~sgerdL ^9".
BIxxxa.©3n.la,rxd..
Gemengde Berichten.
Hl
êfu
p
emeentelijke Arbeidsbeurs,
Stadsnieuws.
1 s |i
Telegrafisch Weerbericht
Officiesle Prijscourant
1°. ons Ooilege te machtigen tot
het voor rekening der Gemeente aan-
koopen van eene stoombrandspuit als
door de Commissie in haar rapport
omschreven
2°. ter bestrijding der kosten, ad
f 6000.de Gemeento-Begrooting
voor het dienstjaar 1912 te wijzigen
als volgt
a. Aan Artikel 10 van Hoofdstuk
XV (Buitengewone Uitgaven) wordt
toegevoegd een nieuw onderdeel, c,
„Kosten van reorganisatie der Brand
weer" (Volgnummer 219). f 6000.
b. Aan Artikel 3 van Hoofdstuk
VII (Buitengewone ontvangsten) wordt
toegevoegd een nieuw onderdeel, g
„Geldleening ter voorziening in de
kosten van reorganisatie der Brand
weer" (Volgnummer. 55) f 6000.—
Aan den Baad der gemeente Gouda.
De bijlage van de Commissie van
fabricage luidt aldus
Gouda, 15 November 1911.
Het kan niet worden ontkend, dat
de in A906 plaats gehad hebbende be
langrijke reorganisatie van de Brand
weer in deze gemeente groote verbe
tering heeft gebracht. Die reorgani
satie, een gevolg van het Raadsbesluit
van den 6 April van genoemd jaar,
'omvatte wij wenschen dit even in
herinnering te brengen hoofdzake
lijk uitbreiding van het aantal brand-
kranen op de waterleiding benevens
vermeerdering van het aantal slan
genwagens en de zoo n^odige aan
schaffing van een mechanische brand
ladder, voorts eene vluggere wijze van
alarmeering.
Indien wij de sedert de bovenbo-
doelde reorganisatie voorgekomen ge
vallen van brand nagaan en daarbij
letten op de resultaten welkó meer
bepaald met de slangenwagens en de
brandkranen mochten worden verkre
gen, dan kunnen wij niet anders doen
dan volmondig verklaren, dat het doel
in 1906 met de reorganisatie beoogd,
volkomen bereikt is.
Toch is naar onze meening verdere
verbetering niet alleen wenschelijk
doch zelfs noodzakelijk.
Bij de reorganisatie van 1906 werd
veel waarde gehecht aan brandkranen
op de waterleiding, aangezien de on
dervinding ook hier ter stede geleerd
had, dat daarin een uitstekend middel
gevonden wordt om spoedig met het
blusschingswerk te kunnen beginnen.
De sedert dien opgedane ervaring heeft
deze meening slechts kunnen verster
ken. Het is een feit, dat bijna alle na
het jaar k19(^6 voorgekomen branden
alleon met behulp van slangen op de
waterleiding konden worden gebluscht.
Erkend moet echter, dat het zelden
gevallen van zeer ernstigen aard heb
ben betroffen, dank zij ook het spoe
dig optreden der slangenwagens, er
het zijn juist die gevallen, waarop wij
het oog hebben als w\j beweren dat
verdere reorganisatie noodig is.
Geldt het een zeer ernstigen brand
of verkrijgt het vuur te veel uitbrei
ding dan zal zich de behoefte doen
gevoelen aan een krachtiger blusch-
middel dan brandkranen op de water
leiding en de gewone brandspuiten zijn;
hetzelfde zal het geval blijken als ook
in onze gemeente meer en meer ver
rijzende hooge gebouwen door brand
worden getroffen.
Hot is uit overweging van het voor
gaande, dat wij de eer hebben ons
tot Uw College te wenden met het ver
zoek wel te willen bevorderen, dat
van gemeentewege worde overgegaan
tot het aanschaffen van een mechanisch
gedreven brandspuit.
Waar wij ons overtuigd hielden,
dat Uw College het groote nut van een
dergelijk bluschmiddel mede zou inzien
werd door ons reeds bij voorbaat een
onderzoek ingesteld naar de werking
van verschillende door mechanische
kracht gedreven, brandspuiten, omtrent
welk onderzoek wij U het volgende
kunnen mededeelen.
Als krachtig bluschmiddel komen
o. i. voor deze gemeente in aanmer
king:
de stoombrandspuit,
de motorbrandspuit,
de zelfbewegende stoombrand-
1°.
2°.
3».
spuit,
4°. de zelfbewegende motorbrand
spuit.
Wat de zelfbewegende brandspuit
aangaat merken wij op, dat deze zoo
wel voor groote als voor kleine meer
uitgestrekte, gemeenten, veel aantrek
kelijks heeft. De zelfbeweging is ech
ter naar uit informatie bleek, zeer
kostbaar, niet alleen in aanschaffing
(op de door ons aanbevolen stoom
brandspuit maakt, hot een verschil in
prijs van f 3000.—) doch ook bij de
bediening, daar hiervoor een geschool
de bestuurder noodig is, die zich voort
durend moet oefenen. Zoo het een
vereischte is, gelijk in de grootste
gemeenten van ons land wegens het
veelvuldig voorkomen van brand, dat
personeel en spuit steeds gereed staan
om uit te rukkeff* verdient zelfbewe
ging aanbeveling,^ daar er in dat geval
een bespanning met paarden overbo
dig is, doch voor onze gemeente geldt
"ulks niet, waarbij nog komt dat 1
afstanden hier niet groot zijn. Wij
geven daarom de voorkeur aan oen
brandspuit; welke zoo noodig door ge
wone handtrekhfracht kan worden
voortbewogen
Het is derhalve slechts de vraag
de keuze behoort te vallen op een
stoombrandspuit of op oen motor-
brandspuit, door hand- of paarden-
trekkracht voortbewogen.
Onze Commissie is, wederom
grond van verkregen inlichtingen, van
oordeel, dat do aanschaffing van een
stoombrandspuit de meeste aanbeve
ling verdient, ook al mocht zij zeer
tot haar genoegen te Zaandam zien,
dat met een motorbrandspuit een
prachtig resultaat kan worden verkre
gen. Do aldaar bij de vrijwillige brand
weer in gebruik zijnde motorspuit gaf
een minuut na de ontsteking water.
Bij een stoombrandspuit is daarvoor
1012 minuten noodig.
Een motorspuit vereischt echter een
bijzonder nauwgezet onderhoud, een
voortdurend beproeven van den motor.
Deze laatste weigert somtijds bij de
minste onoplettendheid, waardoor do
voor het doel zoo dringend noodige
bedrijfszekerheid bij dit soort spuit ver
beneden die van eea stoomspuit staat.
Daarbij komt nog, yflat een motorspuit
belangrijk hooger in prijs is.
Wij geven alzoo de voorkeur aan
de stoombrandspuit.
Het is nu nog slechts de vraag of
Gouda één of meer stoombrandspuiten
behoeft, van welke capaciteit deze
behoort (en) te zijn en hoe het stoken
met kolen of petroleum, zal geschieden
Waar Gouda bij brand niet uitsla'
tend op een mechanisch gedreven
bluschmiddel zal zijn aangewezen, ten
haren dienste staan eveneens brand
kranen op de waterleiding en gewone
brandspuiten, vermeenen wij dat voor
alsnog éón stoomspuit in de bestaande
behoefte zal kunnen voorzien, ook
omdat door de aanschaffing van een
stoomspuit de meest mogelijke be
drijfszekerheid wordt verkregen.
Het zal .echter vooral met het oog
op gebouwen van meer dan de ge
wone hoogte noodig zijn, dat de even
tueel aan te schaffen spuit eon flinke
capaciteit bezit. Als eisch zouden wij
wenschen te stellen minstens 1000/1100
Liter per minuut, bij een straallengte
van 45 Meter (met éón straal van 25
m.M.) en 38 Meter (met twee stralen
van 18 m.M.) gelijk staande met een
opvoerhoogte van ongeveer of resp.
30 eri 25 M.
Eens. stoombrandspuit, welke aan
ize eischen voldoet, zagen wij te
Gorinchem in werking. Zij bezit het
vermogen het water met 4 stralen van
16 m.M. tot eene hoogte van 30 M.
op te voeren. Deze spuit kan ook
door gewone handtrekkracht worden
voortbewogen.
Blijft nog over de vraag welke
brandstof, stoenkolen of olie, valt te
irefereeren, wat van belang is met
iet oog op de kosten van aanschaf
fing, daar een spuit ingericht voor
het stoken met olie eene hoogere uit-
,af van f 450.vordert.
Aanvankelijk waren wij van mee
ning flat het stoken met steenkolen
met het oog op de bedrijfszekerheid
de voorbeur verdiende gehoord ech
ter de meening van bevoegde autori
teiten adviseert de meerderheid onzer
Commissie voor het stoken met olie.
Het stoken van een stoombrandspuit
met vloeibare brandstof moet zeer be
langrijke voordeelen hebben en wel
geen uitwerpeu van vonken of bran
dende stukken steenkool, geen roet
en een zeer gemakkelijk te regelen
stoomproductie. Het vereischt minder
toezicht en bij plotseling stoppen is
het vuur in eens uit, wat bij kolen-
stoken lastiger is.
Naar de meening onzer Oommissie
verdient het derhalve aanbeveling aan
te schaffen een stoombrandspuit met
een capaciteit van 1000/1100 Liter per
minuut en straatlengten van 45 en
38 Meter, als boven is aangegeven,
te stoken met vloeibare brandstof en
voortbewogen kunnende worden door
gewone handtrekkracht. De kosten
van aanschaffing eener dergelijke spuit
zullen bedragen ongeveer f 6000.—.
Zoo de Gemeenteraad mocht beslui
ten tot" de aanschaffing van een me
chanisch gedreven brandbluschmiddel
dan zulle^ wij Uw college nadere
voorstellen doen met betrekking tot
de bewaarplaats der spuit, hare be
diening, enz.
De Commissie van bijstand in het
beheer der gemeente-werken,
H. J. NEDERHORST, Voorzitter.
R. MOERKERK, Secretaris.
Is gedrukt rondgedeeld en wordt
ter visie gelegd.
(Wordt vervolgd.)
S taten-f eneraal
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 15 Dec.
Begrooting van Binnenlandsche Zaken
(Vervolg.)
De heer Tydeman ontwikkelt eenige
bedenkingen tegen het onderwijs aan
do Technische Hoogeschool, waardoor
o. a. het verloop te groot wordt.
Spreker vraagt hoe het staat met de
stichting van een scheikundig labo
ratorium te Delft.
Wat de Leidsche kwestie betreft,
betreurt spreker hot optreden van prof.
de Groot met een zg. gesloten brief.
Wat wilde de professor daar eigenlijk
mee bereiken Hij wil van de Kamer
middelen om het kwaad tegen te gaan,
maar weet blijkbaar zelf dat middel
niet. De Kamer al zou zij willen, kan
niet ingrijpen in deze, althans niet
onmiddellijk. De Senaat heeft zich
op waardige wijze gekweten reeds van
zijn taak. Alleen ging, de Senaat te
ver door openbaarheid .te geven aan
de berisping. De Tweede Kamer
en dit had prof. de Groot moeten
begrijpen alvorens hij in 150 exem
plaren ons zijn libretto gaf is niet
het geschikte college om het eigen
aardige studentenleven, en al wat daair
aan vast zit, te beoordedlen.
Het doel van prof. del Groot is dan
ook slechts geweest om te doen in
grijpen in den groentijd, gelijk hij
reeds sedert jaren tegen het groen-
wezen strjjd, in welken strijd hij echter
bij zijn collega's en bij het publiek
alleen staat Hot voorgevallene te
Leiden grijpt do professor j dan ook
alleen aan als een wapen in dien strijd,
en ontziet zich dus fiiet don goeden
naam van de reeds berispte studenten
aan te randen, de universiteit te Le
den en eigenlijk al onze universiteiten
in opspraak te brengen en aan het
ouderleed, dat bij deze zaak geleden
is, heeft hij in 't geheel niet gedacht.
Ook spreker meent dat prof. de Groot
maar zelf de verantwoordelijkheid moet
dragen voor zijn daad, juist op het
oogenblik dat hij ons land verlaad, en
zich zelf aan Verantwoordelijkheid, en
medewerking ging onttrekken.
Spreker neemt het groenwezem in
bescherming tegen het valsche ficht
dat er thans op geworpen is.
Wel hoeft hij in den laatstenjltijd
den indruk gekregen dat het peil f an
den humor bij 't groenloopq$ gedaald
is, en uit de jongste gebeurtenissen
heeft de sterke daling hem onaange
naam getroffen en verrast. Maar hij
vindt er toch geen aanleiding in,
maatregelen te vragen om het ont
groenen uit te roeien, wel ware het
te verbeteren.
De heer ter Laan treedt in bijzon
derheden over de regeling van het
vakonderwijs.
Wat de Leidsche schandalen betreft,
als er in deze verbetering komen zal,
dan moet zij komen uit de studenten
zelf. Als dat niet gebeurt, zal welke
maatregel ook geen uitwerking hebben.
In wat gebeurd is, z*et sprjker meer
een uiting van groote smakeloosheid,
dan van een verdorven karakter. Er
moet echter iets gebeuren om de ouders
van studenten en toekomstige studen
ten gerust te stellen. Als middel kan
de brochure van prof. de Groot ver
keerd zijn, maar 't is hoogst moeilijk
het juiste verbeteringsmiddel te vinden,
dat een dedaetisch middel moet zijn.
Op kalme en ernstige wijze moet de
jongelui het verkeerde hunner daden
onder 't oog gebracht worden.
Spreker dringt niet op straf aan,
maar dat is geheel iets anders dan
het recht trachten te stuiten, zooals
de heer de Visser poogde. Dit werkt
klassejustitie in de hand. Clementie
kan men inroepen en voor die roep
stem zal de rechter ook wel niot doof
blijven. Spreker acht Het optreden, in
den door spreker gewraakten zin, van
den heer de Visser, een vergissing,
gelijk hij het gaarne aan een vergis
sing wil toeschrijven, dat de heer
Scheurer de politiek en den godsdienst
met de haren bij deze kwestie sleepte.
Spr. betwist den heer Scheurer het
recht te beweren dat wat in Leiden
gebeurd is, bij christen-studenten niet
zou zijn voorgevallen. Bij de rechter
zijde vindt men dingen die veel per
verser zijn dan de Leidsche gebeur
tenissen. Wie boter op z'n hoofd heeft,
moet uit de zon blijven.
De hoer Nolens bepleit, om wat tot
stand te brengen op onderwijsgebied.
De heer van Wijnbergen keurt óók
ten strengste af wat te Leiden ge
beurd is. Van transactie kan hier geen
sprake zijn. Het oordeel in deze moet
scherp wezen, vooral ook om de goed
gezinde elementen in het studenten
corps, die er goddank óók nog zijn,
in betere banen te leiden. Het optreden
van den strafrechter moet hier geheel
buiten bespreking blijven, als voor
barig en niet rakende den minister
van Binnenlandsche Zaken. Er is geen
reden om aan te nemen dat het parket
zijn plicht niet zou vervullen, en daarom
is onjuist de aandrang van den heer
de Visser tot het,,niet instellen van
een strafvervolging. Ook spreker wil
door wetswijziging den minister van
Binnenlandsche Zaken bevoegdheid
verleend zien tot ingrijpen. En bij den
Senaat moet op afschaffing van den
groentijd worcfen aangedrongen. Hij
meent dat het optreden van den Senaat
te laat kwam. Deze had moeten in
grijpen vóór1 de liederlijkheden
beurde, waarvan hij op de hoogte had
moeten zijn.
De heer Lohmm is in de Leidsche
zaak het eens m it den heer de Visser.
Door verkeerde! behandeling dezer
zaak, lokt men f verkeerde gevolgen
uit. De algemeene afkeuring van thans
zou wellich' omkeeren, als enkele
personen slechts het slachtoffer werden.
Spreker meent dat de Regeering niets
kan doen tot afschaffing van den groen
tijd, omdat de studentenkorpsen par
ticuliere vereenigingen zijn. Maar wel
ware te overwegen wettelijke instel
ling van een Senaat, welke de belangen
der leden ook bij de Regeering kon
behartigen.
De heer Loeff meent dat hier alleen
valt te onderzoeken]! of sommige indi
viduen zicty. bebbenl schuldig gemaakt
aafi een strafbaar fait. En dat behoort
bij den gewonen strafrechter.
De heei Troelstrqi sluit jfcich volko
men bij ddh heer lloeff #n. Met alle
kracht kdnflt spreker er $njen op dat
de heer ^onnjan durfde pfTweren, dat
ien Leiden is geschMlt, overal
gebeurt. jSpreker weot'nret in welke
klingen fle heer Lohmam veljkeert,
jmaar in .de kringen, die «preker be
zoekt, kópien dergelijke Stagen niet
vóór. GeÉk recht moet vfor allen ge-
handhaaf® .worden. De rechter zal
trouwens wel uit zichzelf genoeg cle-
mohtie stof vinden, meer dan ten op
zichie bvj. van werkstaking. jt
P© heer Lohman betoqgt dat zijn
redej niet verstaan) is. AÜben door
tucht kan hier gestreden worden. De
strafrechter kan niejt ingrijpen.
De minister vón Binnenlandsche
Zaken betoogt,, dat» een departement
van Gntjerwijs reèds moet afstuiten
op het financieele bezwaar, afgezien
van verdere bezwaren.
Tegenover het 'verwijt, dat hót ka
binet niets tot stand brengt op onder-
iwijsgebied, wijst spreker op den om
vang van de stof, maar hij heeft
volhardingskracht genoeg om tenslotte
iets tot stand te brengen, als hy na
1913 gehandhaafd blijft althans.
Eindelijk behandelt de minister de
groenkwestie te Leiden.
Avondvergadering.
De avondvergadering waarin de af-
deeling Posterijen en Telegraphie van
Waterstaat werd behandeld geeft ons
geen stof voor een overzicht. De heer
Ketelaar deelde mede, dat aan direc
teuren van post- en telegraafkantoren
een aanschrijving was gericht, inhou
dende dat zij voorloopig geen protes
tanten moeten benoemen. Deze door
den spreker zelf eigenlijk ongelooflijk
geachte mededeeling bleek op een
vergissing te berusten. De aanschrij
ving was, naar Minister Regout ver
zekerde, slechts tot een directeur ge
richt en wel in een katholieke ge
meente waar, onder den invloed van
een zeker drijver, bijzonder veel pro
testanten schijnen te zijn benoemd. De
zaak had dus in elk geval geen alge
meen karakter.
Brand bij de Haagsche Courant.
In aansluiting op een bericht dien
aangaande, meldt men ons nader
Ongeveer kwart over acht ontstond
gisteravond door tot nu toe onbekende
oorzaak een fel uitslaande brand in
een der redactie-bureaux der Haagsche
Courant, gelegen op de bovenstaande
verdieping. De vlammen sloegen dade
ls k met groote kracht naar buiten en
vooral met het oog op de boven het
brandend bureau gelegen couranten
zolders was het gevaar voor uitbrei-
ding groot. De brandweer wist echter
met drie slangen op de waterleiding
het vuur tot het eene bureau te loca-
liseeren. In twintig minuten was de
brand bedwongen. De heer Sijthoff,
directeur der Haagsche Courant was
met zijn familie te Scheveningen.
Doordat al|e toegangen tot de bureaux
waren afgesloten, ondervond de brand
weer bij de blussching veel moeilijk
heden, daar de deuren mQesten ge
forceerd worden. De commandant der
brandweer, jhr. Wichers leidde het
bluschwerk De burgemeester der Resi
dentie jhr. van Karnebeek was ter
plaatse aanwezig.
Uit Emden wordt geseind
Drie haringloggers, de»Jakob van de
Neptunfischerei, de Braunschweig van
de Emdener Heringfischerei eh do'Der-
flinger van de Heringfischerei Grpszer
Kurfürst, die respectievelijk 18, 29 en
27 Oct. uitgeloopen waren, zijn nog
niet teruggekeerd.
De bemanning van de Jakob" be
staat uitsluitend uit 13 Nederlanders.
Een|reclamekaart voor Rotterdam.
B. en W. van Rotcrdam stellen den
Raad voor, hun een blanco krediet te
verleenen voor het doen aanmaken
van een plaat van Rotterdam, in kl#
rendruk, ter verspreiding op statiJ
en in hotels in het buiteylandji
navolging van de Duitsche en Ztj
sersche steden wordt de kaart
ingericht, dat zij op aanschouwelijke
wijze den plattegrond en het tffiid
van de ligging der geheele stad w
geeft. In de verspreiding van
dergelijke afbeelding zien B. en'i!
een middel om tot een bezoek 'j|
Rotterdam en meer speciaal aami
havens uit te noodigen, wijl doo
rondvaarten, op particulier initi.
tot stand gekomen, is gebleken]!
de rivier tot steeds stijgend be^
lanleiding geeft. j L"
De kosten vaïi opneming zuil
ongeveer f 3900 bedragen. Op een
laag van een 5000 exemplaren kota
daar nog een f3000 bij. De Vera
ging tjot bevordering van het vrd
delingenverkeer heeft zich bereid]
klaard aan Óen doelmatige versd
ding ipee te Werken, terwijl B. en
vertrohwen, dat vele handelskantft
•ok op het verkrijgen van dergö
datenJvofer hun buitenlandscHe
piön prijs zullfn^ite
lenigerlej1 wijï
tegomoel
jstellen. waardoo.
de kostep kan a
ibmen.'
ij
Menj meldt.
s-HAlpt.», diti
rein uitNodoflhi
%pft, dat ni0t u
l^hdsche
Te, Berfleiwl
onrust óver wp.™!, wum» wam u
gezien te hebben in de Rijkevóor
bosschen.
piqfstal.
AntWerpih aan
asinkomat van e«„„
mói gqccjnstateeij
ginder» da|vj300 HoR
Iwenéft waren'
t g%
De 58-jarige echtgenoot van den
hoer de V., te Naarden, is door pnbe-
kendd oorzaak in de Bussumraervaart
achter haar woning geraakt en ver
dronken.
Aan boord van het zeilschip Frede-
rika, schipper J. 8., liggende op de
Maas onder de gefiieonte Pernis, is uit
de roef een blikken trommeltje gestolen
inhoudende een bedrag van 500 mark
aan goud geld, beneveng eenig Duitsch
papierengeld.
Eenige dagen geleden vond men in
de zakken vt n een marskramer, die te
Berlijn op jtraat was gestorven, voor
150,000 mK- aan geldswaardige papie
ren en effecten. Nu is te Flensburg
weer een rijke arme gestorven, een man
die voor anderen de huur placht op
te halen en een armoedig kamertje
bewoonde kort voor de begrafenis
vond men in zijn woning voor 200,000
mk. aan effecten.
Aanvragen van werknemers op
15 December.
1 kantoorbediende,
1 reiziger,
1 timmerman,
3 opperlieden,
3 schilders,
2 stokers,
1 bankwerker,
1 waschvrouw,
1 bakker,
1 sigarenmaker,
4 grondwerkers,
9 pakhuisknechten,
1 loopknecht,
7 werklieden zonder vakkennis.
Halfwas of aankomende
1 kantoorbediende,
1 timmerman, 9
1 banketbakker 3do bediende,
1 bosjesmaker,
2 loopknechten,
Leerlingen en jongens.
3 klerken,
1 loopjongen,
Aanvragen van werkgevers.
1 metselaar,
1 kellner,
Halfwas of aankomende.
1 timmerman,
1 meubelmaker,
Leerlingen en jongens.
2 meubelmakers,
1 bakker.
GOUDA, 16 December 1911.
Herbesteding Gemeente-drukwerk.
Naar- wij vernemen ligt het in de
bedoeling van B. en W. de herbeste
ding van drukwerken voor de Gemeen
te op Dinsdag a.s. te doen doorgaan
Blijkens ons overzicht van de ge-
meenterahdszitting van gisteren heb
ben wij uit de aanneming van het
voorstel-IJ sselstijn meenen te moeten
opmaken dat deze niet zou plaats
hebben.
'Onze stadgenoot de heer C. P. J.
Boer behaalde op de 18de Groote
Internationale Pluimveeteilj toonstelling
te Utrecht in de afdeeling Postduiven
5 eere-prijzen, 5 eerste prijzen 1 tweede
prijs, 1 derde prijs en 1 zeer eervolle
vermelding, met een inzending van
10 stuks. Op deze tentoonstelling zijn
2779 dieren aanwezig.
GASCONTROLE.
16 Dec. 1911, 10 uur voormiddag.
Druk 41 m.M.
Lichtkracht 13.81 Kaarsen.
De heer S. H. Wassing, te Eindho-
is benoemd tot opzichter bij de
imeentèwerken almer.
Goud8ch
Op de
bovenzaal
algemeene
schd W|n"
Winkeliers vereeniging
'insdagavond a s. op de
n de H armonie te houden
erga^ering van de Goud-
iliersyöireeniging zal o. pi.
den uitgebracht van de
lering te Utrecht, en ztil-
ngen plaats hebben van
ilid/pn een lid van het
Invordering, beide ter
in de vacatuyés-Potharst,
imiss(ip 'tot nakien der^re-
oording van jien
f
«benden (wprdt mede'
Q-- oöimisAi|ivoor Werk-j
verschaffing) jntfphrijvirt^t \Wn Werkij
Aan peiaiigj
gedeeld daw de
loozen zaWjhouaen a.s. $Iaandag des
avonds van 7 VjJ tot &L ,uur in hel)
lokaal Houtestraat.
Speenhof f en Nap de la Mar waren
gisterenavond met hun gezelschap
Ons Genoegen, waar zij het talrijk
aanwezige publiek bijzonder hebben
Er is heel wat gelachen om Nappie,
en Speenhoff verstaat nog steeds de
kunst om zijn onopgesmukte liedjes,
op z ij n eigen wijze voor te dragen.
Reeds in „De Hazenpoot" had Nap
buitengewoon succes, waarom er aan
het eind nog eens „gehaald" moést
worden.
Speenhoff die bij zijn optreden met
applaus werd begroet, maakte het door
zijn persoon, zijn bekende liedjes en
wijzen^ die hij met met Mevr. Speen-
hof-Prinz' Ontvoerde het publiek moei
lijk hen te laten gaan.
De voordrachten van Nap de la Mflf
oogsten eveneens veel applaus.
Na de pauze ging Henkie op Ma
noeuvre. In deze aardige soldatenklucht
waarin vooral de rol van Henkie Knol
(Nap de la Mar) een ongemanierde
kerel als oppasser van den luitenant,
goed uitkwam, was het manoeuvreter
rein, het huishouden van den profes
sor in de Austronomie, Ed. Rompel.
Het werd alleraardigst gespeeld, waar
door het publiek als 't ware éón
lachbui had. Door de goede vertolking
door alle spelenden, is de opvoering
van deze klucht voor het Vrije Tooneel
een succes geweest.
Straatweg GoudaBodegraven.
Bij de heden gehouden aanbesteding
voor het onderhoud van den Straat
weg GóudaBodegraven werd inge
schreven door
P. Bokhoven, alhier voor f 5244.
P. Ooms, - 5280.-,
P. Mac Daniël, Reeuwijk
voor -5260.—.
Cinéma Pathó.
Eerstdaags opent de heer J. J. H.
Suverijn aan den Kleiweg een Bioscoop-
Théater dat den naam zal dragen van
Cinéma Pathó.
Deze Bioscoop, naast den boekhandel
van den heer J. T. Swartsenburg zal
hare voorstellingen geven in een spe
ciaal daarvoor goed ingerichte zaal
die ruim 250 zitplaatsen (klapstoelen)
zal bevatten.
In een afzonderlijk, van gewapend
beton, bijgebouwtje wordt de projectie
lantaarn geplaatst, die gedreven zal
worden door een motor van 5 P.K.
De zaal wordt electrich verlichten
voor goede verwarming wordt zorg
gedragen. De electrische installatie
geschiedt door de firma Polak Co.
Wij maken onze lezers opmerkzaam
op de speciale aardige Kerst-ótalages
van Comestibles van de firma T.
Crebas, Wijdstraat en van Muziek-
artikelen van de firma Schepper, Markt
Door de politie is gisteravond op
heeterdaad betrapt en aangehouden
een zwerver, genaamd R. die iiv een
melkwinkel op de Raam bezig wa
de lade te lichten en het geldbakj-
reeds had leeg gemaakt. Hij is naar
I het huis van bewaring te Rotterdam
overgebracht.
Door de politie is gisteravond aan
gehouden een zwerver P. genaamd,
die te Woerden oplichting had ge
pleegd en ook hier ter stede zijn slag
wilde slaan. Door, de politie is hij
hedenmorgen naar Woerden getrans
porteerd.
Alhambra Flottante.
Het drijvend Bioscoop-theater „Al
hambra Flottante", dat sinds^isteren-
avond ligplaats heeft genomen aan de
ijVest en aldaar gisterenavond hare
eerste voorstelling gaf, zal gedurende
eenige dagen hier blijven om meer
dere voorstellingen te geven.
Zooals uit achterstaande advertentie
blijkt zal o.m. worden vertoond de
film Polyeucte, gfoot drama uit den
tijd van Nero.
Spaar- eryjl Hulpbank.
De Spaar- en H^ilpbahk Gouda zal
dit jaar op 18/DöJ). a.s. laatsjte zitting
houden fvoor terugbetaling en op 23
Dec. a.s'. haro (laatste zitting voor
inleg. DeJWstjé zitting in 1912, zal
plaats hebben oü 13 Jan. 1912.
Het Lokaal fiër Bank is gesloten
op 30 Deo. 1911 |n 6 en 8 Jan. 1912.
In de avondzittjng vaJ de Tweede
Kamer gisteren ,werd aangenomen
wetsontwerp verklaring van het alge
meen nut der onteigening, in de ge
meenten Gouderalf en Krimpen a. d.
IJsel, noodig voor de verruiming van
twee bochten in den Hollandschen
IJsel.
Haastbeoht. De raad dezer gemeen
te heeft besloten zich tot den minister
te i,wenden, teneinde een zijlijn naar
deze gemeente te vorkrijgen van den
spoorlijn Gouda-Schoonhoven.
Boskoop. Ten nadeele van A' Mes
man is in den nacht van Donderdag
op Vrijdag j.l. van diens kweekerij ge
stolen een partij hulsttakken.
Bij de politie is daarvan aangifte
Tot klokluider tevens belast met het
nazien van het torenuurwerk is in
plaats van den heer M. A. Wiegand
Brus8, die als zoodanig eervol ontslag
heeft verkregen, door het gemeente
bestuur benoemd de heer J. H. Colpa,
'alhier.
Predikbeurten te Gouda.
Zondag.
ftEMONSTRANTSCHE KERK.
Voorin. IO'/j ure. Da. H. VAN AS
SENDELFT.
GROOTE KfeRK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. DEUR.
Namidd. ten 2 ure. Ds. BIJL.
Heid. Cat. Zondag 35.
Avond ten ö'/n ure. Ds. VAN WAL-
SEM, em.-pred.
KLEINE KERK.
Namidd. ten 2 ure. Ds. BERKEL-
BACH V. D. SPRENKEL.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. GEEB-
HUYSEN.
GROOTE KERK.
Huwelijksinzegening, Woensdag 20
Deo., Ds. BERKELBACH V. D.
SPRENKEL.
KLEINE KERK.
Woensdagavond 8 uur. Ds. BIJL,
Bijbellezing.
Laatste Berichten.
TWEEDE KAMjtR.
Vergadering van heden 16 Dec.
Brooting van Binnenlandsche Zaken.
De heer Patijn (u.l.) besprak het
motief van den minister om in de vaca
ture van den hoogleeraar Marquart te
Leiden te voorzien door de benoeming
van een professor die behalve volken
recht in maatschappeiyk werk college
zal geven. Daarmee kon spr. zich niet
vereenigen. Een gewone hoogleeraar
tin het Volkenrecht te benoemen leek
spr. wenschelijker met het oog op de
belangrijkheid van dit onderwerp waar
om een „geheele" man noodig is. Uit
voerig verdedigde zijn meening, erop
wijzende, dat het Volkenrecht vooral
door de kleine naties van bijzonder be
lang is. Voor deze wordt het Volken
recht het „schild der natie".
In dit verband bracht spr. onder in
stemming der Kamer, een woord van
hulde aan dr. Asser, die dezer dagen
de Nobelprijs voor den vrede ontving.
Op een man als dr. Asser een deskun
dige op het gebied van het Volken
recht, kan Nederland met recht trotsch
zijn.
Met het oog op de vestiging van
een bibliotheek van lectuur op gebied
van het Volkenrecht in het Vredes
paleis, achtte spr. het zeer gewenscht,
dat de minister zijn voorstel wijzigdo
m den geest door spr. aangegeven.
Doordat hier te lande in de toekomst
veele arbitrage-gevallen zullen moeten
worden behandeld, lag het voor de
hand dat hier te lande bijzondere studie
van het Volkenrecht zal worden ge
maakt.
De heer Roodhuyzen (u. 1.) besprak
de aanstelling van een lector in da
Aardrijkskunde aan de Leidsche.Uni
versiteit, waartegen de minister zich
had verzet. Met de aanstelling Wordt
geen inbreuk gemaakt op het onder
wijsstelsel aan de Universiteiten, aan
gezien te Utrecht reeds een hoog-
loeraar in dit vak aanwezig is.
De hedr Ter Laan (s. d.) eveneens
pleitende voor het vak „aardrijkskun-
de achtte op het oogenblik de aan-
stelling van een lector niet gewenscht,
omdat z. i. eerst de hooger onderwijs
wet diende velanderd te worden waar
door aan dit vak een passend! plaats
wordt gegeven onder de onderwijs-
vakken. iets, wat op het oogenblik
K niet het geval is.
Spr. bestreed vervolgens het-amen-
dement Brummelkamp om de post
van f 3000 te schrappen voor de aan
stelling van een hoogleeraar in het
Gneksch-Oostersche Christendom.
De .heer d$ Visser (c. h.) wees er
ep dat de hecjr Brummelkamp bij de
verdediging van zijn voorstel niet had
aangeroerd de strijdvraag welke der
Universiteiten eventual het voorrecht
zaf hebben dezen hoogleeraar onder
rle hare te tellen.
Voorts zette spr. uiteen dat slechte
oen heel enkele theoloog in staat zal
zijn dat vak te doceeren, aangozien
dat vak een kennis van Oostersehe
talen vereischt die slechts zeer weini
gen bezitten. Daarom juiehte spr.
een leerstoel van dat vak toe, maar
hij achtte het verkeerd dat deze bij
de litteraire faculteit werd ingedeeld.
Dit gaf tot allerlei moeilijkheden aan-
leiding.
Met kracht verzette spr. zich tegen
een uitlating m do „Standaard", waarin
dit voorstel wordt bestreden omdat de
anti-revolutionnaire partij de ophef
fing der theologische faculteit ver
dedigend, in do aanstelling van dezen
hoogleeraar juist een versterking ziet
van die faculteiten. Spr. vond, dat
het niet te pas kwam dat een partij
of wellicht één map in die partij
aandringt op het uitstervingssysteem
van die faculteiten, terwijl een ver
antwoordelijk minister verplicht is het
belang van het onderwijs te beharti
gen zoolang de wet hem daartoe
verpiicht,
De hf. Roodhuyzen: Volkomen juist.
De heer Roessingh (u.-l.) verdedigde
het voorstel van den minister om tot
de aanstelling over te gaan.
De heer Lohman sloot zich geheel
aan bij hetgeen de heer Patijn over
den hoogleeraar in het Volkenrecht
had gezegd en steunde zijn voorstel.
De heer van Veen (o.-h.) wees op
de onbillijkheid den hoogleeraar voor
het Grieksch-Oostersch Christendom
eventueel te Leiden te plaatsen. Te
Leiden zijn 80 studenten in de theo
logie en 5 hoogleeraren, tn Utrecht
180 studenten en i hoogleeraren. Het
leek spr. in dit verband billijk dat
Utrecht een hoogleeraar meer zou
krijgen en hij hoopte dat het volgend
jaar een voorstel door den minister in
dien geest zou worden ingediend.
De heer de Beaufort (v.-l.) verde
digde de plaatsing van dezen hoog
leraar aan de Universiteit te Leiden'.
De minister van binnenlandsche
zaken handhaafde zijn standpunt in
zake eene lectoraat in de Aardrijks
kunde te Leiden. De studenten, die
speciale studie van dit vak willen ma-
jcen, moeten dan maar naar Utrecht
taan. De uitgaven zijn zoo groot dat
e minister nief tot de aansluiting kan
overgaan.
Het Volkenrecht achtte de minister
even belangrijk als den heer Patijn dit
achtte. Dit doet echter niets af aan
de vraag of hier een buitengewoon of
gewoon hoogleeraar moet worden aan
gesteld. Dat verschil beteekent niet
Veel. De minister achtte het volstrekt
piet onmogelijk dat dat de meest ge
schikte was juist wel als buitengi
woon, maar niet als gewoon hoog-
leeraar was te krijgen. Voorts zeide dt
minister dat de regeering geen lesj'
noodig had van r'en heer Patijn over
de belangrijkheid van het volkenrecht
voor Nederland. Dat wist de
ring even goed als de heer Patijn,
Het amendement-Brummolkamp
werdjdoor den minister bestreden.
De minister vroeg of de theologi
sche faculteit te Utrecht volkomen
geïnstalleerd moest worden, omdat
daar een grootere geestverwantschap
met de regeering bestaat. Gaan de
studenten naar Utrecht, dan zal wel
van zelf de noodzakelijkheid komen
om tot uitbreiding van het getal hoog
leeraren te komen.
Het amendement—Brummelkamp
werd ingetrokken.
Tg Londen heerscht op het oogen
blik een roodvonk-epidemie. Meer
dan 2000 patiënten worden in de
hospitalen verpleegd.
Uit gezaghebbende bron wordt het
gerucht betreffende do vervanging van
lord Hardinge, onder-koning van Indië,
door hertog Arthur van Connaught
tegengesproken.
Na Kerstmis zullen de meeste groote
stedén van Engeland zich tolofonisch
met Parijs en een groot aantal andere
Fransche steden kunnen verbinden,
dank zij den nieuwen kabel, die de
Engelsche post-autoriteiton door het
Kanaal hebbon laten leggen.
Tot nog toe kenden slechts 30 groote
Engelsche steden directe aansluiting
mot Parijs krijgen. Na Kerstmis zul
len er 300 meer zijn.
De verbreking van het Russisch-
Amerikaansche verdrag van 1832 door
de V. S. heeft te Petersburg oen
slechten indruk gemaakt. Do Nowoje
Wremja verklaart, dat Rusland niet
wijken zal voor de bedreigingen en
nooit den vrijen toegang van Ameri-
kaansche Joden in Rusland zal toe
staan.
Gevangene ontsnapt.
\Jit ed gevangenis te Wilhelmshafen
(Duitschland) is één der vorige nachten
ontvlucht de 27-jarige Wilhelm GlauBS,
van beroep politieagent, die als een
gevaarlijk misdadiger te boek staat.
De ontvluchtte is kenbaar aan een.
roodstoppeligen baard. Daar hij ver
moedelijk naar Nederland is gevlucht
.is aan de Nederlandsche autoriteiten
telegrafisch zijn aanhouding verzocht.
Den Haag. Naar men ons meldt,
blijft het met den schilder Mesdag
ied gaan.
De vice-president van den Raad
van State, Jhr. mr. van Swinderen,
bracht een minder rustigenSroornacht
doorde na-nacht was vrij rustig.
Overigens blijft de toestand dezelfde.
BOEKAANKONDIGING.
Bij de Hollandia-Drukkerij te Baarn
zijn verschenenPro en Contra serio
VII no. 6, Dierlijk Magnetisme Pro
H. N. de Fremery, redacteur van „Het
toekomstig leven" te Bussum. Conbra:
Is. Ze^kandelaar J.Bzn., Geneesheer
te Amsterdam. De Protestantsche Zen
ding Serie I no. 6. De Medische
Zending door J. W. Gunning, Zen-
dingsdirector.
Onze Geïllustreerde Weekbladen.
De Prins geeft het portret van Mr.
Dr. M. S. Koster, benoemd tot lid van
den Raad van Ned. Indië tot voorplaat.
Verder zijn opgenomen een vervolg
van de Hoofdperioden der Bouwkunst
met vele foto's, uitwerking van een
zeomijn, de gerestaureerde Oude Kerk
te A'dam, het 10-jarig bestaan van de
Ver. tot verbetering van het lot dor
Blinden in Ned. O. I., de eerste benzine
auto in 1873 vervaardigd, de beroemde
groote Geiser in het Yellowstone-Park*
eik-schillen in de Soerensche bosschen,
de reis van het Engelsche koningspaar
naar Britsch-Indië, het visschen met de
fuik, en meer actueele foto's, schetsen,
romanvervolg en romanbijvoegsel.
„De Weldkroniek" van 16 December
heeft als voorplaat een reproductie
naar Jozef Israëls Als men oud wordt.
Opgenomen zijn illustratiön met be
schrijving van het Spaansche Hof-
incident, de werken aan de Waalhaven
te Rotterdam, de winnaars van den
Amerika-Beker, Mr. F. M. C. Asser
de winnaar van den Nobelprijs voot
den Vrede, de opstand in China, kro
nieken, feuilleton en caricaturen.
„Het Leven" van 12 Dec., opent
met een geïllustreerd artikel over de
prentbriefkaarten van het Prinsesje,
de Boddaert-tehuizen in Amsterdam,
interessanten beeldhouwwerken van
Ederlein, oen Amsterdamseh honden
kerkhof, de stadsreiniging aldaar,
feuilletons en andere bijdragen.
[van het Koninklijk Meteriologisoh-
Institnut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 767.8 te
Riga, laagstejstand 748.5 te Valencia.
Verwachting tot (jen volgenden dag:
Zwakke, later matige zuidelijke tot
zuidwestelijke wind, gedeeltelijk be
wolkt, waarschijnlijk eenige regen,
zelfde temperatuur.
VAN DEN
Hf fecUnhandelteAmstMüiuB
16 DEC. 1911.
Stuntslecnlugeu Vo"s°
Koers.
Nod. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet. Hl1/.
Oostenr^Belastingvrijo
Kronenrente 4 pet. 91 i/i
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet. 64
Russische ObL 1906
5 pet. 100 B/,|
ld. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet. 90
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet. 93V,
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet 88* Vii
Japan. Obl. 1899 4 pet. 897,
Mexico All.Binnenland
Obl. 5 pet. 473/%
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet. 1045/t,
Obl. 1889 4 pet. 867/h
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet. 59'/,
itaiik- en Crediet-Iiistei-
II liften.
Ned. Bankaandoolon 210'/5
Industr. Oiideriicmiiifteii
American Car Foun
dry Comp. C. v. A. 55'/t
ld.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand. 73 Va
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A. 26
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew, Aand. 68B/f
Kol. Credlet Instell. en
Cultuur Onderiieiiiliifteu
Handelsver. „Amster
dam" Aand. 219%
Jav. Cultuur Mij. Aand. 288
Ned. Handel-Mij. C.v.A 1867/,«
Uij 11 bouw Jflijeii.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand. 46
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand. 560
Great Cobar Aand. 45"/18
Petrol eufflhünderit.
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A. 160
Kon. Ned. Mij. tot Expl.
v. Petr. Bronn. C.v.A 445 '/fc
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A 438
Scheepvaart MUeu.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand. 177
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A. 115
Int. Mercantile Marino
Cy. afgest. Pref. A. 177/lfl
rahak-Ouderneiuiiiffen.
Bindjey Tabak Mij. A. 114
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand. 15®
,Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand. 42
Diversen
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand. 4%
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand. ny.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand. 81%
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 92% 92%
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet. 65 65%
Warschau-Woenen
Spoorwegmij. Aand. 183
dito dito Act. do Jouiss. f 106.if
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet. 98% 98'
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand. 32%
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A. 175
Wabash Gew. Aand, 7%
Preiuieleeiiinireii
Amsterdam Aand.3 pet 102% 102%,
Hongarije. Thei .-Re-*
giilirungs-Ges. 4pct. 154
GELDKOERS.
Prolongatie 443/, pCt.
Nationale Staatsfondsen vast, Bui
ten! rustig, Tradings flauw, spoorweg-
waardon lager, Tabakken met Hinken
omzet, Petroleums prijshoudend, H lib
bers idem.