P. HULLEMAN,
Burgers E. N. R. en Rover
Tijdgeest-Loten
p5ëb5BISPinG
KLEEDII7G f
77H
TIMER- EN mm WIJNEN.
Stroohoedenvernis
Plaatsing gezocht,
RIJWIELEN.
Vanaf heden verkrijgbaar
In het laatste halfjaar vielen bij mij
verschillende groote prïjzen: 1 van f50000,
1 van f30000, 1 van f1500 en 10 van
f1000.
1
ZBia.lterxla.rLd_
Boitenlandsch Nieuws.
Binnenland
Gemeentelijke Arbeidsbeurs,
Adverteutiën.
ANTON COOPS,
GOUDSCHE COURANT
Vraagt voor zieken en herstellenden
ilrma I.OIREY1,
Lange Tiende weg 10,
met dezeirde kansen en uitkcerin^en als in
de Staatsloterij verkrijgbaar zijn.'
'lao T
jilijeesllul
Q voor
alle
dassen f 1.75,
f 3.50,
f 7.-,
ll»
fff-,
ll
f 17.50,
f 0.75
I 1.50
f 3.-
r 3.75
a°lo Tijd{Pccstpolisscii, Serie O.
Geldig voor de 399e, 400e en 401e Staatsloterij.
Groot f 11, ze^elkosten f 0.111.
Swarisenburg's Lotendebiet.
GOUDA!
dat het haar den Knyperianen
vooraan niet te doen was om
met hulp van den Staat in de ge
legenheid gesteld te worden eigen
scholen op te richten, waarin het
onderwijs aan hunne bepaalde gods-
diensttge behoeften voldeed neen,
het einddoel is De algeheele onder
gang van de openbare school. Meer
derheid geworden, herinnert ze zich
niets van al hare schoone tirades
over de rechten der minderheid,
en wordt den alouden oervijand den
dood gezworen.
Reden te meer voor ons, vrijzin
nigen, om voor de openbare school
pal te slaan, die wij reeds uit
tweefirlei oogpunt onontbeerlijk ach
ten 1°. omdat ze, voor allen zonder
onderscheid van geloofsbelijdenis,
toegankelijk zijnde, een waarborg is
voor de godsdienstvrijheid tot van
den allerarmste; 2". omdat ze on
misbaar is, om alle onderwijs ih
Nederland op het gewenschte peil te
houden. Verder bedreigt de coalitie
ons met eene Tariefwet, wier in
werkingtreding, ongerekend, dat ze
de lasten, die door de rijken moesten
worden gedragen, op de armen legt,
een onherstelbaren slag zal toebren
gen aan onze welvaart. En last not
least brengt de antithese-leugen, die
de deur opent tot de posten en de
vertegenwoordigende lichamen, een
benauwende atmosfeer van onwaar
achtigheid over dezen lande, waarin
de vele pasbekeerde Ohristelijk-His-
torischen ons met verklaarbaren
angst vervullen.
En togen dat alles zouden wij ons
niet mogen, niet moeten verdedigen
We zouden voort moeten gaan met
op den voorgrond te brengen wat
ons verdeelt, tot spot en vreugde
van den tegenstander, die hoe langer,
dat bij baas blijft, zich des te meer
in zijne ware clericale gedaante zal
vertoonen Het ware immers te zot
om alleen te loopen, en nimmer was
de gelegenheid voor samenwerking
zoo goed als thans, nu het punt,
waarop men eens uiteenging, geene
aanleiding meer tot scheiding behoeft
te zyn. Dat punt was bet Kiesrecht.
Was het kiesrecht, zoggen wij, want
het is zoo niet meer. Vrijzinnig
democraten en Mberale-Unio-mannen
kunnen daarin geheel met elkaar
meegaan, zooals Dr. Ros dan ook
in liet hierboven aangehaald artikel
onomwonden verklaarde, en de Vrij
liberalen zullen rich, zooais uit de
verklaring van den heer De Beaufort
in de Tweede Kamer is gebleken,
niet langer tegen den eisch van
algemeen kiesrecht verzetten. Het
samengaan der drie fracties is dus
mogeljjk geworden, want het zal
toch wel geen betoog behoeven, dat
noch de vrnzinnig-democraten, noch
wij, geneigd zijn dezen fundamen-
teelen eisch prijs te geven. De sa
menwerking in 1913 is dus bestaan
baar; nu is het dan ook plicht van
ieder vrijzinnige, die het zakelijk
belang boven het persoonlijke stelt,
aan hare totstandkoming mede te
werken. Samenwerking, geene fusie.
Fusie is iets, dat vanzelf moet ko
men; het uiteengaan van politieke
mannen, die v/>6r dien samen gingen,
wordt dikwijls zoo beïnvloed door
persoonlijke overwegingen, dat het
weer tot elkaar komen uitermate
moeilijk isdaar moet doorgaans
eene generatie overheen gaan. Maar
samenwerking, dat is wat anders.
En daaraan staat niets meer in den
weg.
Die samenwerking, zou dunkt ons, in
de eerste plaats daarheen moeten
leiden, dat de vrijzinnigen in alle
districten met één candidaat uitko
men, Er is niets wat den vrijzinni
gen kiezer meer ontmoedigt en ver
bijstert dan twee vrijzinnige candi-
daten tegenover elkaar. En als de
coalitie sterk staak, dankt zjj zulks
niet het minst hieraan, dat ze steeds
Hilversum maakte in dat opzicht
unlingl de uitzondering, die den
zwgel bevestigt met één gemeen-
schappelijken candidaat uitkomt. In
1909 stelden de kerkeiijken, op de
enkele uitzondering van Ede na,
overal één candidaat, behalve dan
dat in enkele vaste katholieke dis
tricten wat gehaspel onder de partij-
genooten zelve plaats had. Resultaat
was, dat ze reeds bij eerste stem
ming 54 zetels kreeg, zoodat de
coalitie lang niet meer die inspan
ning voor de herstemmingen had te
betoonen, die Links rich getroosten
moest, de Regeeringsmeerderheid
was verzekerd. Links won bij eerste
stemming toch slechts 10 zetets en
heeft de 30 andere eerst na harden
strijd bemachtigd, maar kwam dan
ook in niet minder dan 48 districten
met meer dan één vrijzinnig candi
daat uit.
De ondervinding is de beste leer
meesteres eu nood leert bidden. Nu
mannen als Ros en Levy hunne stem
deden hooren in gelijken zin, zien
wij beteren dageraad reeds gloren.
Te lang reeds duurde de onderlinge
strijdte lang reeds heeft onze ge-
coaliscerde tegenpartij de vruchten
geplukt van de tweedracht der vrij
zinnigen, die zich thans meer dan
ooit de spreuk der vaderen voor
oogen zullen hebben te stellen, dat
Eendracht Macht maakt. Die uitren
heeft om te hooren, die hoore.
(„Enkh. Ct.")
.Nierziekte bekruipt (J on ver
wacht.
Niets is meer te vreozen dan oen
nierziekte, omdat deze u, zonder dat
g\| u er van bownst zijt, bekruipt
uw nieren kunnen cel na cel vernie
tigd worden en bun kraoht om het
bloed te iiltreeren verliezen, zonder
dat gij oenig ander waarschuwend
kontoeken hebt opgemerkt dan een
gevool van zwakte, ternoorgoslagen-
hoid en voortdurende vermoeidheid,
v- want zelfs wanneer do nieren ernstig
ziek zjjn, toont zich dit somtjjds alleen
door weinig in het oog looponde ver
schijnselen.
Nierziekten doen echter niet iedereen
op dezelfde wyze aan. Geen enkele
fiatiönt heeft uUc verschijnselen zij
oopen zeer aiteon bij versohillendo
menschen.
Mannen bobben dikwijls een ellendig
gevoel in hun rug en rheumatische
pijnen, doch niet het minsto konteekon
van waterzucht; andoren lijden aan
gravoel, urinestoornissen en buiten-
sporigen dorst, maar hobbon daaron-
togon niot den minsten last van hun
rug-
Vrouwen hobbon misschien wallen
onder do oogon en opgezwollen lede
maten, en zijn totaal hulpeloos van
de rugpjjn, Weer anderen hobbon
misschien niets anders opgemerkt dan
zwakte, loomheid en zwaarmoedigheid.
Dooh indion gij eenig toeken van
nierziekte of blaaszwakte hebt, leidt
uw kwaal missohien tot vernietiging
der nieten, vódrdat gji eenig idee van
gevaar hebt. Nierzierkten verheffen
zich plotseling van eenvoudige tot
govaarijjke ziekten on bijna zonder
voorafgaande waarschuwing. Verder
uitstel is zóó ernstig, dat gij niot spoe
dig genoog beginnen kunt met hot
gebruik dor tokte Foster's Rugpijn
Nieren Pillen bn het oorstu verschijn
sel dor verschrikkelijke nierziekte.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen
ven hot gewonsohte resultaat, omdat
zjj uitsluitend dienen voor de nieren
en blaas, en alleen oen niotengenees-
middel kan de nieren hooien. Zjj ma-
kon de nieren, blaas en urinewegen
terdoge schoon, gaan de ontstoking
togen en helpen hen 'op. oen zachte
wyze om weder tot gezondheid on
natuurlijke werking te gefaken. Zij
doen de geringste sporen dor nier
aandoening verdwynon, en geven aan
de nieren hun kracht terug om het
vergiftige urinezuur af to voeren,
waaruit zoovele noodlottige ziekten
bjj mannen en vrouwen ontspruiten.
Koopt geen pillen, die niet den
volledigen naamFoster's Rugpjjn
Nieren Pillen op het etiket hebben.
Zjj zijn te Gouda verkrijgbaar bij de
heoren Wolff ft Co. westhaven 11,
en Ant. Coops, Wijdatraat 159. »Too-
zending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel a f 1.75 voor één of
f 10.voor zes doozen.
Hongursche Parlementaire arbeid.
Tot nog toe gold het Hongaarsohe
Mui* van Afgevaardigden als een ver
tegenwoordigend lichaam, waar wel
veel strijd, maar weinig positieve?
arbeid werd verricht. Herhaaldelijk
werden tooneelen, die zich in den
Hongaarschen Rijksdag hadden afge
speeld, in de couranten vermeld, En
het had er soms meer van, dat het
verslagen waren van vergaderingen
nit de onderste lagen van het volk,
dan van Ryksvertegenwoordigers.
Thans echter schijnt men ook daar
in Hongarije zich te gaan beteren en
wanneer de voorteekonen niet bedrie
gen, dan zal het Hots weldra meer
positieven arbeid kannen gaan ver
richten. De regeering met graaf
Khnen Hedervary aan het hoofd,
heeft eenige concessies aan de oppo
sitie gedaan, waardoor het mogelijk
wordt, dat van die zijde de obstructie
zal worden opgegeven. In het by-
zonder verlangde de regeering afdoe
ning van de legerwet. Na lange on
derhandelingen waarover we reeds
vroeger een en ander hebben vermeld,
schijnt graaf Khuen van de Rijksro-
geering althans volmacht te hebben
gekregen, om op verschillende punten
toe te geven, natuurlyk zeer tegen den
zin van alle volbloed-Oostenrijkers, die
nog altoos een scheuring van do mo
narchie voor oogen hebben.
De hoofdkwestie waarom de strijd
in het laatst nog ging, was een bepa
ling die de oppositie in de legerwet
wilde opgenomen zien, waarbij de
Keizer voortaan niet het recht zou
hebben in bepaalde omstandigheden
de aanvullingsreserven onder de wa
pens te roepen. Qraaf Khuen weigerde
die bepaling in de legerwet op te
nomen, maar wilde wel beloven, dat
een desbetreffende motie in een der
beide Huizen aangenomen, dpor de
rogeering zou worden aanvaard. In
Oostenrijk is men over deze tegemoet
koming zeer ontevrodon, omdat men
er een verkorting van de rechten van
de kroon inzag. De Kossuth-partij wilde
met deze concessie wol genoegen ne
men, wanneer nog betreffende een
paar andere punten aan haar vorlan-
gen werd tegemoet gekomen, zoo bjjv.
de eisch dat voortaan niot het Duitsch
de diensttaal van hot leger is. De
eisch betreffende de invoering van
ilongaarsche wapens en vaandels voor
de Ilongaarsche regimenten heeft de
regeering voorloopig afgowezon.
/ij zal echter later do zaak regelen.
En in het najaar zal de rogeering de
kiesrecht-hervorming aan de regeoring
voorleggen. De Kossuth-partij heeft
by mondo van graaf Appongi met
deze beloften genoegen'genomen, om
dat zij vreesde, dat andors een rogoo-
ringscrisis mogolyk zou zyn, waardoor
misschien oen nieuwo rogeering aan
hot bewind zou kornet die dan wel
licht opnieuw onverzoenlijk tegenover
hun eisohon zou komen te staan.
De Justh-party blyft volharden bii
haar oppositio, doch de obstructie zal
haar waarschijnlijk door oen wijziging
in het reglement van orde onmogelijk
gemaakt worden.
China.
De vloot.
De Chineosohe vloot bestaat uit 4
gepantserde kruisers van 13,400 ton
twee ongepantaerde kruisers van 2100
ton, 10 zeekanonneerbooten (benevens
3 in aanbouw) 4 rivier-kanonneerboo-
ten, 3 torpedobootvernielers en 4 hoog-
zoo-torpedobooten. De kanonneerboo-
ton zijn of worden byna alle in Japan
gemaakt.
Duitschland.
In Meiderich (bii Duisburg) wilde
eergisteren een Hollander zyn geliefde
op straat neerschieten. Toen ae bege
leiders van het meisje hem dit ver-
hindexjen, schoot hg zich zelf dood.
De houding der mijnwerkera.
Uit Kattowits in SileziÖ wordt ge
meld, dat in een bijeenkomst van mijn
werkers der vyf groote mijnwerkers
bonden, de Duitsche, dte Katholieke,
de sociaal-democratische, de Poolsche
en de Hirsoh-Dunckersohe bond, be
sloten is, niet tot een staking over te
gaan, maar oen nieuw verzoek om
loonsverbetering in te dienen. De
Poolsche arbeiders-secretaris, Sofinski,
had de afkondiging der staking warm
aanbevolen.
De Zigeunerjacht duurt voort.
Uit Neustadt in Hessen-Nassau wordt
geseind, dat in het dorpje Gleimen-
hoim schoten gewisseld werden tus-
schen een bende zigeuners en wacht
posten. Die zelfde ïigeuners trachtten
daarna in Neustadt in te breken, doch
moesten na een kort gevecht in de
bosschen terugtrekken. De belooning
voor het grijpen der moordenaars is
intus8ohen op 2000 mark gebracht.
Uit Schwemfürt in Unterfranken
wordt gemeld, dat daar door gendar
men, brandweer en gewapende boeren
een bende van 26 zigeuners, uit Italië,
Oostenrijk en Frankrijk afkomstig, in
de gevangenis werd afgeleverd. De
bende kampeerde in de bosschen en
terroriseerde de omgeving tijdens de
overbrenging zijn verschillende zigeu
ners ontkomen.
Engeland.
Gistermiddag hielden de suffraget
tes te Londen een betooging, heftiger
dan ooit sinds het begin der beweging.
Heele troepen vrouwen stepten met
groot vertoon rond in Whitehall, Pic-
oadilly, Haymarket, Bondstreet en
andere straten in Westeind, en wierpen
daar de ruiten van een groot aantal
winkels in.
Eenige vrouwen liepen Downing-
street in en verbrijzelden do ruiten van
de woning van Asqnith en de regee-
*Fot nu toe zijn zestig suffragettes
in hechtenis genomen, waaronder
mevr. Pankhurst, de bekende leidster
der suffragettes.
Een vrouw schoot met eon revolver
door een venster van het ministerie
van koloniën.
De suffragettes deden later nog
maals een inval in Regentstraat en
verbrijzelden daar een aantal winkel
ruiten.
In Regent Street alleen staan 50
agenten op postonder de winkeliers
heerscht groote ontsteltenis.
Luxemburg.
Het stoffelijj^overschot van wijlen
den groothertog van Luxemburg is
gisteren met groote praal van het
kasteel Berg naar Luxemburg overge
bracht.
Amerika.
Volgens een telegr. uit Philadelphia
werd eergisteren ontdekt, dat aan de
assen van verschillende spoorwagens
van een gooderentrein, komende van
Lawrence, pakjes dynamiet waren be
vestigd. Door een wonder had geen
ontploffing plaats gehad. Alle treinen
van Lawrence worden nu zorgvuldig
geïnspecteerd en de politiebewaking
is vorsterkt.
Rusland.
Het is gebleken, dat van de in de
Russisch- Japanschon oorlog toegestane
gelden voor de intendance niet minder
dan 30 miilioen Rbl. verdwenen zijn.
De „N.-Y. Herald" verneemt uit
Teheran, dat te Enseli oen conflict
tusschen Turken en Russen is ontstaan.
Toen daar n.l. de nieuwbenoemde
Turksche gezant aankwam en dé Per
zische autoriteiten de gebruikelijke
saluutschoten wilden lossen bleek het,
dat Russen de daarvoor bestemde ka
nonnen in beslag hadden genomen. De
Turksche gezant is verontwaardigd en
heeft een officieel protest naar St.
Petersburg gestuurd.
De monniken van Jasua Cora.
By het voortgezette getuigenver
hoor verhaalden eenige boeren, hoe zij
de sofa in het water hadden zien
liggen, haar in tegenwoordighid van
een politieagent op het droge hadden
gebracht en hoe toen het lijk van een
ongeveer 30-jarig man te voorschijn
was gekomen. Het lijk was gedeelte
lijk ontkleed, handen en voeten waren
gebonden, het ondergoed vertoonde
bloedvlekken. Een dokter constateerde,
dat het lichaam talrijke wonden ver
toonde, die waarschijnlijk waren toe
gebracht met een byl. en waarvan
twee doodolijk waren.
De volgende getuige was de com
missaris van politie van Krakaü, die
Damaaius Maczoch had gevangen ge
nomen en aa»' wien deze, na eerst
langen tyd zyn schuld te hebben ge
loochend, een bekentenis had afge
legd. Den 23sten Juli, zoo had" hij
verteld, had Waclaw Maczoch te Czfen-
tochau by hem in zyn kloostercel
doorgebracht. Om ongeveer 10 uur
's avonds had Waolaw hem verweten
dat hy. Damasins. hem nog geen betere
betrekking in Warschau nad bezorgd.
Nu was een twist ontstaan en in zyn
drift had hy Waclaw met een bijl
een slag op het hoofd toegebracht.
Toen dezó op den grond viel, had hij
hem nog eens geslagen, hem vervol
gens vlug absolutie gegeven en dan
geworgd. Hy had in opwinding ge
handeld en met geweten wat hij deed.
De commissaris had hem ook ge
vraagd, hoe hy aan het geld gekomen
was, voor de reizen, die hfi zoo vaak
met Helena Maczoch naar Oostenrijk,
Frankryk en Italië had gemaakt.
Eerst vertelde hy dat hij 4000 roe
bel in een lotery had gewonnen, maar
in het nauw gedreven, bekende hij,
sedert 3 Va jaar stelselmatig geld uit
de schatkist van het klooster te hebben
weggenomen. Dit was daarom te ge
makkelijker, daar de rykelyk vloeiende
pelgpimsgaven ongeteld in de schat-
kist^werden bewaard. 9000 roebel had
hy uit de schatkist genomen. Uit het
misfonds had hy 10,000 roebel ge
stolen.
De volgende getuige, de commissa
ris van politie van Czentochau, had
bij de huiszoeking in het klooster
uitgevonden, dat Damaaius verf had
laten halen, om daarmee de bloed
vlekken aan den wand en op den
vloer van zijn cel onzichtbaar te maken.
Toen de commissaris zich daarop tot
Reimann wendde, den prior, om in
lichtingen te vragen, daar hy wilde
weten hoe groot de ontvreemde be
dragen waren, had deze geweigerd
hem mededeelingen te doen over de
grootte van het vermogen van het
klooster. Dan schildert de getuige hoe
Helena Maczoch bij het zien van het
lijk van haar vermoorden echtgenoot,
bleek geworden was en diepe smart
aan den dag had gelegd. De getuige
had echter den indruk gekregen, dat
zij comedie speelde.
Daarna getuigde een koetsier, dat
hij Damasius en Helena dikwijls ge-
roden had en dat zij zeer vertrouwe
lijk met elkander waren. De president
t£fUa 1 -* -•-II— 1
ebt gij ook gezien of zij elkander
kusten Getuige Ja, zeker heb ik
dat gezien." (De beklaagde krijgt een
kleur). „Vond u dat dan niet opval
lend Getuige: „Zeer zeker, maar
Helena zeideBij een getrouwde vrouw
dat wel."
"Xrop ontstond een algei
lach in do zaal, waaraan Helena zelf
ge-
meedeed.
STATEN-GENBRAAL.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 1 Maart.
(Vervolg).
De heer Ketelaar vervolgt:
Het had spr. verba isd dat plotseling
in de buitenwijken van de groote steden
zoo'n verlangen was ontstaan naar
christelijk onderwijs. Spr. had juist de
tegenovergestelde ervaring. En waar
van dan, gesteld dat het juist is de
bekende offervaardigheid van do heeren
van rechts gebleven
Spr. critiseerde de wijze waarop de
rogeering to werk was gegaan, 't Was
in 1909 bij de stembus beloofd en dus
moet die belofte worden nagekomen.
Nu vragen de heeren van "Wijnbergen,
Henckemans en v. d. Molen nog wat
meer. Zoodoende had men de vriend
jes te vriend. De rogeering doet iets
de heeren van rechts weten er iets bij
te voegen, zoodat de rogeering niet
alleen voor rekening behoeft te nemon
en klaar is koos, dit bijzonder onder
wijs heeft weer een fortuintje
Aan openbare scholen wordt per
kind ongeveer 12 gld. subsidie toege
kend, aan bijzondere 19 '/a gulden.
Spr. verweet dezen minister ernstig
niets gedaan te hebben voor de ver
heffing van het onderwijs terwijl hij
mpt zyn groote meerderheden in
Tweede en Eerste Kamer in staat was
geweest alles tot stand te brengen.
De heer Van der Molen (a. r.) meent,
dat het ter linkerzijde ondanks vroe
gere verklaringen gaat tegen de sub-
sidieering van het bijzonder onderwijs.
Men vindt daar dat het nu uitmoest
zijn. Ook na het Bouwwetje zal het
echter nog niet uit zyn: er moeteen
beteren grondslag voor de subsidiere
geling gevonden worden. Spr. zegt,
dat ae offervaardigheid rechts toe
neemt. doch zy kan niet alles betalen
voor do byzondere school, welke door
Vu van de kinderen in Nederland
wordt bezocht. Spr. wijst er nog op,
adat het bijzonder onderwijs van 1860
1909 een besparing van 178 miilioen
gaf voor het openbaar onderwys. Als
men voor de vrije school yvert, mag
dat by de bestaande getalsverhoudin
gen der leerlingen geen verbrokkeling
van het onderwys heeten.
Spr. wil ook geen verbrokkeling
van het onderwijs in kleine,j>yz. scho
len, maar hy wil ook niet, dat anderen
zullen bepalen, waar behoefte bestaat
aan byzonder onderwys. Spr. wraakt
het gezag van een door de tegenpartij
geciteerd christelijk schoolhoofd en de
berekening van ae kosten van 't bij
zonder önderwys per leerling. De
christelijke schooi wordt niet bevoor
deeld. Spr. stelt er een eer in „be
roepssubsidiejager" te zijn, omdat hij
n is uit een geslacht dat den
in oorlog meemaakte,
eer Bos (v. d.) richt zyn be
zwaren niet tegen de kosten, maar
tegen het feit, dat dit ontwerp ons
volksonderwijs niet verder brengt. Het
wetje is een inbreuk, op een bestaand
stelsel. Spr. vraagt of de byzondere
scholen nu reeds voldoende leerkrach
ten hebben. Het onderwijs vraagt
zooveel verbeteringen, terwyl voor dit
ontwerp geen reden is. Als de min.
het onderwys in zyn geheel vooruit
bracht, zou spr. zich niet tegen een
voordeeltje voor het bijzondere onder
wys verzetten, nu wel. Spr. vreest,
dat dit voordeel ten koste van het
openbaar onderwys aal bly ven werken.
De heer Van Wijnbergen (r. k.) ver
dedigt bet ontwerp als een middel om
vrijheid aan het onderwys te brengen
Hij verwijt de linkerzijde, dat zij on
danks hare verzekering van het tegen
deel de subsidieering van het bijzpn-
der onderwijs steeds bemoeilijkt. De
offervaardigheid ter rechterzijde ver
mindert niet en de klachten over on
voldoende leerkrachten mag men niet
generaliseeren. Dit ontwerp is een
bescheiden stap voor de gelijkmaking
van het onderwijs.
Waarom zou men geen subsidie
aannemen, waar de liberalen, die ge
noeg krijgen van de openbare school,
ook subsidie aannemen?
Spr. bestrijdt het amendement, dat
kwansuis gelijkstelling van het open
baar onderwijs wil, (amendement-Ter
Laan-Ketelaar-Smeonge) door de klach
ten o. a. over verbrokkeling van het
onderwijs, de onvoldoende waarborgen
der bijzondere Bcholen en de salariee
ring van de kloosterlingen ongegrond
te noemen.
De heer Oosterbaan (a. r.) verdedigt
het ontwerp, dat ook zeer gewenscht
wordt door den christelijken arboider
en door christelijken onderwijzer.
De heer Tydeman (v. 1.) betoogt,
dat de kwestie, hoeveel het bijzonder
onderwijs zal krijgen, is geworden een
kwestie van macht. De rechterzijde
moet maar zeggen, hoeveel het wezen
moot. Spr. meent echter, dat het
byzonder onderwijs reeds royaal genoeg
is behandeld.
De heer De Savornin Lohman (c. h.)
hoe wol niet zeer verblijd door dit
ontwerp, verdedigt het als noodza
kelijk tengevolge van do averechtsche
onderwijspolitiek, welke ons sedert
1848 twee volksscholen naast elkander
heeft bezorgd,
De minister van Binnenlandsche
Zaken, de sprekers beantwoordende,
begint met zich te verdedigen tegen
het verwijt dat hij op onderwijsgebied
stil gezeten hoeft. Dat verwijt is on
redelijk, omdat iedereen weet dat het
onderwijsvraagstuk in deze wetgeven
de periode niet do eerste plaats innam
op net program van dit Kabinet.
Voorts weerspreekt hy het doel van
e rede van den heer Roodhuyze
dat onder de leuze „Meneer (nl.jCu
T
per) ment weer zelf", er op gericht
was om te betoogen dat de minister
door de indiening van dit subsidie-
wetje bezweken is onder de pressie
van het program van actie der anti-
rev. partij.
Van pressie is geen sprake. Het staat
bij spreker reeds lang vast dat het
byzonder onderwijs bohoofte had aan
meer. Als men ziet, dat er hoe langer
zoo meer drang is naar byzonder on
derwijs, is het niet meer dan billijk dat
de voorstanders van dat onderwys
aandringen op gelijke behandeling mot
het openbaar onderwijs.
De minister meent dat het groote
verzet dat het eenvoudige wetje van
liberalen kant ondervindt, alleen hier
uit te verklaren is dat men aan die
zijde de bloei van het bijzonder onder
wijs, ja zelfs 'den groei der bijzondere
scholen, absoluut niet wenscht.
De minister bestrydt hot argument,
dat dit onderwerp zal leiden tot ver
brokkeling van het onderwijs-
Dinsdag 11 uur voortzetting van de
replieken.
Nederland en China.
Blijkens een officieel bericht zijn te
Batavia allen, die ter zake van het
Chineezen opstootje aldaar werden in
hechtenis genomen, door het bestuur
op vrije voeten gesteld de laatste vier
op Maandag, 26 Februari j.L, nadat
daartoe stappen waren gedaan door
afgevaardigden der Chineesche ge
meente, die beloofden alles in het werk
te zullen stellen ter voorkoming van
herhaling van de ongeregeldheden
Het kind en de school.
VL
Onze tnohtelooze jeugd
Er wordt veel geklaagd over de
tuchteloosheid onzer kinderen. Ze ken
nen geen tucht meer. Het woord tucht
staat in een slechten reuk.
Bij het woord tucht wordt gedacht
aan tuohthuis, tuchtroede, tuchtsohool.
Dat tucht in verband staat met orde
en regel de grondslagen voor wel
vaart; met zelfbeheersching, zelfver
loochening, inspanning van alle krach
ten, energie de noodzakelijke (ver-
eischten voor een gelukkig leven
men schijnt er niet aan te denken.
„Ik wreek geen kwaad, maar dwing
[tot good;
Straf is mjjn hand, maar liefdrijk
[mijn gemoed".
„Och wat, dwingen, dwingenNie
mand moet gedwongen worden. Dat
zon strijden met de ontwikkeling
van de individualiteit onzer kinderen,
het zon hun karakter bederven.
Het kind moet worden opgevoed
voor de vrijheid. By vrijheid past geen
dwang
Tot het goede dwingen Och kom
Al wat met dwang gebeurt, kan nooit
iets goeds brengen. Men moet het
kind de overtuiging zien bij te bren
gen, dat al wat wij van hem verlangen,
net goede is.
Als het dat niet zelf inziet, geeft
het toch niets.
Ieder kind is een schepsel op zich
zelf. Het is een misdaad, een schepsel,
dat volgens zijn natuur wil opgroeien
in de vrijheid, te wringen in het
keurslijf onzer conventie.
De mensch is van te edeion oor
sprong en staat te hoog om pasklaar
te worden gemaakt in oen vorm, die
ouders of onderwijzers voor een ideaal-
vorm gelieven te houden.
We leven in de eeuw van het Kind
(het Kind met een hoofdletter). De
ouders en onderwijzers (zonder hoofd
letter) moeten er zich wel voor wach
ten, zich aan het Kind to vergrijpen,
door het aan te vatten met straffe
hand I „Liefdryk" moet het gemoed
zijn der opvoerders en hun hand moet
bovenal zacht zijn. En wie verzekert
hun, die zich durven belasten met de
opvooding van het Kind, dat do weg,
dien zij aanwijzen, de beste is
Is het niet zeer good mogelijk, dat
de weg, dien het Kind bij intuïtie
voor den boston houdt, het ook wer
kelijk is?
Laat groeien, laat bloeien het Kind,
gij opvoeder, laat het zich ontwikke
len, zooals het zelf wil, maar houd jo
handen thuis
Hoogstens past u de rol van wel
willend raadsman, van belangstellond
toeschouwer. Voor de rest zal de natuur
zich wol zelf helpen, zoo good, als ze
dat doet met al haro schepselen."
Het zijn doze beschouwingen, het
is dit Btandpunt, waardoor de taak
der onderwyzers zoo zwaar, in volo
gevallen te zwaar wordt.
Een gauscho ommekeer hoeft plaatL
;ehad in de beschouwing aangaande
te verhouding, waarin do opvoeder
staat tot het kind.
Een beschouwing, die in het nauwste
verband staat met de veranderde denk
beelden over de inrichting der maat
schappij.
Ons geestdriftig streven naar vry-
hoid heeft geleid tot miskenning van
elk gezag.
Dat tucht noodig is voor het behoud
van ons gezin, dat tucht onmisbaar
is in onze samenleving, dat al onze
persoonlijke verhoudingen een absur
diteit worden zonder tuchtja dat zon
der tucht geen beschaving denkbaar
is, het schijnt te worden vergeten.
Het gebrek aan tucht tehuis brengt
mede, dat veie leerlingon zoo moeilijk
tot ordo, tot gehoorzaamheid, tot ge
regelde inspanning zijn te brengon.
Waar zo thuis zonder consequente
opvoeding zijn opgegroeid waar hun
luimen en lusten niet zyn bestreden;
waar de overtuiging, dat niets gaat
boven de vrijheid, bij de ouders de
richting aangaf, of liever de richting
loosheid waar het laat-maar-waaien-
stelsel gevolgd werd; waar steeds
verklaard werd, dat het later wel
terecht zou komen en dat de kinderen
het zelf later wel zouden inzien, wat
goed voor hen was daar "is het
geen wonder, dat vele onderwijzers
met in staat zijn, om' met de aan
eigen luimen en nukken onderworpen
naturen op te schieten. Dit is de
voornaamste oorzaak der tuchteloos
heid onzer kinderen de weekezieke-
lijke, papperige opvoeding, die ze thuis
ngenieten
Een tweede oorzaak, die in nauw
verband staat met de vorige is
Het gemis van gezag der onderwijzers
Ze hebben geen macht over de kin
deren. Hoevete onderwijzers, die
nu geheel onder raken en ellendi
schipbreuk lijden, zonden heel goea
bruikbaar zijn, als ze slechts macht
hadden over hunne leerlingen. Maar
„Ne touchez pas k la Reine", heette
het vroeger. Nu heet het„Raak niet
nan het Kind."
De afgoderij, gedreven met het
iond, is oorzaak, dat zoo menig godje
een duiveltje wordt,' dat het leven
zijner ouders en zijner onderwijzers
bederft.
Van de ouders ookHoe duur be
talen velen niet hunne afgoderij, die
ze aanzagen voor liefde. Later mis-
"*ien zien ze wel in, hoe dom
ze handelden, maar dan is het te laat.
„Straf is mijn hand"Jawel,
als dan de hand straf wordt, dan helpt
het niet meer. Als dan de teugels
wordon aangehaald, dan is het meestal
het hollende paard niet meer tot staan
te brengen.
J. SCHEIITEM AKER.
Owe Gelllasireorde WeekMtdti.
„De Print" opent met het portret
van Z. Exc. A. M. B. Ferreira, Portng.
gezant in ons land en bevat verder
foto'8 en artikels van carnaval te Nizza;
rijk en artistiek schoorsteenstuk duur
schilderij op de veiling te Berlijn
hydroplane over water en ijsloco
motief-ploeg overstrooming in Spanje;
foto's van de Elberfelder Operanioord
te Beek en verder achetaen'en bekende
personen, enz.
De Wereldkroniek van 2 Maart opent
met een paar mooie foto's van de
Jungfrau-gleUcher waardoor een 3900
M. lange tunnel is gemaakt, en bevat
verder Generaal Booth in ons land
de speeltafels van Monte-Carlo, schil
derijen-reproducties, de terochtgo
brachte zoon, de kindermoord te Beek
de Koninklijke Nod. Kantwerkschool
te 's-Gravenhage en de gewone ru
brieken.
Ons premieblad Pak me Mee bevat
o. m.Het Boulevardloven te Parijs
(als voorplaatWintersport op den
bevroren Niagara-WatervalBossche
Carnoval; Bloemencorso te Nizza
Antieke schoorsteenbetimmoring b
GroningenHet 40 jarig Jubileum
van L. H. Chriapijn Griekse he dans
kunst Do laatst© modeDe eerste
Amerikaanscho VliegeniorsterEen
oude ohimpansé op het laatst van zijn
leven De merkwaardigsto brug ter
werold De begrafenis van den Japan
schon rijkskanselier KomuraDegrn
welijko moord te Beek.
Verder: Een negental foto's van
bekende landgenooten. De rubriek van
redacteur X die ditmaal <len uitslag
van hot Esperanto-vraagstuk opneemt
Het Kindernummer „Ons Prinsesje",
en het vorvolg van don booie'nden
roman „Zieloleed".
De Tijdspiegel van Maart bevat de
eorsto helft eoner hoogst belangryke
studie van Dr. W. C. A. Baron van
Vrodonbnrch over do Nederlandsche
Staatsschuld. De heer B. P. van der
Voo doolt allerlei wetens waardigheden
mede over betooveringen en bezwe
ringen door middel van planten. Dr.
H. van Loon'B realistischo novelle
„De Sterkste", wordt in dit nummor
beëindigd. Sneeuwklokjes en Moouwon
worden bezongen door Toussaint Bok-
ma en Jan Greshoff. De heer M. P,
0. Valter zet, naar aanleiding van Mr.
Israel's artikel in „Do Telograafop
nieuw het gevaar uitepn van Engelscho
inmenging omtrent de bostomming
van het te bouwen fort bij Vlissingen
FOSTER/IJ-KTSr
Postkantoor te Gouda.
Lijst van de aan dit kantoor ter
post bezorgde brieven en briofkaarton,
welke wegens onbekendheid van do
geadresseerden godurondo do 2e helft
der maand Februari niet zijn kunnen
worden uitgereikt.
Namen der Plaatsen van
geadresseerden. bestemming.
Binnenland. Brieven.
Bertha Pauwels, 's Gravenhago.
Eerste Oprechte Haar
lemmer Oliefabriek, Haarlem.
Briefkaarten.
J. P. H. Questro, Haarlem.
Mej. Filijn, Rotterdam.
Drukwerken.
6 Stuks.
Buitonland. Brieven.
W. Snijders, Los Angelos Californio.
G. van Lieshout, Reine Westfalen.
Nota. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op do
stukken te vermelden, opdat deze bij
onbestelbaarheid aan nen kunnen
teruggegeven worden.
De Directeur van het Post
en Telegraafkantoor,
HERMANS.
Aanvragen van werknemers op
1 Maart.
Volwassenen.
T kantoorbediende,
l kantoorlooper,
l timmerman,
1 metselaar,
2 opperlieden,
1 voerman,
2 grondwerkers,
5 pakhuisknechten,
1 loopknecht,
2 werklieden zonder vakkonnis.
Halfwas of aankomende.
1 kantoorbediende,
1 ballonkoker.
Leerlingen en jongens.
2 klerken.
Aanvragen van werkgevers.
Volwassenen.
2 pottendraaiers,
1 meubelmaker,
1 kleermaker,
Halfwas of aankomende.
1 schilder.
Leerlingen en jongens.
1 loodgiotor,
5 loopjongens.
voor een net R. K. QeMench
Meisje, 18 j. uit den goeden boeren
stand, in een Kaasmakerij. Ook gq-
negen om in de huishouding behulp
zaam te zijn. Er zal meer op goeife
behandeling dan op salaris gelet
wordon.
TBr. fr. No. 191 UIJTHOVEN'S
Boekhandel Frederikstraat 159a Den
Haag.
cesteld"do%TtDeruccmfÏeboo£Gd
V. LITER a 15 CT.
11111=1
in alle klenren
k ct. per flacon (voldoende voor
oen hood) by
Drogist, Wijds trant 29.
Zoekt (e een Ulenst of een Betrek klar
Pluist dan uw unvrufe in de
Kul ilrcbli ;to cents contut.
"ueees verzekerd.
Bureau: L. Tlendewet «4.
- ONZE-
Aanbovelond,
L. TIENDE WEG 57.
bericht hiermede de ontvangst der 1912 modellen
Ropamtie-innchOiig. Vernikkelen en éinailieeren.
(zo
9
9
'|io
9
n
9
Q
9
9
Iiotaj In eens volgestort of Ie betalen In termijnen uan f 1.— per
maand, waarvan de eersto termijn verschijnt l Maart 1912, do tweede
termijn 1 April 1912 en zoo vervolgen» van maand tot maand.
Hoofd-Agent N. V. „De Tijdgeest".
1T«| TELEFOON IT56
A. MARKT N'SB 6Z
r»
Lsssssssa^
s r-AAV i
