0
Japonstoffcn,
Stadsnieuwe.
T003STB.BXJ
STATEN-UENERAAL.
SPOET.
Laatste Herichten.
ONTVANGEN
Nieuwste Zwarte
P. SAMSOM.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
Ef fee Ion h» ml p| ie A luster ds ui
In het begin van 1911 vestigde het
centraal bestuur reeds zijn aandacht
op de groote vijfjaarlij kseh«) tentoon
stelling, welke in April 1913 te Gent
zal worden gehouden, «leze maal in
verbinding met een algemeone ten
toonstelling zal het noodig zijn, dat
de Nederlandsche tuinbouw toont aan
de bezoekers, die uit alle doelen der
wereld zullen samonstroomen, dat hij
zich met dien van welk ander land
ook kan meten. Ter behartiging van
de Nederlandsche belangen op deze
tentoonstelling benoemde het contraal
bestuur een commissie, bestaande uit
de hoeren, Krelage, Keosen, Koster,
Valeton, Velders, Wellingen Bonthuis.
Het bestaar van de tentoonstelling
hoeft reeds goedgevonden, dat de go-
heole regeling van de Nederlandsche
deelneming aan deze commissie wordt
overgelaten.
Het denkbeeld werd voorts overwo
gen, in ons land een groote tuinbouw
tentoonstelling te organiseeren, waar
aan all* takken van tuinbouw zullen
kunnen meedoen, De plannen hobben
echter vooralsnog geen vasten vorm
aangenomen, zoodat hieromtrent nog
niets verder kan worden medegedeeld.
I)e Tuinbouwraad verloor drie aan
gesloten vereenigingen, twoe door be
danken en Mn door ontbinding Danr-
7 tegenover staat een toeneming van 10
leden, zoodat het aantal aangesloten
vereenigingon thans 81 bedraagt.
Het jaarverslag word voor kennis
geving aangenomen.
Do* vergadering veroenigdo zich met
de rekening en verantwoording over
1911 (batig saldo f 427) on mot de
hogrooting voor 1912 (ontvangsten en
uitgaven f5527, met een post van
f 427 voor onvoorziene uitgaven.)
Vóór don aanvang van de verkie
zing van een voorzitter vroeg do hoer
L. Marwijk, uit Loosduinen, of er
staat op gemaakt, kan worden, dat de
politiek stoods huiten den Tuinbouw
raad zal blijven.
Do heer Krelage meendo namens
het goheele contraal bestuur volmon
dig nier op te mo^on antwoorden, dat
inderdaad de politiek steeds buiten
don Tuinbouwraad zal worden gehou
den.
Tot voorzitter werd daarna met 129
van do 134 uitgebrachte stommen go-
kozen jhr. mr. W. Th. 0. van Doorn,
te 's-Gravonhage, lid van do Tweede
Kamer.
Tot loden van het centraal bestuur
werden horkozon de heeron S. Zeeman,
te Zuidsoharwoudo (groontontoelt), N.
Groot Szn., to tink huizon (zaadteelt),
W. Koolman Dzn te Dovenkarspol
(fruitteelt), P. M. Koster, te Boskoop
(boomkwoekerij), J. G. Ballego. te
leiden (bloemisterij), en G. Kruyff,
te Hassenheim (bloembollenteelt.) Alle
heoron namen hun herbenoeming aan.
By den aanvang van het tweede go-
doolto der vergadering steldo de leider
«Ier vergadering, de heer Krelage, den
nieuwbenoomdon voorzitter, Jhr. Mr.
van Doorn, aan de aanwezigen voor.
Dozo kroeg onder applaus hot woord
om het bestuur dank to zeggen voor
do voordracht en de vergadering voor
do bekrachtiging daarvan. Hg ver
klaarde het een groote eer te achten
aan het hoofd te staan van oen fede
ratie omvattende zoo'n belangrijken
tak van volksbestaan. IIij was wel
oen, look op het gebiod van den tuin
bouw, doch koesterde er groote be
langstelling voor. Mot grooten schroom
gaat hy echter de plaats innemen,
vroeger beklood door zulke eminente
mannen als do heor Lovink en nu
wylon do hoor Do Marez Oyons, doch
hy zal streven hunne plaats waardig
te vervullen.
Spr. dankte verder do vorgadoring
voor hot vertrouwen, dat zij hom, die
deelneemt aan do actieve politiek, go-
kozen heeft. Vrees dat nu de politiek
In, don Tuinbouwraad zou gehaald
worden, is echter volkomen ongegrond.
Spr.'s vaste overtuiging is, dat in dezen
kring «lke partijpolitiek Uitgesloten
moet. zyn en hij hoopte dat hij ook
in dit. opzicht het vertrouwen dor ver
gadering niet zal beschamen.
De agenda werd daarna afgehandeld.
GOUDA, 1 Maart 1912.
„Gouda Vooruit."
In de op Donderdag 7 Maart a. s.
in „do Uéunie" te houden algoraeeno
vergadering van de veroen. „Gouda
Vooruit" komt o. m. aan de orde: be
stuursverkiezing in de vacatures, ont
staan door de period, aftreding van do
hoeren Mr. M. M. Schim van der Loeff,
J. van Kranenburg en J. van Dnntzig
en oen bestuursvoorstel om een sub
sidie van f 100.-— te geven voor de
inrichting van oen Gouda-huis op de
Tentoonstelling te Londen, uitgaande
van do Kamer van Koophandel alhier.
De heer Schim yan der Loeff stelt
zich voor een bestuursfunctie niet her
kiesbaar.
„Ulfiek A«F'.
Zooals wij dezer dagen hebben ge
meld komt de Nc- Jerlandsche Tooneel-
vereeniging van Amsterdam op 21
Maart a. s. Heijermans nieuwste too-
neelwork „Glück Auf" opvoeren.
Hot Bestuur der Sociëteit „Ons
Genoegen" dat van vele leden den
wensch vernam om dit spel van de
mijnen hier te doen opvoeren heeft
daarom gemeend deze extra voor
stelling te moeten doen geven na
afloop van het abonnement.
Daar „Glück Auf' overal waar het
werd gespeeld, volle zalep trok, daar
zullen ook hier velen verlangend zijn
dit stuk te zien.
-• Uit de verschillende ons toegezonden
recensies knippen wij een paar om
aan te geven wat do pers er van heeft
gezegd:
„Nieuws van den Dag" 20 Doe. 1911.
Hoe groot de indruk van een vor-
tooning in ''n tooneelstuk op de toe
schouwers ook kan zyn, gaf de eerste
voorstelling van Heyermans, „Glück
Auf' te ontwaren.
„Handelsblad" 27 Dec. 1911.
Dat 't stuk waarin de gebeurtelijk-
heden van 'n mijnramp worden ge
loond bij 't premierropubliek meegevoel
wekte, block uit hot hartstochtelijk
applaus, vooral na het derde bedrijf.
Gedurende do maand Februari zijn
in de Spaar- en Hulpbank ingelegd
en terugbetaald de navolgende bo
dragen
Inlog in 458 posten f 23087.51
Bijgeschreven rente - 11.54
f 23099.05
Terugbet. in 127 posten - 14945.32
Meer ingelegd
dan terugbetaald f 8153.73
Aan hot einde van,Jan. -*•
wns ton namefr der f>
inlegg. ingeschreven - 589364.46%
Zoodat hun tegoed uit.
Februari bedroog f 597518.19'/^
In don loop dor maand Februari
zijn 30 nieuwe boekjes afgegeven, 12
afgeloopon boekjes opnieuw in gebruik
gestold en 28 boekjes geheel afbe
taald, zoodat aan het einde der maand
Fobr. 2494 boekjes in omloop waren.
Aan het postkantoor Gouda en de
daaronder ressorteorende hulppostkan
toren werd gedurende de maand Fobr.
1912 in do Rijkspostspaarbank inge
legd f 40631,58, terugoet. f42950,32.
liet laatste, door dat kantoor uitge
geven boekje draagt hot nummor
18879.
Gedurende do maand Fobr. zyn door
de Mallogatsluis'geschut 1912 schepen
met een inhoud van 141103 M3,
en 580 stoomschepen, inhoudende
60763 M3., totaal dus 2498 vaartuigen
mot 191910 M3. inhoud, on 17 hout
vlotten uitmakende 73 koppels.
Godurendo do maand Februari wer
den in de Volksgaarkeuken gebruikt
1329'/a portiön a f O.KAen 314 k f 0.15,
te zamen 1043portiehs afgehaald
werden 1006 portion i\ f0.10 on 27
A f 0.15, te zamen 1038Vt portiën
In totaal 2077 portiën.
I/jzing Annie Salomons.
Men verzoekt ons'mede te doelen
dat het aanvangsuur van de lezing
van nioj. Annie Salomons voor den
Nod. Bond voor Vrouwenkiesrecht op
4 Maart a.s. in „de Réunie" bepaald
is op half negen. Op de convoca
tiebiljetten is abusievelijk 8 uur ver
meld.
Aan de raadsleden zyn de volgende
ingekomen stukken toegezonden
Gouda, 20 Februari 1912.
In zyn vorgadoring van 9 Juni
1911 droog do Raad ons bp hem van
advies to dienen nopens eeii ingekomen
ongedagteekond adres vah de Goud-
scho Vereoniging voor Volks- en
Schoolbaden, houdende het verzoek
om medewerking en linancioelen steun
voprffe oprichting on exploitatie van
'6en badhuis in don vorm van
a. waarborg van do rente ad 4%
'g jaars van oen kapitaal van f 15000
en aflossing ten bedrage van f 500
's jaars
h. het nemen van 10000 school
baden por jaar, tegen den^prys van
4'/, cent per bad.
By hot adres waren als toelichting
oenige financieel© beschouwingen ge
voegd, volgen» welke do kosten van
stichting van het badb||g, met inbegrip
van aankoop van grond, zyn te stel
len op f 17500, waarvan men rekende
dat door giften enz. zou worden ge
vonden f 2500, zoodat f 16000 zou
moeten worden gedekt door geldlee-
ning. De exploitatie-uitgaven worden
geraamd op f 2250.- en de iokomsten
(met inbegrip van een jaarlyksch ren
teloos voorschot van de gemeente van
f 1100 voor rente en aflossing der
bouwkosten) op f2630, zoodat f 380
over zou zyn voor extra-aflossing.
Aan 'sRaads opdracht voldoende
hebben wij de eer mede te doelen dat
op ons verzoek om nadere inlichtingen
wij van het Bestuur der adresseerende
Vereeniging het bericht ontvingen dat
het geen bepaald terrein voor het op
Us richten badhuis op het oog had
het Bestuur deed ons voorts twee
teekeningen met kostenberekening
voor een, Volks- en Schoolbadhuis
toekomen, volgons welke de bouw
kosten zonden bedragen onderschei
denlijk f 11025.50 en f 12478.10 en
de kosten van inrichting f 3500, terwijl
voor aankoop van grogjd f 1500 werd
gerekend.
Bij de overweging van deze zaak
rees bij ons College, dat van de wen-
I schol ijkhoid van een Volks- on School-
bad voor onze gemeente ten volle
overtuigd is, de vraag of eene com
binatie met de gemeentelijke Zwem
inrichting wellicht tot belangrijke
besnaring van kosten zou kannen
leiden. Wij hebben daarover het advies
gevraagd van de Commissie van Toe
zicht, op deze instelling, dio ons bij
brief van 10 Jannari j.l. schrijft dat
eene dergelijke combinatie haar met
het oog op do finantiën, de uitstekende
ligging, do goedkoopore exploitatie on
gemakkelijker controle zeer wenache-
lijk voorkomt.
Op grond van de door de Commissie
van Toezicht overgelegde raming der
exploitatiekosten van een met do
Zweminrichting veroonigd Volks- on
Schoolbad komen wij, na rijp beraad,
evenwel tot eene andere conclusie.
Wel Is waar zou op de oxploitatio
worden bezuinigd, doch daartegen
over staat dat zouden vorvallen de
contribution van do leden der Vereeni
ging. En, Wil men een behoorlijken
toegang tot de Zweminrichting be-
houdon, dan zouden do kosten van
(bebouwden) grond voor4het badhuis
zoor hoog worden, terwijl bij bouw
van gemeontewego natuurlijk ook zou
den vervallen de f 2500 giften, waarop
de adresseerende Voroeniging blijkens
do toelichting by li aar adres meent
to kunnen rekenen. De aan gemeente-
exploitatie verbonden voordooien wo
gen dan ook onzos inziens niot op
togon de voordeeion aan de oprichting
door particulier initiatief en aan parti
culiere oxploitotie verbonden. Gaarne
willende modeworkon tot de oprichting
van oen Volks- en Schoolbad zijn wij
derhalve van oordeel dat daartoe het
best vquren to geraken door het ver-
loenen van goldelijken steun aan de
Goudscho Vereeniging voor Volks-
en Schoolbaden. Behalve het nemen
van schoolbaden vraagt zy het waar
borgen van 4% rente 's jaars en van
oen jaarlijksche aflossing van f 5(f)
van eene goldleening van f 1500Ö.
Wijl de gemeente gunstiger voorwar
den van rente en aflossing kan belan
gen dan de Vereeniging, zelfs met
waarborg der gemeente, zouden wy
in stede van die garantie er de voor
keur aan geven dat de gemeente aan
do Voroeniging het kapitaal van
f 15000 renteloos voorschoot, onder
hypotheek-verband en onder beding
dat de oxploitatio-ovorschotten zullen
worden gereserveerd en aangewend
tot afbetaling der schuld aan de ge
meente in ronde sommen van f 1000.
Bn voorbaat rekenonde op de mo
gelijkheid van linancieelen steun der
gemeente heeft de adresseeronde Ver
eoniging in hare overgelegde Statuten
bepaald dat, wanneer de gemeente
Gouda aan de Vereeniging een rente
loos voorschot verstrekt, dan wel rente
of aflossing, of beide, eener door haar
aan te gane geldleening waarborgt,
en zoolang dit voorschot of deze loe-
ning niet geheel is afbetaald, een der
bestuursleden door ons college wordt
aangowezen, en de benoeming der
overigen aan onze goedkeuring is
onderworpen. Die eerste bepaling
achten wij uit oen oogpunt van con-
tröle zeer nuttig, doch door de tweede
worden naar het ons voorkbmt, de
zelfstandigheid der Vereeniging, en
de rechten harer leden te zoor aan
banden gelegd, zoodat zy niet alleen
overbodig is, maar ook schadelijk zou
kunnen zyn. Resumeerende hebben wij
do eer den Raad in overwoging te
geven
1. aan de Goudsche Vereeniging
voor Volks- en Schoolbaden een ren
teloos voorschot te verstrekken van
f 1500Ö, uit ^te ebetalen zoodra de
bouw van het* door haar volgens door
Burgemeester en Wethoudors goed te
keuren plannen te stichten badhuis
naar het oordeel van dat College vol
doende zal zyn gevorderd, onder voor
waarde
dat ten behoeve der gemeente Gouda
op dat badhuis en zijn erf zal worden
gevestigd en zoolang het voorschot
niet* geheel is afbetaald blijft geves
tigd en een eerste hypotheek tot het
volle bedrag der leen mg
dat het badhuis en erf, zoolang het
voorschot niet is afbetaald, voor geen
andere schulden zal worden verbonden,
tenzij met toestemming van Burge
meester on Wethouders
dat binnen drie maanden naafloop
van ieder dienst jaar aan Burgemeester
en Wethoudei* do rekening over dat
dienstjaar ter goedkeuring wordt aan
geboden
dat da overschotten van do exploi
tatie van het badhuis, gevoegd bij de
andere inkomsten der Vereeniging,
zullen worden gereserveerd en zool ra
zij een'» ronde som van f 1000 uit
maken worden aangewend tot afbe
taling van hot verstrekte renteloos
voorschot
dat, zoolang het voorschot niet is
afbetaald, een der leden van het be
stuur der Vereeniging wordt aange
wezen door Burgemeester en Wet
houders.
2. haar de toezegging te doen dat
voor rekening der gemeente in het
badhuis door leerlingen der openbare
scholen voor gewoon lager ondorwijs
voorloopig tienduizend baden per jaar
zullen worden genomen tegen den
pry's van 4% cent per bad.
Gouda, don 20 Februari 1912.
Nu uwe Vergadering besloten heeft
tot het doen rooien van een aantal
boomen staande op en langs do IJsel-
dykon, behooren de middelen te wor
den aangewezen tot dekking van de
kosten van het mot klei aanvullen
van de gaten en het met krammatten
bedekken van do aanvullingen als
mede die van den aankoop en het
planten van jongo boomen.
Wy hebben derhalve de oer U in
overweging te geven Artikel 3 van
Hoofdstuk II der Begrooting van in
komsten dienst 1912. „Opbrongst van
don honthak", (Volgnummer 4) in
verband mot den te ontvangen koop
prijs der oude boomen, to verhoogen
mot f2000.en Artikol 6 van Hoofd
stuk V der Begrooting van uitga ven,
„Onderhoud van wandelplaatsen en
plantsoenen", (Volgnummer 124), uit
welken post de hierboven bedoelde
kosten zullen worden voldaan, even
eens f 2000.— hooger uit to trekken.
Gouda, 20 Februari 1912.
Uit de hiorbjj behoorende stukken
zal uwe Vergadering blijken, dat de
voortgang in de werkzaamheden tot
restauratie van de Sint-Janskerk en
haro glazon «enerzijds efi de vele in
den laatsten tijd voorgekomen kerk
branden anderzijds, heeron Kerkvoog
den der Hervormde Gemeente alhier
hebben doen besluiten maatregelen te
nomen om bij het ontstaan van brand
in die kerk of in den aan de ge
meente Gouda toobehoorenden to
ren, onmiddellijk tot blussching te kun
nen overgaan, in afwachting en ter
aanvulling van het optreden der ge
meentelijke brandweer. De bedoelde
maatregelen zullen o. m. bestaan in
de aanschaffing van eene centrifugaal-
spuit, die door oen electromotor gedre
ven, het bluschwater zal kunnen op
voeren tot eene manometerhoogte van
70 M., en tot het leggen van eep vaste
ijzeren buisleiding naar en rondom
het hooge (middenschips-)dak der kerk,
met de noodige aansluitingen en ijze
ren ladders bij ieder dakvenster, waar
door het mogelijk zal wqfRlen in oen
minimum van tijd desnoods met twee
man, één boven en één beneden, water
te geven op het hooge dak en op den
toren.
Onder opmerking dat de Brandweer
der Gemeente hierdoor een krachtigen
steüirzal ontvangen, deolen Kerkvoog
den nog mede, dat zij bereid zijn
dien steun verder uittebreiden en de
aanteachaffen oentrifugaalspuit en mo
tor, door plaatsing op een voertuig
beweegbaar te maken, ook dienstbaar
te doen zyn ter blussching van brand
in de omgeving der Sint-Janskerk
(Markt, Korte Tiende weg, Molen werf,
Bestedelingonhuis, Gemeente-archief
lokaal enz). Het zou dan noodig zijn,
dat rondom de Kerk een kabel, ver
bondon met het elootrisch kabelnet der
Gemeente, werd gelegd en de vereisch-
te aansluitingspunten wenden gemaakt,
waarop de motor zou kunnen worden
aangesloten, welk laatste werk voor
rekening der gemeente Gouda zou
komen. Kerkvoogden wenschen hier
omtrent eene regeling te treffen.
Ons College won over deze zaak
het gevoelen in van de Commissie
van bystand in het beheer der gemeen
te-werken, die bij haar overgelegd
schrijven d.d. 30 Januari j.l. No. 184
verklaart dat de door meergenoemde
Kerkvoogden voorgestelde regeling,
de volle sympathie der Commissie
heeft. Zij nam van het voornemen
der Kerkvoogden tot het zelfstandig
nemen van maatregelen, ten einde, bij
brand vlug en krachtig te kannen
optreden, met veel belangstelling ken
nis, en is verder van meening, dat
het aanbod van meergenoemd kerk-
bestuur om het voor rekening der
Kerk aan te schaffen bluschmiddel ook
beschikbaar te stellen voor de ge
meentelijke brandweer als er brand
uitbreekt in de omgeving van het
kerkgebouw, niet genoeg kan worden
gewaardeerd.
De Commissie vindt het beding, dat
de voor het beoogde doel rondom
het gemelde gebouw te leggen kabel
op kosten der Gemeente Gouda zal
worden aangeschaft en met het eloc-
trisch kabelnet in verbinding gebracht
en dat ook hot maken van de ver-
oischte aansluitingspunten ten haren
beste zal komen, alleszins billijk, zoo
dat zij daartoe het voorstel doet.
Ter voorkoming van eventueel mis
verstand beveelt de Commissie verder
aan bij de te treffen regoling te be
palen
1°. dat de bediening van het aan
to schaffen bluschmiddel bij brand
in de omgeving van de St. Janskerk
zal plaats hebben door en op kosten
van de Kerk, doch dat voor hot ver
bruik van electriciteit, hetzy bij brand
hetzij bij beproeving, niets zal zijn
verschuldigd
2°. dat bij brand in de omgeving
van de Sint-Janskerk het aan te
schaffen bluschmiddel onmiddellijk na
do eerste aanzegging van den daar
toe krachtens Wet of Verordening
bevoogde, zal beschikbaar wordon ge
steld.
Onder mededeeling, dat Kerkvoog
den hebben bericht, dat zrj de hierbo
ven vermelde bepalingen volkomen
goedkeuren en dat de bediening van
het aan te schaffen bluschmiddel bij
brand in de omgeving van de Sint-
Janskerk zal plaats hebben voorzoo-
ver de 00 Meter lange slang strekken
zal, terwijl in aanmerking moet wor
den genomen dat de brandspuit zelf op
do eleetriache leiding moet staan nabij
water (geen waterleiding), gevon wij
Uwe Vergadering als onze meening
te kennen, dat het treffen van eene
regeling als hiorvoren omschreven alle
aanbeveling verdient. De Gemeente
heeft slochts te voldoen eene uitgaaf
in eens van circa f 1200.—, ten behoeve
van don kabol rondom het kerkge
bouw. Andere kosten met uitzonde
ring van die vereischt voor hot onder
houd van dion kabel met wat daarbij
«behoort, komen niet voor hare reke
ning. De Fabricage-Commissie merkt
in ons oog dan ook terecht op dat
het aanbod van het Kerkbestuur ge
waardeerd moet worden en aan dat
Bestuur allen lof toekomt voor het
nemen van zoo kostbare voorzorgs
maatregelen togen brand in kerkge
bouw en toren.
Wy hebben mitsdien da eer Uwe
Vergadering machtiging te verzoeken
tot het met Korkvoogden der Her
vormde Gemeente alhier treffen van
eene regeling als boven omschreven
en, zoo die machtiging wordt ver
leend, U verder voor te stellen in de
Gemeente-Begrooting voor het dienst
jaar 1912 de volgende wijzigingen te
brengen
1°. het onderdeel c van Artikel
10 van Hoofdstuk XV der buitenge
wone uitgaven „Kosten van „reorga
nisatie der Brandweer" (Volgnum
mer 219)te verhoogen met f 1200.—
2°. het onderdeel g van
Artikel 3 van Hoofdstuk
VII dar buitengewoneont
vangsten „Geldleening ter
voorziening in de „kosten
van reorganisatie der
Brandweer" Volgnummer
55) te verhoogen met f 1200.—
Gouda, den 20 Februari 1912.^,
De Gezondheids-Commissie heeft bij
schrijvon ,vnn 26 Januari 1912 n°. 11
B, dat hierbij wordt overgelegd, onze
aandacht gevestigd op de woningen
^an den Bleekerssingel n°V 15 en 16.
Volgens haar rapport hebben beide
perceelen natte muren, onvoldoende
verlichting, samen slechts één privaat,
geen gelegenheid tot bekoming van
goed drinkwater, en zyn zij verzakt
en ingesloten gelegen, terwijl het per
ceel n°. 15 tevens een te laag gelegen
vloer en een onvoldoende hoogte zou
hebben.
Uit het van onzentwege ingestelde
onderzoek is ons gebleken, dat de door
de Gezondheids-Commissie aangeduide
gebreken voor zoover zy inderdaad
bestaan, niet van zoo ernstigen» aard
zijn dat de woningen daarom afge
keurd behoeven te worden. Overigens
is de verlichting voldoende, de vloer
van het perceel n°. 15 boven het
grondwater gelegen, en het nat zgn
der muren niet aan optrekkend of
doorslaand vocht te wijten, bovendien
heeft de eigenares reeds verbeteringen
moeten aanbrengen, ingevolge onze,
op advies van de Gezondheids-Com
missie gedane aanschrijving van 26
Juni 1906 n°. 94.
Het komt ons derhalve in afwij
king van het gevoelen der Commissie
voor, dat wel degelijk veranderingen
en verbeteringen kunnen worden aan
gebracht om die woningen geschikt
te maken ter bewoning.
Ingevolge het voorschrift van art,
13, tweede alinea, der Woningwet,
hebben wii de eer Uwe vergadering
uit te noodigen omtrent het al of niet
onbewoonbaarverklaren van de per
ceelen aan den Bleekerssingel n°*. 15
en 16 eene beslissing te nemen, terwijl
wy haar op grond van hot boven
medegedeelde meenen in overweging
te moeten geven niet over te gaan
tot de onbewoonbaarverklaring van die
woningen maar ons in de gelegen
heid te stellen de eigenares krachtens
artikel 14 der gemelde wet aan
schrijven de in overleg met do Ge
zondheids-Commissie noodig geoor
deelde verbeteringen aan te brengen
Boskoop. Tot klerk bij de gemeente
bedrijven alhier is met ingang van 15
Maart a.a. benoomd de heer J. H.
Vergragt, thans werkzaam aan de
marinewerf te Amsterdam.
Godderak. In deze gemeente ko
men den laatsten tijd meerdere ge
vallen van febris typhoïdea voor.
Wadwnxveen. De heer Lindeman
heeft het beroop naar de Rem. Geref.
Gemeente alhier aangenomen.
De Vreemdeling, (The
passing of the Third Floor
Back), door Jerome K. Jerome.
Kon. Vereen. „Het Noder-
landsch Tooneel".
Do bekende Engelsche schrijver
Jeromo K. Jerome heeft in boven
genoemd dramatisch werk op meester
lijke wijze geschetst, hoe diep de
mensch kan zinken, indien hij allen
oorbied, ook dien voor zichzelven, ver
liest1; maar ook tracht hij ons te doen
zien, hoo dat gemis aan eigenwaarde
dikwijls slechts schijnbaar is, en hoe
het betere in den mensch weor naar
voren treedt, als hem slechts kan
worden aangetoond, hoe diep hij is
gezonken en tot welk een hoogto hij
zou zijn gestegen, als hij aan zyn
edele roeping, mensch te zijn, had
beantwoord. Met dat doel verplaatst
de schrijvor ons in de woning van
Mevrouw Sharpe, een pensionhoudster,
die met haar dienstbode, Stasia, een
„gewiekste" deern, belast is met de
verzorging van een stel commensaals,
zooals een wereldstad als Londen ze
slechts bijeen kan brengen. De eige-
narêü van dit pension verliest echter
nimmer haar eigen belangen uit het
oog, en weet die op zeldzaam brutale
wyze aan te passen aan de belangen
van de by haar inwonende pension-
naires. Zonder uitzondering byna zijn
dit menschen, wier zedelijk peil niet
zeer hoog staat.
In dit milieu nu verschijnt iemand,
een vreemdeling, een edel mensch, die
door zijn goed voorbeeld, zijn indruk
wekkende persoonlijkheid, meer nog,
dan doqr zyn woorden, zulk een gun-
stigen invloed op zijn omgeving blijkt
uit te oefenen, dat het grootste deel
dier ongelukkigen (want dit ziji^'
toch) tot inkeer komt. Hg HÜPtuj
hen het sluimerend gevoel van men-
sehenwaarde op te wekken, weet hun
harten warmer te doen kloppen voor
hun medemenschen, weet hun afkeer
in te boezemen voor het leven, dat
zij thans leiden, woet, in een woord,
hen te doen buigen voor het groote
gebod van „liefde".
Het was „Het Nederl. Tooneel" van
Amsterdam, dat ons gisteren-avond
met dit stuk van Jerome in kennis
bracht, bn gelegenheid van de 8° of
laatste Abonnements-voorstelling in
dit seizoen. Dat die vertooning wel
verzorgd was, daarvoor is ons de goede
naam van „De Koninklijke" voldoende
borg. Voorwaar, het was voor den
heer Ko van Dijk geen gemakkelijke
taak, de titelrol op zoodanige wijze
weer te geven, dat zijn geheele per
soonlijkheid eenigszins beantwoordde
aan het ideaal, dat de schrijver zich
in zyn „Vreemdeling" voor oogen
stelde. Dat hy o. i. daarin onjiitste-
kende wyze is geslaagd, ple#Bp»r d©
kunst van den heer van Dijk, cue door
zyn eenvoudige maar nobele verschij
ning, zyn sober spel en groote zeg
gingskracht den man wist uit te
beelden, die op zyn omgeving een
kracht ten goede moest uitoefenen.
Maar ook de overige personen kwe
ten zich naar behooren van hun zeer
moeilijke taak. Zoo de heer Gtmberg
als Majoor TompkinsMevr. Lobo-
Braakensiek als StasiaMevr. Holtrop-
van Odder als de twistzieke echtge
noot© van den aan lager wal geraakten
MajoorMej. Rika Hopper als de
dochter van dit echtpaarMevr. Car.
van Dommelen als Juffrouw Kite, Mevr.
We nsma-R laas sen als de parvenu-ach-
tige adellijke dame Mevr. de Hooley,
zij allen, benevens de heereiï Harms
Fernantzen, Mögle en Reidedie de
rollen der overige leden van Pension
„Sharpe" vertolkten, hebben waarlijk
zeer goed werk geleverd.
Laten zij allen er van overtuigd
zyn, dat wy sprekon namens het over
groot© deel van het vrij talrijke pu
bliek, als wij hen een woord van
warme hnlde brengen voor hun serieus
en keurig spel. Zoo is „de Vreemde
ling", onder leiding van den heer
Tl7. P. de Leurdie als regisseur eer
van zijn werk had, een stuk gewor
den, waarmede „het Nederlandsch
Tooneel" op waardige wijze de rij dor
abonneraents-voorstellingen van dit
seizoen heeft gesloten.
Mogen wy de beide tooneelgezel-
schappen, het „Rotterdamsche", dir.
P. D. van Eysden, en „het Noderl.
Tooneel", die ons dezen winter zooveel
hobben doen genieten, ook oen volgend
jaar weder hier zien optreden.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 29 Fobr.
(Vervolg).
Armenwet.
Eenigo amendementen van onder
geschikt belang neemt de minister
over, o. a. eer» amendement-de Beau
fort, om te zorgdh dat do armenraden
onder alle omstandigheden door
verkiezing - voltallig blijven.
De artt. 4955 wordon goedgekeurd.
Op artikol 56 (taak der armenraden)
wordt door denhoor Rink oen amen
dement toegelicht, strekkende om die
taak iets ruimer te omschrijven.
De heor Snoeck Hurgronje hoopt
on verwacht dat de -arbeid van de
armenraden ook ton goede zal komen
aan de kerkelijke en bijzondere instel
lingen van liefdadigheid.
Minister Heemskerk bestrijdt hot
amendement-Rink, omdat 't absoluut
overbodig is do taak van de armon-
raden zoo nauwkeurig te omschrijven.
Tenslotte neemt do minister het
amendent-Rink over.
Na de pauze worden op voorstel
des voorzitters do wetsontwerpen tot
aanvulling on wijziging der bepalingon
betreffende hot straffen en de straf
rechtspleging ten aanzien van over
troders, lijdende aan storing of ge
brekkige ontwikkeling hunner geest
vermogeps verzonden naar een com
missie v#n voorbereiding, tot leden
waarvan de voorzitter benoemde de
hoeren van Veen, van Wijnbergen,
Limburg, van Hamel on Scheurer, en
tot plaatsvervangers do heeron van
Lennep, Duynstee, Hugenholtz, van
Doorn en van Asch van Wyck.
De verdere behandeling van de
Armenwet wordt hierop ten einde
gebracht, na nog eonig debat over
punten van ondergeschikten aard.
De eindstemming wordt op een nader
te bepalen dag gehouden.
Goedgekeurd worden zonder debat
of stemming de wetsontwerpen tot
goedkeuring van de te Parijs onder
toekende regeering tot beteugeling van
de verspreiding van ontuchtige uit
gaven en tot goedkeuring van het te
Parijs onderteekende verdrag tot be
strijding van den zg. handel in vrou
wen en meisjes.
Hierna komt in behandeling het
wetsontwerp tot wijziging van de wet
tot regeling van het lager onderwijs,
strekkende tot verhooging van de
subsidie voor bouwkosten van bijzon
dere scholen.
De heer Roodhuyzen betoogt dat
men, alvorens met het onderhavige
ontwerp te komen, de subsidie-wet-
Kuyper van ,1905 meer had moeten
laten doorwerken. Het is toch gebleken,
in de jaren 1905 tot 1909, dat er bijna
400 bijzondere scholen zijn bij gekomen,
zoodat men niet kan beweren dat die
wet-Kuyper zóó onvoldoende gewerkt
heeft voor het byzonder onderwijs,
dat men nu reeds moet overgaan tot
een maatregel om nog meer te ver
krijgen. Liet men die wet-Kuyper
meer doorwerken, in plaats er telkens
zoo aan te peuteren en te knabbelen,
dan zon meer ervaring verkregen wor
den met het subsidiestelsel, en het
gevaar bezworen worden dat telkens
de schoolstrijd weer ophieuw kan ont
branden.
Intusschen is spreker overtuigd dat
4e rechterzijde dit schoolwetteke er
wel zal doordraven, en in die over
tuiging wordt hg gesterkt als men
ziet dat do meer gematigde elementen,
die eerst tegen het onderhavige ont
werp waren, worden meegesleurd.
De heer ter Laan herinnerde dat
hij reeds in 1905 niet meeging met
het ontwerp-Kuyper, omdat hij voor
zag dat het tot verbrokkeling zou
leidon, hetgeen dan ook werkelijk het
geval is geweest, wenscht derhalvo
met .uitbreiding van het stelsel, dat
met het onderhavige ontwerp beoogd
wordt, evenmin mee te gaan.
Spreker kondigt in verband hiermee
een amendement aan, strekkende om
het beginsel van de wet-Kuyper onaan
getast te laten, teneinde te voorkomen
opzettelyko bevoorrechting van het
bijzonder ondorwijs boven het open-
baar'onderwijs. Dit amendemont wordt
ook namens de hoeren Smoenge en
Ketelaar ingediend.
In uitvoerige beschouwingen treedt
spreker verder over de bezwaren,
verbonden aan de werking van het
subsidie-stelsel.
Vrijdag 11 uur voortzetting.
Vergadering van heden.
Hot Bouw wetje.
Voortgezet werd de behandeling van
het wetsontwerp tot wijziging van de
wet op het lager onderwijs, het z.g.
bouw wetje.
Do heer Ketelaar (v.d.) achtte hot
ge#n aangenaam werk tegen dit wots-
ontworp te sproken, maar spr. is voor
goed onderwijs en voor toekenning
van' de noodige gelden voor dat on
dorwijs. Of ooit de toestanden van
vóór 1889 terug zou komen, geloofde
spr. niet. En daarom wilde spr. overdo
wenscholijkheid al dan niet daarvan
liever niet spreken. Do toestand zooals
die nu is, zal wol blijven. Spr. was
bereid behoorlijk het bijzondor onder
wijs to subsidieoren, indien dit goed
is. Maar spr. wilde waarborgen dat
dit zoo is. Al was spr. frontmaker
voor het oponbaar onderwijs, toch was
hij gaarne bereid medo te werken om
het bijzonder zoo goed mogelijk te
maken. De vraag is echter of ongo-
vraagd hier vorhooging moet gegeven
wordon, waar niet gebleken is dat dit
geld noodig is. In het wilde weg wordt
nu een greep gedaan in de schatkist
en het geld do schoolbesturen in den
schoot geworpen. Als schoolopzionor
heeft spi\ do ervaring ongedaan dat
waar zoo' spoedig mogomk gewone
scholen in\ M. U. L. O. scholen wer-
don omgezyl, niet echter naar de be
hoeften der leerlingen maar wel naar
hot gelang het onderwljzond personoel
akton bezat. Had mon do scholen zoo
ingericht als gowenscht vas en gezocht
naar deskundig porsoneol, dan was
er roden voor subsidieering. Thans
niet. Zelfs in De Btandaard is geklaagd
over het gebrek aan onderwijzers met
taai-aktes. De zaal^ is dus dezemen
maakt maar een wet voor subsidie en
vraagt niet of er onderwijzers zijn dio
het onderwijs kunnen geven.
Spr. kon nimmer een minister steu
nen, die zegt het een zegen te achten
als hot opeïibaar onderwijs geheel was
verdwenen en dio nu weer oen poging
doet geld uit do schatkist beschikbaar
te stellen voor het byzonder onderwijs.
Spr. wees or op, hoe gemakkellyk
het is een schooltje op te richten on
daarna do koninklijke goedkeuring te
verkrijgen. Zelfs was het voorgeko
men dat een man en een vrouw samen
een school stichten. Dit wordt mede
gedeeld door den heer Kuiper, hoofd
eener bijzondere school.
Verschillende staaltjos haalde spr.
aan om te bowijzen hoe steeds meer
verbrokkeld wordt en hoe schaamte
loos men te werk gaat bij het stichten
van schooltjes.
Spr. vroeg of het nu aangaat we
derom verhoogde subsidie te verieenen,
maar zoo met het geld wordt omge
sprongen. Men zegt zolf dat de school
goffn winstgevend bedrijf mag zijn
maar hoe is dat -te oontroloeren wan
neer de winst wordt uitgekeerd als
salaris
Spr. ontkende dat de vraag om
waarborgen van goed onderwijs voort
komt uit tegenzin tegen dat onder
wijs. Het is alleen om goede beste
ding van de toegestane gelden te
waarborgen. Dat hot bouwen van
scholen vooral in de groote gemeenten
zeer dunr is, wiat spr.
Het programma luidt voor Zondag
Olympia I—Hermes, te Gouda
V. F. 0.D. O. te Vlaardingen
SportmanVoorwaarts te Leiden.
Voorwaarts IOlympia II, sch.r. J.
J. PlasmeijerMoordrecht-Voorwaarts
II, W. Sanders; Haastrecht—Excel
sior II, W. de Ruyter.
Op het Sportterrein wordt Olympia's
laatste bondwedstryd gespeejd tegen
Hermes nit Schiedam,'welke wedstryd
geleid zal worden door den heer P.
A. Bomer. Daar het de eenige wed
stryd te Gouda, is, zal ongetwijfeld
wel veel publiek aanwezig zyn.
Morgen, Zaterdagmiddag om 1 uur,
speelt een elftal van den R. H. B.
School een oefenwedstrijd tegen oen
Olympia-combinatio op het Sporttter-
rein. Het H. B S.-elftal is als volgt
samengesteld
do Ridder. J 4
Bontenbal, Kottier.
Harmans, Barth, do' Wilde,
v. Rijn v. Alkom., Lankhorst,
Ferguson, Backers, Altena.
Op 80-jarigon loeftijd is te 'e Gra-
vpnhage overleden de gepons. gen.
majoor, oud insp. van den geneosk.
dienst dor Landmacftt, O. J. v. d.
Burcht van Lichtenbergh.
Staking Hotel Centraal, den Haag.
Vanwege do botonwerkersverooni-
ging „Stroven naar Verbetering"
wordt medegedeeld, dat do timmer-
lioden van het bouwwerk aan Hotel
Centraal zich als workloozen zullen
beschouwen on zullen trachten by
andere patroons werk te vindon. Het
aantal stakers wordt door dit besluit
verminderd tot 66 man.
Nog oen brutaio aanranding.
Uit Nantos. Donderdagmorgen te
11 uur verliet oen industrieel uit Nan
tes, eon fabrikant van Mozaikvloyron,
uit het Comptoir d'Exompto waar hij
6300 francs had geind. Ilij wilde daar-
op zijn architect bezoeken, toon hij
oen ongeveer dertigjarig jongmonsch
ontmoette, die hom oon kaartjo reikto.
Terwijl do hoer Pibiard dit las slin
gerde de jongo man hem oen pak
papier met, vuiligheid in hot gozicht
on maakte zich, van do daardoor ont-
stano verrassing profitoorend, mooster
van do (1300 francs, waarmee hij ver
dween. Do politio stelt oon ondor-
zook in.
In Engolsch Somaliland.
Uit Adeij». Het stoomschip „Dal-
horinil" is mot 325 infanteristen naar
Berbera vertrokkon. Aldaar loopt hot
gerucht, dat do Mollak in aantocht is
Naar het bureau van Reuter vornoemt
heeft do Engelsche regeering van don
Commissaris van Somaliland oon der
gelijk bericht ontvangenzij kent
echter geen byzonder© boteekenis aan
de zaak toe, daar dergelijke geruchten
zoo dikwijls in omloop zijn geweest.
Chineozen-opstootjos in Tndië.
Londen, 1 Maart. De Daily Tele
graph bericht dat uit Nanking mede-
dooling is ontvangen volgons wolke
oen in krasse termon vervat ultima
tum naar den Haag zou zyn gezon
den omtront het beweerde gewoldadig
optreden dor Ilollandsche politio'to
Soerabayn.
Wanneer binnen een week geen
bevredigend antwoord is ingokomen
zou nis oerste vijandige stap diS Hol-
landsohen handel worden geboycot.
Naar aanleiding van dit bericht
verklaarde men aan hot Ministerie van
Buitenlandsche £aken in don Haag
hot niet wenschelijk te achten op dit
oogenblik daaromtront mododeelingon
te doen.
Soldnton-oproer in China.
Berlijn, 1 Maart. To Tientsin is
tusschen'frepublikeinsche on monar
chistische troepen een hevig gevecht
geleverd.
Berlijn, 1 Maart. In den strijd, welke
in het zuidelijk doel van Peking plaats
had is het Amerikaanscho gezant-
schapsgobouw beschadigd.
Men schrijft de ongerogeldhedón toe
als door do Mandsjoes op touw gezet.
De kolencrisisjin Engeland.
Londen, 1 Maart. Een beambte van
den mijnwerkorsbond in Zuid-Wales
verklaarde dat de staking togen het
eind der volgende week geëindigd zal
zijn en dat de uitkomst do mijnwer-
kors zal tevreden Btellen.
Enkele leden der raadgevende com-
missio van de myndigenaren hobben
van morgenJaan het Depart, van Bui-
tonlandsche*zaken geconferoerd, waar
na zij een bezoek brachten aan minis
ter Asquith.
Te Glasgow liggon ongeveer 50
stoomschepen stil wegens gebrek aan
kolen.
een groote keuze In do
van de goedkoopste tot <1e beste
soorten. 1
Aanbèvelend,
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut to DE BILDT.
Hoogste barometerstand 769.6 to
Nice, laagste stand 735.7 te Veatma-
noer.
Verwachting tot demvolgondon dag.
Krachtige, later tijdelijk afnemende
zuidelyko tot zuidwestelijke wind, be
trokken met regen, later opklarend,
zelfde temperatuur.
van T)EK
1 MAART 1912.
Miuilalceiiiticen ISr/HT*
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet. 82»/, 82%
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet. 90»/, 90'/,
Port. Obl. 3do Serie
AmortSchuld 8 pot649,/, 6
Russische Obl. 1906
5 pet. 101'/,
ld. Obl. (Gr. Russische
Spw.my.) 1898 4 pet. 93
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet. Win 93»/,,
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet 88%
Japan. Obl. 1899 4 pot 87
Mexico A fl. Binnenland
Obl. 5 pet. 46
Brazilië. Funding Lee-
ning 5 pet. 1053/„
<1. Obl. 1885 i pet, S71/» 88'/,
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet. M5/,
its lik en Credift-Instel-
II li ff ii
Nod. Bankoamloolen 211
lndu»tr. Ondernfiulnreu
American Car St Foun
dry Comp. C. v. A. 617/,a 613/|
M.Smelting St Refining
Co. Cert. v. A and. 73 73
Anglo American Tele
graph Oy. Cert. v. A. 25'/, 25'/»
U. 8. Stoel Corp. Cort.
v. Gew. Aan tl. 61'/, 61'/,
Kol. Oreillet Instell. en
Cultuur Ouderiieiiilnffrii
Handelsver. „Amster
dam" A and. 216 216
Jav. Cultum; Mij. Aantl. 318
Ned. Handel-Mij.C.v.A 1HH7/h 188*
Hijiibouw Mynt.
Ketahoon" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand. 68% 69'/,
Rodjang Loboug, Mijn
bouw Mij. Aand. 460 459
Groat Cobar Aand. 64'/, 64'/,
l'rlrolrumOmlmi.
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. Gow. A. 164% 156
Kon. Nod. Mij. tot Expl.
v.Petr. Bronn.C.v.A 479%| 481)
Shell" The Transp. A
Trad Oy. C. v. G. A 466
ttcheepraart II yen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand. 180 180
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A. 120
Int. Mercantile Marino
Cy. afgest. Prof. A. 19% 19%
Tabak-Ouderuem lugen
Bindjoy Tabak Mij. A. 114'/, 114
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand. lrfj
Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand. 40
Diversen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand. 4%
Peruvian Corporation
Urn. Cert. v. Aand. 12% 12
Spoorweffeu.
Holl. IJzeren Snoor-
wegray. Aantl. 85% 85%
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 97 97%
Zuid-Iteliaan. Spwmfl.
Serie A-H Obl. 3 pet. 64%| 63%
Warschau-Weenen.
Spoorwegmij. Aand, 185
dito dito Act. do Jouiss. f 104.—
A merika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet. 99% 99'/,
Erio Spöorwog-Mij.
Gow. Aand. 90%, 30%
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gow. A. 164% 165
V(aoash Gew. Aand. 7%, 7%
PremleleenJuffeu.
Amsterdam Aand. 3 pet 1017/
Hongarye. Thei-s-Ro-
gtüirungs-Ges. 4pct. 153»/, 4154»/,"
GELDKOERS.
Prolongatie 3% pCt.
Nat. Staatsfoyalsen iets boter, Bni-
tenl. onveranderd, Mijnen en Tram-
waarden prijshoudend, Amerikanen
iets beteren stemming, Tabakke* luste
loos, Culturen beter, Rubbers prijs-,
hondend.