Zomersaisoen 1912.
D. SAMSOM, Gouda,
VERGADERING VAN DEN GEMEENTERAAD
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
iLaatate Herichten.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
van Arbeid, meer arbeiders in de wet
op te nemen.
Leden van de rechterzijde stellen
voor, de kleine ongevallen niet onder
de Ziektewet te doen vallen.
Van Unie-liberale zijde is voorge
steld, de landarbeiders niet in de Ziek
tewet op te nemen.
Voorts zijn er amendementen inge
diend, een van Unie-liberale, een van
vrijzinnig-democratische en een van
katholieke zijde, om de eerste 13 weken
van een ongeval niet onder de Ziekte
wet te brengen.
Minister Talma zelf heeft, naar de
heer Duys meldt, in zijn ontwerpen
ongeveer 200 wijzigingen aangebracht.
Het volle loon, dat volgens het ont
werp de Raden van Arbeid bevoegd
zouden zijn bij ziekte uit te keeren,
iB 90 percent van het loon geworden.
VRIJDAG 13 APRIL 1912.
(Vervolg).
Ingekomen
15. Een adres van Mr. D. N. Brou
wer, van den volgenden inhoud
Aan den Raad der gemeente Gouda.
Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen Mr. Dirk Nicolaas Brouwer,
Secretaris dier Gemeente,
dat hij door ziekte tot zijn leed
wezen niet meer in staat is zijne be
trekking naar eisch te vervullen.
Reden waarom hij zich verplicht
ziet, onder overlegging van eene ge
neeskundige verklaring, U eerbiedig
te verzoeken hem eervol ontslag uit
die betrekking wel te willen verleenen.
't Welk doendo enz.
BROUWER.
Gouda, 9 April 1912.
De Voorzitter:
Mijne Heeren
Het voorgelezen verzoekschrift zal u
niet hebben verrast. In den laatsten
tijd hebben wij allen moeten opmer
ken tot ons groot leedwezen, dat de
gezondheidstoestand van onzen secre
taris achteruitging* dat het waarnemen
van zijn werkkring hem lastig ging
vallen, zoozeer dat helaas wel te voor
zien was dat hij eerlang zou moeten
vragen zijn ambt neder te leggen om
te trachten door rust ten minste zijn
gezondheid eenigszins te herstellen.
Mijne Heeren 1 Op dit oogenblik,
nu onze secretaris niet aanwezig is,
zal ik niet uitvoerig in herinnering
brengen de vele diensten die hy ge
durende zijn bijna 35-jarigen loopbaan
aan de gemeente heeft bewezen.
Daarvoor zal een betere gelegenheid
te vinden zijn. Laat ik dus nu slechts
constateeren dat onze Gemeente aan
den heer Brouwer voor zeer veel er
kentelijk moet zijn.
Mijne Heeren! Namens B. en W.
en in overleg met den heer Brouwer
heb ik de eer voor te stellen het ge
vraagd eervol ontslag te verleenen
met ingang van 1 Juli a.s. onder
dankbetuiging voor de vele en lang
durige diensten door hem aan de ge
meente bewezen.
(Toejuichingen.)
16. Brieven van C. van Leeuwen,
D. J. van Vliet en J. H. van der Vegt,
verzoekende stukjes gerioleerde grond
op hun naam over te schrijven.
De Voorzitter: Het betreft hier een
voudig de overschrijving op naam van
een anderen eigenaar. ^5. en W. hebben
derhalve de eer voor te stellen het
verzoek in te willigen.
Aldus besloten.
Aan de orde:
De suppletoire begrootingen voor
1911 van
a. het Burgerlijk Armbestuur,
b. het Vereenigd Wees- en Ael-
moeseniershuis.
Worden achtereenvolgens zonder
beraadslaging of hoofdelijke stemming
aangenomen.
Aan de orde
De rekeningen over 1911 van
a. het gemeente-pensioenfonds,
b. de Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
Worden achtereenvolgens zonder
beraadslaging of hoofdelijke stemming
goedgekeurd.
Aan de orde
Het voorstel tot verlenging van
den termyn van ontruiming der on
bewoonbaarverklaarde woningen aan
de Derde Kade Nos. 33 en 34.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoof del jjke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel betreffende een op te
richten Volks- en Schoolbad.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer IJsselstyn: Het is mij
gegaan als het college van B. en W.
Ook ik erken en zie ten volle in de
wenschelijkheid van de oprichting van
de oprichting van dergelijk bad.
B. en W. blijken in principe het denk-
beeld van gemeente-exploitatie voor
te staan; alleen heeft een nauwkeu
rige berekening hen doen besluiten in
hun voorstel aan den Raad de com
binatie van het Volks- eö Schoolbad
met dé gemeentelijke Zweminrichting
te laten vervallen. Eenerzijds erken
nen zij dat in dergelijke combinatie
een voordeel schuilt wat betreft de
exploitatie, doch anderzijds wordt door
hen gewezen op het nadeel, dat bij
bouw van gemeentewege zouden ver
vallen de f 2500, die door particulieren
voor den bouw aan do Vereeniging
waren toegezegd, en dat eveneens de
contributiën van de leden der Veree-
niging zouden vervallen.
Wat dit laatste punt aangaat, zou
ik nog wel eenige inlichtingen willen
hebben. Wanneer men niet weet hoe
groot het ledental is kan men toch
moeilijk in dat ledental een waarborg
zien voor de rentabiliteit der zaak.
Al dadelijk springt een bezwaar in
het oog wat betreft het niet combi
neeren van het Volks- en Schoolbad
met de gemeentelijke Zweminrichting.
Mocht in de toekomst de Vereeniging
de zaak opgeven dan kan de gemeente
niet anders doen dan haar voor eigen
rekening voortzetten en dan eerst zal
het te bejammeren zijn dat combinatie
met het oog op de goedkoopere ex
ploitatie niet tot stand gekomen is.
Het Bestuur der Vereeniging zegt
dat zij zal zorgen voor de f 2500,
maar ik zou het royaler gevonden
hebben wanneer het gezegd hadwij
schenken een gift van f 2500 aan de
Gemeente, wanneer deze overgaat tot
de stichting van een volks- en school
bad. Dan was voor het college van
B. en W. het hoofdbezwaar zeer zeker
uit den weg geruimd en dan ware de
sympathie van den Raad er beslist
warmer door geworden.
Dan wil ik er nog op wijzen dat
de Vereeniging op hare begrooting
uittrekt een memoriepost, waaruit
blijkt dat zij rekent op een bron van
inkomst in zake te nemen baden door
kinderen van bijzondere lagere scholen.
Indertijd, toen hier aan de orde waren
de schoolreisjes, heb ik als mijn ge
voelen uitgesproken dat ook de leer
lingen van de bijzondere scholen moes
ten kunnen profiteeren van hetgeen
ddarvoor door de Gemeente beschik
baar werd gesteld. Evenzoo meen ik
dat thans, nu het de hygiëne van het
schoolkind betreft, de bijzondere school
niet mag uitgeschakeld worden en
dat, wanneer er sprake van is dat de
gemeente jaarlijks voor hare rekening
neemt 10000 schoolbaden, ook de
leerlingen van de bijzondere scholen
daarvan gebruik zullen moeten kunnen
maken.
Dit alles zijn zaken, welke ik nog
eens gaarne onder de oogen zou willen
zien. Daarbij komt nog dat ik nog
niet in mijn bezit heb verschillende
stukken die door mij aangevraagd zijn
een en waaruit zou blijken het nut om
dergelijke inrichting in eigen beheer
te hebben.
Het is daarom dat ik gaarne zou
zien dat de behandeling van dit punt
voorloopig werd uitgesteld. Ik stel
daarom als motie van orde voor deze
zaak van de agenda van heden af te
voeren.
De motie van orde van den heer
IJsselstein wordt voldoende onder
steund en maakt mitsdien een onder
werp van beraadslaging uit.
De motie wordt zonder beraadsla
ging en zonder hoofdelijke stemmig
aangenomen. v
Aan de orde
De reclames van J. Polman, C.
Jungerie, J. Dekker, J. Fleurke, L. M.
Maas, S. Bakkers, J. P. J. Ahsmann,
Wed. WolffQuinterne, Ha. H. Kor-
tenoever, A. van Elk, C. Hoogerdijk,
M. v. d. Pijl, P. J. Scholten en Wed.
N. D. Wolffers tegen aanslagen in
de plaatselijke directe belasting naar
het inkomen, dienst 1911 (aanvul
lingskohieren).
De verzoeken van diverse personen
om ontheffing van Schoolgeld op de
Burgerscholen, dienst 1911/12.
Worden in besloten vergadering
behandeld.
Na heropening deelt de Voorzitter
mede, dat te laat zijn ingediend <le
reclames van de Wed. N. D. Wolffers
en T, van Kleef. De aanslagen van
A. van Elk is gebracht op f1000.—
P. J. Scholten op 700—C. Jungerie
op f800.—, J. Dekker op f500.—,
J. P. J. Ashmann op f1650.enC.
Hoogerdijk op f 1500.
Geroyeerd zijn de aanslagen van J.
Polman, J. Fleurke en Wed Wolff—
Quinterne.
Gehandhaafd zijn de aanslagen van
M. M. Maas, S. Bakkers, Ha. H. Kor-
tenoever en if. v. d. Pijl.
Niet meer aan de orde zijnde wordt
de vergadering door den Voorzitter
gesloten.
te Nijmegen gezien een luchtballon,
komende van de Duitsdhe grens en
drijvende in westelijke richting. Hij
is te Oosterhout bij Nijmegen gedaald.
De twee heeren die in den ballon
zaten, kwamen uit Elberfeld.
Auto te water.
Misleid door de duisternis, stuurde
in den nacht van Maandag op Dins
dag een chauffeur een auto, waarin
twee dames en twee heeren, in de
Lissertocht nabij Lisserbroek te Haar
lemmermeer. De reizigers konden
slechts met moeite worden gered. De
weg maakt bij Lisserbroek een scherpe
bocht en het mag wel een wonder
heeten, dat hier, daar er veel auto's
bij donker passeoren, niet meer der
gelijke ongelukken voorkomen.
Doodelijk ongeval. Dinsdagmid
dag is een 9 4 10 jarige knaap naar
het Binnengasthuis te Amsterdam ver
voerd, die in de St. Luciënsteeg door
een ledige emmer, welke bij het op-
hijschen aan een perceel in die steeg
uit den haak sprong, op het hoofd had
gekregen. De jongen is kort na aan
komst in het gasthuis overleden.
Door een balkon.gezakt.
De zonsverduistering is de indirecte
aanleiding geweest van een ernstig
ongeluk, dat gistermiddag op het Leid-
Bcheplein te Amsterdam plaats vond.
Daar wilde het dienstmeisje van den
heer A. P. A. M. Beguin, kunsthande
laar, wonende'^Leidscheplein 33, met
het driejarig kind der familie, naar het
natuurverschijnsel kijken. Met het
kind op haar arm begaf zij zich op
het balkon der tweede verdieping, dat
echter in reparatie was. Ternauwer
nood had zij haar voeten op het nog
geen centimeter dikke pleisterwerk
gezet, of zij zakte er door en viel met
het kind op straat. Op het oogenblik
dat het ongeluk geschiedde, bevonden
zich de ouders van het kind in den
kunsthandel op het Spui. Deze werden
dadelijk gewaarschuwd.
Het kind werd eerst binnengebracht
in het politiebureau Leidscheplein en
daarna, evenals het dienstreis je, naar
het Wilhelminagasthuis vervoerd.
Wonder boven wonder was het kind
niet ernstig gewond, vermoedelijk
het dienstmeisje het in haar armen
blijven vastklemmen, terwijl zij omlaag
stortte. Het ongeveer 20-jarige dienst
meisje was zwaar gekwetst.
Een stuk van het pleister van het
balkon werd door de politie in beslag
genomen.
Het ongeluk veroorzaakte op het
Leidscheplein groote consternatie en
nog lang bleven vele nieuwsgierigen
het ongeval bespreken.
Gistermiddag was zoowel de toe
stand van het dienstmeisje als die van
het kind, naar men aan het Wil
helminagasthuis mededeelde, vrij goed.
Te half één werd gisterenmiddag
De zonsverduistering' in
Limburg*.
Over de ringvormige zonsverduis
tering in Limburg, zooals zij gisteren
zoo prachtig is waargenomen, valt nog
wel een en ander te vertellen.
Evenals het weer, dat volgens de
kansberekening slechts 18 pCt. kans
bood om iets van de gansche ver
duistering te zien, na weken van wol
ken en regen, thans plotseling de best
denkbare medewerking verleende,
evenzoo is het toeval, dat in alle be
rekeningen altijd nog zekere rol speelt,
ditmaal-ier wille geweest.
De eigenaardigheid van het ver
schijnsel bij deze bijzondere ringvor
mige verduistering, die zoo weinig
van een totale verschilde, maakte het
ondoenlijk om te bepalen of men zich
volkomen nauwkeurig op decen
trale lijn bevond.
Men moet zich niet denken, dat
men de maan als een mooie, zuiver
ronde zwarte schijf midden voor de
zon zag staan. In dat geval ware het
nog betrekkelijk gemakkelijk geweest
om na te gaan of het overgebleven
zonne-randje overal precies even breed
was. Maar zoo deed zich het ver
schijnsel piet voor.
Het was zeer verrassend en fan
tastisch.
Tot kort voor het midden der eclips
vertoonde de maanrand zich scherp
en gaaf. De buiten dien rand uitste
kende oneffenheden, veroorzaakt door
de maanbergen, waren nauwelijks
merkbaar.
Te half één ongeveer, begon de
eclips een vorm aan te nemen, die
e jn oogenblik had kunnen doen den
ken, dat in afwijking van alle bere
keningen de verrassing eener volledige
totale verduistering stond te wachten.
Van den rand der zon was toch niet
meer dan een halve cirkel nog te zien.
Nog was het verschijnsel niet op het
hoogst en reeds bedekte de maan de
geheele zonsmiddellijnWas de middel
lijn der maan dus toch grooter dan
dier der zon Het werd spannend.
Maar plotseling gebeurde aar, den
zoo sterk met bergen bezetten onder
rand der maan iets heel vreemds. In
het gedeelte van den zonsrand, dat
men reeds goed en wei door de maan
bedekt waande, ontstond nog weer
een klein lichtplek je.... het was of
ineens een inzinking ontstónd in den
maansrand, terwijl een donker walletje
aan de voorzijde overbleef, dat zich
als een reusachtige, alleenstaande berg
klomp op de maan, tegen den zons
rand afteekende, vijf maal, misschien
tien maal hooger dan eenigen werke-
lijken maansberg.
De eerste der naar de sterrekundige
Balley genoemde „beads" of „drup
pels" had zich gevormd. En weldra
vertoonde het „pareldrupverschijnsel"
zich vollediger.
Nu formeerden zich meer en meer
„druppels". Het was alsof do maan
schijf vastkleefde aan het donkerblau
we hemelgewelf, bij het verder trekken
over zonneschijf telkens opnieuw aan
boven- en onderrand inzakte, maar dan
met een nieuwen druppol aan het
blauw van den hemel bleef hangen.
Zoo kreeg de maan, gelijk iemand
het uitdrukte, die het met bet bloote
oog door een glaasje ook zeer goed
had gezien, het uiterlijk eener getande
of ingezaagde schijf, waarvan de tand
den zonsrand geheel overdekten-,
terwijl tusschen die onregelmatig ge
rangschikte tandjes kleine stukjes van
den uiterst smallen zonnerand die daar
echter breeder waren, dan men ver
wacht zou hebben, zichtbaar bleven.
Enkele oogenblikken voor het mid
den der eclips traden plotseling ook
aan het eerst nog gaaf gebleven mid
dendeel van den maanrand Bailey's
druppels naar voren. Hier was het
alsof ze uit de maan te voorschijn
schoten om overbruggingen te vormen.
Nog een paar seconden en weder plot
seling ontstond één ingezonken licht-
plekje aan den achterrand der maan.
Dat was het begin der ringvormig
heid.
Tegelijk hiermee viel de grootste
duisternis in, die de planeet Venus en
eenige zeer hoog aan den hemel staande
vaste sterren te voorschijn deed treden.
Voor den leeken-waarnemer was wel
de buitengewone stemming in de gan
sche natuur met haar vale tinten, de
vliegende schaduwen over de akkers,
het paarse verschiet, de sombere kleur
der enkele vederwolkjes, alsmede het
meest treffend. En daarbij was het
alsof de wind eerst even ging liggen
en toen een andere, geheimzinniger
in het halfduister door de twijgen
ruischende over de velden streek,
In het kamp was men tevreden over
de gedane waarnemingen, vooral als
men in aanmerking neemt zooals
een der professoren zei dat in
Spanje, waar men meestal op goed
weer kan rekenen, de laatste waar
nemingen niet goed uitvielen en in
ons land, waar vier van de vijf kansen
op geen goed weer stonden, dit zoo
heeft medegewerkt.
GOUDA, 18 April 1912.
Gisteravond is op advies van Df.
Montagne naar het van Iterson-Zie-
kenhuis per politiebrancard overge
bracht Jan Veen, schipper, die door
het loslaten van de lier aan boord van
zijn schip bij de spoorbrug zijn rechter
arm had gebroken en nog verwon
dingen had gekregen aan het hoofd
en net linkerbeen.
Wegens plaatsgebrek moeten wij
heden het verslag van de bestuurs
vergadering van den Goudschen Voet
bal Bond, alsmede de opstelling van
het Bondselftal enz., tot morgen be-
Vrijzinnige Concentratie,
Op uitnoodiging van de Vrijzinnige
Studie- én Propagandaclub alhier sprak
gisterenavond de heer A. Roodhuyzen,
lid der Tweede Kamer, in de Zaal
„Kunstmin" der Sociëteit „Ons Ge
noegen" over het onderwerp V r ij-
zinnige Concentratie.
Na een welkomstwoord van den
Voorzitter, den heer I. van der Want,
ving de heer Roodhuyzen zijn rede aan.
Spr. begon met er op te wijzen dat
geen enkele politieke party hier te
lande sterk genoeg is om alleen te
staan in het parlement, zelfs niet de
R. K. Staatspartij, daarom zijn de
8 art ij en op coalitie aangewezen. Reeds
riemaal hebben de vrijzinnigen thans
ondervonden dat er een coalitie be
staat aan de rechterzijde, in 1888 door
het ministerie-Mackay, in 1901 door
het ministerie-Kuyper en in 1909 door
het ministerie-Heemskerk, welk laatste
ministerie bij de stembus een buiten
gewoon groote meerderheid kreeg.
Op welken grond is deze coalitie
gebaseerd, vraagt spr.? De heer de
Beaufort heeft het voor dezen spreker
al gezegd, de eenige band 8er recht-
sche coalitie is de subsidie voor het
bijzonder onderwys, anders niets. Ia
alle vraagstukken, die aan de orde
komen zijn de drie partijen van rechts
verschillend van inzicht.
In Wijk bij Duurstede, zoo ver
klaarde spr. gebeurde het dat de ka
pelaans het vuur uit hun sloffen lie
pen om Dr. Schaepman te wippen,
toen deze zich had uitgesproken ah
voorstander van de persoonlijke dienst
plicht.
Dr. Kfiyper maakte gebruik van zijn
gunstig tijdstip om zijn subsidie-wet
voor het Hooger Onderwijs er door
te krijgen, wat feitelijk alleen was een
subsidie aan de Vrije Universiteit.
Spr, is geen tegenstander van een
subsidiestelsel, in dien geest dat bij
zonder onderwijs met subsidie van
Rijkswege mogelijk moot zijn; echter
zoo als thans de jacht naar subsidie
zich openbaart, daartegen verzet spr.
zich ten sterkste.
Het kabinet-Heemskerk is thans
meer dan 4 jaren aan het roer. Wan-
nu dat ministerie morgen b.v. zou
weggaan waarom door spr. geen
traan zou worden gelaten dan zou
dit ministerie op niets kunnen wij
zen, wat door haar is tot stand ge
bracht. Het „Bouwwetteke" natuurlijk
wel, waarvoor de Rotterdamsche wet
houder Van der Molen en Baron van
Wijnbergen, die zich zoo duidelijk
mogelijk als de grootste subsidiejager
heeft geopenbaard, zich zoo bijzonder
hebbep uitgesloofd.
Spr. wees op dit alles ter demon
stratie dat die samenwerking rechts
alleen dient tot subsidieering der con-
fessionneelé school.
Aan het hoofd dier rechtiche coa
litie staat daar de gangmaker uit dui
zenden Dr. Kuyper, de man, die
als volksleider en volksmenner zijn
;elijke niet heeft. De rede van dezen
Itaatsman in de hoofdplaatsen in het
Noorden kort geleden gehouden legt
getuigenis af van de handigheid waar
mede daarin weder de antitheseleuze
voor of tegen den Christus naar
voren is gebracht.
De coalitie van rechts staat niet op
constitutioneel of parlementair stand
punt. In verband hiermede haalde spr.
aan het aanvaarden door Dr. Kuyper
van het mandaat voor Oinmen eerst
nadat minister Heemskerk had te ken
nen gegeven den Kuyperkoers te zul
len volgen.
Spr. wees op de geestkracht, die
Dr. Kuyper heeft getoond te bezitten,
door de gepasseerde affaire met de
Lehmann-Westmeijer-historie, waar
van menigeen dacht dat daarmede
Dr. Kuypers. politieke leven was ge
ëindigd, eenvoudig over zijn hoofd te
laten gaan, en nu de storm is uitge
woed, weer te voorschijn komt, ver
jongd en krachtig en strijdlustig. In
derdaad is hij het thans weer, die de
lakens uitdeelt.
Het Standaard-jubilé is de uiting
geweest van de goddelijke vereering,
die de Antirevolutionairen dezen
mensch toedraagt. En geheel in de
lijn noemde spr. het geschenk aan
Dr. Kuyper toen vereerd, een ridder-
ordenkastje, ter opberging zijner deco
raties.
De antithese-leuze van 1905 wordt
ook thans nog door Dr. Kuyper aan-
geheven. 9 Het koloniaal debat, de
antwoorden van de Ministers de Waal-
malefijt en Heemskerk, het afschu
welijk misverstand geven daarvan
getuigenis.
De Tariefwet zelfs wil Dr. Kuyper
door de antithese-leuze dekken.
Spr. zou, indien zulks mogelijk was,
gaarne zien een partij-formatie van
alle democraten rechts en links tegen
over alle conservatieven rechts en
links* maar dat behoort, althans thans,
nog tot de vrome wenschen.
Dr. Bos heeft daartegen gewaar
schuwd, op grond dat door rechts
steeds elke toenadering is afgewezen.
Een formatie van democraten tegen
over conservatieven zou alleen kun
nen worden gekocht door vermoor
ding van de openbare school. En
dat nooit
Er blijft thans niets anders over
dan een samenwerking te zoeken by
de drie vrijzinnige groepen om ge
zamenlijk op te trekken om die on
waarachtige rechtsche coalitie te bre
ken. Daarvoor moeten alle vrijzinni
gen schouder aan schouder staan.
Spr. wees op wat Duitschland en
Belgie hadden doen zien, waar een
samengaan van de meest conservatie
ven met de meest vooruitstrevenden
links de maoht van het olericale blok
hebben gebroken.
De vrijzinnigen hier moeten niet
uitgaan van het standpunt: ik maak
ruzie, en ik zal ruzie maken, maar
zij moeten als eerste democratische
ei|ch, samenwerken om de rechtsche
coalitie te doen vallen.
Het Ministerie van 1897 is het Mi
nisterie geweest, waarin sociaal werk
is geleverd, dat is door Prof. Drucker
ook erkend.
Nu staan de vrijzinnigen tegenover
drie politieke partijen, die geen geza
menlijk program hebben maar die
alleen samengaan onder de leuze
der antithese. Wat de Regeering heeft
voorgesteld inzake de Tariefwet, moest
volgens spr. geen enkel vrijzinnige
nog doen aarzelen, om samen te gaan,
Maar naast de Tariefwet doemt de
Grondwetsherziening op, waardoor de
openbare school ernstig zal worden
bedreigd.
Spr. vraagt geen prijsgeven van
beginselén, doch een samenwerking
die dringend noodig is en die al was
er niet anders de Tariefwet in zicht,
dringend geboden is.
Zulk een samenwerking kan volgens
spr. geschieden op grond van het kies-
rechtvraagstuk. Algemeen kiesrecht
in den meest uitgebreiden zin is een
liberale eisch met onthoudimralleen
aan hen, die daarvoor dorMremaat-
schappelijke orde moeten worden uit
gesloten. De vrijzinnig-democraten en
de unie-liberalen strijden daarvooi
wel hebben de vrij-liberalen hun stem
aan de motie daartoe onthouden, doch
de heeren de Beaufort en Tydeman
hebben zich voor algemeen kiesrecht
uitgesproken. Er moet worden opge
trokken als één goed geordend leger,
met voorhoede, centrum en achter
hoede tegen de coalitie-macht, waarbij
dan als ondergrond een streven naar
goede wetgeving aanwezig is. Door
het algemeen kiesrecht zal komen een
meer democratische Kamer, waardoor
grondwetsherziening in de gewenschte
richting mogelijk wordt.
Wat het algemeen kiesrecht voor
vrouwen aangaat, spr. meent dat dit
niet ineens is t te verwezenlijken en
een geleidelijke invoering daarvan het
meest gewenscht is. Hoe dat zal
moeten worden geregeld is thans een
zaak, die niet urgent is.
Spr. verklaarde van meening te zijn
veranderd wat betreft het kiesrecht
der gehuwde vrouw, waarover door
spr. met Dr. Aletta Jacobs indertijd
te Amsterdam is gedebatteerd. Spr.
is thans van meening dat de gehuwde
vrouw meer rechten op het kiesrecht
kan doen gelden dan de ongehuwde.
Spr. wees nog op de uitspraken van
Dr. D. Bos in de Winschoter Courant
en Prof. Treub in zijn rede te Assen
om het noodzakelijke van een linksche
concentratie aan te toonen. De ver
deeldheid der vrijzinnigen is bij velen
oorzaak dat zij onverschillig worden
Spr. bepleitte daarom om bij de
verkiezingen in 1913 overal met één
candidaat uit te komen, dan kan er
een kracht wörden ontwikkeld, en kan
1 er worden voorkomen dat er overal
dubbel werk moet worden gedaan
Samenwerking is volgens spr. on
misbaar op grond van het algemeen
kiesrecht met een taktiek, die verder
leidt.
Een samenwerken met de. sociaal
democraten is hier niet mogelijkde
s. d. partij is hier nog te jong, nog
te weinig ingeleefd om te begrijpen
dat een algemeene linksche concen
tratie tegenover de clerioaie coalitie
eisch is in aller belang. De coalitie
groeit daarin. Zij verheugt zich dat
de s. d. zich geïsoleerd houden. Spr.
kan daaraan niets veranderendoch
juist te meer dringt spr. aan een sa
menwerking der drie vrijzinnige groe
pen. Het gaat om verlossing van de
coalitie, die de verfoeilijke Kuyperi-
aansche godsdienstleuze in haar vaan
voert.
Het debat zullen wij morgen weer
geven wegens gebrek aan plaatsruimte.
Nederlandsche Vereeniging van
Kaashandelaren.
Hedenmorgen hield de Nederland-
sohe Vereeniging vq.n Kaashandelaren
hare elfde algemeene vergadering in
de sociëteit Ons Genoegen alhier.
Tegenwoordig waren volgens de
presentielijst 60 leden.
De voorzitter, de heer J. F. W. S.
Middelbeek, opende de vergadering.
In zijn openingswoord memoreerde
de Voorzitter dat het jaar 1911 een
jaar is geweest van uitersten. Door
bovenmatige zomerwarmte en onge
wone koude heeft zich in den kaas
handel een prijsnoteering voorgedaan,
zooals die vroeger niet is voorgeko
men. Het jaar begon onder gunstige
omstandigheden met iets hoogere prij
zen dan gewoonlijk.
„mintage warmte deed grooten
invloed gelden op den loop der zaken.
Het gemaak verminderde, hetgeen ten
gevolge had een rjjzing der prijzen,
die gemotiveerd was. De vraag hield
hiermede geljken tred. Tot Septem-
ber ging alles voor den wind. Toen
is een periode gekomen, waarvoor
verschillende oorzaken worden
noemd, doch waaarvan de hoofdoor
zaak was dat het gemaak zoo goed
als gedaan was. Terwijl de orders van
de afnemers uitbleven, fijn velen door
gegaan met tot hooge prijzen te koo-
pen. De meesten onzer, zoo sprak de
voorzitter, hebben daardoor een slecht
jaar gemaakt en in 't algemeen kan
worden gezegd dat de kaashandel in
1911 kapitalen heeft verloren.
De gevolgen zijn niet uitgebleven,
De aanwezige voorraden hebben niet
de hooge prijzen kunnen opbrengen.
Het nieuwe seizoen is aangevangen
en de prijzen van thans gaan nog
boven de werkelijke waarde uit.
Spr. zou wenschen dat 1911 een
les zou mogen zijn voor velen.
Er is ny toch bewazen dat de Ne
derlandsche kaas, hoe fijn Ook, niet
hooger kan worden geplaatst dan op
een bepaald niveau.
Spr. hoopte ten slotte dat 1912 een
gunstig jaar zou worden en dat de
leden hunne roekelooze concurrentie
dit jaar zullen matigen. (Applaus).
De notulen der vorige vergadering
werden ongewijzigd goedgekeurd.
Door den penningmeester, den heer
Ws. Heusdens, Rotterdam werd reke
ning en verantwoording gedaan over
het jaar 1911, waaruit blijkt dat de
financieele toestand der vereeniging
gunstig is en de kas een batig saldo
van f402,14 aanwijst.
Daarop werd het Jaarverslag uit
gebracht.
.Wij ontleenen daaraan het volgende
Het jaar 1911 bracht twee belang
rijke feiten, die op den duur voor de
leden dezer Vereeniging van groot
belang zullen blijken te zijn.
Het eerste is de regeling der con
tracten met afnemers in de landen
zoowel in als buiten Europa, en de
mogelijkheid van uniforme verkoop
condities, waaraan de leden der Ver
eeniging zich hebben te houden.
Het tweede is de nieuwe phase
waarin de kaas-quaestie is getreden.
Toen in het najaar van 1911 het mond
en klauwzeer en de langdurige droogte
zich hadden doen gelden op minder
gewenschte wijze in den kaashandel,
meende het Bestuur dat een zamen-
gaan der kaashandelaren op vele pun
ten groot voordeel zou kunnen op
leveren. Na bekomen machtiging om
een overeenkomst voor de leden op
te maken, teneinde te geraken tot
bindende bepalingen, waaronder de
onderteekenaars in het vervolg den
exporthandel zouden drijven werd op
22 Nov. 1911 een vergadering gehou
den in het Notarishuis te Rotterdam.
Op deze vergadering, waarop 38 leden
tegenwoordig waren, wenschte de
meerderheid niet alleen de export
handel en de contracten dien fiandel
betreffende, tot een onderwerp van
beraadslaging te maken, doch ook de
handel, de contracten en de verkoop
conditiën met Duitschland, Frankrijk
Bovendien verlangde men dat een
speciale Commissie deze zaak verder
ter hand zou nemen, waarvan het
voorstel staande de vergadering werd
aangenomen.
De toekomst zal thans moeten lee-
ren in hoeverre de arbeid dier Com
missie vrachtdragend zal zijn.
Het tweede punt is de Kaasquaestie.
In 1911 kwam de kaaswet tot stand,
waarbij bepaald werd dat er voortaan
Rijksmerken zouden zijn, bestemd voori
zoogenaamde gecontroleerde kaas.
Van Regeeringswege werden met
^belanghebbenden, waaronder ook dezei
vereeniging conferenties gehouden
over de vraag welk werk daarvoor zou
worden aangewezen. Op het eind van
1911 werd daaromtrent nog geen be
sluit genomen.
Met succes trad het bestuur op bij
haar pogen om de speciaal voor het
vervoer van kaas ingerichte spoorweg
wagons een meer met hun doel stroo-
kende standplaats te bezorgen.
Naar de tentoonstelling te Leiden in
Sept. 1911 zond de Vereeniging een
inzending goede en een collectie slechte
kaas, ongeveer op dezelfde wijze als
zulks op de Landbouwtentoonstelling
te Gouda heeft plaats gehad.
De pogingen van het Bestuur om
den verkoop van zuiver kaaszout
te bevorderen werden in het afgeloopen
jaar met goed gevolg bekroond.
De strijd tegen het blauw in de k&as
werd nogmaals aangebonden om të
waarschuwen om geen geverfd gereed
schap te gebruiken.
Niet dan met tegenzin wordt mel
ding gemaakt van het conflict met de
Koninklijke Nederlandsche Landbouw-
vereenijgmg, over het optreden dezer
Vereeniging by gelegenheid der ten
toonstelling voor Hotel-industrie, kook
kunst, Bedrijfsmiddelen enz.
Bii herhaling mag worden geconsta
teerd dat de ontstemming welke te
recht ontstaan is door de houding dier
Vereeniging, vermoedelijk geheel in
strijd is met hare bedoeling aan het
controle-systeem veel afbreuk heeft
gedaan.
De producenten bleken met de kaas-
controle vrij algemeen van "oordeel te
zijn, dat de resultaten met het opdruk
en prikwerk verkregen niet van dien
aard waren, dat een verderen steun
van dit systeem gewettigd was of een
toetreding tot het controle-station in
grobter getale kon worden verwacht.
Bezorgd dat het Buitenland door
retorsie maatregelen onzen handel in
de meest vitale deelen de landbouw
producten zal treffen, richtte het Be
stuur een adres aan de Staten-Gene-
raal met verzoek het invoerrecht op
Kaas in het aanhangig Tarief-ontwerp
piet te verhoogen gelijk is voorgesteld.
Het ledental der Vereeniging ver
minderde in 1911 van 158 gewone en
10 buitengewone tot 150 gewone en
buitengewone, hoofdzakelijk door
overlijden en verandering in zaken.
Het Jaarverslag werd zonder hoof-
ilijke stemming goedgekeurd. Door
den heer van Zwet, Rotterdam, werd
rapport uitgebracht over de rekening
en verantwoording, waarna ook deze
werd goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden, de
heeren L. Schwerzel, Bodegraven, Ws.
Heusdens, Rotterdam en Joh. G. Heil,
Haarlem werden met groote meerder
heid herkozen.
Daarna had de ballotage van 13
nieuwe leden plaats, welke allen wer
den aangenomen. De heer N. Bont
hoorn te Woubrugge kan volgens de
statuten geen lid worden, als zijnde
niet kaashandelaar.
Aan de orde kwamen daarop de
voorstellen tot regeling van kaascon
tracten en verkoopvoorwaarden van
Goudsche Kaas naar Duitschland,
Frankrijk, België enz., waarvan door
de daarvoor benoemde commissie rap
port was uitgebraèbt.
Nadat door den voorzitter aan den
voorzitter dezer commissie, den heer
P. Thijssen, dank was gebracht voor
dezen omvangrijken arbeid, en ge
wezen was op het groote belang van
een uniforme contractregeling, om aan
de bestaande misbruiken een eind te
maken, werd overgegaan tot artikels-
gewijze behandeling vaii het concept
contract voor Duitschland.
Na behandeling daarvan werd door
het bestuurslid, den héér J. L. van
Eijk er op gewezen Jjat, hoewel de
plannen prachtig waren, de doorvoe
ring daarvan tot zeer prnstige moei
lijkheden aanleiding zou geven. Spr.
achtte het niet zoo zok^r, dat van een
vereeniging van 160 léden, waarvan
slechts 60 leden ter vergadering
ren, de afwezige honderd leden
ingrijpende bepalingen zouden accep
teeren en daaraan streng de hand
houden. Spr. verwachtte voor velen
daarom Van deze regeling ernstig
financieel nadeel en verklaarde daarom
zijn Stem aan deze oontractregeling,
als thans niet practisch uitvoerbaar,
te moeten onthouden.
De Voorzitter betreurde dit en wees
er op, dat de leden der vereeniging
gebonden zijn aan de besluiten der
algemeene vergadering, doch voegde
er aan toe dat op het begeleidend schrij
ven dd. 5 April door het Bestuur was
te kennen gegeven, dat by eventueele
aanneming met een belangrijke min
derheid, deze regeling niet zou worden
opgelegd. Het verwonderde den voor
zitter dat de heer van Eijk zou tegen
stemmen, omdat deze in de commis
sie zelf heeft zitting"' gehad en aan het
rapport heeft medegewerkt.
De heer van Eijk verklaarde bij
zyn standpunt te blijven, daar hy,
hoewel medegewerkt aan de samen
stelling van het rapport, daaraan lang
niet altijd zijn goedkeuring heeft ge
hecht en zyn stem daarom ook heeft
voorbehouden. Spr. meende dat hier
mede de misstanden niet werden uit
den weg geruimd.
De heer Thys^e lichtte daarop de
door den heer van Eyk geopperde
bezwaren toe, die in hoofdzaak betrek
king hebben op de zware kaas voor
Duitschland. Ook spr. betreurde het
dat de heer van Eijik zou tegenstemmen.
Nadat verschillende heeren nog
hunne meening over deze regeling
hadden uitgesproken werd na de pauze
de eindstemming gehouden.
De uitslag daarvan was dat van de
56 uitgebrachte stemmen 14 blanco
waren, 30 vóór en 12 tegen.
De voorzitter achtte dit een be
langrijke minderheid, en deelde daar
om mede dat het bestuur aan deze
regeling geen uitvoering geven zal.
De regelingen voor de andere lan
den werden daarop ingetrokken.
Bij de rondvraag werden door den
voorzitter nog eenige mededeelingen
gedaan betreffende de deelname der
vereeniging op de Tentoonstelling in
1913 te 's-Gravenhage, betreffende de
Kaasquastie, inzake de invoering van
een Rijksmerk voor volvette kaas en
andere zaken, waarna de vergadering
onder spijt-betuiging van den voor
zitter dat de gewénschte regeling niet
tot stand was gekomen, te drie uur
werd gesloten.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, (8 April 1912.
GRANEN: Vast en enkele artikelen
wederom hooger betaald.
Tarwe: Zeeuwsche 10.— 4 10.50
mindere dito 9,50 A 9.90. Afwijkende
9-— 9 5°- Polder 8.50 4/9.—.
Rogge Zeeuwsche 7.50 4 7.60. Polder
6.75 4 7.25. Buitenlandsche per 70
kilo 7.a 7 25 GerstWinter 7 25
4 7.50. Zomer 7.— 4 ƒ7.25. Che.-
valier 8.4 8.50, Buitenl. voergerst
)er 65 kilo 6 25 4 7.25. Haver per
I.L. 5—4 5.50. Per 100 kilo 10.25
4 10 50. Hennepzaad Buitenlandsche
per 50 Kilo 7 75 4 A—Kanarie
zaad 12.50 4 13.iyarwijzaad per
50 Kilo J 4 Koolzaad
ƒ15 4/ 16.— per Hectoliter. Erwten:
Kookerwten 16 4 17 Buiten
landsche voerenlvten per 80 Kilo *7.75
4 ƒ8.— Boonenl: bruine boonen 17.50
4 18.50. witte boonen 23.— 4 34,—
Paardenboonen f 9.— ƒ925 Duiiren-
boonen 9.50 4 10 Mais per 100.
KiloAmerikaansche Mixed 8 57 4
9.—. Kleine rjande 9.— 4 9.25.
Vermarkt. Melkvee, eoede aanvoer,
handel en prijzen! blijven 9§bg.
Vette varkens; redel. aanvoer, handel
vlug, 29 4 31 ct, per half K.G.
Biggen voor Engeland, redel. aanvoer,
handel matig, 211 4 24 ct. per half K.G.
Magere Biggeh, goede aanvoer, handel
stroef, 1.70 4 f 1.90 per we<^.
Vette Schapeiji redel aanvoer, handel
matig, 25.— 4 39
Lammeren redjel. aanvoer, handel matig
8.- 4 ii.-t.
Nuchtere Kalveren, goede aanvoer, han
del vlug 8.— |A ia.—.
Graskalveren -t—aanvoer, handel
4/-.-U
Fokkalveren 10.4 22.
Kaas, aangeveerd 109 partijen, handel
vlug
ie kwal. 31.4/34 2de kwal
27.— 4 30I—
Zwaardere J—4
Noordhollandsjche a
Boter 2372 stukken van '/,KG Handel
gewoon.
Goeboter i|.3o 4 1.40,
Weiboter iiio 4 I 20,
ONTVANGÈN eene buitengewoon
groote Collectie Nouveautó's in
Costumes tailleur, Mantels,
Robes, Blousen, Rokken,
van de goedkoopste tot de beste
soorten tegen 'de meest concurreerende
prijzen.
Specialiteit in Nouveauté's.
Bekroond op diverse Tentoonstellingen
met de hoogste onderscheiding.
Aardbeving.
Sarogsma, j 17 April. Te Cinball'a
is een aardschok gevoeld. Eenige
gebouwen bekwamen scheuren. De
inwoners, dopr een paniek gegrepen,
verlieten ylinjgs hun huizen.
De yredes-pogingen.
Uit Rome laan de EclairMen be
vestigt het gerucht dat Rusland niet
zal terugschrikken door het echec van
een eerste poging om tot vrede te
geraken. Rusland zal het initiatief
nemen voor een tweede poging, maar
ditmaal zulleii nauwkeurige voorstellen
worden gedaan.
0 d|g slachtoffers.
Parijs, 17 April. De Matin schat,
pa een stenige informatie, dat de
„Titanic" 219o passagiers aan boord
had, te weten 316 passagiers eerste
klasse, 279 tweede klasse, 698 derde
klasse en 90p man equipage. Gegeven
dat er 868 gered werden, bedraagt
het getal slachtoffers dus 1328.
Niepwe scheepsramp.
Londen, (18 April. In Halifau is
een draadloos bericht ontvangen mel
dend dat het Canadeesche schip „Lord
Grey" bij Kaap St. Johns is gestrand
met 200 personen aan boord.
De Regeering zond sphepen er heen.
Aanvaring op de Maas.
Op de Maas voor Rotterdam is he
den het Rijipstoomschip „Nassogia" in
aanvaring gekomen mot de sleepboot
„Vulcan". De Nassogia bekwam zware
averij. De vrouw en vier kinderen van
den kapitein werden aan boord van
een andere sleepboot gebracht. De
/Vulcan" heeft ook groote schade be
komen. i
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 772.6 te
Riga, laagste stond 765.7 te Vest-
mauver.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige wftd uit zuide
lijke richtingen, meest licht bewolkt,
droog weer behoudens kaPs op onweer,
mogelijk in het oosten nachtvorst,
zachter.
VAN DEN
Effectenhandel le A uisturdam »-
18 APRIL 1912.
Vorige
'Koers
Koer» jan
hedén
87
873/8
86V„
SS'/is
■fa1/.
103,5/te
f»1/*
86»/e
59
67
Staatslueuiugeii
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet. 807/8 80%
Oostenr. Belastingvrije
Ktonenrente 4 pet. 89% 8$'/fc
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet. 64%
Russische Obl. 1906
pet. 1003/»
ld. Ooi, (Gr. Russische
_>w.my.) 1898 4 pet. S8 87%
ld. Obl: (Nicólai Spoor
weg) 1867-69 4 pet. 92%
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Let
ning 6 pot.
Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Uunk en Crediet-Instel
liiifCeu.
Nedj Bankaandeclen 216% 216%
Iiidustr Onderueiuiiigeu
American Car Foun
dry Comp. C. v. A. 59% 59%
Id .Smel ting Refining
Co. Cert. v. Aand. 84% 84'
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A. 2515/j
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand. 7113/t^ 71%
Ii«l. Crediet Instell en
Cultuur Ouderiiemiiureii
Handelsver. „Amster
dam" Aand. 208 2097a
Jav. Cultuur Mij. Aand. 320 325
Ned. Handel-Mij. C.v.A 189%
Mijnbouw M(jen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand. 60 56i/s
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand. 300 317
Great Cobar Aand. 877a 90
Petrolemu-Ouderii.
Dortsche Petroleumin
dustrie Mij. Gew. A. 169 169%
KonNedMijto t Expl
v.Petr.Bronn. C.v.A 536 543
„Shell" The Transp.
Trad Oy. O. v. G. A 6Q0
•Scheepvaart Jiyeu.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand. 171% 170%
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A. 109
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Prëf. A. 21% 21*
Talmk-Oiiderneiuiiiffen.
Bindjey Tabak Mij. A. 101% 100
Divcrseu
Max wel Land Gpant
Cert. v. Aand. 471
Peruvian Corporation
Linx Cert. v. Aand. 10,3/i6 1016/,
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand. 84&/i
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 98
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet. 63V2 63%
W arschau-W eenen
Spoorwegmij. Aand. 1857j
dito dito Act. de Jouiss. f 100.f
Aifierika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet. 98 98 7t
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand. 377a 377/i«
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A. 1727» 172%
Wabash Gew. Aand. 99%
Premieleeniugeu.
Amsterdam Aand. 3 pet 100% 6 100%
Honganye. TheLs-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet. 153%
GELDKOERS.
Prolongatie 37»372 pCt.
Amerikanen tamelijk vast, Petro
leum meer actie, Tabakken flauw, Cul
turen iets beter, Rubbers prijsh., Nat.
en Buitenl. Staatsfondsen prijshou
dend, Mijnen vast, Tramwaarden beter.
Mej. N. Beekenkamp te Gouderak
slaagde heden v. het ex. Nutt. Handw.