Wintermantels Bin.nJex3.la.xxd.. De studie der Nederlandsche Literatuur Qemeagde Berichten. KANTONGERECHT Tl GOUDA. Stadsnieuws. 400 9taats-loterij. 'éÊfur Laatste Berichten. Groote Kxposiiie D. SAMSOM. BURGERLIJKE STAND. Telegrafisch Weerbericht Officieels Prijscourant u. Etl'ectealitndel te A ms tflrdam - - m Perzie. Het Perzisch regeer ingsprogramma. Volgens het thans gepubliceerde pro- programma is de regeering te Teheran voornemens het parlement aan te spo ren, een punt aan de Kaspische Zee of in de provincie Azerbeidsjan met de Perzische Golf te verbinden, door een met internationaal kapitaal aan -te leggen spoorwegeen leger van 280,000 man te organiseeren en aan Rusland en Engeland om voorschot van 280,000 pond te verzoeken. Spanje. De minister van openbare werken •te Madrid, zal 'bij de Kamer een wets ontwerp indienen tot regeling van het stakingsrecht der spoorwegbeambten, waarbij scheidsrechterlijke uitspraak van de regeering bij geschillen tusschen dospoorwegmaatschappijen en het per soneel wordt voorgeschreven. Engeland. De ministerraad heeft zich Maandag ook bezig gehouden met het salaris van dokters onder de verzekeringswet. Naar de Daily News verneemt, heeft de ministerraad goed gevonden, dat de dokter f4.50 per verzekerde in het jaar zullen krijgen inplaats van de f 3.60 hun aanvankelijk beschoren. De eisch is f 5.10 Maar wat de regeering nu meer wil geven zal reeds goed in de millioenen koBten. Zullen de dokters er tevreden mee zijn Kamerverkiezing Ommen. Voor de vacature voor de Tweede Kamer, district Ommen zijn candidaat gesteld do heeren mr. D. Fock (lib.), van der Vogte (a.-r.), mr. M. baron Mackay T.Pzn. (chr.-hist.) en A. B. Kleerekoper (s.-d.) „Do Provinciale Groninger Courant" bestond gisteren 125 jaar. Winkelsluiting te Leiden. Naar aanleiding van het bekende arrest van den Hoogen Raad kwamen bij den Raad der gemeente Leiden tal van adressen in, meerendeel verzoeken om een regeling der winkelsluiting. Door B. en W. is daarop bij ver schillende organisaties advies inge wonnen. De inhoud der verschillende advie zen alsook de daaromtrent door som migen uitgesproken wensch bracht B. en W. tot de overtuiging dat het alleszins aanbeveling verdiende om bij de verschillende winkeliers en maga- zijnhouders hier ter stede te infor- meoren naar hunne opinie over het vraagstuk der verplichte winkelslui ting, waartoe werd overgegaan. Van de 1690 rondgebrachte lijsten kwamen 1311 antwoorden in. By het vaststellen van den uitslag der enquête zijn de 379 lijsten die niet werden in gevuld buiten beschouwing gebleven. Sommige winkeliers durfden blijkbaar de lijst niet invullen noch ondertee kenen. Verder moesten 9 antwoorden terzijde gelegd worden, aangezien daar uit niet voldoende is op te maken of de inzenders tot de voor- dan wel tot de tegenstanders moeten worden ge rekend. Vóór het vaststellen eener verorde ning verklaarden zich 647 inzenders, daar tegen 655, evenwel met dien ver stande dat onder dé 655 tegenstanders een 35-tal begrepen zyn, die schreven voorstanders te zijn onder bepaalde voorwaarden. Aangezien die voorwaar den echter van dien aard zyn dat zij bezwaarlijk kunnen worden vervuld in bijna allen 35 gevallen komt do voorwaarde hierop neer, dat bij vast stelling van een verordening ook de koffiehuizen en dergelijke daaronder worden gebracht hebben B. en W. deze antwoorden by die der tegen standers gevoegd. Wat B. en W. zelf aangaat, deze staan nog op hetzelfde standpunt dat in 1907 door hen werd ingenomen toen zij ook naar aanleiding van des tijds ingekomen adressen den Raad in overweging gaven vooralsnog niet tot oen regeling der winkelsluiting by verordening over te gaan. Nog steeds zyn ze van oordeel dat door het vast stellen eener zoodanige verordening een grooto inbreuk zal worden gemaakt op de persoonlijke vrijheid der winke- liors en dat dit alleen dan geoorloofd zou zijn wanneer een algemeen of nagenoeg algemeen verlangen naar een vorplichting tot winkelsluiting zich had geopenbaard. Zegt men dat niet alleen ter willo van een deel der winkeliers doch vooral ter willo der talrijke winkelbedienden dc invoering eener verpliohte winkel sluiting gewenscht is, aan staan B. en W. daar lijnrecht tegenover. Wil men tot verbetering van den arbeidsduur der bedienden geraken, dan zal men bij den Rijkswetgever moeten aankloppen. De gemeente is hiertoe volgens B. en W. niet be voegd. Met het oog op dit alles lijkt B. en W. verplichte winkelsluiting een on geoorloofde dwang en dit te meer omdat men eiken winkelier, groot of klein, over dezelfde kam moet scheren. Een voornaam bezwaar ontleenen B. en W. aan het sterk ontwikkeld vrijheidsgevoel van het Ned. volk. Er zouden zich ongetwijfeld velen tegen verzetten en tegen dezulken zou pro- ces-verbaal moeten Worden opgemaakt. En dan zouden B. en W. willen vra gen of het op den weg ligt der over heid om zoovele processen-verbaal in het leven te roepen tegen menachen, die niets anders willen doen, dan vrij willig in het belang van hun gezin van hun eigen arbeidskracht gebruik maken zonder daarbij iemand een stroo- haJra in den weg te leggen. Om al deze redenen geven B. on W. den Raad ernstig in overweging thans niet tot een winkelsluiting bij verordening over te gaan. Aangezien de nieuwe Auteurswet 1 Nov. 1912 voor ons Rijk in Europa in werking treedt, zij hier nog eens de aandacht op het gewichtige art. 60 gevestigd „Hij, die vóór 1 September 1912, niet m strijd met de bepalingen der wet van 28 Juni 1881 (Stbl. no. 124), tot regeling van het auteursrecht, noch met die van eenig tractaat, in het Rijk in Europa of in Nederlandsch- Indië, hetzij eenige verveelvoudiging van een werk van letterkunde, weten schap, of kunst heeft openbaar ge maakt, hetzij in het openbaar eene voordracht heeft gehouden, of eene op- of uitvoering, tentoonstelling, of voorstelling van een werk van letter kunde, wetenschap, of kunst, of van eenige verveelvoudigingdaarvan, heeft gegeven, verliest door het in werking treden van deze wet niet de bevoegd heid om de vóór dat tijdstip openbaar gemaakte verveelvoudigingen te ver spreiden en te verkoopen, of om in het openbaar dezelfde voordrachten te houden, of op- of uitvoeringen, tentoonstellingen of voorstellingen te -geven. Dit artikel blijft gedurende twee jaren na het in werking treden van deze wet van kracht. Ouderdomswet. De Ned. meldt Het rapport van mr. V. H. Rutgers inzake de Engelsche Pensioenwetten is thans verschenen. voor het examen-hoofdacte. Lezing, gehouden in de arrondisse mentsvergadering te Gouda, op 5 Oct. 1912 door Dr. S. S. Hoogstra, Direc teur der R. H. B. S. IV. Slot. En wie heeft ooit Bredero's ,Liedt- boeck' in handen gehad Zyn „Spaen- sohen Brabander" kent men meestal bij ,name. En toch is het eerstgenoemde werk de eigenlijke bron, waaruit we den lyricus, den mensch Brêdero leeren kennen. Menig Candidaat, die het ,Aendachtigh' gedeelte van zijn ,Liedt- boek' eens doorbladerde, zou zeker tot de vraag komen, of dit nu verzen waren van den zelfden Gerbrant Adriaansz., wiens losbandig loven, naar hy wel eens gelezen of gehoord heeft, de oorzaak werd van zyn betrekkelijk vroegtydigen dood. Een verschijnsel, waarvoor ik nooit een afdoende reden heb kunnen vinden is, dat vooral 2 dichters, beiden de representanten van de eeuw, waarin zij leefden, zich mogen verheugen in een bijna totale negligentie van de zijde der Candidaten Voder Cats, het uitgedrukte beeld van ons maatschap pelijk godsdienstig volksleven in ae 17do-eeuw en Wtüem Bilderdijkdie toch in de overgangsperiode tusschen den pruikentijd en de Romantiek met Staring verre boven zyn middelmatige bentgenooten uitsteekt, van dezen tijd al de eigenaardige literaire verschijn selen bezit en toch weer groot genoeg en maohtig dichter genoeg is om tot alle eeuwen te behooren. Dit is te meer bevreemdend, omdat de mannen van 80 hoog wegloopen met Oats, niet als soherp denker, maar als een voudig ongekunsteld, natuurlek woord kunstenaar, wars van alle oonventie en opgeschroefdheid, waartegen de tach tigers met zoo groote felheid ten strijde trokkenhetzelfde geldt iü zekeren zin niet van al zijn gedichten van Bilderdnk, zooals men zien kan uit de keurige bloemlezing uit zyn werken door W. Klooi. Ik noemde dit verschynsel bevreem dend, omdat de jongere generatie ge woonlijk hoog wegloopt met de werken der nieuwere literaire school, en hare begrippen over literaire Kunst, zoo niet de harten, dan toch de hoofden van velen van streek brengen. Lite raire Kunst lost zich op in „mooi- zeggen" en ,internse gevoel' en heel dikwijls verstaat men onder het eerste weinig meer dan inhoud-loozen klink klank en onder het laatste vaak niets anders dan de rillingen, welke een bezoek aan de „Chamber of Horros" veroorzaakt. Er is een tijd geweest, dat op de boekenlijst van eiken mannel ijken Can didaat van Eden's „kleine Johannes" en op die der dames Borel's „het Zusje" voorkwam, alsof dit werken waren, die iedereen moest gelezen hebben, omdat ze hun weerga in onze literatuur niet vonden. Ik vind van Eden's werk ook mooi als uiting van ongekunstelde woord kunst, maar het boek laat den lezer onbevredigd, omdat de auteur geen oplossing heeft gevonden voor zijn eigen probleem, en om de waarheid te zeggenMultatuli's „Woutertje Pieterse" ook een psychologisch sprookje evenals de „Kleine Johannes" verschaft my meer genot. Is het niet vreemd, dat de dwepers metJohannis' zelden of nooit Woutertje' kenden, naast de „Max Ha velaar" het meester werk van den eens vergoden Dobwes- Dekker. En het Zusje'? Wel, de eerste 20 bladzyden leest men en met dit men bedoel ik vooral jongelui die in de zoogenaamde malle periode' ver- keeren met pleizier; als geheel maakt de ontleving der liefde op my den indruk van een éénsnarige* viool, wier eentonig geluid welke bedreven hand haar ook bespeelt alle idee van schoone muziek weg neemt. En laten de dames voorzichtig zijn, want het ,Broertje' van dit „Zusje" is lang zoo onschuldig niet als het lieve verkleinwoord zou doen ver moeden. Als de dames en heeren zich eens' niet lieten afschrikken door de volu mineusheid dezer werken van de lezing van Sara Burgerhart of Willem Lee- vend zouden zij vrij wat meer geestelijk genot smaken door de fijne karakter- teekening de ondeugende zetten, den Cnden humor en de pittige ik zou t zeggen nog onovertroffen dictie van Mevrouw Wolf en Mej. Deken. Helaas f deze voortreffelijke vrouwen deelen in het lot van Cats en Bilderdyk. Maar U is erg ouderwetsch Met wei- meenen, ik ga met mijn tijd mee, maar wensch niet alle nieuwe snufjes de literairè harembroek-incluis als hautes nouveautés aan te nemen en ten schouw te dragen. Wie den mond vol heeft van „mooi-zeggen", „intense-gevoel" „taal is klank" ais openbaringen van den nieuweren tijd, moet eerst weten in hoeverre de voor bijgegane literaire geslachten in gebre ke gebleven zijn het schoonste en voortreffelijkste te bereiken, wat op literair gebied te bereiken is. Napra ten misschien ook een intense openbaring van den nieuweren tijd getuigt van oppervlakkigheid en ge mis van ond-hollandsche „dege dege lijkheid". Dit pasje op het gebied der nieuwere literatuur een veld, dat veel te uit gestrekt, is om nu nog in een korten tijd af te wandelen en daarenboven doorsneden wordt door zoovele stroo men vanrealisme, naturalisme, mate rialisme en mysticisme, dat een oner varen schipper heel spoedig zyn vaar water verliest moge volstaan als een erkenning van de groote ver diensten, die vele van de jongere, lite raire generatie aan onzè letterkunde en onze taal bewezen hebben, mits men toegeve, dat ook hier veel kaf onder het koren is. En waartoe nu al deze uiteenzet tingen, uitweidingen en opmerkingen? Om u de voorbeelden te laten zien, dat de Btudie onzer literatuur d.i. do studie van ons volk in zijn beste mannen en vrouwen en in het aller beste, wat dit volk heeft lieelemaal niet is, wat zy zijn moet, waarop ze een onbetwistbaar recht heeft; dat deze studie voor de hoofdacte bestaat uit geheugenwerk, uit het van buiten leeren van onbegrepen namen en toe standen, dat het is peuterwerk van zeer ephemerischen duur, dat ze nog ontwikkeling, nog vormend werkt, en haar heilz&men invloed op ons pnder- wijs mist, want wie zelf niet goed leest, kan het ook niet goed onder wijzen. Ziedaar de diagnose, waarover alk specialiteiten het roerend eens zyn. En nu de geneesmiddelen. Even tref fende overeenstemming tusschen de expertenwaar er verschil heersoht, is net over de dosis. 1°. Een breede algemeene ontwik keling, gelijkstaande b.v. met de drie eerste(de concept-wet van „Volksonder wijs" wil zelfs do drie of vier eerste) jaren eener H B.S. of Gymnasium. 2°. weg met de surrogaten van hoof delijke en normaalschool-opleiding, „noodzakelijke kwaden" zou Mnltatuli zeggen, die het belangrijk en gewich tig ambt van onderwijzer naar be neden halen en medewerken om de salarissen beneden Amsterdamsch peil te houden. De actie onder de onderwyzers is voortdurend gericht op verbetering der salarissen mijns inziens, moet er meer en krachtiger gewerkt worden op de oorzaak, dan verdwijnt het ge volg meteen een breede ontwikkeling en degelijke opleiding, die de adspi- rant-onderwijzers recruteert uit alle, ook uit de betere kringen, welke de meeste kansen geven op een hoog be- schavings- en ontwikkelingspeil. Ver betert uw opleiding, dan verheft ge uw stand enhebt ge kans op een salaris, waarin opleiding, ontwik keling en stand uitdrukking vinden. Zoolang hoelang nog vragen we met ongeloovig gezicht zoolang deze vrome wenschen niet vervuld zijn en ge moet roeien met de riemen, die ge hebt vereenigt u en tracht cursussen voor de hoofdacte op te richten om ten minste degelijke leiding te hebben bij de Studie van die vakken Nederlandsch Natuurkunde Tee kenen b.v. waarvan ge zondor lei ding weinig of niets terecht brengt. En vat toch de Studie onzer litera tuur, van zooveel, van zoo groot be lang voor Uw levenstaak en voor de opvoeding der aan Uwe zorgen toever trouwde spes patriae breed op zit niet te peuteren in en te memoriseerén uit handboekjes, maar neem een flink groot werk en excesseer zelfgelooft mij, Dames en Heeren ge zult er voor deel bij hebben voor Uw eigen ont wikkeling en voor Uw eigen plezier. Leest niet te veel, synoniem met vluchtig en oppervlakkig, maar leest goedleest met pen of potlood in de hand om hier een mooier zin of prach tig beeld te doen beklijven en daar een streep te zetten bij iets, dat Ge niet begrijpt. Maakt aan de hand van een degelijke literatuurgeschiedenis een overzicht van 1500 tot nu voor u zelfgeen gemakkelijk werk, maar best uitvoer baar voor den stoeren werker, die met luBt en liefde studeert. Om U een voorbeeld te geven 1500—1600. Anna Beyns Roomsch-Katho- liek Refereinen, in 't vroede, in 't amoureuse, in 'tsotte. Marnix van St. Aldegonde -f- 1598 Calvinist, Bienkorf der H. R. Kercke. Wilhelmus van Nassouwe(?). Psalmvertaling. D. Voickertsz. Coornhert -j- 1590. Humanist. Zede-kunst, d.i. Wellevens kunst. Vertaling uit 't Latijn. Kyf- boeken, 50 lustige historiën vau Boc caccio. Wanneer ge op deze wijze een over zicht maakt van de voornaamste dich ters en hunne werken in onze literatuur loopt ge minder gevaar zaken neer te sohrijven, die ge niet begrijpt, vat ge den samenhang tusschen de verschil lende perioden beter en kost het u veel minder moeite alles in 't geheu gen te prenten 't wordt veel gemak kelijker uw eigendom dan uit een handboekje. En wat ik U vooral op het hart wilde drukken: leest toch aandachtig, met inspanning en loopt niet over de woeielykheden heen, zooals mijne ei- varing mij geleerd heeft, dat o, zoo velen doen, die veel werken, doch akelig weinig opsteken èn voor zich zelf èn voor hunne levenstaak en daarenboven een zeer slechten dunk geven van de algemeene ontwikke ling van den Nederlandschen onder wijzer. Nog één wensch moet mij in uw belang, examinandi, en in dat van ons onder wijs van het hart: De regeering zie toe, dat het examen voor hoofdonderwijzer de richting aangeven, waarin de studie der can didaten gestuurd moet worden. Geen peuteraars, geen kwasi-experten, geen mannen, die 's avonds van te voren hun lesje moeten overzien, van wat zij den volgenden dag zullen vra gen, geen benepen zielen, die sleohts dat antwoord verlangen, dat tij in het hoofd hebben, geen mannetjes, die tevreden zyn met feiten en naar oorzaak en gevolg niet vragen, geen politieke examinatoren, maar mannen met breede opvatting, die opentop op de hoogte van het hun toevertrouwde vak zyn, die den examinandus, bod durven geven, en hem een goed cijfer toekennen, wanneer hij minder weet, maar beter begrijpt en blijk geeft van inzioht en doorzicht. Wanneer breed wordt nw opleiding, uw studie, uw examen, stijgt vanzelf uw aanzien, uw stand, uw salaris en zulk een verbetering komt ten slotte uw werk en den kinderen onzes volks ten goede. Te Hengeloo (O.) vond gisteren in de buurtschap Woolden-Achterhoek een brutale aanranding plaats. Een achtjarig meisje van het echtpaar Waaijerink, op weg zynde naar school, werd door een onbekend manspersoon met verkeerde bedoelingen in het bosch felokt, onder bedreiging haar tedoo- en wanneer zij geen gevolg gaf aan zijn wenschen of door hulpgeroep arg waan ging wekken. Na de laagste, niet te vermelden daden, met het kind te hebben gepleegd, werd het weder in vrijheid gelaten. Nadat het meisje haar ouders met het gebeurde in ken nis had gesteld, werd de politie on middellijk gewaarschuwd. Het mocht den brigadier der rijksveldwacht J. J, Smits te Hengeloo (O.) gelukken den dader in de laten avond in een vee schuur te Hengelo op te sporen. Na met het meisje geconfronteerd te zijn, wist men hem tot bekentenis te brengen. De dader H. t. C., lompenkoopman te Enschede, is ter beschikking van den officier justitie te Almelo gesteld. Burgemeester van Haarlem. Bij kon. beslnit is met ingang van 12 November 1912 benoemd tot bur gemeester der gemeente Hat riem jhr. mr. W. B. Sandberg, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als bur gemeester der gemeenten Abcoude- Baambrugge en Abcoude-Proostdij. Uitspraken van 9 Oot. 1912. Wegens openbare dronkenschap, J. L. te Stolwijkersluis f 1 subs. 1 week tuchtschool. Wegens 's nachts fietsen zonder licht, J. K. te Boskoop f 1 subs. 1 week tuchtschool. Wegens strooperij J. J. P. f 1.50 subs. 2 weken tuchtschool, W. P. f 3 subs. 2 weken tuchtschool beiden te Gonda, W. O. W. te Rotterdam f8 subs. 8 d. Wegens iemand beneden de 20 jaar als machinist dienst lateh doen, G. C, v. N. te Leiden f 6 subs. 3 d. Wegens drank ten verkoop hebben zonder verlof, C. S. huisvrouw van J. R. te Waddinxveen f 10 subs 10 d. Wegens te hard rijden met zijn mo torrijtuig, J. J. M. te Rotterdam f25 subs. 20 d. Wegens 's nachts fietsen zondes licht, E. G. C. te Bodegraven, K. K. te Waddinxveen, H. v. 't H. en G. H. te Boskoop, P. T. te Zevenhuizen, C. P. d. W. te Nieuwerkerk a. d. IJssel, C. Z. te Bleiswyk, allen f 2 subs. 2 d., M. B. en J. v. W. te Boskoop, J. L., W. S. S. en W. P. v. H. te Waddinx veen, A. K. te Lopik allen f 1 subs. I d. Wegens zijn kind niet geregeld de school latenbezoeken J. v. d. S. k./v. P. d. J. te Gouda f 0.50 aubs. 1 d. Wegens visschen zonder vergunning J. v. d. W. te Gouda f 0 60 subs. 1 d. met verbeurdverklaring van deahen- gel. Wegens een hondenkar gebruiken zonder rijbewys, A. v. T. te Boskoop f 1 subs. 1 d. Wegens in het openbaar de orde verstoren, P. W. te Gouda f 3 subs. 2 d. Wegens een landweg versperren, G. K. te Gonda vrijspraak. Wegens nachtelijk burengerucht, A. v. A. te Bleiswyk, M. A. B., A. P. S. te Nieuwerkerk a. d. IJssel ieder f 3 subs. 2 d. Wegens als schipper zijn vaartuig niet doen stoppen en nipt gehoorzamen aan een bevel van een ambtenaar, J. H. te Rotterdam 2 X f 1 sabs. 2 X M- Wegens een houtvlot slepen zonder dat dit is voorzien van het voorge schreven bord, P. v. d. G. te Rotter dam f5 subs. 3 d. Wegens te hard varen met zijn vaar tuig, G. G. te Uithoorn f 26 subs. 10 d. Wegens zyn vaartuig onbeheerd laten liggen, W. v. R. te Hazerswonde f 1.50" subs. 2 d. Wegens een voetpad met een trek dier berijden, A. de V. te Zevenhuizen fl subs. 1 d. Wegens vee drijven over een voet- Ead, P. v. V.te Nieuwerkerk a. d. Jssel fl subs. 1 d. Wegens te Gouda op verboden tijd op straat kleedjes kloppen, E. W. T. en A. W. te Gouda ieder f 0.50 subs. 1 d. Wegens te Gonda zitten od een hondenkar, A. V. te Gouda f 2 suba. 2 d. Wegens een handwagent zonder ver gunning op straat laten staan, N. B. te Gonda f 1 subs. 1 d. Wegens te Gouda vuil in het water werpen, F. C. te Gonda f 1 subs. 1 Wegens openbare dronkenschap, v. V. te Gouda, G. B. te Herpen, S. V. woonplaats onbekend, ieder f 1 subs. 1 d. L. S. woonplaats onbekend 2 f 5 subs. 2 X 3 d. A. v. L. en P. v. te Gonda, ieder f2 subs. 2 d. A. te Nieuwerkerk a. d. IJssel, J. v. te Qouderak, ieder f 3 subs. 2 d. GOUDA, 10 October 1912. Door Burg. en Weth. is aan de Raadsleden het volgende ingekomen stuk toegezonden Gouda, 1 October 1912. Aan de Herhalingsschool voor meis jes dezer gemeente behoort in de eerste plaats te worden voorzien in de vaca ture van onderwijzeres in het koken, ontstaan door het aan Mej. E. C. Ulrich op haar verzoek door Uwe Vergadering verleend eervol ontslag. Voorts aan de genoemde school eene dorde gewone onderwijzeres benoemd dienen te worden, daar het aantal leerlingen voor den nieuwen cursus 86 bedraagt, bij welk aantal de betrekkelijke veror dening den bijstand vordert van drie onderwijzeressen. Het verdient aanbe veling de laatste benoeming van tijde- Jijken aard te doen zijn en wel voor één jaar. Met het oog op het voorgaande h'ebben wij de eer Uwe Vergadering ter benoeming aan te bevelen a. tot Onderwijzeres in het koken Mejuffrouw P. M. A. SCHUCKINK KOOL te Amsterdam, in het bezit van het bondsdiploma voor onderwij zeres in koken en voedingsleer b. tot gewone onderwijzeres van bijstand (vóór den cursus 1912/13) Mejuffrouw G. BONGENAAR, onder- wüzeres aan de le Burgerschool voor mlisjes alhier. Op grond van de wet op heilager onderwijs ie de aanbeveling onder vooraf door den Heer Arrondissements Schoolopziener goedgekeurd. M Ons College geeft Uwe Vergadering in verband met de hier voor bedoelde uitbreiding van het personeel verder in overweging het onderdeel a Jaar wedden van Artikel 4 der le Af dee ling van Hoofdstuk VII der Begroo- fcing der Uitgaven voor 1912 „Kosten van het herhalingsonderwijs" (Volg nummer 143) te verhoogen met f 75. te vinden door afschrijving van den post voor „Onvoorziene Uitgaven" Sociëteit „Ons Genoegen" Gisteravond werd in de zaal „Kunst min" der sociëteit „Ons Genoegen een ^buitengewone ledenvergadering gehouden dier sociëteit tot behandeling van nadere bestuursvoorstellen inzake den bouw van een schouwburg en de daarmede verband houdende te sluiten hypothecaire leening. Na opening door den voorzitter, den heer H. Knuttel, werden de notulpn der vorige vergadering door den secre- tnris gelezen en werden deze onder dankzegging onveranderd goedge keurd. De voorzitter leidde nu de voor stellen van het bestuur met een enkel woord in. Hoewel de aanvankelijke bedoeling was geweest een algeheeje verbouwing der sociëteitsgebouwen teneinde op die wijze te voorzien in de noodzakelijk heid van een goede schouwburggele genheid, heeft het bestuur gemeend, dien weg niet te moeten inslaan uit hoofde van de enorme kosten, die daaruit zouden voorvloeien. Naar de meeping van het bestuur zou een billijker oplossing te verkrijgen zijn, indien de societeits-gebouwen bleven staan en in het verlengde van den tuin achter „Kunstmin" een geheel nieuw sohouwburggebouw zou worden opgetrokken. De bestaande gebouwen konden dan dienst blijven doen, als sociëteit, waarvoor eenige verbeterin gen en verfraaiing zouden moeten worden aangebracht. De zaal „Kunstmin" kon dan blijven dienst doen voor danszaal, voor ver- koopingen, partijen enz, alsook voor kleinere tooneeluitvoeringen'. De te bouwen schouwburg zou plaats bieden aan 800 k 1000 personen. In verband *met de overname .en exploitatie der sociëteit in eigen bé- heer, waarmede kosten gepaard gegaan, was door een tweetal leden een be drag van f 10000.aan de sociëteit geleend. Het Bestuur stelt zich. voor de kosten van verfraaiing en van schouwburg- bouw te bestrijden door een geldleening onder hypothecair verband. Na in ver band daarmede gevoerde voorioopige besprekingen komt het het Bestuur wenachelyk voor een geldleening aan te gaan van f 90.000 in 180 aandeelen van f 500.Deze geldleening zou dienen tot aflossing der bestaande hypothecaire leeningen, welke wanneer de tijd van storting daar is, f30.000 zullen bedragen. Het resteerende be drag zal worden gebruik voor schouw- burgbouw en exploitatie der sociëteit. De aandeelen dier leening zullen 5°/0 rente geven en successievelijk worden afgelost in 40 jaren. Wat de inrichting der sociëteit aan gaat,^ het Bestuur heeft 4 nieuwe Wil- helmina-biljarts aangeschaft en van den pachter een zakken-biljart over genomen, zoodat de biljartzaal 5 biljarts zal bevatten. Deze zaal zal worden af gescheiden van de andere zaal, door middel van groote gordijnen. Verbete ringen van allerlei aard zullen worden aangebracht: een nieuwe wijnkelder, beter ingerichte onmisbare gelegen heden, en wat het gezellige aanzien der sociëteit kan verhoogen. Wat nu de plaats van den schouw burg aangaat, de voorzitter wees er op dat een diepte van 45 Meter be schikbaar is, zoodat daarop oen schouw burg kan verrijzen, die aan alle eiscben die billijkerwijs kunnen worden gestold, kan voldoen. Na deze uiteenzetting vroeg de voor zitter machtiging der vergadering tot intrekking van het besluit der vorige vergadering waarbij het bestuur was opgedragen een prijsvraag voor een ontwerp-schouwburg uit te schrijven. Die prijsvraag en wat daarmede annex zou, naar de berekening van het bestuur c.a. f2000.— kosten en de bouwkosten onnoodig verzwaren. Het bestuur meent dat wanneer elders eenige schouwburgen worden bezocht zooals hier een zou kunnen komen, dat dan de voordeeligste weg is een bekwaam architect naar die gebouwen een ontwerp te doen vervaardigen, dat voor de leden ter inzage kan worden gelegd voor e.v. op- of aanmerkingen. De heer E. v. d. Werf vroeg hierop het woord om eenige nadere toelich ting to ontvangen betreffende de geld leening. De voorzitter deelde daarop mede dat voorloopig toezegging was ontvan gen voor 176 aandeelen van de 180. Voor het geval echter leden aandeelen wenschten to nemen, zullen die beschik baar zijn, daar voorioopige aandeelhou ders, die zich bereid hebben verklaard een groot aantal aandeelen te nemen hiervan gaarne willen afstaan. Een groot aantal is door enkele personen genomen, teneinde de zekerheid te hebben dat de leening volteekend wordt. Aan aandeelhouders wordt het voor- reoht verleend van vooraf-plaatsbe- spreking, echter voor e(k aandeel voor één plaats, tot een maximum van 4 plaatsen. Het Bestuur meent ook een zéker aantal plaatsen besóhikbaar te moeten stellen voor zeer geringen prijs, om ook de arbeidende bovolking in staat te stellen voorstellingen bij te kunnen wonen. De heer E. v. d. Werff vindt dat voorrecht voor aandeelhouders ouder wetsch. In de tegenwoordige maat schappij behoort dat niet meer thuis. Spreker vroeg de reden van die voor keur. De voorzitter beantwoorde de heer d. Werff door erop te wijzen dat zulk een voorrecht overal elders bestaal. Bovendien, aan een geldleening als deze is zooveel risico verbonden, dat daarvoor waarlijk wel een zoo gering voorrecht mag worden toegekend. Spr. kan gerust verklaren dat geen finan- cieele instelling het geld daarvóór be schikbaar zou stellen. De heer v. d. Werff deed daarop het voorstel de aandeelhouders-voorrech ten te doen vervallen. De heer I. IJssel de Schepper vroeg den voorzitter hoeveel aandeelhouders zichhebben opgegeven teneinde daaruit te berekenen hoeveel plaatsen hoog stens zouden kunnen worden gereser veerd. De voorzitter noemde daarop het getal 30, waaruit werd geconcludeerd dat het aantal gereserveerde plaatsen hoogstens 100 zou bedragen, hetwelk dus geen bezwaarzal geven vooral daar alle plaatsen goed zullen zyn. Het voorstel—v. d. Werff in stem ming gebracht werd met bijna alge meene stemmen verworpen. Daarop werd ingetrokken het voor stel betreffende de prysvraag en wer den aangenomen de voorstellen tot net bouwen van een schouwburg in het verlengde der Zaal Kunstmin in den tuin en het aangaan van de in verband daarmede benoodigde geld leening ad f 90.000.—. De heer Westbroek vroeg thans naar de plannen die het Bestuur koesterde aangaande het tooneel in de Zaal „Kunstmin", De Voorzitter deelde mede dat daar omtrent nog geen definitieve plannen bestaan. Wel Kgt het in de bedoeling de kostbare electrische verlichting over te brengen naar den schouwburg, doch dan het oude tooneel van een verlich ting te voorzien, die voldoende zal zijn voor kleinere uitvoeringen. Op een vraag vandenheei Bouters of aan de aandeelen der obligatie- leening bij erving ook dezelfde rechten zullen blijven toegekend als aan de oor spronkelijke eigenaren wordt verleend, antwoordde de Voorzittor dat dit de bedoeling is. Echter er is nog niet bepaald of de aandeelen op naam zul len worden gesteld. De vergadering werd daarop onder dankzegging voor de groote opkomst door den voorzitter gesloten. Door den gemeenteraad van Noord- wijkerhout, is met algemeene stemmen benoemd tot onderwijzeres aan de de sohool in De Zilk onder die ge meente, mej, G. Potharst alhier. De reserve-sergeant W. H. P.Smit van hot reg. Grenadiers en Jagers wordt binnenkort bevorderd tot vaan drig. In de bleekerij van den hoer E. van Leeuwen, Bleekerssingel alhier had gisterenavond een kleine binnenbrand plaats, die door eigen krachten kon worden gebluschfc, 54» KI. Trekking v. Donderdag lo Oot. No. '256, 3312, 4190 en 20041 ieder f 1000. 8155, 11262, 11686, J3054 en 19401 ieder f 400. w 102, 809, 1116,1746, 5771, 61531 en 19999 ieder f 200. 1556, 2979, 4069, 4921, 10496, -11523, 13500, 14145, 17322, 17465, 17926, 19815 en 19858 ieder f 100. Prijzen van f 70. Si 81 355 tM 319 40 419 83 531 80 073 738 93 1017 OU 11)74 1484 1531 1034 1900 8 13 77 *"3 90 99 3390' 8870 85 2430 OO 3004 5 89 SH13 90 88 3l*ij 57 58 05 "fl "mmsm 8809 m 8432 58 8598 68 8019 ,^5> n «0 98 1812 84 86 1750 00 4801 80 4937 BOOG 58 5172 5801 50 6408 99 5028 53 08 5833 95 5913 44 0005 0275 0518 77 90 00!1 0775 0880 0072 7210 80 32 77 7002 7902 8088 8434 40 8574 96 8043 83 91 871S 8918 54 9060 9280 0820 9458 90 9850 9784 9081 02 78 9918 10007 10241 94 10350 fll 10108 10505 71 10690 10838 10980 umaafufex JUM 11607 41 11716 19 90 M 83 12184^12360 12406 44 05 12581 80 88 12020 12725 57 13922 1390 13550 07 10774 13022 48 67 99 14151 14244 98 94 14559 14753 151«M(i 78 15206 14 30 49 15442 (U 15504 72 15085 15748 10000 10109 52 10289 lflfioO 10 10059 10709 18910 17009 10 17125 17255 01 17800 17561 17691 17788 41 81 17872 17043 18002 09 97 18201 8 20 18378 18572 18875 19040 19151 19517 10887 t 20040 20114 07 90853 20770 20814 34 90014 5de Klasse 15d0 Li/s£*No. -75(59 f 79 m.z. niet, No. 11420 f. 70 m.z. 11421 f 70 en Nq. 17190 f 70 m.z. niet. Ottomaansche koopvaardijschepen ge last de Zwarte Zee te verlaten. De oorlogsverklaring van Montenegro. Men leest in de Echo de Paris Een diplomaat verklaart dat volgens hem het snelle optreden van Monte negro bedoelt een militaire financieele operatie te zijn, met het oogmerk om de tusschen komst der mogendheden te verhinderen en do aandacht op den toestand van Montenegro te vestigen. Londen, 10 Oct. Naar gemeld wordt, besloot do Bulgaarscho Rogeering niet te antwoorden op de Oostenrijkseh- Russische nota. Londen, 10 Oct. Do „Times" ver neemt uit Sofia dat de Rumeensche Rogeering aan de Bulgaarsche Re geering de verzekering heeft gegeven hare neutraliteit te zullen bewaren. fll ARKTBERLQHTEN. GoudaTm^ct^igiTaT-"" GRANEN Stil en onveranderd. TarweZeeuwsche 10.25 10.65 mindere dito y.50 A x#.-. Afwijkende 8.50 X J 9.85. Polder 7.50 f 8.50. Rogge Zeeuwsche 7.50 4 ƒ7.75. Polder 6.50 A 7.—. Buitenlandsche per 70 kilo 6.50 a 6 75 GeritWinter 7 k 7 25. Zomer 6 75 A 7._. Che- vaher j.75 A ƒ8.25, Buitenl. voergerst per 65 kilo 5 75 A 6.-. Haver per H.L. 475 A 5 25 Per 100 kilo 9.75 A 10 5o. Hennepzaad Buitenlandsche per 50 Kilo 8.- A 8 25. Kanarie zaad 14.50 A 15.50. Karwijzaad per 50 Kilo r 18 - A 18.25* Koolzaad 18.—A 18.50 per Hectoliter. Erwten Kookerwten I4.—A 15.—. Buiten landsche voererwten per 80 JKilo 7 25 A 7.50 Boonenbruine boonen 16. A 17.—. witte boonen Xf—, Paardenboonen 7.75 ƒ825 Duiven- boonen ƒ925 A »o Mais per 100 KiloAmerikaansche Mixed 8.— A 8.25. Kleine ronde 8.25 i 3.50. Veemarkt. Melkvee geen aanvoer, Vette varkens, redel. aanvoer, handel vrijwel, 29 A 32 ct. per halt K.G. Biggen voor Engeland, redel aanvoer, handel vrijwel, 23 A 25 ct. per half K.G. Magere Biggen, goede aanvoer, handel matig, f 1.55 A 1.80 per week. Vette Schapen, redel. aanvoer, handel gewoon, 22.— A 26.—, Lammeren, goede aanvoer, handel gewoon 15.— A 20.— Nuchtere Kalveren,'redel. aanvoer, han del vlug, 14.— A 18.—. Graskalveren goede aanvoer, handel vlug 65.— a 108.-. Fokkalveren iaA 25. Kaas, aangevoerd 106 partijen, handel vlug. ie kwal. 32.— A 34 ade kwal. 28.— A 31.—. Zwaardere f A 36. Noordhollandsche a Boter 1184 stukken v. >/t K G. Handel vlug. Goeboter 1.65 A t.70. Weiboter 1.50 A ƒ155* Konstantinopel, 10 Oct. De Portq heeft aan de mögendheden een rond schrijven gezonden waarin zij verklaart dat zij ondanks de vredelievende hou ding van Turkije, genoodzaakt is haar rechten met alle middelen teverdedigon, Konstantinopel, 9 Oct. Een offi- cieuzo nota zogt dat de oorlogsver klaring van Montenegro tegenover gesteld is aan de bepalingen van het verdrag van den Haag, omdat Montenegro geen bemiddeling van derden inriep, alvorens nar de wa- penën te grijpen. Anderzijds spreekt deze oorlogsver klaring van misverstand, wat bewijst dat ei* geen ernstige redenen bestaan, dio den oorlog rechtvaardigen. De Mobilisatie. Op bevel van den Minister Oorlog in Turkije zijn 14 lichtingen onmiddelijk onder de wapenen geroe pen. De paarden en rijtuigen zijn ont boden doch do spoorwegen hobben nog geen bevel tot transport ontvan gen. Volgens zekere borichten zullen, in- dieji de oorlog uitbreekt, alle krachten 'urkije zich op Bulgarije conceu diende ittTren i)e 1. De Staat van Beleg. Konstantinopel, 8 Oct. Tengevolge van den staat van beleg, zijn de mee tings tegen heden aangekondigd, uit gesteld. Dê Rogeering heeft opnieuw de locale Turksche pers publiceert do aanwijzin^van generaals en divisie commandanten Luchtschip ontploft. Berlijn, 10 Oct. Het militair lucht schip M 3 is hedenochtend tydens de gasvulling ontploft geheel vernield. Persoonlijke ongelukken hadden daarbij niet plaats. Den Haag. De Haagsche politic heeft heden een belangrijke arrestatie gedaan in verband met den vorig jaar October gepleegden diefstal van een rijwiel, waarop een postzak was be vestigd. Toen werden drie personen gear resteerd, en later veroordeeld. Thans gebleken dat de ambtenaar der Posterijen zekere B. de hoofdaanlegger was van dezen diefstal, Op hem werden bevonden twee Russiscche effecten, welke in een aangeteekenden brief hadden gezeten. Hij is terstond aan gehouden. De ambtenaar is 20 jaar in dienst bij de Posterijen en volkomen vertrouwd met den toestand op het kantoor, waardoor het hem mogelijk was den diefstal to plegen. voor HERFST en WINTER der nieuwste modellen in pels, velour, laken on zijd Costumes en Costumes-tallleqivQlir Ju pes, Ju pons en Japonstoffen in de grootste en smaakvolste verscheidenheid en in scherp concurreerende prijzen. Aanbevelend, MAIIKT 26, GOUDA. GOUDA. GEBOREN8 Oct. Cornelis, ouders G. Oudijk en E. van Spengen. Eli sabeth, oudera T. A. Palm en G. van der Laan. 10. Johanna, ouders H. J. Koetsier en J. H. de Jong. GETROUWD 9 Oct. C. do Jong en W. van Loon. A. Boef en G. Verbeij. OVERLEDEN7 Oct. Henrica A. W. Appel 76 j. 8. Johanna C. Heij, gehuwd met T. Verdouw, 21 j. REEUWIJK. GEBORENLena Maria, ouders W. de Groot en M. Schouten. Anna Maria, ouders N. Penning de Vries en W. Rynbeek. Gerrit, ouders M. de Bórst en Groenenschei. Jan, ouders I. P. Mei vogel en C. van der Moren. Johanna Cornelia, ouderi K. Mulder en M. vanRooijen. OVERLEDENJohanna Wilshui- zen, ongehuwd 71 j. van het Koninklyk Meteriologisch Instituut te DE BILDT. Hoogste barometerstand 775.8 te Kopenhagen, laagste stand 741.1 te Seydisfjord. Verwachting tot den volgenden dag: Meeat matige oostelijke tot zuid oostelijke wind, helder tot lichtbewolkt, droogleer, zelfde temperatuur, waar schijnlijk nachtvorst. Vorig» Koer». 783/, 84»/.. 64 98'/, 89% 89 85% 84% 46'%, 103%, 84% 59% 216', Koer» van hedeu 78% 84% 63 82% 102 68% VAN DEN 10 OCT. 1912. Stafttsleeuingeu Ned. Cert. Werkelyke Schuld 3 pet. Oostenr. Belastingvrije Kronenrente 4 pet. Port. Obl. 3de Serie Amort. Schuld 3 pet. Russische Obl. 1906 5 pet. ld. Obl. (Gr. Russische Spw.inij.) 1898 4 pet. ld. Obl. (NicolaiSpoor- eg) 1867-69 4 pet. Id Obligatie 6e Emis sie 4 pet Japan. Obl. 1899 4 pet. Mexico Afl. Binnenland Obl. 5 pet. Brazilië. Funding Lee- ning 5 pot. d. Obl. 1889 4 pet. Venezuela Dipl. Schuld 1905 8 pot. Ilauk- en Creüiet-inttel- ilngen. Ned. Bankaandeolen Industr. Ondernemingen American Car Foun dry Comp. C. v. A. Id .Smelting A Refining Co. Cert. v. Aand. Anglo American Tele graph Cy. Cert. v. A. S. Steel Corp. Cert, v. Gew. Aand. Kol. Credlet Instell. en Cultuur Ondernemingen Handels ver. „Amster dam" Aand. Jav. Cultuur Mij. Aand. Ned. Handel-My.C.v.A MUnbonw MUen. Ketahoen" Mijnbouw Mij. Gew. Aand. Redjang Lebong, Mijn bouw Mij. Aand. Great Cobar Aand. Petroleum-Ondern. Dorische Petroleum In dustrie Mij. Gew. A. Kon. Ned. MytotExpl. v. Petr. Bronn. C.v.A Shell" The Transp. A Trad Cy. C. v. G. A .Scherpvaart II (jen. Ned.-Am. Stoomvaart- Aand. Stoomvaart-Mij. „Zee land" Preferente A. Int. Mercantile Marine Cy. afge8t. Pref. A. Tabak-Ondernemingen Bindjoy Tabak My.A. Diversen Maxwol Land Gpant Cert. v. Aand. Peruvian Corporation Lim. Cert. v. Aand. üpoarwegen. Holl. IJzeren Spoor- wegmy. Aand. Mij. t. Expl. v. Staats spoorwegen Aand. uid-Italiaan. Spwmij. Serie A-H Obl. 3 pet. W arschau-W eenen Spoorwegmij. Aand. dito dito Act. de Jouiss. A merika. Atcliison Alg. Hypb. Obl. 4 pet. Erie Spoor weg-My. Gew. Aand. Union Pacific^ Railroad Cy. Cert. v. gow. A. Wabash Gew. Aand. Preinieleeningen. Amsterdam Aand. 3 Dct Hongarye. TheL-s-Re- guiirungs-Ges. 4 pet. GELDKOERS. Prolongatie 33/k pCt. Amerikanen flauw, Petroleum flauw Tabakken Culturen en Rubbers flauw, Nat. Staatsfondsen prijshoudend, Van Buitenl, Russen ongeanimeerd en Ta baks Bulgaren weer zeer flauw, Mij nen flauwer, Tramwaarden geen omzet. 60'/ 59% 86% 86% 26%, 20%, 78 78%. 4 189'/ 270 1898/ 189'/, 265% 33 32'/, 255'/, 98% 250 98%' 166 155'/, 510 509'/, 525 184 122 20'/, 88'/, 87 4'/, 4 10% 10% 80 96% 63% 03%. 185'/, 86% 963/, 45/s 100»/, 150 85% 171,/4ed 5

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1912 | | pagina 2