v m i lium is
BLOOKERS
CACAO
Middenstands-Credietbank
WEGENS 7ESMTSING MIJNER ERAS
Het BROKKEN HUIS
DAALDERS
2de werkmeid P.O.
TandartsOOSTINGH
afwezig.
Openbare Verkooping
Openbare Verkooping
te Gouda,
W, P, v. BERGEN HENEGOUWEN,
Flesschen, Inmaak- en BoscMttmssen,
oud Papier, gebruikte Capsules, enz.
voor Gouda en Omstreken.
ienbare Verkooping
te Gouda,
w West-Frisia^
Iej.deWed.E. Alter
Adverlentiën.
„De Woelgeest".
een Café met Vergunning.
Hinderhoeden en Mutsen
Gebouw „KW» Gouda.
N. V.Hel Tooneel
Buitengewone Voorstelling
Jonkvrouw de La Seiglière.
Gemeogde Zangrereen. i ARNOLD SPOEL
UITVOERING
„Sas Lied van deröloeke",
Notaris R. W. H. Pitlo,
wel- en bouwland,
a. te Stolwijk,
«te Berken wonde
Notaris J. KOEMAN
Bouwland
3,19,40 Hectaren.
TAMINIAUS
JAM
de BESTE.
RLST BIJ ARNHEM.
De Tariefwet beteekent:
Minder Krenten,
Voor meer centen.
Orgels, Vleugels, enz.
worden VERKOCHT met 20 25 °|o korting,
Anna Paulownastraat 41, DEN HAA3.
in de Wilhelminastraat hoek Paradijs
was niet alleen de baanbreek-
ster voor cacao tot lagen
prijs, maar zij staat tevens
't hoogst in kwaliteit.
COÖPERATIEVE
A. VAN RKEDT DORTLANH
NIGHTCAP
ECHTE OUDE GENEVCR
Notaris J. KOEMAN
Roerende Goederen
Kofflehols-lnveotaris,
Vogel-cn Pluimveevoeders.
Groote sorteering
b
269' Gedempte Gracht 269*
HEN HAAG,
Heeren- en Dameskleeding.
Pf Mej< de Wed. E. ALTER
-A-O-ElfcTEU^.
No. 11849.
Woensdag 34 April 1913.
51e Jaargang.
ISrie-cL-ws- ©an. ,^cLTr@riem.tie"blsLcL voor G-oioLcLa. em. Oaaa-streDsoaau
Verschij rit dagelij ks
Telefoon Interc. 82.
-behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
Tweede Blad.
V O® Heer on Mevrouw IJSSEL
DE SCHEPPER—de Ridder betuigen
hun hartelgken dank voor de blijken
van belang8telling op 27 Maart j.l.
ontvangen.
Gouda, April 1912.
N. V. KISTKNMAKKHIJ KUIPERIJ
Aan Aandeelhouders wordt kennis
gegeven, dat in de Algemeene Ver
gadering van 20 April jlte Gouda,
is besloten, een dividend uit te
keeren van 7 °/0, en dit, van 1 Juni
a.s. af, betaalbaar te stellen ten kan
tore der Vennootschap en bij de Firma
M. J. OGIER Co. te Gouda, tegen
inlevering van dividendbewijs No. 1
N. V. Kastenmakerij Kuiperij
„DE WOELGEEST
J. VERGEER, Directeur.
GEVRAAGD
Br. met ultv. inl. en prijsopg. n°.
A 8358 Bnr. Haagscho Courant Den
Haag.
GEVRAAGD VOOR DEN HAAG
met 15 Mei in een gezin van 8 pen.
een flinke
Loon f 110.—. Tramgeld f 10.—
en Waschgeld f 24.— 's jaara. (Zon
dags om ae 14 d. geheel vr|).
Zonder goede get. onnoodig zich
aan te melden Turfmarkt 63, Don
derdagavond tusBchen 7 en 9 uur.
Westhaven
is van 26 APRIL tot 6 MEI
Tandarts VAN DER GRAGT zal,
zoo noodig, hulp verleenen.
Voor WASSCHEN en STRIJKEN
van
biedt zich aan Mej. A. MUIJS,
Derde Kade 68, bg Graaf Florisweg.
Dir.: WILLEM ROIJAARDS.
IHntdag 3Q Mpril ItH, 8 uur
ter herdenking van
de 25-jarige tooneelcarrière van
WILLEN ROIJAARDS.
85e OPVOERING VAN
Markies de La Seiglière Willem
Roij aards.
Pr ij zon der plaatsen: le Rang
(leden) f 1.76, (met-leden) f 2.26.
2e Rang (zijplaatsen) (leden) f 1.25,'
niet-leden f 1.60.
Plaatsbespreking vanaf heden dago-
lijksch den geheelen dag.
TG GOUDA.
Directeur J. H. B. SPAANDERMAN.
van
gedicht van PR. VON SCHILLER,
bewerkt voor Koor, Solostemmen en
Orkest, door MAX BRUCH,
op Maandag 99 April T919, des
avonds half acht uur, in de Zaal
„KUNSTMIN" der Soo. „ONS GE-
NOEOEN" te Gouda.
Entrée voor leden der Soo. „One Ge
noegen" f 0,75, niet-leden f 1.kunst
lievende leden en donateurs volgens
reglement. Plaatsbespreking vanaf
Donderdag 25 April aan de Zaal.
GROOTE REPETITIE, op Zondag
28 April, des avonds te half acht uur,
in „Ons Genoegen." Kaarten i f 0.25.
Kaarten voor de Uitvoering en de
Groote Repetitie verkrijgbaar bfl den
Boekhandelaar J. DE VEN, Wydstraat,
n 's avonds aan do Zaal.
op WOENSDAG 8 MEI 1912, bn
inzet en op WOENSDAG 15 MEI
1912, bg toeslag, telkens des voor
middags te tO uur, in het Koffie
huis van den Heer Stoppelenburg te
Stolwijk, ten overstaan van den
te Gouda, van eenige perceelen
in het Beijersche:
1°. HOQI-, BOUWLAND en WA
TER, grenzende aan de Achterwete-
ring, groot ongeveer 2.70 H.A., be
grensd door de eigendommen van de
Heeren J. Vrrburo Jr., W. Baas en
door perceel 2.
Dit perceel is tot 1 November 1913
verhuurd aan den Heer J. Verburg Jr.
2°. BOUWLAND on WATER,
grenzende aan de Stolwijksche land
scheiding, groot ongeveer 1.42 H.A.,
begrensd door de eigendommen van
de Heeren J. Verbürö, W. Baas en
door perceel 1.
Vernuurd aan de Heeren B. den
Ouden en L. Treure tot 1 December
1913.
3o. BOUW-, HOOILAND en WA
TER, strekkende van de Gouderak-
sche landscheiding tot de Tiendwete-
ring, groot 1.36.76 H.A., begrensd door
de eigendommen van de Heeren Ver
burg, van Knuffeler en de Jong.
Verhuurd tot 1 December 1913 aan
den Heer B. den Ouden.
4°. HOOILAND, in Benedenkerk,
grenzende aan de Stolwijksche land
scheiding, groot 1.19.62 H.A. begrensd,
door de eigendommen van de Heeren
K. Verburg, J. Timmf.s, C. Koogje,
en de Weduwe C. Verburg.
Verhuurd tot 1 November 1912 aan
den Heer H. Honkoop.
in de Wellepoort
5°. HOOILAND, gelegen aan het
Graafje, groot 97.10 Aren, begi 1
door de eigendommen van de H<
G. Oudenes en P. Anker.
Verhuurd tot 1 December 1913 aan
den heer B. den Ouden.
De perceelen onder Stolwijk sub 1,
2 en 3, alsmede het perceel onder
Berkenwoude behooren tot de nala
tenschap van den lieer A. van Dam.
Aanvaarding en betaling der koop
sommen op 1 Juli 1912.
Nadere inlichtingen geeft voor
noemde Notaris.
/rensd
[eeren
by opbod, verhooging on afslag
op DONDERDAGEN 2 en 9 MEI
1912, beide dagen des voormiddags
tM ure, in het Koffiehuis „HAR
MONIE" aan de Markt aldaar, ten
overstaan van den te Haastrecht ge-
vestigden
VAN
No. 1. Een aangenaam gelegen,
goed onderhouden, van gas- en water
leiding en vele gemakken voorzien
met het recht van erfpacht van den
daarnaast liggenden Tuin en van den
grond waarop het huis is gebouwd,
aan de Karnemelksloot boek Bleekers-
singel en Boelekade No. 1 te Gouda,
groot 2 Aren 80 Centiaren.
Te bezichtigen de laatste 3 werk
dagen vóór den dag der veiling van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur en op
dien dag van 9 tot 11 uur.
En No. 2. Een peroeel best
in den Znidplaspolder te Zevenhuizen,
groot
Breeder bn billetten.
Nadere inlichtingen geeft Notans
Koeman voorn
Verkrijgbaar by T.
wydstraat, Gouda.
CREBAS,
Telef. 40.
AN ri-TAKIEFWBT-COBITÉ
MAAR EXUEHS, zullen alle voorradige Piano's, IMaOOla'S,
waaronder zijn de bekende merken van STEIN WEG
Nachf., 8GHWEGHTËN, GOETZE en andere.
Zie onderstaande prijzen.
Vroeger Thans
No. 1. STEINWECH Nachf., groot Model f 825.— 6M.—
2. GÜNTHER- 450.— - 340-
3. GOETZE met inbouw- 1250.^r- - 040.
4. ELLINGTON (Cincinatie) groot Model - 675.-»- - 510.
De levering kan ook op termijnbetaling geschieden met Ö>0/0 verhooging.
Voor ieder instrument wordt schriftelijke garantie verstrekt.
Het Magfizijn zal geopend zijn van 9 v.m. tot 8 n.m.
ontvangt o.a. gaarne
Alles hoe gering ook wordt op door begunstigers aan te geven tijd door
een bediende afgehaald.
.ji i
Opent rekening courant met- en verleent 'crediet aan
hare ledenneemt gelden in deposito, ook van niet-
leden.
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt door den boekhouder, den Heer
ten zijnen Kantore WESTHAVEN 22, GOUDA.
HALFOflHALF.CHERRY BRANDY.
CRÈME DE MEHTHEMARASQUIN
ENZ-ENZ"
■émIm
(om contant geld)
op DINSDAG 30/ APRIL 1912, des
voormiddag8 H uur in de R. K. LEES-
VEREENIGING aldaar, ten overstaan
van den te Haastrecht gevestigdon
eenige
alseen volledige
NIEUWE STOELEN, GLAS, POR-
CELEIN, AARDEWERK, ENZ.
Te zien daags vóór de verkooping
van 9 tot 12 en van 2 tot 4 unr.
het beste merk
Zangzaad voor Kanaries
in cartofis l/a liter 13, en '/i liter
26 cents.
Lijsterzaad (Universeelvoer)
in cartons kilo 13 en kilo
25 cents.
West-Erisia Hoendermeel
meer eieren bij minder voederkosten
in baaltjes 21/* kilo 40 en 5 kilo
75 cents.
Vraagt onze voedermethode.
Zaadhandel en Voedarfabrlek
WEST-FRISIA.
D. HENSTRA Enkhuizen.
Te Gouda verkrijgbaar bij HH.:
ANTON COOPS, Wgdstraat.
t E. H. VAN MILD, Veerstal. A
Sierspelden, Barets,
Garnituur Kammen.
Stokpaardjes Leliefinmelbzeeji
40 cent per stuk.
SHAMPOO, merk Zwarte Kop,
15 cent per pakje.
Aanbevelend,
BALT. A. DE JONG, Coiffeur.
Oosthaven 31.
g-e
•eeft de HOOGSTE W AAR-
>E voor Gedragen
Koopt geheele of gedeelten
van Inboedels.
Is ook naar buiten de stad aan huis
te ontbieden.
Brieven worden vergoed.
Let s. v. p. op NAAM en ADRES'.
269' Ged. Gracht 269',
DEJN HAAG.
25 April. Café „Schaakbord", 81/, U-,
vergadering Regelings-Commissie
Gewest. Uitvoering N. G. V.
29 April, Sociëteit „Ons Genoegen",
71/, u., Gemengde Zangvereen.
„Arnold Spoel"Das Lied von
der Glocke.
30 April, Café. Harmonie", 8*/, uur,
Verg. Kon. Ned. Bond Van Oud-
Onderofficieren, afd. Gouda.
30 April. Sociëteit Ons Genoegen 8 n.
N.V. „Het Tooneel" Dir. W.
Royaards Jonkvrouwe de la
6 Mei Geb. Bouw- en Woningtoez.,
2 uur, Verg. Onderetandseomm.
„Armenzorg".
Beleefd verzoeken wg geregeld tijdig
mededeeling te mogen ontvangen van
vergaderingen, oonoerten, vermakelijk
heden ens., om deae den in onze
agenda te vermelden.
Electa. Dr.-A.Brinkman A Zn„ Gouda
mmm courant.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1 25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad150
Idem franco per post190
Abonnementen worden dageljjks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, Lij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
PRljS~i)15ïf~ADVERTÈNTIÉN:
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.56
Elke regel meer f «0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames t 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
De Schipbreuk van tie
„Titanic' herilaclit, op Zon
dag- 21 April 1912, in de
Reinonstrantsche Kerk te
Gouda.
Tekst
Rom. XIV 8. Want hetzij
wij leven, wij leven den Heer;
hetzij wij sterven, wij sterven
den Heer. Hetzij wij dan
leven, hetzij wij sterven, wij
zijn des Heeren.
Wel zelden gaat er door heel de
wereld een ontroering, als in de laat
ste dagen, nu iedereen onder den
indruk is van de ontzettende scheeps
ramp op den Atlantischen Oceaan, waar
een anderhalf duizend raensehen, na
enkele uren van doodsangst, het leven
bii verloren.
Hoe grijpen ons de beschrijvingen
aan, van het oogenblik af dat niemand
der opvarenden begreep wat er gaande
was, de een er om lachte en de ander
zijn spel hervatte tot het oogen
blik toe dat de geredden aan wal
stapten en hun bloedverwanten en
vrienden in de armen vielen.
Een sombere verbeelding hebben
we er voor noodig, 'k zou bijna zeg
gen moed om te denken, als we ons
gaan voorstellen welke tooneelen daar
in den donkeren sterrennacht zijn afge
speeld en moeten afgespeeld zijn
tooneelen, waarbij de vrouw haar man
niet wilde verlaten en met geweld in
de reddingsboot moest worden gezet;
of waarbij een grijs echtpaar moedig
denzelfden dood ging stervenof
waarbij, onder het dreigen van het
onvermijdelijke, het dierlijke in den
mensch wakker werd «n de drang naar
zelfbehoud elk medegevoel had uit-
gestooten.
Daar ic geworsteld met den dood.
Daar is gebeden door nenschen,
die verleerdhadde» hun God *ftn te
roepen nren lang.
Haar is hartroerend afscheid go
mmen.
Daar is een AUgabig gehuil van ver-
terijfelewJe*, wawRWdgen, fterven-
4§n opgegaan en die het hoorden,
Pillen JsHt hl* leven leeg, blijven
hporenen men heeft getracht
het met gezangen te overstemmen en
va# nit het riataeA aehip klonken
de Innen va» «en .godsdienstig Red.
„New, er is geen Doschrij viijg moge
lijk vm wat daar in eeniam uren is
geleden door menschen, die uit de
grootste weelde pioteeüag werden ge
stort in de diepete diende, midden in
het leven opeens in honderdtallen
werden geplaatst voor den dood, die,
zonder aanzien des persoons, den
arme evengoed als den allerrijkste
heeft geveld.
Hoe de dood zijn droevigen arbeid
verrichttelaten we daar niet al
te nieuwsgierig naar zgn.
Laten we niet een wreed genot
maken van het ons verdiepen in aller-
(lei bijzonderhedenstraks worden
ions misschien nog wel vertooningen
van dit drama aangeboden, waar een
ismaak-bedorven publiek zich in ver-
Uustigt, en hoe griezeliger de verteo-
iningen zgn, hoe mooierlaten wij lie
ver inatilte het aafigrjjpende, het di«m-
'ernstige, het tragische gevoelen van n
scheepsramp, zooals niemand er zich
een "kan herinneren. Laten we oog
hebben voor de treffende tegenstel
lingen, zoo schril, zoo ontroerend,
tusschen gewaande menschölijke groot
heid en plotseling ervarenmensohelijke
kleinheid tussqhen den somberen
dood die een plekje van den Goeaan
Wh «tap»# deed .gelijkenen
de ontwaking van het meuwe, jonge
leven om on9 heen in den heerlijken
lentetijd.
En als we die tegenstellingen tus
schen grootheid en kleinheid, tus
schen dood en leven diop hebben ge
voeld, dat wij dan zoeken naar
de verzoening in God.
De tegenstelling is treffend tusschen
wat het menschelijk vernuft bedenkt,
tusschen wat door menschen wordt
ondernomenen wat menschen,
ondanks al hun vernuft en onderne
mingsgeest, telkens als hun kleinheid
en zwakheid moeten ervaren.
Zietdaar vaart een zeeboot uit,
aan een paleis gelijk, reusachtig in
alles, biedend de uitgezochtste weelde,
toegerust met wat maar aan inrich
ting, gemak en genot was te beden
ken, het grootste zeeschip dat ooit was
gebouwd dat niet noodig bad
bovenmatige veiligheidsmaatregelen,
want het scheen alle gevaren te tar
ten, het stoomde uit, alsof het
uit wilde dagen de elementen, de na
tuurkrachten, de kwade kansen van
elke zeevaarten die er zich aan
toevertrouwden, mochten dat doen in
het volste vertrouwen, mochten zich
overgeven aan spel en genot, doen
alsof zij op den veiligaten bodem ston
den, alsof zij niet waren ver van de
hunnen afstanden zijn er immers
niet meer in onzen t\jd, die met on
zichtbare draden de thuis-blijvenden
en de afwezigen met elkaar weet te
verbinden.
Daar voelt een mensch zich groot
en machtig door. Dat maakt hem tot
godheid in'eigen oogen, den mensch
van den nieuwen tijd, die in zelfbe
wuste kracht en in moedig zelfver
trouwen geen belemmeringen moer
ziet langs den weg van zijn willen
en kunnen de overwinnaar, die rus
tig inslaapt en voortslaapt op den Oce
aan, die immers niet langer onzeker is.
"Wat zou de vernuft-mensch, de kracht-
mensch van den niouwon tijd, hebben
te duchten Losgerukt voelt hij zich
uit de boeien van 'machteloosheid en
afhankelijkheid. Van natuurproduct
heeft hij zich opgewerkt tot natuur-
beheerscher. In stoutheid vaji verbeel
ding ziet hij de dagen komen van
alles weten en alles kunnen, van vol
komen vrijheid en oppermacht
misschien zelfs, van levensverlenging,
van aardsche onsterfelijkheid.
Dan, ja dan, zou het toppunt be
reikt zijn, als zelfs de dood was over
wonnen
Zoo denkt hij en droomt hij
totdat opeens de werkelijkheid zijn
denken en droomen yerstoort, en hij
beseft dat er nog krachten en invloe
den en omstandigheden zijn, sterker
dan hij, die den spot drijven met al
de werken van zijn geest en zijn
handen, en met ironie vernietigen
wat hg zoo trotsch had opgebouwd.
Grooter en geweldiger dingon zijn
er dan menschenvernuft. Onzichtbare
reuzen gaan er rond en in reuzengreep
vermorzelen zij wat kleine menschen
deed denken dat zij goden waren.
Onheilspellende machten aanschouwen
ons werk en als wjj den slaap den.
veiligen slapen, plegen zij hun sluik
moord.
Weg is dan onze grootheidswaan
Gebroken ligt dan onze trots. En ver
vlogen zijn dan de illuzie's onzer
onoverwinbaarheid. Dan voelen wij op
het pijnlijkst dat we klein zijn en
zwak, afhankelijk van het onbereken
bare, nietige sohepselen tegenover het
onmetelijke, onbegrensde en onafwend
bare dan is er geween, gejammer
en gehuil van doodelijk beangsten
dan speelt zich af een aangrijpende
tragedie die geboren wordt uit de
tegenstelling tusschen waan en wer
kelijkheid, tusschen ingebeelde groot
heid en wezenlgke kleinheid, tusschen
gedroomde oppermacht an blijkende
zwakheid. Dan tuimelt de groote'
mensoh van zijn voetstuk en hij ploft
neer in den angst voor den dood die
voor hem staat, voor de vernietiging
die hem en zijn werk een graf bereidt.
Die tegenstelling is treffend, tot een
les.
Nu treuren ouders om het verlies
van hun kind.
Man en vrouw zijn van elkaar ge
rukt.
Die in feestkleed waren bij hun
redding, zullen nu gaan in rouw. Over
stelpend is veler smart, onvergetelijk
de slag die hen trof, onherstelbaar
hun verlies.
Maar nog eens laten wij niet
te voel ons verdiepen in de bijzonder
heden, niet onkiesoh worden in onze
nieuwsgierigheid. Maar laten wij de
tegenstelling zien en die omzetten in
een herinnering, een waarschuwing,
een les I
Mensch, blijf beseffon en erkennen
uw kleinheid en afhankelijkheid
Laat, bij alles wat ge onderneemt,
toch hot bewustzijn blijven dat niet
alles in uw macht is. Legt af uw
grootheidswaan hoe hoog ge ook
zijt gestegen, gij blijft als de Icarus
die zich vleugelen aanbond om op te
vliegen naar do zon de val komt
en de pijnen en smarten zijn te he
viger voor den mensch die vergeten
was dat hij mensch is.
Wees mensoh vaq.den nieuwen tijd,
in een wereld waarin alles een nieuw
aanzien heeft, waarin gemoedelijke
huisjes hebben plaats gemaakt voor
reuzengebouwen, waar het moderne
leven hoogty viert in nieuwe lijnen
en vormen, in een nieuwe beweging en
een nieuw schoon wees kind van
dien tijd, past u aan aan nieuwe toe
standen, leeft mee met al de kracht,
die in u is, met geheel uw geest, zon
der te willen blijven hangen aan wat
oud is en voorbijgaandstaat niet
vijandig, maar goed gezind tegenover
de vernieuwing van alles en het valt
niet te ontkennen en het is niet tegen
te gaan dat er oen evolutie is, die
onze oude wereld tot oen nieuwe gaat
maar laat geen grootheidswaan u
bevangen, geen zelfaanbidding u doen
uitschudden het gevoel van kleinheid
tegenover het groote Al, geen inge-
beeldo almacht u blootstellen aan de
wreedste ontgoochelingen
Laat blijven uw kinderlijkheid, uw
kleinheidsbesef, uw afhankelijkheids-
belijdenis en laat telkens als andere
dan menschel ij ke krachten hun spel
drijven met menschen werk, de ware
Wijsheid tot u spreken, om u te
zeggen dat ge mensoh zijt en mensch
blijft.
Niet als een eenling zal de scheep:
ramp, waar heel de wereld nu vol
van is, blij«$n in onaen4$d. Andere,
misschien nog erger, cw&pen zullen
we beleven, $s de teenniejk nog grooter
vorderingeo jfreeft gemaakt en men
schen 8tee<H«^|r durven ondernemen
Maar ze aiet zoo tragisch
te zijn, als |e menschen hun Wijsheid
gelykelijk mot hun kennis doen toe
nemen, zoodat zij bedenken dat de
onzekerheid blijft en zij hun geluk
niet afhankelijk gaan stellen van wat
teleurstelling brengen kan.
Wie bouwt op voorbijgaande en
afhankelijkd grootheid, zal smartvol
ervaren dat fig klein ,is en met
't verlies van zijn geluk is alles ver
loren. Maar de mensch van den nieu
wen tijd, die ook bedenkt dat wetten,
krachten, invloeden en omstandig
heden, onafhankelijk van zijn wil,
zijn levenslot blijven bepalen, Bal een
ander geluk zoeken dat onverstoor
baar is en voor zgn innerlgk leven
een steun, die hem zedelgk sterk maakt
als de onheilsdag is gekomen.
Moeielijk 't is waar valt het
don mensch, die eigen grootheid voelt
an ^e wonderen aanschouwt van het
menschelgk vernuft, om zich in klein-
hoidsbosef te buigen voor hoogere
dingon, maar het is noodig, zal er
harmonie komon, evenwicht.
Noodig is het, zullen we komen tot
do verzoening tusschen kunnen en
niet kunnen, tusschen vooruitgangen
afhankelijkheid, tusschen de wonderen
der techniek en de teleurstelling, tus
schen het nieuwe leven van den nieu
wen tijd en de dagolijksche ervaring
dat we kleihe, nietige meuschen blijven.
Nog is er de eenzijdigheid, de dis-
harmonio, het gebrek aaa ovenwioht,
want er is iets verloren, er is eon te
kort aan religieus besef. Voor God
moet weer worden gebogen. In Hem
moot weer worden geleefd on gestor
ven, door hernieuwing van het bewust
zijn dat we Godes zijn. Aan idealen
moet het nieuwe leven weer dienst
baar worden gemaakthot moet wor
den gesteld in Mfc lioht Godshot
geloof moet zijn plaats herkrijgen,
opdat hot alles wijde en verheerlgke,
opdat de echte verzekerdheid en do
waarachtige veilighoid wederkoere.
Wel schrijnend was de tegenstelling
zooals wij haar zagen bij de jongste
schoepsramp, tusschen menschelijko
grootheid en haar vernedering, tus
schen het nieuwe dat onvernietigbaar
leek en vernietigd werd maar als
een tookomstprofetie willen wij hot
aanvaarden dat er gebeden werd en
godsdienstige zangen weerklonken,
toen meer dan duizend menschen wer-
denopgoschriktuithunonbezorgdheid...
gebeden zal er worden en God weer
in zangen goloofd door den nieuwen
mensch, als hij zijn kleinheidsbesef en
afhankelijkheidsgevoel hooft herwon
nen on hij weer zeggen kan„ik ben
des Hoeren, hetzij ik leef, hetzij ik
Bterf." Als dat de belijdenis wordt,
zal hot geen tragedie meer zijn, maar
een mogelijkheid die werkelijkheid
wordt, als hetgeen menschen hebben
opgebouwd, wordt vernield, en in
berusting zal elk lot kunnen worden
gedragen. In kracht blgft de voor
uitgang zich openbaren, maar als er
de wijsheid aan is gepaard, zal de
schoonheid worden bereikt, zal er oen
nieuwe schoonheid komen over den
nieuwen tijd, de schoonheid van het
zijn wedergekeerd tot God, van het
in kleinheid zich wederom buigen
voor het Onuitsprekelijke.
Als oen waarschuwend teeken des
tijds wil ik de ramp zien der laatste
dagen. En boveD de jammerkreten en
smartetonen uit, hoor ik de stem Gods,
di,e zegt„leeft en sterft in Mij, voelt
en weet u de Mgne".
Dit is de verzoening die uitrijst
boven de tegenstelling.
Nog een andere tegenstelling heb ik
u genoemd bij de herinnering aan het
geen gansch de wereld ontroert, en
haar voor een oogenblik alles heeft
doen vergeten.
Ziet, het is rondom ons heen volle,
blijde lenteHet is de zoete tijd
van bloesem en vogelenlied, van
zonnevreugde en levensvernieuwing I
Een wonder genot is den mensch de
lentetgd der natuur met haar teer, jong
groen, haar koesterende warmte, na
de herrijzenis uit den winterslaap.
Lenteal wat we aan lieflijks
en zachts kunnen bedenken, ligt in
dat woord opgesloten.
Het is al blijheid en dankbaarheid
wat we voelen, aUzjjis gekomen, zij
de prachtvolle, de Wereld-herscheppen
de, betooverende lente, die ons uit-
noodigt ten levensfeest.
Te midden van dat feest, nu we den
levenszanc zingen, bloemenplukken en
kransen vlechten, te midden van onzen
jubel om heb jonge, beloftevolle leven,
klinkt er opeens een somber doodsfied
eö worden we met onze gedachten ge
trokken naar den bangen nacht op zee,
waar honderden krampachtig het levei
willen vasthouden en het toch moeten
loslaten, waar het opkomend morgen
licht zijn stralen worpen gaat over
ronddrgvonde lgken.
Lontq en levensvernieuwing,
Levensvernietiging en dooa
Treffende tegenstelling.
't Leven is zoet. Een mensch heeft
al heel weinig meer te hopen, als hg
het leven moe is. En al heel weinig
moet hij liefhebbon, als hg niet wor
stelen zou met boven monsohelijke
kracht om behouden te big ven en
weer te zien dien bg een „tot weer
ziens" toeriep.
liet is dagelijks dat do tegenstelling
ons treft tusschon dood en leven.
Beurtelings is het geboren worden en
sterven van menschen ons tot vreügd
pn leed, waar wo het eone van zien
als liohtv hot andere als duisternis
hoe dikwijls zonder verzoening.
En toen is ook hier de vorzoouing.
In vorming en vervorming gaat het
al voort. Er is nergens vernietiging.
Wat is, blijft, in andere on telkens
veranderende verbindingen gedaante,
zonder verlies van stofdeeltje of kracht.
Het oneindig geheel kent geen ver
meerdering of vermindering en het
leven dat alles doortrilt is onafgebro
ken, zelfs al lijkt hot gestorven. Men-
8chelijkorwiis is ons sproken van leven
en dood als tegenstelling in de na
tuur. Het is óón leven dat alles door
stroomt, óón rustelooze beweging die
gaat door alles, al zijn dat feveij en
die beweging ons tot eon mysterie.
De natuur kent geen winter van
doodschheid er» geen lente van her
leving wij leggen er die gedach
ten in.
Maiir we zijn nog niet met, don dood
verzoend, al zien wij zoo do natuur,
het heelal. Want wo zoeken een ander
leven, in tegenstelling mot een anderen
dood, een persoonlijkheidsleven, een
bewustzijnsleven, het leven van ons
ik, het loven in hoogston vorm. Is
dat loven vorniotigd, als de stofver-
binding wordt ontbonden Is hot aan
een verdwijnend gedachtebeeld gelijk,
ons geestelijk leven Zijn zo weg, die
wo liefhadden, om wier dood wij treu
ren Is de dood een absurditeit Is,
toen de laatste doodssnik werd gege
ven, en het stil was geworden op den
oceaan waar honderden om levensbe
houd hadden gesmeekt, is toen ver
nietigd tot eeuwige vernietiging wat
er in hen was geweest aan gedachte,
aan bewustzijn, aan gevoel, aan ver
langen, aan liefde Waar het stoffe
lijk heelal éón leven o^onbaart en geen
dood kent, zou daar in de geestelijke
wereld wèl zijn de dood als eeuwige
vernietiging? Wat meer is dan stof;
wat het hoogste is dat wij kennen;
wat aanleg in zich heeft zónder dat
die aanleg tot volle ontplooiing kwam;
Wat wij goddelijk noemen omdat het
beminnelijk is en eerbiedwaardigwat
den monsch eigenlijk tot mensch maakt,
zou dat, bij verandering in de stof,
ten onder gaan
Maar wat zouden wij vraag stellen
op vraagLiever uiten wij wat wij
in ons dragen ais geloof, als innige
overtuiging, en zeggen dat het beste
in den mensch niet kón ondergaan,
dat er geen tegenstelling is tusschen
leven en dood, omdat er in den mensch
is ^en tgdelgk door hem heenstroo-
mend, eeuwig, goddelijk leven. Eén
groot al-leven is er, en in dat al-leven
zgn we allen omvat. God, die in alles
is die misschien alles is is in
ons alB geest, als goddelijkheid en dat
is onze onsterfelijkheid.
Niet allen en niet altgd zijn we
er ons van bewust. Waren allen er
zijn
alle:
zich van bewust, er zou meer zelf
respect, meer zelfveredeling, meer
levens verheffing zgn, want wie God
in zich ziet, heeft God in zich ook
lief. Maar er zou ook geen tegen
stelling, geen soherpe, schrgnende
