;l i m Wintermantels, Bianeiilaiid. De studie der Nederlandsche Literatuur Gemengde Berichten. Stadsnieuws. lx Iglo ss ix 400® Staats-loterrj. Rechtszaken. Laatste Berichten. MARKTBERICHTEN. Onze Geïllustreerde Weekbladen. Groote Expositie D. SAMSOM. BURGERLIJKE STAND. Telegrafisch Weerbericht Officieele Prijscourant Effectenb»n del le Amsterdam heden zijn lot overeenstemming ge- I komen aangaande de voorwaarden I waarop de beide diplomatieke stappen 1 moeten worden gedaan bij de Balkan- I staten en bij Turkije. De minister van Buitenlandsche I Zaken van Rusland, Sassonoff heeft I telegrafisch de vertegenwoordigers van Rusland bij de hoven te Sofia, Bel grado, Athene en Cettinje, opdracht gegeven zich te verstaan met de ge- I zanten van Oostenrijk-Hongarije aan die hoven, ten einde den overeenge komen diplomatieken stap zoo spoedig mogelijk gemeenschappelijk te doen. De vertegenwoordigers der ze3 groote mogendheden zullen bij de Porte een gelijksoortige gezamenlijke stap te doen. Alle oorlogsgevaar wordt als gewe ken beschouwd. Men meent te weten, dat de mogend heden het eerst met de Balkanstaten eens waren geworden alvorens van Turkije de uitvoering der wet op de wilajets van 1880 te eischen. Parijs, 7 Oct. De laatste berichten van den Balkan doen zien dat de militaire toebereidselen overal met ijver worden voortgezet. Konstantinopel, 7 Oct. Turkije zal heden de mogendheden zijn besluit mededeelen om op Macedonië de wet van 1880 toe te passen. De gezanten der Balkan-staten zullen vandaag niet de verwachte gezamenlijke stap bij de Porte doen. In de kringen der Bblkan- staten gelooft men, dat de Porte in het ten uitvoer brengen van dat be sluit wankelmoedig zal zijn en dat de wet van 1880 niet meer aan de be hoefte van dezen tijd voldoet. In diplomatieke kringen meent men, dat dö Porte zoover is gegaan als zij gaan kon, maar dat alleen een krachtig optreden en zelf maatregelen van dwang den oorlog kannen voorkomen. Anders is hij onvermijdelijk. Waarschuwing voor den handel. Een firma S in Groot-Brittannië zoekt relaties met Nederlandsche expor teurs van fruiten uien. Bij de afdeeling Handel kunnen Nederlandsche belang hebbenden een vertrouwelijke mede- deeling omtrent die firma vernemen. Prins Hendrik. Hedenmiddag vertrekt Prins Hen drik van het Loo naar Almelo, waar Hij do gast zal zijn van de Commissaris der Koningin, Graaf Van Rechteren Limpurg. Woensdag neemt Z. K. H. deel aan oen drijfjacht, na afloop waarvan Hij naar den Haag vertrekt. Westerafdeeling van Borneo. Bij het Departement van Koloniën is uit Nederlandsch-Indië ontvangen het volgende telegram, d.d. 6 dezer „In Sekadau gewapend verzet van de Moealang Dajaks aan de zijde der Dajaks tien dooden." Naar het Vad. verneemt, zal mr. D. I Fook, de liberale oandidaat, op ver zoek van de Centrale Liberale Kies- vereeniging, morgenavond te Ommen een politieke rede houden. Naar aan de Rott. officieus mede gedeeld werd, moet de heer H. Pol- lema, lid van de Tweede Kamer voor het district Gorinohem, voornemens zjjn zioh in 1913 niet herkiesbaar te stellen. Zondagavond heeft de vrouwelijke predikante ds. Zenicke een predikbeurt vervuld in de Pieterskerk te Utreoht. Er was enorme belangstelling. Ge- ruimen tijd, voor de kerkdeuren ge opend werden, maakten de menschen queue. Tot ver in de Muntstraat strekte zich do file uit. Toen de dienst een aanvang nam was de kerk stamp vol. Zij zal zelden zooveel menschen bevat hebben. Niet alleen waren alle banken en stoelen bezet, maar honder don menschen moesten zich verge noegen met een staanplaats. Zoowel in de kerk als aan do ingang waren politieagenten onder leiding van den heer Stellinga in de weer om de orde te bewaren. Niet te verwonderen, dat het aanvankelijk zeer moeiljjk was, de predikante te verstaan. Zij het de godsdienstoefening aanvangen met het zingen van het 1» en 3' verB van Ge zang 12 en sprak daarna een leerrede uit naar aanleiding van het 11* hoofd stuk van Mattheus van vers 16 tot 19. De prediking werd met groote aan dacht en Onder diepe stilte van de talrjjke aanwezigen aangehoord. (Utr. Dbl.) voor het exumen-hoofdacte. Lezing, gehouden in de arrondisse mentsvergadering te Gouda, op 5 Oct. 1912 door Dr. S. S. Hoogstra, Direc teur der R. H. B. S. II. Naast deze beide ijveraars en o$br- tuigde strijders voor het „oude geloof u en „de nieuwe leer11 verrijst de Hercu lische getalte van den vertaler van j I Quiquibio. Als ge de beide portretten van Marnix en Coornhert naart elkan der ziet, wordt ge getroffen door het scherpe contrast, dat zich ook in beider leven en overtuiging uitspreekt. Mar nix de edelman met fijn besneden gelaat, sterk sprekende trekken, waarin een overtuiging te lezen staat die ber gen meent te kunnen verzetten en van geen wijken weet, Coornhert, de bur german met groven, stoeren, breeden kop, zooals onze schilders uit de 17® eeuw ze zoo graag op het doek brach ten met goelijke trekken, die yan ware en groote humaniteit getuigen beide "mannen uit een stuk, antipoden I in overtuigingMarnix, de leerling I van Calviju en Beza, de overtuigde I Calvinist, die vast en zeker weet, dat I zijn geloof het eenig ware en goede I is, die hiervoor leven, goed en bloed I ten a offer wil brengen als het moet, mmr ook" het goede recht meent te I hebben andersdenkenden ter dood te I mogen brengen de man van zijn tijd, I de voorlooper van den lateren Contra- I Remonstrant Coornhert, de autodidakt, I die door de studie der literae humanae, I overtuigd-humanist is geworden, even wars van de kettervervolging van het „oude geloof41 als afkeerig van de verregaande onverdraagzaamheid der Calvinistische predikantendie, ge?n ander gezag erkennende dan dat van den Bijbel, een ieder vrij wil laten in zyn godsdienstige overtuiging, anders- denkenden niet wil vervolgen, hen slechts door overtuiging wil winnen, een man, die evenals de groote Zwij ger zijn tijd een 3-tal eeuwen vooruit wa8 de prototype van den 17on eeuwschen Remonstrant en daarom door de Calvinisten als een vijand der kerke beschouwdMarnix en Coorn hert, beiden overtuigde strijders voor hun innige overtuiging, beiden warme I vaderlanders, die voor de vrijheid I dezer gewesten ballingschap en gevan- I genis verdragen hebben, die gesmaad I en verguisd werden door velen hunner I tijdgenooten en wier roemrijke nage- I dachtenis het nageslacht eerst recht I heeft laten wedervaren. Velerlei zijn de wederwarigheden i des levens, die Coornhert van het gril lig lot ondervonden heeft. Gesproten I uit eene gegoede, Amsterdamsohe, I Roomsch-katholieke koopmansfamilie I ontving hy een degelyke, geen geleerde opleiding, die volgens de gewoonte dier tijden -. men denke aad Cats, Hooft, Huygens voltooid werd door een reis naar het buitenland Spanje en Portugal zeker ook met handels oogmerken ondernomen, want onze duiteiAninnende voorvaderen verzuim den zelden het nuttige met het aan gename te vereenigen. Na zijn terugkeer kruist een vrouw zyn levensweg, die een keer in zijn leven brengt en zijn trouwe gezellinne wordt ten koste van zijn vaderlijk erfdeel, want zijn vader wilde een huwelijk van zijn zoon met een zuster I van Brederodes bijzit niet goed keuren. I De jonge man belichaamt zHns levens- I ervaring in zijn lijfspreuk „Kiezen doet verliezen." Om in zijn onderhoud te voorzien wordt hij etser, vestigt zich te Haarlem, I waar hij later als notaris optreedt en I als secretaris der stedelijke regeering, I welk ambt hem in nadere aanraking I brengt met den on vermoeiden strijder I voor de zaak der verdrukte Neder- I landen, die evenals hij tegen elke ver- I volging om den geloove is. Hoezeer I de Prins zyn medewerking op prijs stelde blykt uit Coornherts' benoeming tot secretaris der Staten van Holland. Deze samenwerking met den grooten Oranje brengt hem in den kerker van den Bloedraad, waar hy zijn luimig -Lof der Gevanghenis" schrijft, zooals weleer Boëtius in den kerker van I Theodoriok den. Grooten. Ontslagen wykt hij haastig uit naar Xanten, waar ook Willem I zich be vindt het was zijn geluk, dat hij heel spoedig buiten bereik van Alva's rakkers was, want zeer kort na zijn bevrijding werd een nieuw bevel tot zijne inhechtenisneming uitgevaardigd. Eenigen tijd later keert hy, evenals de Prins, naar ons land terug en vestigt zich weer aan het Spaarne. Ondertusschen is hij zich op de studie van het Latyn gaan toeleggen, omdat hy de werken der kerkvaders in het oorspronkelijk wil lezen, ten einde goed gewapend te zijn in zijn I steeds hernieuwden strijd met de I heftige Calvinistische predikanten. Tal I van polemische geschriften van gods- I dienstigen en wijsgeerigen aard zagen I van hem het licht, geschriften, die zijn I tijdgenooten „Kijfhoeken" noemden. I I Toen hij zich later bij een vriend in I Delft wUde vestigen, ontzei de vroed- I schap der stad den voorvechter van verdraagzaamheid, den bestryder der I Delftsche predikanten en Leidsche Hoogleeraren de veste en vond hij, I die ook in zijn leven reeds een voor- I beeld was van de onchristelijke ver- I I volging, waaraan de Remonstranten I I tijdens het Bestand zouden blootstaan, I een onderkomen in de straks om hare I vrijzinnigheid en patriotisme bekende Gouwe-stad, waar hij in 1590 het vermoeide hoofd in den eeuwigen I slaap ter ruste lei. Coornhert w&s een wijsgeer, die zijn philosofie neer legde in zijn hoofdwerk Zedekunst, dat is Wellevens-kunst, waarin hij be toogt, dat deugd hu erkont als hoofddeugdenmatigheid, rechtvaar digheid, vrijheid en standvastigheid, de bron is van alle geluk en dat de moeder van alle deugd de liefde is. De studie van het Latijn, op lateren leeftijd aangevangen, vooral met het I doel om de kerkvaders te kunnen le- A zen, bracht hem ook in kennis met de groote auteurs van de laatste jaren dar Romeinsche republiek en die van de eerste decennia van het Keizerrijk en maakte van hem een nog beslister Humanisteen aanhanger van de fhilosofie der Ouden, een voorvechter voor godsdienstige verdraagzaamheid, vrijheid van onderzoek en een voor stander van het humanistische principe de waarde van het individuin tegen stelling met de stelling der Katholieke Kerkde nietigheid van den mensch en de waarde der Gemeenschap, de Kerk. Het verhaal van "Quiquibio, waarvan we hierboven spraken, is een vertaling uit een zeer merkwaardig, door geheel Europa bekend boek van den Italiaan- schen dichterBoccacciointiem vriend van den Vader der Renaissance in Italië Petrarca. De slructuur van dit werk, een verzameling van volksver tellingen, die zeker voor het grootste deel nog in de 14do eeuw in Italië in den mond van het volk leefden, gelijkt I op die van de Arabische „Duizend en I I één nacht" of het Perzische „Pape-1 I gaaien-boek". Omdat de verschillende I I verhalen als in een lyst van een grond- I I verhaal gezet waren, noemen de prak- tische Duitschers zulk een werk eine Ramenerzahlong zulk een Ramener- zahlung is bij ons b.v. „de Liedekens van Bontekoe" van Potgieter. Da schoonste navolging van Boccaccio's Decameronefzooals hij het werk be titeld heeft, een navolging, die het origineel in conceptie en uitvoering verre overtreft, is de reeks van ver halen van den middeleeuwschen, En- gelschen dichter Geoffrey, Chaucer: „The Canterbury Tales", waarin de poëet ons een treffend beeld geeft van j Engelsche toestanden en van de ge- heele Engelsche maatschappij in de laatste helft der 14de eeuw. De Decamerone bestaat uit 10 X 10 verhalen, nouvellen genaamd, door 7 dames en 3 heeren in 10 dagen verteld. Boccaccio stelt het voor, dat in het jaar 1348, toen de pest, de zoo genaamde „Zwarte dood" of, zooals Bredero deze verschrikkelijke plaag in I I zijn „Spaanschen Brabander" euphe- I I mistisch noemtde gave Gods de I stad Florence teisterde, 7 dames en 3 I heeren, die elkander toevallig in eene I kerk ontmoeten, besluiten een villa I buiten de stad te betrekken om de I gevreesde ziekte te ontwijken. Daar willen zij alle zorgen van zich zetten en alleen voor hun plezier leven, want, zeggen zii, angst en zorgen maken een mensen te lichter het slacht offer van den verschrikkelijken geesel. De tijd, die er overschiet op lichame lijke uitspanning en vermaak, zal be- steed worden aan vertellen en ieder lid van het gezelschap zal op zijn I beurt eiken dag een verhaal ten beste geven. Onder deze 100 nouvellen waar van vele om heur inhoud minder ge schikt zyn als lektuur voor jonge lie- I den koos Coornhert de 50 mooiste I I en bracht ze uit het Fransch in het I I Nederlandsch over. Het meest bekende I I verhaal, dat door iPetraroa's vertaling I I in het Latyn zijn weg gevonden heeft I I in, bijna alle talen van Europa is dat I van Griseldade tot hertogin verhe ven dochter van een armen kolenbran der, wier trouwe liefde, lijdzaamheid en onuitputtelijk geduld, op hoe zware proef ook gesteld, heerlijk triomphee- ren over alle lagen, die haar gelegd worden. De bloemlezers, hierboven genoemd, kozen wel een aardig, doch niet het meest bekende, het mooiste verhaal ter illustreering uit. Eigenlijk zou ik nog, wilde ik volledig zyn, over Coorn hert moeten spreken als grammatist en taalzuiveraar purist doch de uitvoerigheid die deze punten om dui- delijk te zyn vereischen, zou my te ver voeren en veel te veel van den beperkten tijd in beslag nemen. Dat ik eenigszins uitvoerig ben ge weest en wat lang heb stilgestaan bij de eerste eeuw in onze nieuwere lite- j ratuurgeschiedenis heeft zijn goede redenen. Mijn doel was u te laten zien, dat slechts een ietwat uitvoerige studie der literatuur het individueele van de schrijvers doet uitkomen, ons een kijk geeft op de religieuse stroo mingen en de maatschappelijke toe standen van den tijd, waarin schrij vers werk ons verplaatsen, ontwikke lend en vormend werkt op den student en hem het zeldzame genot verschaft, dat de aanraking met nobele besliste en hoog-staande personen geven kan. Deze dingen leert men n:et door het memoriseeren van een handboekje, waaraan, naar ik vrees, de onderwij zers maar al te zeer verslaafd zijn en dat toch, omdat het machinaal werkt, eigenlijke studie, nadenken, critiseeren doodt, in elke wetenschap, maar vooral in eon wetenschap, die tevens kunst is. Een handboekje en do heeren prefereeren in den regel een duode- cimotje boven een kwartijn kan goede diénsten bewijzen aan hem, die een vak in extenso bestudeerd heeft en om deze of die reden in weinig tijd het geheel in vogelvlucht nog eens doorloopen wil. Om een inzicht in een vak, om lust tot studie te krijgen, moet nien niet met handboekjes wer ken, zeker een der voornaamste rede nen, waarom het examen in de litera- I tuur voor de hoofdakte dikwijls zulke bedroevende resultaten oplevert en I den examinatoren den indruk geeft, I dat de candidatan veel van buiten ge- I leerd, doch bitter weinig gestudeerd I en dus nog minder begrepen hebben. I Wilt ge met succes werken v<Tor uwe I ontwikkeling, voor uwe vorming, zóó I dat werken een genot wordt, maak I dan zelf uw eigen handboek,; maak I zelf uwe aanteekeningen bij uwe stu die de herlezing hiervan is dan geen geest-doodend geheugenwerk van fei ten en toestanden, die go niet begrijpt, omdat de samenhang ontbreekt, maar een opfrissching van alles, wat ge eens verwerkt hebt. Ik wil er de candida- ten in de eerste plaats, die van het platteland, in de verste verte geen verwijt van maken, dat ze niet ge- i noeg werken, of liever blokken; zij blokken te veel, maar studeeren te weinig; zij willen, liefst in den kortst mogelijken tijd, want de f 200 lacht I hun toe, alles en nog wat in het hoofd stampen, zonder te vragen naar oor zaak en gevolg, naar samenhang; zij werken veel, doch verkerken veel te weinig. Dit gemis van de goede methode van studeeren spruit, geloof ik, v.oort uit twee oorzakdn als eeréte en voor naamste noem ik gebrek aan goedé leiding (tusschen twee haakjes herinner ik er even aan, dat ik voor de leer lingen van kweekscholen eene uitzon- I dering maak) en wij allen, die on^en I tijd en onze kracht aan het onderwijs I wijden, weten by ondervinding, dat een goede methode het halve werk is. De candidaten, die op zich zelf zijn aangewezen bij de studie van een voor hun nieuw, veelomvattend en moeie- lijk vak zitten met de handen in het haar en grijpen uit vertwijfeling en onkunde naar een bloemlezing en een handboekje, beide ondingen zonder leiding by het gebruik, want beide moeten tot recht verstand uitgelegd, uitgebreid, aangevuld worden, wat alleen maar geschieden kan door hem, die het vak ten volle beheerscht. De I studie van een der mooiste vakken, van een vak, dat zulk een groote vormende, opvoedkundige waarde heeft, dat het verstand ontwikkelt, het gemoed van nobele gevoelens doet trillen of van afkeer en verontwaar diging doet rillen, dat den smaak I vormt, in één woord den volledigen mensch tot volle ontplooiing brengt, ontaardt in memoriseeren van onbe grepen zaken. En als de arme student de moeilijk heden voelt, weet hij ze nog niet op te lossen, omdat hem de kentfia van de noodige en noodzakelijke hulpmid delen ontbreekt. Dit bezwaar kan alleen weggenomen worden, wanneer de eer- ste opleiding van den aanstaanden onderwijzer op breeder grondslag ge zet wordt, wanneer van hem, vóór de I eigenlijke vakstudie begint, een alge ontwikkeling geeischt wordt gelyk- staande met die van de drie eerste klassen eener H.B.S. en de Jtegeerin* overal, waar er behoefte aan gevoelt wordt, met milde hand Cutsussen tot opleiding voor de hoofdakte steunt.' Het is toch eigenlyk een ongeremd heid, een dwaasheid, dat de Regeering, wier grondwettige plioht het is overa voor goed onderwijs te zorgen, zoo weinig zorg draagt voor een breede, degelijke opleiding van mannen, aan wie onze Vaderlandsche jeugd toever trouwd wordt en met die jeugd het lot van het Vaderland zelf. Strekt uw arbeid, opvoeders van de hope des lands, ons Vaderland minder ten nutte, draagt hij er minder toe bij ons volk een waardige plaats te doen innemen onder de beschaAfde, ont wikkelde natiën dan die der in 's ko- nings rok gestoken landsverdedigers? En toch Bchijnt het soms, alsof de kleeding dezer laatsten der Regeering^ meer ter harte gaat dan de deugd®, lijke opleiding van aanstaande schooPp hoofden. De tweede oorzaak van de bedroe vende resultaten van des candidaten letterkundig studie ligt in den candi- daat zelf. Met inspannenden arbeid, vrij be- perkten"tijd en 9 examenvakken, waar van sommige geheel of gedeeltelijk on bekenden voor hem zijn, wil de candidaat in den kortst mogelijken tijd de hoofdacte machtig zien te wor den. Wie durft beweren, dat er hier sprake kan zijn van ernstige, vormende, beklijvende studie Het wordt een af mattend jakken van het geheugen, waarbij het verstand voor driekwart op non-activiteit wordt gesteld; het wordt een zenuwachtig grijpen naar handboekjes, beknopte handleidingen en hoe deze surrogaten voor degelijke kennis meer mogen heeten. Bij zulk een studie gaat het met de literatuurgeschiedenis als met die der Nederl. taalmen kent Terwey van buiten en heeft toch bedroevend wei nig inzicht in de taalzoo ook heeft men het handleidinkje van buiten ge leerd, maar o wee wanneer de exami nator buiten dit boekje gaat. Het zij mij vergund enkele bewijzen uit mijne ervaring ter illustratie ten beste te geven. Dat ik hierbij punten kies, die niet in handboekjes te vinden zijn, maar aan het licht moesten bren gen, of de Candidaat nog iets meer gedaan had dan een lesje van buiten geleerd, dat ligt nog al voor de hand. Wanneer mét Marnix het Wilhelmus ter sprake kwam en de examinandus beweerde dit soldatenlied gelezen te hebben, kreeg ik vaak geen antwoord op de vraag „Kunt U uit den inhoud ook eenigszins den tijd van vervaar diging opmaken en heel zelden een voldoend antwoord, wanneer ik vroeg„En hoe verklaart U regel 2 Waarom staat hier „Ben ick" en nisf „ik ben van Duytschen bloet" Roemer Visscher heeft o. a. ,Sinne- joppen' geschreven. Weet U ook uit ïoeveel deelen zoo'n gedicht bestaat, wat het woord beteekent, wat de- ,Sin' en wat de ipop' *8- En hoe noemt Vader Cats zijn ,Zinnepoppen'De antwoorden op deze vragen zijn niet te vinden in handboekjes de Candida- ten, die zelveu 't woord te berde brachtén wisten er ook niets vanze kenden slechts het woordze hadden geleerd, niet gestudeerd. Onder de opgenoemde hekeldichten van Vondel kwam meestal ook „de Rommelpot van het Hanekot" voor en terecht, want dit gedicht is een van de pittigste, die Vondel gemaakt heeft en zeer bekend door de interessante 8tudie die Bakhuizen van den Brink erover geschreven heeft, 'k Heb zelden een plausibele verklaring van den titel gehoord, welke evenwel voor de hand ligt, wanneer men de originate van den dichter voor zich heeft. De titelprent nl. stelt een Amsterdamsche straat voor met een jongen, die lustig zijn rommel- of foekepot bespeeltmet dit instrument begeleidt hy een lied jeszanger met wijdgeopenden mond. Deze zanger was in Vondels dagen een zeer bekend Calvinistisch boekhande laar, bij wien do Amsterdamsche ^an ten", zooals onze dichter ironisqh de predikanten noemt, hunne werken mt- gaven. Het lied—de deun, zegt Vondel dat hy zingt is ons hekeldicht, waar in de dichter- de Amsterdamsche Cal- chassen, alweer een andere benaming van Vondel voor de Calvinistische do minees en wel bekend aan de lezers van den „Palamedes", met een zin speling op één hunner ds. Hanekop vergelijkt by een hok met hanen, dierep, wier vechtlust niet alleen in onze taal spreekwoordelyk is. Het is, alsof Vondel in den titel van zyn he keldicht al zyn bittren-spot heeft wil len belichamen. Naast zijn politieke hekeldichten op de vijanden van 's Lands advokaat, is de „Rommelpot wel de scherpste [satire, die uit Vondels pen gevloeid is tegen zijn kerkelijke tegenstanders. Als hy tegenover hen staat, wordt een geest van bitterheid vaardig over hem, dien hij niet bedwingen kali, gelijk zoovele zijner tijdgenooten, Quietisten genaamd, deden. „Dies roemt men hem voor wys, die vinger op den mond leyt, „O, kon ik ook die konstmaor wat op 's herten grond leyt „Dat welt me na de keelik word te stijf geperst „En 't werkt als nieuwe wijn, die tot de spon uijtberst." Waarom Vondel in zyn „Gysbreght" den rei der Claerissen„O, Kerst nacht schooner dan de dagen" invlecht, bluft een geheim voor wie de voorge schiedenis van dit stuk niet kent en slechts hij, die Vondel's teekening van Lucifer en de karakter-ontwikkeling van dezen held goed begrijpt, voelt de beteekenis van de overschoone be schrijving van Eva in het le Bedrijf dezer tragedie. Dat Vondel in het jaar 1641 tot de R. K. Kerk overging is algemeen be kend. Het is van veel meer belang en getuigt van meer studie, van na denken, wanneer de Candidaat weet, welke motieven den grooten dichter bewogen kunnen hebben tot dezen overgang en of deze verandering van godsdienst ook wijziging in zijne po litieke gevoelens teweeg heeft ge bracht. (Wordt vervolgd.) Douane-plagerij. Een landbouwer in Oost-Friesland, aan de overzijde van de grens, had ge durende eenige dagen een nichtje van Groningen op bezoek, die hanr fiets had meegenomen, om kleine tochtjes te maken. Daarna zou ze eenige dagen logeeren bij familie in 'tOosten der provincie. Per rijtuig werd ze naar Nieuwe Schans gebracht, terwijl het rijwiel achter in het rijtuig was ge plaatst. De commiezen bij 's rijks belastingen aanhet grenskantoor eischton inkomen de rechten van het rijwiel, omdat het per voertuig werd ingevoerd, dooh hiervan wilde de jonge dame niets weten. Ze nam de fiets uit het rijtuig, reed erde grens mede over en nadat ook paard en wagen op Nederlandsch ge bied waren gekomen, werd het rij wiel weder ingeladen en zoo werd de reis voortgezet. Men zendt ons een uitgeknipte ad vertentie, waarbij wordt bekend ge maakt dat onder Tzum (Friesland), bij gesloten briefjes een boerenplaats zal gorden verhuurd, met deze bij voeging: „Briefjes alleen van recht zinnige lidmaten der herv. kerk te Tzum, in te leveren vóór of op don achtsten October bij den president kerkvoogd tjB Tzum" Het is misschien wel wat kras, dat niet alleen alle menschen van elders maar ook alle vrijzinnigen uit de ei gen gemeente Tzum heeft een flinke vereeniging van vryzinnig hervorm den openlijk als huurders worden uitgesloten. (W. v. d. V. H.) De Kerk als arbeidsbeurs. In de „Kerkelijke Coulant" komt de volgende advertentie voor „De aandacht van| groote Protes- tantsche werkmansgezinnen, behoo- rende tot de Ned. Herv. Kerk, wordt gevestigd op een fabriek'in het Zuiden van ons land, die aan meerdere per sonen uit één gezin, zoo volwassene als jongere bij voorkeur, doch niet uitsluitend, meisjes op voordeelige voorwaarden tegelijk en duurzaam werk kan verschaffenZonder aan beveling van het kerkbestuur der plaat selijke gemeente onnoodig zich aan te melden. Heeren predikanten en kerk besturen, die gezinnen op het oog mochten hebben, welke voor deze aan bieding in aanmerking koméh, zullen wel zoo vriendelijk zijn de aandacht der betrokken personen op deze ad vertentie te vestigen." GOUDA, 8 October 1912. Hedenmorgen ontvingen wij de me- dedeeling dat door plotselinge onge steldheid van Mevrouw Koetsier-Mul ler het op morgen, 9 October aange kondigde concert in „de Réunie" niet kan plaats hebben. Het beBtuur der Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam be richt, dat in de definitieve noteering zullen worden opgenomen f 1,160,000 aandeelen, der Kaashandel Maatschap pij „Gouda", te Gouda; in stukken van f 1000, Nos. 11160, met divi dendbewijs No1 en volgende. (Voor- loopig in recepissen.) Opera-trein. Naar ons wordt medegedeeld loopt hedenavond een extra-trein naar den Haag voor het gezelschap van de Ita- liaansche Opera, dat in hetGebouw voor Kunsten en Wetenschappen al daar „La Bohème" opvoert. Deze extra trein voert het gezel schap hedenavond weder terug naar Amsterdam en vertrekt daartoe van den Haag te 11.55 uur. Reizigers voor Gouda kunnen van dien trein gebruik maken. Na ter bevoegder plaatse ingewon nen information kon ons geen mede- deeling worden verstrekt of deze Opera-trein na elke voorstelling van de Italiaansche opera te Rotterdam en den Haag de gelegenheid zal bieden reizigers voor Gouda mee te nemen. Wij gelooven zeker dat velen hier van gaarne gebruik zouden maken om die voorstellingen bij te wonen. Een redding. Gisteren waren werklieden bezig aan de Oosthaven een boom terooien, waar toe een hunner zich in den top en een ander zioh halverwege den boom be vonden. Op 't onverwachtst knapten de wor tels van den boom af en stortte de iep met de werklieden er in voorover. Een hunner kwam op straat terecht, de ander viel met den boom te water. Gelukkig kwam juist de bekende zwemmer D. A. IJsselstijn op de West haven op zijn fiets aanrijden en deze aarzelde niet, om, nadat hij zijn rijwiel had neergezet, direct te water te sprin gen en den werkman te redden. Nadat de jengdige zwemmer weer vasten ^ral onder de voeten had, stapte hij kalmweg op zijn fiets eja reed met zijn natte pak naar huis. Hedenmiddag werd ten raadhuize dezer gemeente aanbesteed de levering van Steenkolen, Anthraciet en Turf ten dienste van do gemeente. Ingeschreven wera door W) 5q ce D. Vermeij 11.20 13.50 17.50 18.50 A. Jonker Zn. 11.10 16.55 17.45 J. Dessing&Zn. 10.8012.9019.-- 20.— P. de Vroedt 10.53 12.45 16.30 17.30 Voor turf werd ingeschreven door D. Vermeij voor 85 cent de 100. Toen hedenmiddag omstreeks half een de nieuwe boot der Stoomboot-Mij „De Volharding", met do door de Goudsche Machinefabriek van J. G. Hupkes geplaatste machines, onder eigen kracht naar Leiden wilden stoo- men, geraakte dejse boot bij het draaien van af de Jan Kattenbrug naar de Gouwe tegenover de pijpenfabriek der firma P. Goedewaagen Zoon tusschen twee duc-dalven beklemd, waarbij een dezer door midden brak. Met behulp van een andere boot, werd de nieuwe Volharding los ge trokken, waarna de reis naar Leiden, waar de boot verder moet worden afgewerkt, werd voortgezet. De schade bedraagt naar schatting Gisterenmiddag te ongeveer 4 uur werd onder hevig verzet een beschon ken persoon gearresteerd in het Hout mansplantsoen en naar het Bureau van Politie overgebracht. Schoonhoven. De commissaris der Koningin heeft de heeren H. A. 8chreuder en G J» Niekerk alhier be noemd tot leden van het college voor de rijks directe belastingen. Zevenhuizen(Z.-H.) Van Christe- lijk-hi8torische zijde is de heer J. Lek- kerkerker candidaat gesteld voqr den gemeenteraad. Boskoop. De .groote internationa- rozentèntoonstelling, die in 1913 te Boskoop wordt gehouden, belooft zeer belangrijk te worden. Trouwens men mag niet anders verwachten, wanneer men bedenkt, welke energieke mannen wederom de leiding in handen zullen hebben. Was aanvankelijk de, laatste helft van Juli voor het houden dezer ten toonstelling bestemd, thans is besloten daarvoor ae eerste hehelft dier maand aan te wezen. Belangrijke inzendingen van nieu wigheden uit Amerika, Engeland en Duitschland^ün reeds toegezegd, ter wijl ook Frafl>|k hoogstwaarschijnlijk niet achterwege zal blijven. Op elk nummer van het program ma werd door elkaar wei viermaal ingeschreven, terwijl men zeker een 360-tal variëteiten in oogenschouw zal kunnen 'nemen.Behalve de afge sneden rozen, die, naar men nu reeds rekent, in ongeveer 2000 vazen zul len woiden geëxposeerd, zullen niet minder dan 39.000 rozen in potten worden ingezonden. 5do KI. Trekking van Dinsdag 8 Oct. No. 2302, 5292, 16096 en 19654 ieder f 1000. 4215 en 9012 ieder f 400. 1089, 15157 en 20638 ieder f 200. 36, 1883, 2326, 13810, 13925, 16588 en 19663 ieder f 100. Prijzen van f 70. 19 198 819 402 584 69 081 759 844 ÖB0 34 58 1111 81 1244 49 90 1409 78 77 78 94 1709 19 54 97 1996 2007 48 59 2815 2417 89 2568 2«2 27® 96 2850 290» 3040 70 71 86 81® 3209 3440 85® 3614 45 3744 99 8878 3942 07 87 4114 4291 4389 92 4543 44 4602 14 48 4796 4886 4928 5131 98 98 5217 75 5320 45 5586 94 98 5670 89 5785 86 98 8088 (fcül 16187 8877 8739 0881 92 (1928 Ikl ft". 7025 32 96 7120 92 7247 7425 7617 77® 12 7812 7924 94 8009 8213 33 68 8448 8583 8090 8717 25 8828 81 8032 65 9113 9004 957.» 9004 5 67 9908 10110 80 92 10271 10672 10401 10515 88 10680 10832 11064 111® 27 11388 11448 11583 73 11658 87 11707 42 77 11820 12019 12170 12311 14 34 68 126® 12904 13091 13218 13304 13446 60 81 13687 72 04 13016 18707 8 29 13868 79 18912 58 141B8 14487 14542 08 90 96 14929 15034 81 85 87 15140 15212 71 80 97 16357 15404 12 16602 76 77 15665 15978 16080 16161 16259 80 81 10809 88 57 164® 46 65 84 1®12 16767 10820 77 10915 17020 171® 17394 17436 41 170® 87 17745 49 17845 17911 20 45 19046 92 18140 86 98 18244 18869 18427 186® 82 18785 189® 21 59 19244 19045 01 67 19425 29 54 64 94 10525 19061 64 M 197® 19846 82 19912 88 20001 20156 90 20260 87 20088 99 205® 20627 20732 78 20882 81 20927 50 62 5d* Klasse 13do Lijst No. 6355 en 17094 m.z. met f 70. AFLOOP DER VEILING VAN ONROERÈNDE GOEDEREN, op Maandag 7 October, gehouden door Notaris J. Koeman. Perceel 1. Hoerenhuis in de Craboth- straat no. 38, f 4780.— k. de heer J. J. Peeters. Porceol 2. Woonhuis aan de Katten- singel No. 74, f 2290.k. do heer H. J. Nederhorst q.q. De Boterwet en coöperatieve winkel vereenigiugen. Voor het kantongerecht te Middel burg stonden Zaterdagmorgen de vijf bestuursleden dei* coöperatieve winkel- vereeniging Eigen Hulp teVlissingon terecht, beklaagd van overtreding dei- Boter wet. Volgens het proces-verbaal van den zuivel visiteur, de bekentenis van een der bestuursleden, die tevens als ge machtigde voor de Vier anderen op trad, en de getuigenis van don boek houder, stond op de deur van het pakhuis der cóöper.afciö, waar kunst boter in opslag lag, niet het woord „margarine". Bedoeld bestuurslid wees er op, dat de bestuursleden meenen niet in den zin der wet handelaren te zijn, en ook op het feit, dat de Hooge Raad een vonnis ter zake drankwetovertreding tegen den Winkelhouder der coöperatie vernietigde en de centrale raad van beroep voor de ongevallenverzekering de coöperatie voor geen hareronder- xleelen, ook niet van de bakkerij of schoenmakerij, verzekeringplichtig verklaarde. De ambtenaar van het O. M. meende, dat men zich door coöperatie boven de wet tracht te stellen en hiertegen meent hij zich te moeten verzetten. Volgens het O. M. is ieder, die zich tusschen producent en kooper plaatst met het doel winst te maken, hande laar in den geest der wet. Hier geldt het een zaak met 800 klanten en men kan den winkelier dus niet uitscha kelen. De eisch luidde voor ieder der vijf bestuursleden f 3 of 3 dagen. Be oorlog vevklaard. Cettinje, 8 Oct. Montenegro heeft aan Turkije den oorlog verklaard. De Montenegrijnsche Regeering heeft ha ren zaakgelastigde te Konstantinopel opgedragen de diplomatieke betrek kingen met de Turksche Regeering af te breken en Konstantinopel ter stond te verlaten. Hedenochtend stelde zH den Turk- schen zaakgelastigde te Cettinje zijn paspoort ter hand. Overreden. Schiedam. Hedenmorgen is op de Koemarkt de 71-jarige K. L. V., die voor een rijtuig wilde uitwijken, aan- geredén door een in volle vaart aan komende auto, waarin werkwillige glasblazers werden vervoerd. Een der Voorwielen ging den éuden man over de borst.Tn deemiswaar- digen toestand werd hij naar hét ziekenhuis overgebracht. Den Haao. Heden morgen is naar het Huis van Bewaring overgebracht een man, die verdacht wordt zich te hebben vergrepen aan zijn dochter, een meisje van 18 jaar, voor wie de "handelingen van den man gevolgen zullen hebben. De aangehoudene ont kent. Het meisje houdt hare beschul- pertinent vol. Parits, 8 Oct. Men verneemt uit Sofia, dat de oorlogscorrespondenten der bladen zijn uitgenoodigd zioh ge reed te houden om zich by den Ge- neralen Staf te voegen. Berlijn, 8 Oct. Sasanoff is hier hedenmorgen aangekomen. Veemarkt Rotterdam. Vette Ossen en Koeien goede aanvoer, prijzen wXren voor lste kw. 43, 2e 40 en 3e 33 cent per half kilo. Magere Ossen Melkvee en Vaar- koeien goed aangevoerd. Vette Kalveren, goede aanvoer, 1ste kw. 33, 2e 28, 3e 24 cent per half kilo. Stieren goede aanvoor late kw. 35, 2de kw. 30, 3de kw. 26 cent per half kilo. Graskalveren groote aangevoerd. De handel Was voor alles prijs houdend. Groentenveiling te Gouda. 8 October 1912. Bloemkool (le soort) f 15 per 100, (2e soort) f 9 per 100, Wortelen f 2.tot f -.per h.. bos. Kropsla f 2.tot f per h. Postelein f 0.60 §er mand. Prinsesseboonen f -.p. Komkommers (gelo)» f 2 tot f 4 en (groene) f 1 tot f 4 per h. Snij- boonen f 1.tot f 2.25 p. d. Uien f 2 per 100 pond. Roode en Sav. kool 4 tot 8 cent per stuk. Het Leven geeft als voorplaat de opening van het Opvoedingsgesticht „Valkenheide" door'H. M. de Konin gin-Moeder en vervolgt verder met foto's en artikelen van den dreigende Balkan-oorlog, de legercorpsen van Servië en Bulgarije, de bijzetting van Carré's stoffelijk overschot, het leiden der politieke gevangenen in Rusland, de jaarl. rijjool van de Amsterdamsche studenten, hoe men niet moet foto grafeeren, „'t Cafétje", de pest in de Hamburgsche haven, caricaturen, ver volg feuilleton, Klein-leventjes. voor HEHFST en WlNTEft der nieuwste modellen in pels, velour, laken en zijde. Costumes en Costumes-tallleur,»Blóusenf Jupes, Jupons en Japonstoffen in de grootste en smaakvolste verscheidenheid en in scherp conourreerende prijzen. Aanbevelend, MARKT 20, GOUDA. GOUDA. GEBOREN6 Oct. Arie Andries, Duders G. ^an den Berg en'N. Plak. Johanna, ouders J. van der Kleij en T. van der Ham. Pieter, ouders G. Schouten en A. van Vliet. Jo- sina Pieternella, ouders T. C. Boot en A. A. van Stigt. OVERLEDEN: 6Oct. W.vanEijk, 2 j. 7. A. de Zwijger, SO j. J. B. Timmermann, 40 j. REEUWIJK. GEBORENKarei Willem Marius. ouders J. P. Menger en A. M. Wessels, Nelie Arie, ouders H. van der Laan en N. van Dam. OVERLEDENA. Hagen 33 jaar. WADDINXVEEN. GEBOREN19 Sept. Cornelis, ouders C. van Elewrjk en D. Both. 26 Jannetje, ouders D. Metselaar en J. Rijnsbuiger. 27 Gerrit Jan, ouders A. van der Flier en T. Leeuwis. 28 Judina Antonetta, ouders G. K. van Tilburg en T. de Rooy. 29 Adri- ana, ouders H. Asscheman en K. Hof man. GEHUWD.J. B. Snel en O. den Boer. OVERLEDEN: 22 Sept. Willem Verblaauw, oud 10 j. 23. Wijntje de Vries, echtgen, van J. C. van Til burg. 24. levenl. aangegeven kind van A. Hardiizer en' M. A. J. Enden burg. 30 levenl* aangegeven kind van N. Uitman en J. M. Boer. HAASTRECHT. GEBORENCornelis, ouders L. Noorlander en H. Anker. Theodo ras Antoniua, ouders J. Jansen en J. M. de Frankryker. Jan Pieter! ouders W; van der Lek en E. G. de Kramer. Johanna, ouder H. Burger en A. Verboom- Johannes, onders J. Schep en M. A. van der Stok. van het Koninklijk Meteriologisch Instituut te DE BILDT. Hoogste barometerstand 770.9 te Breslau, laagste stand 774.1 te Vest- manover. Verwachting tot den volgenden dag Zwakke tot matige oostelijke tot zuidelyke wind, lichtbewolkt, droog weer, nachtvorst, iets koeler overdag. VAN DKN 8 OCT. 1912. Staatsieenineen. Ned. Cert. Werkelij Schuld 3 p< Kronenrente 4 pet. Port. Obl. 3de Russische 5 pet. Obl. weg) 1867-69 4 pot, d Obligatie 6e sie 4 pet apan. Obl. 1891 [exico Afl.Binn Obl. ning d. Obl. 1889 1905 Ned. llngen. Bankaandeelen graph Cy. Cert. v. A. U. S. Steel Corp. v. Gew. Aand, Kol. C'redlet Inste Cultuur Ondernem Handelsver. „Ai dam" A and. Jav. Cultuur Mij. Aand. "'ad. Handel-Mij. C.v Nflubouw JHflen. etahoén" 'Mijnboi My. Gew. Aand. Redjangïjobpng, Mijn bouw My. Aand. Great Cobar Aand. Petroleum-Ondern. Dortsohe Petroleumin dustrie Mij. Gew. A. KonNedMijtot Expl v. Petr. Bronn. C.v.A Shell" The Transp. A Trad Cy. C. v. G. A Scheepvaart IQeu. Ned.-Am. Stoomvaart- Mij. Aaud. Stoomvaart-Mij. „Zee land" Preferente A. Int. Mercantile Marine Cy. afgest. Pref. A. Tabak-Ouderueminf en Bindjey Tabak My. A. Dlrersfu Maxwel Land Gpant Cert. v. Aand. Peruvian Corporation Lim. Cert. v. Aand. Spotrwefeu. Holl. IJzeren Spoor wegmij. Aand. My. t. Expl. v. Staats spoorwegen Aand. Zuid-Italiaan. Spwmij. Serie A-H Obl. 3 pet. W arschau-W eenen Spoorwegmij. Aand. dito dito Act. de Jouiss. Amerika. Atchison Alg. Hypb. Obl. 4 pet. Erie Spoorweg-Mij. Gew. Aand. Union Pacific Railroad Cy. Cert. v. gew. A. Wabash Gew. Aand. Premleleenlnfen. Amsterdam Aand. 3 pet Hongarije. Theiss-Re- gulirangs-Ges. 4 pet. GELDKOERS. Prolongatie 44,/a pOt. Amerikanen minder - geanimeerd, Petroleum niet veel omzet, dooh prijs houdend, Tabakken stil, Culturen prijs houdend, Rubbers stil, Nat. Staatsf. flauwer, Buitenl. onveranderd,'Mijnen prysh., Tramwaarden iets minder. koer*. heden. 78'/ 78'/, 85'/ 85'/, (14 64 100 y 87'/, 99"/,e 90'/ 90 85 84'/, 85'/, 7~ 46'/, 102'/, 84'/, 103'/,, M'/„ 214'/, 62 215 61'/, 87'/, 86'/, 26'/, - 79'/,, 79 190 278 189'/, 190 86'/, 85 264 100'/, 261 90'/, 161'/, 160 629'/, 623'/, 625 - 187'/, 124 20"/,, 20»/, 89 88'/, 4'/. 87 86»/, 95»/, 95»/, 08»/,, 63"/,, 185'/, 86'/, - 96'/, 9G'/„ 36'»/,, 36'/,, 176 37/ib 174'/, 6»/,. 100'/,. 100'/,, 150 Ko«r« Til

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 2