JSEL
ITS,
i and el.
Ires:
>E JON0,
isthaven 31.
i
wing!
verpakking oneer J
veelvuldig wordt
apraepnraten van
n den man te
er op, dat roorte
n»r. N. Manilla f,
et woord »Kina-
ns, MET uit onze
ijn. Men eiacho
Zaterdag 15 Juni 1012.
51e Jaargang*
Eerste Blad.
FEUILLETON.
8
óen ^buistere SbaaR.
NG’S
LADE
De werking van
het M. U. L O.-wetje.
$rken.
VEER
Gouda.
XTie_ux"ws- ezx ttoox G-o-ctd-eu ezx OzxxstxeHsezx.
behalve Zon- en Feestdagen.
VEflTEMT{^N;
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
1
Nieuwe Abonné’s.
WARKNHUIN. Spuislr. Den Haag.
ar Alle here en Hulsh. Artikelen,
inspecteur in de eerste inspectie,
een katholiek, vermeldt het vol
gende
S
No. 11892.
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
IBxxxtexxLaxxd..
zullen ontvangen, al zal <lo obstructie
(Uit het Fransch.)
(Wordt vervolgd.)
man 4 Zn., Gouda.
J
-QUELLE
ONWATER
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
tot en met 23
RATIES houden
inadruppelB
ar a f 0.7Ó.
die soorten
inden dag geldig.
vóór 16 Juni
et. en 75 ct.
ND
xilitelten.
EIT IN
en Heeren
len en de noodige leerkrachten daar
voor te kunnen aanstellen, zou
kunnen leiden tot het onbruikbaar
maken der gewone lagere school,
omdat vele schoolbesturen zich niet
zouden ontzien om, met miskenning
van de bedoeling en van den geest
der wet, tot groote schade voor het
onderwijs, hunne scholen te vervor
men tot caricaturen, ten einde daar
door een hooger subsidie machtig
te worden.
Ook bestaat naar het schijnt, bij
sommige schoolbesturen, verschil van
gevoelen, omtrent de interpretatie
der voorwaarden, gesteld voor het
verkrijgen der hoogere Rijksbijdrage.
Zoo werd mij medegedeeld, dat
bestuten van bijzondere scholen van
oordeel zijn, dat na den woorde-
lijken zin der wet één lesuur, ge
geven aan 3 gecombineerde leerjaren,
voor ieder dier drie leerjaren voor
een vol lesuur moet tellen, zoodat
als aan een M.U.L.O.-school aan het
7de, 8ste en 9de leerjaar gecom
bineerd 3 uur Fransch, 3 uur Duitsch
en 2 uur wiskunde worden gegeven,
aan de verplichting dat „in ten
minste 3 der vakken onder 1, m, n,
en p genoemd, gezamenlijk in ieder
der drie hoogste klassen ten minste
gedurende acht uren per week on
derwijs wordt gegeven”, is voldaan.
In ieder der drie hoogste klassen
gedurende 8 uur, zou dus niet be-
teekenen, dat aan de school met die
drie hoogste klassen in die vakken
gedurende 24 uren onderwijs moest
gegeven worden, maar dat men met
8 uren voor de geheele school kan
volstaan, mits de drie klassen ge
combineerd onderwijs in die vakken
ontvingen.
Is dat beginsel aangenomen, dan
kan ook volgens die schoolbesturen
voor L'.L.O.-scholen gezegd worden,
dat, wijl lesuren aan gecombineerde
klassen gegeven voor iedere klasse
tellen als volledige lesuren, aan de
verplichting tot het geven van on
derwijs gedurende minstens 10 uren
per week in drie der vakken I, m,
EN OP REKENING
'RUGGAAF VERGOED
A 15 CT.
n en p is voldaan, wanneer aan die
twee klassen gezamenlijk 5 of aan
drie klassen gezamenlijk 3 uren in
dpie (Air vakken onderwijs wordt
gegiivhn.
Mij schijnt deze interpretatie niet
de juiste te zijn en het is waar
schijnlijk, dat hieromtrent klaarheid
zal komen wanneer tengevolge van
ingestelde beroepen wegens beweerde
rechten op hoogere Rijksbijdragevi
of wegens pretepselijk te hoog toe
gekende Rijksbydrage eene Konink
lijke beslissing zal zijn gevallen.”
Wij hebben hier weinig aan toe
té voegen. De feiten spreken voor
zichzelven. Het is meer dan erg,
dat duizenden uit 's rijks kas op
zoodanige manier bemachtigd kunnen
worden.
De feiten uit de verslagen van de
inspecteurs in de tweede en derde
iiisjiectie zijn al even treurig.
Dat zullen we in een volgend
nummer aantoonen.
f 0.55
O 10
vn twee berekend.
-5 regels f 0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames I 0.85 per regel.
Bij de discussies in de Tweede
Kamer over het als vrij onschuldig
voorgestelde wetje tot subsidieering
van scholen van meer uitgebreid
lager onderwijs, is door verschillende
Kamerleden met nadruk erop gewe
zen, dat dit wetje zeker niet zou
leiden tot stichting van flinke onder
wijsinrichtingen, doch dat, om het
subsidie te bemachtigen, een soort
halfslachtige scholen zou verrijzen,
welke allerminst de waarborgen voor
goed uitgebreid lager onderwijs zou
den bieden. In het kort geleden
verschenen schoolverslag over 1910
1911, vindt men in bijlagen F,
G en II, welke de verslagen van
de inspecteurs van het lager onder
wijs bevatten, ten volle bevestigd,
wat de tegenstanders van dit zoo
onschuldige (I) wetje gevreesd heb
ben.
Het is in één woord meer dan
ergerlijk, dat het rijkssubsidie voor.
M. L. O. verkregen kan worden
voor scholen, die een caricatuur zijn
van goede M.U. L. O.-scholen. Wij
hebben slechts te citeeren uit de
verslagen, om dit beweren te staven.
Men houde daarbij in het oog, dat
twee der inspecteurs van het lager
onderwijs tot de Rechterzijde be-
hooren, terwijl de in hun verslag
vermelde schoolopzieners eveneens
die richting zijn toegedaan.
Bijlage F, het verslag van den
(lOIIIStHE COURANT.
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer
Elke regel meer
Bjj drie achtereenvolgende plaatsingen wordfen deze tegen I wc
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35
Groote letters en randen naar plaatsruimte
akbord”, 8*/, uur.
ig „Providentia”,
arwillens, Terrein
Zliegdemonstratie» t
lussel.
Genoegen*4, 8 uur,
t Stedelijk Muziek-
ollandia**, S’/j uur,
Onderoffic.-Ver.
1 wij geregeld tijdig
$en ontvangen van
erten, vennakelijk-
leie dan in onee
n.
36)
Ze kwam meneer Darzac tegen, dien
ik van uiterlijk kende. Professor Stan-
genon werd dóór een der Amerikaan-
ache geleerden aangesproken en me
neer Darzac nam juffrouw Stangerson
mee naar de serre. Ik volgde hen. Het
was dien dag heel zacht weerde tuin
deuren waren open. Juffrouw Stanger
son sloeg een doekje om, en ik zag,
dat zij meneer Darzac vroeg, met haar
naar den tuin te gaan. Ik volgde hen
ook daar, omdat ik opmerkte hoe be
wogen meneer Darzac was. Ze liepen
langzaam langs den muur, aan de
avenue Marigny. Ik ging doer het
middenpad, evenwijdig aan hun weg.
Daarna liep ik schuins over, om hen
tegen te komen"
Het was donker en ik liep zóó zacht
op het gras, dat men mij niet hoorde.
He stonden een oogenblik stil bij een
gaslamp, om een papier te lezen, dat
hun veel belang inboezemde. Ik bleef
ook stilstaan. Ze merkten my niet op
Zij, die zich met ingang
van 1 Juli a.s. op de Goud-
SCHF. Covbant abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnendenuinmersgratis.
heele leven bij hun werken en stre
ven moet sterken en steunen, te
verstrekken.
Wat van dat onderwijs voor die
kinderen terecht zal komen, laat
zich denken, eu het is niet te ver
wonderen, dat de schoolopziener in
het arrondissement Meerssen, naar
aanleiding van het gevolg, dat hij
door die wetswijziging reeds nu
heeft zien ontstaan, aan den school
opziener in het district Maastricht
schreef
„Indien het (gewijzigde art. 48)
van den eenen kant allicht aanlei
ding geeft tot vermeerdering van het
onderwijzend personeel, zoo is het
van den anderen kant te betreuren
en paedagogisch biet te verdedigen,
dat kinderen van elf- tot dertien-
jarigen leeftijd, die zoo weinig in de
moedertaal bedreven zijn, liet aan
leggen van die vreemde talen kan
worden opgelegd. Het is te hopen,
dat het jaar 1914 aan dezen onge
zonden toestand een einde maakt,
en dat de Nederlandsche wetgeving
tot betere inzichten terugkeert”.
.Mijns inziens zijn die vakken,
ook wiskunde, op 't reeds zware
programma van onderwijs, waarbij,
aan alle leerlingen met en zonder
aanleg, kinderen uit stad en dorp,
gelijke eischen worden gesteld, slechts
als ballast te beschouwen.”
De schoolopziener in het district
Maastricht,, ^dit oordeel van den
schoolopziener in het arrondissement
Meerssen meedeelende, voegt daaraan
toe„l'.L.O.-scholen met 6 leerjaren
(lo. tot 6o.) zijn zeker vreemde
inrichtingen.”
Toch bestaan die inrichtingen niet
alleen in het district Maastricht of
in de Provincie Limburg, want ook
uit Noord-Brabant werden mij der
gelijke uitbreidingen tot U.L.O.-scho-
len gesignaleerd.
De wetgever heeft er natuurlijk
niet aan gedacht, dat de bepaling
waardoor hij de schoolbesturen in
staat willen stellen, om het voort
gezet lager onderwijs beter te rege-
zichthij drinkt waarschijnlijk veel.
Na het vertrek van meneer en juf
frouw Stangerson ging hij naar het
buffet, waar hij den heefen avond
bleef. Ik ging naar hem toe en bewees
hoin ©enige diensten. Hij dankte mij
en vertelde, dat hij drie dagen later,
dus den 26«ten October, den dag na
den misdaad, naar Amerika terng zon
gaan. Ik sprak hem over Philadelphia;
hij vertelde mij, dat hij daar'vijf jaar
woonde en er professor Stangerson en
zijn dochter had loeren kennen. Daarna
dronk hij champagne, en ik geloofde,
dat hij nooit met drinken zou Ophou
den. Toen ik hem verliet, wm hij
bijna dronken.
Zoo bracht ik myn avond door. Ik
wist niet, hoe het kwam, maar het
beeld van Darzac on juffrouw Stan
gerson bleef mij den heulen nacht bij,
en je kunt je dus voorstellen welk
een indruk de tijding van den moord
op mij maakte. Ik moest denken aan
de woorden: .Zal ik dan een misdaad
moeten begaan, om je te kunnen be
zitten f” Toch sprak ik met die woor
den tot meneer Darzac, toen ik hem
hier ontmoette. Die, waarin sprake is
van de villa, maakten de deuren van
het kasteel voor ons open. Geloofde
ik toen, dat meneer Darzac de moor
denaar wm? Neen, ik denk niet, dat
„De U.L.O.- en M. U. L.O.-scho
len, niet aldus bij de wet aange
duid, maar algemeen onder dien
naarn bekend, zijn in het jaar 1910
in aantal toegenomen na de invoe
ring der wet van 14 Juli 1910,
Staatsblad no. 202.
„Daar evengenoemde .wet eene
wijziging heeft gebracht in den maat
staf waarnaar door het Rijk eene
bijdrage wordt verleend aan de be
sturen der lagere scholen, en deze
bijdrage hooger zal zijn voor eiken
onderwijzer, die boven het door de
wet verplichtend gestelde aantal
leerkrachten aan de school verbon
den is, wanneer de omvang van het
onderwijs overeenkomstig de voor
schriften dier wet is uitgebreid, zoo
hebben reeds in 1910 een aantal
besturen van bijzondere scholen het
onderwijs aan die scholen tot den
door de wet omschreven omvang
willen uitbreiden (boven U. L. O.- en
M.U.L.O.-scholen genoemd), ten einde
op die verhoogde Rijksbijdrage te
kunnen aanspraak maken.
Gewone lagere scholen zelfs,
waarin alleen de vakken ai en k
werden onderwezen, en scholen, die
niet meer dan de zes eerste leer
jaren hadden, zijn na de invoering
der wijziging van art. 48 der Lager-
onderwijswet, in meer uitgebreid
lagere scholen (U. L. 0.) omgezet,
met minstens 10 uren per week
onderwijs in Fransch, Engelsch en
Duitsch, of in twee dier vakken en
wiskunde, en zonder dat daarom de
leertijd werd verlengd. En deze
scholen zijn gebleven de volksscho
len, althans de scholen, bestemd om
in hare omgeving aan de kinderen
der volksklasse, die na den zes
jarigen leertijd de school voorgoed
zullen verlaten, het voor hen noo
dige onderwijs, dat hen in hun ge
en ik hoorde juffrouw Stangerson zeg
gen, toen ze het papier weer opvouwde:
„Do villa heeft haar bekoring niet ver
loren en de tnin ziet er nog even
vriendelijk uit!” En dit werd gezegd
op zulk ’n schertsenden en tegelijk
wanhopigen toon en werd gevolgd
door zulk een zonuwachtig gelach, dat
ik dien zin altijd zal blijven hoeren.
Maar er werd nog een zin uitgespro
ken door meneer Darzac. „Zal ik dan
een misdaad moeten begaan, om je te
kunnen bezitten Meneer Darzac ver
keerde in een vreeseigke opgewonden
heid; hij nam de hand van juffrouw
Stangerson, bracht die aan zijn lippen
en ik meende te zien, dat hij schreide.
Daarna gingen ze heen.
Toen ik in de zaal terugkwam, zag
ik meneer Darzac niet meer en ik heb
hem niet ternggezien vóór den dag
na de misdaad, maar ik bemerkte juf
frouw Stangerson. haar vader en de
geleerden nit Philadelphia. Juffrouw
Stangerson zat naut Arthur Ranee.
Deze sprak druk met haar en de oogen
van den Amerikaan hadden een zon
derlingen glans. Ik geloof echter, dat
juffrouw Stangerson zelfs niet luis
terde naar wat Arthur Ranze sprak
haar gezicht toonde een volmaakte
onverschilligheid aan. Ram» is een
sanguinisch man, met een rood go.
PR IJ SV A N ~ÏÏËt“a B NNEMENT:
Per kwartaal f 1.25
Idem franco per post 6 ,1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad .1.50
Idem franco per post 1 00
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiekdeweo 64, by unze Agenten, den Boekhandel erj de Postkantoren
ik hot ooit geloofd heb. Ik docht toen
nog niets. Ik had nog zoo weinig ge
gevens. Maar ik wilde toch dadelijk
net bewys hebben, dat hij niet aan de
hand was gewond. Toen we alleen
waren, vertelde ik hem, wat ik toe
vallig had gehoord en toen ik hem
zei, dat ik zijn woorden had onge
vangen „Zal ik dan een misdaad
moeten begaan om je te bezitten
was hij zeer ontroerd, maar toch niet
zóó zeer, als bij het zinnetje over de
villa. Hij werd in groote verwarring
gebracht, toen ik hem meedeelde, dat
juffrouw Stangerson den dag, waarop
hij haar in het Elysée ontmoette, aan
het postkantoor no. 40 een brief had
afgehaald, misschen denzelfden, dien
ze samen in den tuin hadden gelezen.
In die onderstelling werd ik later be
vestigd, toen ik het stukje papier vond,
dat den datum droeg van den 23sten
October. De brief was denzelfden dag
geschreven en afgehaald. Ongetwijfeld
heeft juffrouw Stangerson, toen ze van
het Elysée terugkwam, dit napiej wil
len verbranden. Tevergeefs beweert
meneer Darzac, dat die brief niet in
betrekking staat tot de misdaad. Ik
heb hem gezegd, dat hij niet het recht
heeft, iets voor de justitie verborgen
te houdendat ik mij overtuigd houd,
dat deze brief belangrijk was; dat de
jhe plas, vm. 10 u.,
n de Zeil- en Roei-
t. Janskerk, 7l/> u.,
r- en Woningtoe-
lerstandsconnniBsie
Oostenrflk-Hongarijo.
Hot Huis van Afgevaardigden in
Hongarije ia op reces. Na wat er de
laatste weck u gebeurd, kunnen we
ons'bogrijpon, dat ón de oppoaitie én
de rogoeringapartij do ruat met graagte
i
waarschijnlijk niet voel ruat houden.
Do oppoaitie ia direct er op uitgetrok
ken om in de provincie te verkondi
gen, dat wat do meerderheid deed,
onwettig was. Oogonblikkolijk na do
verdaging hoeft do oppositie dan ook
oen vergadering gehouden, waarin
besloten word, hot Magnaten-Huis te
verzoeken, do wet niet aan te nemen.
Mocht echter hot Magnaten-Huis aan
Lukacz’s wonsoh om niet in oen bo-
öordeeling ta treden over do wijze
waarop de legerwot tot atand kwam,
gehoor geven, dan zal do oppositie
zich tot den koning wenden en dozen
vragen de wet niet te onderteekenon.
Mocht ook deze poging mislukken,
dan zal de oppositie doorgaan de wet
niet te erkennen on blijven eischen
dat opnieuw hot geheele Huis zieh
óver <Ie wet zal uitsproken.
Voorloopig zal men nog niet er toe
overgaan do bevolking aan te raden
wanhopige toon, waarop juffrouw
Stangerson do woorden had uitge
sproken, dat zijn bedreiging tot het
begaan van oen misdaad, het mij on
mogelijk maakten, er aan te twijfelen.
Meneer Darzac» ontroering nam
steeds toe. Ik besloot daar partij van
te trokken.
„U zou gaan trouwen, meneer”,
sprak ik, zonder hom aan aan te zien,
„en dat huwelijk wordt opeens ónmo
gelijk door dozen brief, want nadat u
dien gelezen had, sprak u over de
noodzakelijkheid van het begaan van
een misdaad, voor het bezit van juf
frouw Stangerson. Er moet dos iemand
staan tusschen u on juffrouw Stan-
geraon; iemand, die haar verbiedt te
trouweniemand, die haar wil ver
moorden, vóór haar huwelijk wordt
gesloten”.
En ik eindigde met deze woorden
„U móest me den naam van den
moordenaar maar noemen, meneer".
„Ik had blikbaar vreeselijko dingen
gezegd. Toen ik do oogen naar hom
opsloeg, zag ik hoe zijn gezicht geheel
verwrongen was en zijn oogen doode
lijk verschrikt stonden.