JCBAPPIN
THÏK
t MERK te letter
E, Alter
rractit 269*
LAG,
RE WAAR-
en
leskleeding.
of gedeelten
No. 11909.
51e Jaargang.
Zaterdag 14 September 1912.
S-CLïtexilaixca..
FEUILLETON.
HET OFFER.
WAKEN HUIS, Spuistr. Hen Haag.
gtg- Alle Luxe en Iluhh. Artikelen
E JONG,
thaven 31.
Eerste Blad.
Stok
itr. 222.
ITievfws- ezx voox Q-oixcLsl en. Ozxxstr eHsezx.
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
LE. ALTER
dit
AG.
AYZONEN
ruin.
De taak der'Vrijzinnigen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Latere. 82.
I
4
ile stad aan huis
(Wordt vervolgd.;
i Zn., Gouda.
DIEST.
r.
aflevering.
e soorten
r k e n.
HIJL,
'BAART I*.
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
Utelten.
AG,
meth. spreken
beschikbaar om
«ren. Nadere in-
aand adres.
j geregeld tgdig
ontvangen van
m, vermakeRjk-
dan in onna
Niet, dat wij van plan zijn en
wij zouden onze geestverwanten, die
in woord of schrift hun aandeel in
den strijd zullen hebben, hetzelfde
willen aanraden ook maar één
woord aan dat antithese-gebral te
verspilden. Wij laten ons niet van
het terrein lokken, waarop de strijd
behoort gestreden te worden, en we
laten het doorzichtige pogen van
onze tegenstanders om zulks wel te
doen, gaarne aan het gezond ver
stand der Nederlandsche natie over.
Zóó schaapachtig is op den duur
niemand, dat hij gaarne van alle
hervormingen, die hij noodig acht,
afziet, omdat de Linkerzijde voor
het behoud is van het status quo
op onderwijsgebied,* of omdat één
sociaal-democraat zichvijandig be
toonde aan de zending, om van Vi-
viani’s nonsensje geheel te zwijgen.
En mochten wij ons daarin vergis
sen mochten er onder de eenvou-
digen in den lande waarlijk genoeg
gevonden worden, die in de armen
van den clerus snellen, om gecom
bineerd met al wat in den lande
conservatief is, de regeering der
coalitie te doen voortduren, welnu,
dan zullen wij ons troosten met de
overweging, dat ieder volk per slot
van rekening de regeering heeft die
het verdient. Maar, nog eens, wij
blijven op ons terrein, en zullen dus
enkel vasthouden aan de vraag Wat
heeft de coalitie op staatkundig ge
bied tot stand gebracht; wat is zij
nog meer van zins, en in welke
richting wil zij het landsbestuur ge
voerd zien Wij begrijpen zeer goed,
En óp die vraagZult gij vrij
zinnigen, eventueel de taak, waartoe
de coalitie onmachtig bleek, op u
durven nemen, en ze vervullen, hangt
het antwoord weer af van het ver-
antwoordelijksgevoel van de drie vrij
zinnige fracties. Nooit stond het er
in den lande voor de vrijzinnige
idee beter voor, waar de afkeer van
deze reactionaire, mammonistische,
eigen vrienden bevoordeelende Re
geering eiken dag grooter wordt.
Maar ook nooit gingen de vrijzinni
gen met grooter verantwoording den
strijd in. Een strijd, die niet nega
tief mag wezen of kan wezen, een
strijd, die nimmer tot einddoel kan
hebben ’t omverwerpen der coalitie,
een strijd, die niet mag worden aan
vaard, als men niet gevoelt, dat de
overwinning met zich brengt de ver
plichting om 't werk dat aan de
coalitie niet gelukt is, en dat haar
door haar onderlinge verdeeldheid
niet kon gelukken, tot stand te
brengen.
36)
Het hart der oude bryster had ech
ter meer medelijden met het meisje,
dat voor een opgedrongen huwelijk
vluchtte, dan de strenge man.
Zij prees het besluit van het meisje
en verzekerde, dat Marie nu goed be
zorgd was, en altijd kon blijven,
Morgenochtend zou zij aan de lin
nenkast gaan en voor meer kleeren
zorgen, dan zij hier in den handkoffer
bg zich had.
Ondanks haar groote vermoeidheid
sliep Marie weinig. De lotgevallen van
den dag lagen nog te versch in haar
geheugen.
Hoe zou thuis alles afgeloopen zgn?
Arme Hans, arme edelmoedige Hans
Op hem zouden allen hun toorn uit
storten. Hoe zeer deed het haar en
hoe was haar hart vol van dankbaar
heid Zonder zgn tusschenkomst zou
zij nu in Goldammers macht geweest
zijn. Zij beefde van schrik en afschuw
bij deze gedachte.
En hoe *ou het nu met de zaak
dat het antwoord op deze vraag voor
elk coalitieblad, zelfs voor de zeer
drieste „Vrije Westfries”, onover
komelijke bezwaren heeft, maar juist
daarom moet ze telkens en telkens
worden herhaald, het is de vraag,
de eenige en wezenlijke vraag. Ze
zal echter uit den aard der zaak
leiden tot eene wedervraag.
De vraag zal moeten zijn: Zult
gij, vrijzinnigen, als Rechts in de
minderheid komt, in staat zijn aan
de quaesties, welker oplossing het
meest urgent is, ook oplossing te
geven en dat, als minderheid, iets
aanbiedende, waaraan de democraten
van Links en van Rechts hunne
stem niet durven weigeren Het
geval, dat de vrijzinnigen als meer
derheid uit de stembus zouden ko
men is toch a priori uitgesloten;
daarvoor zouden minstens 17 zetels
op Rechts moeten worden veroverd,
wat, zoolang de coalitie bijeen blijft,,
onder dit kiesrecht althans ondenk
baar is.
Slecht kiesrecht en zyn gevolgen.
Al meermalen moesten we in oen
overzicht uiteenzetten, hoe eigenaardig
het kiesrecht in Engeland is geregeld.
Daar komen de z.g. driehoekavorkie-
zingen voor, d. w. z. in een district
wordt bijv, een unionist, een liberaal
en een lid der labourpartij geoandi-
deerd. Nu wordt bij eenvoudige meer
derheid uitgemaakt welke party een
vertegenwoordiger naar het Lagerhuis
zal zenden. Die eenvoudige meerder
heid, die in dit geval beslissend is,
geeft echter tot de grootste eigenaar-
over d$ nieuwe vriendin. Een meisje,
dat uit Berlyn kwam, moest zeker wel
mooi zijn, geen grof werk doen, fraaie
kleeren dragen en van de mode ver
stand hebben.
Eindelijk kwam Tante Rika met
haar nicht in huis van haar zuster.
Het heele huisgezin snelde toe, allen
reikten de vreemde bloedverwante
zonder veel woorden de hand, en toen
gingen zij in de kamer.
Alleen Hendrik was spraakzaam.
Al de anderen waren stijf en spraken
weinig. Hij echter wilde de nieuwe
nicht laten voelen, dat zy welkom
was.
Liesbet zat naast haar en bekeek
Marie van top tot teen. Steedsch ge
kleed was zijmaar niet mooi.
„Wil je ook graag op het land zyn
„O gaarne
„Nu pas maar op, als de arbeid op
de akkers begint."
„Ik kan alles toch leeren."
Hendrik was niet gewoon compli
mentjes te maken en zijn teergevoelig
heid verhinderde hem, om over Berlijn
te beginnen. Immers, dat kon onaan
genaam zijn voor het meisje. Zoo sprak
men over het weer, van de aanstaande
markt te Soltau en dat de varkens-
pryzen stegen.
wetgeving, spreekt boekdeelen. Zel
den werd onomwondener de on
macht van de coalitie om te regee-
ren, erkend, van deze Regeering,
die over een nimmer gekende meer
derheid beschikt in beide takken
van de Staten-Generaal. En wij zijn
dan ook over die wijze van den
strijd in te luiden bijzonder ver
heugd de erkentenis, die daarin
ligt, is goud waard.
van de beide mannen gaan - Zou
vrouw Schröder, de vrouw van den
schoenlapper in het achterhuis, die zij
in dienst had genomen om voor het
huishouden te zorgen, ook haar plicht
doen Zou zij eenigermate voor de
beide verlatenen zorgen?
Telkens kwamen die gedachten weer
terug en verdreven haar den slaap
Nauwelyks brak de volgende dag aan,
af Marie sprong uit haar bed, zocht
uit haar koffer een potlood en papier
en schreef aan Oom Hans. Zij ein
digde met„Ik leg in gedachten voor
u op miin kniëen en kus uwe handen,
beste, edelmoedige Oom Hans. Gy zijt
mün redder, en ik loof God, door uw
hulp verlost en hierheen gevlucht te
zijn. Wanneer zij maar niet te hard
op u schelden.”
Marie was gewoon aan te pakken,
en nam de zwakke tante veel arbeid
uit de handen. Er was hier heel wat
anders te doen dan thuis, maar voor
haar jonge kracht was alles licht.
Zg veegde juist de kamer, toen
Hendrik in het venster kwam leunen.
Hg sloeg haar gade. Zij zag er nu
frisscher uit dan gisteren, en hoe vlug
ging haar het werk van de hand.
„Hoe gaat het er mee," vroeg hij,
zyn zg goed voor je
„O, heel goed 1”
G0I1MIIE COURANT.
jplffjS VANHETABONNEM ENT:
Per kwartaal Ia
Idem franco per post J
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post1JO
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLance
Tiïndeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Is het mogelijk, dat de drie vrij
zinnigen groepen, al zullen ze dan
ook getrennt marschiren, met dat
gemeenschappelijk verantwoordelijk
heidsgevoel den strijd ingaan Ons
dunkt van ja, wanneer iedere fractie
zich op dit oogenblik behoorlijk
rekenschap geeft van de eischen van
het oogenblik, van de groote be
langen, die voor ons allen, vrij
zinnigen op het spel staan, van het
belang van wederzijdsche opofferin
gen, nu een grondwetsherziening ons
tegengrijnst, die spot met de begin
selen, die sinds 1848 ons staats
leven hebben beheerscht.
Wanneer men het over het kies-
rechtvraagstuk en de ouderdomsvoor
ziening eens kon worden, komt, naar
het ons toedunkt, de rest vanzelf,
want de wijze, waarop thans gere
geerd wordt, is zóó beslist gekant
tegen alle democratie en tegen alle
vrijzinnigheid, en er is nog erger
voornemen in het verschiet, dat geen
der drie fracties niet zou inzien, hoe
groot gevaar het voortbestaan dezer
Regeering na 1913 zijn zou. Maar,
als men dat inziet, dan bedenke men
wel, dat, al zal men getrennt mar-
schireu, vereint schlagen eerste voor
waarde is, om tot de overwinning
te komen, en dat die overwinning
zelve waardeloos is, als de overwin
naars niet gereed zijn en in staat
zjjn, om naast 'den bouwval der
coalitie, een op gezonde fundeering
rustend stevig gebouw op te trekken.
goed.
|pn ADBKS'.
CU» VA»
IEEËN worden
l in verzegelde
m vijf, twee en
m een Ned. one
ilding van Nom-
rjs, voorzien van
nd Merk, vol
et gedeponeerd,
t de uitvoering
rde orders aan-
van rozen gaan, en wij hebben dan
ook alles gevoeld voor den noodkreet
door den heer Aalberse indertijd in
zijn blad „De Voorhoede” geslaakt
Wat moeten wij in 1913 aan onze
kiezers zeggen, als het zoo doorgaat?
Waarop wij ons de vrijheid hebben
veroorloofd te antwoorden, dat daar
op wel iets zou worden gevonden.
Wij hebben met dit antwoord den
bal allerminst mis geslagen. Het
aloude en beproefde middel werd
weer ter hand genomen, nu alle ver
wijs naar schoone producten van
wetgeving is uitgesloten, te weten
de ophitsing tegen Links, als zoude
deze zich de belaging van den gods
dienst ten doel stellen. Het meest
beruchte van de coalitiebladen, de
„Vrije Westfries”, vroeg stout be
werende, dat de coalitie in staat was
de hervormingen te geven, die ons
Nederlandsche volk behoeft, is met
die ophitsing reeds begonnen. Over
sociale hervorming geen woord meer,
maar de broederen'worden te wapen
geroepen tegen „de bittere vijand
schap van Links tegen de christelijke
beginselen”, die gebleken heet uit de
oppositie tegen het bouwwetteke, die
bewezen wordt verklaard door ééne
vijandige uiting tegen de zending,
van één socialist, ja, zelfs Viviani’s
bekende gezegde over het uitdooven
van de lichten des hemels, wordt
als wapen niet versmaad. We wisten
niet, dit in parenthesi, dat deze heer
nog altijd met dat hopelooze werk
bezig was, hij is dan waarlijk onver
moeid.
Maar scherts ter zijde. Het
feit, dat een blad als de „Vrije
Westfries”, van zoo bedenkelijken
durf, dat het daarvoor eenmaal zelfs
door den van God gegeven leider
openlijk berispt werd, geen woord
meer weet te vinden om voor het
behoud van deze Regeering te strij
den, op grond van hare vruchtbare
delude, 2 uur
ia 8. D. A. P.
rd“, 8 u. Verg.
eravereeniging.
8 uur. üitvoe-
gnummera.
éunie“, 8 uur,
vereenig. „De
x>r Gouda e. O.“
moegen", 8 u.
en Heaae.
u Woningtoez,
lerstandscomm.
„Kom eens hier, en vertel oens wat."
Marie kwam bij hem staan en zij
babbelden gezellig'
„Maak nu maar, dat je wegkomt,"
riep zij na eenigen tijd gepraat te
hebben. „Men moet zijn tijd niet ver
praten."
Hij ging heen en zocht tante Rika
op, vroeg haar over het meisie, over
haar komen en hierblijven. Hij meende
dat zij slechts hier was, om den brief
van haar overleden moeder te bren
gen. En nu wilde zij steeds hier blij
ven en haar vader in den steek laten
Waarom dat? Hij begreep niet, hoe
dat in orde kon zijn, hoe tevreden
hij er ook mee was.
„Tante, die geschiedenis is ergens
niet in orde, waarom wil zij niet naar
Berlijn teruggaan
„Wees stil," zei Rikaen keek schuw
naar de meid, die varkensvoeder
stampte. „Daar ginds is iemand, dien
zij niet mag lijden, maar dien zij moet
nemen."
„Heeft zij dan een anderen vrijer?”
stootte Hendrik met gefronst voor
hoofd uit.
„Dat geloof ik niet, jongen. Dan
liet zij de ooren hangen en was niet
zoo bin, dat zij hier mag big ven."
Hendrik vond het pleizierig, dat
Grootvader haar toch had opgenomen.
N DANTZIG,
d. HOOGEN.
v. ABS-
Overal in de coalitie ontwaart men
ontmoediging, groote ontmoediging.
De Linkerzijde daarvan, de Aalberse’s
en de Van Vliet‘8, gaan iedere» dag
met grooter vreezen en beven de
stembus van 1913 tegemoet, en als
ze Kuyper’s woord gedenken, dat
slechts met een gul ouderdomspen
sioen de strijd zal gewonnen kunnen
worden, en dan een blik slaan in
Talma's ontwerp, wordt het hun
droever te moede dan ooit, schrille
tegenstelling met de juichtonen van
1909, dat toen eene meerderheid
verkregen was, die waarborgde, dat
de brandende vraagstukken van den
dag in christelijken zin zouden wor
den opgelost. En de Rechterzijde van
de coalitie weet ternauwernood haren
grooten wrevel te verhelen, dat ze
geplaatst wordt voor de keuze óf
de regeermacht laten slippen, óf met
Talma's staatssocialisme meegaan.
De wijze, waarop de heer De Savor-
nin Lohman gedwongenis geworden
la Saturnus zijne amendementen
op het Ziekteverzekeringsotitwerp op
te eten, doet den buitenstaander zien,
hoe scherp een ieder, zelfs de zeer
invloedrijke, voor de keuze wordt
gesteld.
Maar, zelfs al zal Talma’s ge
drochtje wet worden, de Aalberse’s
en de Van Vliet‘s voelen, dat ze daar
mede absoluut onvoldoende gewapend
ter stembus komenen dat niet
alleen, omdat deze Ouderdoms- en
Invaliditeitsverzekering geheel onvol
doende is, maar omdat zoo groot
gedeelte van het regeeringsprogram
onafgewerkt blijft, van het sociale
program in de eerste plaats. Waarlijk
de heeren zijn wel te beklagenate
verdediger in woord en schrift van
de huidige coalitie op te moeten
treden, is nu juist niet op een pad
Voor een vermogend boor, die rijkolijk
er van kan leven, kon hot niet ander»,
of hij moest de zijnen bijstaan, wan
neer zij in verlegnheid kwamen.
„En zij kan werken en wil het ook
gaarne. En, zie eens, Hendrik, ik
word nu zoo langzamerhand een
beetje zwak, en daarvoor is het goed,
dat een jonge, sterke hand in huis
komt, die kan aanpakken."
„Ja, Tante, die hulp ifeu gegund.
Kom nu maar eens spoedig mot haar
bij ons over; u kan wel begrijpen,
dat Moeder haar gaarne wil zien."
„Natuurlyk, jongen, zoo spoedig het
werk gedaan is en wij weg kunnen.
Vandaag schijnen allen wel in een
feestelijke stemming.”
De komst van het vreemde stads
nichtje bg Grootvader had niet alleen
bij Trine op den Beermanshof een
groote ontroering te weeg gebracht.
In het landelyke eentonige leven, dat
de dorpsbewoners leidden, wekte zulk
een byzondere gebeurtenis verbazend
veel opzien. Al waren zij van nature
geen drukke menschon, zoo bezaten
zij toch veel gevoel voor de saam-
hoorigheid voor bloedverwanten. Zij
wisten zeker weinig van de gestorven
Tante Dora, doch zij werd nu gewich
tig voor hen, door haar dochter.
Liesbet verheugde zich het meest
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—6 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer„0.10
■B^dri^achtereen volgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f 0.35 bij vooruit
betaling elke regel meer 6 ets Reclames f 0 25 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
