taf-
Japonstoffen,
EIrLn.©rLlan.d.
TXit d.e Peis.
STATEN GENERAAL
Stadsnieuws.
3998te Staats-lotery
SPOET.
Laatste Le richten.
Telegrafisch Weerbericht
Rechtzaken.
-
-
-
-
Officieele Prijscourant
F.f fee ten ban del te Amsterdam
mi
ONTVANGEN
Nieuwste Zwarte
D. SAMSOM.
±v.
n%
47.
11%
-
I -
met zulk eon loffelijken spoed dat zij
nog gisteren in de stad konden worden
verspreid aan alle politiebureaus, af-
deelingen en -posthuizen, in hotels,
cafés enz.
Deze foto's zijn onmiddellijk door
ons Zondagsblad „Pak me moe" ge
reproduceerd en ook aan ons bureau ge-
bulletineord.
Op de aanhouding van de verdach
ten, is, gelijk bekend, door de Sociétó
Générale 100.000 francs belooning ge
steld.
Men schrijft aan het Vaderland uit
's-Gravenzando
Meermalen zegt men van orthodoxo
zijde, dat de vijand alleen is te vinden
bij de vrijzinnigen. Do kerkeraad van
de' s-Gravenzandscho Hcrv. Gemeente
leverde deze week een staaltje dat
ook onder de broederen do waarheid
niet altyd te vinden is. Een 02-jarige
ongehuwde man alhier bezocht gere
geld do zwaar-orthodoxe predikbeurten
van Ds. Dekking te Monster, met
voorbygaan van de Herv. Kerk to
's-Gravonzande, waar minder zuivere
voorgangers predikten. De vorige
maand is de man, die lichamolijk ge
brekkig is, ongeschikt geraakt in zijn
onderhoud te voorzien en verzocht hij
tegen inbreng van zijn inboedel en
een wekolyksche bijdrage in het Dia
conie-gesticht der Ilerv. Gemeente te
's-Gravenzande te worden opgenomen.
De Btumpor, geestverwant dus van
dezon kerkeraad, ontving als antwoord:
dat do kerkeraad, overwegende dat
de godsdienstoefeningen dor gemeonte
voortdurend en opzettelijk door hem
worden verzuimd, besloten had zijn
verzoek niet in overweging|te nemen.
De hulpbehoevende beloofde nog de
predikbeurten te 's-Gravenzando voor
taan trouw by te wonen, zonder resul
taat evenwel. Eonige opbeuring be
stond in een zegel op hot couvert van
den brief, dien do kerkeraad hom toe
zond „Stryd mee voor oen drank vrij
Nederland".
Deze middeloeuw8cho opvatting dor
Christelijke barmhartigheid heeft hier
velen ontstemd.
De Vogel wet en do Raven.
In het Vad. komt do volgende merk
waardige „Open Brief" voor.
Aan Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw,
geven eerbiedig te kennen H u g i n
en M u n i n, vroeger als gedachte en
herinnering in dienst van god Odin,
maar sedert het aftreden van dezen
hun Koning van uit Walhalla afge
daald, om voortaan te leven hot loven
van hunne broeders en zustors op
aarde en thans wonende en sprekende
uit naam van de raven in Ne
derland;
dat zij uit de couranten mochten
ontwaren dat Uwo Excellentie doende
is om, in aansluiting aan oen te Parijs
gehouden congres, ook voor Nederland
oene wet uit te vaardigen tot bescher
ming der in hot wild levende vogels
dat zij zoodanigen maatregel niet
anders dan ten zeerste kunnen toe
juichen
dat toch do dieren worden gescha
pen tegelyk met do monsohen of vol
gens Genesis nog eerder en dus met
nog oudoro rechten en evenzeer als
do mensch gezegond door God,
Rechten, ja ook het dier heeft ziin
rechten voor God. Do mensch maakt
zichzelf alloen niet zalig hy verdient
zijn heil slechts door het heil van
allen, ook door dat van zijne mede
schepselen do dieron.
De geheele natuur teekent verzet
aan togen den barbaar, die zyn lageren
broeder miskent, verlangt, kwelt.
Terecht zeide Pythagorasde
mensch is van Gods geslachte en do
dieren zijn weer verwant aan den
mensch.
Dit heeft ook Uwe Excellentie be
grepen waar hij optrad voor de rech
ten der vogelsmaar waar zy ten
deze beschermende bepalingen in het
leven roept, meent zij op die bepa
lingen uitzonderingen te mogen toe
laten voor enkele soorten van vogels,
waaronder adroRsanten tot hun schrik
en leedwezen ook de raven moeten
lozen.
Hebben de musschen gemeend voor
haro belangen te mogen opkomen,
ook aan adressanten zij het vergund
het tegen hen uitgesproken vonnis
wreed en onrechtvaardig te mogen
noemen en ter motivoering van doze
hunne meening het volgende eerbiedig
onder do aandacht van Uwe Excel
lentie te brengen
dat van of het begin der wereld
de raven leefden met en in vrede
'met de menschen;
dat toen Noach een toevluoht voor
den zondvloed zoeken moest, hy niet
alleen zijn kinderen, maar ook de
dieren met zich in den ark nam en
toqn de regens ophielden het een raaf
was, dien hij uitliet op kondschap en
die heen en weer vloog tot de wateren
opgedroogd waren {Genesis 8 vs. 7);
dat toen in later jaren de profeet
Elia zich verborg aan de beste Krith,
het de raven waren, die hom spijsden
eiken dag met brood en vleesch (I.
Koningen 17);
dat het evenzeer een raaf was, die
dagelijks brood bracht aan Paulus,
den kluizenaar (prof. Pyper, Do Heili-
gonvereering bl. 230)
dat men deze en zoo vele andere
bewijzen dor vriendelijke verhouding
tusschen de monschen en adressanten
vergeet, op de moest ondankbare wijze
vergeet wat men hun is vorschuldigd,
ook voor alles wat zij doen ter ver
delging van veldmuizen en ander voor
den landbouw schadelijk ongedierte
dat men hen beschuldigt van het
eten van kuikens, visch en ander voed
sel, dat niet voor hen bestomd is
dat adressanten in hoofdzaak zich
voeden met wat voor de belangen
van den mensch schadelijk is en wat
do mensch dus voor hen geoorloofd
noemtmaar dat wanneer zij uit hon
ger soms die grens overschrijden, hun
dit evenmin ten kwado mag geduid
worden als aan Koning David, dat
hy, toen hem hongerde, at van do
toonbrooden, waarvan alleen de pries
ters eten mochten en aan de discipelen
van Jezus dat zij plukten en aten van
het gezaaide en dat nog wel op Sab
bath. (Matthous 12)
dat mon adressanten beschuldigt van
groote begeerte naar blinkende voor
werpen, goud of juweel, maar dat ook
die voorwerpen voor den mensch niet
minder aantrekkelijks hebben en zij
om in het bezit te komon van geld
of een fonkelende ridderorde ook vaak
ongeoorloofdo dingen doen
aat adressanten op grond van een
on ander hopen en vertrouwen, dat
Uwo Excellentie het mooie van de
door Haar vast te stellen vogolwet
niet zal ontsieren door toevoeging
van een lijst van uitzondering, of met
andore woorden ter dood veroordeeling
niet zal blyvon toepassen op Haro
eorbiedigo onderdanen.
DE RAVEN.
23 Maart 1912.
Preventief toezicht op Toonoel-
opvoeringen.
Thans is aan directies van theaters
te 's-Gravenhago medogedoold dat allo
niouw op te voeren stukken steeds
ter lezing gezonden moeten worden
aan den inspecteur van politie, den
hoor Th. H. J. Bossoling, hoofdbureau
van politie, afdoeling recherche en dït
zoo mogelijk acht dagen voor de op
voering.
Coalitie en Arbeidersbelangen.
Tot troost voor de kleine luydon,
die de Rechterzijde op het kussen
brachten en dio in de vorloopen vier
jaren, evenmin als in de jaren 1901
tot 1905, ook maar een klein deel van
de beloofde verzekeringswetgeving za-
ren tot stand komon, moge dienen,
iat in een Standaard-driestar gecon
stateerd wordt het werd zelden van
die zijde zoo ruiterlijk erkend dat
Anti-revolutionairen en Christolyk-
Historischen „twee scherp afgescheiden
politieke richtingen zijn, die met name
op het sociaal gebied, dat voor den
arbeider zoo hoog belang heeft, keor
op koer, vlak tegonover elkander blij
ken te staan".
Voor de coalitie is het te hopen
dat de arbeiders van anti-revolution-
nairen en christolijk-historischon huize
zoo'n uitspraak vergeten zyn vóór
Juni 1913, in wplke maand zij zullen
worden opgeroepen om te stemmen
op den coalitiegenoot in het belang
van... den arboider (Vad.)
Koninklijk bezook aan het Westland.
H. M. de Koningin en Z. K. H.
do Prins met hofdame, de adjudanten
van dienst on llr. Ms. particulier se
cretaris begaven zich gisterenmiddag
ten 1 u. 15 min. in twee auto's an
dermaal naar het Westland en kwamen
ongoveer kwart voor tweeën aan in
den tuin „Nieuw Honael" van den
heer C. van den Berg to Honselaarsdyk.
Aldaar was aanwezig de heer Mod
derman, burgemeester van Naaldwijk,
tot welke gemeonte Honselaarsdyk be
hoort.
Hoofddoel van dit vorstelijk bezoek
was de bezichtiging van de uitgebrei
de druivenkassen, die op dit terrein
oen enorme oppervlakte beslaan, want
do tuin is oen der fraaiste van het
Westland en maakt deel uit van de
vroegere bezitting van Prins Frederik
Hendrik.
Ook door aanschouwing van de
verpakking en verzending van genoem
de voortbrengselen ontving H. M.
een denkbeeld van den omvang van
dit bedrijf.
Verwachting e n
teleur8tellng.
Dr. W. H. Nolens schrijft in de
„Nieuwe Venlosche Courant" (r.-c.) het
volgende
„Do Standaard" beweert: Toen de
Tweede Kamer op 24 December j.l.
met de Kerstvacantie naar huis ging,
verliet ieder man van Rechts het Bin
nenhof in de stellige verwachting, dat
begin Februari de Kamer het debat
zou openen over de Ziektewet
En uit de berekening dat de Ziekte
wet eerst in Mei in openbare behan
deling zal komen, besluit dat blad
„Ruim drie maanden puur teleurstel
ling."
Ik voor mij hou het er voor dat
niet vele Kamerleden, van rechts zoo
min als van links, die verwachting,
nog wel stellige verwachting, gekoes
terd hebben.
En die weinigen zouden dan nog
bij eenig nadenken hunne verwachting
hebben opgegoven Ze zouden zich
dan een zoo lange teleurstelling heb
ben bespaard.
Men kan in December wel verwach
ten dat in Februari de vruchten ryp
aan de boomen hangen. En dan ziet
men zich natuurlijk teleurgesteld als
die tijd gekomen is. En ook nog veel
langer.
Maar aan wien dan de schuld
Bij het begin der Kerstvacantie kon
ieder weten, al was het dan ook maar
van het rondvertellen, dat het mon
deling overleg tusschen Regeering en
Commissie nog moest plrats hebben,
dat daarna nog heel wat moest
gebeuren alvorens het ontwerp in
openbare behandeling zou komen.
Dat mondeling overleg had plaats
van 9 tot 16 Januari.
Ook daarvan moest na afloop ver
slag worden opgesteld en moesten de
noodigo wijzigingen in het ontwerp
worden aangebracht.
Alleen aan den bewonderenswaar-
digen, en door alle Kamerleden ge-
roemden ijver en bekwaamheid van
'den griffior det Kamer, don heer Arnt-
zenius, is het te danken dat het ge
heele verslag, 132 folio-bladzijden,
roods 5 Febr. in proef aan de Commis
sie kon worden gezonden. Inmiddels
moest ook de Rogoering dit verslag
nazion, en do Commissie stelde hot
definitief vast den 4don Maart.
Nu schrijft het reglement van orde
voor dat de Commissie, alvorens haar
verslag uit te brongen, het zendt ter
kennisneming alleen voor de leden.
En dezon staat het vrij binnen con
door do Commissie bepaalden, term ij n
van ten minste 14 dagen wijzigingen
op het voorstel bij de Commissie in
te zenden.
Een termijn derhalve van minstens
veertien dagen, ook voor ontwerpen
van geringen omvang.
Het is alleszins begrijpelijk dat de
Commissie met het oog op den om
vang en de belangrijkheid van de
Ziektewet en tevens met het oog op
de bezigheden der Kamerleden voor
de oponbare vergaderingen enz. dien
tormijn stelde op vier weken.
Die termijn toch heeft alleen zin,
als er gebruik van gemaakt wordt
door de leden om amendementen bij
de Commissie in te dienen, en als
daardoor voorkomen wordt dat bij de
openbare behandeling zoogenaamd ge-
improviseerde amendementen in het
debat worden geworpen.
Maar dan dient die termijn ook zóó
genomen te worden dat redelijkerwijze
aan de leden die eisch kan worden
gesteld.
De Comnyssie zal die amendemen
ten moeten besproken, en aan die be
spreking nemen do voorstellers deel.
Ook dit vordert tijd.
En daarna brengt de Commissie
haar verslag uit, met haar gevoelen
omtrent de bij haar ingediende amen
dementen.
En verder staat het aan den voor
zitter der Kamer, en ten slotte aan
de Kamer-zelve, om den datum der
openbare behandeling vast te stellen.
Wie bij dezen gang van zaken zich
teleurgesteld voelt, mag zich afvra
gen of hij het niet aan zich zelf te
wijten heeft.
En wie dan beweert dat er met de
Ziektewet nu weer drie maanden voor
een goed deel vermorst zijn, mag zich
afvragen of hy niet beschuldigt zon
der bewijs.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 26 Maart.
(Vervolg.)
Pe heer Smeenge (u.l.) gaf in over
weging mee te gaan met ae gedachte
van den heer van Dudem, omdat het
anders alleen geldt voor Texel en
Gaasterland.
De heer van Dedem (c.h.) stelde na
mens de commissie van Rapporteurs
voor de woorden „in gemeenten" te
schrappen.
De minister van Landbouw zag
niets anders dan een overgangsbepa
ling in dit amendement. Het sub-
amendement-Hugenholtz achtte de mi
nister een verbetering, dat van de
commissie van rapporteurs echter in
strijd met de ratio van de wet, aan
gezien de lijsters zich zouden kunnen
verplaatsen. De bepaling moet beperkt
blijven tot die plaatsen waar het een
economisch belang geldt.
De heer van Veen (c.h.) wijzigde nu
weer zijn amendement zóó dat de be
paling zal gelden gedurende vijf jaar
na het in werking treden „van artikel
2" der wet.
De heer Hugenholtz (s.d.) trok nu
zijn subamendement in. Eveneens deed
de heer van Dedem.
Het amendement-van Veen en Scheu-
rer werd daarna met 35 tegen 20
stemmen aangenomen.
Langdurig werd hierna gediscussi
eerd over een amendement van den
heer Teenstra, om een nieuw artikel
41 bis in de wet te brengen, bepalende
Nietig is elk beding, waarbij de ge
bruiker van gronden of wateren af
stand doet van zijn bevoegdheid een
vorgunning als bedoeld in art. 9 (ver
gunningen voor het weren van scha
delijke vogels) aan te vragen of te
gebruiken, een bepaling welke de voor
steller noodig acht om te voorkomen
dat eigenaars bij pachtcontract de ge
bruikers der gronden uitsluitend om
gebruik te maken van de vergunning
om vogels te weren.
Dit amendement werd mot 31 tegen
24 stemmen aangenomen.
Als laatste amendement kwam in
bohandeling dat de heeron Rink c. 8.
om niet alloen de inwerkingtreding
van de wet zelf, maar ook de tijd
stippon waarop onderscheidenlijk de
bepalingen dezer wet zullen in wer
king treden, door de Kroon te laten
bepalen.
Nadat dit amendement door den
minister was overgenomen, was de
Vogel wet afgehandeld. De eindstem
ming zal, zooals medegedeeld, wegens
de vele wijzigingen in het ontwerp
gebracht, op een nader te bepalen dag
worden gehouden.
Na de pauze werd behandeld net
wetsontwerp tot goedkeuring vap do
verlenging der Suikerconventie.
1 Do minister van Buitenlandscho
IZaken deelt o. a. mee, dat Engeland
bij de Conventie blijft aangegesloten,
en beantwoordt verder nog enkele in
het voorloopig verslag tot hem ge
richte vragen, waarna het wetsont
werp zonder hoofdelijke stemming
werd goedgekeurd.
Als nu kwam in behandeling de
moties van de heeren Arts en ter Laan,
betreffende de
jaarwedden van onderwijzers
|De motie-Arts luidt:
|„De Kamor, van oordeel dat het
door de wet gewaarborgde minimum
salaris van f 500 voor onderwijzers
van bijstand te laag moet worden
;eacht, gaat over tot de orde van den
De motie-ter Laan:
„De Kamer, van oordeel, dat het
minimum, genoemd in art. 26 der wet
op het lager onderwijs, 1° lid sub 2d
zoo spoedig mogelijk dient te worden
gebracht op f 600, gaat over tot de
orde van den dag".
De heer Arts, zijn motie toelichtende,
betoogde dat men het er algemeen
over eens is dat de aanvangsalarissen
veel te laag zyn. Volgens spreker
mag de financieele toestand des lands
niet absoluut een salarisregeling be-
heerschen. Een verhooging der aan
vangssalarissen met f 50 zou slechts
1 ton en met f 75 slechte 1»„ ton
vorderen. Maar met een dergehjke
verhooging zon de salarisregehng toch
nog onvoldoende te achten zgn. En
spreker acht het een eisch van sociale
rechtvaardigheid een ambtenaar goed
te bezoldigen voor zijn diensten. Maar
des te meer geldt dit voor den onder
wijzer, omdat daardoor betere leer-
kraohten znllen te vinden zijn. Spreker
vult tenslotte zijn motie aan in dien
zin, dat er ook in uitgesproken wordt
de wenscheiykheid van spoedige wij
ziging van artikel 26 der L. O.-wet
in dien zin, dat naast den toeslag voor
huishuur, ook een toeslag worde toe-
§ekend, berekend naar het aantal min-
erjarige kinderen van den onder-
Iteheer ter Laan lichtte vervolgens
zijn motie toe.
Spreker zette uiteen dat zijn motie
niet alleen bedoelde de verhooging
van het aanvangssalaris van 500 tot
600 gulden, maar tegelijkertijd ver-
hooging van alle andere minima van
de in de wet bedoelde kategorles van
onderwyzers. Daarom spreekt 9p?e-
kers's motie niet van onderwyzers van
bijstand. Spreker'a motie zal 26/10 mil-
lioen vorderen.
De goede bedoelingen van den heer
Arts erkennende, meende spreker
echter dat diens motie in haar beperkte
strekking de zaak waar 't om gaat in
den grond dreigt te bederven. Ze
heeft geen andere strekking dan, om
met een koopje, er af te komen, vooral
door de wijziging welke de heer Arts
in zijn motie heeft aangebracht. De
salarisregeling moet zóó zyn, dat het
geheele gezin van den onderwijzer er
behoorlijk van leven kan, en geen
afzonderlijke tegemoetkoming naar
mate van het kinderaantal noodig is.
Het door spreker's motie benoodigde
geld is gemakkelijk genoeg te vinden,
getuige het bouwwetje en do trakte
mentsregeling der officieren.
De minister van Binnenlandsche
Zaken herinnerde dat in 1907 de Ka
mer reeds berust heeft in de afwijzende
houding, welke de toenmalige minister
Rink had aangenomen tegenover den
aandrang naar verhooging der minima
salarissen, en betoogt dat de voor
stellers der motie in gebreke zijn ge
bleven aan te toonen dat de toestand
thans zoodanig veranderd is, dat de
tegenwoordige minister van Binnen
landsche Zaken een andere houding
zal kunnen aannemen.
Spreker betoogde dat men de mee
ning kan toegedaan zijn dat do mini
ma-salarissen te laag zijn, maar dat
daaruit niet volgt dat verhooging dier
minima door wetswijziging behoeft
verkregen te worden. Immers bij de
wet-Rink is den Gemeenteraden de
verplichting opgelegd binnen 10 jaren
onder goedkeuring van Gedep. Staten,
en met beroep op den Raad van State,
de salaris-regelingen dor onderwijzers
te herzien, en is er nu aangetoond,
dat de jurisprudentie van den Raad
van State, met name do afdeeling voor
de geschillen van bestuur, zóó slecht
is, dat de wet gewijzigd behoort te
worden, of dat de Gemeenteraden in
verzuim zijn.
Overigens zijn de financieele bezwa
ren aan verhooging der minima ver
bonden, inderdaad niet te gering te
schatten. Op verschillend ander terrein
van Staatsbemoeiing is de achterstand
niet minder dan ten aanzien der on
derwijzerssalarissen. En nu moge men
zeggen het zal zooveel geld niet kos
ten, holp die menschen nu maar oens,
maar een feit is het dat het geld
toch ten slotte maar moet wezen,
en zolfs de Staat maar in het wilde
mag hopen dat er wel komen zal.
Verder zette spreker uiteen dat een
gevolg van de motie-tor Laan zal
kunnen zijn dat eon aantal onderwij
zers van de verhooging niet zullen
profiteeren, terwijl een resultaat van
de motie-Arts zal kunnen zijn dat het
openbaar maar ook het bijzonder
onderwijs, zal gaan bezuinigen op het
aantal surnumeraire onderwijzers.
Bij den tegenwoordigen stand der
schatkist aldus besloot de minister
zal men verstandig doqn eerst te
helpen hen, die het 't meest noodig
hebben. De Regeering moet dus eerst
onderzoeken hoe 't staat met de on
derwijzers met 2 of meer kinderen, en
tot dit onderzoek verklaard de minis
ter zich bereid, ter tegemoetkoming
aan den wensch,ljwelke de heer Arts
heden aan zijn motie heeft toegevoegd
ten aanzien van een toeslag aan de
onderwijzers naar gelang van hnn
kinderaantal.
De heer de Kanter bepleit de snellere
toepassing van de periodieke verhoo-
gingen, en verhooging der maxima-
salarissen, in plaats der mininia De
ninimum-salarissen} toch worden gege
ven aan jongelui, die dus bij het aan
vaarden van hun betrekking in
sfciger conditie zyn dan zjj die reeds
langer bij het onderwijs zijn.
Vergadering van heden.
Moties Arts en Ter Laan.
Voortgezet werd de bespreking der
beide moties.
De heer Ketelaar (v.d.) vond dat
door de behandeling van deze moties
in de vergadering van gisteren, de
zaak er niet eenvoudiger óp geworden
was. Spr. wilde ze tot de normale
proporties terug brengen.
Een Onderwijzer die 500 gld. ver
dient, verdient feitelijk per week, na
maximum wat hy kan behalen is, als
hij gehuwd is en hoofdakte bezit, slechts
f 17.44. Spr. noemde de salarissen
allertreurigst. Sedert 18781901 is
aan de salarissen niets gedaan. Daar
door staan wy nu voor groote uitga
ven als wij de zaak goed willen herzien.
Had men geleidelijke verbetering aan
gebracht dan waren wy nn reeds veel
verder.
Spr. wilde de opvatting van Gede
puteerde Staten en de Raad van State
niet critiseeren maar wees er op dat
deze weer bfj zeer verschillende per
sonen hun inlichtingen inwinnen.
Hierdoor worden allerlei onderling
zeer verschillende beslissingen geno
men.
De bedoeling van de beide moties
nu is om in den allerergsten nood te
voorzien. Dat deze nood bestaat, zal
niemand ontkennen. Daarom heeft
minister's afwijzende houding in alle
kringen bittere teleurstelling gewekt.
De minister van binnenlandsche
zaken: Zij weten niet, wat de regee
ring kan doen.
De heer Ketelaar: Dat weet dere-
geenng
zelf ook vaak niet. (Gelach.)
Spr. verdedigde de houding van de
sprekers op de Haagsche meeting en
wees er op dat de meerderheid op
die vergadering voor het bijzonder
onderwijs was. Juist in de christelijke
bladen was men vol lof over derede
van dr. Bos. Laat dat de rechterzijde
leeren wat meer met de mannen van
links in aanraking te komen.
De ministerAls de toon maar
steeds^ was als die van dr. Bos.
De heer Ketelaar betoogde dat de
bedragen die voor de salarisverhooging
noodig zijn, steeds zoo groot liiken om
dat het getal onderwijzers zóó groot
is. Eén gulden per week meer voor
iederen onderwijzer kost al aanstonds
dertien ton.
Spr. wees op den kalmen toon die
spreekt uit de motie die op de Haag
sche meeting is aangenomen. Deze
vergadering was buitengewoon rustig
en net speet spr. zeer dat de minister
er niet tegenwoordig was. Het ware
te wenschen dat de regeering toch
wat meer in aanraking kwam met het
publiek, zooals dat in Engeland het
geval is.
Spr. ging van de berekening die de
minister maakte om de kosten. Die
18 millioen was maar een losse schat
ting die nu blijkt totaal onjuist te zijn.
De geldkwestie wordt hier tot boeman
gemaakt. Maar daar gaat het nu niet
om. Aan de orde zijn de moties waarin
erkend wordt dat de salarissen slecht
zijn.
De motie-Ter Laan achtte spr. het
meest aannemelijke voorstel, vooral
omdat het zoo eenvoudig is.
(De zitting duurt voort.)
GOUDA, 27 Maart 1912.
Goudsche Courant
1862—1 April—1912.
Op 1 April a.s. zal onze „Goudsche
Courant" haar 50-jarig bestaan her
denken.
Ontsiering van Stad en Land.
Poor het departement Gouda van
de Maatschappij van Nijverheid was
gisteravond in de groote zaal der
sociëteit „de Réunie" een vergadering
belegd, waarin de heer J. H. W. Le-
liman, bouwkundig ingenieur een voor
dracht zou houden overde ontsiering
van stad en land.
Na opening door den voorzitter, den
heer Dr. A. C. Geitel, ving de heer
Leliman zijn voordracht aan. Het on
derwerp waarover hij zou spreken, was
voor velen, hoopte hij, niet nieuw meer,
doch spr. sprak den wensch uit, de
belangstelling der aanwezigen zoo te
kunnen prikkelen, dat zij de beweging
tegen de ontsiering zouden willen
steunen.
Of de architecten het onder elkaar
al roerend eens zijn, dat er paal en
perk gesteld moet woorden aan het
verdwynen en vernietigen van ons
nationaal schoonheidskapitaal, heeft
niet veel te beteekenende groote
massa moet er meer belang in gaan
stellen en willen tegengaan dat tal-
looze mooie stad- en landgezichten
totaal verdwijnen of verminkt worden.
Het ligt wel zoowat in den aard van
ons volk in dérgelyke zaken maar stil
te berusten, doch spr. wees er op dat
reeds velen hun stem ertegen hadden
laten hooren en door oprichting van
verschillende bonden en vereenigingen
tegen de ontsiering kampten.
De oprichting van „Heemschut",
een Bond die zich ten doel stelt het
tegengaan van de ontsiering van stad
en land en die reeds vele goede ver
anderingen dienaangaande heeft te
weeg gebracht, fcoonda wel aan dat
het niet alleen by stemmen blijft.
Weliswkar wórdt de Heemschut" be
weging niet altijd begrepen, en denkt
men aat zy alles wil behouden en niets
veranderen, doch spr. verklaart dat
voor onwaar. Zy wil alleen verminking
en ontsiering tegengaan en het ideale
begrip van schoonheid, beter gezegd
karakter, in de kunst bevorderen, door
er op te wijzen dat vele dingen veel
mooier hadden kunnen znn, indien
Vervolgens besprak de heer Leliman
de pogingen die men daartoe aan
wendde, en zette verder breedvoerig
het doel van den bond „Heemschut"
uiteen als organisatie van aaneenge
sloten vereenigingen, en wees daarna
op het slagen der „Heemschut"-con-
ferentie te Amsterdam door de Mij.
tot bevordering der Bouwkunst, en de
stappen die reeds in die richting waren
gedaan. Zoo o.a. noemde spr. het
verbod van den commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland om ontsie
rende reclameborden te plaatsendoor
de Tramweg Mij., van gemeenten als
Nijmegen, die de reclame-platen reeds
verbood als de stad ontsierend enz.,
waaruit bleek dat velen in den lande
dit streven reeds begrijpen en zonder
bestaand wetsartikel reeds toepassen.
Hierna ging spr. over tot een be
spreking van de maatregelen, die in
Duitschland genomen worden. Daar
bestaan in verschillende plaatsen ge
heele wijken, waaraan zonder vergun
ning absoluut niets mag veranderd of
verbouwd worden. Ook strekt zich
dit uit tot de moderne gebouwen,
waarvan vele wijken onder bescher
ming staan. Zoo bijv. zal men aan de
Moesel geen gebouw meer vinden, dat
niet voldoet aan zekere eischen. Prijs
vragen worden uitgeschreven om het
schoonheidsgevoel te prikkelen, terwijl
die vereenigingen hoog gesubsidieerd
worden.
Tot slot vertoonde spr. een groot
aantal lichtbeelden en wees hij op het
mooie en leelijke, het gelijkmatige en
ontsierende dier gebouwen en parken.I
Ook liet spreker een tweetal kiekjes]
zien van Gouda, do toren van Groote
Kerk vanaf de Keizerstraat gezien en
de Hooge Gouwe met de ElectriBche
Centrale. Bij de eerste foto toonde
spr. aan het mooie, gelijkmatige in
bouw en stijl, en de leelijke, het ge-|
heel geweld aandoende verschijning
erbij van het gebouw van de fa. Vroom
^■Dreesman, terwijl van do andere I
foto door spr. werd gewezen op het]
met de anderen gebouwen volkomenl
|rythmische gebouw der Centrale.^^®
Na dankzegging aan den heer Le]
liman sloot daarop dr. Geitel d^verj
gadering.
Er was vrij veel publiek opgeko-l
men, dat met belangstelling don spre-1
ker volgde.
Boskoop. Ten nadeele van don boom-I
kweeker F. K. alhier is uit diensl
tuinloods ontvreemd een zoo goed al»
nieuw rijwiel.
De politie is hiermede in kennis
vindt zijn oorzaak in de onvolmaakt
heid der menschen. Het onderwijs moet
buiten het terrein van de politiek
worden gehouden, daar de laatste het
eerste bederft. Het openbaar onder
wijs moet neutraal zijn, dat wil nog
niet zeggen onverschillig of vijandig
tegenover den godsdienst. Dat som
mige openbare onderwijzers een ver
keerde toon aanslaan, bewijst nog niets
het instituut, evenmin als dit
ook kan worden gezegd van het bij
zonder onderwijs, wanneer enkele by-
zondere onderwijzers in hetzelfde euvel
vervallen.
Over het algemeen wordt te veel
vergeten wat het land aan de open
bare school verplicht is. Het bijzonder
onderwijs heeft het openbaar onder
wijs tot model gebruikt, een bewijs
dat het openbaar onderwijs nog zoo
slecht niet is. Dr. Gunning zei dan
ook terecht: „Ik heb nog nimmer ie
mand ontmoet, die op de school soci
aal-democraat geworden is, wel iemand
die op de Christelijke school van den
godsdienst vervreemd is. De openbare
school moet goed ingericht zijn en
toegankelijk voor allen.
De rede werd met veel aandacht
gevolgd.
Van de gelegenheid tot debat werd
geen gebruik gemaakt. (Sch. Ct.)
Op de voorloopig vastgestelde
kiezerslijst voor het jaar 1912/1913
komen voor 1109 kiezers, waarvan
1109 voor de 2do Kamer, 1108 voor
de Prov.-Staten en 1055 voor den
Gemeenteraad.
Rebuwitk. Bij de Vrijdag gehou
den bijeenkomst van R.-K. landbou
wers ter pastorie der R.-K. kerk alhier
is opgericht een R.-K. boerenbont
voor Reeuwijk en omstreken. Staande
de vergadering traden een 19-tal land
bouwers als lid toe. Het voorloopig
bestuur werd gevormd uit de heeren
C. Vermeulen, E. Vergeer, L. van der
Werf, Johs. de Joilg en W. Stal
wijk Fzn.
Zevenhuizen, 25 Maart. Vrydag22
dezer sprak Dr. H. A. van der Meuh
predikant bij de Ned. Herv. Gem.
Bergen-op-Zoom, in het schoollokaal
aan de Rotte voor de afdeeling „Ze
venhuizen" van de vereeniging „Volks
onderwijs" en de liberale kiesvereeni-
ging-
Spreker was een groot voorstander
van openbaar onderwijs, omdat dit de
kinderen vereenigt en verdraagzaam
heid aankweekt. Een klein volk als
het onze kan alleen groot zijn door
eendracht. Gaan de kinderen naar
verschillende scholen, dan worden zij
van hun jeugd af reeds gescheiden.
Deze scheiding leidt niet tot waar
deering, veel minder tot eensgezind
heid. Bij verschil van godsdienstige
overtuiging is het noodig, dat men
eikonder leert waardeeren, terwijl men
nu in plaatsen met verschillende scho
len soms hoort van de kinderen der
bijzondere scholenjelui bent heidenen,
met jelui spelen we niet.
Wie moet dan den godsdienst aan
de kinderen leeren, wanneer op de
openbare school daarin niet wordt on
derwezen Natuurlyk moeten de ou
ders daarvoor zorgen. Zyn ze daarvoor
niet in staat, dan is daarvoor de pre
dikant de aangewezen man of hij moet
cursussen voor de ouders oprichten.
Zonder opzweeping zouden ae ouders
niet zoo erg voor Christelyk onderwijs
zyn.
De openbare school moet zoo goed
niet de bekl., maar deze haar had uit
gescholden. Daarna had bekl. haar bij
de haren gegrepen, op den grond ge
rooid, heen en weer gesleurd en in
iet gezicht geslagen. Den volgenden
dag had zij een paars gezicht. Een
tweede getuige bevestigde ditde
mishandelde was echter niet op den
grond geworpen, maar gestruikeld.
Eisch wegens mishandeling f 10
boete, subs. 15 dagen hechtenis.
1° KI. Trekking van Woensdag 27 Mrt.
Nos. 4916, 9525 en 16239 ieder f 100.
3102 f 200.
3921 en 14642 ieder f 400.
18034 en 18208 f 1000.
9358 en 19548 f 1500.
Prijzen van f 20.
83 56 58 98 124 31 85 27» 85 808 25 62 00 453 SU) 8 18
003 17 781 87 80 75 Bffil 50 80
1021 27 70 7(1 1138 80 51 58 1257 01 87 75 1883 1157 79
1580 78 1800 11 79 1750 89 1822 80 11 72 76 19U0 83
88 80
2028 48 2192 38 18 56 89 01 2214 21 18 15 51 56 84 88
91 2811 91 2117 29 31 06 2010 58 08 2705 K) 58 01 2B40
8016 56 8112 59 71 80 3820 «1 93 8331 85 91 99 8102 69
8580 3028 21 8725 10 8911 47 90
4010 17 1177 1883 99 4422 52 89 98 4502 51 67 4708 4809
15 19 12 4995
5019 5187 5200 24 6813 07 00 5419 58 5602 5808 11 80
5729 68 78 5800 5041
0000 -21 28 8 84 02 0102 79 0278 70 8897 8111 18 51 58
90 8507 28 51 Hl 0011 20 '25 0780 18 48 91 0887
7087 GO 00 71-29 00 7256 7344 08 85 98 7488 7528 09 7023
7757 7828 '27 7088
8000 45 91 03 8110 8281 00 8827 75 8101 71 8525 H606 58
öfl 8718 50 81 8801 141 8060
9170 9207 37 08 01 0304 1») 941
9414 28 72 74 87 93 0501 10
31 80 41 0(110 0002 0885 02
1010» M 10212 54 50 10029 02 76 10485 18 85 10558 09
10840 92 10730 44 55 88 95 07 10802 28 80 (11 79 80
11068 11119 88 11200 82 25 11841 02 94 11484 48 96
11508 8-2 11006 11702 45 11883 71 88 11000 1 90
12044 51 1-2101 89 OH 12487 12501 18 12003 30
19718 20 (U 98 12802 82 36 12051 06
18008 24 (SB 98 13131 38 18200 HÖ17 28 08 18400 90
18681 13007 47 57 HH 89 18702 21 89 13828 87 78
18928 5J
14052 81 11180 11280 34 85 80 47 98 14821 44 88 14427
72 14570 11074 14707 57 81 14848 14mi N 90
15010 15178 15238 <0 03 00 15008 20 57 15411 15570 94
16080 00 15797 16849 04 88 HO 1501I 1(1 81
16112 84 80 10220 10083 18450 10504 45 10HU) 0 35 40 55
08 10716 72 10801 43 74 18958
17014 44 17124 55 17228 48 86 17830 53 17447 74 79
17538 72 77 17877 17704 44 58 54 82 17805 17987
18052 50 18107 18809 28 47 08 18408 50 18501 69 08
18701 4 72 1H801 88 40 47 74 84 93 1801O 48 72
19004 10100 86 19222 '24 19875 99 10412 19517 52 88 70
71 75 80 10003 32 97 19780 19840 07 83 19080
20106 00 20285 40 59 23028 '20405 1» 20517 20020 25 20
50 88 20740 80 20812 85 94 '20081
an heft Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 770.8 te
Horta, laagste stand 745.3 te Christian-
raad.
Verwachting tot den volgenden dag:
Matige westelijke tot zuidwestelijke
wind, afwisselende meest zware be
wolking, enkele regenbuien, zelfde
temperatuur.
Het Goudsche H. B. S.-elftal speelde
hedenmiddag op het Sportterrein tegen
het Schiedamsche H. B. S.-elftal, was
steeds in de meerderheid en won wel
verdiend met 31. Hot was oen ani-
meerende wedstrijd met van beide
zijden, vurig en vlug spel.
In verband met door den Nederl.
Voetbal Bond getroffen maatregelen
voor den verkoop van kaarten bij in
ternationalen wedstryden, verzoekt de
secretaris van de vereeniging ,01ym-
pia" ons mede te deelen, dat toegangs
kaarten voor don Hoïland-België-wed-
stryd te Dordrecht op 28 April a.s. aan
het secretariaat Hoogstraat 7 slechts
verkrijgbaar zullen zijn tot 10 April
a.s. voor 1 eden dier vereeniging
terwijl nil dien datum eerst de over
gebleven kaarten aan nader bekend te
maken plaatsbureaux voor het publiek
zullen worden verkrijgbaar gesteld.
men het niet zóó mooi had willen I mogelijk worden gemaakt. Dat er aan
I de openbare aohool soms iets hapert,
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
Strafaittin g.
De rechtbank heeft veroordeeld
W. S., werkman te Gouda, wegens
wederspannigheid en eenvoudige be-
leediging van een ambtenaar, tot zes
weken gevangenisstraf.
J. D., 40 jaar, broodbakkor te Krim
pen a/d Lek, wegens mishandeling,
tot f 5 boete subs. 10 d. hechtenis.
J. V. E., te Schoonhoven, wegens
wederspannigheid, tot veertien dagen
gevangenisstraf.
De 22-jarige S. L. K., zonder be
roep te Capelle a/d IJssel, had aan
het Kralingsche Veer op 21 Februari
ruzie gekregen met get. Kamp, die
htyAr had uitgescholden. Zij had haar
vyandin by de haren gegrepen en deze
was gestruikeld. Geslagen had zij haar
niet.
De mishandelde verklaarde, dat zy
De scheepsramp by Vlissingen.
Betreffende de aanvaring tusschen
het Belgische stoomschip Garonne en
de Belgische sleepboot John Bull in
de Wielingen, meldt men nader, dat
de omgekomene is de matroos Wiech-
man, die verpletterd werd. Mon hoorde
zijn angstkreten, maar het was on
mogelijk hem te hulp te komen. Het
overige deel der equipage der Gfcronne
word dQor de sleepboot opgenomen
te Vlissingen aan wal gebracht.
De toestand van den Paus.
Milaan. 2(5 Maart. Telegr. De mede
werkers van het Vaticaan voor den
Secoio telegrafeert aan zijn blad, dat
de Paus aan hevige pijnen lijdt ten
gevolge van zijn jicht, <lio de laatsto
dagen verergerd is. Zijn lijfarts Prof.
Petacci heeft gisteren een uur bij den
Heiligen Vader vertoefd. Vele audien-
tiegangers moesten worden afgewezen.
Uit al deze feiten moet worden opge
maakt, dat de toestand tot ernstige
bozorgdheid aanleiding geeft, al wordt
dan ook getracht do waarheid te ver
bergen.
I)e Matin vernoemt telegrafisch uit
Rome dat ondanks de tegenspraak
hot zekor is dat de Paus gisteren eon
flauwte heeft gehad. Men vreest voor
een aanval van beroerte.
Er dreigt oen nieuwo staking.
Uit Radzienkan (Pruison). De ver
gadering van mijnwerkers heeft Zon
dagavond een motie aangenomen,
waarin zij een vorhooging van 15
van de loonon voor do bovengrond-
werkers verlangen. Wanneer deze
eisch niet wordt ingowilligd, zal do
algemoone staking worden geprocla
meerd.
Te Lübeck zijn ornstige ongeregeld
heden tusschen stakers on werkwil
ligen uitgebroken. Er werd met revol
vers geschoten. Twee personen werden
gedood.
Onlusten Marokko.
London, 27 Maart. Do Morning
Post' vernoemt uit Tangor dat in Mar
rakesj ernstige onlusten zijn uitge
broken. Een aantal Europeanen van
verscliillonde nationaliteit zijn gewond:
5 inlanders worden gedood.
Stakingen in Bohemen.
Weonen, 27 Maart.. In Bohemen is
't initiatief genomen 'n voor arbitrage-
raad. Vanmiddag vergadereh de Mijn
eigenaars. De arbeiders zullen hun
standpunt met het oog op de staking
vaststellen.
Mijnwerkers aan do Staatsmijnen.
Uit Heerlen wordt geseind
Het hoofdbestuur van den Ned.
Mijnwerkersbond heeft van de Directie
der Staatsmijnen bericht ontvangen
dat de loonen met ingang van 1 April
zullen worden verhoogd voor de ar
beiders onder den grond met 78%,
voor die boven"don grond mot 5%.
Ongeregeldheden in Suriname.
Bij hot Depart, van Koloniën te
's Gravenhage is heden van den Gou
verneur van Suriname het volgend
telegram ontvangen:
Gewapende marodeurs kwamen op
de Place des Compagnies des Minos
d'or de la Guyana hoUandaise in ver
zet togen de uitgezonden politie.
Heden vertrekt een detachement
van het garnizoeh ter sterkte van 40
man.
Voormelde plaats is gelogen by de
grens van Fransch Guyana tusschen
de Drie dubbeltjes-kreek en Lava.
Vorig*
Koers.
k oer» van
beden.
80'/,
80'/,
S>'7„
04'/,
64'/,
100'/,
88
92'/,
87'/,
80'/,
t> 1
X 1
45
15
104'/,
80'/,
104'/,
68';,
VAN DEN
27 MAART 1912.
Staatsleenincen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrento 4 pet.
Port. Obl. 3do Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russischo
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. ubl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-G9 4 pet.
Id Obligatie 6o Emis
sie. 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pot.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Iro
ning 5 pet,
Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
flauk en Credlet-lnstel-
lingeu.
Nod. Bankaandeelen
Industr OnderiicmiiiKen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smeïting Refining
Co. Cerfc. v. Aanti.
Anglo American Telo-
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kol. Credlet Instell en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver.„Amster
dam" Aand
Jav. CnltuurMij. Aand.
Ned. Handel-Mij.O.v.A
Wijnbouw N(jen
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
lledjang Lobong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Onderii
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
xT...i kit: t„tr,
213
68'/,
«83/.
25'/,
70'/,
212'/:
322
188'/:
82
320'/,
m"i.
159
213'/,
67'/,
86"/„
'26'/,
69'/,
212'/,
62'/,
317'/,
159
een groote keuze in de
van do goedkoopste tot de beste
soorten.
Aanbevelend,
495
485
167»/,
ox tliv
120
23
104'/
15
494
108
243/s
104'/,
Kon. Ned. My.totExpl.
v. Petr. Bronn. C.v. A
„Sholl" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Schrrpvaart «yen
Ned .-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoom vaart-My. „Zoe-
land" Proforento A
Int. Mercantile Marino
Cy. af ges t. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
My. Aand.
„Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
Diversen
Maxwol Land Gpftnt.
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Sponrwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmy. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau- W eenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gow. A.
Wabash Gew. Aand.
Premleleeningen.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. TheLs-Re-
Prolongatie 3 Va pCt.
Nat. Staatsfondsen pryshoudend,
Integralen flauw, Buitenl. soorten on
veranderd, Mijnen stil, Marine waarden
flauwe omzet, Petroleum minder, Ta
bakken vooral Deli flauw, Culturen
iets minder, Rubbers vaster.
85
847.
98
98
04
W7,.
185'/,
1100.—
1 1
«M
93'/,
98",
87
36»/,
173»/,
77,.
172'/,
77,
101
154'/
