Groote Expositie
Ein^nLerLla-rxd.-
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
D. SAMSOM.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
mie in de stad is zoo goed" alabeteu-
g»l8.
Do Italianen zijn begonnen ver
schillende openbare takken van dienst
in te richten.
Do moskees zijn op 24 dezer reeds
heropend.
Düitchland.
Het motu proprio.
Als een bewijs hoezeer het nieuwe
motu* proprio van dën paus in Dnitsch-
land ontstemming heeft gewekt, moge
dienen wat verschillende Duitsche
bladen er over schrijven.
De Kreuzzeitung zegtHet zal noo-
dig zijn dat de Regeering zich met
dit decreet bemoeit. De Paus had er
rekening mede behooren te houden,
dat in de meeste Staten de jurisdictio,
waaraan ook de geestelijken, civiel
rechtelijk zoowel als strafrechtelijk
onderworpen zijn, aan den Staat is,
on de bij de Constitutio fApostolicae
Sedis van 1886 uitgesproken excom
municatie over wetgevers en Staats
beambten, die een geestelijke onder
werpen aan het oordeel van den lee-
kenrechter, heeft in de praktijk dan
ook geen effect gehad, daar zich noch
onze Katholieke officieren van justitie
en rechters, noch onze Katholieke wet
gevers zich er door hebben laten ver
leiden om de geestelijken aan de staats-
rechtspraak te onttrekken. Maar de
vraag moet onder de oogen gezien
worden of dit motu proprio niet het
inzicht van geloovige leeken zal ver
troebelen in de vraag welke hun rech
top en plichten zijn tegenover do
priesters.
De verplichting tot het doen van
aangifte maakt geen uitzondering ten
gunstè van misdadigers uit den pries-,
terland die uitzondering wordt alleen
gemaakt voor bloedverwanten, niet
voor priesters. Zij dus, die zich aan
het motu proprio onderwerpen, kunnen
in zware conflicten met den straf
rechter komen. Van de civielrechtelijke
gevolgen wilden wjj niet spreken. Het
komt eiken dag voor, dat particulieren
in gemeen overleg hun zaken afdoen
zonder tusschenkomst van den rechter.
Én zoo is er ook geen bezwaar tegen
dat oen lid van de Katholieke Kerk
J~ dit lidmaatschap is vrijwillig
toch met zijn aanspraken op een pries
ter, bijv. in eere- en geldzaken, uit
sluitend tot den bisschop wendt. Dat
is een huishoudelijk-kerkelijke aange
legenheid. Maar de Paus legt den
geloovigen nadrukkelijk den plicht
op ook in strafzaken eerst verlof aan
de kerkelijke autoriteiten te vragen
alvorens een aangifte te doen. En
daarom moet vastgesteld worden, dat
dit decreet indruischt tegen de wel.
Aan de Fr. Ztg. wordt uit Beieren
geschreven, dat het motu proprio in
de berechting een voor-instantie in
schuift waarvoor in de Beiersche wet
geon plaats isi Do» grondslag van de
wet is vrijheid [van geweten, en schei
ding van wat tot het gebied van den
Staat van dat van do Kerk behoort,
gelijkheid voor de wet, en in de wet
staat woordelijk „De Staat waarborgt
iederen burger veiligheid voor zijn
persoon, voor zijn eigendom en zijn
recht." Er bestaan geen afzonderlijke
'voorschriften voor geestelijken. In het
7 tusschen den Boierschen Staat en Pius
f VII gesloten concordaat over de positie
I van de Katholieke Kerk is uitdruk
kelijk gestipuleerd, dat in zuiver bur
gerlijke aangelegenheden als overeen
komst^, schuld- en erfeniszaken, enz.
de behandeling en beslissing bij den
wereldlijken rechter berust.
Een „vliegonde politiemacht".
Toen dezer dagen in een vergadering
to Breslau dr. Breitscheid wilde spre
ken over „Die wahren Patriotten"
deelde de politieagent, die in de zaal
was, mede, dat hij opdrqpht had om
11 uur do politie-siuiting aan te kon
digen en dat hij zoo noodig de zaal
met geweld zou doen ontruimen, waar
toe in oen naburig huis een „vliegende
wacht" was geposteerd. Do vergadering
kon dientengevolge slechts do agenda
afhandelen tot de aangekondigde voor
dracht en sloot toen onder aanneming
van een gepeperde motie tegen de
ergerlijke inbreuk der politie op hel
recht van veroeniging on vergadering.
Een ongewoon proces is dezer dagen
voor den Berlijnschen rechter voor
geweest en in tweede instantie beslist.
Het onderwerp van den oisch was de
asch van een vrouw, waarop om be
taling te verkrijgen, door een in dood
kisten handelendo firma beslag gfelegd
was.
Deze laatste had namelijk de op
dracht gekregen, de bij de lijkverbran
ding benoodigdo doodkist te leveren,
doch de bestelling was zoo slecht uit
gevoerd, dat do houten kist niet in
do zinken kist paste, die daaromheen
-moest sluiten. De echtgenoot van de
overledene weigerde daarop aanne
ming en betaling, en de firma in dood
kisten wreekte zich, door op de asch
beslag te laten leggen.
Zonderling genoeg, wordt aan de
„Köln. Ztg." geschreven, heeft de
rechter in eerste instantie zich "toen
op het standpunt gesteld, dat voor den
eischer en weduwnaar uit het bewaren
van de asch bij de firma „geen wezen
lijk nadeel" ontstond, om welke reden
de eisch werd afgewezen. Eerst het
Landgericht kwam tot den voor een
normaal mensch eigenlijk vanzelf
sprekende opvatting, dat een beslag
op de asch van een overledene met
dp goede zeden in strijd en niet toe
laatbaar is.
r
Frankrijk.
Gedurende den op Dinsdag hepr-
schenden dichten nevel, hoeft do snel
trein ParijsLyonMarseille bij Pa
rijs twee met herstel van de lijn be
laste arbeiders overreden, die beiden
gedood werden
Tweede Kamer.
Naar do Nederl. verneemt, moet bij
het Bureau van de Kamer het voor
nemen bestaan, voor te stellen, bij de
behandeling van de begrooting van
waterstaat o. a. de besprekingen over
het spoorwegpersoneel tot nader te
bepalen tijd uit toestellen.
Verkiezing Prov. Staten
Bij de gisteren te 's-Grayenhago
gehouden stemming voor oen lid der
Prov. Staten (vacature dr. Krans) zijn
uitgebracht 13.325 geldige stemmen.
(Volstrekte meerderheid 6663) Hiervan
verkregen de heeren mr. dy. A. van
Gijn (Lib.) 5458, K. ter Laan (S.D.A.P.)
3380 en C. D. wesseling (R.-K.) 4487.
Zoodat herstemming moet plaats heb
ben tusschen de heeren Van Gijn en
Wesseling.
Vogelwet.
Het hoofdbestuur van den Neder-
landschen Vegetariërsbond heeft zich
tot de Tweede Kamer gewend met
een kort adres, waarin gezegd wordt,
dat het met instemming konnis ge
nomen heeft van het wetsontwerp
houdende bepalingen met opzicht tot
de in Nederland in het wild levende
vogels, hoofdzakelijk strekkende in
het belang van den landbouw waar
om het hoofdbestuur de Kamer met
aandrang verzoekt dit wetsontwerp
onbësnoeid aan te nemen.
Debietrecht en Tariefwet.
In de Dinsdagavond bij de Kamer
stukken verschenen „klapper" op de
Handelingen der Staten-Generaal van
het zittingjaar 19101911 heeft de
N. Crt. eens nagegaan, hooveol adres
sen er wel ir%ekomen zijn, naar aan
leiding van het Debietrecht op tabak
en de Tariefwet. Het eerstgenoemde
wetsontwerp kwam op 1 Maart 1911
bij de Tweede Kamer inhet tweede
op 4 April 1911de zittingperiode
sloot op 16 Septomber 1911. De op
gave treffende ingekomen adresson
loopt dus voor het Debietrecht over
6Vj maand en voor de Tariefwet over
5V2 maand. Nu zijn er gedurende eerst*
genoemd tijdvak ingekomen 124 ver
zoekschriften betreffende het Debiet
recht op tabak, die allen naar de com
missie van rapporteurs werden ge
zonden en bovendien 4 verzoekschrif
ten. die als ongéteekend, ongezegeld
of ingediend door niet wettig erkende
lichamen, terzijde werden gelegd in
totaal dus reeds 123 verzoekschriften
Het viertal dat. ter zij.de werd gelegd
van vereenigingen afkomstig van
die 124 verzoekschriften zijn er 26
van Kamers van Koophandel, 8 van'
Kamers van Arbeid, een twaalftal van
vereenigingen, de overigen van par
ticulieren, fabrikanten, winkeliers of
andere belanghebbenden.
Wat de Tariefwet betreft, in het
bovengonoomde tijdvak van572 maand
kwamen bij de Tweede Kamer in 132
verzoekschriften, die naar de Com-
missio van voorbereiding gezonden
werden, en nog 33 die als ongetee-
kend, ongezegeld of ingediend door
niet wettig erkende lichaam ter zijde
werden gelegd; in totaal dus 165 ver
zoekschriften. Bij die 132 adressen
waren er 12 van Kamers van Koop
handel en 22 van vereenigingen, de
overigen van industrieelen en andere
belanghebbenden.
De ingekomen adressen over de
Tariefwet betreffen voornamelijk de
volgende artikelen koek, honing en
en sucade, suikerwerken, beschuit en
chocolade, zeep en zeeppoeder, was
en kaarsen, papier, karton enz., pel
terijen, wijn, zout, ijzer, staal enz.,
hout, manufacturen, jute-goederen enz.
voorts adresseerden o. m. vereenigin
gen van tabaksfabrikanten, steenhou
wers, lederfabrikanten, brouwerijen,
fotografie, boekhandelaren, grafische
vakken, kleisteenf abrikan ten, bloem
bollenhandelaren enz óén adres is er
van een politieke vereeniging, nl. van
de Liberale Vereeniging te Weesp.
Sedert de sluiting van gte vorige
zittingperiode op 16 Sep. 1911 is het
aantal ingekomen adressen natuurlijk
nog belangrijk toegenomen. Blijkens
de raededeelingen door den voorzitter
omtrent ingekomen stukken bij den
aanvang van elke vergadering gedaan
kwamen tot eq met 24 Nov. 1.1. 8
adressen inzake het Debietrecht in en
148 adressen omtrent de Tariefwet,
waarbij 16 van Kamers van Koop
handel bovendien werd een viertal
Tarief-adressen als zijnde ongezegeld
of om eenige andere reden ter zijde
gelegd.
Sedert het indienen van meerge
noemde wetsontwerpen werden dus
Ontvangen 132 adressen betreffende
het Debietrecht en 280 betreffende het
Tarief, terwijl 4 Debietrecht-adressen
en 37 Tarief-adressen om eenigerlei
reden van formeelen aard ter zijde
werden gelegd. Deze adressen "mee
tellend komt men reeds tot een totaal-
generaal van
136 debietrechtadressen en
317 tariefwetadressen.
Deze cijfers zijn zeker wel in staat
omlpenig idee te geven van de actie
welRe in den lande tegen beide wets
ontwerpen ontstaan is, te meer, wan
neer men hierbij or rekening mede
hondt, dat deze adressen niet slechts
Uitgaan van enkele personen, maar
veelal van belan grijke groepo n van
groot- en klein-industrieelen, of win
keliers, handelaren of andere belang
hebbenden, en van vakvereenigingen
en dergelijke organisaties, terwijl er
ook verscheidene Kamers van Koop
handel en Kamers van Arbeid onder
zijn. i
Ten slotte nog een enkele opmer
king betreffende de ter zij do gelegdé
adressen die zijn vrijwel allen af
komstig van winkeliers e. a. midden-
standsvereenigingen de informalitei
ten waardoor deze adressen ter zijde
werden gelegd zijn hoogstwaarschijnlijk
door onbekendheid met de geldende
voorschriften te verklaren. Maar daar
om hebben deze belanghebbenden er
voor te zorgen, dat hun adressen nog
maals, thans aan de formeélë eischen
voldoende, worden ingezonden mis
schien is dat reeds door enkelen ge
schied. Ook deze reclamanten toch
zullen willen meetellen wanneer de
commissies, ten aanzien van deze
wetsontwerpen benoemd, dèingekomen
verzoekschriften van belanghebbenden
in %verweging nemen.
Oproep aan de Nederl. vrouwen.
Zooals velen uwer bekend zal zijn,
vormen ondergeteekenden een Comité,
dat zich ten doel stelt, tegen het aan
hangige Ontwerp-Tariefwet een groote
adresbeweging van Ned. vrouwen op
touw te zetten. Het Comité besloot
hotbot de Tweede Kamer te richten
adres zoo sober mogelijk te houden en
het als volgt te doen luiden
„Ondergeteekenden, allen vrou
wen en voor het meerendeel huis
vrouwen, overtuigd, dat de aanne
ming van het aanhangige Ontwerp-
Tariefwet do kosten van het levens
onderhoud aanmerkelijk zal doen
stygen, verzoeken uwe hooge Ver
gadering bedoeld Ontwerp-Tariefwet
te verwerpen."
Voor haar, die nog een nadere uit
eenzetting mochten wenschen van de
beweegredenen, die leiden tot het
voeren eéner adresbeweging uitsluitend
van vrouwen, zij er hier even op ge
wezen, dat het de vrouwen zijn, die
in de eerste plaats de nadeelige gevol
gen van eene verhooging'Van invoer
rechten ondervinden, daar zij immers
te zorgen hebben voor den inkoop
der dagelijksche levensbehoeften. Men
vergete niet, dat als het aanhangige
Ontwerp-Tariefwet wordt aangeno
men
1°. vele artikelen, die uit het bui
tenland worden ingevoerd, door de
verhooging der invoerrechten duur
der zullen worden en dat bovendien
soortgelijke artikelen van binnen-
landsch fabrikaat in prijs zullen
stijgen, omdat de fabrikant de bui
tenlandsche concurrentie niet be
hoeft te vreezen
2°. dat, al moge men beweren, dat
in sommige industrieën de loonen
der arbeiders zullen stijgen, daar
dan toch tegenover staat, dat die-
zielfde arbeiders door het duurder
worden van bijna alle artikelen van
dagelijksch gebruik, meer zullen ver
liezen dan winnenterwijl alle an
dere categorieën van werkers (en
daaronder vallen o.a. de arbeiders
in de industrieën, die niet van de
tariefwet profiteeren, alsmede allen,
die van een vast loon of tractement
moeten leven) alleen de hoogere
kosten van het levensonderhoud te
dragen zullen krijgen zonder eonig
tegenwicht in den vorm vanloons-
verhooging te mogen verwachten.
Bovendien is te voorzien, dat het
land tegen een verhooging vin ons
tarief maatregelen zal nemen, die
den uitvoer van Ned. artikelen zui
len belemmeren, wat werkloosheid
in de voor export werkende indus
trieën met zich zal brengen,.;
3°. dat een verhooging van in
voerrechten beteekent het scheppen
van een indirecte belasting, indi
recte belastingen zijn steeds onrecht
vaardig, daar zij geen rekening
houden met de draagkracht en dus
hen hèt zwaarst drukken, die het
geringste inkomen hebben.
Al deze „overwegingen worden in
het adres aah de Tweede Kamer kor-
telijks samengevat door de woorden
„overtuigd dat de aanneming van het
aanhangige Ontwerp-Tariefwet de kos
ten van het levensonderhoud aanmer
kelijk zal doen stijgen.
De bedoeling nu is, op ons adres
zooveel mogelijk handteekeningen,
doch uitsluitend van vrouwen, té ver
zamelen. Daartoe ligt het van af hedert
gedurende 8 dagen op ons Bureau
Lange .Tiendeweg 64 en in onder
staande magazijnen ter teekening
Mej. Wed. Bitter, Crabethstraat 17,
T. Crebas, Wijdstraat 17, Firma Edauw,
Dubbele Buurt 3, Albert Hein, Markt
52, Firma A. Hillen, Kleiweg 4, Mej.
Kromhout, Oosthaven 5, Firma C. G.
v. d. Post, Hoogstraat 15, Firma Th.
Schmidt-Boelsuitis, Hoogstraat 13, <J.
T. Swarlsenburg, Kleiweg 39, J. de
Ven, Wijdstraat 4, Simon de Wit,
Markt 21, H. P. van Wijngaarden,
Kleiweg 77.
Het Vrouwen-Comité van Actie
tegen het Ontwerp-Tariefwet
H. VAN DE MOER, Hugo de Groot
straat 59, 's-Gravenhage, Presidente,
MARIE HEINEN, Prins Hendrikstraat
23, 's-Gravenhage, 1° Secretaresse.
v Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 29 November.
Indische begrooting.
(Vervolg).
De minister van Koloniën verklaart,
dat het in de bedoeling ligt zoo spoe
dig mogelijk een pegeling te ontwer
pen om aan jongelui, die aan de Tech
nische Hoogeschool studeeren, en het
voornemen om naar Indië te gaan
hebben, te kennen (gegeven, als zij
jfiun propadeutisch examen hebben af
gelegd, een toelage voor verdere stu
die te geven.
Bij de behandeling van de afdeeling
Post, Telegrafie en Telefoon, betoogt
de heer Hubrecht, dat uit de rappor
ten, uitgebracht door de heeren Colette
en Leur, die in Indië een onderzoek
naar de toestanden hebben ingesteld,
overtuigen^ blijkt dat de telegraaf
dienst in Indië niet opgewassen is
tegen de eischen, welke de krachtig
zich ontwikkelende economische toe
standen stellen, en die mogen gesteld
worden.
De heer Bogaardt dringt aan op
verbetering van het Indische postwe
zen, welke voornamelijk moet gezocht
worden in verbetering van de organi
satie van 't personeel.
De minister heeft geen bezwaar te
gen publicatie van de rapporten der
commissie Leur-Colette. De regeering
kan echter nog niet zeggen, wat ge
daan moet worden om de toestanden
te verbeteren. Maar wat noodig is zal
worden verricht.
Bij de afdeeling Spoor- en-Tram
wegen betoogt de heer Helsdingen
o. m. de wenschelijkheid van aanleg
van een spoorweg CheribonKroja.
De minister zet de redenen uiteen,
waarom tot aanleg van die lijn niet
kan worden overgegaan, o. a. gebrek
aan voldoend personeel.
Bij de onderafdeeling Oorlog vraagt
de heer Duymaer van Twist befcere
maatregelen tegen de bestrijding wan
het concubinaat in het Indische leger.
De heer Scheurer betoogt dat als
het concubinaat niet af te schaffen
is, men het althans moet verbeteren.
In de avondzitting voortzetting Jus-
titie-begrooting.
Avondvergadering.
Justitie.
De avondvergadering van gisteren
was vrij rumoerig.
Bij de bespreking van de bezoldigde
en onbezoldigde rijksveldwacht gaf de
heer Smeenge te kennen dat het on-
noodig was 5 rijksveldwachters aan
den dienst te onttrekken ter bewaking
van de toegangen der Kamer.
De minister oordeelt dat de rijks
veldwacht is aangewezen dienst te
doén overal waar rijkspolitie noodig
is en zulks is zeker het geval bij de
bewaking der parlements-gebouwen.
De heer Smeenge oordeelt dat
eigen politiedienaren zeker vojdoende
waren, waardoor de rijksveldwacht zijn
dienst ten plattelande kan verrichten.
De heer Schaper vindt het noodig
hierbij in herinnering te brengen de
molestatie, den heer Lohman in Octo
ber door eenig socialistisch straatpu
bliek aangedaan. Hoewel afkeurend
den vorm waarin door dat publiek»»
het bewys was geleverd van instem
ming met de door de sociaal-demo-
cratei* gevoerde debatten inzake het
kiesrecht-adres, had spr. zich toch
over het medeleven zijner partijgenoo-
ten verheugd.
De heer van Wijnbergen kwam nu
de feiten opblazen en betoogen dat
de bewaking der Kamer dringend noo
dig is om gevrijwaard te worden tegen
zulk optreden van de zijde van oen
straatpubliek. -
De heer Troelstra is van meening
dat Voor een op zich zelf staand in
cident geen veldwachters als regel
behoeven te worden gebezigd. Het
Nederlandsche Parlement is zoo goed
als geïsoleerd. Spr. heeft de Haag-
scfae arbeiders er op attent gemaakt
dat de Parlementen in lyden van
gpoote beWegiAg moeten voelen dat
het zich bemoéit met hetgeen er voor
valt.
Na een „Foei" van den heer de
Stuers gaat de heer TroeLtra verder
dat dit foei behoort te worden gezegd
tot de geestelijken in Limburg die zijn
partijgenooten met hun goedvinden
met vuil hebben doen werpen of hen
hebben mishandeld.
De heer van Wijnbergen gaat voort
die bewakings-quaestie op te blazen
waarop de heer Troelstra dien spreker
in harstocht in 't gezicht slingert
Gijlieden vintjen de molestaties der
sociaal-democraten wol aardig, gij,-die
de vrijheid belaagt, gij mot uw schijn
heilig gezicht.
Door den heer Smeenge wordt aan
gedrongen op lotsverbetering der rijks
veldwachter door den heer Ooster- A
baan op Zondagsrust. ff
De minister antwoordt dat Zondag/
rust zooveel mogelijk zal worden be^
vorderd; voor kerkgang bestaat gele
genheid, het politievak vordert echter
dat er ook dienst wordt verricht. Wat
de lotsverbetering ""betreft, de briga
diers-titulair krijgen een extra-verhoo
gd'
De heer Hugenholtz betreurt het
dat een algemeene wetsvoordracht van
het le boek van het Strafwetboek niet
kan worden ingediend spr. behandelt,
uitvoerig het strafstelsel en het gevan
geniswezen.
De Minister belooft te zijner tijd
-een wetsontwerp tot reorganisatie van
het gevangeniswezen in te dienen.
Dan zal ook worden ingediend een
wetsontwerp tot bestrijding van bede
larij en landlooperij.
Bg de 8e atdeeling (kosten van het
Rijkstucht- en opvoedingswezen) be
handelt de heer Troelstra het geval
van den onderwijzer Schriel aan het
Rijksopvoedingsgesticht te Amersfoort
die, na eerst ontslagen te zijn, later
gestraft is met inhouding van 14 dagen
loon, omdat Schriel bij het spelen van
het Wilhelmus het hoofd niet ont
blootte. Spr. zet het geval uitvoerig
uiteen eit noemt die straf onrecht
vaardig.
De Minister verdedigt in den breede
zijn houding en meent in deze zaak
volkomen correct te hebben gehandeld.
Straf heeft hij verdiend en die straf
wordt dus gehandhaafd. Maar de Mi
nister heeft genade voor recht laten
gelden en heni geenszins gestraft om
dat hg Christen socialist was.
De hper Troelstra repliceert.
De Minister dupliceert.
Bij artikel 87bis wordt te 12.40 de
verdere behandeling verdaagd tot
Maandagavond 8 uur.
Onaangename bejegening van Prins
Hendrik.
Men meldt uit Apeldoorii aan de
Tel.:
Het optreden van den groot-grond
bezitter te Vaassen, den heer J. Mulder
ten Cate, tqdens de jachtpartij van
Z. K. H. Prins Hendrik, te Beemte-
Broekland, waarvan wij in ons num
mer van321 dezer melding maakten,
moet, volgens verklaring van den heer
Mulder ten Cate, liggen in de minder
aangename behandeling door hem on
dervonden van de zijde van het jacht-
departement Het Loo, chef de heerK
G. E. H. Tutein Nolthenius. Zijn op
treden gold dan ook dezen en niet
Prins Hendrik. Het nafluiten en na
zingen van het jachtgezelschap neemt
hij dan ook niet voor zijn rekening,
doch schuift dit geheel op de schou
ders van de arbeiders.
Verontschuldigingen zijn door hetn
aan Z. K. H. aangeboden.
1
Nederland op z'n best. Bij den
brand te Dongen, dezer dagen door
ons vermeldt, was het eenige dat van
de behuizinge overbleef een brandkast
uit de bekende tabriek van N. V. Lips.
Schip gestrahd. Te Wèstkapelle
is Dinsdagmiddag '4 uur op 400 meter
van af den Dijk, een schip gestrand,
nl. het ss. Nervier.
In de distilleerderij van de firma
Hasekamp en Co. te Schiedam werd
de 39 jarige knecht B. door een riem
gegrepen en eenige malen rondgeslin
gerd. Zijn toestand is bedenkelijk.
De gistergehouden' veiling van hoo
rnen, in het Haagsche Bosch, omge
waaid door den storm van 30 Sept.
—1 Octohpr jl., wijst een totaal-op
brengst aan van f 17.040.55, waarvan
f 16.836 aan werkhout en f 204.55
aan hak- en brandhout.
Twee villa's verbrand.
Dinsdagavond om halfzeven brak
brand uit in een villa aan den straat
weg Haarlem—Zamd voort, gelegen op
den hoek van den Doodweg erf deel
uitmakende van een complex van twee
groote villa's, Duinholt en Rose GIo-
rano. 't Eerstgenoemde huis werd be
woond door den heer P. II. De Crane
met zijn vrouw en zes kinderen, het
tweede diende tot vóór korten tijd als
pension. In dat huis, waarin het vuur
op de eerste verdiep iqg 't eerst ontdekt
ufcerd door den juist passeerenden veld
wachter Smits, woonde de lieer P.
Klabou met zijn vrouw en dochter.
Dit laatste gezin was afwezig toen
de brand werd ontdekt.
Spoedig waren de burgemeester yan
Bloemendaal, jhr. Bas Backer, dö in
specteur Lokerse en het beschikbare
politiepersoneel present. Ook do brand
weer verscheen. Maar het materieel
waarover zij in Aerdenhout kan be
schikken bestaat uit een zeer ouder-
wetsche brandspuit, en de watervoor
raad in Naaldenveld is niet groot. Er
was geen denken aan de beide aan-
eengebouwde villa's te redden. In
korten tijd nam de brand groote af
metingen aan, on nog slechts weinige
meubels konden uit de woning van
den heer De Grauw (wiens inboedel
naar men ons mededeelde niet verze
kerd was) worden gered. Do familie
De Grauw was onmiddellijk na de ont
dekking van het vuur gewaarschuwd,
en had meteen do woning verlaten.
Beide villa's brandden goheel uit
de brandweer kon alleen de daken
der belendende gebouwen tegen het
vuur beschermen, door die nat te
houden.
Tot laat in den avond woedde "bet
vuur in de woningen, die geheel wer
den vernietigd. Alleen een paar ge
blakerde muren restten nog. De in
boedel van den heer Klabou was
verzekerd. Des huizen waren het eigen
dom van den heer Koen te Overvoenr
Vad.
genoot, de heer I. H. van Nort als
no. 1 op de voordracht staat, is aan
gehouden op verzoek van curatoren
van dat gymnasium.
Doorgraving van een dijk.
Men meldt ons uit Groningen
Van de 37 landbouwers, die terecht
sionden wegens het doorgraven van
den dijk van het .Reitdiep te Padde-
poel, werden 25 veroordeeld tot een
dag gevangenisstraf, 4 tot f3 boete,
subsidiair een week tuchtschool, 4 vrij
gesproken en 4 ontslagen van rechts
vervolging.
De 18 boeren die te Platvoet een
zelfde feit pleegden, kregen één of
twéé dagen gevangenisstraf.
GOUDA, 29 November 1911.
In de gisteravond gehouden leden
vergadering der Vrijzinnige Propa
ganda Vereeniging „Vooruitgang"
werd besloten tot ontbinding der
vereeniging en overgang'tot de hier
op 22 Nov. jl. opgerichte Vrijzinnige
Studieclub, aangezien deze een verdere
strekking heeft dan d< Prop.-Vereen,
en een gescheiden arbeiden niet in
het belang der vrijzinnige zaak wordt
geoordeeld.
Vrqdag 15 December zal het vrije
Tooneel, directie Speenhoff en Nap
'de la Mar in de zaal Kunstmin der
Sociëteit „Ons Genoegen" opvoeren
„De Hazenpoot", blijspel in een bedrijf,
„Henkie op manoeuvre", Soldaten-
klucht in een bedrijf en verder voor
drachten van de heer en mevrouw
Speenhoff.
De hedenmiddag in den Rotterdai
schen Gemeenteraad aan de orde zijnde
behoeming van een leeraar in de wis
kunde aan het Erasmiaansche gym
nasium aldaar, waarvoor ónze stad-
Boskoop. Gisteren had alhier een
alage-wedstrijd plaats, uitgeschreven
door de Boskoopèche Winkeliers-ver-
eeniging.
Hieraan werd door 16 winkeliers
deelgenomen.
De volgende prijzen werden uitge
loofd
1° Afdeeling.
W\ L. van Wijngaarden 1° prijs.
C. Liinnemann 2°
D. van der Geur 3°
b 2° Afdeeling.
J. Spruit 1° prijs.
G. Bouter 2°
J. Kok 3°
Een extra prijs werd nog toegekend
aan W. L van Wijngaarden.
Het zag er bij allen keurig uit en
het veroorzaakte heel wat drukte in
de gemeente.
- Hedennacht werd uit den schuur
aan de Zuidkade van A. M. de Haan,
slager alhier, een partij rookworst
ontvreemd ter waarde van f 45.
De politie is hiermede in kennis ge
steld.
MARKTBERICHTE I».
Gouda, 30 November 1911.
GRANENIets vaster.
Tarwe: Zeeuwsche 10. k 10.25,
mindere dito ƒ9,25 A 9 75- Afwijkende
8.50 A 9.—. Polder 7.75 A 8.50.
Rogge Zeeuwsche 7 25 A 7.50. Polder
7,— a 7.25. Buitenlandsche per 70
kilo 6.50 a 6.75 GerstWinter 625
a 650. Zomer - A -.— Che
valier 7.25 a 7.50, Buitenl. voergerst
per 65 kilo 5 25 A 5.50. Haver per
H.L. 4 75 5 Per 100 k,lü 9-35
975 Hennepzaad: Buitenlandsche
per 50 Kilo 875 A - Kanarie-
zaad 13.-— A 14—. KarwijzafUl per
50 Kilo JA Köolzaad
13 5° 4 H-— per Hectoliter Erwten
Kookerwten 19.— A /jfiAA Buiten-
andsche voererwten per Wgfo 7 75
A 8.— Boonen bruine booten y 9.—
A 20.50. witte boonen 26.— a 27,—
Paarden boonen 8.50 a 9 Duiven
boonen 11.— A 11 50. Mais per loo
Kilo: Amurikaansche Mixed 850 A
8.75. Kleine ronde 8.75 A 9.—.
Veemarkt. Melkvee, goede aanvoer
prijzen blijven zeer hoog, handel vlug.
Vette varkens, goede aanvoer, handel
vrijwel, *4 36Vj ct. per half K G.
Biggen voor Engeland, weinig aanvoer,
handel stroef, 20 a 22 ct. per half K.G.
Magere Biggen, goede aapvoer, handel
latig, f 1.35 A 1.60 per week.
Vette Schapen, aanvoer, handel van geen
beteekeDis, A
Lammeren goede aanvoer, handel flauw
I5--W l8-—,1
Nuchtere Kalveren, redel. aanvoer, han-
lel vrijwel 9.— A 12.
Graskalveren .geen aanvoer, handel
f-^*f -•#
Fokkalveren -Jio 4 20
Kaas, aangevoerd 30 partijen, handel
stug
ie kwal. 41.— A 44.50 2de kwal.
37^- A 40.-.
Zwaardere 44.— A —.-7-.
Noordhollandsche a
Boter 1102 stukken van '/jKG. Handel
vlug. 4
Goeboter 1.60 A 1.70.
Weiboter 1.40 A 1.50,
TWEEDE KAMbR.
Zitting van heden, 30 November,
Indische begrooting.
De beraadslaging over de afdeeling
„oorlog" wordt voortgezet. De heer
Ter Laan wees op de enorme stijging
van de militaire uitgaven, welke sterk
afsteekt tegen de schrielheid ten aan
zien van de salarissen van de inland-
Whe onderwijzers.
Spr. kwam daarna tot de klachten
van het personeel over machtsmisbruik
van de zijde der Indische officieren
die soms zeer ruw optreden. Een ka
pitein, die een man, welke niet meer
meè kon, tegen het hoofd had ge
schopt en hem bovendien nog had
toegevoegd„val dood Een mpöie
Vrensch.
Klagen over ruw optreden van
meerderen helpt niets. Men zegt onder
officieren, dat de lui er toch geen
paar maanden kwartierarrest voor
over hebben„Is 't niet God ge
klaagd!" riep spr. op 'heftigen toon.
Spr. deelde nog meer stukjes van
onbillijke behandeling mee. Ook de
verpleging laat veel te wenschen over,
wat uit mededeelingen over gehouden
anoeuvres in de Indische bladen is
gebleken.
Verder vroeg spr. of in de, hospi
talen wel alles is, zooals het wezen
moet en of daar streng toegezien wordt
op eventueele misbruiken.
Het optreden van de bonden om
minder personeel strekt tot verbete
ring van de toestanden. Een goed«^
behandeling van de Hollandsche sol
daten is in het belang der bevolking,
voor wie zij een voorbeeld zgn. Want
door de Europeanen wirdt de Hol
landsche soldaat met den nek aange
zien. Sleohts zeer weinigen zetten hun
huiè voor de soldaten open. De ver
eeniging Weduwenzorg willen desoc.
democraten ook steunen, indien zij
haar bemoeiingen uitstrekt tot alle
oudgedienden.
De heer Roodhuijzen (u. 1.) herin
nerde aan zijn indertijd verworpen
motie in zake steun aan de vereeni
ging Weduwenzorg, merkte op, dat het
adat in de Kamer *Is, dat men geen
goed mag doen zonder dat er een
irecedent is maar dat is onvereenig-
mar met het gebruik dat men geen
precedent mag stellen. Dat is een
)uzzle, die zelfs prof. Bolland niet zal
cunnep oplossen. Maar er is een
precedentde Bond van Oud-Onder
officieren krijgt subsidie. Laat de
minister aan „Weduwenzorg" nu ook
eens een gelukkig Kerstfeest bereiden.
Do minister van koloniën wees erop
dat de heer Ter Laan klaagt over de
stijging der militaire uitgaven, terwijl
hij tegelijk aandringt op verbetering
van de positie van het personeel.
Mishandelingen van soldaten worden
streng tegengegaan. Do regeering
wenscht een goede behandeling van
liet personeel.
Het concubinaat is een kwaad in
hot leger, dat tegengegaan moet
worden. Dit kan geschieden door den
soldaten meer in de gelegenheid te
stellen om buiten de kazerne gepa/e
ontspanning te vinden en het zodelijk
peil te verhoogon.
Ten aanzien van de subsidieering
van „Weduwenzorg" staat de regee
ring nog op hetzelfde afwijzende hou
ding. Intusschen zal de minister nagaan
of de toestand gewijzigd is en er
misschien nu aanleiding is om van
standpunt te veramtoren.
De opmerkingen wn den heer Ter
Laan over de verpleging zullen nauw
keurig worden nagegaan, hoewel Spr.
gelooft dat de heer Ter Laan wol wat
al te goed geloovig is.
De heer Ter Laan repliceerde en
de minister dupliceerde.
De heer van Karnebeek (v. 1.) be
streed de kosten van de detacheering
van een officier als militair attaché te
Tokio. Dat mogo oen aardige betrek
zijn voor dien officier, maar het
heeft geen nut voor het Indische leger.
Het grootste bezwaar is dat men uit
lokt dat de Japansche regeering ook
gaarne op de hoogte wil worden ge
steld van het defensiewezen in Indië.
En dat zou hoogst ongewenscht zijn,
Reeds nu zijn naar men zegt over
heel Indie geheime agenten van Ja
pan aan het werk.
Men moet wrijving met Japan voor
komen. Een attaché in Indie zou men
om formeele redenen kunnen afwijzen
maar dan plaatst Japan een attaché
in den Haag, die niet geweigerd zon
kunnen worden en die dan studierei
zen zou kunnen maken naar Indië.
Veel beter is het stelsel van gewone
dienst- en studiereizen te laten maken.
De heer Thomson (u.l.) bracht hulde
aan den topografischen dienst. Het pet
soneel daarvan zijn de pioniers der
beschaving en culturen. Met recht
drong Spr. daarom aan op verbetering
der positie van het personeel ook voor
Eet laagste. Er schijnt vrees te bestaan
voor verloop van dat dienstvak.
Tegenover den heer Van Karnebeek
meende Spr. dat een militaire attaché
in Tokio wel nuttig is. Wij kunnen
veel leeren van de ervaring door Japan
opgedaan in den laatsten oorlog tegen
geregelde troepen. Z. i. heeft de heer
Van Karnebeek te veel de kee
der medaille laten zien. Japan heeft
voor zijn oorlogsvoorbereidingen geen
attaché in Indië of in don Haag noodig,
Dat is toch wel op de hoogte. Spr
beschouwt het stellen van een m#
taireh attaché als een nette wijze v^n
spionneeren aan zekere grenzen ge
bonden.
In ieder geval moet een officier
worden gezonden van wien vaststaat
dat hij alle wrijving zal weten te ver
mijden. En daarnaast moet men stre
ven naar afwisseling»
(De zitting dnurt voort.
Delft. Het Bestuur der Tooneel-
vereeniging „Multatuli", die onder den
titel „Naastenliefde" het door den
burgemeester verboden stuk van
Heyermans „Allerzielen" deed opvoe
ren, zal gerechtelijk vervolgd worden
Tq£en 13 December is het bestuur
voor den Kantonrechter gedaagd.
Spanje en Marokko.
Madrid 29 Nov. In goed-ingelichte
kringen is men verbaasd is men ver
baasd over het gerucht dat gehecht
wordt aan het zenden van het stoom
schip „Cataluna" naar Tanger. Spanje
hoeft alty'd een of meer schepen al
daar gestationneerd gehad. Geen en
kele daad is van het vooruitzicht buiten
de normale handhaving van de politie
zooals dat tusschen Spanje en Frank
rijk met betrekking tot Marokko is
overeengekomen.
De zaak-Vjegus.
Weenen 29 Nov. Heden is het
proces begonnen tegen Nicolaas Vjegus
die vier schoten lostte op de bank der
ministers gedurende de Kamerzitting
op 5 October j.l, met de bedoeling
den heer Kochenburger minister van
justitie te treffen.
Drama .ter Zee.
New-York 29 Nov. Het stoomschip
Santa-Anna uit Napels rapporteert
dat een groote golf over boord sloeg
en vier matrozen wegsloeg '.waarvan
er aanstonds drie verdronken. De vierde
werd aan boord van een ander schip
geworpen en bleef behouden. Vier
andere matrozen werden gewond, en
Óen van hen is aan de bekomen ver
wondingen inmiddels overleden.
Straatroof.
Parijs, 29 Nov. Twee personen vie
len hedenmorgen een loopjongen die
van de Fransche bank te Sant-Onen
kwam aan en beroofden hem van de
portefeuille met 7Q.000 fr.
Do straatroovers werden echter ge
grepen en gearresteerd, na een lang-
durigen en hardnekkige drijfjacht, bij
gelogefiheid waarna zij vele revolver
schoten op hun achtervolgers lostten.
m De Fransche Kamer.
Plrijs, 29 Nov. Do Kamer nam he-
de^y'de oorlogsbegrooting aan.
^D'o Senaat nam in eerste lezing aan
oen wetsontwerp tegen zedenmisdrij
ven.
Voorts nam de Senaat aan een ont
w^yp bedoelende dat de Senaats en
Kamerleden voor zes jaar in plaats
van vier jaar gekozen zullen zijn,
daarbij bepalende dat de Senaatsleden
die in 1912 gekozen zullen worden
voor vijf jaar zullen zitting hebben,
waardoor de Kamerverkiezingen en
Senaatsverkiezingen van af het jaar
1917 tegelijkertijd vallen.
ContraRevolutie in Portugal.
Lissabon, 29 Nov. Heden begon de
vervolging van een groot aantal por-
sonen, voor het meerendeol uit Oporto,
wegens samenzweering tegen de Re
publiek.
De eerste beschuldigde werd ver
oordeeld tot 6 jaar cellulaire gevan-
5enisstraf gevolgd door 10 jaar ver-
janning.
Lissabon, 29 Nov. De straatge
vechten van Zondag waren zeer hevig
en de dooden talrijk.
De carbonari werken nmt bommen
en voeren een waar schr?||fewind.
Men gelooft wel dat /éfejitepubliek
zal kunnen worden gehfa^|ifafd doch
dat het veel bloed zal
R u s 1 a n d- P
Teheran, 29 Nov. Het nieuwe Per-
zischo kabinet is bevestigd. Als ge
volg daarvan is ontvarigon een nieuw
ultimatum van Rusland, waarbij het
ontslag van Shuster ^rordt gevraagd.
Yoor het antwoor^f zijn, 48 uur go-
geven. Wanneer dan geen antwoord
is ingekomen, zullen de Russische
troepen voorwaarts trekken
der nieuwste modellen
Wintermantels, - Costumes,
Blousen, J upes, J upons, Kobes
en J aponstofïen
alsmede eene groote keuze
PELTKII1JEM
van de goedkoopste tot de beste
soorten en scherp concurreerende
prijzen.
Aanbeyelend,
MARKT 26, GOUDA.
van het Koninklijk Meteriologisch-
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 775.3 te
Munchen, laagste stand 733.4 te Seij-
disfjord.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige Zuidoostelijke
tot zuidwestelijke wind, meest nevelig
of betrokken, weinig of geen neer
lag, zelfde temperaturfr.
VAJï JPEN
Effectenhandel te Amsterdam
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN28 Nov. Anna Maria
Cornelia, ouders A. Roodbol en C.
M. Knoops. 29. Xaverius Francis-
cus Johannes, ouders F. T. Daudten
J. M. van Lindert. Cornelis, ouders
W. van I^eest en M. J. Boot. Wil
helmus Antonius en Antonia Maria,
ouders A. S. de Jong en A. E. de
Heij. 30. Maria Pieternella, ouders
G. J. Vermeulen en W. de Jong.
GEHUWD 29: C. F. Schouten en
B. Hol.
OVERLEDEN27 Nov. W. K.
Schneijders, 72 j. -1- 28. M. C. Koo-
men, 76 j.
Nieuwenhuizen,
6 w. 30. E.^
gehuwd mèt J.
Kerper, wed. D,
- 29. G. Mudde,
Franken, 41 j
'oove.
30 NOV. 1911.
Stiuttsleeniu;eii
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Sorie^
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
Ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl.5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Haak- en Credlet-lnsteI-
llnicen.
Ned. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
Gew. Aand.
liol. Credlet lnstell. en
Cultuur Onderuemingen
Handelsvor. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mq.C.v.A
Mijnbouw Mtyeii.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RedjangLebong, Myn-
bouw Mij. Aand.
•Great Cobar Aand.
1'etroleumOndern.
Dorische Petroleum In*
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. tot Expl.
v. Petr. Bronn. C.v.A
Shell" The Transp.
Trad Cy. O. v. G. A
Scheepvaart Mljen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A
Int. Mercantile Marine
Oy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen,
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand,
Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
fliversen.
Maxwol Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act.»de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premleieeningeu.
Vorige
Koers.
82
Koers van
beden
92
92
64
103
90*/s
90%
93%
93%
88%
89%
88»/,»
48%,
105»%
87%
104%
54'/,,
59
204
55»/,,
54%
7#/,
73%
25'%,
64%
64
224
288%
188'/,»
224
67
68
501
49'/,
43%
A
160
162'/,
449
468
438
176%
177
115
16'/,
17%
111%
ui'/»
18%
42
i'lu
11
81%
82%
93
65»/
65%
18ö3'
f106.-
183
-f
98'/
99%
31»/,
31%»
176'/
10
175
10»/,
101'/
154»
J 154'/,
Hongarije. Thei
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 44l/k pOt.
Amerikanen lager, Marinewaarden
levendig, Petroleums vast, Tabakken
geen omzet, Culturen zwakker, Rub
bers vast, Nat. Staatsfondsen minder,
Buitenl. onveranderd, Mijnen prijshou
dend, Culturen flauw.
