QOUDSGEE
NNajaarsmantels,
INDISCH NIEUWS.
Gemengde Berichten.
LAND- en TUINBOUW.
Stadsnieuws.
Groote Herfst-Expositie
Costumes-teillcur
D. SAMSOM.
BURGERLIJKE STAND.
Beschrij ving der beroemde
geschilderde Kerkglazen
GROOTE OP ST. JMSKMK
TER GOUDE.
de Geschiedenis der St. .lanskerk, der
Glazen, der Cartonteekeningen enz.
Gebroeders CRAB E T H,
CHBISTIAAN KBAUH,
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
Effectenhandel leAinstnrdaiif
-
-
•-
Rechtszaken.
KUNST.
Laatste Berichten.
In de jongste door de liberale kies-
vereeniging te Leeuwarden gehouden
vergadering is o. m. aangenomen, dat
vrouwen, die het beginselprogram dei-
partij onderschrijven, als buitengewone
leden tot do vereeniging zijn toege
laten. Als zoodanig krijgen ze het
recht om over zaken mee te stemmen.
Naar aanleiding van het bericht uit
„Hot Centrum" als zou prof. Diepen
horst te Artisterdam ernstig in aan
merking komen voor een Kamercandi-
datuur in het district Ommen wordt
aan de „Rott." medegedeeld, dat prof.
Diepenhorst, den voorzitter van de
centrale anti-revolutionnaire kiesver-
eoniging in dat district, er op ge
wezen heeft, dat het professorraat aan
de Vrije Universiteit onvereenigbaar is
met het lidmaatschap van de Tweede
Kamer.
De Stichtsche Ct." meent te weten,
dat van een candidatuur-Visscher geen
sprake is, al was het alleen maar om
dat prof. Visscher zich voor een Ka-
mercandidatuur, althans op hot oogen-
blik, niet wenscht beschikbaar te
stellen.
Tegen de nieuwe Tariofwet.
Naar de Limb. Koorier vernoemt,
zal mr. dr. J. van Best, afgevaardigde
van Eindhoven, bij de behandeling
van de Tariefwet iïüdo Tweede Kamer
in hoofdzaak namonfT do l^ath. fractie
hot woord voeron.
Z. K. H. Prins Hendrik, vergezeld
van zijn adjudant, jhr. vanSuchtelen
van de Hacre, vertrok gisterenavond
9 uur por automobiel van Soestdjjk
naar Amersfoort, om vandaar met den
trein van 9.44 uur naar Dobbin te
gaan.
De Tweede Kamer der Staten Gene
raal is in oponbaro vergadering bijeen
geroepen tegen aanstaanden Dinsdag
den len October dos namiddags te
S'/a uur.
Het tinrijke Flores.
Mon schrijft uit Batavia aan het
Soer. Hbl
Bij het mijnwezen alhier zijn op
nieuw tinertaen vun het eiland Flores
•ontvangen. Zij zijn afkomstig van don
van rogeoringswogo daarhoon gezon
den geoloog dr. Pannekook van Rhoe-
den, wiens rapporten over do aanwe-
zighoid van tin gunstiger luiden dan
die van zijn voorgangers.
Of die delfstof in exploitabele hoe
veelheid aanwezig is, moet uit een
uitgebreider oxplotatie blijken. Dat zo
er is weten wij allemaal wel door de
beruchte militaire expeditie (ook ge
noemd Tin-oxpoditie) naar Flores in
1891, welke expeditie de schatkist een
slordige som gelds armer, maar geen
schuitje tin rijker hoeft maakt. De
toonmaligo geologen tot wier dokking
do militaire macht moest dionen, had
den blijkbaar of geslabakt of pech in
zooverre, dat zij iets hebben gevon
den, dat versleten werd voor tinerts.
Thans gaat dr. Pannekoek van Rheo-
den in Flores' dreven ronddolen zon
der militaire dekking en vindt betoel
betoel tin van superieure qu&liteit.
Van bevoegde zijde vernam ik, dat
do aanwezigheid van tin ook wordt
vormood op hot westelijker gelegen
eiland Soembawa, dat in vroegere
tijden verbonden moet zyn geweest
met Flores. Dit eiland is nu van
Soembawa gescheiden door de omlie
pen straat Sapi, dezelfde waarin 1911
het stoomschip Van Outshoorn der
K. P. M. verongelukte. In die straat
üggon twee eilanden tusschen Soem
bawa en Flores.
Bij „Mijnwezen" is men optimistisch
gestemd ten opzichte van den tinrtjk-
ddui van Flores.
Eon rouzonslang.
Uit Banjoewangi archief mon aan
hot „Soer. Hbl.":
„Op dezelfde onderneming waar,
binnen een jaar tijds reeds drie reu-
zenpythons levend gevangen waren
werd dezer dagen no. 4 gevonden,
een exemplaar van ca. 4.50 M. lengte.
Gantassonde koeleis verrasten het
serpentbeter gezegd de slang ver
raste, althans, ontdekken en op de
vlucht slaan was één.
Gelukkig dat juift een employé ter
plaatse was die zoo gevat te zeggen
dat juist 't een gelukkige dag was
voor hot vangen van slangen. Toen
durfden do koelies het dier „moedig,'
te strikken en in triomf voerden zij
het mede naar hun meester, waar het
van zijn rijk, veelkleurig opperkleed
werd ontdaan."
De kazernebrand te Haarlem.
Omtrent de schade, door den brand
veroorzaakt, kan worden gemeld, dat
alleen aan militaire kledingstukken
voor 50,000 is verbrand.
Op een der kleedkamers was voor
100 man nienw goed. Ook het archief
is geheel verbrand.
Te Ruinerwoide (Dr.) heerscht een
geweldige muizenplaag. In groote
massa's worden de kleine knagers in
het veld aangetroffen. Vandaar ver
huizen ze naar de woningen. Gedu
rende den zomer hebben ze groote
schade aangebracht in de roggeakkers
en de grasvelden. Thans doen ze veel
kwaad in de aardappellanden. Men is
niet bij machte dit volkje te verdrijven
of uit te roeien.
Leeren ad verteeren.
De Page Davis Advertising School,
dio reeds te Chicago, New-York, Parijs,
Londen en Melbourne is gevestigd en
in het land van reclame, Amerika,
als een der eerste in haar vak be
schouwd wordt, heeft in Arasterdam
een bureau geopend.
Zij meent, dat ook in ons land het
ad verteeren moet worden geleerd.
Ook in ons land worden jaarlijks
duizenden aan reclamo in diverse vor
men uitgegeven en onkelen beginnen
te begrijpen, dat wanneer reclame
materiaal werkelijk pakkend en over
tuigend wil zijn, dit door deskundige
hand moet zijn opgesteld. Deze school
nu beschouwt reclame maken niet als
een kunst, maar als eon wetenschap.
Wanneer men goed reclame m4iakt,
doet men geen goocheltoer, doch een
voudig een kaufmiinnische daad, die
op logische gronden berust en die niet
meer speculatief is dan iedere andere
daad van koophandel. Ziedaar oen
waarheid, die m Nederland nog niet
algemeen begrepen wordt.
In de nieuwe school heeft men ge
legenheid in al wat tot het vak van
reclame ranken behoort, ontwerpen,
opstellen en uitvoeren van reclame
in anno nee-vorm, in brochures enz.,
alsook in hot organisoeren van oen
zoogenaamde reclame-campagne en het
controleoron van de resultaten, onder
wezen te worden.
Do Page Davis Advertising School
is gevestigd Bilderdijkkado 13.
(Tel.)
Een waaghals.
Gisteren is te Vlissingen aangeko
men do hoer W. Wostlake uit Londen,
die geheel alleen op '28 Augustus in
zijn roeibootje uit Dover vertrokken
is, en eerst naar Calais, vervolgens
naar Grevolingen en verder langs Duin
kerken on do Belgische kustplaatsen
naar Vlissingen is geroeid. Hij zal nu
naar Antwerpen en Brussel gaan en
vervolgens over open water naar
Stockholm.
Het bootje is lang 18 voet, breed
3 voet en heeft eou diepgang van
Vj2 voet.
Botsing „Prins Willem V" en oen
loodskotter.
In het Engelsohe Kanaal bij Dun-
gene8s, heeft een aanvaring plaats
gehad tusschen het stoomschip „Prins
Willmn V", van den Kon. West-
Indiscben Maildienst en den Vlissing-
schen loodskotter no. 9.
De „N. R. Ct." meldde over deze
aanvaring het volgende:
„Den 13en Somptomber, des avonds,
is nabij Dungeness de Vlissingsche
Lood8schoener no. 9 in aanvaring ge
weest met een toen onbekend geble
ven stoomschip. Dat st. stoomde on-
iniddelijk weg en nam in 't geheel geen
notitie van het aangevaren schip,
niettegenstaande door den loodschoe-
ner naar den naam van het stoomschip
werd gevraagd. Zelfs de jol werd
uitgezet die net stoomschip nog na-
geroeid is, om verbinding mot hetzelve
te krijgen, doch te vergeefs het schip
bleef doorvaren. Het mocht aan het
lood8be8tuur gelukken, het stoomschip
te ontdekken en het bleek nu te zijn:
het Nederlandsche stoomschip Prins
Willem V, van de West-Indische Lijn."
Naar aanleiding, heeft het Hbld. tot
den Kon. West-Indischen Maildienst
gewend om inlichtingen.
Wij vernamen daar van bevoegde
zijde het volgende:
Den dag na de botsing kwam de
„Prins Willem V" te Amsterdam van
Paramaribo binnen. De gezagvoerder^
heeft dadelijk de botsing gerappoi'
teerd. Na een technische-beschrijving
omtrent de oorzaak der aanvaring,
welke volgens den gezagvoerder te
wyten was aan het niet laten zien der
zij-lichten op den loodskotter, rappor
teert de kapitein, dat hij dadelyk na
d^ botsing waarbij de boegspriet van
den kotter beschadigd werd, gestopt
heeft. Nadat de gezagvoerder zich
overtuigd had, dat het loodsvaartuig
niet of slechts zeer weinig beschadigd
was en hij begreep, dat gevaar voor
de opvarenden uitgesloten was, stoom
de hij door.
De gezagvoerder deelde voorts nog
mode, dat hij van het uitzetten van
een boot niets gezien had.
Op verzoek van de inspectie van het
Loodswezen, werd aan haar door de
directie van de K. W. I. M. meege
deeld", hetgeen de gezagvoerder van de
„Prins Willem V" gerapporteerd had.
Een buitenkansje. De arbeider E.
to Ekslo heeft voor jaren als militair
gediend in Den Haag, was aldaar op
passer bij een van de „hoogen", mot
wien hij goed over weg kon. Thans
is deze overleden en hoeft E. een lijf
rente van f 130 per jaar,
Woensdagmorgen heeft in de nabij
heid van de grenx der gemeente Arn
hem oen heyigpnïq'and gewoed in de
boerderij van oen landbouwor A. Ger
ritsen, gelegen ten Oosten van don
Koningsweg op eonigon afstand van
het vacantiekoloniehuis Grijsoord. De
brand ontstond in een schuur, waar
eenige vrachten brandheide waren op
geslagen. Vandaar sloegen de vlammen
over op een z.g. bakhuis en van daar
op de boerderij zelvo, die geheel door
het yuur werd vernield. Drie jonge
varkens bekwamen zulke ernstige
brandwonden, dat zij terstond moeten
worden doodgeschoten. Met moeite
werd eenig vee en een deel van den
inboedel gered. Eigenaar der boerde
rij is baron Van Pallandt van Rosen-
daal. Do oorzaak is onbekend.
Op verzoek van de ouders, woon-
te Oldenburg in Duitsohland, is door
de politic to Haarlem aangehouden
een 16 jarige jonge boer, die ongeveer
drie weken geleden do ouderlijke wo
ning was ontloopen en sedert een paar
weken was opgenomen bij den land
bouwer B. te Haarlem.
Door den vader, die daarvan uit
Duitschland was overgekomen, werd
de jeugdige avonturier aan het sta
tion te Haarlem overgenomen.
Uit het onderzoek dor politie te Am
sterdam is gebleken dat do officier
van gezondheid, die als verdacht van
oplichting door het plaatsen van ad
vertenties werd aangehouden, in wer
kelijkheid een reserve-officier van ge
zondheid uit een plaatsje in Noord-
Brabant is. Hij beweerde bij zijn ver
hoor, dat hij de advertenties had ge
plaatst om eens te zienhoe groot
de advertentiezwendel tegenwoordig
isOp de Heerengracht had hij voor
den tijd van acht dagen een kamer
gehuurd en daar werken de sollicitan
ten voor de mooie betrekkingen in
Indië, welke ip de advertentie voorge
spiegeld waren gekeurd. Zij moesten
twee gulden betalen en zouden dan
later wel meer van de „Maatschappij
hooren.
Een der sollicitanten er waren
er ook bij uit andere plaatsen vond
t verdacht en waarschuwde de politie.
Terwijl de verdachte zich in bewa
ring bevond aan het bureau St. Pie-
tershal, kwamen nog pakken brieven
van gegadigden afln zijn tijdelijk adres
op de Heerengracht. Morgen zal hij
ter beschikking der justitie worden
gesteld.
Te Oüdepekela is gisteren het 6-jarig
zoonti# van Fr. H. onder oen wagon
geraakt en aan de gevolgen overleden
De werkman B. uit Delft, die giste
ren bij een in aanbouw zijnd huis aan
het Bezuidenhout in den Haag door
het breken van een touw een hoeveel
heid steenen op het hoofd kreeg, is
tijdens het vervoer naar het gasthuis
overleden.
Een ontrouw beambte.
Bij het bestuur der N. C. S. was
reeds meermalen geklaagd, dat uit
pakjes per trein van Zeist verzonden
geld of andere voorwerpen ontvreemd
bleken te zijn. Steeds was dit geschied
wanneer een bepaalde conducteur
dienst deed. De inspecteur van politie
te Zeist, de heer De Lange, verzond
nu Vrijdag een pakje inhoudende
eenige gemerkte geldstukken. Te
Utrecht werd dit pakje opgevraagd
en bleek het geld ontvreemd. Bij on
derzoek werd het op den betrokken
conducteur gevonden die hierop vol
ledig bekende.
De man is ter beschikking van den
officier van justitie gesteld.
Uit de Tilburgsche metaalindustrie.
Naar ons uit Tilburg wordt gemeld
is daar ter stede een conflict in de
metaalindustrie uitgebroken. Een eisch
om hooger loon is door den patroons
bond geweigerd. Bij de firma Van
Zantbeek zijn tegen morgen, Zaterdag,
tien arbeiders ontslagen de anderen
dreigen nu met staking.
Een 15-tal kinderen, die de school
de buurtschap Miste (gem. "Win
terswijk) bezoeken, wilden gisteren
hun 12 uurtje gebruiken. Toen ze de
boterhammen uit hunne in den gang
hangende tasschon wilden halen, ble
ken deze alle verdwenen te zijn.
Automobilisme.
Benzol.
Prins Heinrich van Pruisen, die veel
inzicht heeft in auto-zaken, raadt zijn
landslieden zeer aan benzol te gebrui
ken naast benzine, nu de prijzen der
benzine zoo stijgen. Ook in Frankrijk
begint men moer en meer benzol te
gebruiken en in Engeland is eveneens
een beweging gaande, om zich te gaan
bedienen van een vloeistof van zwaar
der soortelijk gewicht dan de tegen
woordige, steeds duurder wordende
benzine.
Men schrijft aan de „Dordr. Ct."
Door A. Kooiman, bode te Heer-
janBdam, is aan de rechtbank te Dor
drecht oen verzoekschrift gericht, in
houdende, dat het de rechtbank moge
behagen, den heer officier van justitie
te bevelen een vervolging in te stellen
tegen den heer S., apotheker te Rot
terdam ter zake van het bij ongeluk
doodschieten van'zijn zoon Aart Kooi
man.
Zooals men zich herinneren zal,
werd verleden jaar als doodsoorzaak
opgegeven een zonnesteek gedurende
de eendenjacht, waarbij Kooiman als
hulp fungeerde.
Adressant beweert, dat ook de ge
meenteveldwachter van Heersjansdam,
thans rijksveldwachter te Dordrecht,
bij het ongeval is tegenwoordig ge
weest. Ook dr. D., voorheen arts te
Heerjansdam, thans te Rotterdam,
behoorde tot het jachtgezelschap.
Do heer J. van Elk, rechtskundig
adviseur te Dordrecht, behandelt deze
zaak voor Kooiman.
Academische gevormde leeraren.
Men meldt ons uit Amsterdam
Aan den minister van Binnenland-
sche Zaken is het volgende adres
verzonden
Geven mot verschuldigden eerbied
te kennen, ondergeteekende dr. J.
Geest, als voorzitter, en dr. A. Rutgers,
als secretaris van het bestuur der Algo-
meeno Vereeniging van Academisch
gevormde leeraren, goedgekeurd bij
ton. besluit van 25 Augustus 1909,
St.-Ct. no. 222,
dat zij, in aansluiting bij het door
hen namens bovengenoemde vereeni
ging in Januari 1912 aan uwe Exel-
lentie gericht adres, de vrijheid nemen,
de aandacht van Uwe Exellentie te
vestigen op de omstandigheid dat
gelijk kan blijken uit de bij dit adres
gevoegde tabel de maatschappelijke
positie der acaderiiisch gevormde
leeraren aan R. H. B. scholen met
5-jarigen cursus ver achter staat bij
die van andere rijksambtenaren met
ongeveer gelijke opleiding.
dat zij daarom Uwe Excellentie eer
biedig verzoeken om, gezien deze
omstandigheid, bij eventueele plannen
tot regeling der salarissen van de
leeraren aan R. H. B. scholen het
daarheen te willen leiden, dat aan
academisch gevormde leeraren aan R.
H. B. scholen met 5-jarigen cursus
een zelfde financieele toekomst worde
gewaarborgd als aan andere rijksamb
tenaren met ongeveer gelijke opleiding.
Hetwelk doende, enz.
De nieuwe web op den invoer van
planten in Amerika.
Op 1 October a.s. treedt in de Ver
eenigde Straten van Noord-Amerika
een wet in werking, die voor de Ne
derlandsche kweekers en exporteurs
van planten van veel belang is. Door
deze wet wordt aan den Secretary of
Agriculture de bevoegdheid gegeven
om den invoer van bepaalde planten
soorten .uit bepaalde streken te ver
bieden, indien daar op die gewassen
een gevaarlijke plantenziekte of een
schadelijk dier voorkomt, dat nog ont
breekt in de Vereenigde Staten of
daar nog niet algemeen verbreid is.
Van deze bevoegdheid zal onmiddel
lijk gebruik gemaakt worden, om o.
a. den invoer van de Pinus-soorten
met 5 naalden t. w, Pinus Strobus,
P. Cembra, P. Lambertiana en P.
Monticola en alle variëteiten van dezen,
van uit bijkans alle Staten van Europa,
ook van uit Nederland, te verbieden.
Zeer waarschijnlijk zal dit verbod,
tegelijk met de wet, op 1 October in
werking treden, zoodat van nu af de
genoemde Pinus-soorten niet meer
naar Amerika zullen mogen worden
uitgevoerd.
Voorts moet elke zending „Nursery-
Stok" voorzien zijn van een certificate
of inspection, waarvan de vorm door
den Secretary of Agriculture zal wor
den vastgesteld. Of de bij ons in
gebruik zijnde certificaten en copy-
certificaten zullen worden goedge
keurd, dient te worden afgewacht;
hieromtrent heb ik nog geen bericht
ontvangen. Mochten er onverhoopt
wijzigingen noodig zijn, dan zal ik die
rfddellijk aan de belanghebbenden
berichten.
Voor elke zending moet verder een
„permit" worden aangevraagd, dat
echter steeds gegeven zal worden, als
aan de bepalingen van de wet is vol
daan, zoodat hieruit geen moeilijk
heden behoeven voort te vloeien. Het
komt mij voor (hoewel het niet uit
drukkelijk vermeld staat), dat deze
permit door den Amerikaanschen im
porteur moet worden aangevraagd.
Art 3 meldt verder, dat op de colli's
moeten aangegeven worden de aard
en de hoeveelheid van don inhoud, ae
plaats waar deze gegToeid is, naam en
adres van den afzencler en naam en
adres van den ontvanger. In hoeverre
deze bepaling verandering zal brengen
in de wijze van adresseering der kisten
en balen, zal moeten worden afgewacht
tot nadere inlichtingen verkregen zijn.
Een certificaat hebben noodig alle
houtige bloemisterij-gewassen, die bui
ten gegroeid (dus ook Azalea indica
en dgl.) boomen, heesters, wijnstokken,
stekken, enten en andere houtige
deelen, zaden van boomvruchten en
zaden van fruitboomen, van sierboo-
mon en van heesters en alle planten-
deelen, dienende voor vermeerdering.
Geen certificaat behoevenzaden
van landbouw- en bloemgewassen en
van groenten, verder kruidachtige
>erkplanten zooals geraniums, anje-
'ieren, viooltjes, en ook bollen, knollen
en wortels.
Voor andere planten dan Nursery-
Stock kunnen door den Secretary of
Agriculture echter dezelfde eischen
bij invoer gesteld worden, als voor
Nursery-Stok, indien ziekte of schade
lijke dieren in de landen van export
dit voor Amerika gewenscht maken.
Het hoofd van de phytopatholo-
gischen dienst,
Prof. J. RITZEMA BOS.
GOUDA, 27 September 1912.
Vrijzinnige Propaganda in het
district Gouda.
Na gehouden besprekingen is te
Gouda geconstitueerd een Comité voor
vrijzinnige propaganda in het district
Gouda, dat zien ten doel stelt het ver
spreiden van vlugschriften, het houden
van lezingen en wat meer dienstig
kan worden geacht om een actieve
propaganda te voeren in vrijzinnigen
geest in alle tot het district Gouda be-
hoorende geftieenten.
De leiding van dit comité is opge
dragen aan een bestuur bestaande uit:
I. van der Want, Gouda, voorzitter, A.
C. Mijnlieff, Krimpen a. d. Lek, vice-
voorzitter, F. Tieter, Gouda, 1* secre
taris, W. de Ruyter, Boskoop, 2° seere-
taris, S. Herweyer, Boskoop, l-e Peh-
ningmeesterjen A. W. van Cappellen
te Capelle a. d. IJssel, 2° Penning-*
meester.
Gouda—Schoonhoven.
Men schrijft aan het „Vad." uit de
Krimpenerwaard
Het stoomros rolt al door onze
vlakke velden. Of eigenlijk is het geen
ros, maar een echte werkezel. Een
werklocomotief, die een zandtrein
voortduwt. Langzaam maar zeker i
wordt de lijn opgehoogd in de rich
ting Gouda. De werkzaamheden aan
onzen spoorweg zijn begonneif bij
Schoonhoven, waar een elevator de
wagens met Lekzand vult. De opge
hoogde weg is reeds meer dan een
uur gaans lang. Hier en daar Kbmt
een geringe verzakking voor. Maar
werkt men even fortuinlijk verder als
men tot nu gedaan heeft, dan kan
men omstreeks Nieuwjaar Gouda be
reikt hebben. En toch als we over
een jaar uit ons isolement verlost zijn,
valt het mee. Maar de verlossing na
dert dat is zeker
Vervroegde Winkelsluiting.
In een buitengewone vergadering,
belegd door de Goudsche Winkeliers-
vereeniging in de benedenzaal der
Sociëteit „de Réunie" sprak gisteren
avond de heer mr. J. G. Schürmann
verklaarden dat de overeenkomst be
treffende de bepaling der lessen an
ders luidde dan door bekl. was mede-
Het O.M. eischte 6 maanden ge
vangenisstraf.
De toestand in Turkije.
Saloniki, 26 Sept. Skoetan is door
de MaliBsoren omsingeld. Twee aan
vallen werden teruggeslagen. De be
volking is zeer opgewonden.
Bij de gevechten der laatste dagen
zijn aan Turksche zijde 17 soldaten
en 8 gendarmes gedood, 2 officieren,
40 soldaten en 25 gendarmen ge
wond; de Malissoren hadden 118 doo-
deu en 94 gewonden.
De vredesonderhandelingen.
Londen, 27 Sept. Een part. corresp.
van de „Daily Telegraph" meldt dat
ltesjid Pasja gisteren uit Konstan-
tinopel is vertrokken om naar Zwit
serland zokere voorstellen over to
brengon, waarvan mon hoopt dat deze
tot den vrede zullen leidon.
Do spoorwegstaking in Spanje.
Madrid. 26 Sept. De toestand in-
zako do staking is volgons jdo zeld
zaam inkomende berichten, ongewij
zigd. De dionst is zeer beperkt.
Hoe men zich meester maakt
van Engeland.
Londen, 26 Sept. Twee eskaders
van torpedobooten voorstellendo de
vtfand zijn gisteren te Biloy Bay bin
nengedrongen en hebben de jfiaats
veroverd. Hot Engelscho vaandel is
modegenomon en vervangen door het
vijandige. De geheolo kust van Yorks
hire is op hot oogenblik in handen
van den vijand.
Wanordelijkheden in Belfast.
Belfast, 26 Sopt. Do autoritei ton
vroezon dat wanordelijkheden Zaterdag
a.s. to Belfast zullen uitbreken, bij
gelegenheid van een grooto unionisti
sche mooting. Militaire macht is naar
Bolfast gezonden.
Een enorm bankroet.
Een bericht uit Osaka meldt, dat do
Nozoya Osaka Company Electric Sarja
failliet is geslagen, ton gevolge van
fraude gepleegd door don kassier van
een bijkantoor, die gevlucht is na in
calculatie te hebben gebracht in naam
der maatsohnppy voor 7 inillioen yen
aan biljetten waarvan het meerendool
in handen is van locaio banken.
De heer Saiga, chef van deze maat
schappij in zijn loopbnan begonnen als
krantenlooper.
Eon yen is ongovoer een rijksdaalder.
der nieuwste modellen
e n
in de grootste en smaakvolste
verschelden held.
Aanbevelend,
MARKT 26, GOUDA.
REEUWIJK.
GEBORENAnna, ouders M. van
dor Meer en J. Stolwijk. Cornelia,
ouders L. Ernst en N. van Vlaardiu-
gen. Johanna Wilhelmina, ouders
L. A. van der Laan en K. van Dam.
OVERLEDENP. de Groot, weduw
naar van F van Vliet 83 j.
- 1115 -
OF
Vi» DE
TE
BENEVENS
EN EEN LEVENSBERICHT DER
DOOR
Lid der KonAcademie van Heeldende
Kunsten enz. KunstschilderArchitect en
Directeur der Academie van Jiouiuhunde
te Utrecht
van het Koninklijk Meteliologiseh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 772.9 te
Haparanda, laagste stand 755.1 te
Vestmaovner.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige oostelyke tot
zuidoostelijke wind, half tot lichtbe-
wolkt, droog weer, zelfde temperatuur,
mogelijk nachtvorst.
VAN DEN
27 SEPT. 1912.
Stuatsleeiiiimeu.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Öfilastingvryo
Kronenrente pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id Obligatio 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl.Binnonland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Leo-
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Ilank- en ('rcdletliistel-
iinffeu.
Nod. Bankaandeelene
Indiistr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
ld.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
Gow. Aand.
Kol. Uredlet Instell. en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Ilandel-Mij. C.v.A
Wijnbouw IWIjcn.
Kotahoon" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw My. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Oiideru.
Dortscho Petroleum In
dustrie Mij. Gow.-A.
Kon. Ned. Mij.totExpl.
v. Petr. Brónn. C.v.A
Shell" The Transp. Sc
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart II ij en.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marino
Cy. afgest. Pref. A,
ralmk-Ondernemingen
Bindjoy Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwol Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
spoerwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmij. Aand.
Mij. t. F.xpl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwraij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warschau-Weenon
Spoorwogmij. Aand.
dito dito Jpfuiss.
Amorika^j^^Ki|on jMg.
Gew.
Union Pacific Rauroad
Cv. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand
Premielceningen
Amsterdam Aand3 pet
Hongarije. Thei. s-Ro-
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 4J/j pCt.
Beursoverzicht.
Koers.
boden.
79%
79"/ia
8fi
86%
64
00 "7,0
100%,a
88"i.
91
927,
X X
Ci
iVI,
«7,8
103%
84%
103%
59%
58%
213%
63%
62%
89
88%
27
26%
79%
787.
192
286
189%
190
38
45
2ü0'/a
105
275'/,
105'/,
164%
164'/,
537 V,
537'/,
525
197%
1937,
122
21
21%
91'/,
91
4%„
12%
12%,
87%
87%
937,
93%
02%
62%
1857
86%
96»/,.
90'/,
36'%,
36%
176
175%
V ƒ,8
1007,
loo',,.
151
T
uit Rotterdam, over „Vervroegde Win
kelsluiting."
Na een inleidend woord van den
heer A. D. van Vreumingen, voor
zitter der G. W. V. ving Mr. Schür
mann zijn rede aan met er op te wij
zen dat het onderwerp van den
avond niets nieuws was. Overal in het
land is de winkelsluiting ter sprake
gekomen en zijn daarvoor de motieven
der voor- en tegenstanders te berde
gebracht. Aangezien de quaestie nog
niet was opgelost, wilde spr. nog eens
wijzen op het groote belang dezer
zaak, waarvoor ook een Staatscom
missie in het leven is geroepen, waar
van spr. deel uitmaakte en over welk
onderwerp in de Ned. Vereeniging
voor Staathuishoudkunde 4 praead-
viezen zijn uitgebracht.
Waar het gaat over winkelsluiting,
daar achtte spr. in de eerste plaats
noodig een definitie te geven van wat
onder winkel wordt verstaan. De
Staatscommissie gaf daaromtrent als
haar meoning te kennen dat een win
kel is elke besloten ruimte, die niet
uitsluitend is 'fabriek of werkplaats en
waar goederen, dan uitsluitend aan
wederverkoopers gedurende meer dan
één dag per maand voorhanden zijn.
Spr. ging thans na wie bij ver
vroegde winkelsluiting betrokken zijn
en dan noemde spr.1°. het personeel,
2°. de patroon, en 3°. het publiek.
De voornaamste belanghebbende
achtte spr. hierbij de winkelier. Wat
het personeel aangaat, in de Arbeids
wet kunnen bepalingen worden vast
gesteld aangaande den arbeidsduur
van meerderjarigen, waarmede deze
zullen zijn gebaalr
Spr. zou gaarne oen winkelsluiting
wenschen zonder dwang, maar dat
gaat helaas niet. Het particulier initia
tief schiet daarin te kort. De conclusie
van het van te Rotterdam gehouden
congres was van dezelfde strekking.
De middenstand moet niet in alle ge
vallen om staatshulp vragen, echter
wel wanneer zij zooals in dit geval
daarin niet kan voorzien. Dit is niet
een beperking van de vrijheid van
den winkelier, doch een bescherming.
Spr gaf uit zijn ervaring te kennen
dgt vele winkeliers, noodgedwongen
door openblijven van concurrenten
hunne zaken tot in den nacht geopend
houden, zeer tegen hun zin. Volgens
spr. was de overheid gerechtigd in te
grijpen tot bescherming van deze
menschen, door wettelijke bepalingen
omtrent een sluitingsuur in te voeren.
Men beweert wel dat deze beweging
uitgaat van en ton goede komt aan
den groot-winkelier, doch dit is geheel
onjuist. Juist de kleine winkelier.wordt
er mede gebaat omdat dien man eenige
uren worden gegeven, waaraan hij
zich kan wijdon aan zijn gezin en zich
kan ontwikkelen in datgene, wat hij
als zakenman noodig heeft te weten.
De groot-winkelier kan desnoods een
ploegenstelsel invoeren, wanneer een
late sluiting blijft gehandhaafd, voör
den kleinen winkelier is daar geen
denken aan.
Dat een vervroegd sluitingsuur
enkelen zal treffen, gelooft spr. wel,
doch hij is van meening dat in deze
het individueele belang moet wijken
voor het algemeen.
In alle landen is de sluitingsquastie
geregeld en overal hebben dezelfde
motieven gegolden om daartegen op-
poEitie te voeren. Nu het echter is
ingevoerd, nu yaart men er wel bij.
Het publiek is natuurlijk tegen ver
vroegde winkelsluiting, uitsluitend uit
- gemakzucht. Spr. gelooft niet dat bij
Invoering van wettelijke bepalingen
iets minder wordt gekoqht. Wat aan
gaat de verkoop van consumptie-arti
kelen zooals in cafó's en salons, daar
voor mag volgens het ontwerp der
Staatscommissie niet anders worden
verkocht dan voor verbruik ter plaatse.
Ten slotte wijst spr. op de verorde
ning van Amsterdam, wier geldigheid
door de Hooge Raad is uitgesproken.
SpiHs van tegenovergestelde meening,
dat uitsluitend het recht van wet in
deze aan het Rijk behoort. Na de in
voering is direct een storm van ver
ontwaardiging opgegaan, die nu ge
heel is bedaard. De winkeliers hebben
zich aan den nieuwen toestand aan
gepast en velen hebben spr. verklaard
zich er wèl bij te bevinden.
Zoowel theoretisch als practisch
(spr. is rechtskundig adviseur van de
„Handelsvereeniging Rotterdam") is
spr. voorstander van-wettelijke rege
ling Van vervroegde winkelsluiting en
hij hoopt deze in Gouda ook spoedig
te zien ingevoerd.
Na eenige minuten panze kwam in
debat de heer Fortuijn, sigarenwinke
lier uit 's Gravenhage.
Deze debater wijst er op dat de
beweging voor vervroegde winkelslui
ting een groote stroom van menschen
achter zich heeft. Tal van vereeni-
gingen hebben adhaesie betuigd, zelfs
de Dienstbodenbond. Deb. vond dat
hefl natuurlijk. Die organisaties die
zich bij het nationaal comité hebben
aangesloten zijn uitsluitend belangheb
benden. Deb. zegt dat echter geën
enkele winkeliersvereniging zich bij
deze beweging heeft aangesloten, en
dat no^mt deb. teekenend.
Deb. haalt oen citaat aan van het
kamerlid Lieftinck, geknipt uit het
Gedenkboek dei# Handelsver. Rotter
dam, waarin gesproken wordt over
bevordering van de eenheid der natie.
Deb. beweert dat de beweging der
vervroegde winkelsluiting oon wig
drijft in de eenheid van den midden
stand.
Verdor wijst de lieer Fortuijn op de
weinige belangstelling, die er te dezer
zake juist door de vroeg-sluiters wordt
getoond. Een groot-winkelier heeft
deb. verklaard van meening te zijn
dat de kleine winkels bij vroege slui
ting zullen CTidergaan, hetgeen ten
goede zal komen aan de groot-winke
liers. Deb. wijst op de uitpraten van
sluitingsuren door spr. genoemd, en
verklaart dat die tot de uitzonderingen
behooren. Het alles over één kam sche
ren, van alle soorten winkels noemt
deb. een groote grief. In de groote
steden kan een winkelier in de bin
nenstad des avonds goede zaken ma
ken, terwijl in do buitenwijken geen
cent meer wordt verdiend. Qok de
aard der clientèle en het artikel zelve
leggen groot gewicht in de schaal.
Deb. bestrijdt spr. waar d«zo beweert
dat hetzelfde zal worden verkocht bij
vroege en late sluiting. Hij wijst op
het etaleeren en zegt dat do gelegon-
heid den koopor maakt.
Het recht van arbeid behoort oen
ieder, dat wordt volgens deb. beknot.
Wij gaan met vervroegde winkelslui
ting nog moer den weg op naar Staats
bemoeiing, dan than» re?ds hot geval
is. Het niet-kunnon sluiten uit concur-
rontievrees, door Mr. Schürmann naar
voren gebracht wordt door deb. be
streden.
ï)e bewijzen daarvan worden in tal
vaV plaatsen door vrijwilligo sluiting
aangetoond. Echter die dat doen zijn
financieel daartoo in staat. Maar de
winkelier, die slechts weinig verdient
moet verkoopon, wanneer de gelegen
heid er is.
Ten slotte, deb. moet zich bekorten
wegens het late uur, wijst hij op den
verkoop in cafó's. In Duitschland
is daardoor een uitwas geschapen, door
een gohoelen handel in bepaalde con
sumptie-waren daaraan toe te voegen.
De pogingen van den rochter om die
te verhinderen, hebben gefaald.
Doh. eindigt door te zoggen dat een
oneerlijke concurrentie wordt gescha
pen, dat bevoorrechting ontstaat en
dat de klein,e winkelstand de dupe
zal worden.
De heor Slegt stelt don spreker de
vraag of de bakkers niet in bijzonder
ongunstige conditie zullen komen door
het ontwerp-Bakkerswot Aalberse.
Mr. Schürmann beantwoordt den
debater op de meeste door hem go-
noemde tegen-argumenten en conclu
deert dat n. z. overtuiging de verplichte
sluiting de eenige gewenschte oplos
sing is.
Den heer] Slegt zegt spr., dat eerst
maar moet worden afgewacht èf en
zoo ja hoe het ontwerp-Aalberse wet
worden zal.
Na dankzegging door den voorzit
ter aan Mr. Schürmann voor diens
duidelijke en welsprekende rede en aan
den debater voof het aanvoeren der
tegenargumenten, alsmede na opwek
king tot bezoek aan de volgende ver
gadering waarin zal worden bepaald
welke houding de vereeniging zal
aannemen tegenover de quaestie werd
do goed bezochte vergadering gesloten.
Rijnsteenen.
Naar wij vernemen is de productie
van Rijnsteenen dit jaar zeer ongun-
stg' tengevolge der slechte weersge
steldheid.
In vergelijking met andere jaren
staat de productie dit jaar meer dan
20 ten achter. Als gevolg hiervan
zijn de prijzen der Rijnsteenen (dru-
lingen) belangrijk verhoogd.
Spoorweg Gouda—Utrecht.
Men schrijft ons
Al geeft volgens berichten in de
bladen de Directie der Maatsch. tot
Expl. v. St. Spoorw. vergunning tot
het brengen van sporen voor een
smal8porige tramlijn Gouda—Utrecht
op hare stationsemplacementen, vol
gens eene missive d.d. 13 Mei 11. cen
trale dienst 3e Afd. no. 1185 toont
deze Directie zich ook niet afkeerig,,
natuurlijk voorwaardelyk, de totstand
koming eener normaalsporige nevenlijn
Gouda—Utrecht te willen bevorderen.
Burgem. en Weth. van Utrecht mer
ken bij een schrijven d.d. 19 Dec. 1.1.
no" 2310 O. W. op, dat zy de aan-
normaalsporige plannen tusschen
Schoonhoven, Utrecht en Gouda over
het algemeen niet zonder instemming
begroeten, deze toch sluiten het best
aan bij hun normaalsporig gemeente
lijk tramnet.
Te Willige- Langernk (bij Schoon
hoven) heeft Dinsdagavond het 5-ja-
rige dochtertje van J). K. bij het spe
len een biggel in hot keelgat gekre
gen, ten gevolge waarvan hot is ge
stikt.
Oudewater. De bij den laatsten
storm omgewaaide boomen dezer ge
meente zijn Woensdag door Burgem.
en Weth. verkocht en hebben f36.
opgebracht.
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
De rechtbank veroordeelde L. J. M.,
21 jaar, rijwielhersteller te Gouda, ter
zako van mishandeling van een ambte
naar, tot drie weken gevangenisstraf.
Ovortreding Loterijwet.
Voor het Kantongorecht te Arnhem
haddon zich gisteren te verantwoorden
J. J., hoofdagent van Lotisico on K.
II. P. hoofdagent dor N. V. „Do Tijd
geest", beiden verdacht zich aan over-
troding der Loterijwet te hebben schul
dig gemaakt.
Tegen beide beklaagden word door
het O. M. f 5.— boete geöischt. De
heoren Mr. P. Denokamp on Mr. B.
II. Everts, als vdrdodigers optredend,
betoogden, dat or goon sprako van
overtroding dor Loterijwet was on
vrijspraak derhalve zou moeten volgen.
Uitspraak over 14 dagen.
Voetbal.
Wij ontvingen van den secretaris
het wodstrijdprogramma der G. O. en
F. C. „Olympia voor het a.s. seizoen.
In een handig formaat on gemakkplijk
bij te houden bookjos zijn do volgende
wedstrijden vermeld
29 Sopt. Olympia—Sportman Gouda.
6 Oct. L. V. V.—Olympia, Leidon.
13 Olympia—R. V. C., Gouda.
20 V. F. 0.Olympia, Vlaard.
27 Hormes—Olympia Schiedam.
3 Nov. Ol3rmpia—Fortuna, Gouda.
10 U. S. C.—Olympia, R'dam.
17 Sportman—Olympia Gouda.
2£ Olympia—L. V. V., Gouda.
1 Dec. R. V. C.—Olympia, 's Hage.
8 Olympia—V. F. O., Gouda.
15 Olympia—Hermes, Gouda.
22 Fortuna—Olympia, Vlaard.
29 Olympia—U. S. C., Gouda.
En voor hot 2° elftal voorloopig
6 Oct. Olympiall—Alphen, Gouda.
20 —Gouda, Gouda.,
10 Nov. Woerd.—Olvmpia, Woerd.
17 Olympia—Volksw. G. Gouda.
1 Dec. T. O. P., Gouda.
P. A. M. Boele van Hensbroek, f
Met leedwezen vernemen wii, dat
de dichter en letterkundige P. A. M.
Boele van Hensbroek te 's Gravenhage
na een ernstig ziekbed, in den ouder
dom van 59 jaar is overleden.
Ernstig ongeluk.
Df.n Haao. Op den Loosduinschen
weg is een zware verhuiswagen in
botsing gekomen met de Westlandsche
Stoomtram. De wagen werd omge
worpen, de paarden kwamen elk ach
ter een der boomen te staan. Een der
voerlieden werd in de vaart gesmakt
en moest uit het slijk worden getrok
ken. De andere sloeg tegen de straat-
steenen en werd zwaar gewond.
Overgebracht naar het Ziekenhuis
is hij kort na aankomst aldaar over
leden.
De Italiaansche vloot.
Snyrma, 25 Sept. Twee Italiaansche
schepen zijn gisteren tot aan Kelder
man n geweest, en de buurt der forten,
maar buiten schot blyvend.
Zij hebben verscheidene handels
schepen achterhaald en gevisiteerd,
doch zijn daarna verdwenen. De Itali
aansche torpedobooten manoeuvreeren
nabij Chio.
Meineed.
Heerenveen. Voor de Rechtbank
stond heden terecht Mej. van E., mu-
ziekonderwijzeres te Steenwyk, be
schuldigd van meineed inzake een pro
ces met haren concurrent, de heer J.
Godefroij.
De heer G. en diens schoonzuster
PRIJ8 60 CENT.
A. BRINKMAN ZN., Uitgevers, (Joiula
Voor he den te laat inge
komen.
