Groote Expositie Bixir3.enla.xi.c3.. Gemengde Berichten. Stadsnieuws. SPOET. Laatste Berichten D. SAMSOM. Telegrafisch Weerbericht Officieele Prijscourant - - - - 173'/I 11 Als gevolgtrekking zijner waarne mingen besluit de Prins, dat de uitslag van vele veldslagen gansch anders zou geweest zijn, indien de Japanners zich tegenover een vijand hadden bevonden die meer aanvallend ojpgetreden ware. De Japansche aanvoerders waren steeds onbekwaam dadelijk een krachtdadig besluit te nemen, zoodat zij niet veel voordeelen uit hun overwinningen als bijv. bij Mookden, konden trekken. Het boek van den prins is opgedra gen aan zijn vader, prins Luitpold von Ilohenzollern, die gestorven is tijdens de acht maanden dat zijn zoon zich op het oorlogstooneel bevond. China.. De opstand. De vermoording van Europeanen in Sjenri aldus luidt een telegram uit Peking van Donderdag blijft voortduren. Ook 20,000 Mantsjoes zijn afgemaakt. De tweedaagsche bloedige slag bij Hankou heeft voor geen der beide strijdende partijen een overwinning opgeleverd. 5000 dooden liggen op het slagveld van Hankou onbegraven. De mogendheden beraadslagen met Joeansjikai, aldus luidt hetzelfde tele gram, over wat te doen staat en heb ben zich bereid verklaard tot het bie den van steun bij het herstel van het monarchale gezag. De Agence d'Extréme Orient meldt uit Peking dd. Woensdag Tweemaal is er sedert het uitbreken van den opstand te Peking alarm gemaakt. De eerste maal, toen 200 ruiters der 20ste divisie van Lantsjou aan kwamen ruk ken. om voor den marsch van de di visie naar het Zuiden de 12 eischen van het leger te stellen. Men geloofdo aan oen overval van Peking en gaf bevel don trein met de ruiterij aan te houden en hen aan te vallen. Er bleek toen, dat zij slechts het ultima tum wilden overbrengen. Dan ontstond een onrust, toen de brigade der 24ste divisie in Sjansi aan het muiten sloeg. Zij rukte op tegen Poking en de alleen uit Mantsjoes be staande keizerlijke lijfwacht (de 1ste Pekingsche divisie) ging haar tege moet, waarop de troepen uit Sjansi hun plannen veranderden. Zij zwenk ten naar Woetsjang af, om zich brj de opstandelingen aan te sluiten oen heelen afstand anders. Red. doch aan de Zuidgrens van Sjansi be sloten zij hun provincie tegen de kei zerlijken te beschermen. Gedurende de onderhandelingen met dezen zou ge neraal Woeloetsjing door de Mantsjoes vermoord zijn. Voor dergelijke mogelijkheden wil Joeansjikai door zijn lijfwacht en an dere troepen Peking behoeden. Frankrijk. De spoorwegramp. Parijs. Men zegt dat oen twintig personen verdronken zijn b(j het on geluk te Montreuil. 10 lyken zijn ge borgen, 2 machines, 2 tenders, 3 wa gens en 2 goederenwagens zijn inde rivier gevallen. Het water bedekt alles, behalve een wagon, waar een tiental reizigers op hulp wachten. De redding is zeer moeilijk, tengevolge van het wassen van de rivier. Dg „Temps" meldt, clat 22 lijken zijn geborgen bij de spoorwegramp. Een dertigtal slachtoffers zijn nog opgesloten in de wagons, welke onder water liggen. In den Senaat verklaarde Augagn- eur, dat bij de spoorwegramp 30 slacht offers waren van wie men er 11 hoopte te redden. In aansluiting met hetgeen de tele grammen omtrent het gebeurde bij Montreuil melden, diene nog het vol gende Gisterenmorgen om half 8 kwam dfc trein uit Angers, met be- stomming naar Poitiers, bij Montreuil Bellay. Op het oogenblik dat de trein over do brug van 54 meters lengte reed, werd deze door het ge- zwollon water weggesleept. De geheele trein, met locomotief en tender, stortte op 3 rijtuigen na,' in de rivier. Montreuii-Bellay, waar deze ramp is voorgevallen, zooals de annalen der spoorwegongelukken er zelden een aan te teekonon hadden, iB een groot dorp in het departement Maine et Loire. Do spoorwoglijn van Angers naar Poitiers doorsnijdt hier de ge- meonto on loopt over de rivier Le Thouet, welke bij St. Hilaire in de Loire uitloopt. In den zomer kan men er te voet doorwaden, maar in den winter is de rivier dikwyls zeer ge zwollen en wordt dan een snelvlie tende stroom, die vaak buiten zijne overs treedt. Men wist tot nu toe niet dat in dit deel van Frankrijk de rivieren zoo gezwollen waren, dat zij de bruggen konden meesleepen en een dergelijk ongeluk veroorzaken. Een telegram uit Poitiers meldt, dat ten gevolge van het wassen van het water ook de Boivre buiten hare overs getreden is, en dat het station van Poitiers onder water geloopenis. Er staat 10 centimeter water op de spoorweglijnen en de treinen loopen slechts met groote moeite. De uitbarsting 'Jan den Smeroe. Bij het departement van Koloniën is ontvangen het volgende telegram van den Gouverneur-Generaal van Nederl.-Indië, d.d. 23 dezer „Vijftien dezer vond een uitbarsting van den Smeroe plaats, waardoor een vrij hevige zand- en aschregen vooral in de afd. Loemadjang nederviol. In een paar onderdistricten dier afd. zijn inlandsche woningen ingestort door het gewicht van het daarop gevallen zand en is de bevolking gedeeltelijk gevlucht. Geen persoonlijke ongeluk ken vonden plaats. Het veldgewas is gedeeltelijk vernield door de aschlaag. De rivieren hebben niet gehand jirdï Bijzontlere maatregelen zijn onnooaig." Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Zitting van Donderdag 23 November. Indische begrooting. (Uitgaven in Indië). De Kamer hervatte de behandeling der Indische begrooting en begon met de „Uitgaven in Indië". De heer üuys (s. d.) zou ditmaal geen stemming vragen over de bezol diging van den Gouverneur-generaal waarover al zoo dikwijls in de Kamer gesproken is. Hij zou zich bepalen tot een protest en het uitspreken van verbazing dat niet andere leden, zooals b. v. de heer Bogaardt de soc. demo craten niet bijvallen. Die heeft im mers naar men zegt indertijd oen ar tikel geschreven in de Echo dat als hij wat in de melk te brokkelen had, hij het tractement voor den Gouv.- generaal op f 8000.'s maands zou bepalen. Dat zou dan nog f 4000. 's jaars minder zijn dan do soc. demo craten wilden. Spr. had vorder bezwaar tegen eenige andere artikelen van dit hoofd stuk o. m. tegen de hooge kosten van den „staf" van den landvoogd en van de kosten van het aanleggen van een „stamboek" der civiele ambtenaren de reiskosten van den Gouv.-generaal; die waren vroeger veel lager. Men zegt: die reisden niet, maar dat kan Spr. niet aannemen, waar aan vroe gere landvoogden steeds zooveel lof de heer Bogaardt sprak zelfs van laurierbladen is gebracht. De tafel gelden voor den grooten toean-besaar zijn erg hoog. De heer van Vlijmen. Grooten toean-besaar is een pleonasme. De heer Duys. Ik ben geen latinisten ik "spreek geen Maleisch. Maar men mag toch niet aannemen dat de toean- besaar zooveel meer eet dan andere menschen zelfs al was hij oud-lid van een Rotterdamsch stembureau. Die post tafelgelden'moet verdwijnen. Al die tafel- en receptiegelden lei den tot opdrijven van de recepties wat verkeerd is. Die recepties zijn een gedwongen fraaiigheid. Daarom recepties afschaffen, apen- kool. Receptiegeld is oud-tostamën- tische toelage. De heer Bogaardt (r.-k.) gaf toe dat hy jareulang correspondent geweest is van De Echo. Wat hij indertijd heeft geschreven over de ambtenaars- tractementen was oude plunje. Maar toch was hij nog steeds een voorstan der van vermindering der tractementen. De Minister van Koloniën de heer De Waal Malefijt beantwoordde den heer Duys. Die had zijn vragen moe ten doen opnemen in het Voorloopig Verslag. Spreker verdedigde de tafel en receptiegelden. Do hoer Duys repliceerde en bleef de receptiegelden bestrijden. pe heer van Hamel (u. 1.) besprak het rechtswezen in verband met het ontwerpen van een nieuw Strafwet boek voor Indië. Spr. zou gaarne zien dat dat ontwerp werd gepubliceerd, opdat de deskundigen er hun oordeel over zouden kunnen uitspreken. De regeering wil dit echter niet doen omdat zij eerst art. 75 van het Regeo- ring8reglement wil wijzigen. Spr. zou gaarne willen weten of deze wijziging wel in zoo hooge mate noodzakelijk is. Spr. hoopte dat de minister dit in de Memerie van Toelichting op hei te wachten wetsontwerp duidelijk zou maken. Spreker had met genoegen gezien wat het karakter was van de hervorm ming van de politie-rechtspraak. Verder behandelde spr. een geval van een berechting voor don landraad te Soerabaja waarbij een niede-bekl. Chinees van vervolging was ontslagen, ten einde hem als getuige tegen een ar.deren beklaagde in dezelfde zaak te hooren. Dit werd door spr. afge keurd en zal door ieder jurist afge keurd moeten worden. De heer van Idsinga bestrijdt het nieuwe element, dat de Regeering in art. 75 van het Regeeringsreglement wil brengen, nl. het onderwerpen van den inlander aan een afzonderlijk recht gegrond op de behoefte van den christen inlander. De heer Duys komt op tegen de belemmering van de drukpersvrijheid in Indië. Spreker komt er ook tegen op, dat de Indische pers lager staat dan de Nederlandsche. Het tegendeel is waar, op elVkele uitzonderingen na. De heer de Stuers komt aan het woord. Er ontstaat groot rumoer, omdat verschillende leden beweren, dat hij de presentielijst niet geteekend heeft, naar gezegd wordt omdal hij niet wil deelnemen aan de stemming, welke na de pauze over de Militiewet zal worden gehouden. De heer Duys roeptDe heer do Stuers is niet aanwezig. De Voorzitter hamert, en verleent den spreker het woord. Spreker komt op tegen den langen duur van de provontieve hechtenis in Indie. (Men ziet thans den heer de Stuers de presentielijst teekenen). De heer Schaper bespreekt de rech terlijke macht in Indië, en betoogt, door den voorzitter bij herhaling tot do orde geroepen, dat men kieskeurig op haar samenstelling moet zijn, en zorgen dat er geen „vuil" bijkomt. Spreker houdt een pleidooi voor verbetering van de koelietoostanden, die nog steeds veel te wonschen over laten. De heer Bogaardt betoogt o.a., dat een vergelijking van de Indische en de Nederlandsche Pers niet opgaat. Hij heeft geen bezwaar tegen druk pers-vrijheid, omdat dy Indische pers toch reeds bezig is zichzelf t$ corri- geeren. De minister van Koloniën verklaart, dat het de bedoeling is de herziening van de politie-rechtspraak bij afzon derlijke aanvallende begrooting te regelen. Als het wetsontwerp tot wijziging van art. 75 van het Regee ringsreglement zal zijn ingediend, zal blijken dat elk misverstand ten aanzien van het door den heer van Idsinga gevreesde scheppen van nieuw recht, afgesneden zal worden. De minister erkent, dat de preven tieve hechtenis van te langen duur is, maar herinnert dat de Indische regee ring reeds een stap tot verbetering heeft gedaan. Omtrent het plaatsen van ambte naren bij de rechterlij ko macht zegt de minister, dat alvorens de menschen uitgezonden worden om in rechterlijke betrekkingen te worden geplaatst, natuurlijk informaties worden inge wonnen. Dat daarbij vergissingen niet zijn uitgesloten is te betreuren, maar alleszins mogelijk. Wat betreft den persoon, meer speciaal aangewezen als in Holland voor den strafrechter te zijn geweest, deze was eerst voor uit zonding aangewezen, daarna is die beschikking ingetrokken, en medege deeld dat zijn uitzending afhankelijk werd gesteld van de uitspraak der rechters. Toen vrijspraak volgde is de uitzending gehandhaafd, en is hij geplaatst als bureau-ambtenaar, als hoedanig hij goed voldoet. Wat de drukpersvrijheid betreft, de Indische pers wordt op dit oogenblik door de daaromtrent bestaande bepa lingen niet gehinderd. Bij de aan staande herziening van het Indisch strafrecht kan verder op de zaak gelet worden. De minister kan zich niet uitlaten over de plannen met de koelie-ordon nantie. Do overige artikelen van de afdee- ling Justitie worden verder zonder debat goedgekeurd. Bij hët verder debat betoogt de mi nister dat de Nederlandsche afgevaar digden ter Opiumconferentie in op dracht hebben te doen blijken van de overtuiging der Nederlandsche.Regee ring, dat het wenschelijk is het opium gebruik zooveel mogelijk te beperken, en dat middelen daartoe nimmer mo gen achterwege gelaten worden uit nnancieele overwegingen. De vergadering wordt verdaagd tot heden-avond 8 uur, als wanneer de Jus- titie-begrooting in behandeling komt. Eindstemming Militiewet. Bij de eindstemming over de Militie- wetwijziging werd deze zooals reeds gemeld aangenomen met 53 tegen 34 stemmen. (Vóór fae geheele rechter zijde, behalve de heer de Stuerstegen de linkerzijde, behalve de heeren Tyde- man, van Karnebeek en de Beaufort.) Justitie. In de avondvergadering kwam men door de algemeene beraadslaging over Hoofdstuk IV der Staatsbegrooting heen. Als 't een beetje wil, zal dit jaar een hoofdstuk van het Budget zijn aangenomen voordat de algemeene politieke beschouwingen over de be- begrooting in haar geheel zullen zijn begonnen. Aan do Kinderwetten werd een discussie gewijd, door de heeren Jan- nink, Van Vuuren, Ankerman en Snoeck Ilenkenans over een beschik king van de rechtbank van Alkmaar, volgens welke aan een (dubieus) katho liek kind een protestantsche voogd werd toegewezen, daaraan bijzondere actualiteit verleend had. Uit de uit legging van den heer Snoeck Henke- mans bleek, dat men hier werkelijk met een zeer bijzonder geval te doen had (een geval van betwiste echtheid van een kind eener overleden pro testantsche moeder door een katholie ken vader). Van meer belang was dan ook de door minister Regout nog eens met grooten nadruk herhaalde ver klaring, dat zoodra de Kinderwetten door aanhangers van welke geloofs of ongeloofs-gezindheid ook, zouden worden gebruikt voor proselieten makerij, de ondergang dezer heilzame regeling zou aanbreken. Verleden jaar had hij dit gezegd voor het bekende geval De Rijk, thans zeide hij het naar aanleiding van do Alkmaarsclie quaestie men moest dergelijke zaken geheel overlaten aan de rechterlijke macht en er in de Kamer zelfs niet van ge wagen. Over de Zedelijkheids wetten zeide de heer Regout, dat haar goede wer king in vele opzichten reeds duidelijk was gebleken (hij noemde spel, soute neurs, afdrijving), maar dat van de voorspelde schadelijke gevolgen nog niets zich had voorgedaan. Men kan dit aannemen. Die gevolgen werken natuurlijk slechts langzaam door maar het zwaard dor justitie slaat (vooral de souteneurs) onmiddellijk. Omtrent de heffing der griffierech ten onder het oude regime werd door den heer Duys een debat opgezet, dat aanvankelijk zeer ernstige feiten van knevelarij, in een brochure van den heer Schellens aan met name ge noemde griffiers ten laste gelegd, tot grondslag seheen te hebben. Maar de Minister toonde aan, dat de griffiers tarieven over het geheele land steeds met een dergelijke onregelmatigheid zijn toegepast (deels tengevolge van hun gebrekkige inrichting), dat een strafvervolging tegen enkele hunner niet rechtvaardig zou mogen heeten. Het stelsel is nu afgeschaft en de griffiers hebben bij de heffing van rechten geen persoonlijk belang meer. Dat is maar goed ook voor de jus titiabelen, waarvan er menigeen, in dien niet strafrechtelijk, door sommi gen dier heeren feitelijk leelijk „ge kneveld" is. In het Arbeidscontract brengt de Minister voorloopig geen wijziging. En zijn antwoord op het verslag der secties nopens de administratieve recht- spraakt komt aanstaanden Maandag bij de Commissie van Voorbereiding in. Er schijnt thans werkelijk eenige vaart gezet te worden achter dit be langrijke onderwerp. Door de politie is te t& Hoek van Holland aangehouden een verpleegde uit het krankzinnigen gesticht „Oud Rozenburg" te Loosduinen, die uit deze inrichting was ontvlucht. Sedert gisteren wordt te 's Graven- zande vermist de winkelier G. v. S. Men vreest dat de man zich heeft verdronken, 'daar de politiehonden die men bij de opsporing gebruikt, telkens den weg naar het stand inslaan. De te Delft aangehouden rijwieldief is heden ter beschikking gesteld van den Officier van Justitie te 's-Graven- hage en in het huis van bewaring aldaar opgesloten. Men meldt uit Hoek van Holland Volgens rapport van het binnenge komen Italiaansche stoomschip Trento is nabij den Hinder voor het Noorder gat een verlaten bom drijvende (num mer niet te onderscheiden). De sleep boot Wodan is ter opsporing van hier vertrokken. Men meldt uit Enschede Naar aanleiding van geruchten als zou aan het overlijden van een onge huwde moeder aan de Beekstraat alhier, op 18 dezer, niet vreemd zijn een vermoedelijke poging tot abortus, is gisteravond door den commissaris van politie het lijk in beslag genomen en is dit op last der justitie inwendig geschouwd. Droevig. De rechtbank veroordeelde heden den docter in de letteren K. S. L. v. H. S., wegens diefstal van een taartschep in een kamer van de woning van dr. v. P. aan de Prinse gracht alhier, tot 2 maanden gevan genisstraf. Gistermorgen zijn te Amsterdam eenige geredden van het stoomschip „Ixion" met oen der booten van de Stoomvaartmaatschappft „Oceaan aan gekomen. Onder hen bevindt zich o.a. de eerste stuurman en een der machi nisten. Naar wij vernemen zal de ka pitein van de Ixion 27 dezer arriveerde met de „Glaucus" terwijl later nog eenige geredden zullen aankomen. Men weet dat de Indische bladen uitvoerige verhalen van de ramp, het stoomschip „Ixion" overkomen, heb ben gegeven. Gistermorgen is te Zwolle aan de kunstmestfabriek van Krol en Co. aan het Zwartewater een zeer ernstig on geluk gebeurd. De arbeider G. Strem- melaar, 42 jaar oud, zou oen vat vullen en hield de lamp er te dicht bij, waar door een ontploffing ontstond. Beide bodems sloegen uit het vat. Den ar beider werden beide beenen verbrijzeld. De ongelukkige werd verbonden on per brancard naar het Sophiazioken- huis overgebracht. Tengevolge van de ontploffing werden een 30-tal ruiten verbrijzeld. Omstreeks 12 uur gisterenavond werden de bewoners van het Water- looplein te Arasterdam en omliggende straten opgeschrikt door het angstige gegil van een meisje. Van allo kanten kwamen nieuwsgierigen toeloopen. Uit de ramen kwamen slaperige gezichten te voorschijn, alles om te zien wat hun nachtrust gestoord had. En wat bleek Een bowoner Van een dier straten had zijn dochter weggehaald uit de woning van een jongmensch waarmede zij tegen zijn zin „verkee ring" had. Op weg naar huis zou het meisje zich onwillig hebben getoond, met haar vader meo te gaan,jwaarna deze haar eenigzins hardhandig moet hebben aangepakt. Dit nu kon do ver liefde jongeling, die het tweetal was gevolgd, niet aanzien en verontwaar digd wierp hij zich op den man, wiens woede hij zich op den hals had gehaald door de liefde welke hij voor diens dochter koesterde. De vechtenden werden echter spoe dig van elkaar gescheiden. Het duurde echter nog {geruimen tijd eer de het geval besprekende groepjes menschen huiswaarts keerden. Gisterochtend is ontdekt, dat den vorigén nacht is ingebroken in het goederenbureau van de S.S., gelegen tegenover den Stationssingel te Rotter dam. Een aantal pakketten, die ter verzending gereed lagen, zijn geopend en doorzocht. Wat er vermist wordt kon nog niet opgegeven worden. („N.R.Ct.") Te Tilburg is gisterenmiddag do vlokkenmaalderij van Van Riol afge brand een groote voorraad wolvlok ken ging verloren. Oorzaak onbekend. Assurantie dekt de schade. Den 5den December zal voor de Amsterdamsche rechtbank de zaak worden behandeld van den heer C. Batelt, den oud-hoofdinspecteur der recherche te Amsterdam, tegen de Te legraaf en de Courant, wegens onge- oorloofden nadruk uit zijn bij Allert de Lange verschenen gedenkschriften, onder den titel Donker Amsterdam. Ook tegen de Haagsqhe Courant heeft de heer Batelt een actie inge steld wegens het nadrukken van de geschiedenis van mevrouw Van der Kouwen. Zijn raadsheer is mr. H. J. Biederlack. De heer H. v. d. C., reiziger in kruidenierswaren te Doorn, keerde Woensdagavond per rijwiel van Amers foort over Zeist huiswaarts. Nog niet ver van Amersfoort verwijderd, reed hij tegen prikkeldraad, dat over den straatweg was gespannen, waardoor hij kwam te vallen. Twee kerels scho ten toe- en gaven hem een slag op het hoofd, waardoor hij bewusteloos werd. Drie uren later, ongeveer 9 uur, kwam hij bij en bemerkte, dat hij snijwonden had gekregenzijn geld, ongeveer f 1000, en zijn horloge waren hem ontvreemd, en de banden van zijn fiets waren stukgesneden. Hij ging toen terug naar Amersfoort om aangifte van deze brutale berooving te doen. De politie heeft tot diep in den naoht het onderzoek tot nabij Soesterberg voortgezet, doch zonder succes. GOUDA, 24 November 1911. Op de voordracht van leeraar in de wiskunde aan het Erasmiaansch gym nasium te Rotterdam is als no. 1 ge plaatst de heer I. H. Nort, alhier. Do heer Dr. F. H. G. van Iterson zal 8 December a.s. den dag herdenken, waarop hij voor 40 jaar tot med. doctor gepromoveerd werd. Onze stadgenoot, de heer H. W. 0 verbosch, promoveerde heden te Bern tot doctor in do Veeartsenij kunde op het proefschriftStatistische tierzüchterische Studiën. Bij onderhandsche aanbesteding is door de Maatschappij tot Exploitatie der Staatsspoorwegen to Utrecht aan den heer H. J. Noderhorst Jr., alhier opgedragen de uitvoering wegens het verbeteren van den los- en laadweg, benevens het maken van een losweg langs de kolenopslagplaats en het ver- Slaatsen van het privaatgebouwtje op et voorplein van het station Veenon- daal-De Klomp voor de som van f 5143.— In de op 17 dezer gehouden ver gadering van de onderafdeoling Gouda en omstreken van den Nederl. Bond van Gemeente-Ambtenaren werden tot bestuursleden herkozen de heeren Th. H. Klinkhamer en P. van Tiggolen, eerstgenoemde als voorzitter en laatst genoemde als plaatsvervangend secre taris, terwijl in de plaats van den heer S. Olman (overleden) werd be noemd den heer J. E. W. Harmsma, met de functie van secretaris. Bij gehouden aanbesteding op Dins dag 21 November is door den heer II. J. Nederhorst Jr. alhier, voor de Maatschappij tot exploitatie vaiv Staatsspoorwegen te Utrecht het minst ingeschreven voor het, maken eener uitbreiding d er tractie-inrichtingen op het station Amsterdam W. P. voor de som van f 5998. Boskoop. De Haagscho rechtbank veroordeelde gisteren J. v. d. W. te Boskoop, wegens diefstal van pioen rozen, tot één maand gevangenisstraf. Het kweekerijland dat niet voorde oprichting der gasfabriek benoodigd is, zal door burgemeester en wethou ders publiek wordén verhuurd in 5 perceelen voor den tijd varr 10 jaar. Aan J. Stolker Jz. alhier, is ver gunning verleend voor den verkoop van sterken drank in het klein in zijn perceel Reijerskoop n° 1. Gouderak. Naar men verneemt is de heer A. Berman, hoofd der open bare lagere school alhier, voornemens eerlang pensionneering aan te vragen. TOON"EH3Xj. De Volkstribuun, drama in 3 bedrijven van Paul Bourget Kon. Vereen. „Het Nederlandsch Tooneel". Hoe buitengewoon moeilijk het is, ja, welhaast onmogelijk, een leer tot in de uiterste consequentie door te voeren, heeft Bourget ons op waar lijk geniale wijze in bovengenoemd drama aangetoond. Portal, de minister-president, het eminente hoofd der regeeringspartij, die zijn socialistische denkbeelden ver kondigt niet alleen, ma»r ze ook als eerlijk man in praktijk tracht te bren gen, de man, die niets of niemand ontziet, wanneer het geldt oneerlijke handelingen aan de kaak te stellen misdadige praktijken op staatkundig gebied met wortel en tak uit te roeien, die man komt op een gegeven oogen blik te staan voor de keuze: zijn plicht te doen als staatsburger, het toepassen dus zijner theorieën, of de liefde voor zijn kind. En ziet, de laatste blijkt sterker te zijn dan de eerste. "Wat toch is het het geval Zijn zoon, zijn kabinetschef, Georges, heeft een liaison met de echtgenoote van den vriend en partijgenoot zijns vaders, den juwelier Claudel. Deze, die door een oplichter wordt geruï neerd, dreigt bankroet te gaan, en zal dan gedwongen zyn met vrouw en kind zijn vaderland te verlaten. Georges zal dan zyn beminde nooit meer zien en, om dit te voorkomen, helpt hij als onbekende, Claudel uit de verle genheid door hem een som van 100.000 minos te zenden. Hij heeft dit geld ontvangen van een grj&ot-industriëel, leverancier bij Marine,ivoor het terug geven van compromitterende stukken. Als de vader dit te v/feten komt, kent zijn woede schier geen grenzen, be sluit hij zijn zoon aan het gerecht over te leveren, roept den Procureur-Ge neraal zelfs per telefoon naar zijn woning, doch op het laatste oogenblik deinst hij terug voor de stjjenge door voering zijner beginselen, en redt hij zijn zoon uit de handen der justitie. Als eerlijk man gevoelt hij, dat tyij zijn leerstellingen niet langer kan ver dedigen, zonder in eigen oogon een huichelaar te zijn. Hij is als een ge broken man, en eindigt met zijn ont slag te nemen als minister-president. Ziehier in het kort de hoofdgedachte weergegeven van het drama, dat gis teren-avond als 3e Abonnements voorstelling werd gegeven door de Koninkl. Vereeniging „Het Neder landsch Tooneel." Heeft dit gezelschap met hetzelfde stuk in andere gemeen ten een buitengewoon succes gehad, wij kunnen niet anders dan ten volle instemmen met de woorden van lof den vertolkers van dit drama toege zwaaid. Wij denkon in de eerste plaats aan den hoofdpersoon, den minister Portal, door den heer Jan C. de Vos op schit terende wijze vertolkt. We brengen slechts in horinnering do scènes in het 2e en ook in het 3e Bedrijf, ten be wijze, dat het „Nederlandsch" in De Vos een acteur bezit van buitengewone begaafdheid. Maar niet alleen hij, ook de overige leden van dit gezolschap hebben, zonder uitzondering, prachtig werk geleverd. Donken wij slechts aan Mevr- MannBouwmeester als de moe der en Mej. Rika Hopper als de min nares van Georges, en het zeldzaam schoone tafereel tusschen die twee in het 3e Bedrijf, 't Was oen tooneeltje, buitengewoon moeilijk, maar zoo keurig weergegeven, dat velen der aanwezigen geheel onder den indruk gerarkten. De herren L. H. Crispijn als de zoon en Louis Oimberg als Bourdelet, een vriend van Portal, willen wij samen noemen, om hun een^jvoord van op rechte hulde te broi%en voor het supérieure spel, waarmede zij den hoofdpersoon ter zijdo stonden. Maar waar zouden wij eindigen, indien wij al het schoone wilden opsommen, waar van wij hebben genoten. Immers, allo medespelenden hebben zich uitmnn- tend van hun taak gekweten', hetzij de rollen meer of minder ingrijpend waren. De heer Meunierals Claudel, de heeren Van Schoonhoven als de groot-industrieel Moreau-Janville en Marcel Mijin als zijn confrère Mayence, Mevr. LohoBraakensiek als de be ambte der posterijen en Mevr. Lena Kley als Anna, zij hebben met de an deren niet weinig bijgedragen tot het schitterend succes dezer welverzorgde uitvoering. Mevr. MannBouwmeester, die na haar jubilé voor het eerst hier optrad en bij haar optreden met applaus word begroet, had, evenals Mej. Hopper, een fraai bloemstuk in ontvangst te nemen. Met een hartelijk en dankbaar ap plaus beloonde het zeer talrijke publiek de spelers voor het kunstgenot, dat het Goudsche publiek heeft gesmaakt. Voetbal. Voor Zondag is hot programma van den N.V.B. als volgt vastgesteld VoorwaartsHermes ZeistOlympia SportmanR. V. C.; V. F. C.—D. O. S. En. van den G. V.B. D.V.S.W.F.C. te Alfen, Huibregtse VoorwaartsExcelsior te Schoonho ven, W. Sanders Olympia IIT.O.P., J. M. Hardeman; HaastrechtMoordrecht, Groeneveld; Excelsior IIVoorVv. II, Hoogendijk. Olympia I gaat dus Zondag naar Zeist om daar te winnen 't is te hopen. D.O.S., n°. 1 in de competitie trekt naar het Vlaardingsche V.F.C., die misschien de Utrechtenaren met een nederlaag naar huis zullen sturen Voor Gouda zal de belangrijkste -wedstrijd gespeeld worden op het Sportterrein, nl. Olympia II—T. O. P., waarmee het kampioenschap voor TOP gemoeid is. Excelsior I, oud-kampioen der 2e klasse speelt tegen de kam pioenen der le klasse, en zullen uit Schoonhoven wel een overwinning mede brengen. Het 2e elftal van Ex celsior ontvangt het 2e elftal der Schoonhovenaars in de IJssellaan, en zal eveneens wel zegevieren. De wedstrijden Voorw,Olympia II, Moordrecht—Voorw. II, en TOP II— Voorw. II, zijn ongeldig verklaard en opnieuw vastgesteld. TWEEDE KAMER. Zitting vap heden, 24 Nov. Indiscn^ begrooting. De vergadering werd hedenmorgen te 10.45 geopend, maar aangezien toen nog niet genoog leden aanwezig wa ren, verdaagd tot 11 uur 10 min. Persoonlijk feit. De heer Lobman (c.-h.) vroeg het woord voor een persoonlijk feit. Hij herinnerde aan hetgeen de heer Scha per gisteren gozegd had om een als Indisch ambtenaar uitgezonden per soon die in familie relatie stond tot een Kamerlid van rechts. Hot was duidelijk dat de heer Schaper sprekers schoonzoon heeft bedoeld. Spr. stelt er prijs op do feiten mede te deelen zooals zij zich hebben voorgedaan. Zijn schoonzoon was directeur der Centrale Bank fee 's-Hage. Toon deze failleerde had er juist een oproeping gestaan voor gegadigden voor de rechterlijke macht in Indië. Spreker's schoonzoon, die als gepromoveerde benoembaar was, meldde zich aan, en kreeg toezegging benoemd te zullon worden. Toen werd een aechtsver- volging tegen hem ingesteld, waarbij echter na een wekenlang onderzoek do reehter-commissaris geen schuld had kunnen ontdekken. Toch werd hij in preventieve" hechtenis genomen. Vrijspraak volgde. Spr. had persoon lijk alle strafzittingen bijgewoond, omdat hij niet begreep waarvoor hij vervolgd werd. Andere dingen werden hem later verteld, die hij persoonlijk heeft onderzocht. Maar nooit vond hij iets dat in -strijd was met do ge wone begrippen van eerlijkheid. Het- eenige verkeerde was, dat hij te opti mistisch was. Zijn schoonzoon had niet gespecu leerd met het geld van anderen ten eigen batede cliënten zelf zouden er groot voordeel van hebben gehad. Toen dit mis liep heeft hij zijn niet onbelangrijk vermogen opgeofferd om aan zijn verplichtingen te voldoen. De man is thans geplaatst ter alge meene secretarien te Buitenzorg en moet van een klein tractement zijn vrouw en twee kinderen onderhouden. Is dat een bewijs van bijzondere pro tectie De hoer Schaper had gezegd dat spr. den minister had moeten waar schuwen. Maar waarvoor En boven dien is dat speciaal do taak van oen schoonvader Voor zoover spr. weet durft hij als man van eer verklaren, dat zijn schoon zoon niet onwaardig is om als amb tenaar by de rechterlijke macht te dienen. Er kannen dingen zijn, die hij niet wist. Weet de heer Schaper die dan kan hij zich wenden tot de justitie. Maar hij mag niet een man verguizen die hem niets gedaan heeft, alleen om den politieken tegenstander te treffen. Spr. kan zich dit alleen verklaren uit de Marxistische begin selen, die den grondslag vormen der soc.-democratie. Spr. gelooft niet dat een lid van een andere partij zóó iets laags zou hebben gedaan. Spr. gaf deze verklaring aan de Tweede Kamer, niet aan den heer Schapqr, met wien hij over deze zaak niet verder zou debatteeren. De heer Schaper antwoordde hierop dat bij den heer Lohman zelf de politiek om den hoek kwam kijken wat hij Spr. verweet. Spr. heeft echter jaren lang genoeg van de mooie voor stellingen van den heer Lohman. Het bleek dat deze veel liefde ge voelt voor zijn schoonzoon. Spr. zou zoo zeggen die man moest dadelijk een mooie betrekking gekregen heb ben bij de rechtelijke macht. Wat de feiten betreft de vrijspraak was gemotivoord dat gaf Spr. toe. Maar er zijn affdere zaken. De man heeft als curator in faillissementen leelijke streken uitgohaald. Spr. protesteerde echter dat de heer Lohman hem verweten had opzettelijk de feiten verkeerd te hebben voorge steld. Die insinuatie raakte zyn koude kleeren. Wil men echter deze zaak uitvechten laat men dan een commissie van on derzoek benoemen. En als dan blijkt dat Spr. den man onschuldig verdacht heeft, dan zal Spr. ten aanhooren van de heele Kamer en het gansche volk zijn beschuldigingen intrekken. Maar tot zoolang houdt hij ze in stand. (Tijdens de rede van den lieer Schaper waren alle leden der rechter zijde heengegaan.) Het incident was hiermee gesloten. De zitting duurt voordt. Konstantinopel 23 Nov. De Deut sche Levant Linie heeft na ontvangst van het bericht dat Italië aan de Rus sische regeering officieel zyn besluit had medegedeeld om over te gahn tot blokkade in de Egeïsche zee en dat Turkije nieuwe maatregelen voorbe reidt om den toegang tot de Darda nellen to versperren, onmiddellijk harer vertegenwoordiger bij do Potte laten informeeren in hoeverre do neutraio scheepvaart daardoor belemmering zou ondervinden. Daarop is te Hamburg bericht ontvangen dat het leggen van mijnen en dergelijke geen nieuwe ge varen voor do neutrale scheepvaart zouden veroorzaken. Staatsmonopoli. Montendeo 28 Nov. I)o rogoering zal morgen bij het parlement een wets ontwerp indienen omtrent een staats monopolie voor de voortbrenging en levering van electricitoit voor alle dooleinden zelfs voor verlichting. In de Egeïsche Zee. Constantinopel 23 Nov. Om gereed te zijn bij een mogelijken inval van do Italiaansche vloot, zijn allo bewoners van Ohio opgecommandeerd om dage lijks zich te oefenon in het hanteeren der wapens ton einde het eiland tegon de Italiaansche vloot te kunnen ver dedigen. Saloniki, 28 Nov. De bladen mee- nen dat het vooral Oostenrijk-IIofiga- rijo is dat tegenhoudt het optieden van Italië in de Egeïsche Zeo. Ze achten het den plicht der mogend heden oon dergelijk optreden te voor komen in hot belang van do talrijke en gewichtige belangen van de vreem delingen die op het spel staan. De „Solo". Gisteren is hot laatste gedeelte dor lading van het gestrande s.s. Solo (by Ter Heyde) gelost. Aanvaring. De Schoveningsoho bom 198 is door het s.s. Trento aangevaren in de na bijheid van de Goeroe ondor den Hoek van Holland. Een poging om per sleepboot Wodan do bom op sleep touw te nemen, is nog niet gelukt tengevolge van het ruwe weer. Het Noderlandsche Pantserschip „Tromp" zal 4 Doo. van Batavia naar Faïga in Indo-China vertrekken voor vlagvertoon der Nederlandsche natie. Het ongeluk te Saumar. In den Fransohon Senaat hoeft, de heer Augagneur medegedeeld, dat er op hot oogenblik 30 slachtoffers zijn gevallen bij dezen spoorwegramp. Een enquête-commissie zal naar de oorzaak en de aansprakelijkheid van hot onge luk onderzoek doen. Van andere zyde wordt aan de Temps gemold dat reeds 22 slachtof fers zijn gevonden, maar dat nog wel 30 in don trein zitten opgesloten. Do oorzaak zou to zoeken zijn in het foit dat hot water do pijlers noqft ondermijnd. Van de slachtoffers zijn herkend do heer Ferne, chef van den spoorweg dienst, mej. Mari Boroau, oen onder wijzeres en de heer Boullet. Als merkwaardigheid wordt meege deeld dat de machiriSst van don ver ongelukten trein ziclKheeft weten te redden door zich vast tfr houden aan den staart van een varken, dat hem al zwemmende op het drooge bracht. Berlijn, 24 Nov Volgons een tele gram uit New-York heeft daar in do 72e straat een dynamietontploffing plaats gehad._ Een persoon word go- dood, velenifgewond en een groot aantal huizen werd beschadigd. GUOENTEN- VEI LI N G. Vrijdag 24 November. Bloemkool 1° soort van f 12 tot f 16 p. 100 Idem 2° soort van f 7 tot f9 p. 100. Wortelen f5.00 tot f6.00 p. 100. Kropsla f 3.00 p. 100. Postelein f 0.60 p. mand. Prinsesseboonen f 2.50 p. 1000. Snijboonen f 6.50 per duizend. Uien f 5.50 per H.L. Sav. kool 13 ets. per stuk. Roodekool 15 ets. por stuk. Groenekool 3'/3 ets. per stuk. Kroten f 4.00 por Andijvie f 2.60 tot f 4.00 per 100 bos. der nieuwste modellen Wintel-mantels, - Costumes, Hlousen, J upes, .Inpons, Holies en Japonstofïen alsmede eene groote keuze PKLTbH IIILl van de goedkoopste tot de boste soorten en scherp concurreerende prijzen. Aanbevelend, MARKT 26, GOUDA. van het Koninklijk Meteriologisch- Instituut te DE BILDT. Hoogste barometerstand 767.5 te Skagen, laagste stand 748.0 te Hedaux. Verwachting tot den volgenden dag: Krachtige later afnemende tot ma tige oostelijke tot noordoostelijke wind, half tot jicht bewolkt, droog weer, '8 nachts lichte vorst zelfde tempora tuur overdag. VAN DEN lil ïec ten han (I el le A nis ter dam 24 NOV 1911. SlaatEleonliieeii Ned. Cert. Werkelijke Schuld 3 pet. Oostenr. Belastingvrije Krononrente 4 pet. Port. Obl. 3do Serie Amort. Schuld 3 pet. Russische Obl. 1906 5 pet. Id. Obl. (Gr. Russische Spw.mij.) 1898 4 pet. ld. Obl. (Nicolai Spoor weg) 1867-69 4 pet. Id Obligatie 6o Emis sie 4 pet Japan. Obl. 1899 4 pet. Mexico All. Binnenland Obl. 5 pet. Brazilië. Funding Loo ning 5 pet. d. Obl. 1889 4 pet. Venezuela Dipl. Schuld 1905 - 3 pet. Bank- en Predict-Iustel- llUffCU. Nod. Bankaandeelen Imlustr. Ondernemingen American Car «Sc Foun dry Comp. C. v. A. Id .Smolting «Sc Refi ni ng Co. Cert. v. Aand. Anglo American Tele graph Cy. Cert. v. A. U. S. Steel Corp. Cert. v. Gow. Aand. Kol. Credlet Instell. eu Cultuur Ondernemingen Ilandelsver. „Amster dam"' Aand. Jav. Cultuur Mij. Aand. Ned. Handel-Mij.C.v.A Mijnbouw Nye.li. Ketahoen". Mijnbouw Mij. Gew. Aand. lledjang Lebong, Mijn bouw Mij. Aand. Groat Cobar Aand. I'etroleum-Oiiüeru. Dortscho Pet roloum In dustrie Mij. Gew. A. Kon. Ned. Mij.totExpl. v. Petr. Bronn. C.v.A „Shell" The Trans». Sl Trad Cy. C. v. G. A •Scheepvaart liyeu. Ned.-Am. Stoomvaart- Mij. Aand. Stooinvaart-My. „Zeo- land" Preferente A. Int. Mercantile Marine Cy. afgest. Pref. A. Tabak-Ondernemingen. Bindjey Tabak Mij. A. Nieuwe A Bah an Tabak Mij. Aand. „Silau" Asahan Tabak Mij. Aand. Oltersen Maxwol Land Gpant Cert. v. Aand. Peruvian Corporation Lira. Cert. v. Aand. ftpoorwegeu. Holl. IJzeren Spoor wegmij. Aand. Mij. t. Expl. v. Staats spoorwegen Aand. Zuid-Italiaan. Spwmij. Serie A-Il Obl. 3 pet. W arsch au* W eene n Spoorwogmij. Aand. dito dito Act.de Jouiss. 1 Amerika. Atchison Alg. Hypb. Obl. 4 pet. Erie Spoorweg-Mij. Gew. Aand. Union Pacific Railroad Cy. Cert. v. gew. A. Wabash Gew. Aand. PremieSeeniiigeu Amsterdam Aand.3 pet Hongarije. Thei s-Re- gulirungs-Ges. 4 pet. GELDKOERS. Prolongatie 33/* pCt. Amerikanen vast, Petroleum minder, Perlak vast, Tabakken kalm, Culturen prijshoudend, Rubber iets minder, Staatsfondsen Nationale vast, Buitoni. kalm. Van de Mijnen waren Palome j prijsh., Ketahoen en Cobar vast Tram- I waarden kalm. Vorige koers. Koers vsa heden 81% 81% 92% 64% 64% 101 01*' 60 88'/» 94% 88%, 105 87 104'%, 87 59% M'/„ 202 55%, 66 76% 74%, 25% 25 03 64,/j. 224% 290 187 224 186,/,, 70 70 555 55 557 52% 158 158 447 440 438 170 178 115 16% 15% 112 UB'/, 18"/., 42 4% 11 82% 82 93 «3 66%, 05% 185 1106.— 184 f - 98% L 82 m 101%, 101*/,, 154'/.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1911 | | pagina 2