WARENHUIS
Sociëteit „ONS GENOEGEN
Ffirste nberg-Braii
SPECULAAS
HEDENAVOND
«sar
JË ADRES voor de bekende Russische Viltpantoffels en Knipschoenen is in DE GOEDKOOPE
WINKEL. IJzersterke Werkschoened^n Schoollaarzen. KLEIWEG No. 1, hoek Turfmarkt.
(■rands Magasins du Bazar dc la Paix
VERKADE'S
Sl\(Kll-.H A ATSCIl A 1»PI J
Hollnndsche Maatschappij van Landbouw
BALT. A. DE JOUG,
WESSANEN LAAIT, Wonnomsr
TILBURG
SPUISTRAAT tegenover de Paaeage DEN HAAG.
VERKRIJGBAAR
Gemakkelijk»!* manier wan koopeu
JLaagale Prijzen - Grootste Keuze
Nieuwe en prachtige uitstallingen
wie eer. Naaimachine noodig
inderdaad SING IR-
■V léderen dag strjjkorchest.
GOUDA. Kleiweg 5.
Zaterdag 16 November a.s. trekking der
"De Haarwaters
Berkens Haarwater.
HALFOM HALFCHERRY BRANDY,
CRÈME DC MENTHEMARASQUIN
BNZ-eMZ-
Hts wsrdt Temekt sp'tawK t« Mtei.
N. KAVENSWAAYZONEN
Pr||» per lol AO Cent».
X* ij JCL Z SU SL d. Ie o Hg:
om mmrsmm* arte
No. 12011.
Zaterdag 2 November 1012.
51e Jaargang.
iTieM-ws- ©xl -^.d.Tre2rt©an.tio"blsL<d. -voor Gro-va-cLa, ©xl Oxja-streHicexL.
Vei-schijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers
behalve Zon- en Feestdagen.
AN EN ZOON.
Telefoon Intero. 82.
Tweede Blad.
SfiY en«tfarlamant.
3uitenlar:dscb Nieuws.
Bin.rxerLla.xL.d-.
Wacht niet tot <le laatate dagen en doet vooral uwe inkoopen in den
vóór- of namiddag, dit ia het gemakkelijkst. 'g Avonds is het te druk en
wordt het te laat. voor liet personeel, hetgeen overlast, is.
Goederen van nu af gekocht, worden gratis bewaard, mits een gedeelte
vooruit betaald wordt.
Iedere kooper, die minsteng fl, 2.besteedt geniet 20 pCt. korting
aan de aideeling chocolade en borstplaten.
Aan Scholen en Liefdadigheidsinstellingen wordt extra korting toegestaan
benevens een geschenk van het Bestuur.
Alle inkoopen van af fl. 10.worden vrachtvrij geleverd lioot of spoor
station in Nederland
A. J. TEN HOPE - ROTTERDAM.
heeft en geene ..SINGER"
koopt, benadeelt zich zelf.
Aan nevenstaand uithangbord zijn
de winkels te herkennen, waar
Machines verkocht worden.
mom
■■■■■■fa
25 CT. PER BLIKJE
Fa VERKADE A COMP. - AANDAM
NIGHTCAP
ECHTE OUDE GCNEVER
Depót te Gouda
F». GROOTENDORST Co.
Wijdstraat
A Heeling „GOUDA EN OMSTREKEN".
KONINKCIJK GOEDGEKEURDE
„PIXAVON*.
EAU DE QUININE.
EAU DE VEGETALL
Coiffeur. Oosthaven 81.
Goedgekeurd by Koninkl. Besluit'van 16 Maart '1912 No, 8.
(met eeu maximum ram ISS0O Mom)
VAN
ui» ra MaaaauVva»
GOBINCBBH.
SI Dom THEEËN «orden
afgeleverd in verzegelde
pakjes van vyf, hm ex
om half en OM Ned. out
metvorm elding van Nom-
mer en Prjjs, vooraien van
nevenitaand Merk, vol
gens de Wet gedeponeerd.
Zioh tot de uitvoering
van geeerde orders aan-
bevelend
j. a bijl,
voorheen J. BREEBAART U.
WMROM men (kus Hollud ua POOL'S ODOL dti voorkeur gMft
OMDAT kot uitmuit la smak, utisepUsoko nmeisMUog u biUIjko
Fijs
Overal verkrijgbaar in Reform flacons A SO en SO el
en aanverwante Artikelen.
O HOOFDPRIJS
COMPLEET.
Do trekking sa) plaat» hebben den 16 November 1912 des voormiddags
in hR openbaar ten Stadhoire te Gouda, onder toeaioht van een daartoe
bevoogd ambtenaar.
Wc Paarden tullen «ooveel mogeiyk worden aangekocht op do Vrije
Nejmu.I-Paardenmarkt op 16 November 1912 te Gouda.
Onverkochte loten nemen ath de trekking geen deel.
Namens 'het Bestunr,
OPGERICHT ItU. HOHUKtUKE liBRIRHU
Vórdert uw Fee met de ouiooro swrw
liOlIlSlilIE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf125
Idem franco per post ft 1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad 150
Idem franco per post1 90
Abonnementen «orden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lisas
mekhuudel en de Postkantoren
TieMewbo 64, by onze Agenten, den I
- PRIJS DÉR AD VERTÉNTIËN;
Van 1—5 gewone regels met bewyanummer f Q.55
Elke regel meer 0 10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze legen twee Wrekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van I regels Ml.85 TW vooruit
betaling. elke regel inter 6 ets. Reclames t 0 26 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
:MM
TWEEDE KAMER.
Drie weken
Drie weken hebben de Algemeene
Beschouwingen over Talma's Invalidi
teit»- en Ouderdomswet thans reeds
geduurd en de replieken zijn ternau
wernood aangevangen. Vijf en twintig
sprekers hebben zich in het debat
gemengd en er zullen or allicht een
twintig van repliceeren. Dat wordt dus
4 weken, alléén voor het algemeen
debat. En dan komen de 394 artikelen
met de nu reeds ruim 200 amende
menten. Waar moet 't heen Wat
heeft het overhaast, vroeg beginnen
tot bekorting geleid
Men is thans aan 't repliceeren. De
belangstelling in de Kamer is daarbij
even gering als bij de redevoeringen
in eerste instantie. Het is treurig, zoo
als men vaak voor stoelen en banken
spreekt. Alleen toen de heer Treub de
Rechterzijde door zijn onbluschbare
liefde voor verplichte verzekering in
't gevlij kwam, zag men een aantal
mannenbroeders zich in de buurt van de
spreker neerzetten en genieten. Voor
't overige was er slechts eenige belang
stelling voor de rede van den Minis
ter en van den heerDe Bavornin
Lobman in den regel trok echter de
koffiékamer meer publiek dan de rede
naar in de vergaderzaal
De heer Duys heeft een record ge
slagen, door een rede van ruim 9 uur
te houden, een record, dat niet licht
zal aangevallen Worden, laat staan
verbeterd. Van de rede overigens
slechts dit: zij bevatte uitermate veel
en goed materiaal tegen Talma's wet,
gaf blyk van veel studie en kennis
op dit gebied eu werd, als altijd, op
sohreeuwerigen toon uitgesproken, met
zyslagen naar alle kanten? Ben dege
lijke inhoud, in demagogisch kleed
gMfcökèn en te lang, vóél te lang, zelfs
véor Duys.
Veel interessanter dan de 9-urige
<fDuys-rede was de korte speech van
den heer de Bavornin Lohman. Eerlyk
gezegd, we waren eenigszins nieuws-
S'g naar de rede van den heer
nan. Men had ons uit parlemen-
n kring verzekerd, ^dat de heer
Lohman ging vóór stemmen. Wy had
den 't niet geloofd, hadden 't voor
onmogelijk gehouden, dat deze leider)
die zóó verplicht was tegen de wet-
Talma te stemman, zóó brutaal zijn
draai zou nemen.
Wy hebben van den heer Lohman
al heel wat voltes faces bijgewoond.
De afgevaardigde van Goes heeft zelfs
den naam van tegen te spreken en
vóór te stemmen Ditmaal heeft de
heer Lohman zeker ingezien, dat
wanneer men tóch wil vóór stemmen
het beter is ook vóór te spreken. Dit
drukt ons de eenigszins aannemelijke
verklaring van den jongsten, haast on
gelooflijken omval van den grijzen
christelijk-historischen leider. Het was
geen kleinigheid, deze bekeering. De
neer Lohman was steeds de felle be
strijder van verplichte verzekeringde
wet-Talma vond hij altijd staatssocia
listisch, in strijd met de antirevolu
tionaire beginselen enz. enz. Jaren
lang heeft hy niet ten onrechte
den heer Kuyper het leven zuur ge
maakt om diens zwenking naar de
verpliohte verzekering, die hij jaren
geleden bestreden had, Lohman had
stand gehouden!
En nog zeer onlangs, by de be
handeling van de Ziektewet, diende
de heer Lohman met den heer van
Idsinga een afzonderlijke nota,in,
waarin de verpliohte
scherp bestreden werd. Bi
gemakkelijker om met den
stroom mee te gaan maarzy Lol
van Idsinga hiJtden stand, onverzoon
lyk. En nu zóó kort daarna, zonder
dat or iets veranderd is (alleen is de
stembus van 1913 iets naderbij ge
komen) stemt Lohman vóórzonaer
eenige opgave van redenen de kie
zers verwachten „iets", dat is het
eenige. Daarom gaat deze beginsel
vaste leider voor oen wet stemmen,
waar ffi in beginsel lijnrecht tegenover
staat. liet is fraai
Eén is er dio in zijn vuistje zal
lachen.
De Minister Ooh neo/idie had
Lohman's stem niet noodig. Het kon
een stem lijden. Men is toch boven de
50. Maar de oud-af ge vaardigde van
Ommen, de heer Kuyper die door
toedoen van de Lohmannianen niet
door een partijgenoot werd opgevolgd
al krijgt do Kuyper-groep nu woer
een kansje, door hot bedanken van
Mackaykan tevreden zijn over
den heer Lohman. Eerst dreef hij hom
om mee te doen, om October „vast te
leggen1' voor Talma's dwangwet. En
nu gaat Lokman er zelfs vóór Bteminon.
De overwinning van Kuyper is
volkomen.
Tout estgagné, Jors 1' honnour,
kan men na dit coalitie-varia zeggen.
De rede van den Minister was slap,
mat en inhoudloos. Er lag de over-
oppésfkiö Stemt ttfm tegen. Het was
geen groot werk, Wat Talraa leverdp
en waarvoor de stof als 't ware opge
hoopt lag. Talma gaf veel phraaeologie,
veel oratorische klinkklank, aardige
polemische zetjes, maar wat hoofd
zaak is overtuigend was hij aller
minst. De bezwaren van do oppositie
staan nog precies overeind er is niej
van omgekegeld. De Minister J~"r
luchtige causerie; méér niet
had méér mogen verwachten.
Misschien bewaarde hij met opzet
zijn argumenten voor de behandeling
der artikelen. Een slimheid die wel
eens verkeerd kon werken de heeren,
die nu geen of haast geen antwoord
kregen, zullen tooh alles bij de replie
ken herhalen of by de artikelen op
nieuw opdisschen. Dubbel werk dus
en het gaat toch al zoo langzaam.
Ten slotte mr. Treub.
Deze sympathieke voorstander van
verplichte verzekering heeft voet bij
stuk gehouden. Hij is niet bekeerd tot
staatspensionneering, is haar blijven
bestrijden, ondanks de toename der
beweging daarvoor, ondank! ook het
feit, dat staatspensionneering èen plaats
kreeg op het program der vereenigde
vrijzinnigen. Dat alles laaUTreub koud.
Menig ander zou zich schikken naar
de meerderheid, zou zich niet verzetten
tegen wat coalitie-eiach geworden is.
Treub echter wat een tegenstelling
met Lohman staat pal voor wat
hij goed acht en verlakt zijn eenzamen
post niet. 1
Wij hebben grooten eerbied voor
de houding van Mr. Treub, aldeelen
wy diens standpunt niet. Wy hebben
den heer Treub hooren uiteenzetten
tegenover de heeren van de coalitie,
die hem Wilden expioiteeren tegenover
de Linkerzijde, dat hy fel gekant is
tegen het Kerksche regime en dat hy
daarom bittere teleurstelling voor
de heeren van Rechts geadviseerd
had het concentratie program aan te
nemen.
Méér dan dat. Wanneer de heer
Treub kwam te staan voor de keuze:
bestrijding van het concentratiepro
gram of belangstellend toeschouwer
te blüven, dan zou hy zonder eenig
bedenken het laatste kiezen.
Dit dunkt ons een mooie hQuding,
die alle ifpardeering verdient van alk
emakkelyk ware
enb geweest, om
nigdn. Hoe
zich weer in de Kamer te werken,
bijv. op Mackay'sche wijze. Daarvoor
staat Treub te" hoog. Hij geeft liever
zijn zetel er aan zie onder Binnen
land dan 2ijn standpunt op te geven
of den strijd der vryinnnigon te scha
den. Hoe torenhoog staat zoo'n figuur
boven een type-Lohmtn,
Er zijn er, die Tre«b „lastig" vin
den in de politiek. Die 't als een op
luchting zullen voelen wanneer hij
heengaat.
Wij donken er anders over. Naar
ons govoel hoort oen figuur als Treub
in ons Parlement. Do vrijzinnigen
zullen dit weten to erkennen en, zoo-
dra het geschil in quaestie uit do wereld
is, Treub terugbrengen op de plaats,
waar hij recht heeft.
Het is heel gemakkelijk, om wie niet
volmaakt „soepel" ii, te weren van
het Binnenhof. Doch op die wijze
krygt men er een stol partij-marion-
netten naar anti-revokitionnair model,
in strijd met onze vj^zinnige opvat
tingen van party weBen en partijstrijd.
Wy roepen daarom den heer Treub
een marwei en tovons een tot weemens
toe.
De oorlog- op den Hal kan
Grieksche dewgrteurs.
Do Temps vornee&t *it AtTheno
Vijfhonderd Grieken, die in hetTurk-
sche leger dienden, zyn weggoloopen
on over Triöst hier aangekomen. Zij
worden by de reserve van hetGriek-
scho leger ingedeeld. Met de vlaggen
der bondgenooten voorop trekken zij
zingendn^door de straten het volk
dien toe. Toen de lykstoet van
een officier, voor den vijand gevallen,
voorbijkwam, bleven zij staan en hie-
het volkslied aan.
~rJF Router's agentschap werden
hedén nog de volgende telegrammen
gepubliceerd
Schip in{de lucht gevlogen.
Parijs, 1 Nov. De Grieksche legatie
heeft een telegram ontvangen uit
Athene, waarin wordt medegedeeld,
dat de torpedoboot 2 gisteravond te
11 uur, ondanks alle maatregelen van
bescherming, de haven van Saloniki
is binnengekomen en de pantserkrni-
ser „Feth-i-Bulend", die een beman
ning had van 220 man, in de lucht
is gevlogen.
Cettinjo, 1 Nov. De Montenegryn-
sche artillerie heeft eep groot aantal
blokhuizen vernield, behoorendo tot
de Turksohe versterkingen rondom
Tarabosj.
"Een groot aantal nizams uit,S*myriR
en Anatolië, dio in deze forten hadden
modegestrflden, zijn krijgsgevangenen
gomaakt.
Athene, 1 Nov. (1 uur De Grie
ken hebben*»het eiland Blinothraki
(noordwestelyk van de' Dardanellen,
westelijk van de golf van Saros, bezet.
Athene; i Nov. Uit Arta wordt be
richt „De Albaneezen zetten hunne
wandaden voort. Verschillende dorpen
rondom Janina zijn verwoest.
De Turksche ambtenaren verlaten
de stad." ja
Konstantlnopel, 1 Nov. (1 uiqj£'g
nam.) Het ministerie van buitenland-
sche zaken heeft aan de Turksche
ambassadeurs in het buitenland het
volgende telegram gezonden„Ons
leger is sedert vier dagen heftig slaag?
met de Bulgaren langs de fijn Loelej
Boergas-Wisa. I
Wy bieden dapper weerstand aanj
de aanvallen van den vyand ten noorJ
den van Loeie Boergas, wy strijde^
met succes rondom den versterkten
kring by Adrianopel en hebben den
vyand in de buurt van Wisa terug
dreven".
Woenen, 1 Nov. Volgens do „Neue
Freie Presse" wordt in diplomatieko
kringen verzekerd, dat besprekingea
plaatx hebben tusaaoben d»« Balkan-
staten ovor do vaststelling hunner
eisohon. Alle vier zullen in volkomen
overeenstemming handelen en won-
schan rechtstreeks met Turkye te on
derhandelen, waarschijnlijk zal Tur
kije een beroep doen op do mogend
heden.
Aan de „Morning Post" wordt uit
Sofia geseind, dat Nazim pasjaAde
Turk-cfie minister van Oorlog gesneu
veld zou zijn, of volgens een andere
lezing in krtjgsgevaqgenschnp ge
raakt.
v
Bsloir.
Liberalen en Socialisten.
Het ziet er naar uit dat do ver
houding van liberalen en socialisten,
zooals die bij do jongste verkiezingen
bestond, niet zal voortduren.
Do liberale kamerleden on senatoren
toch hebben Woensdag na gemeen
schappelijk overleg het program opge
steld van do te volgen toekomstige
politiek. Daarin wordt mot handhaving
van het oude liberaal programma
vooropgesteld invoering van den
isUooIplioHt, gelijk kiesrecht vooralle
jarige kiezers en arhoiderspensioen
terwyi daarin vorder het volgende
wordt gezegd:
„Terwijl wy voor dit alles langs
wettelijke weg zullon strydon, kunnen
wy do algemoeno steking welke dé
socialistische party orgiuu^Slrt, en die
zelfs wanneer zij vreoJfflRm^yorloop
de nationale nijverheid en dotShvol-
king zelf ernstige schade moet berok
kenen, op goenorlei wyze steunen. Wü
zyn echter overtuigd, dat het een daad
van billijkheid en rechtvaardigheid is
het moorvoudig kiesrecht te doen ver-
'dwijnen daarom zullen wjj te gele
gener tyd zolf een voorstel tot grond
wetsherziening doen."
Het zal thans de vraag zijn hoe de
socialisten tegenover deze rovolutio
zullen stelling nemon.
Luxkuhuho.
By de te Luxemburg gehouden ge
meenteraadsverkiezingen, welke stond
in het ieeken der nieuwe schoolwet
werden voor tweo zetels gekozen do
liberaal Waters met 912 en de socialist
Thorn met 816 stemmen.
De katholieke oundidaat bleef met
600 stemmen in de minderheid.
Mr. M. w'. F. Treuli.
Naar J>»zo parlementaire medewer-
I Dl
ker oils' meldt, is de hans zeer rnroot
dat dh afgevaardigde van Assen in de
Twdode Kamer, de heef tor. M. W. F.
Treub, zich in 1911k uiet zal herkies
baar stellen, in verband met zyn van
het vrijzinnige cbncentratieprogram
afwijkende houding tegenover het'
vraagstuk der ouderdomsvoorziening.
In het district Assen is een groote
trooming voor staatsponsionneoring,
welke niet wensoht mede te gaan met
een candidatuur—Treub en daarom, in
dien de heer Treubzioh weer Deschik-
baar zou stellen, een tegencandidaat
zou stellen. Dit nu wenseht de heer
Trenb te vermijden en daarom zon hij
voornemens zyn zich niet herkiesbaar
te stellen.
Vryzinnige concentratie.
In de Dinsdagavond te Weesp ge
houden zeer druk bezochte vergade
ring van de Vrijzinnige Centrale Kies-
vereeniging, in het district Hilversum,
werd öp voorstél van een dhr leden
bij acclamatie besloten, om adhaesie te
betuigen aan de plannen tot het vor
men van een vrijzinnige concentratie.
Roode Kruis.
Daartoe in staat gestold door de
giften van verschillende landgenooton,
heeft het hoofdcomité van liet Ned.
Roode Kruis naar de N. Grt. meldt,
een som van twooduizond francs ge
zonden naar Konstantinopel, ton be
hoeve der gewonde en zioke krijgs
lieden, opgenomen in de ziekeninnoh-
ting Óhichli, staande onder leiding
van jonkvrouwo Van der Does du
Willeooii.
Mr. M. Baron Makay.
Dezer dagen heeft het pas gekozen
kamerlid voor Ommen, Mr. M. Baron
Mackay herhaaldelyk goconfereerd met
de leidslieden der Christelyk-Histori-
•che party.
De Nederlander en De 8tandaard
molden dat de (heer rar. M. baron
Mackay, gekozen tot lid van de
Tweede Kamer voor het district Om
men, voor deze benoeming zal be
danken.
Zou de heer Mackay bezweken zyn
voor de macht der reohtscho coalitie
8TATEN GKNERAAI.
TWEEDE KAMER.
Vorgadorlng van 1 Nov..
Invaliditeit.- en Onderdomaver-
M kering.
(Vervolg),
De hew Treub (v.d.) vervolgde
ajjn boatrijding van het «tundpunt door
de aoeiaal-demoeraten ingenomen waar
bij hy herhaaldelijk door den hoor Hu-
gonholta en ook door don lieer TroeUlrn
wordt geïnterrumpeerd.
Spr. wee. op hot groote nadoel, dat
het rteatapennioen medebrengt door
het voortdurend hernieuwd onderzoek
naar den vermpgonatooatand van den
gepeniionnoerde. Komende tot de ver
pliohte en tot do vrijwillige voreeke
ring weei «pr. er op dat de vrijeinnig-
demooraten en waar»chjjnl(jk ook de
Unie-liberalen ajjn voor verplinhte in
validiteit»- en eiekte verzekering. Nu
moge do heer Tydoraan eich op oen
ander «tandpunt «tellen, een fet is het
dat op de oongresien voor «ooiale ver
zekering alle de«kundigen de verplichte
verzekering voorstonden, Ook met'
voorbeelden uit het buitenland staafde
spr. deze bewering. Spr. weet wol dat
do verplichte verzekering oen kwaad
is, doch een noodzakelijk kwaad, waar
van hy hoopt, dat de tijd zei komen,
waarop deze niet meer noodig is. Met
verpliohte verzekering moet echter
worden aangevangen.
De beer Schaper leverde een
scherpe oritiek op de door den minis
ter gehouden matte redo en verklaarde
dat de minister in den heer Treub een"
uitnemende verdediger van gijn zaak
had gevonden.
Toch bezchouwdo «pr. hot slot van
de rede van den heer .Treub meer als
zwanenzang. Wat deze «preker ver-
teldo hangaande sociaal-democraten in
het buitenland, doet hier te lande niet
ter zake. De heer Treub staat op zyn
•tandpunt ook onder zijn partijgenoo-
'ten alleen,
Er is door de hoor Treub gezegd
dat «paarzaamheid het kenmerk i«
van beechaving j «pr. erkent dat wan
neer het tenminato vrijwillig «paren
geldt. Spr. Imeft in heeren Treub'i
betoog niet andere gevonden dan op
pervlakkig geredeneer. Hy beschouwt
hem met betrelking tot dit ontwerp al-
than» niet als een der vrijzinnig-de
mocraten. Met volkomen overtuiging
kwam «pr. opnieuw op tegen de on
billijke behandeling van do kleine werk
gever! in dit ontwerp. Er is geen sprake
