Groote Ezpositio
i 42
Buitenlandsch. Nieuws.
BIxi.r3.enlsixi.ca..
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
TT it ei© Pexs.
marktberichten.
Telegrafisch Weerbericht
D. SAMSOM.
Officieels Prijscourant
'ion
e/.
n%
n%
de regeering in elk opzicht, onder
voorwaarde dat het volgend jaar de
Home-Rule wet aan de orde zon ko
men. Men betoogde verder, dat
door de wijzigingen die de Minister
aanbracht, do wet oen hopelooze ver
warring was, vol fouten en bepalingen
waardoor duizenden schade zouden
leiden.
Vooral vestigde men de aandacht
op de dienstbodenbepaiingen. Dit on
derwerp werd vooral in de oppositie-
pers breed uitgesponnen, en de pro
paganda tegen de dionstbodenverze-
kering krachtig ter hand genomen.
We hebben er in vórige overzichten
al eens over geschreven en verteld
van do reuzenmeeting in Albert-Ilall
te Londen.
Hoewel van unionistische zijden de
bezwaren tegqn do wet waren uitge
meten, do zwakste zijden er van in
een fel licht gezet, was or toch nog
geon reden gevonden voor do unio
nistische partij om tegen te stemmen
en dit durfde zij dan ook niet, omdat
het hun bij de volgende verkiezingen
wel eens verweten kon worden. Nu
moest men er wat op vinden. Daarom
bedacht de unionistische partij als
laatste redmiddel een motie waarin zij
hot beginsel prachtig noemde, maar
waarin te kennen werd gegeven dat
de wet wegens onvoldoende voldoende
voorbereiding moest gorden uitgesteld
tot een volgende Parlementaire zitting.
Deze motie werd echter mot <320 togen
223 stommen door het Huis verworpen.
Daarop werd de gejieele wet met 234
stemmen voor en 21 tegen aangeno
men. De unionisten onthielden zich.
Daarmee heeft dus Lloyd George een
groot deel van de door hem voorge
nomen taak afgewerkt. Thans wacht
dus nog de grooto strijd voor Ilome
Rulo.
Italië—Turkije.
Uit Malta wordt dd. Maandag ge
seind Mon meldt van Tripoli, dat
do Italiaansche troepen op Taquira
aanrukken, dat zij heden moeten bo-
zetten.
Uit Konstantinopel wordt dd. Maan-
djig geseind De Joni Gazetta heeft
uit Tri poli tan ië een tolograra ontvan
gen dat behelst, dat de stam der
Tibbo-Toearog yeen kolonne 'vrijwilli
gers heeft gevormd, die steeds meer
aangroeit en reeds naar de kust op
rukt.
Berlijn 11 Dec. Aan de „National
Zoitung" wordt gemeld, dat de Rus-
sisohe gezant to Konstantinopel, Tsja-
rikof, nog weer eens zijn voorstellen
over de Dardanellen-kwestie heeft
herhaald, maar wederom eon afwij
kend antwoord ontvangen heeft.
De afgevaardigde Hoessein Djahid
schrijft in de Tanin, dat hy niet af
wijzend tegenover de eischen van
Rusland staat, maar hij zou voorzich-
tighoidsmaatregolen willen genomen
zien. Als eerste voorwaarde moest
dan worden gestold, dat voor het
doorgaan van olk oorlogsschip telkens
het verlof van de Turksche rogeering
werd verleend.
China.
De opstand.
Sjanghai, 11 December. Een hier
qntvangon telegram van Lyoeëng-
hoeng, don loider dor opstandelingen
to Woetsjang behelst, dat opstande
lingen en rogeoring het er over zyn
eons geworden, dat de oonforentie,
waar over don vrede zal worden on
derhandeld, zal worden gehouden te
Hankou.
ïxmdon, 11 December. Do Daily
ToJogrnph vernoemt uit Peking, dat
alles er op wijst, dat men hot. or in
Japan voor houdt, dat do crisis in
China een beslissend stadium is inge
treden. De Japansrho legatiewacht te
Peking is verdubbeld.
Do Japansche professoren Terao en
Sojotsjima zijn uit Tokio vortrokkon
om do opstandelingen in China diplo
mat ieken bijstand te verleenon.
ZWEDEN.
De Nobelprijzen.
Ter eore van do mot de Nobelprij
zen bedachten had des avonds een
feestmaal plaats, waaraan ongeveer
300 personen deelnamen onder wie
prins on prinses CuH, prins Eugenius
van Zweden, prins Gustaaf, en prin
ses Thyra van Donemarken. De Kan
selier der universiteit, graaf Wacht-
meistor, bracht eon dronk uit op den
koning, prins Carl op Alfred Nobel.
I)e rector van hot Carolinisohe In
stituut, prof. Mölner, verzocht den
Belgischen gezant aan Maeterlinck
den groet der aanwezigen over te
brongen en toosto op de aanwezige
pryswinners. De Belgische gezant
dankte namens Maeterlinck. Prof. Gull-
strand, mad. Curie en prof. Wien
spraken persoonlijk hun dank uit.
DtrrrecHLAND.
Engelsche spionnen.
I)o reeks van onaangename ont
hullingen over Engelsche spionnen in
Dnischland schijnt met hot proces, dat
thans in Leipzig behandeld wordt, nog
niet afgesloten. Uit Hamburg wordt
aon de „Berliner Morgenpostu geseind,
dat men oen over geheel Duitsehland
vertakte, in Engelschen dienst staande
bende van spionnen op het spoor ge
komen is In de oorlogsnaven Willems
haven was een geneele schare van
spionnen gecentraliseerd. Daar is de
politie-agent Wilhelm Glauhs gevan-
gonomen, met eenige medeplichtigen,
verdacht van spionage. Uit het onder
zoek bleek, dat het noodig was, ver
schillende personen "te arresteeren, die
niet bij do politie aangemeld, in oen
achtorhuis woonden. In den nacht van
Zaterdag op Zondag zou dit nest
leeggehaald worden. Doch .toen do
ambtenaren binnendrongen, waren
allo vogels gevlogen. Tot overmaat
van ramp bleek ook, dat Glauhs uit
do gevangenis ontsnapt was. Hij had
zijn cel opengebroken en de ijzeren
staven voor oen raam geforceerd,
Daarna is hij uit het raam op de bin
nenplaats gesprongen, dank zij eon 4
M. lango lat, die vriendelijke handen
hem toegereikt moeten hebben. Ver
moedt wordt, cfyit Glauhs naar Neder
land gevlucht is.
POHTt/OAL.
Uit Lissabon wordt aan hot Berliner
Tageblatt geseind, dat aldaar oen ern
stig complot ontdekt is. Matrozen van
don Portug. kruisor „Sao Gabriel",
o n van de oorlogsschopon, die tijdens
de revolutie het paleis van den koning
beschoten, hadden afgesproken met
hot lGdo iilfanterie-regiment, in Lissa
bon in garnizoen, en een aantal bur
gers, eon nachtelijken aanval te doen
op de republikeinscho garde, die be
schuldigd wordt, zich schuldig ge
maakt te hebben aan het uitlokkon
van ongeregeldhoden bij het onder
drukken van do jongste onlusten. Do
regeering kwam tusschen beiden on
zond do Sao Gabriël naar de Azorischo
eilanden. De republikeinscho garde
werd van den straatdienst teruggo-
nomon om onaangenaamheden mot do
bevolking te vormlijdon. Thans pa-
Irouilloeren de lanoiers.
Do correspondent te Soerabaja van
het „Bat. Nbl." schrijft
Met do adelborst van Doorn, die bij
het ongeluk op de „Hertog Hendrik"
zoo deerlijk word gewond, gaat het
uitstekend. Zijn eenig oog is reeds
fjeheol hersteld, en hy kan dus weer
ozon. Alleen de wond aan de linkerkuit
is nog niet geheeld.
Het is nog volstrekt niet zeker, of
do heer Van Doorn wel voor don mi
litairen dienst zal moeten worden af-
gekourd men heeft meerdore officie
ren met óén oog gekend. Alleen die
stonden reeds beduidend hooger op de
hiërarchieke ladder, toen hen hot on
geluk trof. Het is zeer de vraag, of
de heer Van Doorn het zelf wel zou
ambioeren, reeds als adelborst op der-
golyke wijze door te dienen.
Len andere vraag is, of er geen
mogelijkheid zou bestaan, hem bij de
marino in een of andere sedentaire
betrekking te laten doordienen. Bij de
landmacht is dat systeem, na de Lom-
bok-oxpeditie, herhaaldelijk toegepast
wo herinneren slechts aan don op Lom
bok gewonden luitenant Anssons, dien
men bij een subsistenton kader heeft
laten dienen, zoodat hij later als kapi
tein kon worden gepensionoerd. Dooi
den eerstaanw. officier van gezond
heid is hierover, voor zoovor den heer
Van Doorn betreft, reeds met den
vlootvoogd gesproken. Wij kunnen
hieromtrent nlloon zeggen, dat in casu
al het mogelijke zal worden gedaan
om don ongelukkigen adelborst te hel
pen.
Een sympathiek idee. Het „Soer.
Hbl." verneemt, dat door het korps
zeeofficieren een belangrijk bedrag is
bijeengebracht, dat zal dienen tot do
vorming van een studiefonds ten be
hoove van hot zoontje van wijlen den
luitenant ter zee Rambaldo.
Vereen, van Voorzitters en Secre
tarissen van Kamers van Arbeid.
Bovengenoemde Vereeniging hield
gister te Utrecht een algemeene ver
gadering.
Do voorzitter Jos. De Sterke uit
Rotterdam, wees in zyn openingsrede
allereerst op het rapport van de reor
ganisatie-commissie en bracht de com
missie een woord van dank voorden
verrichten arbeid, in het bijzonder de
heeren Drucker en prpf. Meyers, die
als voorzitter en secretaris, deh tijd
hebben willen vinden, deze veel om
vattende functie waar te nomen, Do
dag van 18 November 1911 zal stoeds
een belangrijke genoemd kunnen wor
den daar op dien dag door 't\bestuur der
vereeniging bedoeld rapport aan Z. E.
den Minister van L-, N. en H. aange
boden en de zekerheid verkregen werd
flat de reorganisatie der Kamers van
Arbeid nog slechts een quastie van
korten tijd is.
Al is de tijd nog niet aangebroken
om de lijkrede over de tegenwoordige
Kamers van Arbeid uit te sprekon,
toch mag worden opgemerkt, dat in
enkele kringen de tegenwoordige Ka
mers van Arbeid meer waardeering
hebben ondervonden, dan spr. had dur-
von veronderstellen. Hij zag het nut
van dat zoogonaamdo „kleine werk"
wel in, maar toch nog liever v, grooter
werk Spr. is overtuigd, dat do nieuwe
Kamers van Arbeid, beter ingericht
dan de tegenwoordige, zich van die
taak op schitrende wijze zullen kwijten.
Ten slotte zeido spr. oon onkel woord
over het rapport zelf. Er zal veel ori-
tiek zijn, maar spr. wilde vooruit zeg
gen, dat de vertegenwoordigers der
vereeniging in de commissie eerstens
getracht hebben zooveel mogelijk een
stemmigheid te bevorderen en daarom
zich enkele malen genoodzaakt zagen,
niet to veel vast te houden aan do
hoorschendo mooningen, en tweedons
dat critiek makkelijk, maar fouten op:
heffen zonder in grootore te vervallen
zeer moeilijk is.
Ten slotte hoopte spr. dat de debat
ten zullen aantoonnn, dat de vereeni
ging do mooite, die de leden der reor
ganisatie-commissie zich gegeven heb
ben, ten volle waardig is.
In het in de „Kamer van Arbeid"
van 1 December 11. opgenomon verslag
wordt medegedeeld, dat in Juli 1911
hot aantal leden der vereeniging be
droeg 40 patroons, 37 werkliodon, 49
secretarissen en 1 fungeerond voorzit
ter, samen 127, d. i. 5 minder dan in
Juli 1910. Het aantal donateurs be
droeg in Juli 1911 50, togen 56 in
Juli 1910. Aan dit reeds vermelde jaar
verslag voegde de secretaris nog de
mededooling too, dat aan den Minister
een adres gezonden was, om weder
evenals vroeger in den regel geschied
de, aan de Kamers van Arbeid haar
oordeel to vfagen over in te dienen
wetsontwerpen. Het verslag van den
penningmeester wees een batig saldo
van f 65.905 aan.
De heeren H. A. C. Brinkman, J.
van Duyn Szn. en J. van Waardhuizen
werden als bestuursleden herkozen.
Bepaald werd de volgende vergade
ring te Den Haag te houden, als zij
in den zomer, en te Utrecht, als zij
in den winter plaats heeft.
Liberale concentratie.
In ons blad van gisteren is melding
gemaakt van een bericht van het
Vrijzinnig Weekblad voor Rotterdam
en Omstreken, volgons hetwelk aan
do besturen van de Nieuwe Vrijzinnige
kiesvereoniging 's-Gravenhage, de
Haagsehe afdeeling van den Vrijz.-
Democr. Bond en de afd. Den Haag
van den Bond van Vrije Liberalen
door leden van die vereoniging en
afdeelingen gelijktijdig en in gelijk-
1-uidenden vorm een voorstel in zake
samenwerking was toegezonden.
Volgens inlichtingen, door „Het
Vaderl." ingewonnen bij het bostuur
van de Vrijzinnige Kies vereeniging
's-Gravenhage, was een motie van die
strekking daar niet ingekomen voorts
bleek dit blad langs donzelfden weg,
dat zulk een motie ook niet aanhan
gig is bij het bostuur van de afdee
ling van den Bond van Vrije Libo-
ralon.
Wel is de bedoelde motie, voorzien
van vijf lijsten mot handteekeningen
van ledon, bij het bestuur van den
Bond ingediend.
De R.-K. Pere.
De Limburger Koorier schrijft naar
aanleiding van een gedeelte in hot af-
scheidsartikel van prof. Geurts in do
Tijd
„Zienderoogen verwydert zich de
ontwikkelde loekenwereld van ons
Dit ons wil, blykons den context,
niet zoggen„ons, de Tyd", maar
„ons, de clerus."
En dat woord is nog wel niet als
algemeenheid, gelukkig, maar toch als
aanduiding van een reeds hier en daar
scherp waarneembaar verschijnsel
helaasjuist.
Hij wyst op een groot gevaar in
onze k&tholioke groepeering, die naast
de religieuze eenheid ook een burger
rechtelijke organisatie omvat, waarin
het leeken-element onmisbaar is.
Het bewijst den goeden personen
niet te na gesproken en enkele uit
zonderingen voorbehouden de ern
stige bedenkelijkheid, die er in gelegen
is, de hooge waardigheid van het
priesterschap met hef per se vaak aan-
stootelijk ambt der journalistiek te
vereenzelvigen.
De vredesboden van ons Christen
volk worde geen gladiatoren-zwaard
in de handen gelegd!
Naar verluidt zou het Episcopaat
niet voornemens zijn de vacature in
de hoofdredactie van „Do Tijd" weder
door een priester te doen vervullen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Maandag 11 Dec.
De beraadslaging over de
Waterstaat sbegrooting
wordt voortgezet.
De min. van Waterstaat betoogt,
in antwoord op een vraag van den
heer Vorsterman van Oijen, dat geen
vrees behoeft te bestaan dat door de
opdracht van de exploitatie der Ter-
neuzonsohe baven vah de spoorweg
maatschappij Mochelen Terneuzen
niet allo rechten gewaarborgd zijn, en
niet alle waarborgen voor eeh goede
exploitatie aanwezig zouden zijn.
In zake het uitzonderingstarief, dat
België .wil invoeren, is oen krachtig
vertoog tot do Belgischo regeering
gericht. De onderhandelingen zijn nog
gaande.
De minister antwoordt aan den heer
Smeenge en den heer Treub, die bei
den, om tot duurzame-verbetering te
geraken, aanrieden om 't Noordwil-
lemskanaal door het Ryk te doen over
nemen, dat zulks niet kan wegens de
financieele bezwaren.
De heeren Smeenge en Duymaer
van Twist bepleiten verbetering van
het Moppelerdiep.
De minister betoogt, dat clo schuld
van vertraging der verbetering niet
ligt bij de Rogeering, die steeds by
de betrokken Godepnteerden'op spoed
heeft aangedrongen. Intussehen komt
do zaak nu spoedig in orde. Als er
oen waterschap gevormd is, zal de
Regeering met een wetsontwerp kun
nen komen.
De heer Ter Laan acht bij het verder
debat hot ook noodig, dat maatregolen
genomen worden om het automobiel-
verkeer zoodanig te regolon, dat meer
waarborgen voor de veiligheid gege
ven worden. Hiervoor zijn dus ge
neesmiddelen-mogelijk het stellen van
eischen van bekwaamheid aan den
chauffeur, intrekking van het rijbewijs
van hen, die roekeloos rrjdenaan
sprakelijkstelling van de inzittenden
of van do eigenaars van automobielen
of van de lastgevers voor de ongeluk
ken, die zij veroorzaken. In verband
hiermee bespreekt hy het ongeluk dat
op 't Copernicusplein 's Hage voorviel,
waarbij een meisje werd doodgereden.
De minister zegt wel in de stukken,
dat deze zaak goed onderzocht is.
Maar spreker weet dat er twee per
sonen niet door do politie gehoord
zijn, die zich vrijwillig hebben aange
boden om to getuigen wat zij hebben
gezien van deze noodlottige aanrijding.
Het was de auto van mevrouw Harte
van Tecklenburg, en er is aan de familie
van het meisje geen schadevergoeding
aangeboden.
De minister is het volkomen eens
met hen, die meenen dat er in 't alge
meen te snel gereden wordt door auto
mobilisten, zoodat do mindere sympa
thie jegens de automobilisten wel
eenigszins begrijpelijk is. En het eigen
aardigst is wel dat zij, die het minst
haast hebben, het hardst rijden. In
tussehen valt daartegen te waken door
de Gemeenten, die de bevoegdheid
hebben gekregen tot beperking dier
snelheid. Het stellen vao eischen van
bekwaamheid aan chauffeurs zou geen
resultaten opleveren, want in het feit
dat een chauffeur netjes achter of
vooruit kan rijden, of snel stoppen
e. d., ligt nog niet een absolute waar
borg, in verband met den tact en het
zenuwgestel van den chauffeur, dat
deze tot rijden bekwaam is. De overige
door den heer ter Laan aangegeven
middelen kunnen reeds thans worden
toegepast, maar liggen meer op het
terrein van het departement van Jus
titie, evenals het gebeurde op het
Copernicusplein.
Avondvergadering.
Toen een half dozijn sprekers bij
de afdeeling Spoorwegen A'an de Wa
terstaats begroot ing tezamen 2l/t uur
hadden in beslag genomen, drong de
Voorzitter ('s avonds kwart over tien)
op zooveel mogelijk kortheid aan.
Immers er waren, alleen bij deze af
deeling nog 15 Bprekera ingeschreven
Daar al de door hen behandelde,
zeer uiteenloópende, onderwerpen
pensioenregelingen bij S.S. en H. S.
M., de opheffing van de commissie
van Beheer by eerstgenoemde Mij., de
loonen van het personeel, de scheids
gerechten, het gebrek aan wagens tot
vervoer van landbouwproducten, de
verbetering van het verkeer in Zuid-
Limburg injverband'jmet le enorme
uitbreiding van de kofenproductie (om
nu alleen maar de voornaamste <e
noemen) in het antwoord van den
Minister terugkomen, zien wij geen
reden om hieraan een overzicht toe
te voegen.
Om 11 uur begon de heer Troelstra
(de derde van de vijftien) een rede
voering over den toestand van hat
spoorwegpersoneel, die naar hij reeds
bij den aanving verzekerde, niet kort
zou kunnen zijn. Deskundigen op de
perstribune raamden den duur op 1%
a 2 nur.
HSOI8CH N1JËÜWS.
Atjeh.
De civiele en militaire gouverneur
van Atjeh en Onderhoorigheden' seinde
4 November
Keerde gisteren op standplaats terug
bezocht zonder militaire dekking op
Tangse en •Geumpang na alle land
schappen nagenoeg alle Moekiras ont
vangst hoofden en bevolking liet niets
te wen8chen bij overal gebonden be
sprekingen was algemeene indruk men
zich thans geheel bij toestand heeft
neergelegd en tevreden is politieke
toestand sinds vorig jaar dan ook zeer
vooruitgegaan hoofden en bevolking
betoonde overal voldoende medewer
king Pidie bij overvalling schuil
plaatsen Tenkoe Dagang Blang Djeu-
rat en Teungkoe Haroen neergelegd
respectievelijk 12 en 9 kwaadwilligen,
waaronder Panglima Pang Tjoet Bon,
Oelamas Teungkoe Samalanga en
Teungkoe Meunaaali Batoë, bonde-
hoofd Teungkoe Haroon, bendehoofden
Pang Inadir en Pang Karim, bu t 3
beaumonts, 5 domUi bussen, gemeld
4 kwaadwilligen, be vol kings patrouille
onder zoon v.m oeloëb dang van S-iraa
Indra legde 1 kwaadwillige neder;
de aanvoerder en eon zijner volgelin-
'gon sneuvoldon Lho Soekon gearres
teerd, 1 kwaadwillige.; Meergebied
gemold 17 kwaadwilligen Gajoe Loeös
neergelegd 4. gemeld 4 kwaadwilligen
gearresteerd 1, buit 1 karabijn M 75
licht gewond 1 mindere, lichte zolf-
verwonding 1 mindere Singkel neer
gelegd drie kwaadwilligen, licht ge
wond 2 minderen.
Wij vestigen in hot bijzonder de
aandacht op liet eerste gedeelte van
bovenstaand telegram, dat werkelijk
goede tijding brengt en voedsel geeft
aan de vorwnchting, dat do Atjeh-
zweer nu werkelijk nan het genezen
is, merkt do „Java Bode" op.
De civiele en militaire gouverneur
van Atjeh en Onderhoorigheden seinde
11 November:
Lho Soekon door val lichtgewond
oen mindereMoulaboh gearresteerd
een, gemeld 42 kwaadwilligen, waar
onder Oelama's Teungkoe di Mata Ië
en Teungkoe Chalifah met de hoofden
bekende priesterschool boven Seuna-
gan en bendehoofden Tenkoe Radja
Pakeh en Pang Gam door bevolkings
patrouille uit Seunagan neergelegd 1,
gearresteerd twee kwaadwilligen.
St. Nicolaas bij de Politici.
St. Niklaas kwam weer eens rijden
In 'thom dierbaar Nederland,
Bracht cadeautjes mee en lekkers,
Strooide 'tuit met volle hand.
Voor den Nederlandschen Jonkheer
Om zijn „eerlijkheid" gezien,
Bracht hij hij is op de hoogte
Een moderne guillotine.
Ook bij KUYPER, Groote Leider,
Bracht de Sint een kort bezoek
Als emeritus kreeg deze.
Van den Sinteen sjamberloek.
Toen kwam NicolaaB bij TALMA
En die kreeg dat was niet mis,
Een ontwerp van wet, dat practisch
En dat heusch uitvoerbaar is.
THEO kreeg de man had 't
[noodig
Bij dos goeden Sints bezoek,
Een cadeautje, zijner waardig,
't Nieuwste anecdotenboek.
En voor KOLKMAN, die steeds
[doen wil,
Wat vóór hem DE MEESTER dee,
Bracht de Heilige, vol attentie,
Eenoorspronkelijk idee.
Voor COLIJN die o zoo knap is,
En graag 't contingent vergroot
Bracht de Sint een heel groot leger
Van soldaatjesmaar van lood
Om (is weer obstructie noodig,
Wegens hem gedanen hoon)„
Troelstra 't werk wat te verlichten,
Gaf hem Sint een gramofoon.
En voor SCHAPER, die zich heesch
[praatt',
't Werk was zwaar, dat snapt men wel
Bracht de Sint een groote doos vol
Met Pastilles Gerandel.
WENTHOLT kreeg twee mooie
[poppen
(Hoe de Sint 't bedacht is kras)
'n Dominé mot epauletten
En 'n marinier met witte das
THEUB, BORGESIUS en VAN
[HOUTEN
Kregen (wyl de Sint het dwaas
En verkeerd acht al dat kibbelen)
Slechts een roe van Sinterklaas
(Vrijz. Wkbl. v. R'dam.)
De zeeman H. J. L. viol, toen hij
zich in den nacht van bondag pp
Maandag in de haven te Amsterdam
aan boord wilde begeven, van de trap
in het water, na oerst op de remming
te zijn gevallen. Met ernstig gewond
hoofd word hij op het droog e gebracht,
waar slechts de* dood kon worden ge
constateerd.
Scheepsramp.
Uit Rouaan wordt aan de „N. R.
Ct." geseind
Een brand, gevolgd ctoor eon ont
ploffing, heeft zich voorgedaan aan
boord van het stoomschip „Ilardy",
van de Services maritimes du Tróport
te Londen, op 3 mijlen van de kust.
Stoombooten hebben de bemanning
opgonomon: er zijn I doode en 6
gewonden.
Uit de Waalhaven te Rotterdam
worden vermist twee houtvlotten, sa
mengesteld uit 119 dennenhouten pa
len, lang 5 tot 10 meter en 115 stuks
9 tot 10 meter lange vurenhouten te
legraafpalen.
GOUDA, 12 December 1911.
Vrijzinnige Studie- en Propagandaclub-
In de gisterenavond in \iet Schaak
bord gehouden ledenvergadering dei-
op 22 Nov. j.l. opgerichte vereeniging
van vrijzinnigen werd besloten deze
vereeniging don naam te geven van
Vryzinnigo Studie- en Propagandaclub.
Als definitief bestuur werd gekozen
de heeren I. van der Want, Voorzitter.
Mr. E. Kortenoever, Vice-Voorzitter,
F. Tieter, le Secretaris, A Mogendorff,
2e Secretaris', L. van der Beek, Pen
ningmeester, A. Schoonderwoerd en
E. J. Vonk.
De heer P. Bokhoven Wzn., die in
het voórloopig bestuur zitting had, had
beiichl ingezonden wegens drukke
bezighouden geen bestuursfunctie te
kunnen aanvaarden.
De Statuten en het Reglement wer
den Vastgesteld.
Uit de Statuten blijkt dat de Ver
eeniging zich ten doel stelthet be-
studeeren van sociale, ecoftomische en
politieke vraagstukken, voorbereiding
voor de propaganda voor de vrijzin
nige beginselen en bevordering van
éénheid tusschen de vrijzinnigen on
derling.
De afd. Gouda van den Ned. Bond
voor Vrouwenkiesrecht had, als 1° ver
gadering in dit seizoen uitgeschreven
oene lozing door mej. Mr.®. C. van
Dorp in de Sociëteit „de Kóunie"HI
Voor een niet talrijk publiek sprak
Mevr. PrinceSchim van der Loeff
een woord van welkom tot de aan
wezigen en zette hierbij het doel van
den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht
uiteen.
Mej. van Dorp had als onderwerp
gekozen: de arbeid der gehuwde.vrouw.
Spreekster splitste dit onderwerp in
drie gedeelten, nl. de arbeid der ge
huwde proletarische vrouw, der ge
huwde ambtenares en der gehuwde
vrouw uit de hoogere standen. Aller
eerst gaf spr. een overzicht van het
groote aantal gehuwde en ongehuwde
vrouwen, dat arbeid verrichtte, en
lichtte dit met cijfers nader toe. Daar
spr. met mej. Anna Polak, directr. van
het Nat. Bureau voor Vrouwenarbeid,
en den inspecteur van den arbeid, thans
Prof. de Vooijs een preadvies over
deze kwestie uitgebracht had, kon zij
dit zoo nauwkeurig mogelijk doen.
De vraag of de arbeid der gehuwde
vrouw toegenomen was, meende spr.
bevestigend te moeten beantwoorden.
Deze bedraagt 2 pCt. meer dan van de
Qögehuwden.
In Duitsehland was een zeer con
scientieus en nauwkeurig onderzoek
ingesteld naar de vraag of de arbeid
der vrouw uit armoede geschiedde en
algemeen was men van meening dat
dit het geval was. De geldelijke voor-
deelen werden evenwel gering geschat
De gehuwde vrouw op de fabriek ver
liest haar natuurlijke zin voor het huis
houden, terwijl daarbij een groot gevaar
dreigt, nl. het hygiënische gevaar. De
zuigelingensterfte, hoewel moeilijk sta
tisch te constateeren, is dan ook
i grooter. Spr? gaf als haar mee;
ning te kennen dat men niet moest
ingrijpen in de arbeid der gehuwde
vrouw buiten, maar wel in de fabriek.
Na de pauze behandelde Mej. van
Dorp allereerst de beperking en be
scherming der arbeid van do gehuwde
vrouw. Vooral in Engeland is men
sterk bezig om deze te beperken.
Het denkbeeld deze absoluut te verbie
den, gaat volgens spr. te ver on zal
dan ook meer kwaad dan goed doen.
Immers, als zij denken geld er bij te
moeten verdienen en men verbiedt
haar te arbeiden on deze verdiensten
houden dan pp, zal zij zich er niet aan
storen en trachten liet op een andere
manier er bij te verdienen. Spreekster
had daar al menigmaal over nagedacht*
en als haar meening dacht zij een ar
beid van bijv. 6 uur per dag voor of
na den middag. Do vrouw had dan
gelegenheid genoog zich tenminste een
maal te geven voor een goede maal
tijd. De verdiensten zullen dan toch
niet zooveel minder zijn. Reeds op
velschillende plaatsen in Engeland en
Duitsehland is deze maatregel reeds
toegepast en met succes. Ook over do
arbeid in de fabriek voor meisjes be
neden en-boven 16 jaar gaf spreek
ster hare bevindingen te kennen.
Wat do arbeid der gehuwdo amb
tenares aangaat, meende spr. dat dozen
hot deden om een hoog ren levens
standaard te beruiken. Reeds op ver
schillende plaatsen o. a. ook in gemeen
teraden, is deze bekende quaestie roods
genoeg besproken in vorband mot het
dienstbelang, doch meestal was de
conclusie: de vrouw behoort in het
gezin, daar de hoofdgedachte.
In de hoogere standen was de arbeid
der gehuwde vrouwen meest oen" uit
sondering, on werd slechts bij een en
kele bogaafdo vrouw gevonden. Dit
was meer oon vraagstuk van psychi-
schen aard, dat ieder voor zich moest
oplossen. Doch de arbeid der gehuwdo
proletarische vrouw noemde sproekstor
eon sociaal en economisch vraagstuk,
wat dringend nadere regeling be
hoefde.
Mevr. Prince dankte daarop Mej.
van üorp namens do aanwezigen zeer
voor do leerrijke rede, door haar go-
houden, waarna do vergadering ge
sloten werd.
Tarief wet -Kolkman.
Wij herinneren onze lezers aan de
groote openbare vergadering in de
Sociëteit „de Róunie" op Woensdag
avond 8 uur, waar den hoer W. de
Jong van Scheveningen van zuiver
economisch standpunt do Tariefwet—
Kolkman zal behandelen.
Zooals uit de in dit nummer go-
plaatste advertentie blijkt is debat go-
wenscht. Ieder belangstellende heeft
voor deze lezing gratis toegang.
Hot Ilbld. schrijft:
De laatste van de bijna 3600 palen
waarop weldra het gebouw van de
Effectenbeurs te Amsterdam verrijzen
zal, werd gistermiddag op echt oud-
Amsterdamsche wijze in den weeken
bodem geslagen. De laatste paal geheel
in sparregroen* gesierd, werd door 20
mannon van de drie heiploogen op
hun nek rond den grooton kuil ge
dragen, terwijl de eon-en-twintigste
der heiers met een nationale vlag er
boven opzat. Juist om kwart over
drie werd dp laatste paal in de hei
stelling die als de twee andere de
vlag in top voerde geheschen en
toen dan ook deze in den grond ge
dreven was, werden op elk dor drie
laatste palen vijf saluutschoten afge
vuurd, tot niet gering vermaak, van
de zoovele duizenden toeschouwers die
zich verdrongen om den reusachtigen
kuil, waarin wij opmerkten den heer
H. J. Noderhorst uit Gouda, den aan
nemer van de grondwerken.
Wadpinxveen. Te Santpoort is Za
terdag in den ouderdom van 54 jaar
overleden de heer S. C. Tuymelaar,
oud-burgemeester dezer gemeente.
hoe 't mij grieft, dat men thans weer
een beleodiging poógde te distilleeren
uit wat geheel omgekeerd strekte om
den zoen te bezegelen. Ik herhaal u
daarom hier gaarne, wat ik in de
Kamer betuigde, dat het mij leed
was, de uitdrukking „gekwetst" te
hebben gebezigd, die u blijkbaar smart
had veroorzaakt, on dat ik ze daarom
volgaarne terugnam. Kon ik dit nu
maar evenzoo doen met de woorden
waaruit men nu weer gif zoog. maar
dat kan ik niet, omdat hiormedo een
onmisbare schakel uit,de verzooning
zou uitvallen. ffyt zou mij te ver
leiden, zoo ik dit in dit schrijven toe
lichtte. Het is daurom beteri dat ik
het ganscho incident, zoodra ik tijd
vrij krijg, eens in een afzonderlijk
vlugschrift bespreek. Althans eer 't
win terreces voorbij is, hoop ik u oen
daartoe strekkende brochure te kunnen
aanbieden, onder den titel, dien gij mij
inspireerdet: Afschuwelijk misverstand.
Ware ik toen dr. de Visser, na den
heer Patijn, sprak, nog in de Kamer
geweest, zoo zou ik terstond geripos
teerd hebben maar ik moost weg,
en kon niet verraoedon, dat dr. I)e
Visser, of wie ook, nog op de zaak
zou terug komen, danr de Voorzitter
het persoonlijk feit reo'ds gesloten had.
Zonder in iets do bandon' van po
litieke kameraadschap in den strijd
voor de u en mij heilige beginselen
losser to laten worden, blijf ik gaarne
geheel de uwe,
KUYPER.
's-Gravehhage, 9 December 1911.
Aan Zijne Excellentie
den Heer J. H. de Waal Malefijt
Minister van Koloniën.
De „Standaard" bevat het volgende
ingezonden stuk:
Hooggeachte Heer en Vriend,
Het was my oorzaak van geen ge
ringe vreugde, dat, toen Vrijdagmid
dag de Voorzitter der Tweede Kamer
de beraadslaging over het persoonlijk
feit voor gesloten verklaarde, alle mis
verstand tusschen het Kabinet en my
uit den weg ware geruimd. Juist
daarom echter kan ik u niet zeggen
I vaalste Ber-ichten
TWEEDE KAMeE.
Zitting van heden, 12 December.
Begrooting van Binnnnlandsche
Zaken.
Aangezien om half elf geen vol
doend getal leden tegenwoordig was,
werd de vergadering tot elf uur ver
daagd.
Te 11% uur werd de .vergadering
geopend. Het woord Was aan don heer
Fieskens '(r.dc.) tot voortzetting zijner
Vrijdagmiddag afgebroken rede, nadut
de voorzitter had meegedeeld dat als
hot vijfde en negendo hoofdstuk Vrij
dagavond niet zijn ftfgohnndold, hij
ook Zaterdag vergadering zal houden.
De heer Fieskens %ees er op dat
in sommige gemeonten eon slechte
handel wordt gedreven bij den aan
koop van oude vergunningen, waar
men. voor het verkrijgen van een
nieuwe vergunning twee oudo hooft
op te koopen. Zaakwaarnemers weten
er hun slag bii te slaan en grove mis
bruiken komen voor, ten koste van
onnoozeie verlofhoudors. Spr. drong
niet aan op oen partieele herziening
van de drankwet waardoor do wedu
wen en weezen van vergunninghou
ders die door den dood van man en
vader hun nering verliezen sprokor
drong w o 1 aan op de vervanging
van deze wet door oen andere.
Ook eisoht de vervanging der ver
gunninghouders die hun bedryf niet
wenschen voort te zettenhet zooge-
naamdo systeem der zetkasteleins.
Schreeuwende onrechtön komen hierbij
voor. Men tracht den dans te ont
springen door schijn-confcracton te ma-
kon die volstroht niet de verhouding
aangeven waarin de vergunninghouder
en de zetkastelein tot elkaar staan.
Verder critiseerde spr. het 'stelsel van
intrekken van vergunningen.
De heer van Doorn (u. I.) bos prak
de splitsing der gemeente 's Graven-
zande en de afscheiding van den Hoek
van Holland. In die gemeente zijn
belangen vereenigd die niet te ver
eenigen zyn. Hangende het vraagstuk
dor splitsing blijft veel ongedaan in
den Hoek van Holland rioleering
bestrating roepen om verbetering. De
minister heeft gezegd dat bezwaren
van financieelon aard de bespoediging
der oplossing- in den weg liggen, maar
spr. geide dat Waterstaat en Oorlog
degenen zijn die hier in den weg staan.
De toestand aan den Hoek van Hol
land is voorde bewoners onhoudbaar.
Daarom drong spr. met allen nadruk
by dun minister er op aan dat hij
allen spoed zou zetten achter deze
zaak.
De heer Brummelkamp sloot zich
bij den vorigen sprekor aan.
De heer Vliegen (s.d.) besprak het
wetsontwerp in zake gemeentebelas
tingen dat nu bij de commissie van
voorbereiding is. Spr. vroeg of de
minister van binnenlandsche zaken
hem niet eens wilde zeggen of er iets
van deze zaak in deze periode zal te
rechtkomen, en zoo ja hoe de minister
zich de zaak dan voorstelde. Spr. achtte
de kwestie om de uitbreiding der be
voegdheid in den gemeentebesturen
over het opleggen van belastingen,
urgent.
Een enkel woord wilde spr. zeggen
over grensregelingen in gemeenten.
Door de economische bloei van stukken
in gemeonten zijn eigen aardige toest.
ontstaan. Zoo bijv. in de gemeente
Emmen, die op dit punt al een zeer
abnormale gemeente is. Het eene deel
is een zeer bloeiend dorp geworden,
het andere is even klein onbeduidend
gebleven.
Don Haag. De vorstin van Bentheim
is hedenochtend por staatspoor naar
haar voretendom teruggekeerd. II. M.
de Koningin-Moeder deed haar zuster
in het station uitgeleide.
Mede waren daartoe tegenwoordig
de Grootmeester van Hr. Ms. Huis,
Jhr. de Ranitz en de kamerhoer van
de Koningin-Moeder, luit.-kolonol Jhr.
van Tets.
Peking, 11 Dcc. Niettegenstaande
do qfkoudiging van den wapenstil
stand, hebben weer gevechten plaats
gehad in do omgoving van 8iigkiat-
sjwang,waarin de keizerlijken de
overwinning behnaldo. De achterhoede
van Sjnngsjoon is bij Pockon byna
geheel in den pan gohakt.
ïq antwoord op otm telegram van
llwangsang, 'den vroegoren aanvoer
der robolien, die aan Jooansjikai b«t
presidentschap der republiek aanbood,
wanneer deze do jtijue der opstande-.
liugon wilde kiezen, verklaardo Jooan,
[dat de buitonlandsche rogeoringon een
republiek nooit zouden erkennen.
Ontzettende brand.
Borlijn 12 Deo. De Lokal-Arrzeiger
verneemt uit. New-York dat hot Luna-
Park in brand staat. Het geheele
('oney-eiland wordt bedreigd.
De geheolo New-Yorkscho brand
weer is uitgerukt om to trachten
dezen geweldigen brand tq blusschon.
Den Haag Heden had de vorkoo-
ping plaats van het eerste godeelto
van het hout, dat door den storm in
len nacht van 30 Sept op 1 Oct.
werd neergeslagen. I)it godoelto dat
betrof de boomen uit de koin der go-
meonto en van een godoelto van den
Schovoningschen weg bracht f 4769.25
op. Er 'waren veel belangstellende
koo*pers, die het hout zeer roomden.
I Den Uuag, Z. K. tl. de Prins wordt
Donderdag te 9 uur van het Loo in
[do Residentie verwacht.
Madrid, 12 Dee. I)e koningin van
Spanje is lieden voorspoodig bovallon
van een zoon.
GKOKNTEN/VEILING.
D nsdag 12 December.
Bloemkool 1° soort van f 12 tot
f 145 p. 100 Idem 2" soort van f 7 tot
f9 p. 100. Wortelen f5.00 tot f6.00
p. 100. Kropsla f 3.00 p. 100. Uien
f 5.50 nor H.L. Sav. kool 13 ets. por
stuk. Roodekool 16 ets. per stuk.
Groenokool 3Va Por "tuk. Kroten
f 4.00 por 100 bos. Andijvie f 2.50
tot f 4.00 per 100 bos.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor' 1ste kw.
43, 2e 40 en 3e 35 eont por half kilo.
Magere Ossen Melkvee en Vaar-
kooien goed aangevoerd.
Vette Kalveren goede aanvoer,
1ste kw. 31, 2e 28 3e 25 cent per
half kilo.
Stieren rod. aanvoer lsto 1cw. 36,
2de 31, 3de 26 cent por half kilo.
Handel in vet vee beste kwaliteit
duur, mindere soorten iets lagor, vette
kalveren en stieren iets vlugger, ma
ger vee Btug, doch prijshoudend.
van het Koninklijk Moteriologisch-
Instituut te I)E BILDT.
Hoogste barometerstand 762.4 te
Porpignan, laagste stand 732.8 te
Thorahavn.
Verwachting tot don volgenden dag:
Toenemende tot krachtige zuidelijke
tot zuidwestelijko wind, betrokken
met regen, later wellicht opklarend,
iets zachter.
der nieuwste modellen
Wintermantel», - Costume»,
HousenJ upes, J upons, R olies
en Japoii8t,offeii
alsmede eene groote keuzo
PRLTIiRIIEIV
van de goedkoopste tot de beste
soorten en scherp concurreerende
prijzen.
Aanbevelend,
MARKT 26, GOUDA.
HURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN: 8 Doe. Hara Baten-
dina, ouders W. Reis 8. B. Brouwer.
10. Pieter, ouders E. van La vieren
en A. C. Tak. 12, I»endert Cor
nells, ouders J. Blaa^è'r en L. C. Rijn
bout. Johannes Lambcrtus, ouders
J. M. Jaspers en H. M. C. Stolkwijks.
OVERLEDEN 10 Dec. G. Borlijn
gehuwd met C. Nieuwland. 0. G
Kunst, 83 j. wed. J. B Iienierse.
11. J. van Leeuwen 9 j, A. C. Bak
ker 4 mnd. - J. Boef. 17 mnd.
VAX DKN
ËtfecieiSi*#tleUeAiBst«r(l*ffi
12 DEO 1911.
fl. Vorige Koen ran
Mtaatgleeuineeu k,xt*
Nod. Gort. Werkelijke
Schnkl ,3 pot. 823/h
Ooatenr. Belastingvrije
Krononrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pot.
Russische Obl. 1906
pot. y
id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1807-69 4 pet.
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899,4 pot.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5pct.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
itauk cu ('redlef-lustel-
llllfCU
Ned. Bankaandeelen
ludustr. Onderiif mliireii
American Car Sc Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Gert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Oy. Cert. v. A.
U, S. Steel Corp. Cert.
Gew. Aand.
hol. redlef lusted, en
uituur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jftv. Cultuur M ij. Aand.
Ned. Ilandel-Mij.C.v.A
Mijnbouw Mijen
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RodjangLobong, Mijn
bouw My. Aand.
Groat Oobar Aand.
IVtroleum-Ondern.
Dorische Petroleum In
dustrie My. Gew. A.
Kon. Ned. Mij.tot Expl.
v. Petr. Bronn. O.v.A
„Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
.Scheepvaart ïiyen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marino
Oy. afgost. Prof. A.
tabak-Ondernemingen.
Bindjoy Tabak Mij. A.
Nieuwe Aanban Tabak
Mij. Aand.
„Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
diversen
Maxwel Land Qpant
Gert. v. Aand.
Lira. Gert. v. Aand.
Spoorwegen.
floll. IJzeren Spoor-
wegray. Aand,
My. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand,
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-II Obl. 3 pet.
W araeh&u- W eenon
Spoorwegmij. Aancl.
dito dito Act. do Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Brie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Preuiieleeniugeu
Amsterdam Aand.3 pet
Hongarye. Thei. s-Ite-
gulimngs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 4D/v pCt.
Nat. Staatsfondsen vaster, Buitoni.
•til, Mijnen vaster on prijsh., Tram-
waarden luier, Amerikanen zeer vast.
vooral Steels en Amalgamated, Wabash
prijshoudend,' Petroleums lusteloo-,
Tabakken zeer stil, Culturen zwakker,
Rubbers'prijshoudend.
91V,
910,
64
-
90%.
90%.
03%
93%
S3,J/ie
89%
88%
47%
104'/,
87%
69%
-
208
-
54
71
54'/,
72%
26
64
05%
221%
286
186%
2-20
288
186%,
61
02
570
44
570
44%
161%
101%
'■152
454%
438
-
177
177'/,
115
-
16%
17
111%,
1 15
-
-
82
«i%
93
-
65",»
«3'%.
183'/,
f 106.-
f -
98'%,
-
'30%,
31%
1733/
7
175%
7%
lot'/
102'%,
151'/
Jl
