Groote Expositie
"k
Sixa.n.©xxla.rxd.,
Semcngde Berichten.
Stadsnieuws.
- -
Laatste Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
D. SAMSOM.
Qfficieele Prijscourant.
ËMOELAXD.
De ramp aan boord van het nienwe
slagschip Orion" te Portsmouth had
plaats bij de beproeving der machine
rieën, speciaal van de dynamo's. De
kussenblokken der dynamo's ldopen
in oen olieblad ten einde verhitting
te voorkomen. By een der dynamo s
nu schijnt de olie, die door onbekende
oorzaak oververhit te zijn en het ge
volg was een ontploffing. Daar mon
zich tor bezichtiging om de machine
verdrong, worden velen door de ko
kende olie getroffen, zooadat zij ernstige,
sommigen zelfs zeer ernstige brand
wonden kregen.
Schip gestrand.
Telegrammen nit Gibraltar brach
ten gisteren het bericht van de stran
ding van hot stoomschip Delhi bij
Kaap Spartel. Aan boord jvan dit
schip bevonden zich do hertogin van
Fife (zuster van koning George) en
twoe dochters, op weg naar Egypte.
Het weer was stormachtig en het
schip was vastgeloopen tegenover do
rotsen van Hercules. Terstond trok
ken de Engelsche kruiser Edinburgh,
Weymouth en andere schepen met
artillerie en reddingsmateriaal uit om
de Delhi bij te staan. Het schip zit
zeer go vaar lijk.
Uit Tanger wordt nader geseind dat
de hertogin van Fife met hare doch
ters gisterenmiddag door oon sloop
van het oorlogsschip Duke of Edin
burgh van boord is gehaald. Deze
boot sloeg by hot strand om. Een der
prinsessen is nauwelijks aan het ge
vaar van te verdrinken ontsnapt, on
moest door een raatroos aan land wor
den gebracht, waar zy barrevoets aan
gekomen op oen paard is gozet.on
met de anderen naar den vuurtoren
is gebracht. Aldaar hebben de vorste-
lijko personen van kleeren verwisseld,
welke hen door de inwonenden van
don vuurtoren gegeven werden.
's Avonds zijn de hertogin en hare
doch tors te Tanger aangekomen. Kon
Engelsche zeeofficier bevestigt, dat er
Fransche matrozen verdronken zijn
de Fransche blauwkielen, zeide njjj,
heb bon bewonderenswaardig gewoikt.
Een groot aantal passagiers is te
Kaap Spartel aan land gebracht on
vandaar naar Tanger gegaan. Nog
70 passagiers on de bemanning bevin
den zioh nog aan boord van de Delhi.
Tabak.
By hot Oubaansche Huis van afge
vaardigden is, naar het „Fin. W. v.
d. F." mededeelt, een wetsontwerp
ingediend tot het heffen van ©en uit
voerrecht op tabak. Blykens een be
richt uit Havana zal hot voorgestelde
uitvoerrecht voor bladtabak, die van
eiland Tuba wordt verscheept, 1 et.
por pond bedragen, terwyl van alle
uitgevoerde gestripte tabak en voor
picadura oen overeenkomstig hooger
bedrag zal worden geheven. Do op
brengst van het uitvoerrecht wordt op
350.000 per jaar geschat.
Een eigenaardige quaes tie.
Men schrijft aan uit
Tegelon
De benoeming van dentrouwen
gomeonto-ont vanger alhier op 8 Dec.
j.l. heeft een eigenaardIgen nasleep.
Ton gevolge van overlijden van «ten
titularis werd do betrekking gedurende
bijna een jaar waargenomen door don
^ambtenaar ter secretarie, die daartoe
indertijd is aangesteld krachten» een
besluit van den Raad, waarin gezegd
werd, dat de lieer J. Bruysten tydeljjk
werd benoèmd tot ontvanger der ge
meente op een salaris van f 750
'sjaors. Deze benoeming is geschied
uit oon voordracht van 2 personen van
D. en W., een en ander geheel op de
wyzo, ook wat borgstelling en beëdi
ging betreft, als is omschreven in het
betrekkelijk urfc. der Gemeentewet. Op
8 Deo., nu heeft de Raad met meer
derheid van stemmen tot gemeente
ontvanger benoemd den heer W.
Kurstjeus, particulier. Maar do lieer
Bruysten denkt er niet aan zyn functie
neer Uileggen, ten icy de Gemeenteraad
hom ontslag geeft by een besluit met
redenen omkleed en goed te keuren
door Ged. Staten, zooais de Gemeen
tewet dit eiscM.
Of God. S§|ton zulk oen ontslag
zullen goedkeuren is twyfelaohtig. De
benoeming van den tijdelyken ont
vanger heelt geheel plaats gehad op
do wijze als ©ene gewone benoeming
on wel volgens de wet, terwyl vol
staan had kunnen worden met eene
eenvoudigo jtanwyning door B. en W.
volgens de instructie van den ge-
meente-ont vanger.
By de gisteren te 's-Gravenhage ge
houden herstemming voor oen lid van
de Prov. Staten (vac.-Kraus) werden
uitgebracht 13404 geldige stemmen.
Daarvan verkregen de hoeren mr. dr.
A. van Gijn (lib.) 7554 en O. D. Wen»
seling (U.K.) 6850. Zoodat gekeken is
de heer van Gijn.
Statcn-GcucraaL
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag 13 Dec.
(Vervolg.)
Indien Vrijdagavond de behandeling
van Waterstaat en Binnenlandsche
Zaken niet afloopt, dun zal do Kamer
ook a.s. Zaterdag vergaderen. Voorts
is besloten de volgende week Maandag
en Woensdag- en zoo noodig Vrydag
avond te vergaderen en in die avond
vergaderingen de Land boa wbegroo-
ting te behandelen.
Een aandrang van de hoeren Rood-
huyzen en Lieftinck, om de Marine-
begrooting vóór do Oorlogsbegrooting
te behandelen, stuitte af op bezwaren
van den voorzitter, die het ditmaal
juist andersom wil.
Bij de voortzetting van het debat
over de Binnenlandsche Zaken-be
grooting, thans genaderd tot de af-
deeling Hooger- en Middelbaar Onder-
wij», betreurt de heer de Visser den
weinigen vooruitgang op onderwijs
gebied, en doet hem zulks voornamelijk
loerj omdat hierdoor hoe langer zoo
grooter wordt de gaping tusschen de
wettolyke regeling en de behoeften
in het praktische loven, en dat
noch hot lager-, noch liet middelbaar-,
noch het hooger onderwijs klopt op
wetenschappelijke ontwikkeling. De
politieke partyen hebben te veel de
sociale kwestie in den engeren zin
van de sociale wegovfng op den
voorgrond, gebracht, on daaronder leed
het onderwijsvraagstuk. Verbetering
in dit opzicht verwacht hy van do
instelling van een ministerie van On
derwijs, waardoor de zaak maar zou
vertraagd worden, doch van een z. i.
urgente wettelyko regeling van het
vakonderwijs, zoodat dit niet meer
zoo los tusschen het andere onderwys
inhangt.
Spreker is overtuigd dat de Regee-
ring de zaak van het vakonderwijs
kan uitschakelen uit de uiteenschake-
lingsoomraiasio en afzonderlijk ton
spoedigste do regeling van dat vak
onderwijs ter hand moet nemen.
Nadat spreker aangedrongen had op
verbouwing van eernge universiteits
gebouwen, betuigt spreker zijn liefde
voor onze nnivorsiteitenin welk laatste
verband hij een erstig woord van pro
test doet komen tegen de jongste
onfcgroeningsschandulen. Niet genoeg
ia te brandmerken wot daar is voor
gevallen, dat jongelui van stand een
zoodanig complex van liederlijkheden
aan een drukker en zijn personeel
hebben durven voorleggen, dat zy kei
nors van „Zomerzorg" hebben doen
getuigen z^jn van zulke schandelijke
dingen, en het getuigt wol van
den geost van corruptie onder de stu-
donten dat niemand hoeft durven pro-
testeeren tegen hetgeen daar op die
sociëteit werd ondernomen.
Eeuige verzachtonde omstandig
heden zijn bij te brengen zooals de
jeugd van de studenten en het feit
dat hetgeen gebeurd is oen symptoon
is van de algemeeno verslapping van
het zedelijkheidsbesef in de mmt-
sohappy.
Intusschen hoopt spreker, die hulde
bracht aan do degelijke wijze waarop
do Senaat de zaak behandeld hoeft, en
vooral goedkeurde het openbaar maken
van de rede van den Rector-magnificus
dat de daders thans, vooral ook door
die publiceering, genoeg gestraft zijn,
en dat men thank niet tot het uiterste
zal gaan, hopende hy overtuigd te
kunnen zyn dat de studenten in het
algemeen, nu zij openlijk zoo gebrand
merkt zijn, zich beijveren zullen, in
do toekomst te toonen dat de edele
geest in het korps, die door enkelen
in verdenking is gebracht, blijft voort-
levon.
Do heer Kuyper betoogt dat hot niet
mogelijk is hotf vakonderwijs te regelen
huiten verband mot het Ineensohake-
ling'»rapport. Verder geeft hy in over
weging bij den bouw van oen nieuw
departement Vt»n Binnenlandsche Za
ken rekening te houden met de moge-
lykhtml van instelling, later, van eon
departement van Onderwys. Spreker
vraagt vervolgens een leerstoel .voor
de Slavische taal, en bestrijdt een
professoraat in het Oostorsch-Grieksche
christendom. Op dit laatste komt spre
ker later terug bij behandeling van
het desbetreffende amenderaent-Brum-
melkamp.
De heer Blum wonscht een departe
ment van Onderwys, waardoor z. i. de
kosten van Jiet onderwys niet zullen
stngen.
De heer Bos bestrijdt een departe-
/ment van onderwys, hoofdzakelyk
omdat dat niet zou strekken om de
continuïteit op onderwijsgebied te be
vorderen. Wel wil spreker een direc
teur-generaal voor onderwys.
Wat het werkplan der Regeering
betreft, moet de minister van onder
af beginnen mot regeling, du» by het
bewaar8ckoolonderwijs. Ook spreker
wil vorder al vast een eenvoudige
regeling van het vakonderwijs, die
weinig omvat en geen scherpe lijnen
trekt.
Avondzitting.
De avondzitting was voor een groot
deel gewijd aan het vereenigingsrecht
en de vertegenwoordiging van het
spoorwegpersoneel, waarover de hoeren
Troelstra, Troub en van der Voort van
Zyp het woord hebben gevoerd.
Vooral de directie der 1L x 8. M.
moest menig hard woord hooren, even
als die der 8. 8. met betrekking tot
do loonen, do komische behandeling
personeel en meer van dien aard.
De heer Troelstra vroeg aan het
slot van zijn rede den Minister die
hy in afwachting herhaaldelijk voor
ledepop, dienaar der directies der
directies enz. had uitgemaakt een
reglement te willen ontwerpen voor
de verhouding tusschen de directies
der maatschappijen en de personeol-
vereenigingen en dit aan het spoor
wegbedrijf op te loggen. Zoo iets be
staat in Denemarken, zeide hij, en
werkt daar goed. Maar hij koesterde
blijkbaar geen groot© verwachtingen.
De Mister is een gevaarlijk man, ver
klaarde hij, een goed spreker, een
vogel, een overtuigend redenaarde
Kamer komt mot hom niet verder.
Maar zy zal krachtig moeten ingrjj-
penanders zit zij binnenkort met
„de gebakken peren".
Verder voerden oonige leden het
woord over hangende spoorweg ver
bindingen.
Do heer Duymaor van Twist (A. R.)
spreekt o.a, over spoorwegverbindin
gen van Gouda van belang, do lijnen
Gouda—Schoonhoven en Gouda—Bos
koop—Alphen. Eerstgenoemde lijn
komt bij de artikelen nog ter sprake.
Wat de tweede lijn betreft, spr. wijst
er op dat 't van belang is te weten,
op hoeveel kosten men voor deze lijn
zal moeten rekenen, waar de kapitalen
er voor thans bijeen gebracht worden.
De hoer Ter Laan (8. D. A. P.) be
spreekt do verkeorsbolangon op het
platteland. Laat mon hier in Den Haag
vragen, wat ftoodig is om niet te zien
komen opspelen. In 't bijzonder noemt
spr. de stoomtr&mvorbinding Gronin
gen -Slochteren—Appingedara. I*at
de Minister besprekingen openen met
het bestaando oomité en Jeidt dat in
1912 niet tot een resultaat, laat de
regeoring dan een stoomtramlijn aan-
leggen. Ook de lijn Gouda—Schoon
hoven bespreekt hy nader.
De heer Van Doorn (Ld bepleit een
spoedige terhandnerainp van de lijn
AlphenGouda't geldt hier plaat
sen als Boskoop en Waddings veen in
verbinding te brengen met het spoor
wegnet net geldt moor dan een lo
kaal spoor. Een der hoofdplaatsen van
onze Doomkweekcrijen moet aan het
spoorwegverkeer worden aangesloten.
Hulde brengt spr. aan de Provin
ciale Staten van Zuid-Holland, die 6
ton voor deze lijn gaven. Met een
beroep op hetgeen Ged. Staten hier
omtrent zeiden, wyst spr. op do be-
teekenis' van Boskoop, daarna uiteen
zettende hoe slecht de verkeersverbin
dingen met deze plaats zijn. Do minis
ter zegt: er moeten bijdragen komen
van de betrokken gemoenten. Waarom?
Is dat billyk Bij den aanleg van an
dere lynen is dat ook niet geschied
zulk een subsidie is alleen gebillijkt
by een zeer locaal belang, maar ten
aanzien van Boskoop is t eigenlijk
een schande voor Nederlapd, dat deze
plaats niet aan een spoor ligt. Onbil-
lyk is 'deze eisch ook, waar 't niet
betreft een lijn, welke over goodkoo^e
gronden moet aangelegd worden. Deze
lijn zal zeer duur z(jn en er zijn eigen
lijk slechte de twee gemeenten Bos
koop en Waddinzveen, welke er be
lang by hebben. Gouda gaf f 40.000
en Boskoop f 100.000dat laatste be
drag is zeer belangrijk vooi een der
gelijke gemeente. Spr. wil niet pleiten
Boskoop vrjj te laten. Maar laat 't
dan nu genoeg zijn. De betrokken
gemeenten gaven nu 195,000. De voor
waarde, welke de minister stelt, is dan
ook een onmogelijke voorwaarde. De
gemeenten kunnen niet meer geven,
al kan men misschien over een f 10.000
twisten. Waddinzveen gaf f25,000
Zegt men nu dan moeten de men-
schen persoonlijk belangstelling too
nen door aandeelen te nemen? Maar
dat willen zy met zulke gemeentelijke
bydragen ruimschoots doen in de hoof
delijke omslagen, 't Geldt hier een
plaats, ook in 't buitenland bekend,
on dan is 't toch belachelijk dat zoo'n
plaats niet bereikbaar is. Laat de mi
nister nu heenstappen over de laatste
ton. De verbinding Is noodzakelijk.
De vergadering werd daarop ver
daagd tot Donderdagmorgen 10% nur.
Aan het kantoor van e«n voorschot
bank aan den Blauwburgwal te Am
sterdam vervoegde zich Maandagna
middag een man ter verkrijging v n
een voorschot op een, in zijn be- it.
zijnde schuldbekentenis van enkele
duizenden guldens.
De schuldbekentenis stond to L. o
n den burgemeester van Amst dam.
Do directie van de voorschotbank ver
trouwde het zaakje niet, zeide aan bie
dt r, dat hij den anderen dag moest te
rugkon n on het stuk kon achterlaten.
Tot Lstste wa. de imn niet be
reid. Hij verdween en is niet meer ver
schenen Bij ifo. ,n .tie Meek den bur
gemeester niets vau oen door hem ge-
toekende schuldbekentenis bekend,
zoodat t hit; gold -n p >*ing tot op
lichting. De politie onderzoekt de zaak.
Tot nu toe zonder resultaat. (Tri.)
Zakkenrollers.
Op den Goudschen Singel te Rot
terdam is Dinsdag, tijdens den markt
dag, v nwj P. J. H., hui vrouw
van A. v. M. wonende te Schiedam,
een portemoni denmei f 15 ontroofd.
Hetzelfde overkwam don timmerman
A. H. uit het West land en nog ver
schillende andere personen. Later op
don dag zijn twee verdachte zakken
rollers J. V. en O. H. aangehouden.
Ongeval van een trein.
Op den spoorweg van Warschau naar
Weenen is bij Skiernicze een trein
door 18 bandieten overvallen en ge
plunderd.
Eqnigen reden mee in den trein en
trokken aan de noodrem.
De boeven namen voor 20,000 Roe-
bol mee. Alles was in 20 minuten
afgeloopen.
Te Hasselt is in den nacht van
Dinsdag op Woensdag bij Z. K., op
do achterlaat!, ingobroken en ongeveer
f 500 gestolen.
De op de OostorBchelde gezonken
goederenboot „Rotterdam" is gisteren
nacht, nadat een gedeelte der lading
in lichters is gelost geworden, gelicht
en te Wemeldinge binnengebracht.
Maandagmiddag verscheen het poc
ket uit Middelburg, vergezeld van den
kapitein der marechaussees en twee
marechaussees, ter plaatse in verband
met de mishandeling van den kapitein
Veenma van de „Rotterdam'* en het
zich wederrechtelijk toeëigenon van
genoemde boot met lading. Het on-
doraoek was desavonds zes uur afge
loopen en werd kapitein Verwilligen
van do sleepboot „Carolina" gevan
kelijk medegevoerd.
In vele kerkelijke gemeenten in
Friesland komt in de voorwaarden van
verhuring van boerderijen aan de
Semeonte of particulier behoorende
o bepaling voor dat de huurders gratis
per rijtuig den predikant moeten bren
gen en halen, wanneer deze in een
ander dorp moet preeken. Te Opeinde
heeft men deze voorwaarden nu ge
schrapt, ook al omdat de meeste pre4-
dikanten fietsen en de openbaro mid
delen van vervoer vermeerderd zijn.
.j
GOUDA, 14 December 1911.
De Staatscourant n°. 293 bevat wij
zigingen in de statuten Van de ver
een iging tot bestrijding der tuberculose
voor Gouda en Omstreken, thans ge
naamd vereen iging tot bestrijding dor
tuberculose voor Gouda, alhier.
De gevolgen der Tariefwet-Koikman.
Als spreker van de vereeniging Het
Vrije Ruilverkeer trad gisteravond in
een door de Vrijzinnige Stadie- en
Propagandaclub belegde openbare ver
gadering in de Sociëteit de Réunie,
op de heer W. de Jong van Scheve-
oingon, die bet. onderwerp behandelde:
De gevolgen der Tarief wet—Kolkman.
Na een welkomstwoord van den
voorzitter der club, den heer I. van
der Want, waarin deze meedeelde dat
de behandeling van dit onderwerp zou
geschieden afgescheiden van elke po
litieke richting en uitsluitend be
schouwd van economisch standpunt
ving de heer de Jong zyn rode aan.
Van dmdoor een aandachtig pu
bliek dat de groote zaal byna geheel
vulde met gloed uitgesproken rede,
willen w|j trachten een kort overzicht
te geven.
Spr. begon met te zeggen dat het
heffen van invoerrechten als in deze
Tarief wet bedoekt, volstrekt niets met
politiek uitstaande heeft. De £L-K.
heeren Smulders en Gorris hebben dit
ook onomwonden erkend.
Dat do heer Potharst uit Gouda zich
op het Middenstands-congres .te Roer
mond uitsprak vóór de Tarief wet
alleen op grond van poliriek bewijst
dat deze economische zaak op aller
treurigste wijze tot een politiek gedoe
wordt vertroebeld.
Achter* a volb*..is gaf spr. een his
torisch overzicht van de geschiedenis
vnu den '*rijhand«l, van af 1821-, en
k a im fl.tai.ia tot de iuv-mrrecbtea
die sinds 1877 inet een norm van 5"
worlen gel» ven.
Het ideaal van het Vrije Ruilver
keer zou zijn ook deze 5% te dr n
verdwijn, n, maar dit heeft groote Ix-
zv.aien cl aai- het karakter van het lx*-
staande tarief uitsluitend fiscaal is.
Elk hooger recht wordt wordt door
het Vrije Ruilverkeer bestreden, ook
al kwam het de tijds van min. Pierson.
Do Memorie van Toelichting tot het
Tariefontwerp-Kolkman zegt dat de
importeur w.-l een ieel van zijn winst
zal laten vallen, teneinde zoodoende
aan het hooge: i invoerrecht te kun
nen voldoen.
Talrijke voorbeeldon voerde Spr.
aan om te bewijzen dat het invoer
recht op buitenlandscho artikelen ge
heven, niet alleen wordt betaald door
den kooper van hét land, dat de in
voerrechten heft, maar dat het per
centage van die invoerrechten vaak
wordt vordubbeld of nog hooger wordt
gesteld en betaald.
De Tariefwet-Kolkman daarentegen
wil bevordering der nationale indus
trie, draagt dus een protectionistisch
karakter.
Spr. betoogt in den breodo dat be
lasting geheven uit invoerrechten en
accijnzen het zwaarst drukt op don
arbeider en middenstander, die het
grootst aantal vormen der verbruikers
van de belaste artikelen van dagelijk-
sche levensbehoeften, terwijl de kapi
taalkrachtigen, wier aantal geringer
is, daardoor ook minder in die indi
recte lasten bijdragen.
Als teekenend beeld daarvan wees
Spr. op de in Duitschland bestaande
graanrechten, waar door de macht van
et landjonkerdom rechten op het daar
slechts benoodigde l/jo "Gel< na
voerde graan worden geheven om de
prijzen der f/j# deelen in eigen beheer
omhoog te kunnen dry ven en op die
wyzo door oen Duifcsche wet 121)0
millioen te doen opbrengen, die in
hunne zakken vloeien.
De Tariefwet zal, zegt min. Kolk
man, de nationale industrie bevorderen,
maar moet tegelijk dienen om de
schatkist te helpen aan gold voor
sociale wetgeving. Spr. toonde duide
lijk aan dat het bevorderen der natio-
nale industrie volkomen uitsluit de
ontvangsten aan invoerrechten, daar
er dan eenvoudig van het buitenland
niet wordt ingevoerd. Maar die be
vordering dor nationale industrie is
een valsche leuze der protectionisten,
daar die bevordering niet geldt d e
industrie in het algemeen, maar alleen
en uitsluitend is een gunstbewijs aan
bepaalde firma's die doos^itsluiting
van de buitenlandache concurrentie 't
monopolie krijgen voor Holland van
hun industrie. Spr. wees hierbij op
het rotatiepapier voor groote courant
drukkerijen van de firma van Gelder
Zonen te Amsterdam, op de fabrieken
van het aardewerk als kopjes en bak
jes, borden enz. van de firma Regout
te Maastricht. Dat toevallig twee mi
nisters van dien naam in het Kabinet
'vau thans zitting hebben is natuurlijk
niet van invloed op dit ontwerp, 't is
alleen ©on zeer byzondere toevallig
heid, zeide spr.
En die bevordering van industrieën
het is ook al weer met bewijzen aan
getoond, gaat eveneens ten "koste van
den verbruiker, die den hoogeren prijs
betaalt van het artikel, vermeerderd
met het voor den buitenlander te
heffen invoerrecht. Dat zal gebeuren
zegt spr. indien tenminste geen trusts
of groot-fabrikanten uit het Buiten
land in Holland zelf filiaal fabrieken
gaan oprichten, di© de Hollandsche
industrie zullen neerdrukken en het
nationaal vermogen door overbrenging
van het verdiende kapitaal naar het
buitenland, verminderen.
Spr. toornt tegen de voorgestelde
meelrechten, waarbij wel zorg gedra
gen wordt het voermeel voor het vee
vry te laten, wat heel barmhartig is,
daarentegen het buitenlandsch meel
te belasten, waardoor aan de 17 meel
fabrikanten hier te lande meer dan
een millioen in den schoot wordt ge
worpen, dat aan de verbruikers wordt
onttrokken. Voor die menschen-ver-
bruikers komt het er blijkbaar niet
op aan.
Toen de Kamerverkiezing in zicht
was verklaarden de Kamer-candidaten
Kolkman, Talma, Heemskerk en Veg-
tel zich alle tegen meelrechten, maar
toen de drie eerste' achter de groene
tafel op het Binnenhof hadden plaats
genomen, waren de ministers Kolk
man, Talma en Heemskerk, dat glad
vergeten, want het ontwerp-tarief wet
door Kolkman ingediend stelt thans
juist meelrechten voor.
De bewering dat protectie lijdt tot
loons verhooging is onjuist Geheel onaf
hankelijk van eikander is door de
heeren Brosse, redacteur der N. R. Crt.
en de heer ter Kuile industrieel te En
schede een onderzoek daarnaar inge
steld en toen ia gebleken dat de ar
beiders aan de Duitsche grenzen juist
zooveel meer verdienen als zij aan ver
hoogde invoerrechten meer voor hun
levensonderhoud moeten betalen^
I)aarb|j brengt het nieuwe tarief een
verhooging van zeker 10%, welke ver-
hooging onmogelijk op de loonen sal
kunnen worden betaald door de werk
gevers die door de verhoogde rechten
evenals de werknemers zwaar worden
gedrukt.
Dat de werkloosheid niet zou vermin
deren, bewijzen de toestanden in het
protectionistisch Amerika. Het tegen
deel is trouwens ook erkend door mi-
nistor Hoemskepk bij het debat over
werkloosheid in de Tweede Kamer.
Een sterk sprekend bewijs is ook dat
de groote cnocolaadfabriek van Stoll-
werek, in Duitschland zyn fabriek;
door de hooge rechten heeft moeten
sluiten en het geheele bedrijf flier
wereldfirma naar Engeland, -den vrij-
handelsstaat is verlegd.
Dat Hollanders in het buitenland
werk zoeken houdt met protectie vol
strekt geen verband. Dat zelfde ver
schijnsel bestaat ook in Duitschland
b.v., waar vele arbeiders over de gren
zen trekken om in den vreemde hun
bestaan te zoeken.
De indeeling grondstoffen half- en
heelfabrikaten noemde spr. allerdwaast
,en absoluut ongeschikt voorde praktijk
Wat voor de oen grondstof is, is
voor de ander half- of heelfabrikaat.
Een dergelijke indeeling is zeer on
billijk en ook niet door te voeren
Bevordering der industrie is mede de
vlag waaronder dit ontwerp is inge
diend. Maar, waren niet op, aldus spr.,
op de Tentoonstelling te Brussel eon
groote massa statistische gegeven bij
een, ontleend aan de Aperyus van het
Departement van Landbouw, Nijver
heid en Handel, die het zoo duidelijk
te kennen .gaven dat NederlandVhan
del, landbouw en industrie in den
grootsten bloei verkeert?
Een gróót nadeelig gevolg zal ook
zijn de maatregelen van weerwraak
die de door het invoerrecht getroffen
buitenlandscho staten zullen nemen
ten opzichte van de Nederlandsche
uit voerproducten
Die retorsie-maatregelen worden
thans reeds uit Amerika aangekon
digd voor bloembollen, indien het
Amerikafirfiflch meel hier te lande zou
worden belast. Resumeerende kwam
Spr. tot de conclusie dat deze Tarief-
wet zal zijn een ramp voor Nederland
en Spr. was het volkomen eens met
het indertijd door Staalman gesprokene
dat deze wet oen rooftocht houdt op
de zakken der minstgegoeden, die in
elk artikel, en Spr. somde daarvan
een heele reeks op, van hun dagelijk-
sche levensbehoeften zullen worden
getroffen door verhooging van pi
Door deze wet wordt het gehe
Nederlandsche volk gebrandschat.
En waarom? Voor de ouderdoms-
pensionneering.
Volgens Spr. zal door een ieder f 25
f 3(K door deze Tariefwet per jaar
moeten worden betaald. Voor het
ouderdomspensioen van f 2.73 per
week) zal verder moeten worden afge-
staani door eiken werknemer en werk
gever 12 ct. per week van 16—70
jaar. Op deze wijze moet 9'/k millioen
worden opgebracht door de arbeiders
en 91/% millioen door de werkgevers.
Spr. achtte een dergelyk stelsel
met een resultaat vanf 2.73 's weeks
onverantwoordelijk.
Nadat in de pauze gelegenheid werd
geboden zich op te geven voor debat,
waarvan echter geen gebruik werd
gemaakt» gaf spr. ten slotte nog eenige
marquante staaltjes van het dwaze en
onhoudbare der bewering dat deze
tariefwet zal brengen bevordering der
nationale industrie en besloot zijn
interessante rede met een opwekking
tot de aanwezigen om steun te ver-
leenen aan het krachtig protest, dat
door meer dan 100 adressen reeds
aan de Tweed© Kamer is ingezondon,
opdat de Regeering wete dat het volk
zich in al zijn geledingen voelt aan
getast door deze wet.
De voorzitter der leidende vereeni
ging bracht de heer de Jong dank
voor diens belangrijke rede, en de
talrijke aanwezigen voor hunne tegen
woordigheid en sloot daarop de ver
gadering.
De Toepassingen der EleotnciU it
Wij ontvingen van de Gemeente-
Lichtfabrieken, afd. Electrkateit een
boekje getiteld „De Toepassingen der
Electriciteit", hetwelk geschreven is
door den eleCtr.-ingeniour W. Slagter.
Dit boekje geeft na een korte in
leiding, waarin wordt gezegd dat
electrise,he verlichting tegenwoordig
niet meer iets is, dat als luxe behoeft
te worden beschouwd, maar dat deze
thans valt onder ieders bereik, dat de
electriciteit door hare toepassing in
woning en bedrijf werkelijk gemak on
financieele voordeelen biedt, een be
trekkelijk 'godetai 11 eerd overzicht van
de electriciteit haar ontstaan, geleiding,
verbruik, toeting en gevaren, over de
belangrijkste toepassingen der elec
triciteit, over de [electromotor in alge
meen gebruik en over de electriciteit
id de landbouw, waarna in een slot
hoofdstuk eenigo algemeen© beschou
wingen aan 'het verhandelde zijn vast
geknoopt.
Dit f>oekje hoeft ten dool de nog
niet aangeslotenen aan do Centrale te
wijzen op hetgeen door het electri-
citeits bedrijf kan worden verricht,
welke gemakken en besparing daar
door kunne© worden verkregen on het
geeft den electriciteiU-gebrui kers me
nige weak, die hen van nut kan zyn.
Achter in het boekje is een aan-
sluitingsformnlier gehecht, waarbij de
voorwaarden voor stroomlevering door
de Gemeente Lichtfabrieken zijn opge
nomen.
Men neme keunis van dit practiseho
werkje.
De afd. Gouda van de Neder!
Vereen, tot afsch. van Alch. Dranken
zal l,tB Kerst lag 25 Pec. a. s. des
avonds 7 uur een openbare feestavond
geven in de zaal „Concordia" aan de
Wosthavon, opgevoerd wordt het Anti-
Alcoholisch Tooneelspel„Z'n eenige
jongen". Als feestredenaar treedt op
de heer T. Vleeming van Rotterdam.
Bij de heden ten overstaan van den
Notaris R. W. H. Pitlo in het Hotel
de Zalm gehouden verhooging van
eene Bouwraanswoning, Kaapborg, 5
roeden Hooiberg en verschillende per-
oeelen Wei- en Hooiland en Water
in den Oostpolder was de inzet als
volgt:
1* perceel fT>100.—2* perc. f 3300.
3' perc. f 8300.—, 4° perc. 16100.-.
Voor de Vereeniging de Dageraad
zal Maandag 18 Doc. in het Gebouw
Morgenrood de heer J. van Rijswijk
van Rotterdam optreden als spreker
mot pet onderworp„Heeft Christus
bestaan
AARKTBERICHTEN
GoUda, 14 December Iftll,
GRANEN Weinig verandering in de
pryzen. Buitenlandache gianen vAt.
TarweZeeuwache 9.75 k io.<
mindere dito 9,35 4 9.50. Afwijkende
Polder 7.50
7 a5
- 7«a5 I
kilo f 6.60 0.75 GeratWinter 6 40
8.50 A 9.-. Polder
Rogge Zeeuwache 7 35 A 7 xo. Pol
7.— k 7.35 Buitenlandache JH
4
•lder
7-a5 Buitenlandache per 70
665. Zomer -k f Che
valier 7.— k 7.50, Buitenl. voergerat
per 6$ kilo 5.50 k f 5.75. Haver per
H.L. 475 k 5— Per 100 kilo 9.35
k f 975. Hennepzaad Buitenlandache
per 50 K.1I0 ƒ875 4/-—. Ranarie-
zasad 13.— k f 14.Kar wij zaad per
50 Kilo Jk Koolzaad
>3 50*/ «4-5° P*r Hectoliter. Erwten
Kookerwten 19— 4 19 50. Buiten
landache voererwten per 80 Kilo 7.50
ii 7.75 Boonen bruine boonen 19.50
k f 30.50 witte boonen 26.— a 37,
Paarden boonen 8.50 a 9 Duiven
boonen 10.50 k J 11 Maia per 100
KiloAmerikaanache Mixed 8.75 k
f 9.—. Kleine ronde 8.75 i 9.—.
Veemarkt Melkvee, fredet. aanvoert
nandel zeer atug, echter prijzen hoog.
Vette varkena, goede aanvoer, handel
vlug, 24 i i6l/i ct. per hall K.G.
Biggen voor Engeland, goede aanvoer,
handel redel,, 19 k 21 ct. per half K.G.
Magere Biggen, goede aanvoer, handel
flauw, f 1.35 k1.50 per week.
Vette Schapen, redeL aanvoer, handel
traag, 20.— k 35.—.
Lammeren goede aanvoer, handel traag
»6.— a 10.-.
Nuchtere Kalveren, redeL aanvoer, han
del vrijwel, 9A «3
Graskalveren aanvoer, handel
f
Pokkalveren 14— k f at
K«a«, aangevoerd 66 partijen, handel
vrijwol
ie kwal. 40.— kf 43. -. ade kwal
36.— k f 39.—.
Zwaardere 40.— i f 44-—
Noofdhoilandzche %/f
Boter 1506 stukken van '/g K G Handel
afloopend. w
Goeboter 1.40 k f 1.55.
Weiboter i.sj k 1 30,
TWEEDE KAHtR.
Vergadering van heden 14 Dec.
Waters taatsbegrooting.
Heden was het woord aan den mi
nister van Waterstaat.
Bij hetprelaten van het kamerge
bouw tu-MHpchfc was de minister in
een allesbemnve aangename stemming.
De nacht was kort en de minister
heeft zoo goed als geen gelegenheid
gehad nog eens diep na te denken,
hy hoopte dat de Kamer daarmee
rekening zou houden.
Over den Zondagsdienst behoefde de
minister niets toe te voegen, aan het
geen hy verleden jaar zeide, zoowel
met de belangen van het personoel
als met die van het reizend publiek
moet rekening gehouden worden. Wat
de dienstregelingen betreft, gaf do
minister als algemeen antwoord aan
alle afgevaardigden die dit onderwerp
bespraken, dat hij voortdurend bedacht
is op verbetering en uitbreiding. En
kele verbeteringen kunnen slechts
worden aangebracht wanneer dubbel
spoor is aagetegd, zooals bijvoorbeeld
op de lijn GroningenZuidbroek, waar
het tweede^spoor in 1913 gereed zal
zyn.
Het gebrek aan materieel achtte de
minister oen zoor groot euvel. Doge-
volgen ervau kunnen zeer groot zyn,
doordat vertraging in hot vervoer
bouwwerken kan stil leggen, aanslui
tingen met overaeosehe 'verbindingen
doen missen enz.
De' minister waa zelf er zeer van
overtuigd dat alles gedaan moet wor
den om aan dit euvel te geraoot te
komen. Dat in Duitschland voldoende
voorraad wagon» aanwezig was, zooals
door sommige h**eren wa» gezegt, ont
kende de minister met aanhalingen
uit een Duitsch vakblad. En dat te
kort in Duitschland deod zich hier
zelfs gevoelen. Nederlandsche
wagens gingen veel vorder Duitsch
land in en daarom was myn ze langer
kwijt.
Ook wees de minister er op dat hot
vervoer buitengewoon sterk was toe
genomen.
De minister gaf den heer Troub toe
dat de staatsspoorwegen wel wat zui
nig waren met de aanschaffing van
nieuw materieel, maar toch is aange
schaft naar gelang eener normale
stijging van het volvoer. Dit jaar
»teeg_dat vervoer echter abnormaal
snol. Voor het komende jaar is voor
oon bedrag van vier millioen vier ton
aan materieel beateld.
De minister achtte hot ook niet on
geschikt, dat de afnemers in catogo-
rieen werden gerangschikt b|j de vor-
deeling der beschikbare wagons n.l.
de geregelde afnemers, de vrij-gere-
gelde en de sporadische afnemers.
Daardoor zou de billijkheid althans
bevorderd worden.
De abonnementsprijzen voorfrtizij
gors zijn reeds zoo belangrijk verlaagd
dat nog lager gaan een onbillyke
eisch is.
Ixikaalspóren door het rijk laten
aanloggen, kon niet zoo gemakkelijk
geschieden als de heer Ter Laan wel
meende. Gedeputeerde Staten moeten
daartoe het initiatief nemen wanneer
de noodzakelijkheid voor een bopaaid
traject is gebleken.
De aanleg van de lijn Boskoop -
Gouda wordt met kracht ter hand
genomen. Wanneer met juistheid een
begrooting is samengesteld zal de
minister wanneer het bedrag nog niet
geheel gedekt is, nog gaarne nader
overwegen.
De minister zag het belang van den
aanleg dezer lijn zeer duidelijk in.
Wanneer de acht ton niet bijeen
komt, zal de minister desnoods wij/.i
ging der ovoreenkomst overwegen.
Verschillende door de leden be
sproken spoorlyntjes passeerden de
revue. Dat de leden wel eens meer
vroegen dan gegeven kon worden,
bleek uit verschillend© mededoelingen
van den minister. Deze vergeleek oen
hoer De 8tueri»#die jaar in jaar uit
voor de lijn Weerdt -Echt pleit, met
Chanlecter, die meende dat de zon niet
kon opgaan als hij niet gekraaid had.
De regeering was diligent en al gii
het langzaam, de minister hoopte to<
«lat de neer de Stuers spoedig met het
treintje zou ryden.
De minister kwam nu bespre
king van het personeel
Een groote moeiiijkh
ring van de diensttijd is het. dat hot
personeel telkens verplaatst wordt. De
tijd die het personeel rust heeft in een
ander© plaats dan zyn standplaats,
geldt voor dienst. In de werkplaatsen
van hetpersone ;l wordt vastgehouden
aan den 10-urigen werkdag en wel
degelijk wordt daarbuiten gestreefd
naar inkrimping van den dienstiid.
De minister had een onderzoek laten
instellen en had in 82 dagen slechts
één dienst van 15'/j uur wa» voorge
komen, terwyl het gemiddelde 10'^
De gemiddelde diensttijd van con
ducteurs was gebleken 1012 uur te
zyn, voor machinisten van 9—12 uur.
In verband met déze medodoelingen
verzette de minister zich tegen hot
«rijt van den lieer Troelstra dat hij
een Jedepop" zou zyn» die zich niet»
gelegen liet leggen aan de belangen
van het personeel. Integendeel de mi
nister deed wat hy kon, en waar hy
in bet belang van dat personeel
Een wetsontwerp op de regeling
van het tramverkeer kan de minister
roorioopig niet toezeggen. Het i«
zoon uiterst ingewikkeld Vraagstuk
en het werk dat voor den minister
ligt opgehoopt, is too flproot dat deze
zaak nog eenigen tyd aal moeten
wachten.
De dion»tvoorwaarden besprekend,
zei do minister hot beter t« ach ton
voor vijf jaar het reglement goed te
keuren1 dan voor drie jaar, omdat dat
grooter waarborg gaf voorde regeling
van het pensioenfonds. Immer» aan
het reglement was de bepaling ver
bonden, dat dat fonds binnen twee
jaar geregeld moest zijn.
Toen de minister dat pensioenfonds
tor hand nain, wist hy dat hij een
'npopulaire zaak begon maar «lat weer
hield hem niet te doen wat hij meende
dat in het belang van het personeel
i». Wanneer de pensioen k wok tie een
maal van tie baar» is, zal positieverbete
ring veel «nel Ier verkregen! kunnen wor
den.
De minister was er tegen dat (Het
personeel er ooit de dupe van zou wor
den, wanneer de Mij. door uitbreiding
van baar wolken te veel geld zou noo
dig hoblxm. In dat geval zou de minis
ter noodig ter hulp willen koniyn.
Z.K.H Prins Hendrik wordt heden
avond per S.8. 9.18 van het Ixio in
de residentie verwacht.
Washington, 14 Deo, Het Hui* van
afgevaardigden hooft met 300 «temmen
tegen l de motio-Hulzor aangenomen,
strekkende tot onmiddellijke opzegging
óan hot verdrag van 1832 tusschen
Rusland on de Vereenigde Staten, we
gens do weigering van Rusland om
Amerikaanseho passen, die aan Jf>den
zijn uitgereikt, te erkennen.
Gibraltar, 14 Doe. Een telegram
meldt, dat alle passagier» van hot ge
strande stoomschip Delhi geland zijn.
Den Haag* I)<> vice-president van
don Raad Van State, *hr. Mr T. J.
van Hwinderon is hedenochtend in r,iin
woning plotseling ernstig ongesteld
geworden, zoodat geneeskundige hulp
moest worden Ingeroepen.
Er hééft reed» oen consult met Dr.
Roessingh plaat» gehad. Do toestand
moet zeer zorgelijk zyn.
Borlyn 14 l>oc. Te Haargomiind bij
Berlijn heeft een hevige henzine-ont-
doffing plaats gehad. Drie personen
iggen nog onder het puin van hot
ingestort© gebouw; velen zijn ernstig
gewond.
Urielle. Heden is hier plotseling
overleden Dr. W. van den Berg, sedert
22 jaar predikant der N«d- Herv
Gemeente. De overledene bereikte don
leeftijd van 58 jaaf.
Den Haag. De schilder Mosdag
neemt in beterschap toe.
van het Koninklyk Meteriologisch-
Inatituut te DE BLLDT.
Hoogste barometerstand 768.4 te
Breslan, laagste stand 743.2 te Mul in-
heed.
Verwachting tot don volgenden dag:
Meeat matigt> zuidwestelijke tot zuid-
(xwtelykc wind, godoeltolyk bewolkt
weinig of goen regen kouder.
der nieuwste modellen
Wintermantel*, - Costume#,
ülou#en,.)upe#, J upon#. Robe*
en Japonstoften
alsmede een© groot© keuze
PKLTfcNMKl
van de goedkoopste töt do beste
soorten en scherp eouctirroerendo
prijzen.
Aanbevelend,
MAUKT 26, GOUDA.
VAN
fit fff O*»»# del le A mstf.rtUni
14 DEO 1911.
Sltuidrraiaeru -'wJ.™*
Nol. Cert. Woriraiyirej
Schuld 3 pot.
Oostenr. Belastingvrije
Krononrente 4 pet.1
Port. Obl. 8de Serie
Arnort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
i. Ooi. (Gr. Russische
BURGERLIJKE STAND
GOUDA.
GEBOREN 13 Dec. Oorar<te Jo
hanna, ouders J. van dt^ilolm en
Streng. Hendrik* Isma, uud©rt
A. Brussó en K. J. Zorg. PouTina,
ouder» A. Rabouw en E. do Zeeuw
GEHUWD 13 Dec. G. O. do,Jong
en L. M. v»n der klcijn. J. U
de Jong en I). den Blijlter. 1'. G
Kleijiienbnrg en D. de Vriw -
Mouthaan.en A. E. »»n Dijk
O VERLEDEN12 Dee. M. Kien.
38 j., geh. met A. Handen. 14. K
88 j., wed. A. Braam
208
64V»
aSuw.niü.) 1898 4 p: t.
obl (Nicofai Spoor
weg) 1867-69 4 pot.
fd Obligatie 6© Emis
sie 4 pot
Japan. Obl. 1899 4 pet.
[Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding I»w-
nitig 5 pot,
Obl 1889 4 pot.
Venezuela Dipl. Schuld
1906 3 pot.
Ilank enCmltfl lastri
iitiffru.
Nod. Bankatmdoolon
luduUr Ondfrucminieii
American Car »i Foun
dry Comp. 0. v. A.
ld..Smelting Refining
DO©. C'ert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Ov. Cert. v. A.
[U. S. Steel Orirp. 0©Tt.
v. Gew. Aand.
K»l Predict lasted, cz
ïiltuttr Ondc rnrmiuf rn
Han<Ud*ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. 'ultuur Mij. Aantl.2881
Nod. llandel-Mjf.C.v.AlBH'/n
NUbIhizw NUcn
KetaliOiUi" Mijnbouw
My. Uow. Aand.
Redjang L-boog, Mijn
bouw My. Aand.
[Great. Oobar Aand,
Prtroleam-Oudern-
Dortsche Petroleum In-1
dustrie Mij. Gew. A.l 100%
Kon. Ned. Mytot Expl.
v. Petr. Bron» C'.v A
82"%
91"
64
10O1
90'/,,
936,
H»
47
104 V,
50',
«Cl*
817,,
64'/.
90
H8',
104»,
59
56'/,
727. 73"»/,,
25»/,.
65'/,
290
01'/
f,70
44%
im%
«J7,
570
40%
101V
460
177
17",6
112
J 445
Shell" Tbe Transp. A
Trad Cf. 0* v. O. A 438
hrrptssrt «Urn
Nod.-Am. Ötoomvaart-
□My. Aand. 177
Stoom'vaart-Mij. „Zoo-
land" Preferente A. 115
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Prof. A. 17%
Is lis k -Onderarm izg en
Bindjey Tabak Mij. AH1
Nieuwe Asahan Tabak-
My. Aand. 16
Silan" Asahan Tabak
Mij. Aand. 42
Diversen
Maxwol Land Gpant
Gert. v. Aand. 4%
Peruvian Corporation
Lira. Cert. v. Aand. iD'/n
ftpoerwefen.
IJzeren Hi
wegmij. Aand. 81% 81%
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 91 91"
Zuid-Italiaan. Spwmy.B M Ifll
Serb» A-H Obl. 8 pot. «9"%ê 64%
VVarachrtU-W .«uien
Bpoorwtigmij. Aand. 183'/,
dito dito Act.de Jouis». f 10Ö-
Amerika. Atchison Alg. j
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand. 81
Union Pacific Railroad
Ov. CyftN-v. g«w. A.
WttbasW Gew. Aand.
PreileleralBffen
A msterdam A ayd3 pet
Hongarije. The I »-fte-
igs-Ge*. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongate 4% pOt.
Nat. «taatsf. flauw, Buitenl. stil, mij
nen vast, tramwaarden prijshoudend,
Amerikanen «eer vast, vooral Steels,
ook Amalgamated, tabakken tamelijk
levendig, petrolouras iet» beter, Urions
lusteloos, culturen flauwer, rubbers
stil
DB»),
31»/,
175»/,
17'/,
7
4',
0
