ter
rland.
in
biedingen
i.E. Alter
Gracht 269'
IAAG,
STEWAAR-
agen
tmeskleeding.
Ie of gedeelten
’er/anden.
Courant
DE JONS,
iosthaven 31.
mingen.
Bviltexxl axxd..
FEUILLETON.
We <J£us.
oorkeur geefl i
)g en billijken
Eerste Blad.
red. E. ALTER
racht 260*,
IA AG.
oliën kosten slechts
Maling:
rvvaters
.VON'.
laarwater.
QUININE.
EGETALL
feintylms
WARENHUIS, Spuislr. Den Haag.
Het sein is gegeven.
Telefoon Interc. 82.
r___ L.1 J- J
No. 18005. Zaterdag 86 October 1918.51e Jaargang.
XTïevL-ws- ©zx voor 0-o-a.d.eL ezx Ox».stxe3s:ezx.
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
prijs van Het abonnëmITnt;
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
LH. Apothekers,
SO ct
gewerkt,
id &an het Bureau.
II.
Naar het Frauech.
Deze indruk ging, gedurende den
lijn sociale
ii zoo vele
er
ze
De uitnemende concentratie-grond-
slag vorme de basis van den strijd en
tegelijk het programma voor een vrij
zinnige regeering.
Tot dien triomf werke elk vrijzin
nige mee.
inke mannen en
■M
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
vergoed.
AM en ADRES-.
in de
lucces.
35, voor elke regel
Bulgaren by Kirk-Kilisse een over
winning op de Turken hebben behaald
r ïj
eerste gedeelte van hun plan volvoerd.
Het plan van Bulgarye was, om Adrfa-
nopel heen te trekken, die vesting dus
af te snijden en tevens het Turksche
op den rechtervleugel om
Dat hebben natuurlek de
-i hard
nekkige verdediging van Kirk-Kilisse.
Alle Lure- en Hulsh. Artikelen
domsvoorziening ook aan niet-loon-
arbeiders met geldelijken steun van
staatswege ziekte- en invaliditeits
verzekering met steun van den staat
en door wettelijke regeling van zie-
kenfondsen en ziekenkassen.
De gelden voor de sociale wet
geving moeten gevonden worden zoo
noodig uit directe heffingen.
Werd reeds de mededeeling van
de samenwerking met vreugde be
groet, dit gemeenschappelijk pro
gramma zal ongetwijfeld enthousias
me wekken.
Het is een blijde boodschap, die
aan de vrijzinnigen is kond gedaajj
Er was sinds fangen tijd een lfl
geeren naar samenwerkingdoor’
verdeeldheid hier en daar was het
echter niet mogelijk reeds eerder
een aaneensluiting voor de stembus
te bewerkstelligen. Er waren er
onder de vrijzinnigen, die voor een
concentratie zoo weinig voelden, de
zulken verwachtten er zoo weinig
heil van. Maar dit aantal is allengs
geslonken, omdat de overtuiging is
wakker geworden, dat een samen
werking tegenover het clericale blok
een dringende eisch is geworden.
De ondervinding der laatste jaren
heeft geen twijfel doen overblijven
wat de bedoelingen zijn der recht-
sche regeeringen. Aanvankelijk mocht
men het kabinet-Heemskerk van on
schuldiger! aard vinden, toen Dr.
Kuyper zijn groote reis om de Oude
Wereldzee ondernam, trad het ook
inderdaad heel gematigd naar voren,
maar later is dat anders geworden,
toen de reis van den a.r. leider was
geëindigd en het landsbestuur werd
gedirigeerd van uit de Kanaalstraat.
Sindsdien volgt ook het Kabinet-
Heemskerk den Kuyper-koers en
wordt het schip van staat gestuurd
in banen, waardoor het hoogste
volksbelang wordt bedreigd. Wij
wijzen slechts op den voortdurende!!
drang naar hooger subsidie voor de
mej. Suzanna goed haar woord kon
doen en dadelijk klaar was met haar
antwoordmet dat gevolg, dat hij
verrukt over zulk bekoorlijk en be
minnelijk gezelschap, er plezier in
kreeg, om haar door hoffelijke manie
ren en keurige taal, welke weinig in
overeenatemming waren met zijn afge
dragen tnniek, zijn te korte broek en
de onmogelijke schoenen, nog nieuws
gieriger te maken.
En dat gelukte hem inderdaad.
Daar hij bovendien ondanks zijn ver
brand gezicht, een zeer knappe man
was, boezemde hij haar dubbel belang
stelling in, wat hem niet ontging en
>n de stad aan huis
Het sein is gegeven en met vreugde
is het alom in den lande vernomen
de hoofdbesturen van de drie vrij
zinnige groepen zijn het eens ge
worden over een samenwerking der
vrijzinnigen in 1913. Het is ons
een reden tot groote blijdschap,
omdat alleen een nauwe aaneen
sluiting over het geheele land de
eerste voorwaarde is om krachtig te
kunnen optreden tegen het bolwerk
der rechtsche coalitie. Te lang reeds
schaarden de vrijzinnigen zich onder
de verschillende vanen en trokken
zij op, gescheiden van elkander, tot
profijt der clericalen, die daardoor
hun slag konden slaan. De stembus
van 1901 en die van 1909 hebben
daarvan luide gesproken.
Thans is het concentratie-pro-
gramma verschenen en aan de kies-
vereenigingen der drie vrijzinnige
groepen ter goedkeuring toegezonden.
Van meer dan één zijde is daarop
vóór de totstandkoming gesmaald.
En waarom? "Het bevat toch niet
meer of minder danalgemeen kies
recht voor mannen, zonder eenige
verzwakking, waarbij de gelegenheid
wordt opengesteld ook aan de vrouw
het kiesrecht te verleenen, zonder
dat daarbij eischen van maatschap-
pelijken welstand mogen worden ge
steld evenredige vertegenwoordi
ging bestendiging van de verhou
ding tusschen Kroon en volk, zoo-
als die door de grondwet wordt
geregeldonverzwakte handhaving
van de openbare school, waar ieders
godsdienstige gevoelens worden ge
ëerbiedigd; herziening van het school
wezen verbetering van de opleiding
en van de positie der onderwijzers,
teneinde het volksonderwijs op hoo
ger peil te brengenhandhaving
van de vrijhandelspolitiekonder
zij een beeld gaven hoe de kosten
eener sociale wetgeving kunnen wor
den gedekt zonder een Tarief-
wet
Het loopt naar 1913 en de stem
bus wenkt. Het groote stuk dat is
opgezet, moet binnen komen en de
rechterzijde vraagt’ niet naar de
gevolgen.
Dat thans dan de vrijzinnigen in
den lande de oogen wijd open zetten
en voorzien wat gebeuren gaat. Dat
zij thans wakker zijn en toezien hoe
de troeven van het politieke kaart
spel worden binnengehaald. Dat zij
thans slaan de hand aan den ploeg,
tot verdediging van het vrijzinnig
beginsel en tot verbreiding daarvan,
opdat aan de oude boom nieuwe
loten zullen groeien, die hunne ver
takkingen breed zullen uitstrekken.
Van antirevolutionaire en van so-
ciaal-democratische zijde moge men
den spot drijven met een vrijzinnige
samenwerking, het deert ons niet.
Zoolang er nog bestaat een clericaal
verbond van Rome en Dordt laat
kritiek, op welke wijze dan ook, ons
van die zijde koud. En al wordt
door de sociaal-democraten met groot
gebaar beweerd, dat een vrijzinnige
concentratie wil zeggen, spelen in de
kaart van de rechtsche coalitie, wij
zijn zoo vrij dit te betwisten en
beschouwen-dat meer als een onge
motiveerde verdachtmaking.
Thans is het de tyd, dat do strijd
met kracht moet worden aangevan
gen. Thans geen theorieën verkon
digd, dat het toch niets geven zal.
De geestdrift, die bij velen gloeit,
moet worden overgeplant in de
harten van hen, die als vrijzin
nigen gevoelen, dat zij krachtens hun
beginsel moeten staan schouder aan
schouder, om te trachten te Voor
komen de aanranding van het grond
wettelijk recht der openbare school,
de ontwrichting onzer gezonde han
delspolitiek, het opnieuw ontbranden
van den clericalen schoolstrijd en zoo
veel meer, waarmede wij door de
rechtsche coalitie worden bedreigd.
danks zijn uniform van gemeen sol
daat, een gedistingeerd voorkomen
had, lieten zich misschien die indrnk
en die nieuwsgierigheid 'n beetje al
te gemakkelijk uit de uitdrukking van
haar blik opmaken.
Doch dat geschiedde ongekunsteld
en zonder eenige nevenbedoeling.
Wie was hij?
Hij had gereisd, wist een heole boel
dingen, en vertelde heel aaardig, ter
wijl hij alle eer bewees aan de kook
kunst van Jeannilen de grootvader
zoowel als het jonge meisje, luisterden
met blijkbaar welgevallen naar hem.
Intussohen dronk hij ook, en dat
Réunie“, 8 uur,
iroor de Tentoon**
813—1913°.
Schaakbord44 O1/»®*
aid-HoU. IJsvereen.
i Réunie44, 8 uur,
r Grainger.
armonie” 8*/i J?01»
ouda van den Kon.
)ud-Onderofficieren.
Bouw- en Woning*
r Onderstands-Com* I
rmenzorg.
81/. uur Kamer van I
de Bouwbedrijven» I
j Genoegen,
mts-VoowteUiag»
1kman4Zn.,Goud». I
secte-scholen, op de wijze waarop
ambten en betrekkingen worden
vergeven aan menschoB, die niet
het minste begrip hebben van de
taak, waarvoor zij worden aange
wezen. Wij wijzen op het huichel
achtig gedoe, dat in naam van den
godsdienst wordt gekweekt; wij wij
zen vooral op de onmacht, die dit
ministerie inzake de sociale wet
geving aan den dag legt. Herhaal
delijk hebben wij aangetoond, dat
de Arbeidsminister, hoe stoere wer
ker ook, niet bij machte is te geven
wat hij zijn Patrimonium-piannen wel
gaarne geven wilde, f"
ontwerpen, ze zijn evi
mislukkingen gebleken, t Zie thans
naar de Kamer, hoe dai
hoe daar gejakkerd wortlt aan een
Invaliditeitsverzekering, waaraan een
ouderdomszorg wordt vastgekoppeld,
hetwelk niet te verdedigen is en
waarvan de kosten moeten worden
gehaald uit een onzalige Tariefwet,
die een veel grooter aantal millioe-
nen als lasten zal opleggen, dan
voor het doel benoodigd is. Met
volle handen zal worden genomen
om tusschen wijsvinger én duim iets
te kunnen teruggeven.
Tegen een dergelijk regeersy-
steem is verzet gerechtvaardigd. Er
is leering te trekken uit hetgeen in
de afgeloopen jaren is geschied en
thans nog geschiedt. Indien er her
vormingen tot stand moeten komen
op sociaal gebied, dan moeten die
komen van een vrijzinnig bewind.
Het kabinet-Pierson-Borgesius bracht
de Leerplichtwet, de Woningwet,
de Kinderwetten, de Ongevallenwet,
alle wetten, beoogende do zede
lijke en intellectueele verheffing van
het volk en verbetering van de so
ciale toestanden. En ook thans is
een wetgeving in dien geest mogelijk.
Hebben niet de Kamerleden Tyde-
man en de Meester bij de algeraeene
beschouwingen dezer beschouwingen
dezer dagen in de Kamer over de
Ouderdoms- en Invaliditeitsverzeke
ring een perspectief geopdnd, waarin
dat met een stembuiging, dïe op zich
zelf reeds een beleefdheid vprmde
want zij was er niet ingeloopen, zooals
die goede grootvader, doch had, met
waarop hij zich in stilte beroemde, in
genomen met zichzelf als hij was, zoo
als alle mannen, die succes hebben bij
de vrouwen.
Toch lag, wat hij er ook van mocht
denken, in de manier van spreken en
van kijken van Suzanna al even weinig
behaagzucht als in hare manier van
zich te kleeden. Want, indien zij zich
goed en gemakkelyk uitdrukte, dan
geschiedde dat, omdat zij het gewoon
was, en niet om zijn aandacht te
trekken,
't Is waar, haar nieuwsgierigheid
werd geprikkeld door het levende raad-
Hoe oud Mej. Suzanna wel zou zijn?
Te oordeelen naar de betrekking,
die zij bekleedde, kon zij zoo’n jong vrouwelijke scherpzinnigheid, dadelijk
meisje niet meer wezen, en toch duid- wel begrepen, dat hij, ondanks zijn
den haar gezicht, haar blik en haar -J -;-L1 l i
houding op niet meer dan achttien
jaren.
Middelmatig groot en wel gevormd,
slank zonder mager' te zijn, had zij
een overvloed van blond haar, warm
blond bij 't rosachtige af, blank vel en
blauwe oogen, ’n beetje donker, mooie,
heldere oogen met een haast nog kin
derlijke uitdrukking.
Eenvoudig gekleed in ’n grijze japon
waarvan het lijf, zonder eenig garni
tuur, hare vormen goed deed uitkomen,
droeg zij een schortje van rozeroode
sits, met een takje kruizemunt in het
ceintuur.
En, zonder de minste opsiering,
zonder schijn of schaduw zelfs van
eenige behaagzucht, was zij, vooral
op dit oogenblik in de omlijsting van
het groen, de verpersoonlijking van
jeugd en bevalligheid.
„Jeannil zal de kamer in orde maken,
terwijl wij eten,” zeide zij, „de tafel
is gedekt. Kom, grootvader; mag ik
u ook verzoeken, meneer
Zjj, ten minste, zeide „meneer”, en
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Van t—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer„0,10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaflibiedingen per plaatsing van-1—5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets, Reclames I 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
verbrand gezicht en zijn slecht ver
zorgd haar, toch geen boer was, of
zoo iemand, die men familiaar, „m’n
jongen” kan noemen, zonder dat hij
’t kwalijk neemt.
Jan hij heette Jan was
haar dankbaar voor en vond dat
even verstandig als mooi was.
maaltijd, niet verlorenintegendeel, sel, dat hij voor haar was, en daar zij
hij werd veeleer nog versterkt, daar vond, dat hij een fijn gezicht en, on-
De oorlog op den Balkan.
Van hoe weinig waarde de tele
grammen uit den Balkan zijn, en met
loeveel voorbehoud we alle berichten
dienen te aanvaarden, is het best af
te leiden uit de belichten, die de laat
ste dagen weer zijn verspreid. In de
ochtendbladen heette het dat de Tur
ken de Bulgaren hadden teruggedre
ven tot over de grenzen, later keerden
de kansen. Thans staat vast, dat de
Bulgaren by Kirk-Kilisse
en daarmee hebben de Bulgaren het
Het plan van Bull
nopel heen te trekken, die vesting dus
f* 'x m_*
oosterleger oj
to trekken.
Turken begrepen, vandaar hun
Twee "dagen en twee nachten hebben
de troepen tegehover elkander ge
staan. De laatste verschansingen
moesten door de Bulgaren met de
bajonet genomen worden. Daarmee
was voor de Bulgaren een belangrijke
overwinning behaald. Zij zullen er
zelf wel niet op gerekend hebben zoo
vlug dit belangrijk strategisch punt
als Kirk-Kilisse ongetwyfeld is, in
handen te krijgen. De Turken staan
bekend als goede verdedigers en ook
de leiding die in handen was van
Mahmoed Moekthar Pasja, de zoon
van den grootvizier Ghazi Moekthar
Pasja, deed verwachten dat vooi;loopig
dé Bulgaren nog niet door deze ver
dedigingslijn zouden kunnen heenko
men. Moekthar Pasja was een leerling
van den Duitschen generaal von der
Goltz en in Duitschland waar hij ge
studeerd heeft, acht men hem zeer
knap. Het is echter niet voldoende
dat de opperbevelhebber alleen op de
hoogte van zyn taak is. Daarvoor is
tevens noodig dat het officierencorps
volkomen eendrachtig wil meewerken
aan de uitvoering van het te voren
beraamde plan. En in dat opzicht
komt het Turksche leger blykbaar
wel zeer goeden wijn, die hij naar
waarde wist te schatten en waarmede
hij den eigenaar gelukwenschte. Die
wijn kwam van een’ kleinen wijngaard
niet ver van daar, welken de oude
man in eigendom had en die zoo goed
op de' zon gelegen was, dat al de
druiven er goiidgeel werden.
En hoe verder de maaltyd vorderde,
hoe drukker hy met den ouden man
aanstootte, die zelf niet naliet hem tot
drinken op te wekken.
„Kom, nog ’n glas 1 we moeten die
flesch toch leegmaken”.
Daarna moest er nog een lekker,
licht wit wijntje worden geproefd, dat
heelemaal geen kwaad konen ver
volgens koffie worden gedronken met
fameuse" cognac. En eindelijk kwam
de beurt aan een door Suzanna be
reide, eigengemaakte likeur, die zeker
niet naar het hoofd zou gaan. Dat was
nu ook wel zoo, maar belette toch
niet, dat èn door het praten, èn door
het drinken en het kijken naar Suzan
na, de denkbeelden van den soldaat'n
beetje verward werden.
Men kon het hem niet aanzien,
want hij had meer dan eens voor
heetere vuren gestaan, partijen waar
i wijnen van allerlei soort en allerlei
leeftijd elkaar op volgden.
3)
„Als men goed onderwijs heeft ge
noten, kan men tot alle rangen op
klimmen.”
„U hebt gelijk, maar
Hij schoof wat dichterbij.
„Maar,” ging hij voort, hem in ’t
oor fluisterende, „ik heb ’n dollen kop
ook ’n dolle kop maar 'n goed hart
zooals ’t heet! Verleden jaar ben ik
als sergeant gedegradeerd st 1 Daar
komt mejuffrouw mejuffrouw
„Mej. Suzanne Vilmaine” antwoordde
de oude. „Zij is het kind van mijn
dochter, die, helaas, tegelijk met haar’
man, by een brand is omgekomen,
terwijl de kleine als door een wonder
is gered, ’t Is wel treurigHet arme
kind heeft alleen mij nog maar en ik
ben oud en heb geen fortuin; maar
ze is brievengaardster en zal later ge
lukkig iets hebben om van te leven!”
„Gelukkig I” zei ook de soldaat, om
toch iets te zeggen.
GllllMfIE COURANT
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad,1.50
Idem franco per post1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
1