„Gouda Vooruit".
in ui
ES
Carel Kropman
BET «MEISJE
GOIJDuCnE GLAZEN,
ZONDAGAVOND
Prijsvermindering van
Witte Ondergoederen.
C. A. II. BANTZ1NGEK.
Medelezers gevraagd
BIOSCOOP-SALON
ZEIoog'Stra.stt-
lste Rang 20 ct. 2de Rang 10 ct.
XTIts lio.it oxxd.
'I Nieuwste. 't„Beste.
v_
Vrouwen
Brieven uit de Hofstad
oxvn.
V
.Biaitem lem.cS.-'
Buitenlandse)! Nieuws.
INDISCH NIEUWS.
Gemengde Berichten.
Advertentiën.
hand- en vormwerkers.
Nieuwe
Rolterdamscbe Courant.
.C. VAN LUUK,
IMreel gevraagd
Meubelmakers.
Sloommeubelfahriek MCOLAAS DRöGK,
Sociëteit „Ods Genoegen".
Donderdag 25 Januari 1912,
Rerste ee eenige Operette in dit Seizoen.
Beschrijving* der beroemde
geschilderde Kerkglazen
GROOTK OF ST. JMSKERk
TF.li GüUDt,
de (icschleilenis der St. Jinskcrk, der
(ilazen, der tartonleekenliigeii em.
«ebroeders C R A B E 'I1 H,
CHBISTIAAN KBAMU,
V imiNKMAN (i ZN., Uitgevers, tail*
Gemeentelijke Arbeidsbeurs,
tegen verminderde prijzen.
Markt ia-19. GOUDA.
Kleiweg 3,
Kleiweg 9,
HEEBEN
HOEDEN
PETTEN
PARAPLUIES
DAMES
MUfSEN
BARETTEN
PETTEN
litie en dr. Kuyper dus absoluut
oprecht h en e«?r in ons nadeel,
dan in ons voordeel.
Het jaar 1912 zal reeds door de
chronische zaak-Kuyper interessant
worden. Hoe zal het afloopen? Nie
mand weet 't. Maar iedereen heeft
er een zwaar hoofd in. En als er
nog wat groot werk in dit jaar
door zal komen, dan is het bijna
zeker, dat dit werk ons lang niet
bevredigen zal en niet alleen ons,
rnaar evenmin hen voor wie dit
werk heet te geschieden. De tot
dusver gehoorde critiek laat op dit
punt niet den geringsten twijfel.
Innerlijk verdeeld en onder leiding
van zulk een vriend der Itegeering
gaat Rechts dit jaar in. Het moge
baar wel bekomen
Wij zullen al dat fraais, die „unio-
myztica" in de practijk, blijven be
wonderen, op een afstand natuurlijk,
maar wij zullen er toch zóó veel
van zien, dat wij nu reeds opge
wektheid gevoelen om den zwaren
strijd van het volgend jaar tot een
goed einde te brengen. De politieke
barometer staat goed en zal in 1912
nog wel hoogcr loopen
behoeven niet altijd lijdende te zijn.
Wan news gij stood» last hebt van
pijn in uw rug, verschrikkelijke hoofd
pijn, duizeligheid 011 schemeringen
voor de oogon, rhoumntisehe pijnen,
hartkloppingen, en gij u afgemat ge
voelt, hoewol gy nauwelijks met uw
bezigheden begonnen zijt, denkt gy
er dan wel aan wat de oorzaak van
uw kwaal i»?
Vele vrouwen zijn ertoe'geneigd
om dergelijke verschijnselen toe te
schrijven oan hun vrouwoliik gestel,
niet wetend welk oen gewichtig werk
de nieren te vervullen hebben en niet
wetend hoo vaak deze lielangrijke
organen juist by de vrouw aangedaan
worden. 4
Do nieren zyn de zuiveraars van
het bloed on verschijnselen als d
bovenstaande toonen aan, dat an hun
werk niot behoorlyk verrichten. Velen
verwaarloozen dozo eerste verschijn
selen on zonder twijfel doen zich
daarna ernstige ongesteldheden voor,
die een totale verwoesting der nieren
ton gevolge hebben.
Vordraagt daarom de eerste ver
schijnselen niet met gelatenheid, doch
begint onmiddellijk met het genezen
uwer nieren, de bron van uw zich
ontwikkolende ziekte. Foster's Rugpijn
Nieron Pillen dienon uitsluitend voor
de nieren en blaas. Zy versterken do
nieren en maken hen volkomen go-
schikt voor hun belangrijk werk. Ze
komen do blaas te hulp on voeren do
nrikkolondo onzuiverheden af, die do
Doyenataande verschijnselen veroor*
aaakten en waaruit tevens waterzucht,
rhoumatiek, lendenjicht, urinostoor-
nissen enz. ontspruiten.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen (let
op de juiste spelling van den naam)
zyn te Gouda verkrijgbaar bij do
hoeren Wolff A Co., Wosthavon 11,
en Ant. Coons, Wijdstraat 151). Toe
zending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel k t 1.75 voor één of
f 10.—- voor zes doozen.
Prof, von Gerhardt, dor ^enoes-
kundige universiteits-kliniek in het
-Charitó" ziekenhuis to Berlyn, be
richt: Het natuurlijke Fran* Josef-
laXMrvratet' werd veelvuldig en steeds
i&efc zekor en voldoende gevolg aan
gewend.
Ik heb wol oens hooren beweren,
dat, de Hofstad nu juist geen model
stad op hot gebied van moraliteit was.
Hot Noo-Malthuaianisrae heet hier vele
vrienden to hebben en het aantal echt-
aoheidingon noemt in die mate toe,
dat de huwelijksband steeds losser
schijnt te worden. Nu is er natnurlyk
een dool waarheid in deze beweringen,
maar ook hier beziet mqn, wat men
bestrijdt, graag door een vergrootglas.
Neem nu eens onze jongste bevol
kingscijfers 7000 kinderen werden in
1911 in"* 's Gravenhage geboren (op
den kop-af zeven duizend)een rea
per tabol getal, dat te vèrblydender
wordt, wanneer mon daarnaast stelt
het sterftecijfer, dat slechts 8600 be
liep. En het aantal hnwelykon nam
in een jaar met oen 80-tal toeniet
te veel, maar van achteruitgang is
dan toch geen sprake. Do echtschei
dingen haalden het eyfer 148, op 2210
huwelijken d. i. nog niet 1 op de 15.
Dat schikt dns nog al, ook al moet
men toegeven (lat dit verboudingscyfer
beter kon zgn indien velen minder
licht in het bootje stapten.
Of hiermede nu vaststaat dat de
zedelgkheid over 't algemeen in 's lands
residentie op een voldoende peil staat?
Allerminstmaar bier geldt, dat wat
niet ziet, niet deert. Men weet heel
goed, dat er hier veel, héél veel ge
beurt, dat het daglicht niet verdragen
kan hier mist men echter ieder mid
del om een overzicht te verkrijgen,
wat" allerminst noodig is om een
totaal-indruk te kannen opdoen.
Op dit punt valt van de nieawe
wet tegen de zedeloosheid weinig te
verwachten. Hier in de'stad doet men
waarlijk alles ora die wet behoorlijk
uit te voeren. Er is zelfs oen aparte
afdeeling zedenpolitie gevormd, in
een afzonderlijk gebouw gevestigd en
mon zit daar niet stil. Do ambtenaren
van die afdeeling mogen wel met
byzondere zorg uitgekozen worden,
want men begrijpt, hoo dozen bestand
zullen moeten zijn tegen iedere ver
leiding, waaraan zij zoo dagelijks zul
len blootstaan. Ik zeg dit in 't alge
meen, ken geen van de thans aange
wezen hoeren, inaar het buitenland
heeft meermalen geleerd, hoe men op
dit gebied niet angstvallig genoeg
kan te werk gaan, wil men niet tot
veel erger toestanden komen dan die
men bestrijden wil.
Mot veel genoegen hoorde ik, dat
men (evonals te Rotterdam ieeds bet
geval is) aan deze politieafdoeling een
vrouw zal verbinden. Weet men daar
voor ook hier eon alleszins geschikte
persoon te vinden, dan is hiervan
groot voordnel te verwachten. Er
komt hierbij zoo véól kijken, waar
een man, behalve wanneer het om
arrosteeren en straffen ga$t, weinig
goeds kan doep en oen vrouw als
aangewezen is. Vooral na het in wer
king treden der Kinderwetten is hier
een heerlijk terrein voor eon vrouw,
die op do hoogte is van haar moei
lijke, vaak ondankbare, maar toch
ook soms zoo loonende taak. Vanzelf
heeft de politie tot dusver met be
trekking tot de bepalingen van de
nieuwe wet, welke 1 Januari in wer
king traden, nog niot veel andpr* dan
voorbereidend werk kunnon Joon. Er
i8 dan ook nog nergens in/egrepen,
maar dat het hiertoe zal komen, dunkt
ray niot twijfelachtig, want er mogen
cvl verschillende huizen van verdacht
allooi gosloton zün, vele verdachte
eloraenten zyn slechts verhuisd on
zullen zeker binnenkort trachten de
affairo voort te zetten on denzelfden
voet, d.i. met ontduiking der wettelyke
bepalingen. Of dit echter gelukken
aal? lïier past een groot vraag-
teeken 1
Er is wederom een vacature in den
Haagschen Gemeenteraad ontstaan,
door het overlyden van jhr. mr. Snouck
Hurgronje. Wo hebben nu in twee
van de drio districten een verkiezing
voor den boegde kiezers mooton er
dus weer aan gelooven Liefhebbers
zijn er anders genoeg. Eén hoeft zich
zolfs in oen eigenhandig geschreven
brief aan alle politieke voreenigingen
voor oen raadszeteltjo aangeboden op
grond van knapheid enz. I)e arme....
Wist deze brave man (want een brave
man is het, dat wéét ik) niet, dat
de methode, die hg toepaste, misschien
in enkele Limburgsche gomeonten
opgeld moge doen, maar dat dit h i e r
precies de methode is om zichzelf
onmogelyk te maken. Do betrokkene,
oen man in den gemeentedienst ver-
grysd, is wat oua om nu nog in de
vroedschap te worden gebracht, maar
anders oen man, waarop niets, abso
luut niets te zeggen is. En deze man
wordt nu plotseling onmogelijk voor
iedere richting om moe uit te komen,
al loon omdat hij er wat openlijk voor
uitkwam vdat hij er gaarne hinw wou.
Anderen, vele andoren wat zou ik
U daarvan merkwaardige staaltjes
kunnen vertollen -- wilden or oven
graag in, hadden nog veel minder
aanspraken dan deze brave ziel en..»
kw&mon er in Alleon maar, zy leg
den 'fc wat handiger aan, wat stie-
kemer,- wat onoprechter. En h n
gelukte wat dezen man niet meer ge
lukken kan, omdat hij te oeriyk
was.
Het overlyden van oen man als
Snouck Hurgronje geeft anders wel
stof tot ovorpeinzing van de veran
derde tyden. Snouck was er nog een
uit den „goedeft ouden tijd", een
braaf man,zeer gezien in de hoogere
kringen, geen buitengewoon man,
maar toch goed op de hoogte van de
zakon waaraan hij zich gaf, zonder
politieke eerzucht on vrees voor de
kiezers. Typisch ook, dat men van
iemand als snouck (en zoo waren er
vroeger velen en nu uog enkelen) niet
«ens weet, wat eigenlijk hnn richting
is. Bij een of andore periodieke aftre
ding kwam zulk» dan wel eens uit,
maar het publiek wist 't niet| of ter
nauwernood. Hoe anders tegenwoor
dig, nu de eerste en de laatste vraag
is van welke „kleur" men is, vóór
waardig gekeurd te worden om den
drempel van de raadszaal te over
schrijden. Daar is vóór, daar is tegen
te zeggen: een keuze laat ik den lezer
over. fk wilde slechts ojp het ver
schijnsel wijzen, dat zeker de aandacht
waardig is.
Deze brief schrijvend, hoor ik dat
B. en W. den Raad een voorstel heb
ben toegezonden, om onzen schouw
burg nóg een jaar te bespelen na
afloop van dit seizoen. Het klinkt
ongelooflijk veor wie den loop van
deze zaak volgde, of neen, ongeloof
lijk is niets meer van onzen Raad.
Reeds 10 jaar lang, eigenlijk langer,
Bukkelen wo met het schouwburg-
vraagstuk de stand van zaken was
nu, dat de Raad, die reeds tot sluiting
had besloten met het oog op het
brandgevaar, nog één jaar uitstel ver
leende de Haagscho Raad maakt
er oen steldel vay, om eens-genomen
besluiten weer in te trokken 31
Maart 1912 ging het gebouw dan dicht,
potdicht, voorgoed, en dit word alleen
nog toegestaan wanneer er voor dat
óéne jaar vry aanzienlijke veranderin
gen m heb gebouw werden aange
bracht. Zulks geschiedde en dit sei-
zoon wordt het theater nu als gewoon
gebruikt. Maar wie had durven ge
looven, dat B. en W. nu nóg eens
met een jaar uitstel zouden ankomen
Doodleuk schrijven B. en W. dat do
directeur van den schouwburg met
„vrij grooto zekerheid14 aanneemt, dat
eind Maart niet alleen nog niet met
hot afbrekon^kan worden begonnen,
maar dat er dan ook nog geen defi
nitieve plannen voor her bouw zullen
zijn. Dat eerste is kosteljjkWaarom
kan men 1 April niet gaan afbreken,
wat afgebroken zal moeten worden
En wat de herbouwingsplannen aan
gaat, hier komt als vanzelf de vraag
naar bovena qui la faute. Hebben
wij niet altyd voorspeld, dat de me
thode van de Schouwburgcommissie
op niets zou uitloopen Dezo argu-
raonteering dunkt ons dan ook al te
vrymoedig. Dan in 's hemels naam
maar oon jaartje zonder gemeente
lijk theater, een gemis, waar wel
overheen to korten is. Maar wij vree
zen het ergste. Wij vreezon, dat onze
vroedschap ook dit voorstel, waarmee
hy zich voor den zooveolsten keer
belachelijk zal maken voor heel het
land, «af slikken en dat de levensge
vaarlijke schouwburg wederom voor
oen jaar voor met-levensgevaarlijk zal
worden verklaard.
Wat moet het publiek op die manier
een vertrouwen krijgen in de zorg der
Overheid voor de publieke veiligheid
Dat de schouwburgdirectie 't probeerde
soitZij heeft alleon naar haar
eigen belang te zien. Maar een ge-
moentelijk bestuur van oen stad als
's-Gravenhage had zich op ruimer
standpunt moeten stellen.
Wie is hot Raadslid, dat den durf
heeft, om nu te komen met oon voor
stel, dat aangezien het brandgevaar
blykbaar niet erg isanders stelde
men daaraan niet 2 jaar lang iedoren
avond oen duizend menschen bloot
do Schouwburg ook in de toekomst,
zij 't na nog eenige verbeteringen,
mag worden bespeeld Want dit is
toch do eenige consequentie van hót
B. en W.'sche optreden. En het afalu
niet oens zoo gek zyn als aanngming
van dit B. on W.'sche voorstal/"*
Laten de heeren er nog eens over
nadenken.
En nu verwacht ge zeker van mij,
als schrijver van Brieven uit de Hof-
stad, dat ik zal schaven over "wat
ons allen interesseert en wat voor onze
dynastie van zoo groot gewicht is.
Maar waarom? Ik weet er niets
méér van, dan wat Gij allen in de
couranten hebt kunnen lezen en wat,
dunkt ray, geen enkelen twijfel over
laat. 4
Laten wij dan vol hoop en kalm
afwachten totdat de officiëele beves
tiging komt van hot heugelijke nieuws.
En ons van iedere onbescheidenheid
onthouden
HAGENAAR.
De Duitsche Rijksdagverkiezingeu.
Terwijl we het overzicht voo? ons
blad van Zaterdag schrijven, is men
in Duitschland aan het stemmen tellen
en misschien is onder de telegrammen
al wel een gedeelte van den uitslag
van deze zeer belangrijke verkiezingen
vermeld. Belangrijk noemden we deze
verkiezingen en dat zyn zij zeer zeker
,n hooge mate. De strijd die thans
wordt gestreden zal beslissen over het
toekomstig regeeringssysteem van
Duitschland. Thans is de clericale
jonkersbent met haar compagnon het
centrum de macht, die in Dnitschland
do lakens uitdeelt. Maar nog niet
genoeg naar den zin van vonHeyde-
brand kan het elericalisme hoogtij
vieren. Schoon het nn reeds in deze
2!/j jaar voldoende getoond heeft,
wat het wH, is het regeeringssysteem
volgens hen zelf nog lang niet agra
risch genoeg. Wat de heer von Hey-
debrand wil is een wijziging van hot
op het oogenblik geldende algemeen,
direct en geheim kiesrecht. Wat von
Heydebrand wil, het is de macht aan
het conservatisme, de macht aan hen,
die het star conservatieve gezag wen-
schen te behouden. Wanneer dat be
reikt wil worden, dan moet het door
al wat conservatief is gehate algemeen
kiesrecht, in de eerste plaats weg.
Hun stryd is dus een strijd tegen de
feheole vrijzinnige en de sociaal-
emocratische partij.
Het thans uitgegeven parool van
den leider tegen al wat links is, zal
hoopt hij, leiden tot een totale ver
nietiging of althans groote verzwak
king van de vrijzinnige partijen. Aan
den anderen kant hoopt hij dat de
sociaal-democraten vele zetels zullen
winnen. Slechts als de rooden over
meer dan 100 zetels zullen gaan be
schikken, is er kans op, meent von
Heijdonbrand, dat de regoering bang
goworden voor het roode spook, het
kiesstelsel zal veranderen. Voor een
aanmerkelijke verzwakking van do
rechterzijde ia hij niet benauwd. De
conservatieven kunnen op don steun
rekenen van het centrum, dat heeft
uitgerekend, dat bij eerste stemming
reeds een 200.000 Katholieken op de
conservatieven zullen gaan stemmen.
Niettegenstaande het in alles openlijk
samengaan, beweren toch beide par
tijen nog absoluut geen bloc te vormen.
Na alles wat er de laatste tijden op
kerkelijk gebied aan Rooïnsch-katho-
lieke zyde is voorgevallen, zou het
ook moeilijk gaan, de Evangelische
volgelingen van von Heijdebrand tot
een bondgenootschap te bewegen.
Stemmen is nog wat anders dan open
lijk zioh tot hulptroep van het Cen
trum verklaren. Het zal dus gaan of
beter gezegd, het is al gegaan voor
of tegen de democratie. Wanneer de
liberalen niet hun oude lakshoid op
nieuw hebben getoond, dan kan de
uitslag een overwinning voor al wat
links is beteekenen.
Proclamaties uit de lucht.
De Italiaansohe bevelhebbers in
Tripoli zyn op een eigenaardig denk
beeld gekomen, om de Arabieren van
het binnenland met een proclamatie
van generaal Caneva in kennis te
stellen. Men pakt vliegtuigen vol
Arabische schrifturen, die de vlieger
dan laat vallen. Men verwacht er
goede uitkomsten van. In een pro
clamatie herinnert Caneva de Arabie
ren aan de verschrikkingen van het
Turkschebewind, stelt hij hen aan
gaande do bedoelingen der {Italianen
gerust en vermaant hij hen, om de
Turken alleen te laten vechten.
Volgens oen bericht uit Uskub heeft
een sterke revolutionnaire bende drie
bommen geworpen onder een verga
dering van inwoners van Tsilköwas,
terwijl dezen een bétooging van trouw
jegens de Turksche regeering hielden.
Dortien personen werden gedood, twee
en twintig gewond. Zes daders zijn
in hechtenis nomen.
Rome, 12 Jan. Een telegram uit
Masssouah meldt, dat de Italiaanscho
oorlogsschepen op 7 dezer 7 Turksche
kanonoerbooten tot zinken brachten,
on een gewapend jacht, na hevigen
tegenstand vermeesterd hebben.
Frankrijk.
De mini8terieéle crisis in Frankrijk.
Delcassó heeft de opdracht om een
npinisterio te vormen niet aanvaard
Poincaré is om 6 uur aan hetElysée
geroepen eu heeft zyn antwoord tot
heden uitgesteld.
Turk lib.
Uit Konstantinopel wordt gemeld,
dat groote overstrobmingen zich heb
ben voorgedaan in het vilajet Aleppo.
Dertig dorpen zyn door de ramp
getroffen.
Hevig tooneel in do Turksche Kamer.
De Turksche Kamer zette gisteren
de besprekingen over art. 35 der
grondwet voort. De hodzja (geestelyke)
Sabri verklaarde, dat het Jong-Turk-
sche comité bestond uit een bende
Jong Turken, waarop Babanzade
Sabri voof een schurk uitmaakte. Er
volgde een geweldige opschudding,
waarbij verschillende afgevaardigden
elkaar scheldwoorden toeriepen. Met
veel moeite herstelde de voorzitter
eindelijk de ord«.
Duitschland.
De verdwenen advocaat.
Tot nog toe is geen spoor van den
verdwenen advocaat Haillant gevon
den. Men vermoedt, dat de geheele
vertooning met de kloedingstukken
slechts een coraedie was, en dat de
advocaat, die in zijn pels met den
hoogen hoed op, uit het station Eich-
kamp ging, enkele oogenblikken later
in een eenvoudig costuum en met een
et op, daarin terugkeerde en een
aartje naar Breslau nam. De beschrij
ving van een conducteur ten minste
paste volkomen op den verdwenen
advocaat. Tevens is het gebleken, dat
de man in geldverlegenheid was en in
den laatsten tijd groote bedragen ter
leen vroeg. Ook heeft hij klaarblijke
lijk gelden verduisterd tot een bedrag
van 200.000 Mark. Op dien 'grond
heeft de ambtenaar van het O. M.
een bevel tot opsporing, aanhouding
en bericht tegen dr. Napoleon Hail-
liant uitgevaardigd.
Berlijn, 12 Januari. Gekozen zijn
73 afgevaardigden en wel 1 conser
vatief, 1 vrij-conservatief, 1 lid van de
oeconomische vereeniging, 39 leden
van het centrum, 1 ui tionaal-liberaal,
28 sociaal-democraten, 1 Elzassor en l
Depn.
De conservatieven verliezen 2 zetels
de vrijconservatieven winnen er 1 en
verliezen er 2, de oeconomische ver
eeniging verliest er 1, het centrum
verliest er 2, de nationaal-liberalen
winnen er 1 en verliezen er 3, de vrij
zinnigen verliezen er 5, de sociaalde
mocraten winnen er 11 en verliezen
er 2. De onafhankelijk liberalen en on-
ofhankelijk conservatieven verliezen
er ieder 1.
België
De staking in den Borinage.
De stand der werkstaking in de
steenkoolmijnen van den Borinage
blijft onveranderd.
Intusschen is ook in de omstreken
van Luik de toestand niet pluis. In
het Hand. v. Antw. lezen wij n.l.
De mijnwerkers van hot Luikerland
beginnen zich ook te roeren. Gistferen
is er een werkstaking uitgebroken in
den koolpot Faniw, te Ougrée-Mari-
haye. Doch hier Ms de oorzaak heel
anders dan in den Borinago.
De mynwerkers, die 's nachts in de
mijn dalen, werken van 6 ure 'a avonds
tot'4 ure 's morgens en winnen 4.70
fr. Zij hadden gevraagd om ten 3 ure
te mogen boven komen in plaats van
om 4 ure.
Dit werd hun gereedelijk toegestaan,
maar mits eon aftrek op hun loon van
0.55 cent. Hiervan echter willen de
mijnwerkeryniet weten en daar de ba
zen ook niet willen toegeven Ms de
werkstaking verklaard.
Engeland.
Woensdag is by Sheerness de lui-
tenant-ter-zee Samson met een vlieg
tuig opgevlogen van het dek van het
oorlogsschip Africa. Op de voorplecht
waren een paar sporen aangebracht,
die een eind over den boeg uitstaken.
De vlucht lukte uitstekend. Na om
de masten van het linieschip gevlogen
te hebben zette het vliegtuig koers
naar den wal en landde te Eastchurch.
Er zijn bij de Engelsche vloot ook
proeven genomen met een vliegtuig,
dat van het water oprees. Ook die
zijn goed geslaagd, naov een blad
meldt.
Men acht de vliegtuigen voor oor
logsschepen vooral van belang ter
ontdekking van onderzeesche booten.
In Frankrijk heeft een vlieger een
onderzeesche boot waargenomen, die
een 6 M. onder water was. Men kan
van een hoogte dieper in het water
zien.
Spanje.
De Ministerraad te Madrid besloot
met algemoene qttemmen aan den Ko
ning gratie te verzoeken voor de ver
oordeelden van Cullera.
De Koning heeft 6 ter dood ver
oordeelden genade geschonken.
Portugal.
Wederom heeft de regeering een
geestelyke verbannenthans den
coadjutor van het diooeee van Coïm-
bra, en wel wegens de publicatie van
een schrijven, waarin hij opkomt tegen
de vorming van geestelyke vereeni-
gingen.
Amerika.
De brand te New-York.
Donderdag is, volgens een particu
lier telegram aan den n Berliner Lokal
Anzeiger", uit de safe van de Equi
table voor 4Vj millioen dollar aan
papieren genomen, die onbeschadigd
waren.
Rusland en China.
De Daily Telegraph verneemt uit
Peking, dat by de door Rusland ge
stelde eischen er ook een is tot aan
stelling van zes Russische consuls, in
Mongoolsch-Toerkestan, buiten de 7
Russische consulaten die daar reeds
bestaan. De plaatsen waar die zes con
suls zouden moeten komen worden
niet genoemd. In elk dier standplaat
sen van consuls wil de Russische
regeering een regiment Kozakken
leggen.
Joeansjikai weigert beslist, die
eischen in te willigen. Hij voorspelt
de ernstigste verwikkelingen, vooral
wanneer andere mogendheden in an
dere deelen van het Chineesche Rijk
het voorbeeld van Rusland zouden
mogen volgen.
Uit Sjanghai verneemt de Daily
Telegraph nog, dat ook het revolutio
naire bewind het optreden van Rus
land in Mongolië zeer ernstg acht.
Woetingfang heeft in een interview
verklaard, te willen aannemen, dat
Rusland niet door laakbare politieko
overwegingen geleid wordt, maar dat
het uitsluitend handelsbelangen na
streeft. Doch de meeste leiders der
revolutionairen te Sjanghai weigeren
geloof te slaan aan de belangeloos-
heid" van Rusland. Het optreden van
Rusland zal een betreurenswaardige
vijandigheid bij het volk uitlokken
tegen alle buitenlanders.
In elk geval moeten do Russische
eischen tot het uiterste bestreden
worden.
Oost-Indië.
Vreesefijk lijden.
De correspondent van de „Soer
Crt.u te Endeh schrijft
Binnenkort zullen de dagbladen
een vanwege de regeering ontvangen
bericht behelzen, dat een patrouille
in Oost-Soemba tegen een versterkte
kampong stuitte en dat bij die gele
genheid een Europeesch sergeant
zwaar en twee inlandsche fuseliers
levensgevaarlijk gewond werden. Daar
men in Indië aan dergelijke korte
berichten is gewond geraakt, zal bet
niet eens bijzonder de aandacht trokken.
En toch die paar regels zullen een
geschiedenis bevatten, zoo tragisch,
zoo vol van naamloos lichamelijk lijden
zoo vol van kalme berusting, dat bi.
het kennis nemen daarvan een gevoe
van innig medelijden met de'arme,
afgetobde stumpers, die tochJ^Bn leven
hebben gevraagd voor de eer van onze
vlag, niet zal kunnen worden onder
drukt.
Den 9den November werd de ser-
^ygéartl Muller met 14 inlanders van
het bivak Meloli uitgezonden om een
bende van ongeveer 15 man, die zich
volgens geruchten in de kampong
Bodo Kodi zou ophouden, aan te tas
ten. Bij de bewuste kampong aange
komen, bleek de kampong zwaar ver
sterkt, terwijl een paar honderd man
de mees ten gewapend met pijl en lans,
het kleine troepje opwachtten. Moet
het verwondering baren, dat die paar
Javanen, zonder de zoo gewenschte
en noodzakelijk gebleken aansporing
van hun blanke of amboineesche ka
meraden, begonnen te weifelen en niet
verder durfden? Toch trachtte ser-
feant Mii|ler hen nog te bewegen tot
en aanval over te gaan en vergezeld
van een paar moedige soldaten, ging
hij voorwaarts.
Doch wat konden drie menschen
uitvoeren tegen eenige honderden
vijanden, verschanst, achter hoopen
steenen? Teneinde raad besloot ser
geant Muller terug te trekken en zich
naar het bivak te begeven, om van
het gebeurde te berichten. Doch nau
welijks had hy zich omgedraaid of
het regende pijlen en lansen. Muller
werd door een werplans in den rug
getroffen. De inlandsche soldaat San-
moredjo, die zijn commandant niet
m den steek |had willen laten, kreeg
een werplans, waaraan scherpe vënij-
nige weerhaken, in den hals. De lans
drong door zyn kaak en kwam, door
den mond, met de punt in het ver-
hemelte.J'Een tweede fuselier bekwam
een schot in de heup, waarin eenvoudig
een gat werd geslagen. Het ellendigst
echter was Sanmoredjo er aan toe.
Het'was voor een leek op medisch
gebied absoluut onmogelyk, de lans
nit het lioh&am te krijgen. Terug
trekken ging niot, dan zou het kake
ment nit elkander gescheurd worden,
en naar de andere zyde doordrukken
ging ook niet, doordat de punt in het
verhemelte was gedrongen. Met veel
moeite werd het handvat der lans
afgesneden en toog men naar het op
een uur afstands gelegen bivak terug.
Doch ook daar kon men de menschen
niet '.helpen. De kunde van den een-
voudigeü soldaat ziekenverpleger was
nu eenmaal niet zoo groot. De ge
wonden werden in 's hemelsnaam maar
aangehouden en zoo goed mogelijk
sorgd. Na een paar dagen van
verschrikkelijk lijden*kon een prauw
worden gereqnireerd en zou getracht
worden Endeh te bereiken, omdat te
Waingapoe geen geneesheer gevestigd
is. De zieken werden naar het zeestrand
vervoerd en in de prauw, die slechts
even voldoende ruimte aanbood, neer
gezet, waarna deze vertrok.
Na 4 dagen zwalken op zee kwam
de prauw te Waingapoe terecht
Endeh was niet te bereiken. Maar
toen konden de zieken het niet langer
verdragen zij verzochten te Wainga
poe te mogen blyven, onverschillig
voor hetgeen verder met hem zou
gebeuren.
De menschen waren op
Besloten werd, dat de prauw zoü
doorgaan naar Endeh, om geneeskun
dige hulp te halende gewonden
zouden dan te Waingapoe achterblijven
samen met den geneesheer den
23en met het stoomschip „Mossel"
naar Endoh vertrekken. Doch hpt
noodlot scheen de menschen te achter
volgen. De prauw, die met een beetje
goede wind binnen 24 uur te Endeh
had kunnen aankomen, deed er
dagen over en arriveerde eerst den
21en. Wel aarzelde de militaire com
mandant alhier eerst om den dokter
te zenden, omdat)het zeer wel mogelijk
was, dat hij ae boot te Waingapoe
zou misloopen, doch de dringende
wijze, waarop het verzoek om hulp
was gesteld, gaf den doorslag
Eenige urpn later begaf dr. De la
Parra, vergezeld van een ziekenop
passer en goed voorzien van medicijnen
en ververschingen, zich op weg. Maar
ook hier liep alles tegen. Na slechts
een paar uur zeilen, ging de wind
liggen en kon de prauw niet vooruit,
zoodat de dokter eerst 2 etmalen na
vertrek te Waingapoe aankwam hier
moest hij vernemen, dat de Paketboot
reeds naar Endeh was vertrokken
met de gewonden aan boord.
Den 23en kwam jfr „Mossol" hier
aan.
De sergeant Muller lag in zyn hut
hy had dus nog wat comfort, doch
Sanmoredje, nog steeds met de lans.
ih zijn hals, en zijn kameraad, wiens
naam ik niet weet, hadden een plaatsje
aan dek gekregen, precies als gezondi
menschen, met dit verschil dat Zij heel
veel, té veel bekijks hadden. Toen zy
vernamen, dat do dokter naar Wain
gapoe was en zij daarom moesten
.doorreizen naar Timor-Koepang, kwam
er even een mismoedige trek op hun
gezicht, meer niet. Aan boord had men
erg met hem te doen en, hoewel er voor
hun geen ziekenkost was voorgeschre
ven (te Wangapoo Was men bevreesd
dat daarop bemerkingen zouden vallen,
omdat verstrekking van ziekenkost
voor een inlandsch soldaat f0.75 per
dagextra kost) werden hun toch verver
schingen toegediend.
Yan een der stuurlieden vernam ik,
dat de civiel en militair resident van
Timor en Ouderhoorigheden, kolonel
Van Rietschoten, die van een inspec
tiereis te terugkeerde, zoo met de men
schen te doen had, dat hij een ge
deelte van den nachè aan dek verbleef
om uit to kijken naar de van Endeh
uitgezonden prauw. Den 25en Novem
ber arriveerde de „Mossel" te Timor-
Koepang en toen pas konden de ge
wonden geholpen worden.
Zestien dagen moesten 3 landsdie
naren, ernstig gewond in de uitoefe
ning van hun dienst, verstoken blijven
van geneeskundige hulp.
Tot zoover de correspondent
De „Javabode" kan hier nog aan toe
voegen, dat de bewuste kampong latei-
door den kapitein Van Krieken met 60
man is genomen.
De vijand kreeg 8 dooden, wij 2 ge
wonden.
Overdekte Zwem- en Badinrichting.
Commissarissen van de R'damsche
Overdekte Zwem- en Badinrichting,
Tuinderstraat aldaar deelen naar aan
leiding van een vroeger bericht mede
dat hun, alhoewel geheel nauw
keurige gegevens door hen niet meer
konden worden verkregen gebleken
ia, dat er in de inrichting leidingen
aanwezig waren, waardoor de moge
lijkheid niet was uitgesloten, dat water
uit de Zwem-Inrichting ook in het
naastgelegen pand kon worden ge
bruikt.
Een en ander heeft tot besprekingen
tusschen commissarissen en directie
aanleiding gegeven.
Het dienstmeisje, dat zich te Osdorp
fsoo deerlijk verwondde door het vkun
vatten harer kleederen, is in het O.
L. Vr. Gasthuis te Amsterdam over
leden.
den afgeloopen nacht is, terwyl
bewoners afwezig waren, brand
hi het pand Singel 54, te
waar een klein snoepzaakie
>rdt gedreven. Het huisje brandde
>heel uit. De inboedel was verzekerd.
De uitvinder van de reviver.
Gisteren was het vyftigjarig jubi
leum van de uitvinding van de revol
ver. De Amerikaansche overste Samuel
Colt bedacht dit repeteerende hand
schietwapen. Zijn eerste onderneming,
waarin hij zijn vermogen van 300.000
dollar gestoken had, mislukte, bij ge
brek van afnemers van het nieuwe
wapen. Doch oen tweede poging, om
een wapenfabriek voor revolvers te
stichten, gelukte en de fabriek van
Hatford in Connecticut, werkend met
een kapitaal van een millioen dollar,
kreeg het zoo druk, dat men de be
stellingen van over heel de wereld
bijna niet afkon, zoodat de directeur
Colt in Engoland en in Rusland soort
gelijke fabneken stichtte.
Gisteren is te Miliingen opgovischt
het reeds in staat van ontbinding
verkeerende lijk van een naar gissing
30 a 40-jarigen man, met kaal hoofd
blonden snor. Het lijk was ge
kleed in broek, Engelsch overhemd en
schoenen. Aan een der vingors zat
een gouden ring en in de broekzakkon
bevonden zioh een paar sleutels en een
zakmes, gemerkt Coblenz. Blijkbaar
behoorde de drenkeling, waarschijnlijk
een Duitscher, tot den gegoeden stand.
Het lijk is op de algemeene begraaf
plaats te Miliingen ter aarde besteld.
Mond- en klauwzeer.
Blijkens de opgave in de „St. Ct."
bedroeg het aantal govallen van mond
en klauwzeer in Decomber jl. in Noord-
Brabant 14; Gelderland 30; Zuid-
Holland 8 Zooiand 41Utrecht 4
Friesland 19 Overijsel 33 Groningen
37 Drente 100 on Limburg 2 in het
gehoelo Rijk dus 302.
Een nieuw conflict.
Gisterochtend zijn de sloopers en
sjouwerlieden bij do slooperij in hot
het Amsterdamscho bouwvak in sta-
king gegaan. Tot dusver werd aan de
sjouwerlieden een uurloon van 20 ct.,
aan de sloopers een uurloon van 23 ct.
betaald. De sloopersvereeniging „Sterk
door Eendracht", aangesloten bij de
land. Bouwvak federatie, die do staking
heeft geproclameerd, stelt thans den
eisch tot verhooging van het loon van
20 op 25 en van 23 op 28 ct. per uur.
De patroonsvereeniging heeft dien
oisch afgewezen, dooh bood daarbij aan
het uurloon respectievelijk op 22 en
25 ot. te brengen. Dit aanbod is door
de sloopers niet aanvaard.
De staking, waarin vrijwel alle
slooperiien betrokken zijn, omvat een
honderdtal sloopers en sjouwers.
Ten gevolge van deze staking ligt
de slooperij voor de Dambebouwing
nagenoeg stil. Bij de firma Gebr. A.
en B. Sner, die de slooping dier per-
ceolen heeft aangenomen, staken n.l.,
naar men ons meedeelt, een vijf-en-
twintig sloopers. Op de andere sloo-
pingswerken is het aantal arbeiders
veel geringer. Hbl.
Ondertrouwd:
JET VAN ZWANENBURG
EN
HENRI POLAK.
Ngmegen, w Janu&ri 1912
Gouda,
Huwelijksvoltrekking 13 Februari 1912.
Voor de vele blijken van deel
neming ontvangen bij het overlijden
van onze geliefde Zustor en Tante
Mejuffrouw PETRONELLA DEN
HAAN betuigen ""to ij onzen hartelyken
dank.
Namens de Familie,
Mevr. Wed. A. DORTLAND-
dkn Haan.
Gouda, Januari 1912.
J. L, DE .TONG, Sigaren
fabrikant, Tninatraat, GOUDA
VRAAGT bekwame
voor de
Markt 174.
voor vast verk:
Schriftelijk aanmelden mot getuig
schrift, loeftijd, laatste workkring er
verlangd loon per uur.
WINSCHOTEN.
OPOEVOEBD ZAI. WOHDEN
(Dat Puppeumiitlel).
PRIJZEN I)ER PLAATSEN:
Voor loden der Sociëteit „Ons Ge
noegen" f t.95.
Voor niet-leden der Sociëteit „Ons
Genoegen" f f.7J.
Aanvang f'/j uur precios.
Plaatsbespreking bij loting op
Woensdag 24 Januari, 's avonds 8 uur
in de Sociëteit „Ons Genoegen".
OK
OF
VAN DK
TB
EN KEN I.BVBNHBKKICIIT DEK
DOOK
Lid der KonAcademie van Beeldende
Kunsten ent. Kunstschilder, Architect en
Directeur der Academie van Bouwkunde
te Utrecht.
PRIJS 60 CENT.
Aanvragen van werknemers op
12 Januari.
Volwassenen.
1 kantoorbediende,
1 reiziger,
1 timmerman,
I machinale houtbewerker,
5 opperlieden,
1 schilder,
2 stokers,
1 bankwerker,
1 plaatwerker,
1 schoenmaker,
I waschvrouw,
1 bakker,
1 schipper,
10 grondwerkers,
5 pakhuisknechten,
2 loopknechten,
6 werklieden zonder vakkennis.
Halfwas of aankomende.
1 kantoorbediende,
1 timmerman,
1 machinebankwerker,
1 pakhuisknecht.
Leerlingen en jongens.
3 klerken,
1 tuinman,
1 loopjongen,
Aanvragen van werkgevers.
Volwassenen.
1 meubelmaker.
Halfwas of aankomende.
1 schilder.
Leerlingen en jongens.
2 meubelmakers,
1 loodgieter, t
1 bakker,
2 bosjesmakers.