■ra
I
[ITS,
handel,
dres:
I
(LE. Alter
Gracht 269'
IAAG,
«TE WAAR,
■agen
^meskleeding.
13 of gejieelt >ij
ui d^slnrj aan hkriji
)E JONG,
osthaven 31.
Woensdag 17 Juli 1919.
No. 11919.
51e Jaargang.
Buitenlandsch Nieuws.
FEUILLETON.
Gen buistere Slaaft.
;TO.a
$rken.
red.£.ALTER
4’
l.\\G.L
Gouda.
e& Hoeren
JSEL.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON,Telefoon Interc. 82.
SvLltertlaxicl.
^.d.’vextena.tie'blsud. voor GS-o-m-cLa. exx. ÓKexstr®Jsezi»
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc.'82. Uitgi
WAREN ÉW,lpuiïlr7Denl^?
gy* Alle Luie- en Hulsb. Artikelen
en
tl
grenzen en
(Uit het Fransch.)
(Wordt vervolgd.)
<r Kanaries
13, en */i liter
Iniverseelvoer)
3 13 en */2 kilo
loendermeel
Ier voederkosten
lo 40 en 5 kilo
alle soorten
chtssohool 6 uur
Reclame biljetten
1913".
rk, 71/, uur, 8"‘
t s':
VAN DANTZiG,
v. d. HOOGEN.
Gez. v. ABS-
v. DIEST.
n#.
je aflevering.
ivaliteiten.
i J
sht '269*,
A fT'
zijn Russische afschuwelijkheid.
Zuid-Amerika.
De „rubber-gruwelen” in Peru.
De Engelsche bladen staan vol met
uittreksels uit het rapport, dat over de
uu 4 Zn., Goud».
bouwt, die zekt
I
rmonie” 81/* uur,
g Kon. Ned. Bond
erofficieren afd.
- en Woningtoe-
erstandscommissiö
edermethode.
Moederfabriek
RISIA.
- Enkhuizen.
'baar bij BK:
3, Wydstraat.
LD^veerstaL^j]
is nog niet" terugmisschien zullen
we hem nooit weerzien. De pers heeft
ook haar helden, slachtoffers van hun
beroep. Misschien is hij als zóódanig
gevallen We zullen hem weten te
wreken. Onze directeur zal vanmiddag
in het hof te Versailles zijn met den
briefden brief, die den naam van
den moordenaar bevat
Boven het artikel had men het por
tret van Rouletabille geplaatst.
Het proces werd geleid door den
heer De Rocoux, een magistraat, be
hept met alle vooroordeelen van de
rechterlijke iKacht, maar door en door
eerlijk. Ment had de getuigen opge
roepen. Ik behoorde daar natuurlijk
ook bij, evenals allen, die van verre
of nabij met het kasteel Le Glandier
in aanraking waren geweest; de heer
Stangerson, die tien jaar verouderd
scheenLarsan, Arthur Rance, vader
Jacques, vader Mathieu, die geboeid
werd voorgebracht, tusschen twee
agenten in; juffrouw Mathieu, in tra
nen Bernier en zijn vrouw,de twee
verpleegsters, de bedienden van het
kasteel, de beambte van het postkan
toor 40, die van den spoorweg naar
Epinay, eenige vrienden van meneer
en juffrouw Stangerson en alle ge
tuigen h décharge van den heerDar-
Rurland.
Gestrafte muiters.
De marinekrygsraad te Sebastopol
wees gisteren vonnis in zake het op-
juimen van de bemanning van den
pantserkruiser lyvan Slatourt om zich
van dezen bodem meester te maken.
Tien matrozen werden veroordeeld tot
de doodstraf, vijf tot zesjarigen dwang
arbeid.
Het bloedblad aan de Lena.
Na het onderzoek ingesteld naar
aanleiding van het bloedblad aan de
Lena hebben de arbeiders opnieuw ge
staakt, wijl de voorgestelde wijzigin
gen door de tegenwoordige directies
niet worden uitgevoerd. Een nieuw
bloedblad is daarop thans gevolgd.
Oip dit besluit van de arbeiders te
begrijpen, is het reeds voldoende het
verhaal te lezen, dat thans omtrent
het gebeurde wordt gegeven in het
aanv;
„L-
qntjjnu
geni^
arbeit^
rèn c
liepel
53)
Misschien voor één maand, misschien
voor twee of drie mogelijk kom
ik nooit terug Hier is een brief
Als ik er nog niet ben, wanneer de
heer Darzac moet verschijnen, moet
u na het getuigenverhoor dien brief
openmaken. Spreek daarover met den
advocaat van den heer Darzac. Deze
is onschuldig. In dien brief staat de
naam van den moordenaar en ik
zal niet zeggen de bewijzen, want die
ga ik zoeken, maar de verklaring
van zijn schuld.”
En onze redacteur vertrok. We heb
ben langen tijd niets van hem gehoord,
maar voor acht dagen kwam een on
bekende onzen directeur zeggen
„Handel volgens de aanwijzing van
Rouletabille, als Ket noodig mocht
zijn. De brief bevat de waarheid.” De
man heeft ons zijn naam niet willen
zeggen.
vandaag zal de zitting van het ge
rechtshof plaats hebben; Rouletabille,
„rubber-gruwelen” in Peru is uitge
bracht door sir Roger Casement. Vele
'Engelscheu houden het ervoor, dat de
in het rapport vermelde feiten waar
heid bevattenook kan men dat hier
naar het schijnt met meer recht
veronderstellen dan indertijd bij de
bekende „Congo-gruwelen”, wijl hier
de onthullingen zich in hoofdzaak
richten tegen de handlangers en werk
tuigen van een Britsche rubber-onder-
neming, terwijl er in de drijfveeren
van de leiders der Congo-campagne
wellicht nog andere dan uitsluitend
ideëele in het spel waren. De Britsche
minister van Buitenlandsche zaken,
Sir Edward Grey, heeft zich op het
standpunt gesteld, dat er werkelijk
zeer ernstige feiten hebben plaats ge
vonden en hij zond in dien geest
instructies aan den Britschen verte
genwoordiger të Lima.
En nu het rapport zelf. Het is
wij kennen het slechts in uittreksel
ongelooflijke lectuur. De Indianen uit
het rubbérgebied aan de Putumayo
zijn door de werktuigen van de rub-
bermaatschappij zoo vreeselijk geteis
terd, dat zij duurde het bewind
nog .voort binnen een jaar of vier
zouden zijn uitgeroeid.
De beulen waren meestal Indianen,
die eerst zelf door pijniging tot docile
werktuigen waren gemaakt ^n die dan
tot de afgrijselijkste excessen op andere
slachtoffers bereid waren. Ook rubber-
inzamelaars, die uit Barbados afkom
stig waren, kregen van de martelingen
hun deel. Het was b.v. mogelijk, dat
een man met riemen aan zijn armen
werd opgehangen en 50 slagen met
de zweep kreeg. Een ander werd aan
den nek opgehangen, met sabels ge
marteld, en ten slotte met de beenen
in het blok gesloten. De openingen in
zoo’n blok, waarin de enkels passen,
zijn zoo klein, dat de twee helften
van het blok niet aansluiten, voor een
paar mannen met hun volle gewicht
op het sluitblok waren gaan drukken.
Dat geeft wonden, die dikwijls nog
jaren later aan de misvormingen van
de enkels zijn waar te nemen. Een
slachtoffer, in zoo’n blok gesloten, ligt
op den rug, soms ook op het gelaat.
Dikwijls moet hij dagen, of zelfs weken
en maanden in zoo’n toestand blijven.
De Indianen die geen, of niet genoeg
rubber brachten, kregen met de zweep,
soms werden zij doodgeranseld. Onder
de aldus „gestraften” waren vrouwen,
ook vele kinderenpogingen tot ont
vluchten werden beschouwd als een
naar de zaal, die voor hen was bestemd.
^De voorlezing van de akte van be
schuldiging had plaats zonder dat er
iets bijzonders voorviel. Ik zal het
lange verhoor, dat Darzac onderging,
niet meedeelen. Hij antwoordde tege
lijk op de meest natuurlijke en meest
geheimzinnige manier. Alles wat hij
kon zeggen, scheen natuurlijk, alles
wat hij zweeg, scheen noodlottig voor
hem, zelfs in de oogen van hen, die
aan zijn onschuld geloofden. Zijn zwij
gen over de punten die wij kennen,
richtte zich tegen hem en het scheen
wel, dat dit zwijgen hem noodlottig
zou worden. Men zei hem, dat dit
twijgen gelijk stond mét den dood.
„Dat is goed,” zei hij, „ik zal dien
ondergaan, maar ik ben onschuldig.”
Met die handigheid, welke Zijn naam
heeft gevestigd, trachtte de heer Henri
Robert het karakter van zijn cliënt
in al zijn grootte te doen uitkomen,
juist door diens zwijgen, door te zin
spelen op zedelijke eigenschappen,
waartoe alleen heldhaftige karakters
in staat zijn. De groote advocaat over
tuigde slechts hen, die Darzac kenden
de anderen bleven aarzelend. De zit
ting werd een oogenblik geschorst,
toen begon het getuigenverhoor en
Rouletabille was er nog altijd niet.
Telkens als er een deur werd open-
tyergoed.
’V*
«veevoeders.
DEIT IN
de daden(jan
waren
ilijke womflen
We wezaffler
een legercorps
inricht en dat .plaatsmaan de Russische
1 ?”rt
andörs kan fye-
-- >pr
dien vlootbouw; willen i we het ditmaal
wat uitvoeriger hebWm.
Na den Russisch-Japanschen oorlóg
is Rusland als maritieme mogendheid
feitelijk gedaald’tot een mogendheid
van den vierdenkof vijfden rang. Die
toestand kon cmr Russische regeering
naar haar oordeel niet bestendigen, en
zij diende bij da Doema een begroe
ting in waarbij zij ongeveer 500 mil-
lioen Toebel vrqieg om een vloot te
bouwen, die voorioopig Ruslands waar
digheid kon ophouden. Voorioopig,
want tot nog toe zijn de uitgaven slechts
berekend voor het z.g. kleine vloot-
program. Daarvoor zullen nu worden
aangeschaft over een termijn van vijf
jaren, 4 Dreadnoughts, 8 kruisers, 36
torpedobooten, en 18 onderzeeërs. DH
geheele vlootje is bestemd als aan
vulling van het Oostzee-eskader, be
halve twee kruisers, die voor de Zwarte
Zee bestemd zijn. Zooals men ziet, is
de Oostzijde van Rusland, dus Siberië,
grenzende aan den Stillen Oceaan,
nog niet in het plan opgenomen. Dit
blijft bewaard tot het groote program
ma is uitgewerkt.
Het Oostzee-eskader, dat thans uit
slechts 2 oude linieschepen, 3 nieuwe
en eenige oude kruisers en een aantal
torpedobooten plus 4 Dreadnoughts
bestaat, zal dus een danige verster
king krijgen. Doch nu zouden we
willen vragen, tegen wie kan een
dergelijke versterking anders bedoeld
zijn dan tegen Duitschland
zac. Ik behoorde onder de getuigen,
die het eerst gehoord werden, waar
door ik ongeveer het heele proces kon
meemaken.
Ik hoef ftiet te zeggen, dat het
stampvol was in het gerechtsgebouw.
Advocaten zaten zelfs op de treden
der trap en alle rechtbanken uit den
omtrek waren er vertegenwoordigd.
Meneer Darzac verscheen op de bank
der beschuldigden tusschen de agenten,
zoo kalm en groot, dat hij met een
geroep van bewondering, meer dan
van medelijden, werd ontvangen. Hy
boog zich dadelijk over tot zijn advo
caat, den heer Henri Robert, die reeds
in zijn dossier bladerde, geholpen door
zijn eersten secretaris, den heer André
Hesse, die voor het eerst optrad.
Men verwachtte, dat meneer Stan
gerson den beschuldigde de hand zou
drukken, maar de oproep der getui-
gen had plaats en deze verlieten de
zaal zonder dat er iets bijzonders ge
beurde. Toen de leden van do jury
plaats hadden’ genomen, merkte men
op, dat ze veel belang stelden in een
vluchtig onderhoud van den 'heer
Henri Robert, met den directeur van
„L’Epoque”. Deze nam daarna plaats
op de eerste rij voor het publiek.
Men verwonderde er zich hier en daar
over, dat hy de getuigen niet volgde
halsmisdaad, en dan ook vaak met
den dood gestraft.
De moorden op weerloozen en on-
schuldigen bedreven, loopen in de
honderden. Een gemakkelijke en ra
dicale manier om de Indianen te doo-
den was, hen met petroleum te begieten
en in brand te steken. Kinderen maak
te men af door hen het hoofd tegen
boomen te verbrijzelen. Sommige on-
gelukkigen kapte men armen en bee
nen af en liet hen dan liggen om te
sterven. Het afsnijden van ooren be
hoorde tot de milde vormen van be
straffing. Waren de slachtoffers met
wonden overdekt die begonnen te
etteren, dan werden zij afgemaakt.
Niet zelden werden menschen opge
hangen tot zij bijna dood waren en
dan pas losgesneden. Ook de terdood
brenging door uithongering werd toe
gepast. De kinderen van stervende
ouders werden in de onmiddellijke
nabijheid vastgebonden om den dood-
stryd gade te slaan en op die manier
„gehoorzaamheid te leeren”. Hadden
kleine kinderen het geeischte quantum
rubber niet bijeengebracht, dan werd
gewoonlijk de moeder maar geranseld,
dan zou men voor een volgende keer
wel ijveriger zijn.
Afschuwelijk ook waren de sexueele
praktijken, waaraan de Indianen-vrou-
wen en meisjes bloot stonden.
Al deze geweldenarijen spelen (zich
af in het oerwoud aan de boven
Putumayo. Er leven, of leefden, daar
in een gebied van ca. 10.000 vierk.
Eng. mijl 40,000 a 50,000 inboorlingen.
De agenten van de rubber-maatschap-
pij zijn daar onbeperkt heer en meester
over de Indian en-bevolking. Rechten
zijn er nieter is voor de ongelnkkigen
geen hulp.* De Peruaansche regeering
wy geregeld tydjg
en ontvangen JJ»
irten, vermalwlyk-
ize dan in onze
blad Grasdanin, het orgaan van den
liberalen prins Metsjersky.
„De/stemming onder de arbeiders”,
zegt het blad, „was beslist vreedzaam.
Zijwaren allen ongewapend aan een
ivaLop de soldaten dacht niemand.
,EnÖlit bij de Nadjeshdinskajamijn
^n^etten de arbeiders den mijnin-
h Tultschinski. Hij trad op de
|cs toe, in wier voorste gelede-
i gekozen vertegenwoordigers
ien begon met hen1 te pAten.
ii soldaat blies verzamelen.
„Tultschinski gaf den arbeiders den
raad niet dicht bij de soldaten te ko-
men| maar liever langs een omweg naar
de Feodossiamyn to gaanhij zelf
zou naai; de Nadjeshdinskajamijn gaan,
om deniiadjunct-ófficier van justitie te
halen Jpe leiders der werklieden volg
den <$en raad, en een gaf een uit
legging van het besprokene aan de
mijnwerkers. Maar terwijl hij nog stond
te spifeken werden door de troepen
salvo’s gegeven. Ondanks het verzoek
van iTultschinski werd het vuur niet
gestaakt. De werklieden wierpen zich
na het eerste salvo op den grond,
maai* dat hielp niets, daar de soldaten
nu op de liggenden gingen schieten.
„Nadat het vuren gestaakt was,
werd aan de arbeiders, onder bedrei
ging van te zullen worden doodge
schoten, verboden de dooden en ge
wonden weg te halen. De schildwach
ten werden daarbij geplaatst.”
„En daardoor is het te verklaren,
dat bij geen der dooden horloges, ket
tingen of ringen gevonden werden,
waarmede de goudmijn-arbeiders zich
zoo graag tooien
Prins Mestjersky noemt deze ge
beurtenis ontzettend, wijl er driehon
derd onschuldige menschen werden
doodgeschoten of gewond, en ook wijl
de schuldigen, wier helpers in de
hoofdstad zitten, alle pogingen aan
wenden om het publiek te bedriegen,
en om het ingesteld onderzoek te doen
mislukken.
Vooral dat er schildwachten werden
geplaatst om te verhinderen, dat de
gewonden werden geholpen en de
dooden werden weggedragen, en dat
dientengevolge dooden en gewonden
van alle kostbaarheden werd beroofd
dit feit spreekt boekdoelen in al
gedaan, richtten zich de oogen daarop,
om daarna tot den directeur van
„L’Epoque” te gaan, die onbeweeglijk
op zijn plaats bleef zitten. Men zag
eindelijk, dat hij een brief uit zijn zak
haalde. Er volgde een groot rumoer
op die beweging.
Het is mijn plan niet, het geheele
proces na te gaan. Ik heb alle bijzon
derheden van de zaak reeds mede
gedeeld, en verlang ernaar, u het dra
matische oogenblik van dezen onver-
getelijken dag te beschrijven. Het brak
aan, toen mr. Henri Robert eenige
vragen deed aan vader Mathieu, die
zijn onschuld aan den dood van den
man in ’t groen volhield. Zijn vrouw
werd geroepen en met hem geconfron
teerd. Ze bekende, snikkend, dat ze
de maitres was geweest van den bosch-
wachter, dat haar man dit vermoedde;
maar ze beweerde ook, dat deze niets
te maken had met den moord van
haar minnar. Mr. Henri Rpbert vroeg
toen aan het hof, om Larsan over dit
punt te ondervragen.
Deze werd binnengelaten en vertelde
wat hij te zeggen had.
PRIJS DER A D V E R T‘E N T I N
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer«0.10
te By acl1lereenv°lgen^e plaatsingen worden deze tegen twee berekend,
f jffll Jh Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 035 bij vooruit-
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
m het vloot]
aangevoerd dat het totaajl
was, het bouwen van een
De handel ter zee is zeer ge-
i mag dus een dergelijke kost-
fescherming niet vragen. Even-
tótoond vqn een yloot ter verde-
u hei luuu, waui. er ia geen
wereld, dat ooit een inval
^eekan^ z,al beramen. En,
aq^het ooit tot een oorlog*
au, uau io pu4ö kracht,)
zjoo zei de oppbsitie veel te gering,
óm ons met dai Jjand te kunnen meten.
Efl t, een oorlog met Duitschland zal
uitgevochten. Vepleer meende
nweten worden om hét donkere Zuiden,
h8d- -
praten ze van het donkere binnenland,
wat te beschaven. In de eerste plaats
hw men maatregelen moeten nemen
om den eeuwigaurenden hongersnood
daar tegen t6 gaan en dah was er
voor schole# en wegen ook nog wej
wat geld noodig.
Morgen zullen we ons overzicht
voortzetten.
De> Russische vloot.
In ons artikel over de waarde vah
keizerlijke bezoeken? te Postdam of
Baltischport hebben? we uiteengezet
dat we in geen geval zulke overdreven
verwachtingen wilden ^astknoopen
aan de vriendelijke toosten bij een of
ander diner op het keizerlijk jacht
gehouden. Veeleer Thebben we \doen
uitkomen, datj de Woorden, die «daar
gesprokeh worden, in lijnrechten fctrijjd
vaak zijp met de daden der opd
jSCheidehc regeeringwi. Tpem ri
Wezen we e^ fcm, nee de daden
Duitschland en Rusland in strijd
niet idjh vrienjfecha^pelijke wo^
van Kóizer en|)Ózaar
op, dat Duitschland
kli
d|i Ru iland eeij vtyot
_ekejrnie
doeld zijn dan als eê 1 bedreiging vaj
den invloed van Dii tschland. Qvp
GO UNIIE COURANT.
PRIJS |V^ HET ABONNEMENT: F
Per kwartaal f 1.25
Idem franco per post 1.50)
Met Geïllustreerd Zondagsblad.1.50
Idem franco per postl.W
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendewkg 64, bij onze Agenten, den boekhandel en de Postkantoren
Tegen het vlootptogramma is eeh
geweldige oppositie gevoerd. Menheefjt
er tegeij
nuttefooji
vloot! r
ring öp mag dus een dergelijke kost
bare bescherming niet vragen. Even
min kan de noodzakelijkheid worden
aantfc
digijg van het land, want er is gei
land' ter
van den fcëfe
gesimd daÖj|;
met Engeland komt, dan is pnze kracht,}
zei de oppbfu:*
ons metdaijiaj
iLii t een oorlog met uuitscmana zal
'wel’ te land, maar nooit ter zee worden’
uitgevochten. Veeleer meende men
1 d^t deze millioCnen hadden besteed
nweten worden om hét donkere Zuiden,
hadden we haast gezegd, in Rusland
