ïffl Iffl IMERKtoieitai. clericalisMe. No. <1953. Zaterdag 34 Augustus 1913. 51e Jaargang. HET OFFER. Stok. Kring! AU’S r STE. INHEM. Eerste Blrttl. XTïeTJ-’ws- ezx -A-cL’vertexxtie'lolsud. voor <3-oixd.©- ezx Verschijnt dagelijks B'CLïtsnlaxxd.. FEUILLETON. D-A» WARENHUIS, Spuislr. Den Haag. !'s Inkt de BESTE 3 H AD E Lm .LAND. Ir. 222. Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. 4Y ZONEN septischa rolling: a 7 uw) behalve Zon- en Feestdagen. Telefoon Interc. 82. I Telaf. 4o’ t Zn.» Goud». druppels f 0.75 W oningtoe- idscommissie Alle Luie- en llulsh. Artikelen BIJL, ÏBAART Lt G, aeth. spreken tscbikbaar om n. Nadere in- md adres. „voor- aardig eregeld tijdig itvangenvan vermakelijk- lan in onse talking onwr Ivuldig wordt teparaten van don man te ip, dat ronde H. Nanning, voord a Kina- HET uit onze Men eiaohe uitvoering in loegen” door kkorps. ie’’, 8*1, uur, Kon. Nederl. iderofficieren slag, in ’t bijzonder waardeeren wat den Godsdienst bevordert, zooalszij dien aanhangen. Wij begrijpen ’t vol komen, dat geen weerstand geboden kon worden aan dat verfoeilijke, streven om der marine ongewild een orthodox predikant op te .dringen, waarvoor zelfs- een bemind vloot voogd wijken moest. Wij vinden er niets vreemds in, wanneer deze Re- geering bijzonder royaal is in het toekennen van ridderorden aan or thodoxe geestelijken, omdat wij vol komen overtuigd zijn van de goede trouw der Regeering, wanneer zij vooral daar groote verdiensten (welke wij in vele gevallen niet zullen ont kennen) ontdekt. Wij begrijpen dat alles in een kerkelijke Regeering. Maar, waar wij recht op doen gelden, dat is, dat men ons niet open lijk als minderwaardigen behandele, tegenover wie men zelfs de burger lijke beleefdheid niet zou behoeven in acht te nemen. Onze lezers, die het dagelijksch nieuws volgen, zullen begrijpen waar op wij doelen. Twee feiten zijn den laatsten tijd voorgevallen, waartegen ook wij een ernstig woord van protest niet wil len achterwege laten1°. de houding der Regeering tegenover de Vereeni- ging Zedelijke Opvoeding en 2°. dfe houding (of wil men o n t houding) der Regeering tegenover het Congres voor zedelijke opvoeding dat thans in de residentie vergadert. Wat het eerste punt aangaat wil len wij op den voorgrond stellen, dat wij ons gelukkig gevoelen, dat niet aan ons de beslissing staat om te moeten oordeelen over de op voeding van de kinderen, waarover het geschil loopt, kinderen die niet gedoopt of besneden werden en die moesten onttrokken worden aan het ouderlijk gezag wegens wangedrag Het is puur clericalisme, waarte gen ieder vrijzinnige, neen ruimer nog, ieder die er nog prijs op stelt, dat alle burgers gelijk worden be handeld voor de wet in verzet zal komen. Hetzelfde geldt voor de kleinzie lige houding der Regeering jegens het Haagsch Congres, maar daar over in het volgend nummer enkele regelen. f. CREBAS, PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaalf 125 Idem franco per post 1 50 Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50 Idem franco per post,1.90 Abonnementen worden dageljjks aangenomen aan ons BureauLanoe Tiea oeweo 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Post kantoren ÏUN van IBM. HEEÊN worden i in verzegelde ln twee en m een Ned. ons siding van Nom- ijs, voorzien van .nd Merk, vot- ret gedeponeerd, •t de uitvoering rde orders aan- dier ouders. Aannemende dat zulke ouders geen godsdienst (meer) kenden en voor hunne kinderen ook geen godsdienstige opvoeding zonden ver langen, blijft hier de beslissing moei lijk de ouders zijn zulke onmen- schen dat men hun hunne kinderen moest ontnemen. Daarmee vervalt feitelijk ieder respect voor de re ligieuze opvatting van zulke ouders en wij gevoelen er voor, dat kinde ren, die daardoor reeds zooveel moesten missen, niet geheel gods dienstloos worden opgevoed. Geen streng-fractioneele, dogmatische op voeding bedoelen wij, maar een ken nismaken althans met wat godsdienst is; vermoedelijk zullen zulke ver schoppelingen daarvoor later eer dankbaar zijn dan dat zij zich zullen beroepen op het voorbeeld van vader en moeder (misdadiger, althans boos doener), die „lak’. hadden aan gods dienst. Dit alles heeft echter het college te overwegen, dat het kind aan een vereeniging ter opvoeding toevertrouwt. Deze zaak is tot in de puntjes wettelijk geregeld. Ieders taak en bevoegdheid Maat dus vast. En nu staan «te fitten zóó, dat aart de vereeniging „Zedelijke Op voeding” een aantal kinderen door den rechter zijn toegewezen. De Minister kan daaraan niets verande ren, al zou hij ’t willen. De ver eeniging heeft die kinderen op te voeden en vroeg op dien grond even als hare zusterverenigingen subsidie ingevolge de wet (van 12 Febr. 1901). Wat deed nu de Minister van Justitie Zonder omwegen het subsidie wei geren, ging niet. Maar als voorwaar de werd gesteld, dat in de statuten een bepaling moet voorkomen waar uit met volkomen duidelijkheid blijkt, „dat die verpleging zich beperkt tot die minderjarigen van wie het eener- zijds boven iederen twijfel verheven is, dat zij niet tot eenig kerkge nootschap belmoren, noch daartoe door afstamming uit een familie van godsdienstige gezindte blijkbaar zijn wel middelen vinden, om hem een gemakkelijk leven naar zijn zin te bezorgen. anqename naak! Dit Nummer bestaat uit twee bladen. I. Onze tegenwoordige Regeering wordt steeds clericaler in haar be- windvoering. Totzekere hoogte kunnen wij haar dankbaar zijn, dat zij haar waren aard niet verstopt dit kan slechts de lauweren onzerzijds uit den slaap schudden. Maar aan den anderen kant is de zaak te ernstig om haar alleen van de’propagan- distische zijde te bezien en haar te beschouwen als een politiek for tuintje. De Regeering is thans bezig, waar zij daartoe de macht bezit, ons land te clericalizeeren. Mis schien het is mogelijk is daarop van invloed het feit dat, naar ons uit goede bron gewerd, in den boezem van het Kabinet men overtuigd is 1913 niet te zullen overleven. Wie nog slechts korten tijd te leven heeft, doet licht dwaze dingen om nog van den" korten tijd te genieten! Hoe dan ook, wij hebben ons er tegen te verzetten, wanneer wij als tweede-rangs burgers worden behan deld, als een soort, dat, nu ja, wel geduld wordt, omdat dit nu eenmaal niet anders kan, maar waartegen over de Regeering toch heel anders staat dan tegenover die andere soort burgers, die zich bij uitstek en vaak zoo ten onrechte met het prajdicaat „Christenen” sieren. Het zijn de mannen van Rechts, met wie de Re geering sympathiseert en meeleeft, terwijl alles wat maar Links heet met den nek wordt aangezien als eigenlijk minderwaardig dan alles wat meeloopt achter het coalitie- karretje. Wij verstaan het, wanneer deze Ministers, hun regeeringsbeleid ba- seerend op een theologischen grond- 19) Versuft keek Liebreioh den vriend aan. Deze had immers op zich ge nomen, zijn zaken te regelen en voor hem te zorgen. „Hier zijn al uw voldaan geteekende rekeningen, ik heb ze voldaan ge- teekend, de somma van 740 mark en 65 pfennig. Gij kunt ze tegen een „dank u" wegnemen. Uw oude schuld bekentenissen hond ik nog. Men kan nooit weten voorzichtigheid is al tijd de wijste partij. Als mijn vrouwtje een beetje tegenstribbelt, is dat altijd een gemakkelijk dwangmiddel. En dan, waarde Liebreioh, moeten wij den gel- delijken steun voor uw huishouding ook nog bepalen. Gij moet niet ge- looven, dat gij nu vroolijk kunt leven en geheel niets doen”. „Ik weet nietstamelde Lie- breieh geheel van zijn stuk gebracht. „Nu, luister maar eens naar mij en doe mij het genoegen, wees kalm. Ik kan niet voor alles opkomen ,;ik kan niet als een paard gaan werken, h ZEVENDE HOOFDSTUK. Denzelfden avond, den laatsten dag voor het huwelijk Van zijn dochter, herinnerde Liebreioh zich, dat er in het schrijftafeltje van zijn vrouw nog haar kleine sieraden moésten liggen het waren wel onbeduidende en een voudige dingen, maar hij wilde ze het meisje toch meegeven, voor zij van hem wegging. Hij had in zijn droefheid en in de lafhartige vrees voor iedere smartelijke herinnering de schuiflade van het een voudige meubel, waarin zijn Dora kleine gedachtenissen of snuisterijen bewaarde, na haar dood niet geopend. Geld was er niet in, dat wist hij wel, en hij vermeed het terugzien van de bekende kleinigheden, die zij bezeten had, omdat zij treurige herinneringen zouden opwekken. Marie kon er nu van medenamen, wat zij wilde. Om op generleiwijze lastig gevallen te worden, overhandigde hij Marie den sleutel eerst, toen hij tegen tien uur op het punt stond den salon te ver laten. aangewezen en anderzijds uitdrukke lijk is gebleken, dat hunne niet tot eenig kerkgenootschap behoorende ouders uit positieve overwegingen in het geestelijk belang der kinderen en uit ernstige vrye gewetensover tuiging eene godsdienstlooze opvoe ding voor hen meenen te moeten ver langen.” Wat dunkt u van zulk een „voor waarde” Hier wordt verlangd dat, ouders die bij rechterlijk vonnis van de ouderlijke macht zijn ontheven en dit kan geschieden op grond van ongeschiktheid of onmacht om hun plicht te vervullen of wel ontzet we gens grof misbruik, slecht levensge drag of zware strafveroordeeling, uitdrukkelijk doen blijken, dat zij (positieve overwegingen in het gees telijk belang der kinderen” en lach niet „uit ernstige vrije ge wetensovertuiging” een godsdienst looze opvoeding voor hunne kinderen verlangen Dat wordt gevraagd van het geboefte der maatschappij en anderen, verongelukten, die evenzeer niet in staat zijn de opvoeding hun ner kinderen zelf te voltooien Klinkt h«t niet als ironie 7 En hiér is dan aan het woord de minister van justitie, die waarlijk wel weet wat de „positieve overwegingen” en de „ernstige vrije gewetensovertui ging” van zulke lieden beteekent. Wij aarzelen niet deze waarde” eener Regeering onwi te noemen. Zij is quasi-handig in elkaar gedraaid, quasi-diplomatiek als wen wil, maar inderdaad heel leelijk. Want in haar wezen is het een poging om te ontkomen aan de nood zakelijkheid om rondweg te zeggen Ik, Roomsch-Katholiek minister van justitie, weiger, óók daar waar de wet mij feitelijk bindt, godsdienstlooze opvoeding te bevorderen. Ik, Regout, lid van een „Christelijke” Regeering en dus verlang voor mijn kinderen een christelijke opvoeding, in dit dus zit de clericale denkwijze zullen allen dit hebben voor zoover ik hierop invloed kan uitoefenen. „Hier, kind,” sprak hg teeder. „Kijk maar eens, wat uw goede moeder zooal heeft bewaard. Veel zal het niet zijn, ihaar ik heb zelf gezien, dat zij haar sieraden er in legde.” Hij kuste haar op bet voorhoofd. „Vader, dit is de laatste avond dat ik bij u benZij klemde zich aan hem vast. „Laat, laat maar!" Hij schoof haar van zich af en ging vlug, vergezeld van zijn hondje, den salon uit. Marie zonk op een stoel neer en verborg haar gelaat in de handen. O, welke moeilijke uren 'Maar wat hielp het Haar moedeloosheid afschudden de, sprong zij op. De kleine schrijftafel stond, met eenige waardelooze beeldjes en vaasjes, in een hoek ongebruikt, bijna ge heel vergeten. Het meisje herinnerde zich, dat haar geliefde moeder dikwijls daarin bezig was geweest. Zij had er ook reeds over gedacht de lade te gebruiken, maar haar vader had het niet gewild. En in zoo’n langen tijd, twee volle jaren, had hij de schuiflade in het geheel niet geopend. Zij haalde de lamp van de tafel, stak den slentel in het slot en trok de lade open. Daar lag dadelijk boven aan een dikke brief, die aan haar ge- Orgelooncert B. Spaan- GDIIISIIIE COURANT. PÏÏÏÏS DER ADVERTENT-IËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel meerO.tO Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. Turkye. Thans komen we nader terug op de brandende Balkan*kwestie. Gisteren wezen we er op, dat Italië allerminst belang kon hebben, bij het opnieuw uitbreken van de Oostersche kwestie. De groote mogendheden heb ben in den loop der jaren al genoeg ondervonden, wat een last de Hek senketel kan veroorzaken. Het eene landje na het andere heeft zich aan de heerschappij der Turken onttrok ken en steeds is hun streven geweest zich al verder uit te breiden. Nog slechts korten tijd geleden sprak men over een verbond tusschen Servië en Bulgarije, een verbond, dat slechts beteekenis heeft door zijn postvatten tegen Turkije. Ook al is het vrii zeker, dat er van een alliantie nog geen sprake is, toch zou het niet onmogelijk zijn, dat reeds besprekingen zijn gehouden tusschen beiae rijken voor het geval een inter ventie in het Turksche rijk niet kon uitblijven. Dat zien ook andere lan den zeer goed in. Oostenrijk-Honga- rije heeft een voorstel aan de mogend heden gedaan, om de Balkan-kwestie op te lossen door het steunen van Turkije en het werken voor het be houd vari den status quo. Oostenriik- Hongarjje heeft belang er bij, dat Turkije op het oogenblik niet meer verzwakt wordt. Nu het zelf zijn slag geslagen heeft, door tijdig Bosnië en Herzegowina te annexeeren, nu ver langt net, ten koste van wat ook, een verdere verzwakking van Turkije tegen te gaan. Het begrijpt zeer goed, wat het gevolg zou zijn, wanneer het Turksche rijk ineenstortte. De tijd is voorbij, dat de verschillende Balkan- staten elkander in het vaarwater zit ten. Zoolang dit het geval was, was de één machteloos zoo goed als de ander, en het is het gevolg van de adresseerd was. „Aan mijn goede dochter Marie Liebreioh van haar moeder.” Met bevende handen greep zij er naar. Er hadden twee jaren moeten verloopen, voor zij dezen schat, dezen laatsten groet van de dierbare ont slapene, in handen kreeg! Het kwam haar voor, als was haar een groot onrecht aangedaan, door dit testament zoo lang voor haar weg te houden. Nu herinnerde zy zich de toespelingen van haar vader, op iets ernstigs in het verleden van haar ouders. Zou zij misschien nu naar den wensch van haar moeder en door haar eigen hand te weten komen, wat er voor haar verborgen was gebleven Hoe angstig klopte haar hart in gespannen verwachting, terwijl zij den omslag van den brief met vrees opende! Deze bevatten een paar dicht be schreven vellen papieren een tweede brief in open omslag. Deze droeg het opschrift: „Aan mijn lieven vader, den landgoedbezittér Dietrich Kruse te Haiddorf bij Soltau”. Marie legde den brief op tafelf trok den stoel dicht bij de lamp en begon de aan haar gerichte woorden van haar overleden moeder onder diepe ontroering te lezen. (Wordt vervolgd.) opdat gij kunt luieren. Ik zal u dus een toelage van vijftig mark in de maand geven, dat is zeker genoeg voor een schoonvader, die toch eigenlijk nog een flinke man is. Meer kan ik niet geven. Gij moet daar dus op rekenen. Uw fotografiezaak kunt ge nog best aanhouden, huur verlang ik niet, en voor het overige moet ge u er maar schikken, als ge wilt, dat wij vrienden blijven. „Wat zal Marie daar wel van zeg gen „Wees nu toch verstandig. Maak nu niet, dat Marie op het laatste oogenblik weerspannig wordt, Njrant dan hebt ge morgenochtend den deur waarder aan huis, begrepen Bonjour, mijn waarde!” Daarop verliet Goldammer den salon, waar zijn vriend, die zich gouden bergen, of tenminste toch een zeer gemakkelijk leven had voorgesteld, in de grootste ontsteltenis achterbleef. Liebreich verzonk in diep nadenken. Ja, ja, hij moest zwygen, Goldammer had gelijk. Welke heftige tooneelen en wat een opschudding zou er zijn, als Marie ter oore kwam, dat er niet zoo goed voor hem gezorgd zon wor den, als zij verwachtte. Hij moest zich dus stilhouden, alles aan den tijd o ver laten, hopen Zyn goede dochter zou

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 1