iAR
:rij
'END.
W.
Zaterdag 24 Februari 1913.
No. 11800.
50e Jaargang;
behalve Zon-
>er lot.
Eerste Blad.
Ha vier jaar.
S-ud.ten.laxxd..
FEDILLETOX.
Werneóeróe Jrois.
I
WARENHUIS, Spuislr. Den Daag.
Overschoenen en Winterpantoffels.
isia?
BVóeders.
KERK ie letten.
LYZONEN
en. voor 0-o-o_cLa. ezx Oxxxstrelbcezx.
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
en Feestdagen.
niia i
d
■a(
inkman Zn.
j
i
i
BIJL,
AART Lz.
Jermeeï
nederkosten
3 en 5 kilo
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
de Kamer die ook in overleg met
de Regeering zal maken.
'«WW.
Ma
methode.
lörfaoriek
IA.
inkhuiaen.
bij RH.:
rijdstraat.
Voorstal. 4
rk
'ana/riee
en */i Htef
irseclvoer)
en ‘/i kilo
JN VAN
EEËN worden
in verzegelde
i vijf, twee en
i een Ned. one
ling van Nom-
s, voorzien van
d Merk, vol-,
t gedeponeerd,
de uitvoering
le orders aan-
Zoo kan een terugblik het Kabinet
en zijn geestverwanten weinig aan
genaam stemmen. Weinig afgedaan,
veel onderlinge oneenigheid Hechts;
tusschen Kuyper en Lohman chro
nisch; tusschen Kuiper en Heems
kerk uiterlijk minder ernstig, maar
voor het élander „best-georganiseer-
de" partij nog fnuikender dan een
telkens meer naar buiten komende
tegenstelling tusschen conservatieven
en meer-vooruitstrevendeif in den
boezem der coalitieen ten slotte
een voortdurend getwist over wat
al-dan-niet Christelijk is en wat
„revolutionair”. Deze, voor den bui
tenstaander bijna vermakelijke strijd
is nu al zóó ver gevorderd, dat de
leider der antirevolutionaire partij
zal stemmen tegen de Bakkei swet
van Talma en de leider der Chris-
telijk-historische tegen alle verzeke
ringswetten van Talme, hoe „mooi”
.bord” 7'/,«.
led. Onder*.
sb, A’dam.
Woningtoez.,
ndscommissie
ie”, 81/, uur.
>d. Bond van
Gouda.
xwd 8 a. Ned.
afd. Gouda.
Bloemendaal
>egen“, open-
P. Spreker
nie", 8 uur,
wenkies recht.
Salomons,
noogen" 8 u.
Muvre.
8 u., Ned.
ifd. Gouda.
5, Rotterdam,
[eregeld t^dig
at vangen vm
verraakolqk-
dan ia eture
tief dan kerkelijk te zijn, thans, na
vier jaar, voor ons staat met alle
bedreigingen van een Kuyper-regime.
Voor dit openlijk kleur-bekennen,
mogen wij dankbaar zijnhet zal
een aansporing zijn voor alle vrij
zinnigen, om door een duidelijke
uitspraak in de Junimaand van 1913,
te verhoeden, dat veel wat nu nog
slechts dreigende is, tot werkelijkheid
zal worden.
Heel het land is thans gewaar
schuwd en lang genoeg vooruit!
Voor de Vrijzinnigen is deze terug
blik niet onbevredigend en wat
vooral moed geeft, dat zijn de uit
slagen der tusschentijdsche Kamer
verkiezingen in Rotterdam V en
Hilversum, die beide onverwacht-
gunstige resultaten voor de vrijzin
nigen opleverden.
Maar er is méér.
Heemskerk scheen aanvankelijk
„onschuldig”. Hij déód weinig, dus
ook weinig kwaad, stootte daardoor
weinigen af en velen, die tot de
politieke middenstof gerekend kunnen
worden en ook wel sommige libe
ralen, vonden daarom weinig reilen
om tegen Heemskerk in te gaan.
Dit nu is den laatsten tijd sterk
veranderd en nog lang is het eind
er niet.
Ondanks alle conflictjes tusschen
Kuyper en Heemkerk, blijkt de laatste
voortdurend meer in de richting
van den eerste te gaan. Uiterlijk
is er nog verschil de heer Heems
kerk verklaarde nog kort geleden
in de Eerste Kamer dat hij niets
liever doét dan iedereen steeds wel
willend te bejegenen maar in
wezen hebben we een tweëde-minis-
terie-Kuyper. De Tariefwet wil men
er met alle geweld door halen en
wat de onderwijsquaestie aangaat,
het antwoord, dat de Premier op
de jongste senatoriale rede van dr.
Woltjer gaf, liet evenmin aan dui
delijkheid iets te wenschen over
Heemskerk wil de quaestie definitief
bij de komende Grondwetsherziening
oplossen men streeft naar Kuyper’s
ideaal3I» der kinderen op de bij
zondere school en daarvan, met alle
mogelijke en onmogelijke middelen,
een zoo groot mogelijke deel naar
de kerkelijke scholen.
Zoo dunkt ons de stand van zaken
.aldus, dat het „in onvoorzichtigheid
geboren” Kabinet, dat aanvankelijk
Jen indruk gaf van meer conserva-
vaardigheid
---iheid, die de
kenmerkt in de ure des ge-
- —ca ze liefheeft,
■wordt bedreigd, begreep ze,
hans geen tijd was voor ver-
Snel trok ze hem overeind,
De opening van het Italiaansoho
Parlement.
Voor het eerst sedert'do oorlog is
begonnen is het Italiaansche Parle
ment weer bijeen gekomen. En de
opening heeft zich gekenmerkt door
groot enthousiasme. Alle tribunes
waren dicht bezet en van do 508 Ka
merleden waren er moer dan 400
aanwezig.
Bij het binnenkomen van de regee
ring met Gblitti aan het hoofd, barstte
de Kamer in een geestdriftig gejuich
uit. Zoodra de storm een beetje be
daard was, stond de president van dé
Kamer op on bracht aan het dappere
leger en aan de vloot oen heilgroet.
Deze redevoering word telkens afge
broken door geestdriftig applaus. In
het bijzonder was dit hot geval, toon
de voorzitter zei, dat de .daad van
Italië slechtp diegenen verrast had, die
het tot zulk eon krachtsontplooiing
niet in staat achtten. Hij eindigde
zijn speech met de woorden van ka
pitein Verri, oen van de eerst geval
len„Avanti, garibaldini, del maro!”
Do tweede spreker, het oudste lid
van de Kamer, gaf eveneens zijn
vreugde to kennen over het optreden
van hot jonge Italië. Daarna prezen
de ministers van oorlog en marine,
4e heeren Spingardi en Cattolicai het
leger on de vloot. Toen kwam de
hoofdschotel van het menu. Giolitti,
de minister-president, las het inlijvings-
besluit voor, waarbij de souvoreinitoit
van Italië over Tripolis en Barka is
afgekondigd. Na voorlezing werd het
naar een commissie van 20 leden ver
wezen. Toon verzocht de regeering
om de vergadering te sluiten om ook
in den Senaat de opening te kunnen
bijwonen. Als een merkwaardigheid
geluk, eon vrouw meende in de armen
te sluiten, bleek het later, als het dool
bereikt was, een schoon, marmoren
beeld Maar 't is nu geen tijd voor
verwijtingen of bitterheid. Ga nu naar
boven en haal dien dien man hier,
of .neon, laat hem nog ovon blijven,
doch kom zelf dadelijk terug. Stel
hem genist, hij heeft'noch van mij,
noch van de politie voor heden iets
te vroezen?
„Jo zult mij moeten toegoven, Eli
sabeth !w begon hij, toon zij was terug
gekomen, en met de handen in de
zakken voor haar staan gaande, „dat
ik van geluk mag sproken met uwe
familie in kennis te zijn gekomen. Ik
bewijs een Ronsburg een dienst en
hij wordt een dief ten mijnen kostte;
ik hhw een Rensburg ,en zo verbergt
dien dief in mijn huis, dat haar heilig
moet zijn ik vertrouw een Rensburg
mijn naam, mijn eer en ze heult mot
een misdadiger! Allemaal reden om
me bizonder over de kennismaking te
verblijden?
„George! niet öp dien tergenden
bedaarden toon, wat ik u bidden mag
ge beleedigt mij, Barst los in woecfa,
trap me, sla me desnoods, maar martel
me niet langer?
(Wordt vervolgd.)
dusverre geen enkele - „politiek for
tuin” .in den schoot.
De magerheid van de verloopen
vier jaren komt daardoor nog ergpr
uit. En had Kuyper-drie jaar lang
te rekenen met een Senaat van an
dere kleur, Heemskerk had althans
van Sept. ’09 af, aan beide zijden
van het Binnenhof een meerderheid,
die alle zijn voorgangers hem zouden
benijden.
Vier volle jaren! En haast niets
kwam tot stand van al het voorge-
spiegejde. Alleen de nieuwe Militie-
wet en zelfs daarhan gaven alle
redhtsche woordvoerders in den
Senaat toe, dat zij beneden de ver
wachting was gebleven en slechts
een tijdelijke voorziening bood.
En dé Regeering legde er toen vollen
nadruk op, dat deze wet slechts een
herziening van de wet-Eland bracht,
zonder eenig b egins e 1 te wijzigen.
Dkkrvoor, alleen d&irvoor heeft
het Kabinet vier lange jaren noodig
gehadAl het overige wat tot
stand kwam het is niet veel
was .klein-werk, en hield geen ver
band met den beginselstrijd.
Uit „ongerustheid” over het mili
tair beleid der liberalen trad het
„Christelijk” ministerie op: de nieuwe
Militiewet kwam, op een paar dagen
na, na vier jaar tot stand. En het
Kustverdedigingsontwerp, dat ons
land meer dan wenschelijk is in de
internationale moeilijkheden betrok
en dat eerst urgent heette, is nu
bijna vergeten Wat moet men nu
denken vap die „ongerustheid” der
kerkelijke partijen^?
In de vier jaar hoorde men van
het kiesrecht der Regeering niets.
Toch was dit een der hoofd-pro-
grampunten van de Rechterzijde.
De Regeering benoemde een Staats
commissie zekerMaar deze is
nu nog niet gereed en al verschijnt
voerde hem den gang door, don trap
op en duwde hem in haar slaapkamer,
hém toefluisterende zich onder het
bed te verbergen.
Toen ging ze weer naar beneden en
zette zien schijnbaar bedaard weer ne
der. Ze dacht niet aan het leed, aan
de schandedat was thans de vraag
nietal hare gedachten waren op één
punt geconcentreerd, al hare zintuigen
op één doel gescherpt: haar broeder
te redden.
Ze dwong zich met bijna boven-
menschelijke kracht tot bedaardheid
elk oogenblik kon de politie komen
ze rilde. Een van Rensburg opge-
byacht tusschen gerechtsdienaars als
een misdadiger, als een dief 1 En wat
was hij andersZe begreep alles
Jonker van Rensburg, haar broeder,
dien ze zoo afgodisch liefhad, was een
schurk, een lage, gemeene diefStil,
daar wordt gebeld. De politie Zwijg,
arm, bonzend hart, ik moet kalm,
bedaard zijn, den argwaan ontwape
nen, vermoedens afweren.
Doch degene, die zij verwachtte of
vreesde was het niet; haar echtge
noot trad met bleek, ontdaan gelaat
binnen en zonder te groetenwan
kelde hij naar een stoel en viel daarop
neder, terwgl hij zijne armen op de
tafel legde en zijn hoofd daarop lie*
38)
Ze hield op de deur aan de achter
zijde van den tuin werd behbedzaam
geopendeen gestalte onderschepte
den lichtstroom, door het openen ge
vormd, zag gejaagd rond, rende over
perken en door struiken, richtte
zich naar de tuinkamer, waar ze zat.
Wat te doen, doch er was geen
tijd meer te denkeiV, de deur werd
opepgerukt en mee gescheurde klee-
ding, blootshoofd, bleek, verwilderd
stortte een man aan hare voeten, om
vatte haar knieën, met van angst
sidderende stem uitroepend
„Elisabeth! red mij! Men vervolgt
me als men mij vindt, ben ik verlo
ren 1 red my, red mijI”
„Paul? J
Met al de
van geest en
vrouw 1
vaaTs. Als iemand, dien
daardoor
dat het thans
klaringen, f
haar rapport binnen weinige maan
den (zooals minister Heemskerk
mededeelde) kans dat er van de
Grondwetsherziening nog iets vóór
1913 terecht komt, bestaat er, in
aanmerking genomen wat nü reeds
op afdoening wacht, niet.
Tot dit laatste behoort, behalve
een aantal andere belangrijke Wets
voorstellen, o.a. de gehecle sociale
wetgeving. Want ook het tegenwoor
dige „christelijke” ministerie heeft,
evenals dat van dr. Kuyper, kans
gezien vier jaar te regeeren, zonder
de beloofde sociale wetten (ziekte-,
ouderdoms-, en invaliditeitsverzeke
ring) tot stand te brengen. Wel zijn
allerlei partiëele herzieningen tot
stand gebracht, maar zelfs nu nog,
na een Kerstvacantie van twee
maanden, zal de Tweede Kamer aan
geen der hoofdschotels kunnen be
ginnen.
Niets is klaarniet ten onrechte
riep dr. Kuyper ’t uit, toen Talma’s
ontwerpen inkwamen „te laat, veel
te laat”.
Het ministerie-Heemskerk vierde
dezer dagen zijn vierden geboorte
dag.
Vier volle jarenEen voor on s
land haast ongekend verschijnsel.Zelfs
wanneer een Kabinet, dat na een
algemeene Kamerverkiezing optreedt,
’t uithoudt tót de volgende generale
stembus, heeft het hoogstens 3% jaar
om met de Staten-Generaal te
werken.
Heemskerk beeft nu al de 4 jaar
zonder eenige „korting” achter den
rug.
Er is alle reden om thans een
blik terug te werpetf.
Het Kabinet-zelf onderging vele
wijzigingenIdenburg ging naar
Indië en werd door de Waal Malefijt
vervangen Bevers overleed en werd
door. Regout opgevolgdNelissen
en Sabron legden ’t om gezond
heidsredenen af en Cool werd, als
niet „echt wagenschot”, door Colijn
vervangen. In zooverre was de Ka-
binetsformateuf al niet gelukkig in
de keuze zijner mede-bewindsleden.
Maar niepiand zal kunnen meenen,
dat deze mutaties van beduidende
invloed waren op de praestaties van
het Ministerie. Het optreden van
Colijn vertraagde het tot stand komen
der nieuwe Militiewet niet noemens-
waardig en voor ’t overige zijn ’t
de Departementen van Binnenland-
sche Zaken, Landbouw en Financiën,
van welke de voornaamste schotels
van het regeeringsprogram moeten
komen en niet die van Koloniën,
Waterstaat, Justitie, Marine en Bui-
tenlandsche Zaken.
Pleitte Kuyper in 1905 op grond
van de woeligen van 1903 (die zoo
veel tijd kostten verzachtende om
standigheden Heemskerk viel
om haar te waarschuwen den dief in
hechtenis te nemenwat anders
sprak hij op verachtelijken toon.
Met eon gillenden kreet sprong zo
voor hem met uitgestrekte armen,
toon zakte zo inéén on omvatte zijne
knieën.
Neenneen, dat zult ge niet doen,
al moest ik me aan je vastklampen
om het te beletten. Georgemijn Ge
orge, zie mij aan ik lig in het stof
aan uw voeten, gebroken, vernederd
als een smeekelinge. Gij, die me zoo
goed keht, moet weten, wat mij die
houding kost, daarnaar mijn wanhoop
af moten !u
Hij zag haar aan. Hare lange, zwarte
haren, door een onkelen wrong vast
gehouden, waren losgegaan en vielen
om hare gestalte als een golvendon
mantel, do schoone oogen waren om-
sluierd door oen floers van tranen. Hij
begreep, hoe dat trotscho hart onder
die vernedering moest bloeden en een
diep medelijden greep hem aan on
maakte plaats voor den toorn.
Zacht richtte hy haar op.
Ach, Elisabeth! sta op, diocomodie
heb je al zoo dikwerf opgevoerd, als
de familie Van Rensburg een dienst
verlangde. Dankbetuigingen, aanha
lingen, allemaal huichelarij. Als de
verdwaasde minnaar, dronken van
rusten.
Met oen uitdrukking van ontzet
tenden zieleangst staarde ze op die
roerlooze gestalte; welk verschrikke
lijk geheim zou nu weer worden open
baard- George
Geen antwoord.
Eindelijk zijn hoofd opheffende,
strekte hij zyn hand naar haar uit.
„Elisabeth! mijn arme vrouw?
Dof, toonloos klonk zijn stem.
Ze boog zich naar hem toe en fluis
terde hem een naam in het oor
„Paul
Verschrikkelijk was de uitwerking
van dat óéne woord. Als geöleetriseerd
sprong hij overeind en haar wild bij
den arm grijpende, donderde hij haar
toe„Dus ge weet het. Hoe is dat
mogelijkMaar dan is hij hier
Zooals hij daar stond, hoog opgo-
richt, met bliksemende oogen, verwron
gen trekken schuimbekkende van
woede was hij verschrikkelijk om aan
te zien; en hoe moedig ze was, ze
werd bang.
„Antwoord klonk het schor.
„Hij is hier,u antwoordde ze bevend.
Haar echtgenoot liet haar arm los
en greep zijn hoed.
„Waar ga je heen ?u vroeg ze ont
steld.
„Waar anders dan naar de politie
(iOIIISIIIE (01 KA M.
- PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1.25 HEESS Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Idem franco per post,150 Elke regel meer ,0.10
Met Geïllustreerd Zondagsblad ,1.5(1 Bpdrieaehtereenvolgendeplaatsingonwordendezetegentweeberekend.
Idem franco per post 1.90 4^ KC'VjI J) Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f 035 by vooruit-
Abonnementen woi-den ilageljjks aangenomen aan ons BureauLange ft, betalingelke regel meer 6 etsReclames f 0 25 per regel
Tiendewkg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel én de Postkantoren Groote letters en randen naar plaatsruimte.
PRIJS DER ADVÊRTENTIËNÏ
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer