N(K 11770. Zaterdag 20 «Januari 1912. 50e Jaargang. 1 behalve Zon en Het/„cartel" links. IDufX. EEULLE'IOA. ^erneóeróe carols. jn's Inkt k de BESTt: J C HADELIJ KI 10LLAND. WARENHUIS, Spuislr. Den Haag. Balans-Verkoop. >UDt, Si. .lanskerk, ilrr eekeningen ent. Il A BETH, JANSkERk Eeiste Blad. KRAMM, Uitgevers, Gouda ©an. u^-d-^rextexxtielolsucL voor O-ovló-sl ©zx Oxxxstr©Js:ezx. Verschij nt dagelij ks Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. 5TTE paraat. IAUS n 5TE. RNHEM. Feestdagen. Telefoon Interc. 82. i f 1.25 12) Gecostumeerd 1 Zn., Gouda. (Wordt vervolgd.) I fONG, Coiffew. n 31. ;ns BRIGHT DBR ar beroemde Kerkglazen E 9 71/, u., Nat. Zereen.. Groote ng- rood”, vm. 10 u. Dageraad”, chaakbord” 8’/a Kiesvereeniging fadering, iw- en Woning- adering Onder- Dit Nummer beslaat uit twee bladen. nie van Beeldende \ilder. Architect en ie van Bouwkunde ht. CENT. i Réunie” 8 uur. Nijverheid dep. it van den heer r Pottebakkers- ns Genoegen”, lap. Dir. Jan- imeisje.u ns Genoegen”. Is-Tooneelvoor- G. ihaakbord” 8% Zereen. „Volks- Réunie, 8 n., uwcomité Chr. j geregeld tijdig ontvangen van >n, vermakelijk- dan in onze G0UD8CHE COURANT. PRIJS VANHETABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per post1.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50 Idem franco per postn 1 90 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange Tiende wèg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren wezen. Het Bestuur maakte er zelfs een portefeuillequaestie van en met groote meerderheid viel het voorstel. Slechts weinigen stemden er vóór, vijf leden, terwijl het voorstel nog door veertien was ingediend. Ware het niet veel beter geweest deze vertooning niet op te zetten? Een kind toch in de’ politiek wist, dat er geen quaestie van is, dat vrijzinnig-democraten en vrij-libe ralen thans openlijk zouden willen samengaan. De Unie-liberalen kun nen er gemakkelijk vóór zijn zoo lang de beide uiterste vrijzinnige groepen zóó weinig één lijn trekken, komt er toch niets van. Zelfs in 1905, toen het tegen Kuyper ging, wisten vrijzinnig-democraten en vrij liberalen elkaar niet te vinden. Het is bekend, dat wij gaarne Unie en V. D. Bond één lijn zouden zien trekkenzelfs lacht ons een hereeniging, in welke vorm dan ook, wel toe. Maar alweer, forceer niets Wij kunnen gerust vertrouwen, dat de vrijzinnige leiders hun plicht zul len begrijpen en de stemming in den lande verstaan. Komen er degelijke voorstellen van boven af. plannen tot een coalitie op bepaald program, wij zullen ons hartelijk er over ver heugen. En wij zijn vol vertrouwen, dat het daarheen gaat, indien het moet, en helaas, het laat zich niet anders aanzien dan dat het zM moeten. Dan zal er een behoorlijk samen gaan komen, een vast accoord, uit noodweer, uit zelfbehoud geboren, waar niemand iets tegen kan heb ben en waar ieder vrijzinnige zich warm voor zal gevoelen, dewijl dit ons tot resultaten zal voeren, die nimmer bereikt kunnen, worden met concentratiepogingen als nu onlangs uit de lucht kwamen vallen, pogin gen nóg eens uitstekend be doeld, maar die de goede zaak eer achteruit dan vooruit brengen en die Rechts aanleiding geven tot ge schrijf en gepraat over een „cartel”, n practised kastje. lesjes 24 snij- Elisabeth door behendige manoeuvres gelukt den jonker tot geleider to krij gen, en terwijl Delgen» met freule Van Reuth in zeer belangwekkend onder houd waS gewikkeld, den afstand tus- schen de beide paren té vergrooten. Het viel haar in de boschpaden niet moeielijk hun weg zoodanig te kiezen, dat ze de beide anderen uit het oog verloren deze, door het gesprok in geestdrift ontvonkt, liepen onwille keurig zachter en letten niet op hunne tochtgenooten, zoodat de wandeling, aanvankelijk met hun vieren begon nen, weldra overging in een tête-é-tëte. Dit was het juist, wat freule Van Rensburg wenschto, daar zo vagt be sloten was alle hulpmiddelen in het vuur te brengen om haar weerspan- nigen aanbidder te nopen eene be slissende verklaring te doen. Zoodra ze zich dan ook behoedzaam overtuigd had, dat George eu Héléne niet alleen buiten het gezicht maar ook buiten het bereik hunner stem waren, begon ze den aanval, dien ze mleidde en voortzette met al die kunst grepen, welke eene volleci de coquette in haar arsenaal heeft, vooral als ze jong en schoon is. Niet minder gaarne dan wie ook, zouden ook w ij een hereeniging der vrijzinnigen willen zien tot stand komen, indien dit en ziehier de onmisbare „mits” mogelijk ware. Zulke vergroeiingen laten zich echter allerminst forceeren. Hoe voorzich tiger en beleidvoller aangepakt, hoe beter ruw doorzetten, alleen met enthousiasme als basis van optreden, kan daarentegen veel bederven. Nu dunkt het ons principieel ver keerd, dat een aantal leden van verschillende partijen op een goeden dag bijeenkomen, plannen ineenzet ten, publiceeren en trachten door te zetten. In de residentie, waar vele der politieke leiders wonen, is zulk een poging, zeker met de beste be doelingen, gedaan en hoe deerlijk heeft men zijn vingers gebrand Eisch van gezonde politiek- is, dat die leden, die zulk een plan hadden, allereerst met eigen leiding, met eigen bestuur zouden confereeren. Mocht dit tot niets leiden, dan kan men ondershands met partijleiders trachten voeling te krijgen. Dan hoort men hoe de leiding over zulk een plan denkt, hoort men vaak overwegingen, die men niet kende. Vanzelf toch is een leider beter op de hoogte van allerlei politieke om standigheden dan de eerste de beste partijgenoot zijn kan. Ten slotte kan men altijd trachten in eigen milieu zijn meening te propageeren, het Bestuur ten slotte naar eigen meening om te zetten en zoo doende zijn doel bereiken, als het niet anders kan. Maar nooit trede men als partijgenoot als zoodanig naar buiten op, zoodanig, dat dit de be langen van Uw partij kan schaden en zeker is het afkeurenswaardig dit te doen wanneer men niet van tevoren alles gedaan heeft om de zaak op normale wijze aan de orde te stellen. In de residentie heeft de vrij- zinnig-democrstische kiesvereeniging de concentratiepogingen reeds afge- P. DE MINK, Telefoon 274. zoo niet ontleden, ten slotte een heftig verlangen, een gevoel van gemis, als hij afwezig, een soort van gelukzalige voldaanheid, als hij bij mij waseen aandrang om mij hem waardig te toonen, te behagen, tot ik eindelijk op zekeren dag ontwaarde, dat mijn hart niet meer vrij was, doch hem toebehoorde, kortom de liefde er haar tempel had opgeslagen en de god in dien tempel was „hij,” eindigde ze blozend, haar schaamrood gelaat aan den boezem harer bejaarde vriendin verbergende. Zacht streek deze over de rijke, blonde lokken. „Ge hebt goed geraden, Gertrude,” lispelde ze, Frans bemint u de levens vraag voor u beiden zal door hem worden gedaan. Wat zal uw antwoord zijn, Gertrude?” „Ja 1” klonk het uit volle- borst, en toen, als verschrikt van het geluid harer eigen stem, vlood Gertrude naar hare kamer. Het jubelde en juichte in haar binnenstede zon, die eenige ©ogenblikken achter de wolken was schuil gegaan, kwam nog even weer tevoorschijn alsom haar den heilwensch aan te bieden, en scheen helderder dan ooithet landschap vertoonde zich in een tooverachtig waas gehuld, de geheele natuur scheen met haar te krijgen als gewenscht ware, dan is dit waarlijk niet der vrijzinnigen schuld. Wij beweren niet, zooals de mannen van Rechts, dat héél Links, van Troelstra tot van Karne- beek, bijeen h o o ren, gebonden door al dan niet mystieke banden. Bij ons niets van zulke fraseologie. Al wat vrijzinnig is, voert allereerst nuchtere politiek, die voor een ieder te begrijpen is, zondér dat hij zich blindelings heeft neer te leggen bij orders van bovenaf. Een uiting als in een christelijk bfad werd verno men, dat uren Kuyper zou volgen, „al voert hij ons naar de hei” is bij ons ondenkbaar; wij kennen geen volgen „door dik en dun”, zijn afkeerig van zulke kudde-ge- woonten. Vandaar dat wat de reali teit eischt, bij de onzen vanzelf algemeen wordt beseft, allzou men ook willen trachten dat beteef door bedwelmende voorstellingen weg te werken. Dit kan lukken bij de heteronomen, die zelfs het woord waarmee hun leider hen typeert, niet begrijpen r zoo ver zijn onze kiezers geTfflWig nog niet gekomen. Maar dit alles verplicht ons ook tot voorzichtigheid. Niets is natuur lijker dan dat vele vrijzinnigen tel kens het gevoel krijgeiu laat ons alles op zijde zetten, alles vergeten en vergeven, mits we de „clericalen” er maar uit krijgen. Als reactie op de voor ons zoo hatelijke actie der kerkelijke partijen is zulk een stem ming alleszins begrijpelijk, wellicht zelfs onvermijdelijk. Men vergete daarbij echter niet de eischen van practische politiek. Politiek wordt niet in een oogenblik van geraakt heid, evenmin in een opwelling van ijver gemaakt. Dat zou later slechts tot berouw aanleiding geven. Wij willen ons duidelijk uitdruk ken. De pogingen den laatsten tijd door leden van kipsvereenigingen van diverse vrijzinnige kleur aan gewend, heeft onze sympathie niet. leider, Mr. Tydeman, het „tafel laken doorsneden”, toen het blanco- artikel werd aangekondigd. Na 1907, onder het bewind van Rechts, ging natuurlijk iedere partij zijns weegs. Van eenig overleg zelfs bleek niets. Integendeel. In Kamer en pers leek het eer, of de vrij zinnigen niets beter te doen hadden, dan elkaar te bestoken. Keur dit af, keur dit goed, naar Uw over tuiging, maar vast staat, dat de vrijzinnigen reeds sinds jaren en jaren gesplitst zijn en daardoor de mogelijkheid openden voor een andere groepeering der partijen, waarbij het niet zou gaan clericalen tegen anti- clericalen, maar conservatieven tegen vooruitstrevenden. Men kan zelfs zeggen, dat heel de linkerzijde, nie mand uitgezonderd, zich voorstander van. zulk een optrekken verklaarde. Maar Rechts bleef weigeren, zag meer heil en voordeel van de coalitie d'*r door een unio mystica verbon den, heteronomen, ondanks- alle na righeid daaraan verbonden. Daarom is het zoo leelijk. wanneer de heeren van Hechts ’t telkens weer voor stellen alsof wij het anti-clericalisme op den voorgrond stellen en Rechts, onschuldig als men daar is, dan wel verplicht is samen te gaan. Precies het omgekeerde is immers het geval. Wanneer, ondanks alle pogingen om tot een meer gezonden toestand te komen, Rechts blijft samenhokken en iedere samenwerking met „auto nomen” van de hand wijst met een beroep op de eere Gods, of de ordinantiën Gods, wat rest ons dan anders, dan noodgedrongen op één hoop te loopen en ons saam te ver- eenigen in één phalanx tegenover dit voos gedoe? Mocht het gevolg daarvan zijn dat wij, indien wij ons doel aan de stembus bereiken, daarnè. niet d i e éénheid van optrekken kunnen ver- nJuist lieveIk zie dat ge hem met meer belangstelling hebt gade geslagen dan men een oppervlakkigen bekende doet. Hebt ge eenig vermoe den, op wie hij zijne keus heeft ge vestigd Gertrude antwoordde niet, ze boog het hoofd en bewaarde eenige oogen- blikken het stilzwijgen eindelijk hief ze het hoofd op. „Mevrouw sprak ze met een kleine lichte trilling in hare stem, „ik ben wel is waar, nog een jong en oner varen meisje, maar ik ben vrouw. Reeds lang heb ik aan die duizend kleinigheden, die men gevoelt, doch niet beschrijven kan, bemerkt, dat ik uw zoon niet onverschillig ben. Nu als jong meisje heeft men zijne illusien en weeft zich, als men zoo iets bemerkt, van stukje tot beetje een veelvervig kleed van hoop en ten laatste, toen ik hem nader leerde kennen, kwam van vriendschap ach ting en, och ik kan mijne gevoelens juichen, ze zag alles door het veelkleu rig prisma der hoop. Eensklaps werd haar gezichtje ern stig een lief en vroom meisje als ze was, boog ze de knieën tot een innig gabed. Lang duurde echter die ernstige stemming nietze rees op, haar geluk, hare blijde verwachting moest zich uiten en vroolijk en opgewekt klonk haar gezang door de kamer, die ze tijdelijk bewoonde en een blik in den spiegel werpende, knikte ze haar stra lend gezichtje toe, terwijl ze met een ondeugend glimlachje fluisterde „Dag, mevrouw Van Spankeren 1” Plotseling verbleekte zij in één oog wenk was de geheele natuur om haar hoen veranderd. De wolken, die de lucht reeds eenigen tijd hadden bedekt, hadden zich vast aanéén gesloten, uit ’t Zuiden kwam met pijlsnelle vaart een donderbui aanzetten, terwijl zij een hevige windvlaag als bode vooruit zond, die de bladeren deed opstuiven, de boomen deed sidderen en buigen en hoog in hunne toppen zijn zege lied aanhief. Daarna bladstilte een zwoele, druk kende benauwde atmosveer, een geel groene tint over alles en eindelijk een felle bliksemstraal, gevolgd door een ratelenden donderslag, die de ramen deed dreunen en door de echo’s der heuvelen werd weerkaatst. Gertrude stond een oogenblik als van schrik verbijsterd door die plotselinge ontzag wekkende verandering in de natuur. „Een voorteeken”, mompelde ze. Doch onmiddellijk ook verdween de zorgvolle uitdrukking weer op haar "gelaat; slechts één oogwenk was die er overheen gegleden „Kinderachtig! een gewoon natuurverschijnsel jaagt me schrik aan, omdat het toevallig samenvalt met een keerpunt in mijn leven. Zou het geluk angstig maken Dwaasheid Ik mag aan zulke over spannen gedachten niet toegevenwat zou Frans wel zeggen, als hij wist, hoe zenuwachtig en gejaagd ik mij op dit oogenblik gevoel. Ik vrees, dat hij mij hartelijk zou uitlachen en te recht.” Dat d© jonker met haar angst zou geschertst hebben, valt niet te be twijfelen, doch op dat oogenblik zeker niet, daar hij zich op datzelfde mo ment in eene allesbehalve benrjdens- waardige positie bevond. Zooals hiervoor is vermeld, waren hij, zijn vriend, Héléne en Elisabeth naar Meerwijk gewandeld hun plan was een flinke tocht te maken door de bosschen en daardoor naar villa „Johanna” terug te keeren. Het was PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel meer0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit* betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regeL Groote letters en randen naar plaatsruimte. Er is links geen coalitie, geen concentratie zelfs. Alle praat in De Standaard over het „cartel”, dat er reeds zou zijn, is er naast, is zelfs opzettelijk kweeken van misverstand. Reeds bij een vorig begrootingsdebat meende dr. Kuyper, met de virtuositeit hem eigen, te kunnen constateeren, dat mr. Goe man Borgesius zélf van een coalitie had gesproken, maar ook hier „af schuwelijk misverstand” bij den Ommer afgevaardigde de heer Bor gesius had met geen woord daarvan gerept en toonde dit met de steno grafische Handelingen der Kamer in de hand aan. Er is dan ook geen sprake van Links heeft men 4 groepen, van rechts naar links de vrij-liberalen, de Unie-Liberalen, de vrijzinnig- democraten en de S. D. A. P. Deze juier partijen staan thans absoluut los van elkaar. Alleen sloten Unie en V. D. Bond in Januari 1905 een ste in b usverbond met het blanco-artikel voorop om tot een oplossing te geraken van de aloude kiesrechtquaestie. Daarmee hadden S. D. A. T. en vrij-liberalen niets uit te staan. De socialisten zegden het liberale ministerie-de Meester nooit steun toe en deden zelfs er aan mee om het te doen tuimelen, zij het natuurlijk uit andere overwegingen als de heeren van Rechts, die het land in gevaar meenden (of zegden) te zien en de daad bij het woord voegden, door vol vier ja ar te regeeren alvorens de wijziging der Militiewet zal kunnen aangenomen zijn door de Staten-Generaal. Doch dit slechts in het voorbijgaan! En wat de vrij-liberalen betreft, men weet hoe die bij monde van hun

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 1