mk
BuitenlandschNieuws.
De oorlog op den Balkan
Binnenland.
STATEN GENERAAL
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
TOOTsTEjJEDIj
INGEZONDEN,
Laatste Berichten.
BURGERLIJKE STAND.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
EffectenhtDdel le Amsterdam
79V,
,84
81%.
»9%.
"7,
matiek maar ook, bijna schreven we:
inist daardoor, ontwijkend antwoord
nebben gegeven. Beide landen be
gonnen met voorop te zetten, dat
beide partijen de bemiddeling moesten
willen, voor dat op eenig succes ge
hoopt kon worden. En voordat de
Balkanstaten bemiddeling willen, zal
er nog heel wat water door den Donan
vloeien. De oorlog is hun te zeer
meegevallen, hun strijdmachten heb
ben zich te gemakkelijk als overwin
naars doen kennen om te willen, dat
de oorlog thans zou worden beëindigd
nu nog niet is voldaan aan wat thans
de strijdkreet is: de Balkan voor de
Balkanvolken. Allang zijn de begrip
pen autonomie en hervormingen door
de Balkanstaten uit hun programma
geschrapt.
De groote mogendheden zullen uit
hun woordenboek moeten schrappen
status quo; Turkije zal er in moeten
toestemmen dat het zijn grondgebied
in Europa verliest. We zijn volstrekt
niet van die Turkenhaters als de meeste
en vooral de groote Nederlandsehe
bladen. We kunnen een rooftocht als
door de Balkanstaten is ondernomen
niet goedkeuren, enkel omdat zij on
dernomen wordt tegen op godsdienstig
gebied andersdenkenden, ook al mogen
zij vele tekortkomingen hebben, die
wij in geen enkel opzicht willen ver-
schoonen. Maar evenmin als we in
dertijd het optreden van Italië uit een
moreel oogpunt toelaatbaar konden
achten, evenmin kunnen we thans den
Balkanoorlog wettigen, al is hij in
den beginne aangevangen onder een
leus, die zeer geschikt was de gemoe
deren tegen Turkije op te zetten.
Zijn we dus volstrekt niet te ru
briceeren onder de Turkenhaters, ge
durende den oorlog hebben we toch
wei geleerd met het noodige voorbe
houd de Turksche telegrammen te
aanvaarden. Wilden we ditmaal op
die telegrammen afgaan, we zouden
moeten zeggen, hun zaak staat nog
niet hopeloos.
De officieren te velde onder leiding
van Nazim Pasja doen zich zeer ont
stemd voor over de aanvraag om be
middeling der mogendheden. En ook
het Turksche blad de Tanin raadt
aan om zich liever tot tegenstand ge
reed te maken bij Tsjataldsja dan om
aan te gaan kloppen bij de groote
mogendheden om feitelijk niets anders
dan een aalmoes in aen vorm van
bemiddeling. We zullen maar af
wachten of de telegrammen uit Kon-
stantinopel waarheid bevatten.
De „Reiohspost" te Weenen ont
vangt van uit het hoofdkwartier
van het tweede Bulgaarsohe leger
d.d. 6 Nov. de volgende mededeeling:
De Bulgaarsche linkervleugel bezet
te na een hevig gevecht de hoogte
ten oosten van Istrandsja gelegen en
wierp de Turksche rechtervleugel te
rug in de boschstreek ten W. van
Derkos.
De Bulgaren brengen over Istrands
ja en Jenikeuï talrijke troenenafdee-
lingen om aan de Tsjatj aids ja-linie
ten Z. van Derkos een slag te kunnen
toebrengen.
Het centrum en de reohfcervleugel
van het Bulgaarsche leger verontrust
langs den spoorweg de Turksche
aohterhoede en voert langs dien weg
een aanval uit op de Turksche stellin-
fen aan twee zyden van het plaatsje
sjatjaldsja.
I)e spoedige val der Turksche stel
lingen wordt als zeker aangenomen.
Voor Adrianopel beproefden de Tur
ken vergeefs den Bulgaarschen ring
te verbreken. Ondanks de Turksche
schijnwerpers leveren de Bulgaren
dikwijls nachtelijke gevechten om Ka-
ragatsja en aan den rechteroever der
Moritsa worden bijna dagelijks gevech
ten geleverd.
De besohieting wordt met uitnemend
gevolg voortgezet, het garnizoen
schijnt zijn weerstandsvermogen ver
loren en de val der vesting schijnt
nabij.
De „Neue Freie Presse" verneemt
uit Konstantinopel dat Turkije de hulp
heeft ingeroepen van Roemenië tegen
de Balkanstaten. Roemenië weigerde
dit doch wilde wel medewerken tot
een bemiddelling, om de aanspraken
der Balkan-Staten wat te matigen
De uit de brigades Wessowitsj en
Koasjan samengestelde rechtervleugel
der oostersehe divisie heeft na een
langdurig gevecht Djakowitza .stor
menderhand genomen.
De uit Prizrend aangekomen Servi
sche artillerie heeft meegevochten.
Generaal Zirokowitsj is met Servische
troepen te Ipek.
Het „Berliner Tageblattu verneemt
uit Saloniki, dat daar 50.000 Mohame-
medaansche vluchtingen zijn aange
komen. De soldaten komen om van
gebrek. De officieren zijn gedeserteerd.
Te Sofia heeft in een munitie-depöt
een ontploffing plaats gehad. Een
aantal kisten met patronen gingen
verloren. Drie manschappen werden
gewond.
De verliezen.
Gisteren werd door den correspon
dent van het „Berliner Tageblatt" uit
Stara Zagora geseind dat het Turk
sche leger bij Loele Boergas beschikte
over 120.000 man infanterie, 65 esca-
drons cavalerie, en 300 kanonnen.
De Turken verloren in dezen vijf-
daagschen slag meer dan 40-000 doo-
den en gewonden.
De Bulgaarsche verliezen worden
op 15000 man geschat.
De Sultan gevlucht?
De „Pester Lloyd" ontving een
telegram uit Boekarest meldend dat
aan het Grieksche gezantschap aldaar
uit Athene was gesoind dat de Sultan
Konstantinopel reeds heeft verlaten.
Bevestiging van dit bericht werd
gegeven door uit Konstantinopel te
Constanza aangekomen vluchtelingen,
die ijzingwekkende verhalen doen over
de verschrikkingen en den toestand
van anarchie, waarin de stad verkeert.
Het aantal vluchtelinj^n neemt toe.
Ten huize van den Oostenrgkschen
gezant, markies Pallavicini te Kon
stantinopel heoft gisteren een confe
rentie plaats gehad der verschillende
ambassadeurs.
Saloniki bezet?
Er gaan reeds geruchten dat Salo
niki door het Balkanleger is bezet.
De toestand daar moet allertreurigst
zijn. Do speciale correspondent van
het „Berliner Tageblatt" seinde gis
teren vandaar het volgende, dat een
beeld geeft van de demoralisatie van
de Turksche troepen:
^Saloniki is volkomen van de we
reld afgesloten. De bevolking is zeer
opgewonden. Scheepsverkeer en tele
graafverbindingen zijn absoluut ge
stremd. Ik zend dit telegram langs
omwegen, die natuurlijk zekere ver
traging veroorzaken. Een enorme
massa soldaten, die in een zeer jam
merlijken toestand zgn, loopen door
de straten. Het Turksche leger wacht
buiten voor de poorten den vijand.
Het bezit nog maar enkele officieren.
De groote meerderheid der officieren
is buiten op de wegen weggeloopen.
De groote processies van wanhopige,
volkomen terneergeslagen deserteurs
herinneren aan den terugtocht van
Napoleon's leger uit Rusland. Overal
liggen de lijken van menschen en
paarden. Gisteren stierven 50 ge
vluchte soldaten door de verschrikke
lijke koude. Engeland, Frankrijk en
Oostenrijk zonden oorlogsschepen hier-
hien. De stad ziet er werkelijk jam
merlijk uit. Met de geweldige hoe
veelheid gevluchte soldaten zijn 50,000
Muzelmannen met hun families hier
aangekomen. De overvolle Stad vreest
voor een Christenmoord. Men krijgt
gruwelijke indrukken, wanneer men
's avonds door de straten wandelt.
In de café's en bierlokalen zitten een
groot aantal officieren die gedeserteerd
zijn, zonder sabel, terwijl de arme sol
daten, vechtend en niet meer vechtend,
letterlijk in de straten van den honger
neervallen. De vreemde consulaten
worden in staat van verdediging ge
bracht. Öe algemeeno indruk kan
hierin samengevat worden Wat men
hier ziet is de totale débaole van
Turkije.
Japan.
Het Roode Kruis.
Eet Reddingswezen ontleent het vol
gende aan de Deutsche Japan Post
omtrent het Japansohe Roode Kruis:
„Dit jaar werd de algemeene ver
gadering der Japansche Roode Kruis
Vereeniging den 23rt®a Mei jn het
Hibia Park gehouden, in tegenwoor
digheid van de Keizerin. Men had,
als gewoonlijk, groote tenten opgesla
gen er zullen ongeveer 35,000 leden
aanwezig geweest zijn.
Markies Matsoekata opende de ver
gadering en de Keizerin las een ope
ningsrede, waarop Prins Kanin, de
eerste voorzitter der Vereeniging, een
adres van dank oplas.
Aan het jaarverslag is ontleend, dat
het aantal leden thans tot 1,561,000,
met inbegrip van 6929 buitenlanders,
gestegen is. Het gelukte een fonds van
15 millioen yen in een tgdvak van
10 jaren bijeen te brengen.
Het aantal afdeelingen bedraagt
meer dan 40.12 Roode-Kruishospitalen
worden, naast talrijke hulpverleenings-
posten onderhouden, waarin meestal
opleidiags-cnrsnssen voor verplegers
en verpleegsters gehouden worden.
Het aantal cursussen bedraagt 1257,
waaronder 1153 voor vrouwen." Het
totale aantal opgeleide verplegers be
draagt thans 3962het aantal hulp-
verleeningsp08ten bedraagt 114, dat
binnenkort met 61 vermeerderd wordt.
Twee hospitaalschepen de Hakseai
en de Kosai Maroe behooren aan
de Vereeniging. Daarnaast zullen thans
ook hospitaaltreinen worden opge
richt".
De nieuwe auteurswet.
The Publishers Circular, bevat een
schrijven van een voornaam Londensch
uitgever, dat aldus vertaald in het
Vad. is opgenomen:
Nu Holland 1 November tot de
Berner Conventie is toegetreden, ko
men er van verschillende richting ver
zoeken om vertaalrechten in en de
vraag doet zich voor, hoeveel met
billijkheid voor Hollandsche rechten
gevraagd mag worden. De zaak is de
overweging waard, daar, aangezien de
markt nieuw is, thans gevraagde prij
zen min of meer als precedent zullen
dienen.
Zonder nu ook maar in het minst
aan andere En^elsche publicisten de
8óm, welke zij moeten vragen, te
willen opdringen de prijzen ver
schillen natuurlijk naar de omstandig
heden komt het mij toch voor, dat
het jammer zou zijn, het nieuw régime
in te wijden met een zoo goed als
van nul en geener waardeverklaring
van iemands Hollandsche rechten. Er
zijn toch prijzen gemeld veel lager
zelfs dan in sommige Scandinavische
streken en thans zeker mag Holland
verwachten hooger prijzen te moeten
betalen dan Zweden, Noorwegen en
Denemarken en niemand kan werke
lijk wenschen de voordeelen van Hol
land's toetreding tot de Unie tot een
feitelijke bespotting te maken.
Het Rhpport der Commissie van de
Landsdrukkerij.
Naar aanleiding van het merkwaar
dige antwoord van den Minister van
Binnenlandsche Zaken aan den heer
van NiBpen (Rheden) over het uitblij
ven van het rapport der commissie
voor de Landsdrukkerij, zet iemand,
die daarvoor niet te spreken is in de
N. R. Crt. zijn meening uiteen over
dé door Minister Heemskerk gedane
antwoorden.
Deze uitspraak, die vr\jwel weer
geeft wat in 't algemeen omtrent deze
zaak wordt gedacht, besluit de in
zender met deze critische beschouwing
over de benoeming van den nieuwen
directeur, in de plaats van den over
leden heer H. C. van Woerden:
De benoeming van den heer Jonasse
is alleen te verklaren, door aan te
nemen, dat de minister van het rap
port der commissie in ruim vijf maan
den niet de minste notitie genomen
heeft, ook niet, toen hij stond voor
die benoeming en ondanks de beschik
bare hulp van de heeren Belinfante
en Van Asch van Wijck, zijn eigen
ambtenaren, óf door te onderstellen,
dat Z.Exc. aan het rapport geen
waarde gehecht heeft.
Zonderlinger is zeker nooit een com
missie behandeld dan die, welke door
den minister van binnenlandsche
zaken benoemd werd om een ernstige
vraag te beantwoorden, op aandrang
nog wel van de beide Kamersde
vraag, hoe de anderhalf millioen gul
den besteed zijn, die in de Lands
drukkerij zijn gestoken, en hoe daar
ook thans nog wordt gewerkt, of dat
allebij niet een beetje zuiniger kon.
Die commissie werkt lang en hard,
brengt een „buitengewoon omvang
rijk" rapport uit, zal dit wel hebben
gevuld met feiten en argumentaties,
maar deze worden feitelijk voor niet
anderB bestemd door den minister, dan
om er de kritiek op te vernemen van
den nieuwen directeur, van zijn leven
eens op zijn gemak. Het rapport krijgt
geen andere bestemming aan om aan
den tot directeur verheven, als hoogst
bekwaam gevierden vroegeren onder
directeur te vragen, of hij het wel
pleizierig vindt, dat een ministeriëele
oommissie hem niet zoo geschikt acht
aan hem, door wiens benoeming tegen
over de commissie de verklaring is
afgelegd, dat onder al haar „hoogst
belangrijke opmerkingen", gemaakt in
haar conclusies en in het hoofstuk
over „De oorzaken der fouten", en
zeker ook nog wel hier en daar elders,
die over den vroegeren onderdirecteur
niet worden geloofd. En de commissie
wordt dan verder in het publiek als
„hoogst belangrijk" en „buitengewoon
omvangrijk" in het O-tje genomen in
het „antwoord", dat de minister geeft
op ae vraag, welke haar voorzitter
in een andere qualiteit over haar rap
port tot Z.Exc. richt. Ik kan niet
anders zeggen, dan dat vooral dit
laatste een „sterk stuk" is, zjj het ook
niet in deze beteekenis, dat het het
verstoppen van het rapport bijzonder
oirbaar gemaakt heeft.
Het is haast zoo'n sterk stuk als de
benoeming van den nieuwen directeur
voor wien in de plaats toch wel een
ander, een bekwaam antirevolutionair
zou zijn te vinden geweest, en van
den nieuwen onderdirecteur tegelijk,
van wien alleen bekend is, dat hij, na
zijnbinderij te hebben zien te niet
gaan, gedurende één jaar „artistiek
adviseur" is, geweest bij de firma
Enschedé en Zonen, te Haarlem, waar
tegelijk met hem de betrekking ver
dwijnen zal, artistiek leider in den
Libertystijl.
In de Landsdrukkerij is niét de
minste verbetering gekomen. Meer dan
ooit is daar het spreekwoord van toe-
jassing „Wenn der Blinde den Blinde
eiteit", enz.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 7 Nov.,
deB avonds 8 uur.
VoorzitterJhr. Mr. J. D. de Geer.
Invaliditeits- en Ouderdoms-
verzekering.
(Vervolg).
De heer Goeman Borgesius
(u. 1.) kon zich best begrijpen dat de
sociaal-democraten niet tevreden waren
met de vrijzinnige concentratie, dat
was ook niet anders te verwachten.
Met betrekking tot het financieele ge
deelte verklaarde spr. zich aan te
sluiten aan hetgeen door den heer
Patijn is gezegd. Naar mate het aan
tal der vrijwillig verzekerden toeneemt,
zal het bedrag dat voor Staatspensio-
neering noodig is, minder worden.
Het concentratieprogram vormt
slechts een grondslag voor een e. v.
regeeringsprogramma. Daaromtrent
moet vertrouwen bestaan.
De critiek van den heer Troelstra
is spr. meegevallen. De grondslag voor
de Staatspeneionneering verschilt, en
dus kon dat niet anders. De soc. de
mocraten hebben ook te ver gaande
eischen. De heer Aalberse staat volgens
spr. veel dichter bij de sociaal-demo
craten dan de vrijzinnigen. Immers
deze heeft zijn dwangverzekering ge
baseerd op een van staatswege vast
stellen van het loon. Dat noemt spr.
het reinste StaatB-socialisme.
Spr. heeft met bewondering de rede
voeringen van den heer Treub aan
gehoord, die als consequent strijder dp
zijn stuk is blijven staan. Spr. roemde
den moed en het karakter dat daaruit
sprak. Het verdient groote waardeering
dat de heer Treub ondanks zijn op
zich zelf staande overtuiging, gead
viseerd heeft het vrijzinnige concen
tratieprogram te steunen.
De Minister heeft zich vastgeklampt
aan hetgeen door de heeren Treub en
Bos aangaande het stelsel is gezegd,
maar niettemin is hem de grond onder
de voeten weggezonken.
In de morgenzitting heeft de heer
Lohman aan spr. verweten dat hij als'
oud-minister het volk ophitst tegen
eerlijke leiders als de heer Lohman.
Dit is onjuist. Wij mogen eikaars eer
lijke overtuiging niet in twijfel trekken
Spr. neemt ook aan dat het 's heeren
Lohman's volle overtuiging is vóór
de wet te moeten stemmen. Echter
de bekeering kwam wel wat plotseling.
Ook verdedigde spr. zich tegen de
verdachtmakingen van den heer Days,
dat hij, wanneer de risïco-overdracht
zon komen, millioenen zou verdienen.
De wet zooals zij daar ligt kan voor
spr. niet zijn een Nationale Wet. Het
is voor hem en zijn partijgenooten
Non po8sumu8
De Minister van Landbouw Nijver
heid en Handel, de heer Talma be
antwoordde de sprekers en wilde zich
tot het voornaamste beperken.
De Minister bestreed de beweringen
van den heer Treub omtrent het
bureaucratische van zijn departement.
Tegenover het door den heer Tyde-
man gesprokene, als zou het legisla
tief hier verdrongen zijn door het
electorale motief, zou de Minister lie
ver zeggen het parlementaire motief
heeft overwogen.
Tegenover aen heerDuys verdedigde
de Minister zijn- standpunt inzake
Krankenrente en Heilverfahren.Critiek
op het concentratieprogram heeft de
Minister willen geven, alleen heeft hg
gezegd dat het hem niet duidelijk was.
Wel heeft hij de andere stelsels, die
hier waren aanbevolen, becritiseerd.
De Minister verklaarde dat de
weduwe volgens zijn ontwerp een
rente krijgt uitgekeerd in de moei
lijkste periode van haar leven, wanneer
zij kinderen moet opvoeden. Wil men
voor een weduwenrente nog een staats-
toelage?
Door den heer Tvdeman is Ministers
bedoeling inzake kerk en armenzorg
niet goed uitgelegd. De Minister stelt
zich daarbij geen partg vóór de Kerk
en tegen den Staat. Het is alleen een
quaestie van armenzorg. Maar die
armenzorg is een van de meest levende
elementen in de kerk en'hangt daar
mede onafscheidelijk samen.
De algemeene beschouwingea waren
hiermede geëindigd.
Nadat artikel 1 en 2 was goedge
keurd werd de beraadslaging over art. 3
verdaagd tot Vrijdagmorgen half elf.
Een man te Hengelo beging de
onvoorzichtigheid zich bij begeven naar
het perron der Staatsspoor op de rails
van den spoorweg te wagen, niet be
merkende, dat een trein uit de rich
ting Oldenzaal in aantocht was. Niet
tegenstaande de machinist van den
binnenkomenden trein uit alle macht
remde, kon niet worden voorkomen,
dat de man werd aangereden. Hg werd
een eind weggeslingerd, maar kwam ge
lukkig buiten de rails terecht. In be*
wusteloozen toestand naar zijn woning
vervoerd zijnde, bleek, dat hij kwet
suren had opgeloopen aan een der
armen en de borst. Zijn toestand is
bevredigend.
Dezer dagen is weer, thans in de
Ruysda el straat, te Amsterdam een
poging gedaan om de vlechten van.
een jong meisje af te knippen.
Het meisje bemerkte het echier bij
tijds en toen zij zioh omdraaide nam
de knipper de vlucht. Ook te Buenos
Ayres liep zulk een raar heerschap
rond. 't Is een jonge Duitscher, Robert
Stosz genaamd. Hij is aangehouden,
toen hij op straat het dochtertje van
een minister de haarvlecht afsneed,
Op zijn kamer vond men 21 haar
vlechten, afgesneden van de dochters
van voorname persoonlijkheden en
aan elke vlecht hing een kaartje met
den naam der jonge dame, aan wie
zij toebehoord. Stosz stelde er zijn eer
in de haarvlechten der dochters van
de aanzienlijkste personen te verza
melen.
Te Riga is een zeilschip uit Afrika
binnengeloopen, waarop tijdens de
vaart door den kapitein en een Finsch
matroos negen matrozen gruwelijk
mishandeld zijn. Men vond een dezer,
aan kettingen vastgelegd, in een ka
juit hij haa in geen drie dagen eten of
drinken gehad. Een tweede neger was
uit radeloosheid in zee gesprongen en
verdronken. Vier anderen toonen kneu
zingen over het geheele lichaam, De
negers waren alle Engelsche onderda
nen, en de Engelsohe consul te Riga
heeft ook reeds een gereohtelijk on
derzoek laten instellen.
Gisternacht is uit de provoostcel van
het arrestantengebouw in de artillerie
kazerne te Naarden een met provoost
gestrafte milicien-kanonnier ontsnapt,
op een wijze, die, volgens de N. R. 0.,
een beroepsuitbreker niet onwaardig
zou zijn. Allereerst heeft hij zich door
een opening, groot 20 bij 40 c.M.
weten te wringendeze opening is
gemaakt in een deur en bestemd tot
doorreiking van spijs en drank aan
arrestanten. Zij kan worden afgeslo
ten, doch werd, om den man meerdere
frissche lucht te laten, opengelaten.
Vervolgens wist hij door een 2 M.
hoog tuimelraam, aat naar binnen
openging, het kazerneterrein te be
reiken. Daarna heeft hij kans gezien
ongemerkt in de kazerne te komen,
zien op zijn compagniekamer met de
kleedingstukken van zgn slapende ka
meraden een behoorlijke uniform te
verschaffen en is met medeneming
van een splinternieuw rijwiel, dat aan
de krib van den slapenden eigenaar
was vastgebonden, door een der ramen
weer ongemerkt buiten de kazerne ge
komen, waar hij de plaat poetste,
zonder dat ook maar iemand op de
kamer, waar ongeveer 25 personen
sliepen, iets van zijn komst en gaan
bemerkt heeft.
Trambotsing.
Omstreeks kwartier over elven ziin
gisteravond, naar de_^•prjfc'
twee tramtreinen van de Westlandsche
stoomtram op den Loosduinscheweg
ter hoogte van de Regentesselaan te
's Gravenhage met elkaar m botsing
^Behalve materieele schade had de
botsing ook de verwonding van enkele
reizigers ten gevolge. Een banner, een
verpleger van Ond-Rozenbnrg, kreeg
dooi bet breken-van een glasrnit van
een der wagens een ernstige scheur
mond aan den linkerbovenarm. Rij
werd per auto van den eerste-hnlp-
dienst naar den eentralen post vervoerd
en daar verbonden.
GOUDA, 8 November 1912.
Arnold Spoel.
Naar wij vernemen is als datum
van opvoering van het Oratorim „Die
Jahreszeiten" van Jos. Haydn vast
gesteld 2 Dec. a.s.
De N. R. Crt. maakt melding van
de oprichting van de „N. V. Vader-
landsche Bank voor Belaste Waar
den" met een aandeelen-kapitaal van
1 millioen gulden, hetwelk geheel is
geplaatst.
In den raad van commissarissen
heeft o. a. zitting de heer D. Hoo-
gendijk, alhier.
De bazar van de vereeniging „Ar
beid Adelt" zal gehouden worden op
Woensdag 13 en Donderdag 14 No
vember a.s. 's middags van 25 en
's avonds van 7—10 uur in de zadl
„Nnt en Vermaak" der Sociëteit „de
Réunie".
Wie helpt?
Een oud-onderwijzeres, die in een
ziekte-toestand verkeert, heeft heden
het droeve feit ervaren dat haar wegens
het niet nakomen harer financieele
verplichtingen, haar woning is ontzegd.
De eigenaar dezer woning kan in deze
niet anders handelen, doch daarmede
is een treurige toestand geschapen,
waarin ten spoedigste moet worden
voorzien.
De schamele inboedel is op last der
politie op een gemeenteterrein aan de
Vest opgeslagen.
De Commissaris van politie zal
gaarne aan ieder, die hulp wil bieden,
inlichtingen verschaffen.
Boskoop. De Unie-collecte voor
de school met den Bijbel heeft hier
f 208.31 opgebracht.
Nieuwerkerk a. d. IJssel. Bij
het touwtjespringen had de 8-jarige
J. V. het ongeluk te vallen, waarbij
zg terecht kwam onder een juist pas-
seorenden houtwagen. De wielen gin
gen het kind over den rug. Hoewel
het veel pijn lijdt, schijnt er niets
gebroken te zgn.
De vijf Frankfor-
ters, Blijspel 3 bedrijven
van Carl Rössler.
Het Rotterdamsch Tooneelgezel-
sohap, directie P. D. van Eijsden heeft
gisterenavond met de opvoering van
„de vijf Frankforters" aan de zeer tal
rijke bezoekers ih de Sociëteit „Ons
Genoegen" een alleraangenaamsten
avond bezorgd. Dit bijzonder geestige
blijspel, zoo uitnemend gespeeld, is
- voor het gezelschap ook hier evenals
elders een groot succes geweest.
We zullen niet in den breede ver
halen wat de inhoud is van dit stuk
omdat om het te genieten, inhoud en
spel niet te scheiden zijn. Het optre
den van de artisten is in d)t stuk alles.
De typeering van het uiterlijk, de cos-
tumeering, ae handeling, het spel der
artisten afzonderlijk, maar vooral het
samenspel, dat bij elkaar maakt de in
houd van dit geestige en zooveel grond
van waarheid bevattende blijspel tot
een genieting.
De rollen van de vijf Frankforters,
de finanoieel-machtige jodenbankiers,
die relatiën onderhonden met de re
geeringen van de versohillende landen
en menig klein potentaatje uit geld-,
nood hebben geholpen, die dank zij
hunnen grooten invloed door den kei
zer van Oostenrijk in den adelstand
zgn verheven en van vele andere vor
sten met linten en kruisen zijn begif
tigd, waren in handen van de heeren
Nico de Jong, Henri Morriën, Henri
Poolman, C. van Hees en L. Vervoorn,
die deze uitstekend vervulden. Vooral
de heer Nico de Jong die als de oud
ste der vijf gebroeders de firma ver
tegenwoordigde, was een geldman, die
zgn zaken verstond en die handelde
zooals een joden-koopman dat doet.
Van deze bankiers trad Salomon,
de heer Henri Poolman, het meest
naar voren. Hij was het die de familie
de baronnentitel bezorgde en daarop
bijzonder prat ging. Zijn eerzucht ging
zoover, dat hij, gebruik willende
maken van den geldnood van Gustaaf
den hertog van Tannus, die door den
heer Cor v. d. Lugt-Melsert als een
echte bon-vivant werd uitgebeeld, ter
verkrijging van verwantschap met
dezen hertog, zgn,dochter Charlotte
(Mei. Else Mauhs), ten huwelijk aan
bood als waarborg eener geldleening.
De manier waarop hg dat aanlegde
en die door de gebroeders wel wat te
gewaagd werd gevonden, was gedurfd
maar Wekend als van iemand, die
weet een slachtoffer in zgn macht te
hebben. Zgn gewaagde onderneming
slaagde aanvankelijk, maar werd door
zgn dochter, die aan het financieel
gereken maling had en haar gevoel
liet werken, een fiasco voor hem.
Mej. Elaa Mauhs speelde prachtig haar
rol met de oude moeder en later met
den jongsten zoon Jacob, die haar
verloofde werd.
Mevr. van Eijsden-Vink was de
moeder dezer bankiers. Zij zelve, bij
haar opkomen met applaus begroet,
was ondanks haar toenemenden rijk
dom en hare vorstelijke relatiën, in
vele opzichten gebleven de joodsche
vrouw, die hecht aan haar ras en die
zich te midden van haar omgeving,
de Judecga8se, het meest op haar
gemak vindt. Zij kan met die hoog
vliegerij harer zoons niet instemmen.
Haar man was geweest de eenvoudige
koopman, die tot aanzien was ge
klommen, maar die was gebleven de
eerlijke jood, voor wien na zijn dood
zij het grootste respect bewaarde.
Deze voornaamste rollen werden
aangevuld door een elftal kleinere,
welke elk op zich zelf of wel in
samenspel uitnemend door de leden
van het gezelschap werden weerge
geven.
De costuums waren allen even fraai.
De oude kleederdracht van Mevrouw
van Eijsden-Vink zoowel als die van
haar huishoudster, Mevr. Poolman-
Huijsers, trokken bijzonder de aan
dacht. Bijzonder mogen worden ver
meld de allerliefste toiletjes, waarin
mej. Else Mauhs telkens ten tooneele
yerscheen.
Herhaald applaus na elk bedrgf en
ook bij open doek viel het gezelschap
ten deel.
Na het eerste bedrgf werd Mevrouw
van EijsdenVink met bloemen ge
huldigd.
p Voetbal.
Hèt programma voor Zondag a.s.
Inidt o.a.
V.F.C.L.V.V. te Vlaardingen.
SportmanR.V.C. te Leiden.
FortunaHermes te Vlaardingen.
U.S.C.Olympia 'te. Rotterdam,
Scheidsr. L. Spier.
Goudsche Voetbal Bond.
1® kl.GoudaAlpben, R. Larsen.
WoerdenOlympia 2, J Plasmeijer.
fe® kl. b. Alphen 2De Struis, B.
Hanselaar.
3® kl. a. Waddinxv. 2De Struis 2,
A. Huybregtse;
3® kl. b. Olympia 4Gouda 3, H. A.
de Wilde.
Olympia I trekt Zondag naar het
Rotterdamsche U.S.C. Oympia zal goed
doen dezen strijd niet te licht op te
nemen, aangezien U.SiC. gelijk speelde
(22) tegen R.V.C. te 's Hage.
Olympia 2 speelt in Woerden, ter
wijl Gouda I in de I Jssellaan Alphen I
ontvangt, ongetwijfeld een overwin
ning voor Gouda. De Struis I en II
gaan respectievelijk naar Alphen en
Waddinxveen, terwijl op het Sport
terrein het 4® elftal van Olympia tegen
Gouda 3 speelt.
Vliegen.
De Luit. Waldrichter van het
20® Reg. Infanterie te Wittenberg en
de ingenieur Meyer zijn eergisteren
nabij Halberstadt met een tweedekker
gevallen.
Het vliegtuig was ternauwernood
20 Meter hoog, toen de motor weigerde
en de machine neerstortte, waarbg de
twee vliegeniers door de machine wer
den gedood.
Ruiten verantwoordelijkheid der Red.
Rijkssteun
aan Nederl. kerken in den vreemde.
Hooggeachte Redactie,
Nadat onze Regeering begonnen is
ons vaderland en Ned.-Indië te Calvi-
niseeren, zullen ook de 150.000 Neder
landers in Duitschland aan de rij ko-
Op de begrooting voor 1913,
~r -vb
afd. Buitenlandsche Zaken, Hoq^taik
III, wordt voor de Roomsche wfee-
niging „Nederland
vereeniging
en voor de Geref
v „Vaderland" (opgericht
door ds. Van Schelven, Wagemngen)
elk 500 gld. subsidie gevraagd ter
voorziening in de geestelijke behoefte
van de Nederlanders in Rheinland en
Westfalen, terwjjl aan de niet-geref.
vereeniging „Wilhelmina", die reeds
langen tijd met zichtbaren zegen on
der onze landslieden in Duitschland
werkzaam is, het subsidie geweigerd
wordt, ja door Z.E. den Minister van
Buitenlandsche Zaken te kennen ge
geven Wordt, dat Z,E. de aandacht
der Roomsche en Geref. vereenigingen
op haar arbeid vestigen wil, met an
dere woorden de vereen. Wilhelmina
moet haar arbeid maar aan de Geref.
vereeniging overdragenf
Mijnheer de Redacteur is dat recht
en mag dat? Zullen de Protestanten
dan afhankelijk gemaakt worden van
de Gereformeerden Waarlijk het
wordt hoog tijd, dat de oogen der
niet-geref. Christenen geopend worden
voor het gevaarlijk spel der Christe
lijke coalitie. De geestelijke arbeid der
niet-Geref. kerken wordt afhankelijk
gemaakt van de Geref. kerken en
vereenigingen. Daarvoor behoede ons
God!!
Nu weten wij Prot. Christenen, wat
wij van onze Christelijke Regeering
te verwachten hebben. God b'ëboede
er ons in 1913 voor!
Van harte hoop ik dat de Kamer
leden bij de behandeling van deze
stukken een ernstig woord van pro
test zullen spreken.
Uw dw. dn.,
M.
Wesel (Rgksprovincie).
TWEEDE KAMER.
Vergadering van heden.
Invaliditeits- en Ouderdomsver-
zekering.
Half elf voortzetting.
Aan de orde was art. 3, luidende
Onder arbeider wordt in deze wet ver
staan, ieder, die den leeftijd van 16
jaar heeft bereikt, niet in werkelijken
militairen dienst is en in loondienst ar
beid verricht binnen het Rijk en tegen
loon van niet meer dan 1200 gld. per
jaar.
Hierop zijn ingediend de volgende
amendementen van den heer Treub
schrappen de woorden, „en tegen loon
van niet meer dan 1200 gld. per jaar
van den heer Patijn, om te schrap
pen de woorden „den leeftijd van 16
jaar bereikt
van den heer Days, zelfde als van
den heer Patijn en bovendien 1200 gld.
te wijzigen in 1800 gld.
De heer P a t ij n (u. 1.) verdedigde
zijn amendement. Vervroeging van
den leeftijd achtte spr. in het belang
van den individueelen arbeid en vooral
met het oog op eventaeele uittreding
van veel gewicht. De resultaten van
de verzekering in heb algemeen zullen
grooter zijn naar mate de verzekering
Vroeger aanvangt.
De heer Schaper (s. d.) verde
digde het amendement-Dnys. Aan dit
amendement zit vast een amendement
op artikel 194, waarbg voorgesteld
lyordt voor deu verzekerde beneden de
16 jaar de premie te laten betalen
door den werkgever.
De heer Treub (v. d.) verdedigde
zijn amendement. Het hoofdbezwaar
van den minister is dat hiermede de
verzekering veel verder strekking
krijgt dan de bedoeling was. Spr.
wees op een leemte in de wet. Zij,
die verzekerd zijn, kunnen wanneer
zij niet meer onder de wet valïen, de
verklaring afleggen, dat zij niet meer
verzekerd behoeven te zijn. Maar wan
neer zij dat niet doen, blijven zg tot
hun 70-jarigen leeftijd verzekerd. En
het gevaar dreigt dat de zwakken
wel verzekerd willen big ven en de
sterken niet.
Spr. wees op allerlei tegenstrijdig
heden in de wet. Volgens art. 3 is
arbeider wie minder dan 1200 gld.
verdient. In art. 46 staat te lezen,
dat men eohter 2000 gld. moet ver
dienen voor men uit de verplichte
verzekering kan treden. Wat een ver
warring zal dat geven. Iemand die
binnen twee jaren na de inwerking
treding van de wet meer dan 1200 gld.
verdient valt er buiten en blijft er
buiten al daalt zgn inkomen beneden
dat bedrag. Wie op dat oogenblik
echter minder dan 1200 gld. verdient
blijft er in en moet er in blijven tot
zijn inkomen boven de 2000 gld. is
gestegen. Het kan dus voorkomen,
dat iemand die 1900 gld. heeft in de
verplichte verzekering valt en iemand
van 900 gld. er buiten.
Daarom achtte spr. het veel beter
de geheele loongrens uit het ontwerp
te lichten.
De heer Schaper (s. d.) verde
digde het amendement om de grens
van 1200 gld. te brengen op 2000 gld.
Dit is dus een gewgzigd-amendement-
Duvs.
De heer Teenstra (v.d.) onder
steunde de amendementen om den 16-
jarigen leeftgd te schrappen. Spr. gaf
ra overweging om de grens van 16
op 13 of 14 terug te brengen.
De heer Nolens (r.k) had even
eens bezwaren tegen den 16-jarigen
leeftgd en sloot zich bg den heer Teen
stra aan.
Minister Talma wgzigde daarop
den leeftijdsgrens van 16 in 13 jaar
en ontried de andere amendementen.
De heer P a t ij n (ui.) trok na deze
wijziging zijn amendementen in.
(De vergadering dnurt voort.)
Een Christelijk-Soci&le partg.
Naar de „Beukelaar" meldt zijn door
een voorloopig Comité bestaande uit:
Ds. C. W. Coolsma (Groningen), Dr.
C. D. Cramer (Utrecht), Ds. J. G. B.
Eykman (Sittard), A. de Geus (Gen-
dringen), Dr. E. A. Kenchenius (Sche-
veningen), Mejuffrouw M. van Woen-
sel Kooy (Huizen), en Mr. Dr. A. R.
van de Laar (Gendringen), stappen
gedaan tot oprichting eener Christe*
Igk-Sociale Partij. Dezer dagen zal
aan hen van wie voor een dergelijke
partij sympathie kan worden verwacht,
worden toegezonden een ontwerp-
program en een oproep ter bijwoning
van de constitueerende vergadering,
die D. V. binnen zeer kort zal worden
gehouden. Hun die voor de oprichting
dezer partij sympathie gevoelen en die
geen oproep mochten ontvangen,
wordt verzocht hiervan kennis te geven
aan Mr. A. R. van de Laar te Gen-
dringen, opdat hun alsnog een oproep
met ontwerp-program kan toegezon
den worden.
Weldadigheids voorstelling.
H. M. de Koningin zal morgen
avond in het Gebouw voor K. en W.
te 's Gravenhage de opvoering bijwo
nen van Emanfcs „Domheidsmacht",
door de Kon. Vereen. Het Ned. Too-
neel waarvan de baten zijn bestemd
voor het Tehuis voor alleenstaande
blinden te Wolfheze.
De oorlog op den Balkan.
Athene, 7 Nov. Te Tsourli nabjj
Metsoro heeft een bloedige botsing
plaats gehad tusschen een detachement
Turksche troepen en een compagnie
Grieksche troepen aangevoerd door
Pontikaki.
De Turken in het dorp ingesloten,
heschen de witte vlag. De Grieken
deden een aanval en de Turken
vluchtten in een bosch. De verliezen
zijn aan beide zijden zeer groot.
De Roode Kruis-Ambulance voor
Griekenland.
Bij het Hoofdcomité van het Rpode
Kruis hier te lande is heden van het
hoofd van de naar Griekenland onder
weg zgnde ambulance uit Patras het
volgende telegram ontvangen:
De spoorwegen zgn door regens
vernield. Het is onmogelyk te Patras
te debarqueeren. Vervolgens de reis
met de boot Palacky. Hopen morgen
te Pirraeus aan te komen.
In Engeland
'Fabenton, 6 Nov. Acland heeft in
eèn rede hier uitgesproken gezegd dat
de oorlog op den Balkan als resultaat
zal hebben een definitieve regeling der
Dalkan-quaestie verkregen door alge
meene goedkeuring.
De Balkan zal aan een nieuwe toe
komst tegemoet gaan op industrieel
gebied, dank zij de vriendschappelijke
samenweiking der belanghebbende
mogendheden. Niets is er dat in de
internationale verhoudingen een zoo
danig resultaat onmogelgk ©f onwaar-
schgnlijk maakt.
Het eskader in de Middeüandsche
Zee is gereed om zich te begeven naar
die punten waar de Britsche belangen
beBpherming behoeven.
Turksche kabinetscrisis.
Beblijn, 8 Nov. Een posttelegram
aan de Nieuwe Crt. meldt dat Kiamil
Pasja zgn ontslag heeft aangeboden.
Saloniki bezet?
Pabus, 8 Nov. De Action verneemt
uit Konstantinopel dat de Tnrksche
commandant van Saloniki, gesom
meerd om zich over te geven, zelf
moord heeft gepleegd.
De opmarsch der Bulgaren.
Londen, 8 Nov. De Times ver
neemt dat de geheele Tsjadaldja-linie
door de Balgaren is bezet.
REEUWIJK.
GEBORENKlaas Rookus, ouders
P. Verwoerd en W. den Houdijker.
Dientje Gerritie, ouders J. J. Brauns
en A. C. M. Hoogendoorn. Bernar-
dus, oudêrs M. J. Brnsik en S. van
Leeuwen. Berthus Cornelus, ouders
A. G. Hogendoorn en K. Snaterse.
Jacoba, ouders J. de Jongen J. van
Roon. Willem, ouders K. Boer en
G. van Putten. Johanna Adriana,
ouders J. Hoogeveen en B. Hoogen-
boom. Cornells Johannes, ouders J.
A. Verkaik en W. Burger.
OVERLEDEN K. Slappendel 35 j.
GETROUWDM. J. van Zuilen en
0. T. van Vliet wed. van A. Mnlder.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 776.5 te
Munchen laagste stand 749.1 teSey-
disfjord.
Verwachting tot den volgenden dag.
Zwakke tot matige westelijke wind
zwaarbewolkt, tot betrokken mogelgk
enkele regenbuien, zelfde temperatuur
VAN DEM
8 NOV. 19X2.
Koera ram
Vorig#
Koer#.
90%
91%
86%
82
44%
102%
82%
58'/,
Staatsleenlngen.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pot.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mii.) 1898 4 pet.
Id. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 6 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1906 3 pet.
Bank- ca Crediet-fnstef-
Ungen.
Ned. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kul. Credlet lnstell. en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mn. Aand.
Ned. Handel-Mij. C.v.A
Mijnbouw MUen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RedjangLebong, Mijn
bouw Mg. Aand.
Great Cobar Aand.
PetroJeUm-Ondern.
Dortsche Petroleumin
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. totExpl.
v. Petr. Bronn. C.v.A
„Shell" The Transp. A
Trad Oy. O. v. G. A
Scheepvaart MUen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mg. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Oy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spocrwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Mg. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmg.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warsohau-Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Joniss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premieleenlngen.
Amsterdam Aand. 8 pet
Hongarije. Theisvïte-
guirnngs-Ges. 4 pot.
GELDKOERS.
Prolongatie 3 3/fc pCt.
Nat. St&atsf. luier, Integralenprijs-
houdend, Mijnen geen omzet, Tram
waarden flauwer, Amerikanen minder
omzet, Petroleum lager, Tabakken
luier, Culturen en Rubbers nagenoeg
onveranderd.
216
60%
847.
25%
77%
190
200
189%
31%
287
89'
158%
6207,
525
18»»/,
"6%
20
86%
4'/,
86
94
94
63'%,
63%
185'/,
96%
97
34%
35
173%
5%.
lOO'/a
100%
146%
146%
•ooG^CHK»
