ISEL ITS, and el; HUIS No. 11852. .wing! looping da, XTïevvrxrs- ©rtezxtxeToleud. voor Groixd.a. ©xu Oxo.str©3x©x„ 51e Jaargang. Zaterdag 27 April 1912. OEMAN Eerste Blad. Wertrouwan aaRRan? elareu. ndantzig, TZ5-A- Gouda, irr in q ïïeeren WARENHUIS, Spuislr. Du Haag. Alle l.ie- e. Halst. Artikelen ind Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82. FEUILLETON, sfatn óm tSllooós. 1 weet' dst IPi •tak zot ah bet er op aankomt! Op n kan Ik rekenen, de moederliefde zal krachten varleenen t 1.25 V geeft Notaris inn A Zn., Gmuja D. iZ. Dit Nummer bestaat uit twee bladen. dert twee di was en eerst ladruppels a f 0.76. HOOGEN. v. ABS- last wat an Woningtoez., iderstandscomm. DIE8T. aflevering. es: rpakking onzer lelruldig wordt raoparaten van den man te op, dat roode )r. II. Nanning, woord »K.ina- NIET uit onze Men eische ng en afslag 2 en 9 MEI js voormiddag» fiehuis „HAR- rkt aldaar, ten Haastrecht ge- de mogelijke onzedelijke stembus- zegepraal van de vrijzinnigen, zooals de „gezaghebbende wereld" het heeft genoemd. Ieder vrijzinnige is in de coalitiekrachten toch direct „gezag hebbend” als hij het monsterver bond in het gevlij komt, al heeft hij in eigen kring ook slechts atomen in de melk te brokkelen. ’t Was echter niet zoozeer om dit te zeggen, dat wij de pen opnamen, al moest ons ook dit van het hart. We willen het ook eens hebben over die „practische politiek”, waar die naam gelegen, 1 gas- en water- ten voorzien 'pacht van den □in en van den kis is gebouwd, hoek Bleekers- b. 1 te Gouda, laren. Laatste 3 werk- ler veiling van >t 4 uur en op uur. ceel best te Zevenh nieen, rjj geregeld tgdig n ontvangen van ten, vermakaljpc- ■e dan ia onze komen, dat de Grondwet toeliet '4 was een liberaal ministerie, het ministerie- Pierson-Borgesius-Lely, dat aan het Nederlandsche volk de eerste en helaas eenige sociale her vorming gaf, waaronder de Onge vallenwet, die voor den arbeider toch zeker millioen maal meer waard is dan welk democratisch vertoog ook. Waaruit wij voor ons de con clusie trekken, dat er maar ééne partij is, waarvan de leden tot wer kelijke democraten kunnen worden opgevoerd, en wel de liberaleom dat men hun daarvoor maar in het rechte licht heeft te laten zien wat het v r ij h e i d s beginsel eischt. Zoo ziet men dan ook in de liberale kringen de democratische idee meer en meer veld winnen, niet alleen dat uit haar de vrijzinnig-democra- tische fractie voortkwam, maar men behoeft slechts de politieke historie te kennen, om te weten, welke over winningen de democratie in de Li berale Unie sinds hare oprichting in 1884 heeft te beteken, en hoe ook de vrij-liberalen aan de greep van haar machtigen arm niet zijn ontkomenwelk een hemelsbreed onderscheid er is tusschen de libe ralen van thans en die van 30 jaar geleden. We gaan vooruit, les idéés marchent, mocht de heer Goeman Borgesius terecht zeggen, bij de behandeling van de kiesrechtmotie in de Tweede Kamermaar misschien kan men dat alles niet zoo meer zien, als men het optrekkende leger is vooruitgehold. Dat dit leger in ge- stadigen pas in de richting der de mocratie optrekt, kan niet worden ontkend. Want die „liberale idee” n’en déplaise „Democraat” is de v r ij h e i d s idee, en die haar getrouw blijft, kan niet anders dan bij de democratie terecht komen. (dlllkSlHE (II UiA NT. PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per post,1.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad1 50 Idem franco per post,1.90 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLamos Tiexdswsg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren is dit onwederlegbaar, dat het eenige middel, om de Rechtsche coalitie weg te krijgen, is, eene Linksche daartegenover te stellen, en dat men in het huidige politieke stadium dus slechts de keus heeft tusschen de eene of de andere. Het is heel aardig schoone vertoogen te houden over eene concentratie van demo craten van Links en Rechts, en wij zouden ook de eersten zijn, om, ware die mogelijk, tot hare totstandko ming mee 'té werken, maar we kunnen het Dr. Bos slechts nazeggen, dat van de Rechtsche democraten, die hunne democratie aan de machts- coalitie ten offer hebben gebracht, in dat opzicht niets te hopen valt. Of, om in Dr. Bos’ eigen woorden te spreken„Jaren lang is die wensch geuit van Links. Is ze ooit beant woord van Rechts Integendeel, het meest pertinente blauwtje, dat ooit een schoone, een volhardenden ijver liet loepen, viel de democratische Linkefzijde ten deel." Waar de zaak zoo staat, is het kiezen of deelen. En, al zou con centratie zonder meer als middel van verweer tegen het zwart-blauwe bloc iï l’instar van Duitschland en België reeds gewettigd zijn, bij ons valt dat kiezen zeker uiterst makke lijk, waar die concentratie ten onzent ten zeerste zal bevorderen de ver vulling van den eersten van alle democratische eischen, algemeen kiesrecht voor mannen." (Het gaat toch niet om de vraag, of men al gemeen kiesrecht voor vrouwen wil of niet wiliedereen weet, ook Mr. Troelstra heeft het moeten erkennen, dat van vervulling van dien eisch in 1913 niets komen kan, wat de stembus ons ook zal brengen.) Waar nu én V. D. Bond èn Li berale Unie voor dien eisch strijden, en de vrij-liberalen zich daartegen niet verzetten, kan dit leger voor algemeen kiesrecht optrekken als voorhoede, centrum en achterhoede, en zal de overwinning, als ze in 1913 behaald wordt, als logisch PRIJS DER ADVERTENTIÊN: Van I—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel meer .0 .10 By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 35 bij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. aonie", 8V, uur, Bond vanOnd- ifd. Gouda. u Genoegen 8 u. meel” Kr. W. tvrouwe de la sakbord”, 7‘/> u., fc F. O. Olympia. Ons Genoegen”, de Zangvereen. Das Lied von „concentratiehelden” zoo weinig kijk op zouden hebben. Practisch is de eenige vraag voor 1913: Wilt gij al of niet voortzetting van het coalitie- ministerie Heemskerk'? Wij zullen „Democraat" zelfs niet de onaange naamheid aandoen hem die vraag te stellen; van iederen democraat staat het toch vast, dat hij deze vraag niet anders dan met een don derend neen kan beantwoorden. Hoe zou Democraat een ministerie aan het roer willen laten, dat ons stellig geen algemeen kiesrecht geven zal, dat van mogelijkheid van invoering van vrouwenkiesrecht door verbre king van de grondwettelijke kluisters, niet wil weten Hoe zou Democraat dit ministerie willen bestendigen, dat in Dr. Kuyper’s Oog de schoonste lauweren zal lubben geplukt, als het bij de Grondwetsherziening door ver andering van art. 192, den dood steek aan ons openbaar onderwijs zal hebben toegebracht? Hoe zou hij mede kunnen werken tot het doen zegevieren van eene belasting- politiek, die zoo ondemocratisch mo- geljjk door verhooging van het tarief, de lasten legt op de schouders van hen, die het minste draagkracht hebben, afgezien van het avontuurlijk spel, gespeeld met Neerlands wel vaart. Hoe zou „democraat” zich kunnen vereenigen met de steeds toenemende neiging van dit kabinet om de gezonde vakorganisatie in haren groei te belemmeren, en wat niet al? „Democraat” wil dus deze coalitie niet; ze beantwoordt toch zeker ook niet aan zijn criterium „van te stemmen op een gemeen schappelijk programdat het achter zich heeft een kamp voor gezamen lijke beginselen of vóór zich de ze kerheid om deze als overwinning te willen en te kunnen doorvoeren.” Maar men komt, tenzij men sociaal-democradt is, en alleen aan de negatieve politiek der critiek doet, er niet af met enkel te zeggen, wat men niet wil. Men moet ook zeggen wat men w 1 wil. En nu Lieve tante, ge zult uw Karei wederzien niet alleen in den droom, maar in werkelijkheid. Hij leeft nog, hij is hier in Hamburg. Hildegard I Je ijlt, je spreekt war taal I Kom, bezin je tóch, arm kind I riep de onde dame en zij keek haar nicht bezorgd aan. Maar Hildegard haalde den brief te voorschijn en vroeg: Zijt ge sterk genoeg om alles te hoeren en ook al het leed te dragen, dat in dezen brief besloten ligt? Geef hier den brief, mjjn arme Karei beeft hem geschreven, ik herken zijn schrift, riep Mevrouw Brinken, met bevende hand het papier grijpende. O, God, gebeuren er nog wonderen Zon ik nog zoo gelukkig kunnen wor den? snikte zjj. Doch hare tranen bedwingend, viel zij Hildegard om den hals en zeide Ik wil nu niet denken, niet vragen hoe dit allee in elkaar zit hoe mijn Karel no lang verborgen kon blijven zonder eenig leven,toeken te geven. Breng mij maar spoedig bij hem, dat ik hem in mijne armen kan sluiten. Eerst dan zal ik gelooven dat ik niet droom I Hildegard hernam: Zoo spoedig kan ik n niet bij ham brengen. Eerst saoet ge allee lagen voor zaken op reis den volgenden dag werd terugverwacht. Ook liet Carola Fre deburg juist vragen of Rena den avond bij haar mocht doorbrengen, de meis jes hadden elkaar in een winkel aan getroffen, men zou zorgen dat Rena nog vóór tien uur in het rijtuig van den senator veilig werd thuisgebracht. Zoo stond niets aan de uitvoering van Hildegard’s plannen in den weg. Met een weemoedig lachje op het bleeke gelaat kwam mevrouw Brinken op dit oogenblik binnen. Ik neb zoolang geslapen en CL zoo mooi gedroomd, zeide zjj. Mijn Karei leefde, nog, ik zat naast hem en hield zijn hand in de mijne... maar wat scheelt ie, Hildegard? Wat zie je me vreemd aan I Met die woorden nam de oude dame plaats en keek vol verwachting haar nicht aan. Tante, sprak de gravin, ik weet dat ge allee kunt dragen wat God u oplegt. Het heeft u nog veel vreugde, maar ook veel leed voorbeschikt. Uit mjjn mond zult ge dit allee vernemen. Zeg mjj spoedig wat je te zeggen hebt. Die onzekerheid is hst pijnlijk,te van alias! Hildegard sloot de onde dame in hare armen en zesde toen: De concentratie zou een puur liberaal denkbeeld zijn en daarom uit den booze. Want de liberalen zijn niet met hun tijd meegegaan hadden ze dat gedaan, er zou geen bezwaar hebben bestaan voor de vrijzinnig-democraten, die vooral aansturen op leniging der sociale nooden, naast eene doorvoering van den democratischen eisch van alge meen kiesrecht voor mannen en vrouwen, om dien naam prijs te geven. We hebben ons ietwat ver baasd, toen wij die woorden lazen. Zeker, wij zullen de laatsten zijn om te ontkennen, dat het liberalisme, dat voornamelijk den derden stand ebenbtlrtig maakte met de beide anderen, allerminst de deur terstond open deed, toen de vierde stand om zjjne rechten aanklopte dit is his torisch uiterst verklaarbaar, waar nooit eene partij, die langen tijd overheerschende was, direct tot het inzicht te brengen was, dat steeds nieuwe taak haar wachttedat de vrijheid nog aan anderen moet ge bracht worden dan aan eigen stand- genooten. Maar daar staat tegen over, dat dit inzicht dan toch maar het eerst bij hen gekomen ishet was een liberaal, mr. S. van Houten, die de wet op den kinderarbeid gaf het waren liberalen als Kerdijk, Veegens en Goeman Borgesius, die onder de eersten waren, die in ons land voor algemeen kiesrecht streden; het was een liberaal, Tak van Poort vliet, die eene poging deed om tot het meest uitgebreide kiesrecht te weten wat in dezen brief staat, eerst moet ge uwe krachten verzamelen voor de ontmoeting met hem 1 Hildegard dwong de oude dame om weer op de sofa plaats te nemeu de arme moeder beefde van aandoe ning. En toen nam de jonge moeder den brief in de handen en deelde aan haar tante den inhoud van dit schrij ven mede. Voorwaar een moeilijke taak. Het waren pijnlijke oogenblikken Brinl voor beide vrouwen. Menige smart-, kreet, menige zucht kwam over df lippen van de arme tante Brinken\ Nadat zjj alles had vernomen, zat zjj nog langen tijd met gevouwen han den, zonder een woord te uiten groote tranen rolden over hare wan gen zonder dat zjj die droogde en Hildegard waagde het niet, dit be angstigend zwjjgen te verbreken. Ein- delijk stond mevrouw Brinken op, keek rond alsof zjj uit een droom ontwaakte, en zeide halfluid Mjjn God, ge hebt een zwaren op mjjne schonden gelegd. Alles ik tot heden, te dragen had, was licht in vergelijking met deze smart! Maar Gij zult mij helpen en bijstaan dat ik niet meer aan mjjn kommer denke, maar dat ik heenga om mjjn ongelukkigen, met schuld beladen zoon Naast de stemmen van mannen als Dr. Bos en Mr.. Treub, die, de eerste in geschrift en woord, de tweede in zijne rede, onlangs te Assen gehouden, op concentratie van de vrijzinnigen hij de stembus van 1913 aandrongen, deed zich 12 April in het officieel orgaan der vrijzinnig- dempcraten een heel ander geluid hooren. Democraat schreef daarin een artikel „Vertrouwen wekken”, waarmede wij ons niet kunnen ver eenigen. Het zou te veel plaatsruimte vor deren bedoeld artikel geheel over te nemen, waarom wij zullen volstaan met onze bezwaren daartegenover kenbaar te maken. Bedoeld artikel toch getuigt o. i. van absoluut gemis aan begrip van den ernst van den politieken toestand dien wij doonnaken, welk gemis duidelijk wordt uit toon, inhoud en strekking van het artikel. Iemand, die mannen als Bos en Treub, om in de eigen partij van den schrijver te blijven, blieft te betitelen als „concentratiehelden”, en jagers naar applaus met of zonder champagne, haalt men niet zonder verdriet aan. Iemand, die beweert, dat de vrij zinnig-democraten, toetredende tot eene concentratie van de vrijzinnige groepen op algemeen kiesrecht, hun beginsel zouden verloochenen, kent óf de historie van de afscheiding in 1901 niet, öf wil ze niet kennen iemand, die op dit oogenblik een wapen aan de coalitie in handen geeft em haar bestaan te verdedigen, mist elk gevoel van politieke ver antwoordelijkheid, want hij kan er zeker van zijn, dat alle coalitie- propagandisten met zijn artikel ge wapend, zullen waarschuwen tegen vergiffenis en vrede te brengen. Hil degard, breng mij bij hem, mijn hart verlangt naar hem rwijn kind Ik wist dat uwe moederliefde sterker zou zijn dan al het andere, lieve tante sprak de gravin, terwijl zij de oude dame teeder omhelsde. Maar gij, myn kind I Gij zijt nog het allermeest door hem benadeeld. Wilt gij hem zien I Wilt gij hem ver giffenis schenken vroeg mevrouw Brinken aarzelend. Kent gij mij zoo weinig, tente Een uur later vinden wij Karei Brinken geknield aan de voeten zijner moeder. Hy verbergt het gelaat in de plooien van haar kleed en schreit heete tranen, terwyl hare handen op zijn vergrijsde haren rusten en zij ernstige, maar troostende woorden tot hem spreekt. Hildegard staat een weinig ter zyde aan het venster. Kom nu bij ons wil je? Hildegard? zegt mevrouw Brinken, terwijl zij hem wenkt op te staan. Karei zou zoo gaarne ook van neen woord van vergiffenis hooren en de moed ontbreekt hem om te vragen. Met gebogen hoofd naderde Karei de vroegere spadgenoote zynor jeugd, die zich omgekeerd had en hem beide handen toereikte. i (Wordt vervolgd). 46) In haar hart bad zij„O God, help mij en toon my Uw heiligen wil r En zie het werd stil in haar bin nenste, haar inzicht verhelderdezij wist wat zij doen moest! myne kinderen, mijn arme Manfred, mijne geliefde Rena, gij zult niet van allsandar gescheiden worden zooveel -in'. mijn vermogen ie, zal ik trachten nw beider geluk onbewolkt te laten, sprak Hildegard, met tranen in de oogen en den blik naar den hemd gericht, en gjj dierbare tante, slaap nu nog rustig, zonder ie weten DtHazhnt genomen hebbende, ging de gravin aan haar schrijftafel zitten, bevend vloog de pen over het papier, daarna verzegelde zjj den brief en gaf dien aan den wachtenden man. Zii Het tref rtaHrig, dat Manfred se-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 1