BHT
Hl ÏHÏÏ
i’tMERKtelettH.
^risia*
merk
iveevoeders.
ia is
Zaterdag 13 October 1913.
No. 11993.
51 e Jaargang.
Het groote stuk.
S-a.lterxlaxi.d-.
FEUILLETON.
HET OFFER.
Eerste Iliad.
rpederfaoriek
IISIA.
Verschijnt dagelijks
0 y N K M E n T
Telefoon Interc. 82. TT;<
LRNHEM.
AAYZONEN
o. bijl,
ezx voor O-o-vlcLgl exi. OzxxstxeHsexx.
- "**^M*>i behalve Zon- en Feestdagen.
f 11 w s d¥r TdVerTe n t i nT'
^an gewone regels met bewysiiumnier f 0.55
Uitgevers A. BRINKMAR EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
WAHEMIUIN, Spuislr. üen Haag.
/AST Alle Luxe- en Huish. Artikelen
i
on
deze
(ave)rechtsche
icr,
rl”
nan Zn., Gouda.
(Wordt vervolgd.)
Kanaries
13, en Vi liter
oendermeel
er voederkosten
o 40 en kilo
niverseelvoer)
13 en 1/ï kilo
SLAVERNIJ
wordt te niet
light bet huto
gate, muren,
oor en door
lo Sunlight
voordeollgete
Iw hete doen
>rfc verlichten.
■■lil .1 “S
Dit Nummer bestaat uit
bladen.
werd verprutst met allerhande klein
werk en ten slotte kwam 5 Mei
1911 het ontwerp bij de Kamer in,
dat is dus nadat Talma haast 31/*
jaar aan het bewind was en dit
niettegenstaande hij ontwerpen-Kuy-
per en Veegens gereed vond. Dit
treuzelen moest zich wreken. Kuyper
zag dit maar al te goed in en in
een artikel, dat aanving met het
bekende „Te laat, veel te laat”,
liet deze leider achter de coulissen
niet na, te wijzen op het gevaar
van deze vertraging. Napraten hielp
echter niet en de zoekgemaakte tijd
diende ingehaald te worden. Dit viel
niet moeilijk. De Regeering kon reke
nen op een slaafsche meerderheid,
die immers zelve niet voor de kie
zers wil komen zonder sociale wetten.
De Kamer moest ’t dus goedmaken.
De meerderheid moest het ontwerp
dan maar in korten tijd slikken,
gaar of niet gaar, met of zonder
appetijt.
En de coalitie bleek hiertoe ge
neigd.
In October 1911 ging het ontwerp
met zijn haast 400 artikelen naai
de afdeeling. Toen kwam de (in
meerderheid rechtsche)Commissie van
Voorbereiding bijeen. Schriftelijke
nota’s werden gewisseld met de
Ministers, die het ontwerp hadden
ingediend. Een gewijzigd ontwerp
verscheen, waarna eind Juli en be
gin Augustus, de Commissie van
van Voorbereiding haar mondeling
overleg met de Regeering hield. Het
verslag daarvan verscheen 13 Sep
tember jl., vergezeld van een „nader
gewijzigd ontwerp van wet”, waarna
nog nieuwe berekeningen van den
wiskundigen adviseur der Regeering,
prof. Kluyver, der Kamer bereikten.
Men stelle zich nu eenigzins voor,
wat zulk een voorstel zeggen wil
en wat een Kamerlid, wil hij ook
maar eenigszins over de hoofdzaken
kunnen oordeelen, te bestudeeren
af het groote stuk, klaar of niet
klaar I
Maar er is een „m a a r”.
De pyrotechniek is ook een ge
vaarlijke kunst. Het is niet ieders
werk, om daarmee om te springen.
En wanneer men, ten einde het
wegloopen der menigte te voorkomen
maar luk-raak, zonder dat alles daar
voor gereed is, zoo’n stuk aansteekt,
dan is lang niet uitgesloten, dat er
ongelukken gebeuren. Moge dan al
het publiek wat te zien krijgen, dat
even verblindt, wanneer de rook is
opgetrokken en men ontwaart de
misère, door overhaasting aangericht,
dan blijft er van het fraais niet veel
hangen, maar maakt een diepen
indruk, dat, wat vermeden had kun
nen en behooren te worden.
idermefhodt.
- Enkhuizcn.
baar bij HH.
I, Wijdstraat.
LD, Veerstal. A
•niet anders kan, mijn zieke vader
roept mij, ik moet het dus wagen”.
„Nu, luister eens. Je hebt den man
een jaar lang „kwaadwillig verlaten”,
zooals het in de wet heet. Blijft nu
volhouden tegenover hem, laat je niet
bepraten zulk een huwelijk moet ont
bonden kunnen worden.”
Met vroolijk schitterende oogen riep
zij „U meent dus, dat wij scheiding
kunnen krijgen O, wat geeft me die
gedachte moedAls ge mij bijstaat,
durf ik gerust naar Berlgn gaan I”
Haar toebereidselen voor de reis
waren spoedig gemaakt. De goede
Rika wenschte haar een teeder vaar
wel en tot Weerziens. Toen reed Groot
vader haar naar het station.
Toen zij in den trein stapte, fluis
terde de oude man haar met een
lachje toe: „Wees maar gerust, lieve
meid, ik zal je wel hulp zenden. Hier,
neem dat aan, dan heb je zelf geld”.
Hij drukte haar een pakje in de hand.
Wat bedoelde Grootvader? Hij zou
haar hulp zendenzou Hendrik komen
om haar bij te staan O, als dat mo
gelijk was, met hem aan haar zijde
zou zij vrij worden vrij en ge
lukkig 1
De trein vertrok en Marie voelde,
dat zij met geheel haar hart aan het
Mar gevonden tehuis hing. Het geluk
het huis binnen. O, als zij maar nie
mand ontmoette, als zij den gevrees-
den man maar hiet weer zag I Schuw
snelde zij door de gang de trappen op.
Het was haar gelukt boven te komen
zonder een bekend gezicht te zien
zij loosde een zucht van verlichting,
en nu waren al haar gedachten bij den
zieke.
Zij liep snel door het kamertje van
Assel naar de ruime slaapkamer van
haar ouders, waar haar vader te bed lag.
Zij schrok er van, zoo was hij ver
anderd.
Zijn hondje kwam blaffend van on
der de dekens, toen herkende hij haar
en lekte haar de handen.
„Stil mijn beestje,’’fluisterde de zie
ke met zwakke stom, „zij is heft mijn
Dora! Ben je daar eindelijk om mij
te roepen I”
Met een gelukkige uitdrukkihg op
het gelaat strekte hij zijn armen naar
haar uit. Zij omvatte hem en kuste
hem. „Ik ben het, uw kind 2|Iarie”
Zij ging op den rand van het bed Izitten
en steunde zyn kussen, zoodat de| zieke
recht op kon blijven.
„Kijk eens, papa, hier ben ik ik
kom om u te verplegen.”
„Verplegen waarom?”
„Niet noodig,” zeide hij het hoofd
schuddend. „Waar ben je toch zoo
As. Dinsdag, 15 October, komt
de Invaliditeitswet voor. Officieel
heet het wetsontwerp„Verzekering
van arbeiders tegen geldelijke ge
volgen van invaliditeit en ouderdom”
maar de Ouderdomszorg neemt daar
bij zulk een onbelangrijke plaats in,
dat de Regeering zelve voorstelt,
de wet aan te halen onder den naam
„Invaliditeitswet”.
Men kent de voorgeschiedenis.
Van 1894 af is de zaak in het
Parlement aanhangig. Ontwerpen
werden reeds ingediend door de
Ministers Kuyper en Veegens, door
den eerste zóó laat, dat er niets
van komen kon, door den tweede
vroeg genoeg, maar helaas tot on
vruchtbaarheid gedoemd door den
„sluipmoord” op den minister van
Rappard, waardoor het ministerie-
de Meester tot aftreden werd ge
noopt. Toen kwam Talma, de jonge,
ambitieuze theoloog, die de nooden
van het volk, als zieleherder had
leeren kennen en wiens liefste
wensch was, die nooden te lenigen.
Talma zou de sociale wetgeving weer
op gang brengen, de sociale wetge
ving, die sinds het Ministerie-Bor-
gesius was blijven liggen. Talma zou
den „arrebeider” pensioen bezorgen,
wanneer hij oud of op is. Een voort
nemen, waard, dat men er zijn
schouders onder zet, een werkplan,
dat op zichzelf reeds een geheelen-
man in beslag neemt, dat een her
vormer vraagt. Dat bleek Talma
echter niet te zijn. Hij werkte hardx
zeer zeker, maar letterlijk zóó alsof
hij zijn plan wilde doen mislukken.
Dit veronderstellen wij geen ©ogen
blik van Talma, wij zijn overtuigd,
dat zijn wil goed was en zijne be
doelingen zuiver, maar het resultaat
veranderde er niet mee. De tijd
60)
„Hm hm. En ik heb altijd ge
dacht, dat je nog vrij was. En ik
hoopte nog wel, dat je nog eens met
Hendrik
Zij vloog op. „O, HendrikHij heeft
om mijn hand gevraagd. En ik bemin
hem met geheel mijn hart. Maar dat
kon nu niet zijn, en toen heb ik hem
gezegd, dat ik gehuwd ben.”
Iets als een schemering van hoop
vloog over het gelaat van den ouden
man. Dus hadden beiden, die hij reeds
lang voor elkander had bestemd, elkaar
toch lief, en niets anders dan die
vreemde echtverbintenis stond tusschen
hen.
„Marie”, zei hij op veel zachteren
toon, „zou je dan niet weer van Gol-
dammer kunnen vrijkomen?”
„Ach, ik weet er niets van, Groot
vader. Het is mij nu precies, alsof ik
in het hol van den leeuw ga, als ik
terugkeer in het huis van dien man,
die zulk een onbetwistbaar recht op
mg bezit. Maar gy ziet zelf, dat ik
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50
Idem franco per post 90
Abonnementen worden dagelijks aangtjuomen aan ons Bureau: Lange
Tiexi>ewi-g 61. bij onze Agenten, den^oekhandel en de Postkantoren
had. Het wctsontwerp-zelf telt 391
artikelen, 66 pagina’s druks, plus
een Memorie van Toelichting van 90
pagina’s en 43 pagina’s bijlagen
het verslag der Commissie van voor
bereiding telt eventjes 206 pagina’s
druks (alles groot formaat), dan nog
een gewijzigd wetsontwerp van 69
pagina's eli een 90 pagina's verge
lijkende teksten en ten slotte een
kleine 50 pagina’s voor het nader
verslag van prof. Kluyver.
Tezamen 600 pagina’s druks.
Toch men herinnert 't zich
wellicht besloot de coalitie als
één man reeds Dinsdag a.s. het
groote stuk af te steken. Dat de
Kamer de stukken bestudeerd of ook
maar gelezen heeft, is, gegeven het
feit, dat zij terzelfder tijd de Indische
en Staatsbegrooting te onderzoeken
had, ondenkbaar en wat het nog
ergerlijker maakt, is dat tot demelfden
dag nog amendementen kunnen wor
den ingediend bij de Commissie van
Voorbereiding, die daarover aan de
Kamer rapport heeft uit te brengen.
Hoewel men nog niets weet van al
die amendementen. Waaronder zeker
zeer ingrijpende zullen zijn, gaat de
Kamer alvast beginnen. Het is, zoo
als de heer Borgius 't zoo terecht
zei, een caricatuur van wetgeving.
En waarom
Wij noemden de Invaliditeit»- en
Ouderdomswet het „groote stuk” van
dit Kabinet. En dit is het inderdaad.
Zondér dat stuk te hebben afgevuurd
kon men niet voor de kiezers komen,
schreef Kuyper. Een „gul” pensioen
was noodig. Over dat „gulle” spreken
wij later wel. Zelfs de naam „pen
sioen” dunkt ons voor aanvechting
vatbaar, aangezien de Staat er (be
halve in den overgangstijd) zoo goed
als niets in zal betalen en de arbeider,
behalve een „gulle” premie, boven
dien met een Tariefwet zal worden
bedacht, welke natuurlijk ook na den
overgangstijd blijft bestaan en die
hem meer zal kosten dan hij ooit
uit deze „Pensioenwet” zal kunnen
kloppen.
gi j
T. CRF.BA8,
Telef, 40.
Legi“, 8^ uur,
in Arbeid voor d.
van het landleven had zij hier voor
het eerst gesmaakt. Zij had bloeiende
boomen, golvende velden, geur en
kleurenpracht van de bloemen, het
woud en de heide in hun rodden glans,
vruchtboomen en het genoegen van
zaaien en oogsten leeren kennen. Wat
een jaar vol gebeurtenissen had zij
doorleefd Wat een goedheid, wat een
vreugde, had zij genoten.
En nu wist zij ook, wat de liefde
van een man beteekende, die het hart
van een vrouw geheel weet in te
nemen. Een heerlijk voorgevoel, dat
in haar tot verandering zon komen,
en de toekomst haar helder toelachto
als een heerlijk morgenrood, deed haar
hart sneller kloppen. Het leek wei,
of zij den zwaren last, die haar als een
nachtmerrie drukte, kon afschudden.
En nu reisde zij, dezelfde persoon
en toch weer een andere, vreezend en
ook weer hopend naar hot groote
drukke Berlijn.
Oom Hans ontving haar aan het
station met open armen. Zij wierp zich
snikkend aan zyn borst on stamelde
„Hoe gaat het met mijn armen vader
„Wij zullen het beste hopen, kind,”
zeide de kleine man vriendelijk, toen
hielp hij haar in een rijtuig en reed
met haar naar de Leipzigerstraat.
Met angstig kloppend ging Marie
De crisis op den Balkan.
Historisch overzicht.
II.
Terzelfder tijd dat het congres van
Berlijn verschillende bepalingen om
trent den Balkan had gemaakt en
daarmee voorloopig althans Rusland
noodzaakte om van veroveringen op
den Balkan af te zien, terzelfder tijd
ging do houding van Rusland tegen
over do Balkanstaten veranderen, al
thans officieel blijkbaar omdat de Bal-
kansttaten niet onduidelijk lieten mer
ken, de hulp van Rusland niet te
vertrouwen. Deze veranderde verhou
ding werd duidelijk merkbaar in 1885,
toen in Oost-Roomelië een opstand
uitbrak, die ten doel had een vereeni-
ging met Bulgarije.
Die voreeniging kwam ook werkelijk
tot stand en van alle mogendheden
was Rusland do eenigo die het feit
kwalyk opnam, hoewel zelfs Turkije
hot erkende. Slechts nadat een ander
en wel Ferdinand van Saksen-Coburg
den Buigaarschen troon had beklom
men, word do houding van Rusland
eenigszins welwillender.
Van do toegezegde hervormingen
kwam niets. Armenië eu Kloin-Aziö
werden op dezelfde manier als voor
heen behandeld. En ook op Kreta was
de toestand van dien aard, dat herhaal
delijk opstanden voorkwamen. Drie
opstanden leidden tot den Grieksch-
lang geweest
Zij vertelde hem van Haiddorf, van
Grootvader, die niet meer boos was
en haar arme moeder vergeven had.
Hij knikte bevredigd en verzonk
in gepeins. Nu eens geloofde hij zijn
Dora met haar Spinnewiel over het
erf te zien gaan, dan leidde zij hem
door het ruime oude boerenhuis, dat
Marie nu zoo goed kende. Dan wAer
stond hij mot zijn beminde in den ma-
neschyn achter het tuinhek, en vroeg
of zij niet de raderen van den molen
hoorde ruischen, en meende den hond,
dien zij bij haar had, te strelen. De
voorstellingen en phantasieën. waarin
hij leefde, waren van aangonamen aard,
en steeds weer hield hij zijn kind voor
.Dora, zijn geliefde vrouw, die gekomen
was, om zich eindelijk weer met hem
te voreenigen.
Zoo verliepen verscheidene uren van
den nacht. Eerst laat viel de zieke
in een onrustige sluimering terwijl
Marie voor zijn bed zat en zijn onre
gelmatige ademhaling gadesloeg.
Den volgenden morgen begon Marie
haar vroegere bezigheden te her
vatten.
Hoe dan ook, de Rechterzijde
meent, dat er stembusmuziek in dit
ontwerp zit en daarom moest het
naar voren geschoven worden. De
Invaliditeitswet voorop, of ik staak,
dreigde de Kanaalstraat. Talma
zwenkte en hot Ministerie liet zelfs
uit Koninklijken mond de volgorde
voorschrijven, waarin de Kamer te
werken had. En thans, nu Regee
ring en Kamermeerderheid haar
draai hebben moeten nemen op hoog
bevi‘1 van uit het souflieurshokje,
komt dezelfde stem kinderachtig
verzekeren, dat hij niets bevolen of
gedreigd had, maar slechts.... voor
speld, hetgeen in flagrante» strijd
is met de geheele waarheid en niets
dan de waarheid.
Het is een onfrissche vertooning.
Alle „principieele” betoogen van
achter de Regeeringstafel zijn ver
geten en vergeven, de krachtige
argumenten door Talma herhaaldelijk
aangevoerd voor zijn methode van
opbouw der sociale wetgeving, hoort
men niet meer. Men is het gebouw
thans bij het dak begonnen en werkt
naar beneden!
„Waarom
methode
Och, psychologisch verklaarbaar
is het zeer wel,
Denk U, bijv, aan het Scheve-
ningsche strand, een vuurwerk-avond,
een „groot, schitterend vuurwerk”,
zooals het in reclame-stijl heet. Dat
eindigt altijd met een groot stuk.
DMrvoor komen de menschen
eigenlijk toestroomen. De kleinere
nummers trekken al niet meer, heeft
men al zoo dikwijls gezien en bren
gen niemand meer in extase. Maar
stel U eens voor, dat het afsteken
der kleinere nummers uren lang
zou duren en dat onder het volk
het praatje gaat, dat er van het
groote stuk niets komt en het volk
begint al mokkend naar huis te gaan,
kregel, dat juist datgene, waarvoor
men kwam, niet gegeven werd,
is het dan zoo vreemd, wanneer de
directeur het bevel zou geven steek
iut,
de
Ons Genoegen”,
s-voorstelling.
- en Woningtoe*-
Jnderstandsoom».
Iunie“ 8 uur, Vrij-
,- en Prop.-Club,
e Vergadering,
uur, Uitvoering.
Gezelschap „Per-
wij geregeld tydig
;en ontvangen vjn
arten, vermakelflk-
eae dan in on«e
n. 9
AZIJN VAN
HÜH.
THEEÈN worden
ird in verzegelen
van vijf, twee.ts
en een Ned. «W
nelding van Nom- -
Prijsvoorzien van
aand Merk, vd-
Wet gedeponeerd.
tot de uitvoering
eerde orders aan-
d
GEBAART La.
G0UD8CHE COURANT.
reg<;k meer «O.tO
By drie «êlftereenvolgendenlaalsingcn worden deze legen t wee berekend.
Jrt Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 35 bij voerait-
betaling, elke regel meer 6 els. Reclames f 0 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.