Zomersaisoen 1912.
D. SAMSOM. Gouda,
V8R6ADE8I\6 VAN DBN GEMEENTERAAD
gemengde Berichten.
TJit d.e Pers.
Stadsnieuws.
2>e ioliars.
Rechtzaken.
MARKTBERICHTEN.
POSTERIJEN.
Laatste Berichten.
Costumes tailleur, Mantels,
Robes, Blousen, Rokken,
Telegrafisch Weerbericht
BURGERLIJKE STAND.
Officieels Prijscourant
EirceleikttdelleAmstordam
-
-
-
-
-
n%,
-
Afschaffing bakkers nachtarbeid.
Het nationaal corn it/; roor afschaf
fing van den nachtarbeid in het bak
kersbedrijf heeft Vrijdag vergaderd te
Amsterdam. In zjiia openingswoord
31 rak, naar de Tèl. meldt, de hoer
utter, voorzitter Ivan het comité, zijn
misnoegen uit over het herhaalde ma
len uitstellen van Jde openbare behan
deling van de Bakkerswet.
Algemeen was jmen van gevoelen,
dat er een krachtige actie van het
comité moest uitgaan. Onder meer
werd dan ook besloten, een kort en
krachtig adres aan de Tweede Kamer
te richten.
Vooral zal in dit wires met grooten
dadruk worden to kehnon gegeven,
dat het amendement van het Kamerlid
Snoeck Henkemans door het comité
niet kan worden goedgekeurdhet
wordt een ramp geacht voor het ge-
heelo klein- en middenbedrijf.
VRIJDAG 13 APRIL 1912.
(Vervolg).
Ingekomen
7. Een voorstel van B. en W. van
den volgenden inhoud
Gouda, 3 Aprii 1912.
De Commissie van bijstand in het
beheer der Gemeente-Lichtfabrieken
hoeft ingevolge het bepaalde in Artikel
8 der Verordening op het behoor dier
lichtfabrieken, aan ons overgelegd do
balansen en de winst- en verliesreke
ningen der genoemde inrichtingen
over het boekjaar 1911, vergezeld van
de verdere by voormeld artikel voor
geschreven besoheiden, waaronder ook
wordt aangetroffen eene verklaring
Van een deskundige, dat de balansen
en winst- en verliesrekeningen door
hem in overeenstemming met de gecon
troleerde boeken en bescheiden zyn
bevonden.
Overeenkomstig het verdoek der
Commissie hebben w\j de eer Uwe
Vergadoring do voormelde stukken
aan to bieden on U daarbij in over
weging te geven de balansen en de
winst- en verliesrekeningen goed te
keuren met vaststelling van het voor
deel^ saldo (winst) der gasfabriek op
f 8231.05 en het nadeelig saldo (verlies)
der electrisohe centrale op f6319.575.
Wij merken hierby nog het vol-
gendo op.
Zooals Uwe Vergadering bekend is
werd in 1911 voor het eerst de admi
nistratie der lichtfabrieken gevoerd in
den vorm van handels- of dubbele boek
houding en hod overeenkomstig artikol
10 der Verordening voor do gasfa
briek eene afsohryving plaats op do
aan waardevermindering ondorhevigo
-bezittingen. Voor de electriBohe cen
trale zal met die afschrijving eerst
behooven te worden aangevangen mot
hot jaar 1$18 of 1914.
Geiyk U blyken kan uit de winst
en verliesrekening heeft de afsohry
ving voor de gasfabriek bodragen
f 16751.75 en do by voormeld artikel
10 der Verordening verplichte aflos
sing op do ton bohoeve van de gas
fabriek door de Gemeente aangegano
geldloeningen f 10.000.—zoodat eene
som van f 6751.75 aan do Gemeente
moet worden uitgek^rd als buitenge
wone aflossing van de aan haar ver
schuldigde boekwaarde, welke op 31
December 1911 f 286286.10 bedroog.
Volgens uw besluit van 4 Fobrüari
1910 behoort de hierboven genoemde
uitkeering van f 6751.75 te worden
aangewend tot buitengewone aflossing
van gemeentoschuld, hotgeon voor oen
gedeelte, namelijk tot een bedrag van
f 4000.—reeds is geschied (zie de volg-
nummors 56 en 210 der Gemeente-
Begrooting voor 1911). Het rostoerond
gedeelte, f 2751.75, zal verantwoord
worden op den dienst 1912, daar thans
geen uitloting en aflossing ton laste
van het dienstjaar 1911 moor kunnen
Slaatshebben, zoodat eenige wy ai ging
er Gemeonte-Begrooting voor 1912
noodig is.
Het batig saldo, dat de exploitatie
van het gasbedrijf over 1911 na vol
doende afschrijvingen heeft overge
laten, ten bodrago van f 8231.05, wordt
volgens de bestaande voorschriften in
de gemeentekas gestort, terwijl het
nadoelig saldo, dat de exploitatio van
hot olectrisoh bedrijf over 1911 heeft
opgeleverd, overeenkomstig diezelfde
voorschriften als activum* wordt be
schouwd. Do bedoelde voorschriften
laten dit laatste toe zoolang hetelec-
trisch bedrijf, nog in de aanvangsja
ren der exploitatie, zijn'volle draag
kracht niet hoeft bereikt, mits vóór
dat zoodanig activum ton laste der
exploitatie is afgeschreven geenerlei
uitkeering aan de Gemeente plaats
heeft, uitgezondera de door de Ge
meente versohnldigde rente en aflos
sing van voor het bedrijf aangegane
geldleeningen, welke ton laste der ex
ploitatie moeten zijn gebracht, en ver
goeding van andere door de Gemeente
gedane uitgaven.
De schuld der electrische centrale
aan de Gemeente onderging in 1911
geene verandering en bleef dus
f275000.—, waarvan aan en door de
Gemeente B'/i pCt. rente wordt betaald.
Ten slotte stellen wn overeenkom
stig het bovenstaande Uwe Vergade
ring voor in de Gemeente-Begrooting
voor het dienatia&r 1912 de volgende
wijzigingen to brengen
1®. Artikel 5 van Hoofdstuk VII
der (buitongewone) ontvangsten - Aflos
sing van schuld door de „gasfabriek
(afschrijving op de waarde)", Volg
nummer 57, wordt verhoogd met
f 2751.75
2°. Artikel 2 van Hoofd
stuk XV der (buitenge
wone) uitgaven „Buiten-
f;ewono „aflossing van geld
oeningen" (Volgnummer
211), wordt verhoogd met f 2751.75
Aan den Raad der gemeente Gouda.
.Ter visie.
8. Een voorstel van B.' en W. van
den volgenden inhoud
Gouda, 3 April 1912.
Het wordt door ons College ook in
verband met vroegere besprekingen
wenschelijk geacht, dat wordt overge
gaan tot verdere asfalteoring van
straten, waarvoor wij nu in aanmer
king wenschten to doen komen het
gedeelte van do Oosthaven, gelegen
tusschen de Lange Noodgodsteeg en
do Minderbroederstoeg. I)e hieraan
verbondon uitgaaf, to ramen op
f 3500.-—, is evenwel hooger dan het
daarvoor op de begroot ing voorko
mende bearag van f 2000.Dit
meerdere zou gevonden kunnen wor
den door te beschikken over een ge
deelte van het vermoedelijk saldo der
gewone inkomsten en uitgaven over
het dienstjaar 1911.
W(j hebben derhalve de oer Uwe
Vergadering machtiging te verzoeken
tot net doen asfaltoeren van hot bo
vengenoemd gedeelte der Oosthaven
en u in verband daarmedo voor te
stellen do Gemoontebegrooting voor
het dienstjaar 1912 to wjjzigen als
volgt
1°. Aan Hoofdstuk I der inkomsten
wordt toegevoegd een nieuw artikel,
2 „Gedeelte van hot (vermoedelijk)
„batig saldo der gewone ontvang^on
„en uitgaven van hot dienstjaar 1911"
(Volgn. la)f 1500.—
2°. Artikel 8 van Hoofd
stuk V dor uitgaven „On
derhoud van sti aten en plei-
non" (Volgn. 121) wordt
verhoogd motf 1500.
Aan den Baad der gemeente Gouda.
Ter visje.
(Wordt vervolgd).
Rotterdam.
Gistermorgen hebben 300 los-vaste
werklieden in dienst van de Stuonkolon
Handolsvereeniging alhier plotseling
het werk neergelegd. De eischen van
de stakers zijn 4 man meer op elke
steenkolen-elevator, vermindering van
het aantal werklieden op stoomschepen
waar mot 4 ploegen (160 man) gewerkt
wordt tot 2 ploegon (80 man), een be
taalmeester te belasten met hot uit
betalen van loonen, dat tot dusver op
andore wijze geschiedde te breken met
het stolsel om na 5 uur 's middags
nog workvolk aan te nemen.
In een huishoudelijke vergadering
bobben de stakers besloten aan het
bestuur van de Havenarbeidersvoreei
niging to verzoeken hun belangen te
behartigen. Dit bestuur is door de di
rectie der Steenkolen Handelsvereeni-
§ing afgewezen onder mededeeling,
at de directie bereid is zelf met het
eigen' volk besprekingen to houden.
Dé voste kolenwerkers van de Steen
kolen Handolsvereeniging zyn aan het
werk gebleven.
Zondagmorgen is er brand ontstaan
in het woonhuis van den smid J. do
Groot, aan do Draai, gem. Heer-Hugo-
waard. De vlammen grepen snel om
zich heen, zoodat hoegenaamd niets
gered is kunnen worden, behalve do
hoeken. Door krachtig optreden van
de brandweer bleef do smoderij ge
spaard. De brand werd veroorzaakt
door het omlvallen van een petroleum
stel.
Op den Rynsburgerwog onder Oegst-
geest is gisterenmiddag het 12-jarig
zoontje van den heer Zoetemelk uit
Voorschoten door een automobiel over
reden. Aangezien de verwondingen,
die het knaapje aan de handen opliep,
nogal van ernstigen aard waren, is
hij ter verpleging in het Academ.
Ziekenhuis te Leiden opgenomen.
Tegen den bestuurder van den auto,
aan wien volgens ooggetuigen de
schuld van het ongeluk moet worden
geweten, is proces-verbaal opgemaakt.
Te Noordscharwoude zyn de vorige
week twee regenbakken met petroleum
verontreinigd. De politie stelt oen on
derzoek in.
De heer K., handelsagent to Roer
mond, i» Zondag door gas verstikking
in zyn badkamer overleden.
Te Westernieland (Gr.) op de wad
den is een snottolf van 10 pond ge
vangen, een visch die hoogst zelden
in onze wateren aan de kosten wordt
gezien en die een lengte van bijna
oen halven meter heeft.
Museum van den Volksbond.
Door den Volksbond tegen drank
misbruik is te Utrecht in net perceel
aan do Biltstraat no. 74, waar ook het
IjCgsmuseum is gevestigd, een Museum
ingericht, dat van heden af kosteloos
voor het publiek opengesteld op werk
dagen van 11 tot 5, op zon-en feest
dagen van 1 tot 5 uur.
in een 4-tal vertrekkon is een grooto
collectie photografien en platen, tabel
len en graphischo vdorstellingen by-
oengebracht, alle op het alcoholisme
en zijn bestrijding betrekking hebbende
terwyl buitendien afzonderlijke «Woe
lingen zijn gewijd aan de Huisvlijt,
de Volkshuisvesting, de Volksvoeding,
de pogingen tot herstel van drank
zucht, do tuberculose enz. Alles te
zaraen geeft een recht aantrekkelijk
aanschouwelijk beeld van don Volks
bond en zyn veelomvattend werk en
is een nieuw bewijs van de activiteit
van den Bond, die, de grooto waarde
gevoelende van aanschouwelijke voor
stelling, ook ton deze geheel met de
eischen van zijn tyd meegaat.
Van het Ned, stoomschip „La Oam-
pine" is voor Vlissingon een stoker
over boord gesprongen mot het doel
naar den wal te zwemmen. Dit ge
lukte hem ovenwei niet. Hij werd
echter nog juist bijtijds gered door
een sloep van het Belgisch Loodswezen.
De stormen van den laatsten tijd
hebben hier on daar aan de voet onzer
duinen niet onaanzienlijke boschadi-
5ing toegebracht Vooral de buiton-
uinen even benoorden Scheveningen
kobben geleden. Er hebben nog al
aardstortingen en afkalvingen plaats
gevonden. Hier en daar was de af
schuiving tot aan den begroeiden kruin
toe waar to nemen. Ook by den mili
tairen post benoorden den Seheve-
ningschon straudmnur is schade aan
gericht.
Stenografie.
Bij het op 12 dezer te 's-Graven-
hage gehouden examen ia de Steno
grafie Riënts Balt slaagdon voor Di
ploma B (Kantoor- en onderwijsdipl.)
voor de snelheid van minstens 130
lettorgrepen per minuut, godurende
minstens 10 minuten achtereen Ew.
Zr. M. E. L. Hoogveld Mej. A. W.
M Klaassen, en de heerenP. O. de
Graaff M.Gz.L. v. GroningenL.
v. d. Sanden T. TrommelM. Veld
huizen M. v. d. Vlugt.
Een reiziger van den heer G. te
Eindhoven, zekere Snit Woetpel,
heeft zich, een groot tekort in kas
achterlatende, uit de voeten gemaakt.
Vermoedelijk heeft hij de wyk naar
België genomen.
Weer goedgemaakt. Eenige jaren
geleden vermiste een dame een bank
biljet van tweehonderd gulden uit een
casetto. Het vermoeden van diefstal
viel op de dienstbode en de politie
werd met het feit in kennis gesteld.
Het meisje bezwoer, dat zii vreemd
was aan de vermissing en de politie
vond bij gebrek aan eenige gegronde
aanwyzing geen termen de dienstbode
in arrest te nemen. Do zaak had dus
geen voortgang en de vermoedelijke
dader bleef onbekend. De dienstbode
verliet de betrekking.
Dezer dagen werd het bankbiljet in
de casetto teruggevonden. Het was
ergens tusschen geschoven geworden
en daardoor aan net oog onttrokken.
De eigenares wilde het biljet, dat zo
reeds lang verloren waande, niet be
houden en de dienstbode schadeloos
stellen voor de ondervonden onaan
genaamheden. Met veel moeite wist
zy het meisje op te sporen en over
handigde haar toen h* volle bedrag
van tweehonderd gulaen. Deze was
niét weinig ingenomen met dit onver
wachte buitenkansje, te meer daaraij
binnenkort in het hnwelyk sal treden.
Diefstal van kennisgevingen van
aangeteekende stukken.
Zaterdagmiddag heeft de politie te
Amsterdam een 26-jarigen schilders
gezel, wonende in do Ruysdaelstraat
aldaar en zijn 21-jarige vrouw aange
houden, die verdacht worden betrok
ken te zijn by de in de laatste dagen
aldaar gepleegde diefstallen van ken
nisgevingen van aangeteekende stok
ken uit brievenbussen.
De man werd Zaterdagmiddag in
een van de straten achter bet Rijks
museum opgemerkt door een brieven
besteller, die in hem den persoon
herkende, die hem meermalen had
nageioopen als hij zijn werkzaamheden
verrichtte. (Zooals men zich herin
nert werd verondersteld, dat de dief
brievenbestellers volgde om te zien
waar zy kennisgevingen in de bus
staken.) De brievenbesteller wees den
verdachts aan een politieagent aan,
kie den man meenam naar het poli
tiebureau op het Leidacheplein. Van
daar werd hij overgebracht naar het
politiebureau Ferdinand Bolstraat om
dat men vermoedde, dat hy meer zou
weten van den diefstal van kennis
geving betreffende een aangeteekend
stuk inhoudende voor een waarde van
f 2800 aan diamanten, uit de brie
venbus van den diamanthandelaar
Strelitekie aan het Sarphatiparkr, Dit
vermoeden bieek juist te zijn. De
aangehoudene bekende zich aan dozen
diefstal te hebben schuldig gemaakt.
Bovendien erkende het dienstmeisje
van den diamanthandelaar in hem den
man, die dezer dagen met haar een
praatje aan de deur had gemaakt, bii
welke gelegenheid zij hem korten tija
alleen had gelaten. In dien tusschen-
tijd moet hij de kennisgeving uit de
bus hebben gestolen.
Terwijl de vrouw met haar eenjarig
kind aan het politie-bureau Ferdinand
Bolstraat in bewaring bleef, werd de
man, na gehoord te zijn, overgebraoht
naar het politiebureau Overtoom, ten
einde daar te worden gehoord in ver
band met den diefstal van een ken
nisgeving betreffende oen aangetee-
kenden brief inhoudonde een chèque
op een der Amsterdamsche bankin
stellingen.
De cheque word door de betrokken
bankinstelling niet uitbetaaldmen
had de chèque ingehouden en den
man laten gaan.
Het onderzoek der politie heeft nog
niet aan het licht gebracht, waar zich
de diamanten bevinden, die uit den
brief, voor den diamanthandelaar van
het Sarphatipark bestemd, gestolen
zijn.
De brief was aan Bet postkantoor
door oen vrouw afgehaald. De vrouw
van den verdachte werd eveneens
gearresteerdzij werd horkend als
degene, die den brief aan het post
kantoor in ontvangst had genomen.
Indië vraagt ingenieurs.
De Java-Bode schrijft weder over
het gebrek aan ingenieurs het is niet
onze schuld, zegt het blad, dat dit
onderwerp niet kan worden afgevoerd.
De behoefte bestaat nog en wordt
steeds nijpender. De uitzending van
vreemdelingen voorziet niet in do
behoefte, doch is een lapmiddel, dat
veelal meer bederft dan goed maakt.
Indië heeft ingenieurs noodig van
uitnemende bekwaamheid. Er kunnen
zeker zulke zijn ónder de Duitschers
'en Denen, die thans worden uitge
zonden met een voorloopige aanstel-
Hng, wijl ze van vreemde nationaliteit
zijn. Maar welken waarborg heeft de
regéering voor hun bekwaamheid
Wordt in Nederland-zelf eendijWoma
van een buitenlandsch technikum er
kend ah voldoende bewijs van be
kwaamheid Immers neen waarom
wordt het dan zonder meer als vol
doend aanvaard voor Indië
Naar Indië moeten uitgezonden
wórden de bekwaamste Nederlandsohe
ingenieurs. Bij de behandeling der
ontwerp-begrooting voor 1912 heeft
de afgevaardigde voor Rotterdam, do
ingenieur G. J. de Jong, deze waar
heid nog eens herdacht.
De heer De Jong wenscht, zooals
men zich zal herinneren, dat aan stu
denten van de Technische School, die
zich voot den Indischen dienst willen
verbinden, een toelage van f1200 per
jaar gedurende de drie laatste studie
jaren toegekend zal worden. Voor zulk
een toelage zouden alleen zy in aan
merking worden gebracht, die in de
beide eerste jaren van hun studie
blijken hebben gegeven van ernst en
bekwaamheid. Tevens wenscht hy de
aanhangssalarisson verhoogd te zien.
Dr. D. Bos, afgevaardigde voor Win
schoten, ondersteunde het denkbeeld
van den heer De Jongh, doch wilde
de toelage reeds zien toegekend by
den aanvang der studie aan de Tech
nische Hoogesohool.
De minuter deed een halve toezeg
ging. Hy achtte gepaste zuinigheid
noodig, vooral tegenover de niet altijd
bescheiden eischen, welke van vele
lijden door belanghebbenden aan de
regeering werden gesteld.
„Wy vreezen zegt de Java-Bode
dat de minister den ernst van den
toestand niet voldoende inziet. Indië
heeft dadelijk en dringend bekwame
ingenieurs noodig. Voor de vooruit
zichten, die nu worden geboden, meldt
zich bijna geen Nederlandsch ingeneur
aan. Dus dienen de vooruitzichten
voldoende te worden verbeterd Indië
kan zich veroorloven de ingenieurs,
die het noodig heeft, goed te betalen.
Aan inferieure goedkoopere krachten
heeft het niets.
De minister kent natuurlijk de wet
van vraag en aanbodhij eet toch
ook niet nit zuinigheid goedkoope
maar minderwaardige blikgroenten,
omdat goede duur zyn
De vraag is alleen zijn zij te duur?
En daaromtrent is de minister inge
licht. De Indische regeering, die ook
overtuigd is, dat bétere betaling der
ingenieurs noodig is, heeft wij
deelden dit reeds maanden geleden
mede in den loop van het vorig
jaar aan den minister voorstellen ge
daan èn tot verhooging van de trak
tementen der ingenieurs èn tot het
verleenen van subsidies aan technische
studenten, diezich willen verbinden
voor den Indischen dienst. De min.
behoeft dus de Indische regeering niet
meer om voorlichting en advies te
vragende zaak kan dadelijk haar
beslag krijgen. Wat voor de a.s. mijn
ingenieur» gedaan is, toezegging van
een toelage na afgelegd candidaats-
examen en in uitzicht stellen van do
uitzending van een vijftiental dezer
ingenieurs in de jaren ,1913 tot 1917,
is bijlang niet voldoende. Voor de
civiele ingenieurs is nog niets gedaan
en van dezen meldt er zich geen enkele
aan voor Indië.
Het tekort aan technisch personeel
houdt de uitvoering tegen van vele
werken, die in het belang die in het
belang van land en volk geen uitstel
kunnen gedoogen. Aan dezen onhoud-
baren toestand moet een eind worden
femaakt; het ware verkeerde zuinig-
eid om door langer dralen de be
langen van land en volk te schaden."
GOUDA, 16 April 1912.
Zonsverduistering op 17 April.
Wij brengen hiermede in herinne
ring dat de zonsverduistering, welke
morgen zal plaats hebben, hier zal
aanvangen te 11 u. 17 min. en 20 sec.,
wanneer togen den Zuid-Westrand
der zon de maan te voorschijn zal
komen.
Het midden der eclips valt te 12 u.
36 m., 35 sec.dat is het moment,
dat hoogstens één seconde duurt, dat
de middelpunten van zon en maan
samenvallen. Dan is slechts een zeer
smalle lichtende zonnering te zien.
Het indrukwekkend verschijnsel zal
te 1 u. 65 min. geëindigd zyn.
Samenvatting van Atheïsme
en Religie.
Op uitnoodiging van de vereeniging
„De Dageraad" sprak de heer Ph.
Metman, med. student te Utrecht,
gisteravond in „de Reünie" over het
onderwerp „Samenvatting van Atheïs
me en Religie".
Na een beschouwing over hetgeen
onder het woord Waarheid moet wor
den verstaan en hoe de waarheid van
verschillende kanten meer of minder
kan worden benaderd, drukte spr. den
wensch' uit dat de menschen door ge
meenschappelijk onderzoek en gedachte
een zoo juist mogelyk begrip der din
gen trachten te verkrygen.
Spr. ontleedde daarna de begrippen
die door de woorden Atheïsme en
Religie worden aangeduid en ktfam
tot de slotsom, dat een vrydenker,
die zich ten doel stelt de Eenheid in
alle stoffeiijke en geestelijke zaken te
doorgronden, in vele opzichten kan
samengaan met den werkeiijken reli
gieuzen mensch, die met redelijkheid
en onder voorbehoud van latere er
varing, een geloof belijst, gebaseerd
op logische gedachte en onderzoek.
Zoo goed als de religieuze mensoh
„omgaat met zyn God" en zich richt
naar zyn geweten, dat naar zyn be
grip een uiting is, van een hoogere
kracht, zal ook de vrijdenker een in
nerlijke richtsnoer erkennen, doch dit
beschouwen als een deel van zich zelf
en de Eenheid van het Heelal.
Daarna besprak de heer Metman
het verschil tusschen een dogmatisch
geloof en een redelijk geloof spr. liet
uitkomen, dat ook de vrydenker in
dogma's kan vervallen. Spr. wenscht
geen strijd doch een gemeensohappeiyk
onderzoek en streven naar één doel
waarheid en kennis.
De heer Gerhard, voor deze gele
genheid als debater optredend, stelde
voorop, dat-hy den spr. niet wenscht
te bestrijden, geen dual van woorden
▼erlangt, doch slechts enkele punten,
naar zyn oordeel onduidelijk of onjuist
uitgedach t, wenscht aan te vullen. Hij
wijst spr. erop, dat by „nieuwe wijrl
in oude zakken doet" en aan woorden,
die in het algemeen een zekere be-
teekenis hebben, anderen zin heeft
willen geven, op die wyze de tus
schen die woorden bestaande verschil
len wegdoezelend. Debater sprak uit
voerig over het begrip „Geloof", hij
acht een „geloof met voorbehoud"
onmogelyk, daar dit dan geen geloof
meer is. Verder bespreekt debater uit
voerig het begrip „Dogma" en ver
klaarde het verschil tusschen het Mo
nisme, de atheïtische Eenheid van het
Stoffelijke en het Geestelijke en Theïs
me of Dualisme. De heer Gerhard
kwam tot de conclusie „de mensch
moet denken of hij wil of niet" en
krijgt een overtuiging of hij wil of
niet" on dan is er geen sprake meer
van dogma of onsterfelijkheid enz.
Het grooto verschil tusschen Vrijden
ker en Dogmaticus is volgens debater
dat de eerste zegt„ik neem iets
waar, omdat het mijn overtuiging ia"
en de tweedeomdat ik geloof dat
iets waar is, moet ook een ander ge
dwongen worden mijn overtuiging aan
te nemen". Niettemin zal de heer
Gerhard konnis nemen van alles, wat
door dogmatische Katholieke, Calvi
nisten of anderen wordt gezegd of
geschreven, omdat ook zy dikwijls
trachten op hunne wijze de waarheid
to doorgronden en te benaderen. De
groote kloof tusschen Theosofie en
Vrije Gedachte ligt volgens deb. in
de stelling der theosofen dat or een
wereldbewustzijn bestaat, terwijl de
vrydenker een geheel vrij onderzoek
wenscht en alle waarheid als relatief
en onder voorbehoud aanvaardt.
De heer Methman repiiceerend, is
dankbaar voor de aanvullende en op
bouwende critiek van debater en ge
looft, dat daardoor zyn woorden voor
het publiek duidelijkei zijn govonden.
Spr. vindt, dat indien men iemand
tot een andere overtuiging wenscht
te brengen, men beginnen moet met
hem de goede dingen van zijn eigen
overtuiging te doen behouden en moet
trachten zooveel mogelijk tot overeen
stemming te geraken. Waar de theo
sofie naast verstandelijke ervaring in
hare zedelijke voorschriften zoo'n ruim
veld opent voor een onderzoek langs
Underen weg dan dien van het ver
stand, gaf spreker juist de menschen
van de Vrije Gedachte in overweging
van de theosofische voorschriften ken
nis te nemen, om zoodoende hun ar
beidsveld te verruimen.
Na enkele woorden van den heer
Gerhard sloot de voorzitter, de heer
D. Harkink te ruim 11 uur de goed-
bezette vergadering.
Rozententoon8telling te Boskoop.
Het groote succes dat de tuinbouw
tentoonstelling van 1911 te Boskoop
heeft gehad, is zonder twijfel aanlei
ding geweest voor de Vereeniging
„Boom- en Plantenbeurs" om voor
het volgende jaar 1913 een rozenten-
toonstelling uit te schrijven, waarvan
wij een programma ontvingen.
In de voorwaarden van inzending
en algemeene bepalingen lezen wy dat
de tentoonstelling wordt gehouden in
de tweede helft van Juli op het Sport
terrein te Boskoop en dat de regelings
commissie het recht beeft inzendingen,
welke zij niet waardig keurt, of niet
vrij van ziekten zyn, te weigeren.
Er zyn 392 prijsvragen die door
buiten- en binnenlqpdsche juryleden
zullen beoordeeld worden. Uit alle
klassen worden een aantal vragen ge
daan en wel in dezen vormThee
rozen, 25 Bridesmaid, 1000 Lady Hil-
lingdon, 50 White maman Cochet enz.
Elke roos kan men dus in een groot
aantal exemplaren bewonderen en ko
men alle goede en slechte eigenschap
pen dadelijk aan het licht.
Van de ingezonden en bloeiende
klimrozen word een berceau gemaakt
van zeventig meter lang, waaronder
men kan wandelen.
Er znllen rozen zyn in paraplnie- en
tafel- in znil- en bolvorm. Er is een
tentoonstellings-, ontvangst-, pers- en
reclame- en een commissie van advies.
De heer J. H. van Nes en J. den
Ouden te Boskoop zyn respectievelijk
voorzitter en secretaris der tentoon
stellingscommissie.
Boskoop. In hooger beroep zal voqp
de Haa^sche Rechtbank op Maandag
29 April a.s. behandeld worden de
«aak tegen den heer H. van der Tak,
arts alhier, wegens overtreding der
Wet op de besmettelijke ziekten.
Zooals men weet werd genoemde
heer onlangs door den kantonrechter
te Alphen vrijgesproken.
Maandagmorgen geraakte de
groenten wagen van K. uit Hazers-
woud© door het schrikken van het
paard in de wetering langs den Laag
Boskoopschen weg. Met eenige moeite
werd alles op het droge gebracht. De
wagen en de inhoud bekwamen nog
al eenige schade.
De heeren J. H. van Nes, J. den
Ouden en P. M. Koster alhier, zijn be
noemd tot lid der jury voor de inter
nationale tuinbouwtentoonstelling te
Londen.
Waddinosvkbn. Tot predikant bij
de Ned. Herv. Gemeente, alhier, is
beroepen ds. S. Ronner, te liendrik-
Ido- Ambacht.
N. V. „Het T o 0 n e e 1".
Dir. W. Roijaards.
Tragi-komedie in 4 bedrijven door
WILLEM SCHÜRMANN.
Zoo hebben wij dan ook het geluk
gehad in onze goedo stad Gouda bo
venstaand tooneelwerk te zien opvoe
ren door het gezelschap onder directie
van> den bekenden talentvollen too-
neelspeler en regisseur, don heer
Willem Roijaards.
Dat het een gelukkige gedachte is
geweest den liefhebbers van goed too-
neelspei uit Gouda en omstreken de
gelegenheid te verschaffen met dit
werk, dat reeds meer dan 100 opvoe
ringen heeft beleefd, konnis te maken,
bewees de totaal uitverkochte zaal.
Verschillende dag- on weekbladen
hebben reeds weken en maanden aan
een den lof verkondigd van dit stuk,
dat èy. om zijn inhoud, èn om de ver
tolking zeer werd geprezen. Auteur
en actours hebben al dien tyd uitbun-
digen lof geoogst. Geen wonder dus,
dan velen verlangden door eigen aan
schouwing te kunnen oordeelen.
Gewoonlijk geven wij in onze too-
neelverslagen vooraf een kort over
zicht van het opgevoerde stuk. Reeds
vroeger echter gaven wij in ons blad
een kort resumé van Schumann's too-
neelstuk, (zie „Goudscho Courant" van
Maandag, 29 Jan '12). Wij laten het
hier ter herinnering nogmaals volgen:
„Het stuk is de schildering van een
joodsch milieu, het geeft weer het
bedrijf van z.g. „ramschers", koop
lieden in ongeregelde goederen, die
in failliete boedels hun gading vindon
en tegen ongekend lagen prijs de in
ventaris-goederen opkoopen, om deze
voor 'spotprijzen weer aan den man
te brengen. Zulk een bedrijf houden
de Violiers, alleen zij koopen niet
rechtstreeks, maar door bemiddeling
van derden. Allen werken hard in
de zaak.
Marcus Violier, die van af zijn jonge
jaren heeft gezwoegd, wil echter aan
zijn dochter Esther alles geven, wat
hijzelf heeft moeten ontberen. Hij
geeft haar een opvoeding op een goede
kostschool, mooie kleeren en sieraden.
Dit wordt echter oorzaak, dat Esther
walgt van het bedrijf van haar vader.
Ten overvloede wordt zij verliefd op
een christen-koopman, Rudolf van Es,
wien de Violiers een hevigen haat
toedragen, omdat zijn vader den groot
vader van Violier bijna in de gevan
genis heeft gebracht. Nu gebeurt het,
dat van Es' zaak niet rendeert, sterk
achteruit gaat, waardoor hij ten slotte
valt in handen van Violier, die geen
genade kent. Van Es gaat failliet en
als hij Violier dat bericht komt mede-
deelen, treft hij Esther alleen thnis,
die hem vertelt, dat zij verliefd op
hem is.
In het laatste bedrijf is Violier in
het huis van Van Es. Hij heeft nu
alles, wat hij wenscht, maar nu hoort
hij, dat Esther met Van Es wil trouwen.
Hij probeert haar daarvan af te
houden, maar zonder succes. Het eind
is dat Esther met Van Es de vlucht
neemt en de Violiers achter laat."
En nu de opvoering van gisteren
avond. Pat alles, tot in de kleinste
bijzonderheden uitstekend verzorgd
was, wie, die er aan durfde twijfelen,
wetende dat Èoyaards de regie in
handen had. Dat alles van het begin
tot het einde even vlot van stapel
liep, wie, die er zich over verwon
derde, na meer dan honderd opvoe
ringen. Maar bewonderd hebben wij
het keurige samenspel, waardoor zoo
goed tot zijn recht kwam, wat de
auteur met zijn stuk waarschijnlijk
heeft bedoeld: het (schetsen van het
woelige, bedrijvige gedoe in dien koop
mansstand, waartoe Mark Violier en
de zynen behooren. Maar ook, hoe
schoom toekende de schryver ons het
meer intieme leven dier joodsche
familie; welk een liefde, eerbied en
achting voor die oude moeder, het
hoofd der familiede liefde van de
dochter voor den vader, niettegen
staande zij walgt van zyn praktyken,
om maar geld te verdienen.
Royaardl als Mark Violier was
gewoonweg prachtig. De rustelooze,
immer bedrijvige koopman, steeds be
lust om voordeelige „zaakjes" te doen,
graag rammelend met rijksdaalders,
heeft hij ons op zeldzaam voortref
felijke wyze weergegeven. Metr. Spoor
Careleeti komt een woord van op
rechte hulde toe voor de wijze, waarop
zij Royaards als Rosalie, Mark's zuster,
terzijde stond. Was haar broer een
rusjteloos en bedrijvig koopman, zij
was als het ware de ziel der zaak,
die alles bestuurde en beredderde.
Keurig vooral was ook haar spel in
de scène met Óen rechtercommissaris
Mr. von der Schuyll.
Op bewonderenswaardige wijze kweet
Jmia Sablairollee zich van de buiten
gewoon moeilijke taak als vertolkster
van de rol van Rebecca Violier, Marks
en Rosalie's moeder. Haar gelaatsuit
drukking en gebarenspel waren schit
terend. Ook Maria Moltrop heeft op
indrukwekkende wijze de rol van Es
ther vertolkt. Haar spel in het 3e
bedrijf met van Es en vooral in het
laatste bedrijf mot haar vader inaakto
diepen indruk. Maar ook de overige
belangrijke heeren-rollen willen wij
niet vergeten. Wij noemen dan Stórn~
heim als Maurits van Keulen, Wartnelo
als van Dam, Kok als Rudolf van Es
en Meijer van Boem als Barend Dia
mant, zij allen kweten zich van hun
vaak moeilyke taak op uitstekende
wijzo. Releveeren wij eindelijk nog
het aangrijpende slottooneel, waar
Roijaards gelegenheid had met de
dames Holtrop, Spoor Carelsen en
Sablairollos on den heer Sternheim
waarlijk schitterend spel te geven,
dan kunnen wij begrijpen, hoe het
enthousiaste publiek door stormach
tig applaus den spelers hulde bracht
voor het gesmaakte kunstgenot.
RECHTBANK te 's-GRAVENHAGE.
Prikkellectuur.
Met gesloten deuren heeft gistoron
de rechtbank voor dq eerste maal be
handeld een zaak betreffondo over
treding van art. 4511?i| Wetb. v. Straf
recht (prikkellectuur).
Het O. M. eischte tegen de book-
verkoopers P. J. B. en G. D. N., te
Leiden deswege f 100 boete of 10
dagen hechtenis.
Mr. Co8man, advocaat te Leiden,
betoogde dat het hier gold eon studie
werk en geen pornografie, en ver
zocht der rechtbank, zioh hieromtrent
door deskundigen te laten voorlichten.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
44, 2e 40 en 3e 35 cent per half kilo.
Magere Ossen, Melkvee en Vaar
koeien goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goeden aanvoer,
lste kw. 33, 2e 30, 3e 26 cent per
half kilo.
Stieren goede aanvoer, le kw. 34,
2e 30 en 3e 26 cent per half kilo.
Handel in vet vee, Stieren en vette
Kalveren prijshoudend, op de'magere
markt bij stuggen handel waren de
prijzen hoog.
Postkantoor te Gouda.
Lyst van de aan dit kantoor ter
post bezorgde brieven en briefkaarten,
welke wegens onbekendheid van de
geadresseerden gedurende de le helft
der maand April niet zyn kunnen
worden uitgèreikt.
Namen der Plaatsen van
geadresseerden. bestemming.
Binnenland. Brieven.
C. A. A. v. d. Voet, Rotterdam.
Briefkaarten.
Hannes Dortland, Gouda.
G. v. d. Ham, Rotterdam.
Mei. W. Werre,
Mej. B. van Rooijen, Utrecht.
Jac. van Erk,
1 zonder adres.
3 stuks drukwerk.
Buitenland Brieven.
Deutsche Milch Wirt-
schaftliche Zeitung, Buehlan.
L. van Geldern, Cöln.
Briefkaarten.
M. Mouchan, Dinand.
Nota. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op de
stukken te vermelden, opdat deze by
onbestelbaarheid aan hen kunnen
teruggegeven worden.
De Oceana.
Londen, 15 April. De duikers zet
ten hun onderzoekingen aan boord
van de Oceana druk voort.
Van de 18 millioen aan goad en
zilver die aan boord waren, heeft men
er op het oogenblik 1,236 aan francs
van gered.
Militaire aviatiek.
Petersburg, 16 April. Het congres
voor de aviatiek te Moscou heeft una
niem ©en resolutie aangenomen ver
klarende dat Rusland een even sterke
vloot moet hebben als ieder ander land.
Beter laat dan nooit.
Men verneemt uit Havana dat Knox,
Secretaris van don Amerikaanschen
Staat, die gisteren naar de Vereenigde
Staten vertrok, er in toegestemd heeft
om de reclames van Europeanen te
onderzoeken over schade die zij leden
gedurende den Spaansch-Amorikaan-
schen oorlog.
Een Bulgaarsch afgevaardigde
vermoord.
Dagbladen van Sofia deolen mode
dat do afgevaardigde Kurzal Agatche
Petrove door een geweerschot is ge-
gedood. Men vermoedt, dat de moord
is geschied uit politikken wraak.
De politieke kringen van de hoofd
stad zijn zeer onder den indruk van
dezen moord.
Ontzettende Scheepsramp
der Titanic.
Nader wordt uit Londen heden ge
seind
De „Carpathia" berrichtte dat zij op
de plaats des onheils in den vroegen
morgen aankwam. Zij vond toen
slechts enkele booten en
wrakstukken dry ven.
De „California" van de Sea-Land-
Line blijft op do plaats kruisen om to
zoeken naar mogelyk overlevenden.
De geredden zyn meest passagiers lo
klasse.
Het blijkt dat alle booten
te samen slechts 675 perso
nen konden bevatten.
Dit aantal is dan ook gered, voor
de anderen was geen plaatg moer.
Te New-York heerscht groote
ontzetting.
Do meeaten der passagiers zijn Ame
rikanen.
De Lokt 1-A a ze i ge r to Berlijn
meldt nog dat op het oogenblik der
botsing allo passagiers in de kajuiten
waren on ongekloed naar het dek
Btormdon.
De Ijsberg waartegen de ^Titanic"
stiet is 120 K.M. lang en bijna oven
breed.
Aan boord van het schip bovondon
zich ook NfBlerlandsche Dia-
ma n t h a n d e Th r «.P die voor 2'/i
millioen gulden aan diamanten bij zich
hadden.
Volgens de Tjmes bedraagt de
verzekerde waarde 16.800.000 gulden.
De totale waarde wordt geschat op
Honderd millioen gulden.
Het schip hoeft een waarde van 29
millioen gulden waarvan 12
millioen is verzekerd.
Te Southampton heerscht ook grooto
vorslagenheid. De bemanning van c.a.
800 koppen behoort byna geh«jeldaar
thuis.
Koninklyk bezoek aan Parys.
Het bezoek van H. M. de Koningin
en Z. K. H. Prins Hendrik aan Parys
is than* definitief bepaald op 1—3
Juni a.s.
ONTVANGEN eene buitengewoon
groote Collectie Nouveautéin
van de goedkoopste tot de beste
soorten tegen de meest concurreerende
prijzen.
Specialiteit in Nouveauté's.
Bekroond op diverse Tentoonstellingen
met de hoogste onderscheiding.
van het Koninklijk Meteriologiseh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 772.9 te
Breslau, laagste stand 749.0 te Seydis-
fjord.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige noordoostelyke
tot zuidoostelyke wind, licht tot half
bewolkt, waarschynlyk droog weer,
kans op nachtvorst, overdag vry zach
ter.
GOUDA.
GEBOREN 12 April. Helena Anna
Maria, ouders J. de Jong en M. Brandt.
18. Roeland, ouders I. J. IJssel-
stoin en N. Kwinkelenberg. 15.
Geertruida Magdalena, ouders J. de
Waard en G. G. van Schoöneveld.
£6. Christina Margaretha, ouders G.
de Jong en L. Boer.
OVEÜLEDEN14 April. M. Boja-
wal, 3 mnd. 16. J. A. Janknegt
77 jaar.
VIN DIN
16 APRIL 1912.
staatslernincrn
Ned. Cert. Werkolijke
- Schuld 3 pot.
Ooatonr. Belast ing vry o
Krononrento 4 pet.
Port. Obl. 3do Serie
Aanort. Schuld 3 pot.
Russische Obl. 1906
6 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id Obligatie Ge Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1906 3 pet.
Bank- en Credlet-lnatel-
llngen.
Ned. Bankaandeelen
Industr. Oiderne inlagen
American Car A Foun
dry Comp. O. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Oy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
K«il. Credtet Instelt, en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-My. C.v.A
Vlflnbouw Hflen.
Ketahoen" Mynbouw
My. Gew. Aand.
Redjang Lobong, Mijn
bouw My. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleira-Ondern.
Dortsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. My.totExpl.
v. Petr. Bronn. C.v.A
Shell" The Transp.
Trad Cy. 9. v. G. A
.Scheepvaart M(jrn.
Ned.-Am. ötoomvaart-
My. Aand.
Stoom vaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
r» bak -Onderneiulnren.
Bindjey Tabak My. A.
Diversen
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Iim. Cert. v. Aand.
Hpearweren.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
My. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmy.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warschan-Woenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. do Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Ct. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premleleealnren
Amsterdam Aand.3 pet j
Hongarije. TheL-s-Re-
grüirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie B'/a4 pCt.
Amerikanen vast, petroleums iets
lager, tabakken lager, culturen iets
beter, rubbers iets minder, nationale
staatsfondsen lager, buitenlandsche
onveranderd, tramwaardég «til, mijnen
hooger.
Vorig*
Koer»
Koert vu
heden.
80"/,,
80'%.
89»/,
89%
65
er
100»/,
88'/,
88
92»/,
87
86'/,
87
46'/,,
103'/,
86
103'%,
58%
216
216
68'/,
60%
83'/,
85'/,
26
69"/,,
209
327
189%
209
320
60
68%
290
84%
285
87%
167
169'/,
528
539'/,
500
172
171%
109
22
21%
102'/,
101%
4%,
11
10"/,,
84%
85
98
98
68%,
63%.
185%
(100.-
f
98'/,
98
37'/,
N
CO
170'/,
9%
173'/,
9
100"/,,
101%,
163»k