Groote Expositie
Gemengde Berichten,
Stadsnieuws.
Ingezonden.
I .a a l ste Berichten.
D. SAMSOM.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
-
-
-
m,
-
-
-
-
-
-
trein van Parijs, waarvan óón gelds
waardige papieren voor Engelsch-Indië
en het Verre Oosten bevatte, zijn
opengebroken, waarna do zakken zijn
opengesneden. Men schat den diefstal
op verscheidene millioenen.
Nader vernemen wij
In den nacht van Vrijdag op Zater
dag heeft een diefstal, waarvan de
omvang nog niet vast te stellen is,
plaats gehad in den sneltrein van
Parijs, welke te Lyon om 3 u. 55 in
don morgen aankomt. In dezen trein
bevonden zich verschillende goedere 1-
wagens, waarin een groot aantal ver
zegelde postzakken, -kisten waren ge
laden, bestemd voor Indië on hot Verre
Oosten.
Te Maqon ontdekten de stationsbe
ambten dat de ruit van een der wa
gons was verbrijzeld, dat zakken
waren geopend en de inhoud over den
grond verspreid lag. Men verzekert,
dat de zakken groote sommen inhiel
den. De dieven moeten in den trein
zijn gekomen te Parijs-Courbevoie en
hebben hun slag waarschijnlijk gesla
gen voor het station Laroche. Het
bleek, dat ze een bezoek haddon ge
bracht aan twee wagons, waarin zich
postzakken bevonden voor Indië en
het Verre Oosten. Alles lag in grenze-
loozo verwarring dooreen. Van de 115
zakken waren er 18 geledigd.
Aangezien juist in deze dagen groote
bezendingen vertrekken naar het Verre
Oosten in verband met het Kerstfeest
en de a.s. feesten in Britsch-Iudië, is
de kans groot, dat de dieven een
goeden buit hebben gehad.
Het valies met Fransche diploma
tieke stukkon met bestemming voor
Konstantinopel hebben de misdadigers
onaangeroerd gelaten. Wel zijn vol
gens de Temps" Engelsche, Duitsche
en Belgische postzendingen, besterad
voor China, Cochin-China en Tonkin,
goplunderd. Zelfs moeten de dieven
in deze zakken het diepst getast heb
ben. Brieven met laag aangegeven
waarden hebben ze laten liggen.
Het heet, dat er voor millioenen
gestolen is.
Reorganisatie der Kamers van Arbeid.
Do Vereeniging van voorzitters en
secretarissen van Kamers van Arbeid
in Nederland benoemde in 1907 een
commissie, ten einde haar een rapport
uit te brengen over de werking dor
wet op de Kamers van Arbeid en de
daarin wenschelijk gebleken wijzigin
gen. De commissie, waarvan de tegen
woordige minister van landbouw, nij
verheid en handel aanvaukelijk ook
deel uitmaakte, behoud na eenige
mutaties uit de volgende heerenmr.
H. L. Draoker, voorzitterprof. mr.
E. M. Meyers, lid-secretaris, mr. Ph
Falkenburg, W. Havers, J H. van
Heek, D. de Klerk, jhr mr. O. F A
M. van Nispen tot Sevenaer, J. H.
Schaper en ds. J. C. Sikkel, en de
leden der Vereeniging Jos. de Sterke,
J. van Waardhuizen en mr. dr. J. H.
van Zanten.
De commissie heeft kort geleden
haar rapport aan de Vereeniging in
gediend. Deze heeft het laten drukken
en het bestuur si Zaterdag door den mi
nister van landbouw, nijverheid en
handel in particuliere audiëntie ont
vangen om hem het eerste exemplaar
daarvan aan te bieden.
Het rapport bevat, na een overzicht
van de werking der bestaande wet
op de Kamers van Arbeid en een uit
voerig overzicht van de buitenlandsche
wetgeving op het gebied, waarover
do workzaamheid dier colleges zich
uitstrekken, een volledig ontwerp voor
een geheel nieuwe „Wet op de Kamers
van Arbeid en de Arbeidsraden" (vol
gens dit ontwerp zullen nl. de Kamers
van Arbeid, die voor alle vakken
moeten worden opgericht., in elk der
ongeveer twintig te vormen districten,
samen een „arbeidsraad" vormen) en
een ontwerp van wet op een Oppersten
Arbeidsraad voor het geheele land,
beide met uitvoerige toelichting; voorts
de grondslagen voor oen wettelijke
regeling omtrent het bindend verkla
ren van de collectieve arbeidsovereen
komst ook voor hen, die buiten de
partijon staan, welke haar hebben ge
sloten en eindelijk eenige nota's van
minderheden, waarin de afwijkende
meeningon zijn neergelegd.
Het donkere Afrika.
(Ingezonden)
Ooen werelddeel is in do laatste
halve eeuw zoo veranderd als het don
kere Afrika. Sprak men vijftig iaar
geleden nog van de onbekende bin
nenlanden, zag men op de kaart een
uitgestrekte vlakte, grootendeels nog
onbekende streken, thans ziet men
overal grenslijnon, die de bezittingen
der Europeesche mogendheden van
elkander scheiden. De mogendheden
hebben gewedijverd om beschaving en
christendom te brengen onder de be
woners van die duizenden KM. prachtig
land. Engeland, Frankrijk, België,
Duitschland, vSpanje hebben het voor
beeld gegeven, dat nu door Italië ge
volgd wordt. Frankrijk veroverde in
1830 Algerie, om paal en perk te
stellen aan de zeerooverijen, die de
Middellandsche Zee onveilig maakten.
Duizende Franschen en vreemdelingen
hebben hun dood gevonden, voor
men slaagde om het land in bezit te
nemen Abd-el-Kader heeft moedig
gestreden om zijn geboorteland uit de
klauwen der ongeloovigen te redden,
maar hij bezweek on Frankrijk kon
het werk der beschaving beginnen.
Al etende werd de eetlust aangewak
kerd en Tunis deelde het lot van
Algiers. Maar de invloedsfeer schijnt
nog niet uitgestrekt genoeg te
zijn. Ook Marokko moet zijn deel
krijgen van de Fransche beschaving.
Met verlof en onder goedkeuring van
Duitschland zal Frankrijk ook daar
heerschappij voeren.
Engeland, niet tevreden met hejj
zuidelijk gedeelte van Afrika, hééft
zijn beschermende en beschavende
hand uitgestrekt over het oude Egypte.
Hoewel dit land feitelijk van den Turk-
schen sultan js, meende Engeland dat
Europeesch toezicht zeer noodig was
en langzamerhand zal daar de Brit
heerschappij voeren, en het Suez-ka-
naal in veilige handen zijn.
Leopold van Belgiq heeft groote
dingen gedaan ter beschaving van de
onbekende binnenlanden. Hij heeft
daar aan Belgie uil gestrekte bezit
tingen verzekerd met het edele doel
om die woeste horden, die dat land
bewonen, de Europeesche beschaving
en het Christendom deelachtig te doen
worden. Wel hebben nijdige Engel-
schen soms aanmerking gemaakt op
de wijze, waarop men het doel trachtte
te bereiken, maar men kan het helaas
niet ieder naar den zin maken
In den edelen wedstrijd om licht
te brengen in de donkere gewesten
kon Duitschland niet achterblijven,
ook daar wilde men deel hebben aan
het groote beschavingswerk en spoe
dig werd een arbeidsveld gevonden,
waar men nuttig werkzaam zou zijn
tot glorie van het Duitscbe rijk!
Mocht nu Italië achterblijven Het
land, dat beschaafd was, toen geheel
het overige Europa nog in het duister
lag, moest ook zijn deel aan bescha
vingswerk. Wel had het reeds met
veel moeite een klein stukje van het
groote geheel ais werkkring uitgeko
zen, maar dat was niet voldoende,
men wilde grooten werkkring en nu
de gelegenheid zich opdeed, om het
overschietende gedeelte van de Mid
dellandsche Zeekust in bezit te nemen,
mocht men niet aarzelen. Wel was
Turkije daar heer en meester, maar
wat kon de zieke man doen Heeft
hij niet genoeg aan zijn eigen land
Moest hij niet dankbaar zijn, dat Italië
de taak der beschaving van hem wilde
overnemen Gelukte het niet goed
schiks, dan zouden andere middelen
gebruikt worden, die onze beschaving
in voorraad heeft. Leger en vloot
waren gereed om het beschavingswerk
te beginnen. Het moge offers kosten,
het doel is zulke offers waard.
De wil van Spanje om iets meer te
krijgen, dan het heeft, zal wel afstuiten
op de overmacht van Frankrijk, die
gaarne alleen de eer zal hebben, om
Marokko „tot een beschaafd land te
maken. Zoo is men in het noorden
en zuiden, in het oosten en westen
ernstig bezig aan de beschaving der
negers. Men leert ze werken in de
bosschen, op de velden en in de mij
nen. Men leert ze genotmiddelen
kennen, die in Europa veroordeeld
worden, men brengt er tot nu onbe
kende ziekten, en heeft geweren en
kanonnen gereed, indien ze zich niet
dankbaar toonen voor al het goede,
dat hun blanke broeders hun
van ver over zee brengen. En dat
velen ondankbaar zijn, blijkt uit de
gevechten, die dan hier, dan daar,
geleverd moeten worden. Een ondank
baar volkje
Laten wij hen niet te hard veroor-
deelen Wat heeft dat beschavings
werk uitgerichtDe Indianen van
Noord-Amerika zijn bijna uitgeroeid,
inboorlingen bestaan in Nieuw-Holland
bijna niet meer, uitgeroeid ter wille
der beschaving. Oude koloniale mo
gendheden kunnen niet roemen op
hun'beschavingswerk. Bijna 300 jaar
zijn wij Nederlanders in Indie aan
het beschaven en kerstenon. Hoeveel
hebben wij verbeterd Is Engeland in
Indie gelukkiger geweest? Do kolo
nisatie was niet zelden een vloek voor
de landen, die daaraan zijn onder
worpen, en met angst en vreeze zag
men de beschavers komen. Zou dit
misschien een der oorzaken van die
ondankbaarheid zijn!
Kan men zich Rusland met zijn
optreden in Finland, met zijn tallooze
ongelukkige verbannenen in Siberie
als een vriend en helper in Perzieof
in China voorstellen Kolonisatie gaat
gewoonlijk van moord on doodslag
vergezeld. Tripoli geeft daarvan weer
oen treurig voorbeeld-, als nog voor
beelden noodig waren.
Maar de kolonisatie is niet zelden
zeer treurig voor de beschavers zeiven
zoowel op stoffelijk als zedelijk ge
bied. Hoevele moeders zullen nu reeds
treuren in Italië om het verlies van
beminde zonen, hoeveel slachtoffers
heeft Atjeh hier gemaakt En op
zedelijk gebied is de schade zeker nog
grooter. Men mag door zedelijkheids-
wetten het peil der beschaving trach
ten te verhoogen, men vorlaagt het
door de koloniën.
Of is het niet hoogst schadelijk voor
hel^zedelijk bewustzijn van het volk,
al» het de schoonschijnende redenen
mpet slikken waarmede mon het in
bfezet nemen van uitgestrekte land
streken hoort vergoelijken. Kwam men
rond voor de zaak uit, dat men aan
landhonger leed, het zou niet zoo
schadelijk zijn dan nu het geval is.
Men wil land, mynen, bosschen, rub
ber, ivoor, goud en veel meer en
daarvoor worden duizenden menschen-
levens blanken, gelen en zwarten op
geofferd.
Maakt men op die wijze geen hui
chelaars van velen, die tegen beter
weten in van beschaving en christen
dom spreken en zou dit geen grooter
schade doen aan de zedelijkhoid der
overheerschers. En hoe dit alles te
rijmen met de leer, dat men zijn naaste
lief moet hebben Wat zullen heidenen
en Mahomedanen wel denken van een
godsdienst, wier belijders handelen
geheel in strijd met de leeringen der
priesters
Geen wonder, dat het werk den
zendelingen zoo weinig resultaat heeft.
Mocht het komen tot een strijd tus-
schen het kruis en de halve maan,
dan zou zeker de beschaving in plaats
van bevorderd, jaren achteruit gezet
worden. Mogen we voor zqo iets be
waard blijven
Zaterdagnacht hebben inbrekers zich
toegang weten te verschaffen in het
gerceel hoek van Baerlestraat en P.
Hooftstraat te Amsterdam. Daar is
gevestigd de boekhandel van de firma
J. Muller. Een bedrag van ruim f 60
aan geld werd modegenomen. Het
kasregister werd opengebroken.
Men bericht uit Zaandamf dat in
het Oostzaansche gat gisteren een aan
varing plaats had tusschen de motor
boot Hannie III en de stoomboot Trio.
Do voorsteven van de motorboot werd
zwaar beschadigd, terwijl ook de Trio
eenige averij opliep.
Op hol geslagen.
Donderdagmiddag is de 17-jarige
knecht vaa den landbouwer Burgers,
te Angeren (Geld.), door het op hol
slaan van de paarden onder een wagen
geraakt, met het noodlottig gevolg,
dat zijn borstkas werd ingedrukt.
Eenige uren daarna is overleden. J
Spoorlijnen Haarlemmermeer.
De O. H. Crt. verneemt, dat de
opening der spoorlijnen door de Haar
lemmermeer (Amsterdam -Aalsmeer
HoofddorpHaarlem en Hoofddorp
Leiden) niet voor Juli 1912 kan
verwacht worden.
De aardbeving en de Koningin-
Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder, die
tijdens de aardbeving van Donderdag
avond op het Koninklijk kasteel te
König Vertoefde, heeft daar, aldus
schrijft men aan de Tel., nog eenige
spannende oogenblikken beleefd.
Ooggetuigen toch verklaarden ons,
dat dit natuurverschijnsel een zeer on-
gewonen en vreemden indruk op de
vorstelijke personen en de andere aan
wezigen had gemaakt, wat zeker niet
te verwonderen is. Ongeveer zes sec.
duurde de aardbeving, die met onder-
aardscb gerommel gepaard ging. Kalk
viel van muren en plafond, terwijl
hangende voorwerpen aan den wand
heen en weer slingerden en lichte
voorwerpen in kasten en op schoor
steenmantels ömver vielen.' Iedereen
vluchtte naar buiten, waar al spoedig
de gemoederen kalmeerden. Ongeluk
ken hadden niet plaats.
Te Wouw werd Zaterdagnacht de
veldwachter Gommeren door twee
dronken fabrieksarbeiders aangerand.
Ter Zelfverdediging trok de veldwach.
ter zijn revolver en loste twee schoten,
waardoor de arbeider Adr. Moerkens
twee schotwonden aan het hoofd kreeg.
De aanrander werd gearresteerd ten
Raadhuize werd hij verbonden. Zijn
toestand is levensgevaarlijk.
Zaterdagmiddag omstreeks drie uur
werd op den Zeedijk nabij de "Wijde
Kapelsteeg te Amsterdam een persoon,
die tijdens de staking was blijven
doorwerken, achtervolgd door drie
mannen, die indertijd tot de stakers
behoorden. Het kwam al spoedig tot
handtastelijkheden, waarbij de achter
volgde gevoelige klappen opliep. Ter
zelfverdediging trok hij ten slotte zijn
revolver, waarmede hij eenige schoten
loste. Twee van de kogels doorboorden
de winkelramen van een aardappel
handelaar en van een kruidenier, maar
richtten verder geen Bchade aan. Door
een derden kogel werd een der mannen
licht aan de wang gekwetst.
Het viertal werd door op het geluid
der schoten toegesnelde politieagenten
naar het politiebureau Warmoestraat
overgebracht.
Toen schipper J. F. gisterennacht
na een afwezigheid van enkele uren,
aan boord van zijn rijnschip Johan en
Anna, liggende in de Maashaven te
Rotterdam, terugkeerde, vond hij de
kajuii en een paar zich daarin bevin
dende kasten opengebroken. Uit een
van do kasten is een bedrag van f 25
gestolen.
De personentrein no. 946 van Stads
kanaal naar Zwolle, reed door een ver
keerden wisselstand te Weerding op
een een aldaar btaanden goederen
trein. Enkele personen, waaronder de
machinist, werden licht gekwetst. De
materiocle schade is aanzienlijk.
Zeldzaam brutaal.
Dezer dagen hooft een inlander te
Batavia inbraak met geweld gepleegd.
Wij verzwijgen naam en plaats, daar
het geval voor de betrokkene minder
aangenaam is.
Het gebeurde des nachts omstreeks
één uur. Een inlander was binnen
gedrongen in de slaapkamer van oen
Europeesche jongedame, en wel zoo
behoedzaam, dat zij was blijven door
slapen. Toen haalde hij naast het
kussen der slapende een bos sleutels
weg en met een daarvan opende hij
de kast. Het knarsend geluid maakte
de jongedame bijna wakker en half
slapend meende zij, dat er een muis
in de kamer was en riep: Kssst
Even was het stil, doch het geluid
herhaaldo zich weer, en wederom, riep
de in haar slaap gestoorde jongedame:
Kssst!, Het geluid hield op, maar
plotseling ging het nachtlicht uit.
De jongedame stond op, tastte rond
om lucifers te zoeken, doch toen haar
dit niet gelukte en het geluid zich
herhaalde, kreeg zij de overtuiging
dat er iemand in de kamer was en
bevreesd legde zij zich weder te bed,
in de hoop, dat dit den inbreker vol
doende zou hebben verschrikt.
Even later werd haar hand gegre
pen en hoorde zij de stem van een
inlander, die haar mot den dood be
dreigde, wanneer zij liet waagde te
schreeuwen.
Bevend van angst vroeg zij, wat hij
wilde en toen bleek het boosaardig
opzet van den schurk.
Hoewel doodelijk beangst voor de
bedreiging, waagde het meisje toch
om hulp te roepen. De heer des hui
zes schoot te, hulp, duwde met kracht
de verbindingsdeur open van zijn ka
mer naar de hare, verschoof zoodoende
met een ruk het bed. en vroeg wat er
was.
De inlander was intusschen op de
vlucht gegaan en hoewel de redder
trachtte hém nog te vatten, was de
schurk reeds verdwenen. Geen wonder
dat de jonge dame geweldig overstuur
was en eerst tot bèdaren moest wor
den gebracht, alvorens zij kon vertellen
wat er was gebeurd. Er bleken zes
sarongs te zijn gestolen.
Den volgenden morgen ging de be
wuste jongedame als gewoonlijk naar
haar werk. Even buiten de woning
zag zij een inlander, die haar sterk
opnam. Hij liet haar voorbijgaan, maar
passeerde haar even later en schuurde
daarbij met zijn arm langs haar heen.
Tot driemaal toe herhaalde hij deze
manoeuvre, tot het meisje hem staande
hield en vroeg, wat hij wilde. Daarop
maakte hij zich uit de voeten.
Des avonds bracht de politie den
door haar opgevallen inlander naar
de bewuste woning ter confrontatie.
Het bleek de inlander van dien ochtend
te wezen. Intusschen kon de jonge
dame niet zeggen, of hij ook de inbre
ker was, daar ze dien in het donker
geheel niet had kunnen zien.
Het bleek nochtans, dat de man met
zyn mageren arm tusschen de vaste
jaloeziën door kon,' zoodat hij in staat
was de deur te openen. Ook toen
hem gelast werd te fluisteren het
kostte heel wat moeite hem daartoe
te dwingen meende de jongedame
zijn stem te herkennen. De vermiste
sarongs waren niet bij hem gevonden
maar de politie onderzoekt nog. Hot
gevaarlijke heerschap is intusschen in
verzekerde bewaring en zal daarin
voorloopig wel blijven, naar wij hopen.
Had het meisje in quaestie niet den
moed gehad per slot van rekening
toch nog om hulp te roepen, de schurk
zou zijn boosaardig plan ongetwijfeld
hebben volvoerd. Het gebeurde zij
een waarschuwing (Java Bode.)
Van subsidie en nog wat.
Van Hilversum begint de victorie!
Der Openbare Leeszaal daar een
der oerstopgerichte in ons land gaat
hot wolzij kreeg pas f 1200 subsidie
toegestaan door den Raad. Dat's een.
Dezer dagen deelden wij mede, dat
men plan heeft, te Hilversum een open
bare Chr. leeszaal op te richten. Dat
is twee. En zie, nu wordt bericht,
dat er nog eon R. K. openb. leeszaal
zal komen. Dat 's drie. Is dat niot
heerlijk, spot „De Nederlander": een
van Dordt en oen van Rome En
is er ook niet een Lutherscho leeszaal
mogelijk, en een Doopsgezinde en een
Remonstrantsche?Kom, waarom
zoo schroomvallig
Ook een Straus-kenner. Vraag van
oen goedig heertje aan den muziek
handelaar
„Mijnheer heeft u ook een duidelijk
Holl. tekstboekje van de Rozenvaleria-
rusticana van Strauss"
Volgens een bericht in de „Borg.
Cour." is de veehandelaar F. te Au-
gustinusga op de veemarkt te Leeu
warden op zeer sluwe manier door een
oplichter bedrogen. F. had aan een
deftig gekleed heer een koe voor f 175
verkocht, Welke man onder voorwend
sel, dat er geen drijver was, het dier
zelf naar de boot bracht. Bij z'n
terugkomst zou hij betalen. Daar de
kooper solide scheen te zijn, werd hij
door den verkooper volkomen ver
trouwd. Doch ondanks alle nasporin
gen hoeft F. niets meer van den
kooper of van de koe vernomen.
De directeur van hot Zeemanshuis
te Rotterdam zag zich gisterenochtend
genoodzaakt do hulp der politie in te
roepen daar een 25-tal Ch'inoezon, toe-
belioerende tot de bemannning van
oen tweetal benzinebooten, drukte
maakte, daar zij niet tevreden waren
met het eten.
Om ongeregeldheden te voorkomen
werden zij uit het Zeemanshuis ver
wijderd en ter beschikking van den
consul steld.
GOUDA, 20 November 1911.
Bioscoop Sociëteit „Ons Genoegen".
Gisteravond heeft in de Sociëteit
„Ons Genoegen" de eerste bioscoop
voorstelling in dit seizoen plaats gehad.
De zaal was geheel uitverkocht,
zoodat deze eerste voorstelling een
waar financieel succes is geworden.
Het programma bevatte verschillen
de films, waarvan die van de natuur
opnamen van Stamboul zeer mooi
was en de komische films Cupido op
manoeuvre, Bébó als groentever-
kooper, Een dubbel misverstand het
publiek danig aau het lachen heeft
gebracht.
Over het algemeen mogen de beelden
wel wat scherper zijn, waarschijnlijk
was alles nog niet geheel geprepareerd.
Er was een goede piano-begeleiding.
Een goed denkbeeld.
De heer G. S. de Clerq bespreekt
in het door hem geredigeerde Tijd
schrift van Nijverheidlde vraag: wat
Nederland kan doen bij de opening
van het Vredespaleis in 1913. Natuur
lijk is de opening reeds een belangrijk
feit op zich zelf, maar er moet meer
gedaan om in den zomer van 1913
een toevloed van vreemdelingen naar
ons land te verzweren. De groote
landbouwtentoonstelling is ook al iets
en zelfs een belangrijk iets. Maar de
heer De Clerq zou gaarne zien dat
het heele land meedeed en meê voor
deel trok van het vreemdelingenbezoek.
Daarom geeft hij overweging dat
verschillende gemeenten iets bijzon-
zonders op touw gingen zetten. Naast
Den Haag zouden ogk Delft of G o u-
da kunnen lokken met een tentoon
stelling van aardewerk en gesohilderd
glas, Haarlem met een tentoonstelling
van oude kunst (Frans Hals) en bloe
men Amsterdam met een expositie
van moderne kunst (en kunstnijver
heid) Leiden zoo iets op wetenschap
pelijk gebied moeten bodenkenRot
terdam een tentoonstelling van ver
keersmiddelen (met dagelijksclie toch
ten in de haven) kunnen maken,
Utrecht en Middelburg kunnen wel
licht een tentoonstelling van retros
pectieve kunst organiseeren, Leeuwar
den van volkskunst, Zaandam van
Zaansohe nijverheid, Arnhem, Deventer
of Nijmegen van sport.
Een ieder late daarover zijn gedach
ten eens gaan.
Steden, die het voorrecht hebben
belangrijke instellingen van onderwijs
te herbergen, kunnen deze aan het
doel dienstbaar maken.
De school voor kunstnijverheid te
Haarlem bijv. zou haar lokalen, in de
vacantie, kunnen benutten voor het
geven van een beeld van dien tak
van onderwijs in ons landhet ge
bouwencomplex der Technische Hoo-
geschool te Delft ware te gebruiken
voor een uitstalling van teekeningen
van waterbouwkundige werken en voor
het exposeeren van modellen, foto
grafieën en teekeningen van allerlei
daarvoor in aanmerking komende tak
ken van Nederlandsche nijverheid. Op
wereldtentoonstellingen komen deze
soort van afdeelingen dikwijls niet tot
haar recht. Hier zouden zij het juiste
milliou vinden eft de vakman zal dit
weten te apprecieeron.
En de school voor nijverheid en
handel te Enschede? Zou ook deze
niet iets dergelijks kunnen doen voor
Twente, of door het organiseeren van
een aantal excursies naar fabrieken
een indruk kunnen geven van den
vooruitgang onzer textiel- en metaal
industrie in dat bij uitstek nijvere deel
van ons land
Voer een vreemdeling liggen de
steden van ons land naast elkaar. Dé"
afstanden tellen niet mede. De gemeen
schappelijke reclame moet er dan ook
op worden gericht, dat elke vreem
deling een rondreisje langs de ton-
toonstellingssteden zal willen maken.
De plaatselijke tentoonstellingen
kannen op eenvoudige wijze worden
ingericht. De stad zelve zal den ach
tergrond vormen, zoo mooi als geen
tijdelijke opzet dit vermag.
Bewonderde men te Brlissel in 1910
het Hollandsche Huis, hoe zuilelf de
vreemdelingen dan genieten als zij in
elk der bovengenoemde steden tien
tallen yan gevels vinden het Holland
sche Huis evenarend jn schoonheid,
overtreffend door echtheid.
Gezorgd moet worden, dat dage-
lijksch uitstapjes per auto, stoom- en
motorboot of zeiljacht naar typische
plekje van ons land kunnen worden
gemaakt.
En tevens moet zorg gedragen wor
den, dat naast het schilderachtige ook
het handels- en nijverheidBleven van
ons land onder de aandacht der vreem
delingen worde gebracht.
Fabrikanten op allerlei gebied moe
ten worden opgewekt hun fabrieken
op geregelde tijden voor bezoekers
open te stellen. En de winkeliers zou
den in 1913 kunnen herhalen wat
door eenigen hunner dit jaar met zoo
veel succes is gedaan gedurende een
of meer weken in hun winkelramen
uitsluitend Nederlandsohe waren uit
stallen. Zulk een „Nederlandsche win-
kelmaand"* kan aan menige stad die
voor een tentoonstelling niet in aan
merking wil komen, nog bijzonder
cachet verleenen.
Aan het slot van zijn lezenswaardig
opstel stelt de heer De Clerq dan voor,
aan een centraal lichaam op te dagen
organisatie in die plannen te brengen,
de congressen té regelen, zorgen dat
twee nabijgelegen steden niet precies
hetzelfde doen, voor doelmatige en
niet al te kostbare reclame zorgen enz.
Het geheele complex kan dan wer
kelijk iets nieuws te zien geven en
een aangename afwisseling vormen in
de lange rij van uniforme wereldten
toonstellingen, die ten slotte niemand
voikomen bevredigen.
Oudewater. Donderdagavond gaf
•„Oudewater's Mannenkoor", directeur
de heer J. Posthumus, zijn tweede
uitvoering in de concertzaal van|j't
Jf hotel „Doelen" alhier, die uitstekend
Buiten verantwoordelijkheid der Red.
'a-Gravenhage, 17 Nov. 1911.
Oproep aan de
Ned. Vrouwen.
Zooals velen uwer bekend zal zijn,
vormen ondergeteekenden een Comité,
dat zich ten doel stelt, tegen het aan-
hangige Ontwerp-Tarief een groote
„adresbeweging van Ned. vrouwen"
touw te zetten. Het Comité be-
'ot het tot de Tweede Kamer te
•lichten adres zoo sober mogelijk te
houden en het als volgt te doen luiden:
„Ondergeteekenden, allen vrouwen
en voor het meerendeel huisvrouwen,
overtuigd, dat de aanneming van hot
aanhangige Ontworp-Tariefwet de kos
ten van het levensonderhoud aanmer
kelijk zal doen stijgen, verzoeken Uwe
hooge Vergadering bedoeld Ontwerp-
Tariefwet te verwerpen."
Voor haar, die nog een nadere uit
eenzetting mochten wonsclien van de
beweegredenen, die leidden tot hot
voeren eener adresbeweging „uitslui
tend van vrouwen", zij' er hier even
op gewezen, dat het de vrouwen zjjn,
die in de eerste plaats de nadeelige
gevolgen van eene verhooging van
invoerrechten ondervinden, daar zij
immers te zorgen hebben voor den
inkoop der dagolijksche levensbehoef
ten. Men vergete niet, dat als het
aanhangige Ontwerp-Taxiefwet wordt
aangenomen
1°. vele artikelen, die uit het bui
tenland worden ingevoerd, door de
verhooging der invoerrechten duurder
zullen worden en dat bovendien soort
gelijke artikelen van binnenlandsch
fabrikaat in prijs zullen stijgen, omdat
de fabrikant de buitenlandsche con
currentie niet behoeft te vreezen
2°. dat, al] moge men "beweren, dat
in sommige industrieën do lóonen der
arbeiders zullen stijgen, daar dan toch
tegenover staat, dat diezelfde arbeiders
door het duurder worden van bijna
alle artikelen van dagelijksch gebruik,
meer zullen verliezen dan winnen
terwijl alle andere categorieën van
werkers (en daaronder vallen o.a. de
arbeiders in do industrieën, die niet
van de tariefwet profiteeren, alsmede
allen, die van een vast Joon of trac-
tement moeten leven) alleen de hoogeve
kosten van het levensonderhoud te
dragen zullen krijgen zonder eenig
tegenwicht in den vorm van loons-
verhooging te mogen verwachten.
Bovendien is te voorzien, dat het bui
tonland tegen oen verhooging van ons
tarief maatregelen zal nomen, die don
uitvoer van Ned. artikelen zullen be
lommeren, wat werkeloosheid in do
voor export werkende industrieën met
zich zal brengen
3°. dat, een verhooging van invoer
rechten beteekent het schoppen van
een indirecte belasting. Indirecto be
lastingen zijn steeds onrechtvaardig,
daar zij geen rekening houden met
de draagkracht en dus hen het zwaarst
drukken, die het geringste inkomen
1 tobben.
Al deze overwegingen worden in
het adres aan de Tweede Kamer kor-
telijks samengevat door de woorden
„overtuigd dat de aanneming van het
aanhangige Ontwerp-Tanofwot de kos
ten van het levensonderhoud aanmer
kelijk zal doen stijgen."
De bedoeling nu is, op ons adres
„zooveel mogelijk handteekeningen,"
doch „uitsluitend van vrouwen", te
verzamelen. Daartoe ligt het reeds
op vele plaatsen ter teekening.
Evenwel, wil het vrouwen-petition-
nementj tegen het Ontwerp-Tarief wet
slagen, dan is de medeworking van
velen gewenscht. Wie zich beschik
baar wil stellen voor het verzamelen
van handteekeningen hetzij door het
huis aan huis aanbieden der lijsten in
bepaalde plaatsen of wijken, hetzij
door het werken uitsluitend in eigeh
kring, wendëP zich tot de le Secr.
Mej. Marie Heinen, Prins Hendrikstr.
23, '8-Gravenhage. De ingevulde lijsten
worden, liefst vóór 15 Dec. a.s. inge
wacht bij de 2e Secr^: Mevr. Ch.
Carno-Barlon, Haarlemschestr. 2 Sche-
veningen. Zij die het petitionnement
geldelijk wenschen te steunen, zenden
hare (hunne) gaven aan dei Penning
meesteresMevr. S. v. Rees-Broese
v. Groenou, Parkweg 9a, 's-Graven-
hage.
„Geen enkele vrouw en vooral geen
huisvrouw verzuime het volkspetition
nement te teekenen en er voor te wer
ken, opdat de Regeering zie, dat tien
duizenden Nederlandsche vrouwen zich
verzetten tegen de aaneming van een
Tariefwet, die het voor tallooze vrou
wen onmogelijk zal maken, met het
huishoudgeld behoorljjk rond te komen.
Het Vrouwen-Comité van Actie tegen
het Ontwerp-Tariefwet
H. van de Moer, Hugo de Groot
straat 59, 's-Gravenhage Presidente.
E. Roest van LimburgNeuhans, v.
Speijkstr. 7, 's-Gravenhage, Vice-presi-
dente. Marie Heinen, Prins Hendrik
str. 23, 's-Gravenhage, le Secretaresse.
Ch. Carno—Barlen, IJaarlemschestraat
2, Scheveningen, 2e Secretares. S. van
Rees—Broese v. Groenou, Parkweg 9a,
's-Gravenhage, Penningmeesteresse. M.
v. Haaften, Bankastraat 85a, 's-Gra
venhage. A. v. d. Lee—v. Oppen, Swee-
linckstraat 151, 's-Gravenhage. A.
Schlo8ser—Tam, Mariastraat36, 's-Gra
venhage.
39H,,e Staats-lotnrij.
KI. Trekking van Maandag 20 Nov-
No. 14495 f 20.000.
17606 en 17744 ieder f 1000.
2349, 11140 en 17943 ieder
f 400.
4380, 5809 en 19195 ieder
f 100.
Prijzen van f 20.
S S3 S3 37 78 187 2!*) 82 71 00 840 SS 97 401 27 540 45
47 48 007 11 68 73 77 748 78 «37 flft 9CH R» TO
JüSM 60 1128 44 72 iai)7 1886 53 1415 58 66 87 1585 1680
43 88 01 1760 87 1825 37 1922 82 67
2041 67 2130 02 2243 70 2357 2427 2552 74 2619 85 47
99 2714 84 68 3810 88 42 51 86 85 2964
«7 28 49 89 96 8182 78 3208 3803 91 8415 8516 53 80
3619 57 68 8730 57 07 3875 00 "8 3906
4108 28 42 76 4200 70 4343 4408 36 87 4530 28 68 4648
4778 4881 4910 14
6006 75 88 6106 6201 29 77 89 6324 39 74 98 97 6411 48
5569 5631 37 50 99 5711 13 40 66 6818 19 33 77
5018 84 69
6032 35 8126 6320 50 59 64 82 85 6433 40 54 92 84 87 92
6531 40 67 0601 39 61 78 05 6760 ÖH28 35 6054 60
7009 7365 78 7304 58 7464 7531 22 67 74 H8 7674 7746 88
7912 75
8022 8181 61 8230 64 8880 8401 20 8607 28 8604 87Ö8 S3
6 57
3 74 0
9012 86 91«7 43 47 76 92fi
9921 25
10001 18 10169 96 10295 10670 96 10434 01 10586 40
HO 10711 10844 10003 52 78
11104 82 70 90 11249 57 76 90 11841 58 11415 11500 *1
79 11621 50 74 77 11786 11837 111 11914 21
12019 48 12100 28 82 47 12261 12812 60 12140 12540 70
95 12837 42 84 13774 04 12816 80 69 13900 82 38 56
18000 13186 44 77 13225 48 63 76 87 92 98 18815 27
13408 10 45 54 68 71 18517 18 41 68 75 13650 13710 72
13872 74 18926 38
14143 44 02 65 14862 09 14488 61 14511 14604 46 81 96
14751 14806 65 68 14006 17 84 04
15001 75 15101 13 00 83 16321 70 15826 58 64 80 15481
70 16502 20 80 15604 18 84 88 15718 21 29 07 15854 87
15900 32 28 57
10045 75 16107 48 91 10200 46 16888 16405 16561 81
16088 90 10746 61 16847 10903 43 51 67
17060 17109 86 93 17248 17814 64 68 17584 37 42 50 68
94 17801 0 50 17804 34 81 89 08 17988
18136 18313 511 86 18428 18534 42 51 68 82 18689 90
18701 91 18883 18917 33 49
19037 28 43 19187 10212 60 19611 17 41 82 19431 44 68
05 19605 16 18 19642 53 76 10710 50 1B814 56 19909 79
20040 20100 83 20208 20311 36 70 20421 48 61 30628 26
42 82 90 20008 50 20803 -23 28 42 58 58 79
Voetbal.
Slecht weer begunstigde wederom
de voetballers onbespeelbaarheid der
terreinen was natuurlijk het gevolg.
Toch gingen nog enkele wedstrijden.
KFC versloeg te Woorden WFC
met 2—1. Excelsior gaf Volksweer
baarheid Gouda met 7— 0 verdiend
klop. Exc. heeft een goed '2e olftal,
dat een flinke kans dit seizoon heeft;
bij de VW-spelers mocht de achter
back wol oen» een terechtwijzing ont
vangen. Van den TOP—Voorwaarts-
wedstrijd vernamen wjj, dat bij een
beslissing van scheidsrechter Harde
man, den stand op 5—4 brengend, de
Schoon hoven aars als pretest hot ter
rein verlieten. RVC—Zeist eindigde
in 2-0.
In de Zaterdfigavóhtf gehouden
huish. vergadering van „Olympia"
werd als voorzitter gokozon de lieer
M. C. Samsom, in de plaats van den
heer Cremer, wegens diens vertrek
naar het buitenland.
Korfbal.
AmicitiaVelox (16).
Te Boskoop ontving Amicitia het
Rotterdamsche Velox. Beide twaalf
tallen hadden tot heden eik drie wed
strijden gespeeld en alle flrie verloren.
In deze ontmoeting zou blijken wie
als hekkensluiter der Zuidelijke lste
klas zou fungeeren. Zooals we ver
wachten hebben de Rotterdammers
de overwinning behaald. De uitslag
6—1 voor Velox is wel wat geflat
teerd 6—2 of 6—3 waroh betere eind
cijfers geweest. Velox speelt met slechts
4 dames Amicitia stelt met hetzelfde
getal speelsters op, voor de rust met
den wind in het voordeel. Hot Sport
terrein (koolaschveld) hoewel nat, is
vrij» goed bespeelbaar. Beide partijen
wegen tegen elkander op. Amicitia,
dat over uitstekende vrouwelijke krach
ten beschikt, is door het geringe aarttal
speelsters meer in het nadeol dan
Velox. Do Rotterdamsche damesechtor
doen zich van hun beste zijde kennen,
overvleugelen vaak hun tegenstansters
vooral na de pauze. De stand, die bij
de rust 1—1 was, ondergaat dan zeer
Bpoedig verandering ten gunste van
Velox. De gasten, met wind meespe
lende, ontplooien hun beste spel. In 't
doel veld vooral zijn ze de sterksten.
Toch geven de Boskoopers niet op
en spelen moedig door. Hun aanval
echter weet geen doelpunten meer te
forceeren. Het eiftde kwam met 6—1
voor Velox.
MARKTBERICHTEN
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien w
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
43, 2e 40 en 3e 34 cent per half kilo.
Vette Kalveren red. aanvoer,
lste kw. 28, 2e 26 3e 24 cent per
half kilo.
Vette Varkens goede aanvoer lste
kw. 26V2» 2e 25y2, 3° 22 cent per
half kilo.
Schapen en Lammeren goed aan
gevoerd.
Handel in vet Vee prijshoudend
goede soorten duur.
Vette Kalveren traag, Schapen en
Lammeren lager in prijs, handel jtug
De vette Varkens werden tot lagere
prijzen langzaam opgeruimd, handel
stug.
Italië en Turkije.
Konstantinopel 19 Nov. De Porte
heeft de Turksche ambassadeurs op
gedragen, de mogendheden mee te
deelen, dat de Turken, in verband met
de geruchten over een voorgenomen
Italiaansche vlootactie, alle mogelijke
militaire voorzorgsmaatregelen hebben
genomen om een mogelijken aanval
af te slaan, en dat deze toebereidse
len zoo noodig op bedreigde punten
zullen worden verdubbeld, waardoor
wellicht moeilijkheden kunnen ontstaan
voor het internationale scheepvaart
verkeer.
Tunis, 19 Nov. Hedenmorgen is hier
de Roodo-Kruis-zonding aangekomen.
Twintig leden telt ze. Óver zee zullen
ze naar Sax gaan, vanwaar ze tot aan
Ben-Gavd&ne zullen gaan en vervol
gens op kameelon naar de grens.
Bosnië—Herzegowina.
Weenen, 19 Nov. Deboriohten over
mobilisatie in Bosnië Horzegowina,
lie dezer dagen de rondte doden, wor
den Van bevoegde zijde beslist tegen
gesproken.
Het gold komt.
Mexico. De rogeerino heoft er in
toegostemd om China oen schatting
van 1,550,000 dollars te betalon voor
de slachting van 350 Chineezen in
Mexico gedurende de revolutie. Voor
China, dat op den bodem van zijn
schatkist zag, een buitenkansje.
Een vrouwen-daad.
Petersburg. De keizerin-wed uwe
Maria Foodorovna heeft een onvor-
vreombaar fonds gesticht van 100.000
roebel (133000 gld.) waarvan de op
brengst bestemd is voor prijzen aan
uitvinders van de boste methode om
gewonden op het slagveld naar do
hospitalen te vervoeren. Een wedstrijd
voor dit .doel is uitgeschreven tegen
den Ion Mei 1912, te Washington te
houden, waar de eorstvolgendo inter
nationale Roode-Kruis conventie wordt
gehouden.
Kanton, 19 Nov. Er zijn 8000 re
volutionaire rocruten op de 'been ge
bracht, die zich goreod maken naar
Nanking te vertrekken, toneindo doel
te nomen aan het beleg dier stad.
Londen, 20 Nov. Naar de Times
uit Hofkringen te Peking verneemt,
is er mogelijkheid van 0011 verplaat
sing van hot Hof naar Jehol, waar
door men meent dat de bevolking
hierin een blijk vnn tegenwicht zal
zien.
De Daily Mirror meldt, dat Rus
land zijn strijdkrachten in de ooste
lijke provinciën vgn Oost-Siberie zal
mobiliseeren, daar de anarchie dage
lijks grooter wordt en tot ingrijpen
der mogendheden zou kunnen leiden.
Het zoldzamo geval heeft zich voor
gedaan, dat in eenzelfde zaak door de
politie niet minder dan negen ver
dachten moesten gehoord worden,
't Betrof een geval huisvredebreuk.
Een man, die met zijn vrouw, proce
deert over echtscheiding, had hun acht
jarig zoontje bij een familie te Am
sterdam uitbesteed.
Dit was niet naar den zin van de
moeder. Met acht anderen, wier mede
lijden zij had opgewekt, trok zij Vrij
dagavond laat naar de woning, waar
het kind was uitbesteed.
De vrouw des huizes was alleen
aanwezig met het kind, dat ondanks
haar protest door het negental mee
genomen werd. De politie maakte
proces-verbaal wegens huisvredebreuk.
(Hbld.)
der nieuwste modellen
Wintermantels, Costumes,
Blousen.Jupes, Jupons, Robes
en Japonstoffen
alsmede eene groote keuze
PËLTfcltlllHI
van de goedkoopste tot de boste
soorten en scherp concurreerende
prijzen.
Aanbevelend,
MARKT 26, GOTJDA.
van het Koninklijk Meteriologisch-
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 764.8 te
Seydisfjord, laagste stand 733.9 te
Meinel.
Verwachting tot don volgenden dag:
Matige tot krachtige westelijke tot
noordwestelijke later kruiponde wind,
zwaarbewolkt en bniïg, later tijdelijk
opklarend en zelfde temperatuur.
VAN DEN
;f fecteniiaiiriel (e Afusterdam
20 NOV. 1911.
Sliutslprnineen
Ned. Cert. «Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrento 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Ohl. 1906
5 pet.
ld. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pot.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1807-69 4 pet.
Id Obligatie 60 Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. &Pct-
Brazilië. Funding Leo-
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuola Dipl. Sqhuld
1905 3 pet.
Hauk- en Creiiiet-iuslel-
lingren.
Ned. Bankaandoelen
ludustr Ondernemingen
American Car ft Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting ft Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Telo-
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cort.
v. Gew. Aand.
K Credlet lnsteli. eii
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur My. Aand.
Ned. Handol-Mij.C.V.A
Wijnbouw W(jeu.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Ouderu.
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. totExpl.
v. Petr. Brónn.C.v A
„Shell" The Transp.
Trad Cy. O. v. G. A
.Scheepvaart Mij en
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zoo-
land" Preferente A
Int. Mercantile Marino
Cy. afgost. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
My. Aand.
Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
Dhersen
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
spoorwegeu.
Holl. IJzeron Spoor
wegmij. Aand.
My. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warschau-W oenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. do Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cort. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premieleeiiiiigeii
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Thoi s-Re-
Prolongatie 33/%4 pCt.
Amerikanen flauw, vooral Steels le
vendig; WabaBh eveneens levendig
Petroleums lager, Perlaks allen prijs
houdend, Tabakken kalm, Rubber» mts
beter, Ketahoen en Cobars vast. Red-
ja ngs prijshoudend, Staatsfondsen Nat.
iets minder, Buitenland'stil.
Vorige
Koers van
Koers.
beden
81%
81%
92'%
64%
101
94'/,
88
89%,
88%
48'/,,
104%
88'%6
104",,,
59'%,
59'%,
202
202
54%
65
72%
71%
25%
25%
64%
63
224
291
186%
224
289
186
72%
78
570
47
668'
49%
159
159
465
457
468
176
115
16%
.16%
L12
111%
18%
42
4%
U%
11%
82%
82
92%
93,
«4%
85
188
f 120.-J
f -
99
99'/,
32%
32%
171'%,
11%
172%
10%
10 Vj
101%
154'/
"1T1 Cl