en bedaarde wijze;
„Ik zal met u meegaan.”
De détective aarzelde.
„Ja, ja, ik zal meegaan;” zei het
meisje.
„Neem haar mee”, riep de beambte.
„Misschien komt ze bij en kan zij u
haar schuld.
Hoe goed had zij den rol gespeeld
van een krankzinnige, en een ant
woord op den driesten vraag van den
beambte vermedenen thans, hoe
spoedig had zij haar geestelijk even
wicht herkregen, on hoe handig trachtte
zij den detective gunstig ten haren
opzichte te stommen 1
„Wie zal u beschuldigen vroeg
de detective.
„Die man dio duivel 1”
„Ik kan mij geen denkbeeld vor
men van wien ge daarmee bedoelt
„dien man dien duivel.” Gij moot
mij vertellen wolken man gij bedoelt,”
„De man, die mij aanzette uit den
winkel op Broadway te stelen ’dé
man, die mijn slechte genius is.”
Harry Booth zou, indien hij niet
een sterken wil gehad had, het uit
geschreeuwd hebben bij hel hooron
van die ontzettende bekentenis.
Er was hem steeds nog iets onbe
paalds bij gebleven dat de bloote
mogelijkheid opengelaten had van een
of andere buitengewone vergissing,
maar nu was ook deze kans voorbij.
Het werd den detective bang om ’t
hart.
i
één opzicht kregen de
niet van de liberalen
jnschten. Na het mande
ment der {bisschoppen stichtten zij
leigbn scholen, wendden zich af van
dé openbare school en verlangden
steun vaitóliet Rijk voor hunne secte-
sdholen. w liberalen, die in de
openWaïfe rschool het opvoedings
instituut* 'l|0or kinderen van alle
soorten ouders zagen, gingen op dit
verlangenMijet in. 1
In dieiriijd ontwikkelde zich ook
hij de orthodoxe protestanten in
ons land Je wensch nfrar subsidies
vóór de ’bijzondere scholen.
[Toén begrepen twee groote man
nen in om| land, dat' katholieken en
anti-révoluionairen een gemeen-,
schappelijk? belang haddenbeide
partijen waden school-subsidies.
Schaepman en Kuyper kwamen
bijeen. InJ den schoolstrijd waren
zij liet eens. Van eensgezindheid op
andere punten is nooit gebleken.
Maar dat eene gemeenschappelijke
programpunt was dan ook voldoende.
Om in den schoolstrijd te overwinnen,
coaliseerden Rome en Dordt zich
toen de orthodoxe protestanten hun
tegenzin tegen het samenwerken met
katholieken zij beschouwen elkan
der immers van weerszijden als
ketters of bijgeloovigen hadden
overwonnen, toen ook in de Gere
formeerde kringen het woord van
den priester bevel werd, toen kregen
zij in het Parlement de meerderheid
eerst in ’87, later in 1901.
Zij haalden den oogst binnen
de subsidies voor hunne scholen.
Men zou nu meenen, dat daarmee
de coalitie uitgediend had. zWie zoo
denkt, kent niet de zucht naar macht
van het clericalisme.
Men had den smaak beet en wilde
de macht behouden. Wat aanvanke
lijk het vereenigd optreden was om
de macht te krijgen, werd nu tot
een beginsel verklaard.
De politieke antithese werd
geboren.
Dr. Kuyper met zijn groote be-
Onze held was oen gevoelig man,
die door de teederste gevoelens bezield
was en het scheen hem toe, terwijl
een rilling hem. bij haar aanraking
door ’t lijf liep, dat hij dit beminne
lijke wezen naar het schavot leidde.
Op straat gekomen, liepen zij eenige
oogenblikken in stilte voort, toen het
meisje plotseling stilstond en. zich
tegenover den detective plaatsende,
uitriep
„Zij zullen mij beschuldigen, dat ik
die vriéndelijke, oude dame vermoord
heb, maar herinner uik deed het
niet I”
Zij stonden onder oen lantaarn, di$
de fijne gelaatstrekken van het meisje
scherp verlichtteen do glans haror
oogen, de toon barer stom, en de uit
drukking op haar gelaat, alles wees
aan dat zij do waarheid sprak, en toch
geloofde de bewogen detective haar
niet.
O, hoe drukte die herinnering aan
haar, op zijn geest 1
Het eerst had hij haar als dievegge
aangehouden daarna was de ontmas
kering gekomen, aantoonend dat ztj
de buitengewoonste tooneelspeolster
was dio hij ooit ontmoet had.
Opnieuw gaf hem haar vroeger ge
drag, in overeenstemming met wat hij
var. haar wist, hem den indruk van
lh on»! Wad 'van'Woensdag j.l.
lij een artikel tot opwek-
Je vrijzinnige propaganda
telken er daarin op dat de
pïige regiering is voortge-
^eiangcnlcoalitieS wier werken niet
Ais in het), belaii^dès1 laAds.
'S.Dat
k&ander*
I »|tn
lh on»!
schreven Wij
king voor’»
l en wij v
j tegenwod
j komen dit en thans steunt op
belaii^ides'laAds.
die coalitie inderdaatl niet
is dan een, iatnengaan van
v ir principe lijm‘ech| tegenover el-
Aandt-r jtaande partijen, die het elk
Jjoor jifh, alleen te doen is om
voordellen te behalen en de Staats
macht ‘s?in handen krijgen, doet
een blik in de historic op teekenende
wijze zien.
ZeeW juist werd dit dezer dagen
weiirgffieven in wn stuk onder het
opschrift „Rome en Dordt”, dat wij
zagen opgenomen in het Vrijzinnig
Weekblad voor Rotterdam.
Dit blad schreef aldus
^Vroeger hebben de Katholieken
steeds op een geloofsgenoot ge
stemd, diiiir, waar zij machtig ge
noeg waren, om hem naar de Tweede
Kamer te zenden. Ging dat niet,
dan steunden de Katholieken den
liberaal.
Daarvoor hadden zij dan ook
reden te over. Het was de liberaal
Thorbecke, die aan de Katholieken
het recht gaf, hun kerkgenootschap
naar eigen goedvinden in te richten,
een vrijzinnige maatregel, waartegen
de „christelijke”, d.w.z. de anti
revolutionaire, Nederlanders zich
heftig hebben verzet.
De Katholieken begrijpende dat
het Calvinisme hen vijandig gezind
was, steunden dus de liberale partij
wetende, dat zij daar verdraag
zaamheid vonden, ge 1 ij k recht
voor alle geloovigen.
vaccinatienog fuift Brabant en Lim
burg op den Zondag!
Maar eens zal, misschien, Rome
een van deze offers brengen op het
altaar der coalitie.
Wij hebben hiermede nog epns
weer aan onze lezers uiteengezet, hoe
weinig wezenlijk de z.g. gemeen
schappelijke géloofswortel is. De over
eenkomst tusschen Rome en Dordt,
in beginsel, bestaat niet. Men
ging samen ter verwezenlijking van
een gemeenschappelijk programpunt.
Terecht. Wij onderstrepen: men
had daarin volkomen gel ij k.
Men overworn
En de macht was zoet. Geza
menlijke programpunten had men
niet meer. Daarom zocht men
naar een leuze. Men vond die.
Maar sinds lang is de leugenachtig
heid van die leuze duidelijk voor
iedereen die niet blind is. Aan de
waarachtigheid der politieke anti
these gelooft geen enkel politicus
meer.
Toch drijven de leiders de geloo
vigen nog skmen onder die leuze
men verbergt hoe weinig er sprake
is van werkelijke eensgezindheid van
Katholieken en Calvinisten.
Maar de stoere Calvinisten pro-
fiteeren van de macht, die do Room-
sche clerus uitoefent over zijne vol
gelingen de Calvinistische clerus
(dat moest een contradictio in
terminis zijn!) volgt de Roomsche
na en de antirevolutionaire partij is toe heeft geen enkel Kabinet het dur-
crnivnrrloll non» ploripnln limit von knofnon forran Aarra rrvr\-IrnnUn.
kwaamheden had dit alles lang
voorzien en voorbereid.
Dat men een gemeeusshappelijk
beginsel had, het zou niet beter
kunnen blijken dan wanneer men
ook gemeenschappelijke program
punten had.
Nu zijn programpunten waarover
Rome en Dordt het volkomen eens
zijn, ver te zoeken.
Maar wat nood! Dan dienen er
maar gemeenschappelijke program
punten gemaakt te worden!
De katholieken ih Brabant, waai
de geestelijkheid, toen méér nog dan
nu, de lakens uitdeelde, waren voor
standers van een beschermend tarief.
Dr. Kuyper wak vrijhandelaar.
Maar sinds 1 [878 werd dit anders
het moest ter $ville van eene even-
tueele coalitiei anders worden, liet
vrijhandel-begjnsel, het werd niet
verlaten. Da| zou al te gek geweest
zijn. Dus werd Dr. Kuyper fair-
traider. d. w. z. hij werd voorstan
der van hoogere invoerrechten, om
dat ook andere landen het systeem
van bescherming toepasten.
Zoo werd langxiWam, maar z^ker
„ons christenvolk” opgevoed in de
leer, dat bescherming onder de be
staande omstandigheden noodig was.
Hoe goed is Dr. Kuyper geslaagd
Men gelooft hem hierin, zooals men
hem volgt in een calvinistische leer
stelling.
En hoezeer protectie eigenlijk zeer
onchristelijk is, de wensch naar het
saniengaan met Rome eischte die
protectie-neiging.
Met Rome verkreeg Dordt, ten
bate van beide partijen de school
subsidies ten bate van de katholieke
partij werd de partij, van Calvijn
voorstander van hooge invoerrechten.
Wat het derde programpunt zal
zijn, dat die partijen zal samen
snoeren, is nog onbekend. Nu is
een wensch van Dordt aan de beurt
Zal het opheffing zijn van den vac-
cinedwang? of Zondag-heiliging
Wij weten het niet. Nog zijn de
Roomsch^n niet tegen de weldadige
van den detoctieve twee verschillende
gedaanfü&n te bezitten. Hij had zeer
dikwijls in zijn slaap gedroomd van
het schoone mysterie toen hij haar ’t
eerst gezien hadvreemde bmoties
beroerden zijn hart op dit oogenblik,
en toen hij tot een besluit wilde ko
men kwam dezelfde gedaante weer
voor zijn geest opdagen in al de ver
schrikkelijkheid van het tooneel in T
café.
Nu had hij opnieuw dat verbijste
rend mooie meisje ontmoet en onder
wat vreeselijke omstandigheden
Zij was .het wachthuis binnenge
stormd met een kleed, door bloed
bevlekt, terwijl haar lippen onwille
keurig een beschuldiging stamelden
van een moord te hebben begaan
wat was dat
Een oude vrouw. Helaas hoe ver
stijfde het hart -van den detective t )en
hij de naderende openbaring der mis
daad vóór zich zag. De oude vrouw
was „de oude tang,” wier dood be
dreigd was geworden door zekere
lieve lippen eenige maandên geleden.
Harry Booth bood het jonge meisje
dat haar mantel omgeslagen had, met
de bedoeling hem te vergezellen zijn
arm aan.
Zij nam die aan
samen het wachthuis.
GOWHE COURANT.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
f 1.25 Van 15 gewone regels met bewjjsnummer f 0.55
w 1.50 Elke regel meer0.10
„1.50 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
1.90 Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 035 bij vooruit-
angenomen aan ons BureauLange TW betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel,
m Boekhandel en de PostkantorenGroote letters en randen naar plaatsruimte.