tank n. !N. 9 0 0 IS assen, j, enz. ren tijd door ren D No. 11831 Kxtra. Maandag 1 April 1012. 51 e Jaargang. behalve Zon en s=i™ aS le aradijs Goudsche Courant XTietx“ws- exx -Z^.d.'vextexx'ti.e'bl^LcL vooi Q-oixd.se ezx Oxxxstxelzexx. Verschynt dagelijks Stok. r. 222, O o r, M GOUDSCHE COURANT. Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Feestdagen. Telefoon Interc. 82. GOUDSCHE COURANT. «■nrlIfiM, tn*. kuM. van nog in ilu-n geest, lu t dus geen wonder dat de stliet aan van niet- ndachool T’ Teekeningen PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per post UirrirllirbU ttaslrdn Genoegen” 8 >y**rd«, J*8 lor, den Heer ID isa>. 1 APRIL. l«lg GOUDSCHE COURANT. I Genoegen”, Club. Openb. A. Rood- eth. spreken ichikbaar om i. Nadere in- id adres. Het eerste nummer der thans loopende reeks, gedateerd 3 April 186*2. IM’ hefcrfcg. 3 Mr* W I. Mem n Uiertrnlieblad iht Gouda tl Oaslrtki. -e- -■» -» 1-eoal >-»■— "Lïr.tl ysr.r«v.yx Op den dag van heden herdenkt de Goudsche Courant haar vijftig jarig bestaan. Gedurende een halve eeuw heeft thans dit blad onafgebroken aan de ingezetenen dezer gemeente en der talrijke gemeenten in den omtrek in beknopten vorm medegedeeld datgene wat er in het binnen- en buitenland voorvalt, liet heeft zijn lezers steeds op de hoogte gehouden van de nieuwstijdingen van allerlei aard, welke in den loop der jaren, door de vergemakkeling van het verkeer en door de snelle ontwikkeling van de post, de telegraaf en de telefoon, aanmerkelijk zijn toegenomen. Maar bovendien is dit blad door al de jaren heen gebleven het orgaan, dat onomwonden uiting geeft aan de door gegeid tydig ntvangeuvan vennakelijk- dan in onw door Bisschoppen wilde tyrannisee- ren, zoo heeft deze aan een broeisel, hetwelk zich v r ij zinnig e n noemt, de gelegenheid geopend den staf over het zachtmoedig, zwijgend, ar beidend. rustig, Godvruchtig, stil en zich nederig gedragend deel der Natie te voeren. „De Maatschappij, daaraan door eene der slechtste Wetten van zijn maaksel overgeleverd, moet zich zelve daarvan verlossen. Evenals het Volk is opgestaan tegen het verraad, ’t welk in naam der v r ij z i n n i g- h e i d gepleegd (Petitionnement tegen de bisschoppen en het Ministerie (de Aprilbeweging van’53) Red. G. Crt.), en waardoor het aan de magt eener Autocratie van een wereldbeheer- schend Kerkelijk Opperhoofd (de Paus Red. G. Crt) werd overgeleverd, die zich door zijn gezag op eene God delijke Constitutie beroepteven zoo zal het Volk zich gaan verklaren tegen eene Wet op de verkiezingen, die de magt van het landsbestuur in handen deed vallen van het minst geoefend, minst bezadigd, meest trouwloos, dubbelzinnig, eigertbaat- zoekend, .waanwijs Natie.” Het was Goudsche Courant weer in het aan zijn werd teruggeroepen. Het eerste nummer van 1862 bevatte een in leidend artikel, waaraan in het hierna volgend historisch overzicht onder den titel „Een Terugblik” een en ander is ontleend, waaruit duidelijk spreekt dat het blad de liberale beginselen zal voorstaan. De uitgave geschiedde in klein formaat tweemaal ’s weeks, des Don derdags en des Zondags, tot aan 1 Juli 1869. Toen met ingang van dien datum het dagbladzegel werd afgeschaft, is het formaat vergroot en werd ook de uitgave driemaal overtreffenden Granvelle ge-I’s weeks bezorgd. Van af dat oogen zegd werd, dat hij de Nederlanden blik kon de courant zich ontplooien. f 1 25 a 1 50 Met Geïllustreerd Zondagsblad w 150 Idem franco per posti W Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons BureauLange Tiendeweg 64, by onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel meer.0.10 By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0 35 bij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames t 0 25 per regel Groote letters en randen naar plaatsruimte -- --- ASr fe.1 jningtoesicht rst&nds-Com- hoogmoedig. verwaten, en rammelend deel der l&g tëSff ast DE EERSTE NUMMERS DER GOUDSCHE COURANT. Donderdag 24 April met Hoofdart. „Bescherming, vrije handel.” tM». ftnMM U Qrt. r Nieiws n mr G«oda ei van den jongsten jaargang hebben bewezen dat wat de redactie van 1869 schreef, ook door de redactie van heden wordt gehuldigd. Voort gaan we i nieuwe tijdperk in. getrouw aan het vrijzinnig beginsel, dat oik den weg zal wijzen, vooruit Aan het eind van deze periode brengen wij onzen dank aan on/.q geestverwanten en vrienden die door hunnen moreelen steun ons kracht dadig hebben terzijde gestaan aan de vele ihedewerkers en correspon denten. die door hunne bijdragen en berichten hunne krachten aan dit blad hebben gegeven aan de abonné’s en adverteerders, die door hun abon nement en hunne publiciteit den uitgevers de exploitatie hebben mo gelijk gemaakt. De eischen, die aan een dagblad, al behoort het nog niet tot de groote bladen, worden gesteld, worden steeds hooger en kostbaarder. Daarom roepen wij bij den aan vang’van onze tweede vijftiger jaren de medewer king en steun iir van allen, die er Het eerste nummer, uitgegeven door Nicolaas Brinkman, dd. 2 Aug. 1799 QtimtW PKTtitlD OU DASCH E COURANT. haar gepropageerde beginselen der liberale partij. Ter andere plaatse in dit blad wordt er op gewezen dat de oor sprong van de Goudsche Courant dateert van 26 October 1791 en dat na een verschijning van slechts enkele jaren, op den len Augustus 1799. de uitgave en exploitatie daar van in handen is gekomen van het geslacht Brinkman, de tegenwoordige uitgevers. De woelige tijden zijn waarschijnlijk oorzaak geweest dat de uitgaaf van de Goudasche Courant in 1806 is gestaakt. Na een rust van 56 jaren is de Goudsche Courant herrezen en ver scheen op den 3en April 1862 het eerste nummer van de thans nog loopende reeks. Deze nieuwe uitgave werd geboren uit de omstandigheden. In de jaren na de grondwetsherziening van 1848 is er op het politieke staatstooneel heel wat roering geweest. Van 1 Nov. 1848 tot 1 Februari 1862 hebben zeven Ministeries het bewind gevoerd in 1853 was het de be kende April-beweging, die het eerste Ministerie-Thorbecke tot heengaan dwong; het volgend Ministerie van HallDonker Curtius diende 1 Juli 1856 zijn ontslag in wegens de ondervonden moeilijkheden «met de oplossing van h4 onderwijsvraag stuk. Het hier ter stede in die jaren verschijnende Goudsch Kronykske Voerde een bitteren strijd tegen het geen door de liberale regeeringen werd voorgesteld en tot stand ge bracht. Dit antirevolutionair or7 gaan ving haar nummer van Zondag 24 April 1853 aldus aan: „Het Ministerie-Thorbecke is door den geuiten volkswil gevallen Andermaal heeft Oranje, naast God, Nederland gered en d£Ar, waar nog onlangs zorg en vrees en angst op aller aangezicht te lezen stond, wordt nu alom de blijde Mare ver kondigd „Nederland is zijn’s nog waardig”, Nederland is nog niet ontaard van de deugden zijner vaderen, maar, als een eenig man staat het op, dAAr waar ’s lands regten worden verkort en het dierbaar Het zegel had de aboniiements- prijs op f 2.per kwartaal doen bonden en was oorzaak dat elke F advertentie met 35 cents voor zegel rechten werd verhoogd hetgeen een i groote belemmering was in de ont wikkeling vAii het advertentiewezen. Hoewel de. zakendoenden toen ter tijde nog niet^zott overtuigd waren van het groote nut der reclame als tegenwoordig, begon daar toen toch reeds teekening in te komen en geleidelijk is dit toegonomen. De prijs van het abonnement werd toen ook verlaagd. In den loop der jaren hebben verschillende redacteuren hunne krachten aan dit blad gewijd. De talrijke artikelen die vaak dag Aan dag de bladen sierden, hebben naast het persoonlijk stempel dat elke redactie op hare stukken drukt, steeds het kenmerk gedragen van de grootste liberaliteit. In een politieke gelooft belijdenis schreefn de redacteur van 1869 „De weg ligt vooruitwij trachten naar het volmaakte. Volmaking is het doel. Twee wegen geleiden naar dit doel, de een is die van dwang en geweld, dat is de weg van den zinnelijke» onc.ntwikkelden mensch, die tot heden meest algemeen is gevolgdde tweede is die van. den tot rede ontwikkelden mensch, de weg der vrije overtuiging, van eigen inzien en vreedzame hervorming. Op dezen weg ligt stilstand noch terug gang, het is een gedurig naderen tot een nimmer te bereiken ideaal. Van het gebrekkige tot het betere, voortdurend streven naar waarheid en kennis, naar reiniging «les gevoels en heiliging des harten. „Geen vastklemmen aan bekrom pen vooroordeelen noch in het stof felijke, noch op het gebied der weten schap, geen onveranderd vasthouden aan verouderd leerbegrip, geen eer biediging van tijdelijke opvattingen voor den ook in het zedelijke voor- vaderland aan eene vreemde heer schappij zou zijn overgegeven. „Gevoel o volk van Nederland! den magtigen arm, die u, in deze moeitevolle, dagen, heeft geschraagd Peil, zoo ge kunt, den diepen afgrond aan wiens rand gij reeds waart ge- bragt. Sla de geschiedrollen van uw Vaderland na en vraag u zei ven af, wat er van uw volksbestaan, wat van uw dierbaarste regten, wat van uw vrijheid van geweten, met zoo veel goed en bloed in de bange jaren van een “Philips de II en zijne huurlingen Granvelle en Alva gekocht, zou geworden zijn,bijaldien ook nu niet een telg uit het doorluchtig Stamhuis van Oranje had gesproken: „tot hiertop en niet verder” en zich van bewindsmannen had ont slagen, door wier handelingen gij welras, met vertreding van geschie denis en volkskarakter, tot even bange tijden zoudt zijn teruggevoerd. Arm Vaderland! maar dat zich te laat, zou hebben misleid, bedrogen gevonden In een ander nummer van dit Goudsch Kronykske, Mei 1853 vonden we het volgende, dat mede een scherp licht werpt op de vijan dige verhoudingen tusschen Calvi- nisten en Roomsch-Katholieken in die dagen „De Maatschappij is tegenwoordig aan haar zelve overgelaten. Een man die de magt des Konings op zich zelven overbragt, en zich met repu- blikeinsche instellingen en personen omgaf, om tijdelijk het onontbeerlijk Staatsgezag in handen te hebben, stelde zijn Vaderland bloot om door onverlaten geregeerd te worden, die zoo als van zelf spreekt, den genen huldigen, die hen daartoe den v r ij- en den k o o p-brief gaf. „Dit kwaad hoeft hij over zijn land uitgestort en gelijk eenmaal van een hem in staatkundig verstand verre n“, &[a uur. >nd, Gewest d. Eere-Com. ssie. akbord?’ Vrye.Studie- uitstrevenden mensch. „B e g r i p p e n wijzigen zich in den tijd; de voorstellingen van kerk en staat, opvoeding, regten, plichten, verwachtingen en uitzichten zijn be grepen in een gedurig proces van nimmer eindigende ontwikkeling. Be ginselen zijn onveranderlijk en eeuwig, niet zooals wij die voorstel len en opvatten door het telkens veranderend gezond verstand, maar zooals die in het eeuwig wezen der dingen gegrond zijn en als idealen in ons leven. De groote belangstelling, die de Goudsche Courant na 1869 onder vond, zeker mede door de span nende berichten van den Fransch Duitsche.n oorlog en de talrijke over zichten, daaraan gewijd werd oorzaak dat in 1889 weder een verandering plaats greep in het leven van dit blad. De verschijning driemaal ‘s weeks bleek niet voldoende te zijn en zoo werd het blad den len Januari 1889 een dagblad. Tevens werd liet formaat nog wat vergroot, waardoor de gelegenheid werd geboden ook dagelijks een feuilleton op te nemen. In 1893 is het formaat nog ecus gewijzigd en de laatste uitbreiding heeft de Goudsche Courant onder gaan op 1 Jan. 1911. toen met vermeerdering van het aantal kolom men druks ook een Zondagsblad aan de uitgave werd toegevoegd. In dien vorm verschijnt de Goud sche Courant nog heden. Al hebben verschillende malen uiterlijke ge daanteverwisselingen plaats gegrepen, het blad is gebleven het orgaan, dat steeds voor de vrijzinnige beginselen is opgekomen en dat in verkiezings tijden steeds met warmte de liberale candidate!) heeft gesteund. Evenals zoovele ondernemingen heeft ook de Goudsche Courant een Stuini- und Drangperiode doorgemaakt, die zij thans echter te boven is. Nieuwe krachten hebben haar nieuw leven geschonken De nummers

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 1