en.
;g
I
in
50e Jaargang.
No. 11808.
»ste
en
Suxtexilaxxd..
Buitenlandsch Nieuws.
©e stam èes cSloeós.
WARENHUIS, Spnislr. Den Haag.
Overschoenen en Winterpantoflels.
r
water.
i
Cllburg.
SEO.WEJX,
uda.
MERK te letten.
AYZONEN
KLEINHANDEL
IN
Sterken Drank,
Telefoon Interc. 82.
alles één.
FEUILLETON.
Dinsdag 5 Maart 1918.
ITie-ci-ws- -^<5._vextezx.tie'bla-d. "voor G-o-olgLsl ezx Om.stre3s:ezx.
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
n.
k
te
maal vergroot.
(Wordt vervolgd.)
Zn., Gouda.
per
leerkr.
BIJL,
3AART La.
5IJN VAN
i.n.
IEEÊN worden
in verzegelde
n vijf, twee en
n een Ned. ons
Iding van Nom-
js, voorzien van
id Meric, vol
et gedeponeerd.
de uitvoering
'de orders aan-
uie”, 8*/a uur,
uwenkiesrecht.
Salomons.
Réunie” 8 uur,
•ijz. Studie- en
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Gouda, brengen ingevolge art. 12, 1®.
der Drankwet ter openbare kennis
dat bij hen is ingekomen het verzoek
van A. J. Aldenhuijsen aldaar voor den
verkoop van alcoholhoudenden drank, an
deren dan sterken drank in de beneden-
voor-, midden- en achterlocaliteit van het
perceel aan de Markt No. 30.
Binnen 2 weken, nadat deze bekendma
king is geschied, kan ieder tegen het ver-
leenen van het verlof schriftelijke be
zwaren inbrengen
Gouda, den 5 Maart 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. L. MARTENS.
De Secretaris,
BROUWER
Gekleed in een eenvoudige huis
japon met een wit morgenmutsje op
het golvepde blonde haar, is mevrouw
Brinken in hare woonkamer bezig met
Jcoffie zetten. Een aangename stilte
heerscht hier buiten de poort, in tegen
stelling met het straatrumoer dat bin
nen in de groote stad heerscht. De
kleine villa, die mevrouw Brinken
sedert den dood van haar man be
woont en waarvan zij de bovenverdie-
Réunie“ 8l/2
uda Vooruit”,
lering.
noegenu, 8 u.,
Voordracht-
flden.
1” 10 unrv.m.
>rgadering van
)r. de Heer Jan
ardam.
- en Woning-
ergad. Onder-
hmenzorg.”
De Réunie”, 8
'gadering van
iaanscheBond.
■8 van’sHage.
enoegen” 8 u.
aoeuvre.
moegen”, Ned.
üok Auf”.
ie” 8 u., Ned.
afd. Gouda,
ig, Rotterdam,
geregeld tgdig
ontvangen van
1, vermakelijk-
dan in ome
lijn in Yorkshire heeft de treinenloop
geheel opgehouden. In enkele geval
len weigerden de stakers arbeiders tot
de mijnen toe te laten om de paarden
onder den grond te voeden of om de
machines in orde te houden.
Over ’t algemeen is er echter een
goede verstandhouding tusschen de
mijneigenaars en hun personeel.
Wat een ramp de staking aan de
kolenmijnen is wordt bij het uur dui
delijker. Er zijn nu 300.000 menschen
werkeloos, die in dienst zijn bij de
bedrijven, die groote hoeveelheden
steenkolen verbruiken: ijzersmelterijen,
wolspinnerijen, pottebakkerijen, mes
senfabrieken, scheepswerven, bliksla
gerijen, spoorwegen, enz.
Alle spoorwegen hebben den dienst
beperkt. Meer dan 2000 treinen loopen
er dagelijks minder.
Tot nog toe heeft Londen nog weinig
hinder van de staking. De ondergrond-
sche electrische sporen hebben nog
voor verscheiden weken steenkool.
Frankbijk.
De inschrijvingen voor de militaire
luchtvaart hebben reeds het cijfer van
achtmaal honderdduizend frank be
reikt.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsbladw 150
Idem franco per postt 00
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenterf, den Boekhandel en de Postkantoren
dat de wetgever de fondsen der Trades
Unions zal kunnen aantasten, wanneer
de werklieden door staking het con
tract verbreken.
Tegenover deze uiting, die de ar
beiders zeer vijandig is, kunnen ge
steld worden de uitlatingen van an
dere bladen en van personen, die de
beweging meer sympathiek gezind zijn.
Zoo bijv, van Lord Brassey, zelf aan
deelhouder van verschillende onderne
mingen in Zuid Wales. Hij noemt
de bedrijven voordeelig en acht het
noodzakelijk, dat een minimum-loon
wordt aangenomen. Zelfs dringt hij
er op aan, dat de arbeiders een deel
zullen hebben van buitengewone voor-
deelen van het bedrijf.
De mijnwerkers schijnen over het
algemeen vol goeden moed. Zij ver
wachten dat de staking betrekkelijk
gauw zal afloopen. De geheele rede,
die de premier Asquith heeft gehou
den, schijnt niet vermeld. Volgens een
der mijnwerkers afgevaardigden, zou
hij o. a. ook hebben gezegd, dat bin
nen niet al te langen tijd de regiering
zal trachten een minimum-loon voor
alle arbeiders in het land te verkrijgen.
Zooals te verwachten was, heeft de
regeering nog geen wetsontwerp in
gediend, waarschijnlijk ook, omdat de
stakers bij hun vastgestelde lijst blij
ven volharden. Ook gaan er geruch
ten, dat de regeering aan haar ont
werp betreffende de invoering van een
minimum-loon een wetsontwerp zal
verbinden betreffende verplichte ar
bitrage bij mogelijke geschillen. Zoo’n
wet zou waarschijnlijk heel wat strijd
voorkomen.
Maar, vragen we ons af, zullen dan
de oogen der vrijzinnigen nooit
opengaan Zullen zij zich dan nog
langer laten exploiteeren
We weten het niet, maar wij van
onzen kant zullen er niet over zwij
gen en bij ons staat het vast, dat de
kiezers in 1913 eindelijk zullen zeggen
Tot hiertoe en niet verder.
3)
Nadat de verschillende toosten op
het jonge paar, op den senator, op de
brüids juffer, enz. meer ot minder ge
lukkig zijn uitgebracht, drinkt graaf
Orlowsky op het welzijn der trouwe
vrienden, waarop Eduard en Karei
met het glas in de hand hun dank
uitspreken.
De graaf zegt daarop schertsend
In kan u beiden wel aanraden
om mijn voorbeeld te volgen.
En terwijl hij Karei op den schouder
klopt, vraagt hij erbij
Wel jonge vriend, hoe denkt ge
daarover
Heer graaf, ik ben het geheel
met u eens, wanneer ge mij een tweede
Hildegard Römer komt aanwijzen, ant
woordt Karei stoutweg.
Ei, eiDat is het schoonste
compliment, dat iemand je zou kunnen
geven, HildegardHoor je wel 1
Ja, ik weet het wel, antwoordt
de jonge vrouw, terwijl zij lachend op
kijkt. Karei en ik zijn altijd beste
vrienden geweest, dat willen wij ook
zeven uur. Nu opende mevrouw Brin
ken de deur van de aangrenzende ka
mer en vroeg vriendelijk
Ben je klaar, Karei Kom je
ontbijten?
Ik ben wel klaar, maar het
werk voor Eduard is nog niet af, en
ik moet het vast en zeker zoo straks
meenemen.
Wat voor werk is dat dan vroeg
mevrouw Brinken, terwijl zij de kamer
binnentrad.
Och, het is een vertaling uit h( t
Duitsch in het Latijn. Die schrijf ik
voor hem af hij was gisteravond zoo
vermoeid en had er geen tijd meer
voor. U weet wel, dat ik altijd veel
spoediger met het werk klaar ben
dan hij.
Maar zal de leeraar het niet
bemerken, dat jij het geschreven hebt
en zult gij dan niet allebei gestraft
worden
Zie maar eens zelf, antwoordde
Karei, en hij hield zijne mama het
werk voor, of u mijn schrift kunt on-
derscheiden en dat van Eduard.
Neen, werkelijk, het schrift ge
lijkt sprekend, riep zijn mama ver
baasd. Maar hoe doe je dat? Je hebt
toch je eigen hand van schrijven.
Karei antwoordde
Ik heb het eens beproefd, toen
Engeland.
De Engelsche mijnstaking.
Te Sheffield werd gisteren in een
drukbezochte vergadering van spoor
wegpersoneel besloten aan de mijn-
werkers-federatie mede te deelen, dat
de spoorweg-arbeiders, zoo noodig, de
mijnwerkers zullen steunen door ook
in staking te gaan. Fabriek na fabriek'
in het Vereenigd Koninkrijk wordt
gesloten. De bemanning der transport
schepen in de kolenhavens wordt ont
slagen, aan gezien de schepen geen
lading kunnen krijgen. De spoorweg
arbeiders lijden in gelijke mate onder
de staking door de beperking van den
treinendienst. Op een enkele kleine
ping verhuurt, ligt allerprettigst in een
omgeving van heerlijk groen. De ven
sters staan open, een zacht windje
beweegt de witte neteldoeksche gor
dijnen en voert den geur van bloeiende
violen en meibloemen de kamer binnen.
Het vertrek is eenvoudig doch smaak
vol ingericht Hier ziet men geen over
lading met een menigte van kostbare
doch nuttelooze voorwerpendoel
matige meubelen staan op de juiste
plaats, een pianino, een boekenkast en
een fraaie damesschrijftafel maken de
meubileering volledig. Boven de schrijf
tafel hangt het levensgroot geschil
derd portret (hoofd en borst) van een
nog jeugdig man met verstandig uit
ziende oogen en blond haareen
blonde ringbaard tooit zijn edel gelaat.
Dat is Karel’s vader, de geachte, helaas
zoo jong gestorven dokter Brinken
zijn weduwe treurt nog om hem als
in het eerste jaar na zijn dood. Hoe
miste zij hem bij de opvoeding van
haar zoon, die bij vele goede eigen
schappen een sterke neiging toonde
om de vreugde des levens zooveel
moge!ijk te genieten en ontevreden
was, wanneer zijn beperkte geldmid
delen hem dit of dat niet veroor
loofden.
De koffie was gereed;de oude pen
dule op den schoorsteenmantel sloeg
Auto-ongeluk.
In het bosch van Fontainebleau
viel Zondag een automobiel in een
kuil. De motor ontplofte en drie rei
zigers kwamen onder het rijtuig. Twee
kon men redden, van de derde zekere
mme. Janvier, bloemiste te Parijs, kon
men slechts het verkoolde lijk
voorschijn halen.
Steeds zal het ons streven zijn, te
trachten zoover onze zwakke krachten
zulks vermogen, alle vrijzinnigen op
politiek gebied, te overtuigen dat
slechts een linksche concentratie ons
uit het tegenwoordige politieke gedoe
kan redden.
O men zegge niet, het gaat, toch
niet. IntegendeelHet zal wel gaan.
Laten zij, die langzaam gaan, eenigs-
zins hun pas versnellen en zij, die door
jeugdig vuur gedreven veel sneller
gaan, hun pas een weinig inhouden.
Dan gaat het wel.
Lette men voor een korte stonde
niet op de kleinigheden die ver
doelen, doch alleen op de vele groote
punten van overeenkomst en het groo
te, schoone ideaal is bereikt. En hoe
veel punten-van overeenkomst zijn er
niet.
Beginnen we bij het onderwijs I
Is daarbij eenig punt van verschil
Neen, duizendwerf neenDaarom
trent kan geen verschil bestaan.
Iedere maal als onze minister presi
dent de brutaliteit heeft te beweren
dat bijzonder onderwijs regel, open
baar onderwijs aanvulling moet
zijn, komt alles wat in ons is daar
tegen in opstand.
Het is de schreeuwendste onwaar
heid die ooit is verkondigd niet alleen,
maar ook absoluut in strijd met onze
grondwet.
En toch, gaat men kalm verder
alsof er geen grondwet bestaat. Geeft
onderstaand staatje daarvan niet het
sprekendst bewijs
Bij brief van 4 dezer deelde de mi
nister van binnenlandsche zaken aan
de Tweede Kamer een aantal cijfers
mede betrekking hebbende op de sub
sidie die bijzondere scholen en gemeen
ten ontvingen sinds 1890. Hieruit
blijkt hetvolgende (We geven hier al
leen de cijfers van 1890 en 1909).
1890 bijz. scholen 921, leerkr. 3119,
leerl. 159,145, Rijksb. f 717,940.63
Openb. scholen 2952, leerkr. 10.931,
leerl. 454,926, Rijksb. f 3,208,016 23.
1909 Bijz. scholen 1889, leerkr. 8473,
leerl. 320,418, Rijksb. f6,300,811.81.
Openb. scholen 3273, leerkr. 16,184,
leerl. 563,438, Rijksb. f 7,617,555.521/,.
Hieruit distilleerend de rijksbijdrage
aan de gemeente en aan de school
besturen per school, per leerkracht en
per leerling komt men tot hot volgen
de resultaat
Rijksbijdrage
per per per
school leerkr. leerl.
1890 Bijz. f 772.90 f 230.18 f 4.50
Openb. - 1121,51 - 293.48 - 7.05
1909 Bijz. - 3335.50 - 74^.64 -19.97
Openb. -2327.39 - 470.68 -11.74
Dit wil dus zeggen dat de rijksbij
drage per school is verhoogd als volgt:
voor de bijz. school 4.3 maal ver
groot;
voor de openb. school 2 maal ver
groot
per leerkracht is de bijdrage der
bijz. school 3.2 maal vergroot
die der openb. school 1.6 maal ver
groot
per leerling der .bijz. school 4.43
maal vergroot
per leerling der openb. school 1.66
maal vergroot.
Absoluut en relatief is de bijdrage
aan de bijzondere school derhalve
veel grooter dan aan de gemeente
voor de openbare school.
Is elk commentaar niet overbodig
Ons dunkt van wel.
Toch is dit nog lang niet voldoende.
Dagelijks kan men in alle rechtsche
bladen lezen, dat er veel te weinig
voor het bijzonder onderwijs wordt
gedaan en het beslist noodzakelijk is
om de subsidie voor schoolbouw te
verhoogen.
Wel jaNog maar meer.
’t Is nog niet schreeuwend genoeg.
De mijnwerkersstaking in Engeland.
Nu de staking eenmaal is ingetreden
en de gevolgen zich reeds beginnen te
doen gevoelen, komen de tongen en
de pennen los. Die gevolgen zijn ook
van vrij ernstigen aard. Enkele spoor
wegmaatschappijen bijv, hebben reeds
beperkte treindiensten aangekondigd.
Betrekkelijk is dit nog onschuldig, al
veroorzaakt het wat last. Veel ern
stiger zijn de gevolgen voor de dui
zenden arbeiders, diè thans zonder
werk zijn,daar verscheidene indus
trieën zijn stopgezet. Zoo zijn bijv,
in Shropshire zes duizend ijzerbewer-
kers, in Swansea zestien duizend zink-
pletters, 4000 staalbewerkers en 2000
koperbewerkers naar huis gezonden.
Deze opgaven van enkele Engelsche
plaatsen zouden met tallooze te ver
meerderen zijn.
De pers is gelijk wij gister schreven,
vrijwel tevreden met het optreden der
regeering. Doch enkele organen zijn
buitengewoon ontevreden, bijv.„The
Observer” keurt het optreden der
regeering af. Dit blad meent, dat de
regeering veel eerder had moeten tus-
schenbeide komen. Dat de regeering
dit heeft verzuimd, noemt het blad
een bewijs van haar zwakte. „Inder
daad”, zegt het blad, „wij moeten
spreken van het bankroet der regee
ring, in het gezicht eener revolutie,
want hoewel tot dusverre zonder wa
pengeweld gevoerd, is dit inderdaad
de grootste revolutie, die Europa
sedert de Fransche revolutie heeft
gezien”. Toch komt het blad ook
tot deze conclusie, dat het bepalen
van een minimum-loon bij de wet
thans geboden is. Maar daartegen
over acht het ook noodzakelijk, dat
de werkgevers de noodige waarborgen
krijgen, dat de afgeleverde hoeveelheid
steenkolen niet zal verminderen en
dat de thans te scheppen regeling
niet zal verbroken worden. Als mid
del om de overeenkomst meer kracht
van bestaan te geven, wil het blad,
Giirnsuiiuoiiinr.
PP IJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer«0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
in het vervolg blijven, niet waar
Karei
Een stijve buiging is Karel’s eenig
antwoord en daarop gaan hg en Eduard
weer zitten.
Ik geloof werkelijk dat die jonge
borst jaloersch op me is, schertst de
graaf.
Och kom, PaulHij is bijna nog
een kind.
Maar hij heeft een goeden
smaak en een hartstochtelijke inborst,
dat zie ik aan zijn oogen antwoordt
graaf Orlowsky.
En wat zie je aan mijn oogen I
fluistert Hildegard glimlachend.
Dat je me bemint, zooals ik
jou bemin, fluistert hij terug en met
een vurigen blik drinkt hij haar toe.
ik Eduard wilde helpen. Het gelukte
uitstekend, en zoo kon ik hem nu en
dan een dienst bewijzen. Hij heeft
dikwüls last van hooidpijn, dat weet
u wel.
Maar, het is toch niet goed,
Karei. Jelui moet den leeraar niet op
zoo’n manier misleiden. Beloof me, dat
je het niet weer zult doen.
Maar vandaag moet ik het toch
in ieder geval afmaken, anders zou
Eduard erg in verlegenheid komen,
en bovendien heeft hij beloofd, dat hij
me vanavond meeneemt naar de
opera op zijn kosten. Naar de opera
ga ik natuurlijk mee om'bij hem thuis
te soupeeren.
Dat vind ik eigenlijk niet goed,
Karei, sprak mevrouw Brinken, het
hoofd schuddende.
Je schijnt je in onze bescheiden om
standigheden niet meer op je gemak
te gevoelen. Door de weelde, die in
het huis van den senator Römer
heerscht, ben je geheel verwend, en je
mocht wel eens gaan beseffen, datje
in het leven eene geheel andere posi
tie zult innemen dan je vriend.