Zomersaisoen 1912.
\m\mm van diniiiihiitimad
D. SAMSOM, Gouda,
m.
Jtrnoló Spoel."
Gemengde Berichten.
Laatste Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
Offlcieele Prijscourant
f I
Hg het adres ii een toelichting
gevoegd.
De Rijkswaterstaat.
In den loop van dit jaar worden
belangrijke veranderingen verwacht
in het ingenieurs-personeel van den
Rijkswaterstaat in verband mot het
door den heer P. H. Kemper, hoofd
inspecteur-generaal te kennen gegeven
voornemen, om s|jn ontslag mt die
betrekking te vragen.
Ook do voorzitter van den Raad van
Toezicht op de spoorwegdiensten de
heer E. D. Kits van Heijningen, is
van plan tegen het eindo van dit jaar
nit 's R|jks dienst te treden.
Pest op Java.
By het departement van koloniën
is ontvangen het volgende telegram
van den gonvornonr-genoraal van Ned.-
lndië, d.d. 29 dezer, betreffende post-
gevallen op Java gedurende het tijd
vak van 10 tot en mot 23 dezer
Afd. Malang20 nieuwe pestge-
vallen21 dooden.
Madioen13 nieuwe gevallen, 12
dooden.
Khediri: op 9 dezer 1 doodelijk
geval.
Kamerverkiezing district Hoorn.
Bij de gisteren gehouden herstem
ming voor oen lid van de Tweede
Kamer in het district Hoorn zjjn uit
gebracht het aantal kiozars js 8846—
5746 geldige stemmen, waarvan 3903
op don hoor W. J. E. H. M. de Jong
(U.L.) on 1842 op don heer H. Ch.
Vegthel (A.R), zoodat de hoer de Jong
gekozen is.
Hij do eerete stemming, op 22 dezer,
warden ar 0899 geldige stemmen uit
gebracht, waarvan op mr. D. Pook
(U.L.) 14, L. Iloejenbos (8.D.A.P.)
1218, W. J. E. H. M. do Jong (U.L.)
2750, Fr. Netschor (Vr|jz. Dem.) 25,
1). Tounisson (Agrariër) 277, on H.
Ch. Vegtel (A.R.) 2109 stemmen.
Uit bovenstaande cgfers bljjkt dat
op den heer de Jong b|j dozo her
stemming 1147 stemmen meer zijn
uitgobraoht dan op 22 dezer, terw|jl
het stemmenojjfor van den a.-r. can-
didaat 267 is teruggegaan. Deze uit
slag is daarom niet alleen een succes
voor do liberalon, dooh togolükertijd
een alles behalvo oorvolle nederlaag
voor de anti-revolntionnairen.
Het verheugt ons dat het district
Hoorn zich zoo goed hoeft gehouden
en w|j twijfelen er niet aan of de
nlouwo afgevaardigde, die getoond
hoeft naast grooto werkkrnoht een
warm hart te bezitten voor do vrij
zinnige zaak, zal op waardige wijze
zijn mandaat in liet Parlement ver
vullen.
Do hoor W, de Jong, onderwijzer
aan do oponbaro lagere sohool aan de
Badhuiskode to Schevening3n, gisteren
in het district Hoorn gekozen tot lid
van de Tweede Kamejr, ia voornemens
om, teneinde z|jn mandaat te kunnen
vervullen, aan hot gemeentebestuur
van Don Haag, te verzoeken hom ver
lof uit zjjn onderwgzersbetrokking te
vorleonen van hét tjjdstip van z|jn
toelating tot den dag, Waarop h|j als
lid van de Kamer aftreedt, t.w. tot
den derden Dinsdag in September 1913.
VRIJDAG 26 APRIL 1912.
(Vervolg).
Aan de orde:
Het voorstel tot asfalteering van
oen godoelto van do Oosthaven.
Do beraadslaging Wordt geopend.
De heer vap dor Ree: M. de V.!
Ik heb natuariyk tefeon dit voorstel
goen boawaar maar het wekte dezer
dagen mjjne verwondoring te zien dat
men aan het werk roods begonnen
was terwijl de Raad hedenmiddag nog
oon beslissing moet nemen. Gaarne
ontving ik dienaangaande eenige na*
dero inlichting.
De Voorzitter: Ik kan den
hoer van der Ree antwoorden dat van
do zijde dor Asphalfc-maatschappy, die
hot werk moest uitvoeren, werd aan-
godrongon on spoed, aangezien zij na
Pinksteren dit werk niet meer zou
kunnen doen. B. en W. die, zooals
den Raad bekend is, toch reeds in
staat waren door hetgeen op de be
grooting uitgetrokken was om de
grootste helft van het werk te doen
uitvoeren, hebben gemeend aan die
uitvoerende maatschappij de machti
ging te mogen geven om alvast te
beglnnon met die grootste helft. Wan
ner de Raad nu besluit om in plaats
van 2000, f3500 voor dit werk be
schikbaar te stellen, dan znllen B. en
W. heden of morgen ook last geven
tot uitvoering van de rest van het
werk.
De heer van der Ree: Danku,
M. d. V.l
De heer IJ s s el s t jj n M. de V
Bij het nemen van het besluit tot het
asphaltheeren van de Oosthaven zat
toch het denkbeeld voor dat daarmede
gebaat zon zijn het onderwas op het
gymnasium. Nu ia men echter juist
aan den anderen kant met deasphal-
teering begonnen, bij het punt dat het
verst van het gymnasium gelegen Is.
Wanneer de Raad dus dit voorstel
verwerpt dan zal niet bereikt worden
het doel dat in beginsel bij den Raad
heeft voorgezeten toen hij besloot tot
asphalteering van die straat.
De Voorzitter Ik antwoord de
heer IJsselstijn dat de Raad zich nooit
er over heeft uitgesproken op welk
punt asphalt zon aangebracht worden,
wel heeft by B. en W. een punt van
overweging uitgemaakt waar het zou
moeten geschieden de Fabricage-com-
missie zelve heeft verschillende punten
genoemd, o. a. de Hoogstraat. Nu is
een van de motieven, waarom aan de
asphalteering van de haven do voor
keur is gegeven, geweest het gymna
sium, maar het is toch niet geweest
het doorslaand motief. Wij willen wel
geleidelijk komen tot het asphalteeren
van oen deel van de Haven.
De heer IJ s s e 1 s t jj n Ik wil nog
vragen of er met die aaphaltmuat-
schappjj gecontracteerd is voor het
geheole werk dan wol slechts voor een
gedeelte.
De Voorzitter; Wjj waren niet
zeker van de toestemming van den
Road en met het oog daarop is voor
waardelijk gecontracteerd per M-.
Do heer IJ s s e 1 s t ij nDus wan
neer de gemeente 2 M^laat asphaltee
ren, dan kan de maatschappij er niets
tegen doen? Dan beeft zij al die voor
bereiding voor niets gemaakt?
De Voorzitter: Aan zoo iets is
natuariyk niet godaoht; men maakt
niet een asphalteering van 2 M*.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het voorstel wordt mot algoineeno
stemmen aangenomen. De heer IJssol-
sfcjjn bleef buiten stemming.
De Voorzitter: Ik twijfel niet
of de Wethouder van oponbaro werken
zal last geven tot voleindiging van
het werk.
Aan do orde:
Het voontel tot verbroeding van
oon gedeelte van den Winterdijk.
De bornadslaging wordt geopend.
De hoor Jongonburgor;M. do
V.l Ik heb ter plaatse een onderzoek
ingesteld maar het komt misschien
doordat ik niet genoegzaam deskun
dige bon ik heb geen sloot kunnen
vinden. Ik heb de teekeningen en de
verdere gegevens geraadploegd, en nu
heb ik wel gevonden een gedeelte
sloot dat reeds geheel godempt was.
Ik kan mij niet voorstellen dat B. en
W. met oen voorstel tot demping van
een sloot komen, welke reeds lang
gedempt is. Het is misschien dat het
een gedeelte sloot meer naar de ach
terzijde is, maar dat klopt niet met
hetgeen in de stukken staat in ver
band met het eigendom van den heer
Verwejj. Ik zou dorhalve gaarne eenige
nadere inlichting van B. en W. ont
vangen.
De heerNederhorst:Ikbegrjjp
niet dat de heer Jongonbnrger het
niet heeft kunnen vinden. Het
is toch duidelyk. Het is het
verlengde van do Bloot, van het
deel dat reeds gedempt is tot de
Kolfwetering toe. Dat stuk is niet
godempt. Het is in het verlengde van
de sloot, die wjj van Verwfcij zullen
overnemen tot de wetering toe.
De heer Jongonbnrger: Ik
heb tooh gezien (lat de sloot gedempt
is. De heoren die er geweest zjjn
zullen mii dat moeten toegeven. Dan
deugen de teekeningon en de ver
strekte gegevens niet.
Do heer Nederhorst:Ikgj^oof
dat de heer Jongenburger dwaalt. De
heer Verwey hooft die sloot voor zijn
eigendom voor */h gedempt, maar
do demping van de rest van do sloot
en daarover loopt het hier moet
de gemeente op zich nemen. Ook het
gedeelte sloot voor den eigendom van
mej. van Ejjk is, voor zoover ik weet,
niet gedempt. Althans, toen de Com
missie er geweest is was zjj nog geheel
open en dat zal nog wel zoo zyn.
De heer Jongonbnrger: Ik
wil den Wethouder van openbare
werken gaarne excuseerenhij is eenige
weken uitstedig geweest en hem zal
nu niet bekend zyn hoe de toestand
thans is. Ik meen zeker te weten dat
die sloot reeds gedempt is. Wellicht
hebben ook andere leden ter plaatse
een onderzoek ingesteldzij zullen
het ook gezien hebben.
Do heer Kolijn: €k kan my
geheel aansluiten bij hetgeen de heer
Jongenburger in het midden gebracht
heeft.' Hier wordt'geld aangevraagd
voor een werk, dat reeds uitgevoerd is.
Gezien de eigenaardige, bijna bljjde
stemming waarin de Raad zoo even
bjj het vorig punt der agenda ver
keerde, twijfel ik er niet aan of hij
zal ook in deze wei den wethouder
van openbare werken ter wille willen
zyn.
Niet alleen dat de sloot voorbij het
eigendom van Vorweij reeds gedempt
is, sterker nog, men was dew week
daar vlak bij reeds bezig in die ge
dempte sloot de palen voor de afras
tering te verwerken.
Ik kan dus niet anders dan mijn
volle instemming betuigen met het
geen de heer Jongenburgor in het
midden heeft gebracht. Ik acht het
een eigenaardige wijze van handelen
ons iets ter goedkeuring voor te leggen
wat reeds uitgevoerd is. Ik stel voorop
dat ik in geene deele de goede trouw,
van wien ook, in twijfel trek, maar
ik zou mij in het vervolg toch niet
met deze wijze van doen kunnen
vereenigen.
De Voorzitter: Ik geloof dat
er een klein misverstand bestaat. Ik
wil dat even ophelderen. Ik twijfel
er niet aan of de heer Nederhorst
zou dat even goed willen doen maar,
geljjk gezegd is, de hoer Nederhorst
is eenige weken de stad uit geweest
en deswege misschien niet geheel op
de hoogte van den toestand zooals
die thans is.
De.heer Vorweij heeft geruimen tjjd
geleden aangevraagd die sloot te mo
gen deiqpen dit is hem toegestaan
zoowel door de gemeente als door den
polder, maar toen is gesteld de voor
waarde dat hij oen nieuwe erfschei-
ding zou maken op 5 M. uit den as
van den weg. Ilij heeft de sloot ge
leidelijk godempt on heeft voor zich
zelf gestold een hek. Hij hoeft ochter
gemeend bezwaar te moeten maken
om zonder vorgooding die 3 a 4 M.
wogbreedte aan de gemeente af te
dragen on toen zijn de onderhande
lingen geopend met den hoer Verwey
en zyn buurvrouw, mej. van Ejjk. Op
grond daarvan is men gekomen tot
deze oplossing, dat de gemeente in
eigendom zou kiijgen alles wat buitién
die 5 M. uit de os van don weg af
zou vallen, maar daartegenover zou
do gemeente als tegomootkoming in
de kosten overnemen het hek in den
vorm van een betaling. De heerop
hebben dus volkomen terecht kunnen
zien dat d$ sloot gedempt is, groo-
tendoels door den heor verwejj zelf,
on oon klein stukje door de gemeente
daarheen is eenvoudig asch gereden.
De heor de Jong: M. de V 1 Ik
wensoh mot een enkel woord de aan
dacht te vestigen op den toegang tot
den weg.
Zoóals de toestand nu is, is de toe
gang treurig. Men heeft daar oen
draaiing en 2 menschen kunnen el
kander op het bruggetje daar niet pas-
seoren. Nij wij daar oen behoorlijkon
weg krijgen mag do toegang daarheen
ook wel verbetering ondergaan. Zooals
hjj nu is kén hij niet bljjven.
De Voorzitter:Ikzalhotdenk-
beeld van den heer de Jbng gaarne
aan B. en W. overbrengendan zul
len wjj er over spreken.
De heer d e J o n gM. de V f Ik
dank u voor uwe toezegging.
De heer D e s s i n gM. ae, V. Mot
een enkel woord wensch ik nog terug
te komen op hetgeen in doze geschied
is. Het publiek ergert zich daaraan en
ik zou gaarne zien dat B. pn W. er
voor zorgden dat zoo iets voorkomen
worde. Hot publiek maakt er een rel
letje van en daarom is het gewenscht
dat dergeljjke dingen niet meer go-
beuren.
De Voorzitter: Ik doe opmer
ken dat B. en W. niet met het pnbliek
te maken hebben maar uitsluitend met
den Raad.
De heor K o 1 jj n M. d. V.Wan
neer dit voorstel door den Raad ver
worpen wordt, krjjgt dan de heer
Verwey niets uitgekeerd?
De Voorzitter: Noendan
krijgt hjj niets.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het voorstel wordt zonder hoofde
lijk»» stemming aangenomen.
Aan de orde:
De balansen on winst- en verlies
rekeningen der gemeente-lichtfabrie
ken over 1911.
Worden achtereen volgens zonder
beraadslaging en zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
Aan de orde:
Het voorstel tot verhooging der
vergoeding aan de Amanuenses der
Rjjks Hoogere Burgerschool voor
hunne diensten ten behoeve van het
Gymnasium.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdeljjke stemming aangenomen.
Aan de orde:
De voorstellen tot inrichting van
een ontsmettingsdienst.
De aigemeene beraadslaging wordt
geopend.
De heer Broekhuizen: M. d.
V.l Het verheugt mjj zeer, dat het
onderwerp ontsmettingsdienst thans
ter sprake komt. Immers, deze dienst
iaat in onze gemeente zeer veel te
wenschen over, want in de meeste
gevallen van besmettelijke ziekten
wordt geheel Onvoldoende ontsmet.
Het groote belang van een goede ont
smetting zal iedereen toestemmen. Een
ieder kan gemakkelijk begrijpen hoe
licht de smetstof, waarmede eventueel
het beddegoed en het vertrek van den
patiënt besmet zijn, aanleiding kan
geven tot nienwe ziektegevallen. En
al zon het voor een reeds zoo zwaar
belaste gemeente als Gouda te kost
baar worden om een volledigen ont
smettingsdienst in te stellen, toch kan
men ook met minder onkosten al zeer
veel bereiken. Het komt er vooral op
aan dat nauwkeurig toegezien worde,
hoe het gebeurt, en dat de menschen
niet behoeven terug te schrikken voor
de hooge onkosten.
Ik betwijfel 'zeer, M. d. V.of de
nu voorgestelde verordening beant
woorden zal aan deze eischen van een
grondige en afdoendo ontsmetting.
Er bestaat te dezer stede reeds een
particuliere ontsmettingsdienst, n.l. die
van de Vereoniging tot bestrjjding
der Tuberculose, welke onder leiding
van haar enquötrice met behulp van
een werkster goedkoop en op inderdaad
voortreffelijke wijze besmette vertrek
ken desinfecteert, zooals ieder die er
kennis van heeft genomen kan weten.
ZooaIb- ik zeide, geschiedt deze ont
smetting door vrouwelijke hulp. Dit
is m. i. door die vereoniging goed
gezien, want door wie kan een grondig
reinigen van kamor, slaapgelegenheid
en meubelen beter geschieden dan
door een vrouw, ^ls er goed toezicht
gehouden wordt door een inspectrice,
die bewezen heeft van de zaak op de
hoogte te zijn?
Men zal mij misschien tegenwerpen,
dat de ontsmetting in groote steden
toch uitsluitend door mannen geschiedt.
Volkomen waar, maar die mannen
hebben een degelijke theoretische en
vooral practische opleiding genoten
en bovendien is het ontsmetten voor
hen dagelijksch werk, zoodat zij er
zeer geroutineerd in zijn, wat niet
gezegd kan worden van de ontsmet-
ters te Gouda, waar ontsmettingen
van woningen van gemeentewege zoo
zelden (in het vorig jaar 6 woningen)
voorkomen.
Daarom is m.i. oen eerste voor
waarde voor een afdoende ontsmetting
te dezer stede, dat het niet meer uit
sluitend geschiedt door mannoljjk
personeel, dat zich zoo weinig ge
oefend heeft. Waar de ervaring ge
loerd heeft dat wij voor ontsmetting
te Goada zoo'n uitmuntende hulp be
zitten in de enquotrice van de Ver
eoniging ter bestrjjding der Tuber
culose, daar ligt het voor de hand
om aan het Bestuur dezer vereeniging
te verzoeken, haar enqu&trice te willen
toestaan zich aan den gemeentelijken
ontsmettingsdienst te verbinden. Dan
kunnen wjj zekeh zijn dat deze, onder
leiding van den geneesheer van het
ziekenhuis, met behulp van een werk
ster en van een werkman van de
fabricage de besmette vertrekken zoo
grondig mogelijk zal ontsmetten.
Een ander belangrijk punt is de
kosten voor particulieren. Het ideaal
zou zijn als ieder gratis van den ont
smettingsdienst gebruik kon maken
wanneer het door den geneesheer-
leider noodig geoorde >ld werd. Immers,
dat ontsmetten is niet alleen in het
belang van de bewoners van zoo'n
huis, maar nog veel meer in het be
lang van de gezondheid vah alle in
woners der 9tad, daar zoo'n besmet
huis het uitgangspunt kan worden
van een grootere of kleinere epidemie.
Geschiedt! de ontsmetting geheel gratis,
dan zon de begrooting echter wel wat
te zwaar gedrukt worden, en juist
opdat het tarief laag zn, zoodat de
ontsmetting niet bemoeilijkt wordt,
wil het Rjjk voortaan de helft der
onkosten vergoeden. Blijft echter het
voorgestelde tarief gehandhaafd, dan
zijn de kosten veel te hoog, zoodat
er veel kans bestaat dat men aan
ontsmetting op idle mogelijke manieren
zal trachten te ontkomen.
Een ontsmetting van 1 kamer met
afmetingen van 5 X 4 X 4 M. met
het gebruik van den ontamettingsoven
komt volgens dit tarief al te staan op
f 19, de ontsmetting van een tamelijk
kleine kamer, b.v. van 4 X 4 X 3 M.
op f 14.20; voor meerdere kamers
komt er dan nog een aardig bedrag
bij. Dat de eigenljjke onkosten niet
zoo hoog zjjn Mjjkt uit het tarief van
de Vereeniging ter bestrjjding der
Tuberculose. Volgens dat tarief komt
de ontsmetting van een kamer te staan
op f 3 k f 4, zonder het gebruik van
den ontsmettingsoven; volgens het
door B. en W. voorgesteld tarief zou
den de kosten voor de kamer gr an de
afmetingen als ik aangaf, zonfler het
gebruik van den ontamettingsoven,
bedragen f 12 en f 7, dus meer dan
tweemaal zoovee). Ieder zal moeten
toestemmen dat het betalen van deze
bedragen door burgers met een klein
inkomen de ontsmetting tegenwerkt.
Met het oog op den openbaren ge
zondheidstoestand is het m.i. het beste,
dat ingezetenen met een inkomen van
f 600 en lager gratis gebruik kunnen
maken van den ontemottingsdienst,
en dat de ingezetenen met hooger
inkomen verdeeld worden in klassen,
waarvan de hoogste f 15 betaalt voor
elke ontsmetting.
In aansluiting aan het vorengaande
wensch ik de volgende amendementen
voor te stellen:
In de eerste plaats de Verordening
op den ontsmettingsdienst der Ge
meente Goada.
De 1ste alinea van art. 5 stel ik
voor aldus te lezen„Onder den ge-
neeshees-leider zijn aan den dienst
verbonden: een inspectrice, bekend
met de methoden van ontsmetting,
eon werkman der Fabricage en een
werkster. Die inspectrice geniet een
belooning van f 4.per verrichte ont
smetting de werkman eene van f 0.30
per nnr, en de werkster eene van 1.25
por dag."
Er zou ook veel voor te zeggen zijn
de belooning van de inspectrice niet
te berekenen naar hot aantal verrichte
ontsmettingen maar daarvoor een vast
jaarlijksch bedrag te stellon, b.v. f 150.
Wanneer een van de loden daaraan
de voorkeur geeft en een amendement
iw dien geest indient, zal ik mjj niet
daartegen verzetten.
Dan stel ik voor de 3de alinea van
art. 5 aldus te lezen „Wordt behalvo
door do genoemde personen door do
bazou of andere werklieden der fabri
cage arbeid voor den dienst verricht,
dan ontvangen zij daarvoor 0.30 por
nnr."
De aanhef van'art. 7 luidt aldus:
„Het vervoer van te ontsmetten of
te verbranden goederen naar oen der
ovens geschiedt zooveel mogelijk met
een gesloten wagen" enz. Wat is do
bedoeling van dat „zooveel mogelijk"?
Dat begryp ik niet. Er moeten toch
twee karren zijn, wat ook bljjkt uit
hetgeen verder in die alinea staat.
Dat „zooveel mogelijk" ia hier niet
op zijn plaats en ik stel voor deze
beide woorden te doen vervallon.
Een ander amendement strekt om
na art. 8 een nieuw artikel in te voegen
van dezen inhoud: „Van elke aangifte
van een geval van besmettelijke ziekte
wordt den geneesheer-leider nog dien-
zeifden dag bericht gezonden, die op
zijn beurt er de inspectrice mede in
kennis stelt. Hetzelfde geschiedt met
de kennisgeving van den behaade-
londen medicus, dat hot gevaar van be
smetting geweken is." Wanneer de
Raad zich hiermede vereonigt moeten
de volgende artikelen vernummerd
worden en worden de artikelen 9 en
10 de artikelen 10 en 11.
Art. 9 stel ik voor aldus te lezen
„Alle ontsmettingen enz. van vaar
tuigen, woningen, vertrekken en an
dere ruimten en van goederen van
ingezetenen met een inkomen van f 600
en lager, en van door de gemeente
fesubsidieerde instellingen van wel-
adigheid, geschieden op kosten der
gemeente, die in dit geval voor het
gebruik van den ontsmottingsoven
aan de Regenten van het van Iterson-
Ziekenhnia per keer f5.— vergoedt.'*
Tevens, znllen de 2de en de 3de ali
nea's van dit artikel vervallen.
In de Vefordeping op de heffing
van rechten wegens het gebruik van
den ontsmettingsdienst der gemeente
Gouda zou ik ook enkele wijzigingen
wfïlen zien aangebracht, aangezien het
daarin opgenomen tarief mij veel te
hoog voorkomt.
Ik stel voor art. f aldus te lezen:
„Wegens het gebruik van don ont
smettingsdienst der gemeente Gbuda
worden ten behoeve der gemeente de
volgende rechten geheven:
voor het door den geneesheer-leider
noodig geacht ontsmetten van wonin
gen, vaartuigen, vertrekken en andere
ruimten', en het gebruik van den ont
smettingsovenvoor ingezetenen met
een inkomen boven de f 2600.f 16.
voor ingezetenen met een inkomen
van meer dan f 2000.tot ten hoog
ste f 2500.— f 10.—voor ingezetenen
met een inkomen van meer dan
f1500.— tot ten hoogste f 2000.—
f7.50; voor ingezetenen met een in
komen van meer dan f 1000.tot ten
hoogste f 1500.— f6.—, en voor in
gezetenen met een inkomen van meer
dan f600.tót ten hoogst© f 1000.—
f 1000.— f2.60;"
voor het gebruik van den Verbran
dingsoven, per keer f 6.—
Behoeft volgens het oordeel van
den geneesheer-leider geen gebruik ge
maakt te worden van den ontsmet
tingsoven, dan worden de bedragen
van f 7.50—f 16.— met f 2.50 vermin
derd."
In art. 3 stel ik voor de woordse
1
„door het personeel der fabricage te
verstrekken'' te veranderen in „door
het ontsmettingspersoneel te verstrek
ken".
De begrooting van kosten voor de
inlichting f uitbreiding) van den ont
smettingsdienst der gemeente Gouda,
geeft mij in de eerste plaats aanlei
ding een inlichting te vragen.
Uitgetrokken wordt f60.— wegens
aanschaffing van een gesloten kar. Er
moeten natuurlijk 2 karren zyn maar
uit dozen post maak ik op dat er reeds
een kar aanwezig. Is dit juist?
(Wordt vervolgd.)
In de zaal „Kunstmin" van de so
ciëteit „Ons Genoegen" gaf de ge
mengde zangvereeniging „Arnold
Spoel" gisteravond eene uitvoering van
Max Bruch's „Das Lied von der
Glocke", die, wat het vocale gedeelte
betreft, op een hoog peil stond. Zoo
wel 'fc koor als de solisten hebben met
entrain gezongen, zoodat dikwijls een
geheel verkregen werd, dat werkelijk
ontroerde.
Eene uitzondering maakte de heer
Zalsman (bas)of deze zanger minder
goed gedisponeerd was, dan wel of
hij 't niet noodig oordeelde zich voor
Goada bijzonder in te spannen kunnen
we moeilijk uitmaken zeker is dat
den geheelen avond over zijne voor
dracht eene matheid hing, die scherp
afstak tegen do groote toewijding van
de andere solisten en 't koor. Eóns,
in n°. 25 (Freude hat mir Gott gege-
ben) bij den doop van de klok gaf de
heer Zalsman zien geheel en toen was
z'n zang in overeenkomst met de re
putatie, die hjj als zanger genietdoch
dadelijk daarop kwam de lustelooshoid
weer boven do korte solo, die het slot
koor voorafgaat, werd zonder oenigen
glans gezongen. We hopen van harto,
dat do heer Zalsman bij eene volgende
gelegenheid schitterend revanche zal
nemen.
Gebrek aan toewijding kan men mej.
Johanna van de Linde (sopraan) zeer
zeker niet verwijtenintegendeel, door
haar vunr komt ze er wel eens toe
in de ensembles min of meer te prao-
domineeren, doch dozo kleine tekort
koming behoeven we haar niet te
zwaar aan te rekenen, waar ze verder
den geheelen avond ons zooveel te
genieten hoeft gegeven. Zeer mooi
zong mei. Van de Linde hare solo in
n". 11 (Aus der Wolke quillt dor
Segen), waarin zo oen fraaien climax
gaf^ ook de soli in n°. 7 en n°. 13
ehoorden tot de zeer goede gedeel
ten de inleiding (n°. 20) tot 't groote
koor „Heil'ge Ordnung" was eohtor
minder gelukkig.
Veel dank zijn we mej. Anke Schior-
beek verschuldigd voor de wijzo, waar
op ze geheel onvoorbereid de altpartij
heeft vervnld. Met haar vol, warm
getimbreerd geluid en met eene voor
dracht, die in alle opzichten viel te
loven, heeft ze vooral n". 11 (Wohlthii-
tig ist des Feuers Macht), het slot
van n°. 12 (Leergebrannt ist die Sttttte)
en n°. 17 (Ach! die Gattin i|t's) zeer
schoon gezongen, zoodat we haar 't
kleine ongelukje, dat natuurlijk een
gevolg was van 't onvoorbereid op
treden, gaarno vergeven. We hopen
mej. Schierbeek nog menigmaal hier
te hooren
Ook den Heer v. Kempen komt
niets dan lof toe voor de wijze, waarop
hjj z'n taak heeft vervuldhoe innig
zong hij No. 4 (Fremd kehrt er heimj;
met welk een schoonen toon werd
No. 5 (O, zarte Sehnsucht) ingezet en
met welk eene diep gevoelde voor
dracht werd dit geheele nummer door
den tenor gezongenDoch ook in
de nummers 9 (Und der Va tor mit
frohem Bliek), 19 en 24 (Froiheit und
Gleichheit!) gaf de Heer v. Kempen
veel te genieten, ofschoon in de zuiver
lyrische gedeelten 't gemakkelijk aan
sprekende geluid van dezen tonor t
meest bekoort.
Van de ensemblenummers der so
listen dient 't terzet van No. 22 in
de eerste plaats genoemd te worden.
Hierin viel 't volkomen aan elkaar
aanpassen der drie solostemmen ten
zeerste te bewonderen; dit nummer
liet dan ook niet na een zeer diepen
indruk te maken, evenals 't solisten-
kwartet in No. 5, en 't kwartet in
No. 13 (Ein süsser Trost). Ook 't
solistenkwartet van No. 26 (Und dies
wi fortan ihr Beruf) was schoon van
klank evenals 't terzet voor alt, tenor
en bas aan 'tslot van No. 19.
De koren waren gisteravond al
bizonder goed op dreef en gaven meer
dan eens een ensemble te genieten,
dat buitengewoon fraai van klank
was. Zeer schoon klonk n°. 3 (Denn
mit der Freude Feierkiange), de sa
menzang met t solistenkwartet in
n°. 5, doch vooral ook 't slotkoor van
n#. 24. (Gefihrlioh ist 's den Leu zn
wecken)de plotselinge overgang van
't ff# gezongen „jedoch der sehreck-
lichste der Schrecken" tot 't piano
op de woorden „das ist der Mensch
in seinem Wahn" kan men zich niet
mooier wenschen. Ook de koren n°.
8, nu. 12 ('fc brandkoor) n°. 21 (Heil'ge
Ordnnng) en 't slotkoor werden met
veel verve gezongen; doch deheeren
moeten zich er nog altjjd voorwach
ten in de fortissimo-gedeelten ruw
te worden. Doch nog eens, overigens
voor 't koor niets dan lof.
Viel dus het voeale gedeelte van
deze uitvoering bijna zonder voorbe
houd te prijzen, met 't instrumentale
gedeelte was dit, helaas, niet het ge
val. Laten we direct 'n uitzondering
maken voor den fluitist, den Heer
Best uit 's Gravenhage, die z'n partij
volkomen beheerschte en met groote
virtuositeit voordroeg; voor den Heer
Schijvens. leeraar aan de Muziek
school alhier, die door z'n flinke in
zetten, 't strijkkwintet door menig
moeilijke plaats wist hoen te helpen
en ook voor den pianist den Heer
Beusekamp, die z'n uiterste best deed
om op de piano 't timbre van 't ont
brekende hout en koper te imiteeren
en daarin ook dikwijls zeer goed
slaagde. Doch zjj allen en ook de
uitstekende leiding van den Heer
Spaanderman konden niet verhinderen,
dat we voortdurend er aan herinnerd
werden, hoe 't orchest slechts een klein
gedeelte van de voorgeschreven be
zetting uitmaakte, terwijl dan nog 't
grootste gedeelte der orchestleden uit
dilettanten ^bestond Zeker, dit laatste
in aanmereing nemende, valt 't niet
te ontkennen, dat vooral de strijkers
zich kranig door de zware partituur
hebben heengeslagen, maar 't js toch
immers eene onmogelijkheid, dat zelfs
de allergrootste toewijding 't gemis
van twee hobo's, 'n tweede clarinet,
twoo fagotten, 'n derdeen vierde hoorn,
drie trombones, 'n tuba en pauken kan
vergoeden f
Aan wie nu de schuld van deze
tekortkomingen? Zeker, 't is eon
standpunt om tot de Vereeniging te
zeggen: „Als ge een werk niet kunt
uitvoeren, zooals 't uitgevoerd moot
worden, blijf er clan af!" doch wie
kan 'fc den Directed* en 'fc Befctunr
verwijten, dat ze gaarne een „groot"
werk geven indien ze gevoelen, dat
't koor daartoe volkomen in staat is!
't ls duidelijk, dat de geheele kwestie
eene financieele is en dat, zoo „Ar
nold Spoel" over de noodige finan
ciën had kunnen beschikken, we gis
teravond eene uitvoering genoten
zouden hebben, waarop de Vereeniging
met recht fcrotsch had kunnen zjjn.
En zoo rijst dan vanzelve de vraag,
of deze financioelo kwestie niet te re
gelen zou zijn. Zijn or in de bloeiende
industriestad Gouda geen vijftig men
schen te vinden, die jaarlijks een
tientje willen offeren om „Arnold
rel" in staat te stellen tenminste
der beide jaarljjkscho uitvoerin
gen met volledig orchest te geven?
In 'n onlangs gehouden rede noemdo
Prof. Nijfand te Utrecht de kunst de
weelde van 't gemoed en de sport de
weelde van 't lichaam. Welnu, laten
de vermogende inwoners van Gouda
door „Arnold Spoel" financieel te
steunen dan toonen, dat ze niet alleen
de luxe van 't lichaam, doch ook die
van 't gemoed kennen en op prijs
stellen! De Vereeniging en haar ijve
rige directeur hebben gisterenavond
bewezen, dat zé dit verdienen!
De korperaal T. Haeser van het
korps pontonniers te Dordt, gedeta
cheerd op het fort Vuren, had het
ongeluk met het hoofd op het mid
delste. steenengedeelte van den weg
te vallen, zoodat opname in het mili
tair hospitaal te Gorcum noodzakeljjk
was. Hrj is aldaar aan de gevolgen
van den val overleden.
Het stoomschip „Noordam" vertrok
Zaterdag naar New-York met 27 eer
ste, 336 tweede en 700 derde klas
passagiers.
Mishandeling door een politie-agent.
De justitie te Haarlem heeft een
instructie geopend tegen een agent
van politie aldaar, die iemand ernstig
mishandeld zon hebben in den nacht
van 20 Maart. De pgenfc beweert dat
een persoon op hem is afgekomen
om hem een stomp te geven. De agent
moet den man toen nageloopen zyn
en hem 4 houwen met de sabel ge
geven hebben over het hoofd, waar
door de man verwond werd. De mis
handelde, die wegens dronkenschap
naar het bureau gebracht werd, heeft
zyn beklag over Het optreden van den
agent gedaan.
Twee honderd en taobtig erts wer
kers in dienst van de firma Van Koe-
vorden Go. op de Prins Hendrikkade
te Rotterdam, hebben Maandagmorgen
geweigerd aan het werk te gaan, om
dat een ploeg ertswerkers, die weigerde
in ftet stukgoed te beginnen, bedankt
is. De 280 ertswerkers eischen nu, dat
op dit ontslag teruggekomen sal wor
den.
Inbrekers gevat. Dank zij het moe
dige optreden van den agent van
politie Van der Heyden zijn in den
nacht van Zaterdag op Zondag twee
gevaarlijke inbrekers gearresteerd in
een woning aan de Kranenstraat te
's-Gravenhage.
Op no. 27 woont in die straat oen
76-jarig rentenier, die daar aan de
straat liggende kamer geheel alleen in
huur heeft en die zijn effecten zuinig
bewaarde onder het vloerkleed in die
kamer. Dat schjjnt aan het hier be
doelde tweetal ter oore te zjjn gekomen,
want in den bewusten nacht hadden
zij zich door inklimming door oen
opengeschoven raam toegang verschaft
tot een leegstaand huis naast de wo
ning van den rentenier.
lüor waren zij binnendoor op het
dak geklommen en van daar op het
dak van het perceel no. 27. Daarop
braken zy een gat in het dak en kwa
men zoo op den zolder, om langB een
trap af te dalen nuar de kamer van
den rentenier. Deze was echter door
het breken ep het dak Wakker gowor
den en jjlde de straat op, waar hy
alarm maakte, waarop de politio-agont
Van der Heyden kwam toesnellen en
zonder zich te bedenken de woning
binnonging. Daar arresteerde hjj do
inbrekers.
Een hnnnér wist ochter op do Am-
gterdamsche Veerkade los te rukken
en de vlucht té - nemen. Den ander
wist de agent vast to houden en over
te brengen naar het commissariaat
aan de Nieuwe Haven.
Van daar uit word terstond een
uitgebreid onderzoek aangovangen
naar den ontvluchtte, die al vrij spoe
dig gevat werd.
l')e inbrekers blokon te zijn voorzien
van eloctrisoho zaklantaarns, breek
ijzers on loopers.
Een hunnor heeft reeds drie jaren
in de gevangenis doorgebracht, do
tweede korteron tjjd beiden zjjn be-
ruchtte sujetten.
Uit Cillaarshoek ichrljft men aan
de Dordr. Ct.
Een paar jongens haalden hier Zon
dagvoormiddag oon brutale grap
uit. Terwijl de predikant in de kerk
op don kansel stond, waren de doug-
nieten buiten aan het spelon mot spie
geltjes, waorineo zij hem het licht in
ae oogen lieten schjjnen. Hoe do do
minee het hoofd ook wendde, steeds
wisten de jongens hem de oogen te
verblinden en daar er geen veldwach
ter in de buurt was, bleef hem niets
anders over dan te kwart voor elf
zijn preek maar te staken. (N.R.Cfc.)
Waar hulp
Een R. C. dienstmeisje van 17 jaar
te Arnhem is dézer dagen moeder ge
worden. De vader van het pasgeboren
wicht is vermoedoljjk een buitenlander.
De menschen waarbij zij in betrekking
is, kunnen moeder en kind niet houdeft.
Een thuis heeft zij niet, want moeder
is dood en vader is zwervende, moge
lijk ook dood of gevangen. Twee broer
tjes (of zusjes zyn door den Voogdjj-
raad elders uitbesteed. Het Burg.
Armbestuur wil zjjne tosschenkomsfc
niet verleenen, omdat z. i. de Voog
dijraad moet optreden. De Voogdijraad
verleent geen hulp, omdat de jonge
moeder haar eigen brood kan verdie-
nqp. Het Prot. Armbestuur helpt niet
omdat het een katholieke geldt. Het
R. C. Armbestuur helpt niet, om^st
het meisje gevallen is. Op Zetten is
teen toegang voor de gevallene, om-
at zjj R. C. is. De statuten van de
Goede Herder laten wel opneming van
de moeder, maar niet van het kind
toe. ^.A.Ct.
Gevaarlijk speelgoed.
De jeugdige fabrieksarbeider B.
Donia te Lonneker had gistermorgen
het ongeluk te Twekkelo bjj het af
schieten van een flobert-pistooltje zjjn
kameraad, den (15-jarigen G. Brokken
uit Enschede levensgevaarlijk in den
buik te treffen, zoodat hij naar het
Ziekenhuis te Hengelo moest worden
overgebracht.
Branden.
Tydens de Zoelensche kermis ont
stond brand bij J. Ariasen JA Het
geheele'" achterhuis met eenigVklein
vee verbrandde.
Diaman tendiefstal.
Génève, 29 April. In den afgoloopen
nacht hebben dieven de sohatkist van
den diamantwinkel van Paul D. ge
forceerd en er voor 250.000 francs
aan diaxyanten uit geskolen.
Wat er in de garage was te vinden.
Bjj het voortgezette ondersoek in
de ruïnes van het huis in de Rue
Jules Vallés te Chorsv le Roi, heeft
geleid tot de ontdekking van twee
automatische pistolen groot calil or, 7
pistolen elk met zeven patronen, een
50-tal kogels, meerdere hulzen, totaal
200 projectielen, voorts nog «en .ufco-
matisch pistool van ander caliber.
Verder vond men do gryse pet van
Bonnot, zijn horlogeketting, effecten,
een pakket hydropbile watton, oen
groot boekwerk „Analyso van mine
rale stoffen", kranten met verslagen
van don aanslag en verschillende
automobiel kaarten van Frankrijk. In
de vestzak van Bpnnot vond men
450 francs.
De begrafenis Van Jonin heeft gis
teren plaats gehad met grooto plech
tigheid. Pomcaré kwam de laatste hulde
brengen, torwül don heer Steog min.
van Binnenlamische Zaken don helden
dood van Jonin herdacht.
Lépine hoeft eveneens het Woord
gevoerd. Do godsdienstige ceremonie
geschiedde in' de Notro Dane, vervol
gens had do begrafenis plaats op het
korkhof Montparmosse.
TWEEDE KAMER.
Groot tumult.
Hedenmiddag tegen tw uur is de
zitting der Tweede Kam r geopend.
De hepr Troelstra en de Sa-
vornin Loliman hadden oen heftige
wobr3enwissoling.
Do oorzaak daarvan wns oon mis
verstand over de vraag of roods be
sloten waa dat morgon hot P a n t-
so r s chip aan do ordo zou komon.
Do hoor Troolstra wilde do
Bakkerswet het eerst op de
agenda geplaatst hebben, waartegen
do voorzitter zich verzette.
Na een onbeschrjjfalyk tumult word
do zitting te half vier gesloten.
Mijnontploffing in Japan.
Mon seint uit Tokio
l)o Oebari-mnn van do Hokdaida
compagnie is door eou ontploffing
vermeld.
Er zjjn 283 mijnworker» in de mijn
begraven zonder eenige hoop opred-
ding.
Nieuwe auto-diefstal.
Gisterenavond to 6 nnr is te Parjjs
weer een auto gestolen, die voor een
hotel stond.
Door de eigenaar mot een taxi ver
volgd schoten de inzittenden op hem,
waarna hjj de vervolging staakte.
De politie vond geen spoor. Lij
vormoodt dat hot weder bandieten zjjn
behoorende tot do beruohte bende van
Garnier o. s.
Duitsch schip vernield.
Men seint uit Berlijn:
Uit Saloniki wordt aan de Lokai-
Anzeigor gemeld dat het s.s. Texas
uit Hamburg in do haven van Smyrna
op een zeemijn is geloopen ongeheel
ia vernield.
Tal van passagiers en loden der
bemanning zjjn omgekomen.
ONTVANGEN eene buitengewoon
groote Collectie Nouveaufcé's in
Costume* tailleur, Muntelë,
Robes, Blousen, Hokken,
van de goedkoopste tot de beste
soorten tegen de meest concnrroerende
prijzen.
Specialiteit in Nouveauté
Bekroond op diverse Tentoonstellingen
met de hoogste onderscheiding.
BURUEttLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN: 27 April. Corneals,
ouders J. G. de Vroom en W. A.
Hofstede, 28. Thomasje, ouders T.
Broor on W. F. van Wügen. S3).
Marigje Jannigje, ouders A. Roos en
M. Kranendonk. Hillegonda, ouders
T. Boere en E. C. Heerkens. Mar
tina, ouders G. Verwejj en M. Belt.
Kornelis, ouders A. van Groningen
en S. de Jong. 30. Maria Johanna,
ouders G. Dongelmans en A. A. Geers.
Gerrit Cornelia, ouders G. C. van
Welzenis en J. J. Stalen berg.
OVERLEDEN27 April. D. tfimi-
wenhnieen, 54 j.
an het Koninkljjk Meteriologiseh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 771.4 te
Aberdce laagste stand 763.2 te Nice.
Verwachting tot den volgenden dag.
Meest matige noordoosteljjke tot
noordelijke wind, half bewolkt, weinig
of geen regen, koelo nacht, dagtem
peratuur iets hooger.
Van dun
F.ffeeteila «del le A mstrrdim
30 A^ RIL 1913.
Staatslef zingen
Ned. Cert. Werkeljjke
Schuld 3 pet.
)ostenr. Bolt ngvrije
Kronenron 4 pet.
Port. Obl. Serie
Amort. Sol. ..id 3 pot.
Russische Obl. 1906
5 pet.
ld. Obl. (Gr. Russisch i
Snw.mjj.) 1898 4 pc
ld. Obl. (NieolaiSpooi
weg) 1867-69 4 pet
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pot.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5jpot.
Brazilië. Funding Leu
ning 6 pet.
d. OW. 1889 4 pot.
Venezuela I>ipl. Schuld
1905 3 pet.
Kan k-en (red Ir tl natel
llnjrcn.
Nod. Bankaandeelen
Industr. Onderneming en
American Car A Foun
dry Comp. C. v, A.
Id.Smolting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kul. (Jredlet Install, en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultnur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mjj. C.v.A
Mjjnbuuw Ijjel.
Kotahoen" Mijnbouw
My. Gow. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mjj. Aand.
Great Cobar Aand.
Petreleam-Ondern.
Dortsohe Petroloum In
dustrie Mjj. Qew. A.
Kon. Ned, Mjj. tot Exp!
v. Pefcr. Bronn. C.v.A
„Shell" The Transp. A
Trad Cy. 0. v. G. A
Scheepvaart Mjjen.
Ned .-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mjj. „Zoo-
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy; afgest. Prof. A.
Tabak-Ondernemingen
Bindjoy Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwol Land Gpant
Cert, v.* Aand.
Peruvian Corporation
Iim. Oort. v. Aand.
bpotrwegen.
Holi. IJzeren Spoer-
wegraij. Aand.
Mjj. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmfj.
Serie A-H Obl. 8 pet.
W arschau-W eenen
Spoorwegmjj. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 net.
Erie Spoorweg-Af jj.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A
Wabash Gew. Aand
Prenüeleenlngez.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarjje. Thoi s-Re-
gmirnngs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 43/k pCt.
Nat. Staatsf. wat minder, Integralen
alleen iets vaster, .Buitoni. soorten on
veranderd, Tramwaarden iets beter,
Amerikanen weinig omzet, Petroleum
Ilager, omz'1 tamelijk, Tab. mindere
soorten bei Amsterdam- Deli flanw,
Cult, en R >b. stil.
Verig.
Koer*
Koert nu
Seéeo
80%
79'/,
89'/,
89»/,
64»/,
-
100»/,,
ioo»/„
93'/,
92'/,
87'/,,
86»/.
49»/,.
46'/,
103'/,.
86
403'/,.
59
68»/,
317'/,
00'/,
60'/,
84'",,
84"/,.
25"/,
25»/,
71'/,
208'/,
835
189»/,
208'/,
333'/,
54
64'/,
330
96'/,
338
96'/,
166
108'/,
63&"
«30
500
172'/,
172'/,
109
-
20'/,.
20%,
98'/,
99'/,
4'/,.
4'/,.
.10"/,.
10'/,
84 V,
84'/,
97'/,
97'/,
63'/,,
03'/,
185'/,
1100.—
98'/,
98'/,,
36»/,
86»/,
171'/,
9'/,,
171'/,
8"/,.
100»/,
99»/,
151'/,
