BÜEl,
ten
O n W
i KONA Cacao
gefabriceerd door
4Ka
f Mo„
I Ron a
VAN HOUTEN
i:
I Cacao
Maandag 18 Maart 1912.
No. 11819.
50e Jaargang.
a.
ren kennis
2>® atom óm eZlooós
VIERKANTE
BUSSEN
f 1.50
- 0,80
- 0.42>4
- 0.18
1.90 per
bezorgd.
ZONEN.
9EDT.
BN Co.
jmUU
VAN Al
AHOUTEIW
DE BESTE VOOR DEN PRIJS
Goedkoop Alom verkrijgbaar
DE VOLKSDRANK
Nieuws- en ^.c3.-v“ertezxtielolei.d. voor OoulcLsu ezx Oxxxstrelcezx.
Verschijnt dagelijks behalve Süon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
)UDE,
XBAXMi
WAHKNHUI8, Spoislr. Dm Haag.
Alle Lixe- en Hulsh. Artikelen.
Buiteslandsch Nieuws.
7
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON,
FEUILLETON.
IVAN HOUTEN 5
'I ZUIVER OPLOSBAAR
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
loogstraat 4
14)
INDANTZIG,
HOOG EN.
v. ABS-
D.
ez.
r. DIEST.
aflevering.
tHF Nieuwe Abonné’s
ontvangen de tot 1 April
verschijnende nummers gratis
ËiaJLte xilaix d.
goedgevonden, dat 85 V> millioenRbl.
m‘t fondsen van den staat beschikbaar
zullen worden gesteld voor steun van
do noodlydonde districten, voor welke
tot dusverre reeds 154 millioon werd
besteed.
sr beroemde
kerkglazen
GOIDSLH E (OIKAM
PRIJS DER-A D V ER T EN TI N
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer .0.10
Bjj drie achtereenvolgende plaatsingen worden dete tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van I—5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames 1 0 25 per regel
Groole letters en randen naar plaatsruimte.
wond. De bende vluchtte zonder den
veroordeelden kameraad te kunnen be
vrijden. Honderd gewapende on ver
woede burgers vervolgden do vluch
telingen in de bergen en hot kwam
tot een heftigon stryd. De vluchtelin
gen zijn 35 man sterk en verdedigen
zich hardnekkig togen de gewapende
burgerwacht on de staaUmilitie, die
de gouverneur te hulp had geroepen.
Ten slotte zyn de leiders van de bende
on twee andere roovers in hechtenia
genomen.
Paul niet meer bent op wien ik ver
trouwde als op mij zelf.
Tracht nog een enkele maal
vertrouwen in mij te stellen, smeekte
hij vleiend. Je zult er geen berouw van
hebben.
Het kostte de arme jonge vrouw
een «waren strijd in haar gemoed, maar
eindelijk sprak zij
Beloof mij dan bij allee, wat je
heilig is, Paul, dat je nooit gravin
Bradsky zult wederzien, nog eenige
vriendschapsbetrekking met haar zult
onderhouden, en dat je vandaag nog
met mn Warschau verlaat.
Ik wil aljea beloven wat je ver
langt en wat ik zelf als mijn geluk en
als mijn heiligen plicht beschouw, ver
zekerde de graaf. En mag ik dan ho
pen, dat je mettertijd mij dwaze ver
blinding wilt vergeten Blyft er voor
mij dan nog een kans, dat mijn teeder
bemind vrouwtje niet voor mij verloren
is? voegde hij er smeekend bij.
Hildegard liet haar hoofdje tegen
zyn schouder rusten en weende in
stilte.
Terwijl graaf Orlowsky met zijn
.vrouw nu een tamelyk rustigen, geluk
kigen tijd beleeft, slaan we een blik
in het huis der familie Römer te Ham
burg.
Gedurende de wintermaanden had
nra
St. Jaoskerk, der
.eekenligei eu.
IMUCHT DBB
RABETH,
l
mie van Beeldende
hilder, Architect en
lie van Bouwkunde
cht.
CBJTT.
Uitge»ers,GMd»
ia” 7 uur,
Ver. tot
in.
armouie” Markt,
jadering der Holl.
uw, afd. Gouda en
i Genoegen", Ned.
.GlüokAuf'.
r- en Woningtoea.
jndemtandscomm.
•unie” 8 u., Ned.
afd. Gouda,
ering, Rotterdam.
Mijnwerkernutaklng.
Ongeveer 1200 niet bij den Bond
aangesloten mijnwerkers uit het La-
narkshire-mijnbekken in Schotland
hebben verklaard Maandag den arbeic
te hervatten,indien zij geen finan-
cieele ondersteuning der vakvereeni-
ging krijgen. In Sunderland is het bij
de uitbetaling der stakingstoelagen
Zaterdag tot heftige kloppartijen ge
komen, daar ongeveer 100 mijnwer
kers, die met hun contributie-afdracht
aan de bondskas achterstallig waren,
geen ondersteuning ontvingen. De
ontevredenen verklaarden, dat zij dan
ook niet langer wilden staken. Ook
i ii__
richten, dat een zeker gedeelte der
arbeiders, het staken moede zijn, en
den arbeid willen hervatten.
De Spoorwegmaatschappijen kondi
gen nieuwe beperkingen van het goe
derenvervoer aan.
Amkrika.
De beschieting van oen rechtbank.
Vrijdag hoeft oen nieuw gevecht
plaats gehad tusschen de bende, die
in de gerechtszaal te Hilsville het
bloedbad heeft aangericht en de politie.
Negen personen werden zwaar ge-
achteruit gegaan niet alleen, maar
zelfs dat het tentoongestelde niet veel
meer beteekende dan door uiterlijken
schijn den bezoekers een rad voor de
oogen te draaien.
UDMUVn Het clericale ministerie heeft het
de ach- leerprogramma ook voor de lagere
scholen aanzienlijk besnoeid. Slechts
de allernoodigste kundigheden bleven
gehandhaafd. Om nu niet een al te
simpelen indruk te maken heeft men
in de onderwys-afdeeling niet laten
vertoonen, welk onderwijs gegeven
werd, maar welk onderwijs zou ge
geven kunnen worden. Niet het plan
matig onderwijs, maar het z. g. occa
sioneel of toevallig onderwijs moest
worden vertoond. Dit zou op zich
zelf niet verkeerd zijn geweest, wan
neer veel aan dergelijk occasioneel
onderwijs was gedaan, doch dit was
niet het geval. Men zette een ver-
tooning ineen, voldoende om den niet-
kundigen toeschouwer een grooten
indruk van het Belgisch onderwijs te
geven. Het is maar jammer dat deze
poging dank zij den heer Sluys is
mislukt, Hij heeft ons achter de cou
lissen doen zien, en ons een waar
schuwing gegeven voor wat de cleri
cale overheersching ten onzent ons
nog brengen kan.
Eduard dikwijls gesukkeld met zijn
gezondheid, doch zijn studie had hij
slechts zelden laten rusten. Hii en zijn
vriend Brinken zonden weldra hun
eindexamen aan het gymnasium doen.
Der senator had met zijn zoon reeds
lang een plan ontworpen voor een reis
naar het Oosten. liet lag in hunne
bedoeling over Weenen en Triëst naar
de Levant te gaan. In stilte hoopte
Eduard, dat Karei Brinken hem en zijn
vader op de reis zou vergezellenhij
wilde zijn vader verzoeken het reis
geld voor Karei te betalen en mevrouw
Brinken wilde hij bestormen met ver
zoeken om hare toestemming tot deze
reis. Voorloopig sprak hij echter niet
over zijn plannen; zelfs tegenover
Karei bewaarde hij hierover het stil
zwijgen.
Zoo brak de gewichtige dag van het
examen aan. Eduard was stil en ern
stig, Karei welgemoed en vol vertrou
wen, toen zij samen dien morgen naar
het gymnasium stapten.
Na eenige uren van bange verwach
ting, die zoowel de senator als me
vrouw Brinken eindeloos lang schenen,
kwamen de jongelui weer thuis. Bei
den hadden het examen met gunstigen
uitslag doorstaan.
Men had plannen gemaakt om den
avond gezellig ten huize van den sena
tor door te brengen, doch in den loop
van den dag ontving de heer Römer
twee brieven, die als droppels alsem
in den beker der vreugde vielen^.
De eene brief was van graaf Or-
lowsky, de andere was van tfen onbe
kende hand en niet ondertoekend.
De naamloozo brief luidde
„Hooggeachte Heer Senator!
Een onbekende, die nauwkeurig is
ingelicht, waarschuwt u voor uw
schoonzoon, graaf Paul Orlowsky Hij
is lichtzinnig en niet oprecht; zijn
landgoederen zijn zwaar belast met
hypotheekschulden, do financieelo om
standigheden staan slecht. In het spe
len om aanzien! yke sommen zoekt nij
zijn geluk, doch daardoor geraakt hy
voortdurend dieper in schulden.
Hij misleidt zyne vrouw, maar zij is
blind voor zyno gebreken.
Wees dus gewaarschuwd
Deze brief, die op don omslag den
poststempel „Warschau” droeg, gaf
den heer Römer veel te denken. Over
het algemeen hechtte hij weinig waarde
aan naamlooze brieven, doch de mede-
deelingen van dezen onbekenden
schrijver stemden helaas maar al te
zeer overeen met de vrees, die de se
nator reeds lang omtrent zyn schoon
zoon koesterde.
Met bevende hand brak hij den brief
van graaf Paul open on las
„Zeer geachte schoonpapa
Ge zult wel verwonderd zijn een
•chryven van my te ontvangen, terwijl
Hildegard tot dusver de briefwisseling
met u onderhield. Om een bijzondere
reden vat ik echter de pen op en wend
my rechtstreeks tot u, in de vaste over
tuiging, dat ge uw kinderen gaarne
met raad en daad zult willen bijstaan.
Zooals ge van mijne vrouw hebt ver
nomen, brachten wij de wintermaan
den te Warschau doornu zijn wij
weer thuis, doch bij mijn tófugkeer in
Mislowipo heb ik opgemerkt, dat ver
scheidene groote herstellingen aan
schuren, enz. niet langer uitgesteld
mogen worden. Daar ik op dit oogen-
blik uit eigen middelen de kosten
van dit herstellen niet kan bostryden,
verzoek ik in het vaste vertrouwen
op uwe goedheid om twintigduizend
thaler ter leen, waarvoor ik gaarne vijf
procent rente wil betalen totdat ik u het
kapitaal kan teruggeven. Ik hoop daar
toe binnen korten tijd in staat te zijn.
Het zou mij bijzonder aangenaam
zijn, als ge mij het geld zoo. spoedig
mogeUjk liet toekomen. Metftle beste
wensenen, enz.
Uw gehoorzame schoonzoon,
PAUL ORLfOWSKY”.
(Wordt vervolgd.)
Schrei je Schrei je om mij
riep Paul, de knieën van zijne vrouw
omvattende. Je tranen branden mij op
het hart en toch schenken ze mij een
troostje laat me nog niet geheel los
je acht me nog niet verloren, je wilt
me niet verstooten, ach, laat mij nog
een weinig hoop, zeg me een enkel
woord van troost!
Ik heb je eenmaal innig lief
gehad, fluisterde Hildegard nauwelijks
verstaanbaar, terwijl zij de hand op
zyn donker golvend haar legde maar je
hebt mij bedrogen, voegde zij er snik
kend bij.
Ik bezweer het je, Hildegard,
dat ik niemand anders liefheb dan
jou riep hij. Ik was verblind ik weet
het zelf niet, hoe ik zoo dwaas heb
kunnen zijn; maar je blijft me tot
wanhoop, als je me loslaat. Och, wees
voor mij de goede engel, die mij weer
in het rechte spoor brengt.
Kon ik maft* vertrouwen in je
stekten, klaagde Hildegard op roeren
den toonmaar het is, alsof je dezelfde
Per kwartaal f 125
Idem franco per post ,150
Met Geïllustreerd Zondagsblad,150
Idem franco per post1 90
Abon nemen ten worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Do gisting in Saksen.
Do vergadering der afgevaardigden
van de mijnwerkers in het Zwickauer-
district nam een besluit, waarin na
kennis genomen te hebben van het
mislukken der onderhandelingen tus-
schen de arbeiderscomfté’s en do mijn
directies, eenstemmig verklaard wordt,
dat op het oogenblik geen andere weg
meer open staat dan staking. De
mijnwerkers willen morgen het werk
'heerleggen.
De algemeeno vergadering
to Bochum.
De gisteren te Bochum gehouden
openbare bijeenkomst van den Drie
bond van mijnwerkers was minder1
druk bezocht en leverde het bewijs,
dat de staking in het district Bochum
aan het verloopen is. Slechts 2000
personen waren aanwezig. De stem
ming was zeer gedrukt. De Rijksdag
afgevaardigde Sachse wees op de nood
zakelijkheid, om de agitatie krachtiger
te voeren. Naar hij verzekerde, zijn
de stakers tevreden met een onmid-
dellyke loonsverhooging van 10 0/«,
mits den lon April de andere 5 °/0
toegestaan worden.
Nergens hadden onlusten plaats.
Rusland.
Steun aan noodlijdende districten.
De ministerraad in Peterburg heeft
De L -
zich steeds uit. De grp<
naaigaren te Paisley,
12.000 werklieden, mfe
smeltovens van Parkfaw
met 3500 werklieden it
Volgens de nTimei” is het bijna
zeker, dat het wetsontwerp op het
minimum loon Dinsdag zalmgediond
worden. Men denkt, dat het werk
kan hervat worden, fioodra de wet
bekrachtigd is en terwijl men nog
plaatselijk onderhandelt over de rege
ling der loonen. Indien de werklieden
daarin toestemmen, zou de staking de
volgende week eindigen.
De eigenaar eener groote mijn te
Cannock Chase, met 2000 tot 3000
werklieden, is van oordeel, dat do
staking niet vóór Paichen zal eindi
gen, zelfs zoo do werklieden willen
toegeven, want de eigenaars zullen
geen stap vorder gaan. Zij hadden
zich voorbereid op een langdurige
staking en zij zullen niet toestemmen
in al do eischen, door de leiders ge
steld.
Genoegen” 8 u.
Manoeuvre.
Iet Schaakbord”
I. der Vereeniging
Open-
afsch.
Vervolg Belgisch onderwijs.
In ons blad van Zaterdag hebben
wij uiteen gezet dat na f884
teruitzetting van het openbaar onder
wijs is begonnen en wij beloofden toen
aan te toonen dat het volgend cleri
cale ministerie niet alleen het open
baar onderwijs heeft achteruitgezet,
maar hoe het ’t geheele onderwijs heeft
bénadeeld.
In de eerste plaats moest het de
opleiding der onderwijzers ontgelden.
Het aantal kweekscholen, dat door do
wet van 1879 was in het leven ge
roepen, werd tot op de helft vermin
derd. Dit was echter het conserva
tieve ministerie niet voldoende. De
leerprogramma’s werden daarop aan
zienlijk besnoeid. De geschiedenis der
opvoeding, de staathuishoudkunde, en
de geologie werden voor goed ge
schrapt, terwijl de natuurwetenschap
pen én in lesuren èn in omvangaan
zienlijk f werden bekort. Op dio
manier moest het peil van de onder
wijzers aanzienlijk dalen. Even zeker
is het, dat met den teruggang van
het peil der onderwijzers, de teruggang
van het onderwijs zelf gelijken tred
hield.
De dertigjarige clericale heerschappij
is voldoende geweest om het aantal
analphabeten enorm te doen toenemen.
Bij elke gelegenheid moest dit wel 1
blijken en diegenen die met het Bel
gisch onderwijs eenigszins op de hoogte
zijn, zij, die met do kringen der Bel
gische onderwijzers eenigszins in relatie
staan, zij kunnen frappante mede-
deelingen doen over het onderwijs in
België.
Het meest is de achterlijkheid echter
aangetoond op de Brusselsche wereld
tentoonstelling in September j.l. In
één der zalen van de Belgische on-
derwijsafdeeling hield de heer Sluys
de ondervoorzitter van de „Ligue de
l’Enseignement” een voordracht over
het tentoongestelde onderwijsmateriaal, uit andere mijndistricten komen be-
Niet alles wat de heer Sluys meedeelde
wm vleiend voor het Belgische onder
wijs, maar nog meer dan uitdevoot-
dracht is uit een later verschenen
boek van den heer Sluys gebleken,
hoe hard het Belgische onderwijs is
gevolgen der «taking breiden
ui- «wiote fabriek van
Schotland, met
est sluiten. De
Bd, te Glasgow,
taplüks.
is het bijna
zeker,” dat het wetsontwerp op
worden. Men denkt, dat het werk
