ISEL ns. i. [TS, and el: !HI w KEHK te letten. ids. Zaterdag 7 September 1919. \o. 11963. 51e Jaargang. en FEUILLETON. HET OFFER. Eerste Blad. Asia jrk sevoeders. Eene brandende quaestie. Gouda. i Hoeren LYZONEN WARENHUIS, Spuislr. Den Haag, gr Alle Luxe- cn llulsli. Artikelen Telefoon Interc. 82. TSTieTj-’WS- exx voor Gro-uud.su en OKicxstrelteezx. Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Telefoon Interc. 82. Uitgevers A, BRINKMAN EN ZOON. 3Bu.l-texila3n.d-. f 1.25 een van TIENDE HOOFDSTUK. (Wordt vervolgd.) a Zn., Gouda. Canaries en liter ndermeel roederkosten 10 en 5 kilo BIJL, BAART Lz. Dit Nummer bestaat uit twee bladen. Niet omdat de 8. D. A. P. ’tnoo- dig oordeelt, opnieuw een „Ronden Dinsdag” te organiseeren, beoogend is IT IN •■methode. iderfaoriek IIA. Enkhuizen. ir bij HH. V ij d straat. Voorstal. J j geregeld tijdig ontvangen van en, vermakelyk- dan in onze duizenden leogloopers en luiaards zijn, en op het platte land voor geen geld handen te krijgen zijn, zoo moesten zij allen, die in de stad te veel zijn, op den kruiwagen zetten en daarheen brengen, waar me a ze goed kan ge bruiken. Zie eens, dat moesten ze zelf begrijpen.” „Ja, vader,” zeide Rika en hield een oogenblik haar spinnewiel stil. Zij was stil van aard, had grooten eerbied voor zijn meening en stemde gewoonlijk met hem. in. „Waarom maken zij dan geen korte metten en zenden ons in den oogsttijd werk lieden „Men kan geen mensch tot zijn eigen bestwil dwingen. En die in de stad zijn, willen er in de meeste gevallen niet vandaan.” „Ik begrijp maar niet, hoe men in zulke kleine kamers kan leven, bij ons is het toch veel mooier.” „Dat vind ik ook. Maar daar groeien vele kinderen op die geen andere toe standen kennen en wie in de stad opgroeit, verstaat geen landarbeid. En de jonge kerels in de kazernen, als die eenmaal het bonte leven en alle genoegens kennen, willen zij er niet vandaan én rekken hun leven in ge brek en ontbering. Evenzoo de meisjes die naar de stad gaan om er te dienen. JN VAN EJf. EEËN worden in verzegelde i vijf, twee en i een Ned. one ding van Nom- s, voorzien van id Merk, vol- jt gedeponeerd, de uitvoering de orders aan- wanhopige ge wurm met het zooge naamde organische kiesrecht van den heer lüiyper, door den antirev. hoog- leeraar mr. Fabins niet onaardig als „hutspotkiesrecht” betiteld. Iedere poging in zulk een richting moet ijdel zijn. Het kan niet anders. Een maal een zeer uitgebreid kiesrecht hebbende, waarbij dus vanzelf aller minst vaststaat dat alje kiesgerech tigden verstand hebben van ’s lands zaken, is iedere onthouding van het kiesrecht op grond van eenige min dere welgesteldheid, een onding. De kiezers behoeven geen ver stand hebben van ieder wetsvoorstel, (Ut in de Kamers aan de orde komt. Dit kan niet, hier niet en nergens. De kiezers hebben een veel beperk ter taak, nl. zich uit te spreken over de algemeens richting van het re- geeringsbeleid, m. a. w. om de vier jaren (in normale omstandigheden) worden de kiezers geroepen om uit 30) Zwarte vogels zitten op de natte velden en vliegen met luid geschreeuw op, als zij nadert, een donkere fladderende zwerm, die verderop weer neervalt. De wandelaarster ziet de dieren ver schrikt na, Oh daar steekt de weg wijzer zijn drie armen uitSoltau Haiddorf- -Kirchhausen, bij de inval lende schemering kan zij het nauwe lijks lezen. Dus naar recht naar Haiddorf. De veldweg, dien zij nu inslaat, is modderigzij moet de droge plekjes zoeken, waar zij haar voet kan zetten. Wat vermoeit datDaarnaast is een Vastere grond met halfvergaan gras hier gaat het gemakkelijker. Maar wat wordt de lucht grauw, hoe wordt zij bedekt met een sluier van mist I Zij kan geen tien schreden meer voor zich uit zien. De zon moet achter die wolken zijn ondergegaan dikke nevel zweeft over de natte vel den en hulde haar in een konden erseelvoer) 1 en */2 kilo te nemen. Houdt ieder precies vast aan eigen partij-standpunt, dan lacht alleen de tegenpartij I Welnu, hopen en verwachten wij .een overeenstemming' tusschen de vrijzinnige groepen op het stuk van het Kiesrecht, zoo hopen en ver- wachten we in niet mindere mate, dat het beginsel van het Algemeen Kiesrecht daarbij zal zegevieren, d. i. niet een kiesrecht dat ons tot den revolutionairen afgrond en andere verschrikkelijkheden zal voeren, maar een kiesstelsel, dat het mogelijk zal maken, dat een ieder, die belang stelt in 's lands zaken en zich niet onwaardig heeft getoond, mee kan kiezen de mannen, die ons volk vertegenwoordigen, een kiesstelsel dus, dat zonder volmaakt te zijn geen menschenwerk kan daarop aanspraak maken de volksver tegenwoordiging zal doen zijn de juiste afspiegeling van wat er leeft in de burgerij, waardoor het Par lement en het werk dat daar gedaan wordt, zal stijgen in waarde en ach ting, waar men thans nog al te veel gevoelt, dat het volk in al zijn lagen niet rechtvaardig in 's lands vergaderzaal is vertegenwoordigd. Wij vertrouwen, dan ook de „droite” der vrijzinnigen, de vrij liberalen, zullen meegaan met dezen eisch van recht en billijkheid. Reeds verklaarde zich menig vrij-liberaal voor A. K. en de bekeering van de N. Rott. Courant ten deze doet ver der het beste verwachten. Ook de vrij-liberalen, die tot dusver niet meewilden, zullen op den duur in zien dat het A. K. tegen te staan gevaarlijker kan worden dan het te helpen invoeren en dat men t. a. v. de vermoedelijk'e gevolgen gerust kan zijn. Waar men eenerzijds kan hoorën betoogen, dat A. K. het Socialisme zag versterken en ander zijds dat slechts priester en predi- kant daardoor aan invloed op de mantel, verstikkend, zoodat zij er van rilt. Wat wil zij hier eigenlijk De ver moeidheid overmeestert haar. Zij glijdt uit, zij strompelt nog slechts werk tuigelijk voort. Plotseling is hot, als stapt zij in een afgrond. Haar knieën knikken on zij glijdt zacht op den grond. Haar hoofd mat op den hand koffer voor haar.'Xn zoo verliest zij het bewustzijn. Vijandige nevolgestal- ten voeren een spookachtigen dans uit om de bezwijmde vreemdelinge on be dekken haar met een grauwen sluier. stembus, zullen winnen, zouden wij willen vragen, gezien zulke geheel tegenstrijdige voorspellingenIs hét niet zeer wel mogelijk, dat de vrij zinnigen, mits zij beginnen, met door het A. K. in te voeren, vertrou wt i te stellen in de nieuwe kiezers, omgekeerd het vertrouwen zullen deelachtig worden van hen, die zij tot het stemrecht brachten? .Wij stippen dit punt aan, omdat het ons bekend is, dat zulke, kans berekeningen wel eens door en onder vrijzinnigen gemaakt worden, wan neer men over A. K. spreekt, maar meenen hierbij niet te mogen ver zwijgen, dat een waarlijk vrijzinnige las bij het beoordeelen van de vraag, wien het kiesrecht tnekomt en wien niet, allerminst daarbij mag denken het van tische politiek gebleven dat hij, amb teloos burger geworden, „Staatkun dige Brieven’’ is gaan schrijven, die die altoos de lectuur waard zijn, omdat zij komen uit de pen van een wijsgeerig onderlegd liberaal van ken nis en ervaring. Maar ook daarin is hij steeds van Houten gebleven, de man van de politieke stokpaardjes en de man van dé „menschelijkerwijs volmaakte Kieswet-van Houten”. Nog in zijn laatsten Brief (van 20 Augustus jl.) ontkent mr. S, van Houten, dat zijn wet vele waardige mannen uitsluit en ontkent hij dientengevolge, dat de kieswet gebrekkig is anders dan wegens de principieele uitsluiting der vrouwen. Bewijzen doet de hooggeachte schrijver zijn meening niet. Zijn meening is dan ook niet te bewijzen, want het tegendeel is waar, gelijk ieder onderwindt, die wel eens in de practische politiek heeft meege leefd. Hoe gaarne wij den heer Houten, die, teruggaande tot de diepste beginselen, in vele opzichten onze geestverwant is, als medestrij der zagen in den zwaren strijd - het gaat niet. Wij gaan met vertrouwen het Al gemeen Kiesrecht tegemoet. Wie zich daar stijl tegenover plaatst, is onze tegenstander. Ter wille van een enkel persoon kunnen en mogen wij het vrijzinnig beginsel bij uitnemendheid niet ontrouw worden. éunie", 8 uur, emengde Zang- poel”. ilekade, 2 uur, laS. D. A.P. 8 uur. üitvoe- gnummers. n "Woningtoez, lerstandscomm. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone jegeis met bewijsnummer f (1.55 Elke regel meer,0’1(1 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van I5 regels ffl 35 bij vooruit betaling, elke regel meer 0 ets. Reclames f 0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. Terwijl de onbekende kleindochter het huis van Dietrich Kruse nadorde, zat de oude man in zijn armstoel bij het raam, nit te rusten van zijn dag werk. Een laatste zonnestraal brak door zware wolken en speelde boven de bruine kachel, de eenvoudige meubelen en den met wit zand bestrooiden grond. De oude, een eerbiedwaardige grijs aard, met dik zilverwit baar en hel blauwe oogen, waarin nog jeugdig vuur flikkerde, hield een boek in de hand en deed nu en dan een trekje te maken, of het land de volgende jaren door een kerkelijke coalitie of door een vrijzinnige regeering zal 'Worden bestuurd. En wie zou nu de stelling aandurven, dat ter beoor- deeling van die vraag de tegen woordige .800.000 kiezers zooveel geschikter zijn dan de 400.000 (ruw geschat) die de kieswet- Van Houten uitsluit Ü1TBI.UIT 1 Dit vergete men niet. Want wanneer men den auteur der Kieswet, mr. 8. van Houten, hoort, dan zou men denken, dat die wet volmaakt is en dat alle mannen eigenlijk zoo wat kiezer kunnen wor den, maar dat die honderdduizenden allemaal te lui zijn om zich op te geven als kiezer. Weet de heer Van Houten niet beter? Is hij zoo ver blind door zijn liefde voor zijn eigen wet, dat hij de gebreken daarvan niet zien kan Natuurlijk zijn er lauwen, onverschilligen politiek- lamlendigen en dus slechte staats burgers die kiezer konden wor den als zij maar wilden men vindt ze in haast iedere gemeente, in de grootere zelfs bij tien- en honderd tallen. Maar, de heer Van Houten vergeet er altijd bij te vertellen, dat zijn wet, waartegen in heel het land zulk een oppositie opkwam, allerlei fatsoenlijke mannen uitsluit, alleen omdat zij een kwartje of een dub beltje minder verdienen of verhuren dan een kaiheraad die iets meer verdient of iets grooter woont (vaak een quaestie van gezinsgrootte) of omdat hij bijv, geen 50 gulden rijk is, zooals een meer gelukkige buur man. Wij betreuren nog altijd, dat een zoo uitnemend man als mr. Van, Houten zoo halsstarrig eigen stand punt is blijven innemen en zoo hate lijk steeds is opgetreden tegen wie een andere meening dan hij dorst verkondigen, dat hij zichzelf daardoor onmogelijk heeft gemaakt voor de practische politiek. De heer Van Houten is in zooverre in de prac- GOUDSCHE COURANT PRIJS VAN HETAfiO N N E M E N T Per kwartaalnrarw Idem franco per post1.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50 Idem franco per post1 90 Ar Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange Jw Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren VlUOUWf, IV wi gUlUDCCl Cll, MCUWgVlIU Aiet Algemeen Kiesrecht te dienen waarbij wij in ’t midden laten de vraag of het A. K. werkelijk gediend wordt door zulk een mani festatie meenen wij nog eens deze quaestion. brülante te moeten behan delen. Daarvoor bestaat een andere, meer ernstige reden. Immers, het kiesrechtvraagstuk was tot dusver een „appel van twist” voor de vrij zinnigen, een bekentenis die men te eer kan doen, nu de Rechterzijde, die regeeringsmeerderheid is en ook dit vraagstuk tot oplossing moest en wilde brengen, blijkens het rapport der Grondwetscommissie hopeloos verdeeld] is in zake het kiesrecht vraagstuk. Toch gevoelt een ieder, dat de vrijzinnigen geen vërkiezings- program e» evenmin een regeerings- program kunnen ineenzetten zonder dat liet kiesrechtvraagstuk daarop een plaats en zelfs een voorname inneemt. Niets is dan ook begrijpe lijker, dan dat de hoofdbesturen der vrijzinnige partijen de hoofden bijeen gestoken hebben en wij verheu gen ons er over dat dit reeds zoo vroegtijdig geschiedde om zoo mogelijk tot overeenstemming te ge raken. En wij spreken hier de ernstige verwachting uit, eene verwachting die gedeeld wordt door het gros der vrijzinnige kiezers, dat de leiders der vrijzinnige groepen znllen inzien, dat stokstijf op eigen standpunt blijven staan een onding is, wanneer een zoo zware gemeenschappelijke strijd, immers ter afwering van een overmachtigen gemeenschappelijken vijand, ons wacht. Bij iedere coalitie of conceh- tratie moet men weten te geven en Hot voorstel van graaf Borchtold. Graaf Berchtold heeft met zijn voor stel om van gedachten te wisselen ovor de handhaving van don status quo op den Balkan bij de, groote mo gendheden nogal succes. Althans uiter- lyk, want tot een bespreking is het nog niet gekomen on men kan dus nog niet het minste zoggen of zijn voorstel zelf een oven goede ontvangst zal te beurt vallen als het idee van gedachtenwisseling. Wanneer we aan nemen, dat het eenmaal zoover is, dat Wie arbeiden wil, kan bij ons echter ook spoedig een goed stuk brood ver dienen, en zich een beetje bpwerken er ligt nog veel land braak en wacht op handen, maar alle steedsche pracht en vermaak ontbreekt.” Hij stak zijn pijpje weder aan, dat onder het spre ken was uitgegaan. De kamerdeur werd geopend, en twee jonge mannen traden binnen. Hendrik Beerman, kleinzoon van Kruse was de krachtigste en flinkste van beiden. Met zijn krullend blond haar, zijn goed verzorgden knevel, het fris- sche gebruinde gelaat en de vroolyke blauwe oogen, zag hij er uit als een toonbeeld van mannelyke jeugd en gezondheid. Hij had. bij de cavalerie gediend en hij had nog oen militaire houding. De oogen van den oude glinsterden, toen zijn kleinzoon hem naderde. Al was Hendrik zijn lieveling, toch deed hij moeite om deze voorliefde onder een barschen toon te verbergen. De ander, Fedor Kruse, de zoon van Dietrichs neef, den dominee te Kirchhausen, was kandidaat tot den heiligen diensthij was bevalliger van bouw en had oen fijn nadenkend ge zicht. aan een kort pijpje, dat hem in dd| mondhoek hing. 5. Zijn dochter Rika, oen blijkbaar zwak meisje van middelbaren leeftijd zat met haar spinnewiel bij den open haard, waarin een blok dennenhout flikkerde en knapte, terwijl op de kachel de koffie, die Rika daar altijd warm hield, zijn eigenaardigen geur verspreidde. Naast haar lag de zwart gevlekte huiskat, die haar steeds op den voet volgde. Het spinnewil snorde en de oude hangklok aan den wand tikte. Daar, deze Dietrich Voor ongeveer vijf en twintig jaar schout geworden en veel met de gendarmen in aan raking gekomen was, en hier en daar de terechtzittingen had bijgewoond, was hij. belang gaan stellen in de be palingen der wet en verordeningen. Hij las boeken over staathuishoud kunde, het officieele blad en met zijn gezond boerenverstand vormde hij zich meen in gen over alles, wat er in de wereld voorviel, en hij durfde die meeningen ook gerust uitspreken. „Nu, luister eens kind/’ zeide hij nadenkend, „hier heet een hoofdstuk Statistiek over de sociale toestanden, en het handelt over de vele menschen in de groote steden, die geen werk kunnen vinden. Daar er nu in Berlijn aan de vraag, welke partij meeste voordeel zal trekken deze of gene regeling. Algemeen Kiesrecht dus. Wie ’t in onze dagen met ander stelsel probeert, komt bedro gen uit. Men denk$ slechts aan het Is el

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 1