ISEL
ITS,
arid el;
RONA
rdelaan
URA.
ERDAM
No. 12017.
51e Jaargang.
deling
Cacao
genezing
risiaw
eevoeders.
Waggel-
lieid, Oor-
eeds vanaf
«tering in
STORMEN.
Gouda.'
q Heeren
Eerste Blad.
N* vijfjaar clericaal bewind.
FEUILLETON.
Van Houten’s
Telefoon Interc. 82.
WAHEMIUS, Spuistr. Den Haag,
W Alle Luxe- ca Hulsh. artikelen
heer Goeman Borgesius zijn overge
nomen.
Zaterdag 9 November 1912.
3bTï®-a--ws- ezx voor G-o-cLd.su ezx Oxxxstxolcsxi-
Verschrjnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
Ik wil nog een kop
Illi
id-Holland
i aanmeldt
gratis en
dan blijkt, dat dank zij het streven
.-114
en
nA Zn., Gouda.
veraeelvoer)
3 en kilo
sn Woningtoe»;
lerstandMomm.
Het smaakt toch zóó lekker, en Moeder
zegt dat ze nooit heeft geweten dat Cacao
zoo goedkoop in het gebruik is, voor ze
ons geregeld RONA Cacao heeft gegeven.
Welnu, zou jij ze dan niet in
7
Dat valt me heusch niet zoo ge-
Kanarle»
3, en */i Hter
f 1 25
1 50
1.50
1 90
derlandich
enige ver-
ndermeel
voederkosten
40 en 5 kilo
turk
Ndar het Duitech.
van HANS LAND.
delaan 66.
legraaf. Ik kus
Ik heb je innig
Mathilda.
es:
TT IN
vrmethode.
■ederfabriek
8IA
Enkhuizen.
.ar bij HH.:
Wijdstraat.
Veerstal. A
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
Als de stembus van 1913 zal
opengaan, zal het kabinet-Heemskerk
vijf jaar het bewind hebben gevoerd.
Dat is een periode, langer dan ooit
aan eenig kabinet is vergund. Deze
regeering voerde bovendien de teu
gels onder gunstiger omstandigheden
dan ooit te voren eenig ander kabi-
- net. In de Tweede Kamer zoowel
als in de Eerste beschikt het over
een zeer groote meerderheid. Spijt
der buitengewoon gunstige omstan
digheden is dit kabinet in vrucht
bare wetgeving verre achtergebleven
bij het kabinet-Borgesius, dat van
1897 tot 1901 het bewind voerde.
Wanneer men de rekening opmaakt,
zooals bij de laatste Staatsbegrooting,
die een ministerie voor de stembus
aanbiedt, pleegt te geschieden, dan
blijkt, dat de balans verre ten na-
deele van het kabinet-Heemskerk
doorslaat.
Op de creditzijde van het minis
terie kunnen geschreven worden de
Octrooiwet, de Armenwet, de her
ziening der Militaire Rechtspraak,
de Arbeidswet en de wijziging der
Arbeiderswet. Omtrent de laatste
moet worden opgemerkt, dat het
onbeduidend ontwerp van minister
Talma eerst inhoud kreeg door de
aanneming van de amendementen
van den heer Schaper. Door de hulp
der linkerzijde werden deze verbe
teringen, zeer tegen den zin der
Kuyperianen, in de wet aangebracht.
Wat de andere wetten, zooals de
Armenwet en de herziening der Mi
litaire Rechtspraak betreft, de bouw
stoffen hiervoor waren reeds goed
deels bijeengebracht door vorige
kabinetten. Zoo komen bijvoorbeeld
in de Armenwet van minister Heems
kerk een aantal artikelen voor, die
woordelijk uit het ontwerp van den
De fabrikant Albert Ammann had
dezen brief bg het ontbijt gelezen en
de zenuwachtigheid, die de schrijfster
voorspeld, was over hem gekomen. De
groote, bleeke, slanke man, wienmen
geen 45 jaar zou aanzien, was opge
sprongen en liep nti in de ruime gla
zen tuinwaranda, van zijn Grunewald-
villa in opgewonden spanning heen
en weer. Vervolgens ging hij voor de
ruit staan, keek in nadenken verzonken
den goedverzorgden tiun in, waarin hij
onder den staal-blauwen hemel de zon
zag schitteren, en trommelde, met zijn
moegen“, 7 uur,
.wedstrijd voor
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lange
Tiendeweg 64, by onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Onder de aangenomen wetten, die
allerminst als een verbetering of een
voordeel voor de natie mogen wor
den aangemerkt, noemen we het
wetje tot hoogere snbsidieering van
het uitgebreid lagér onderwijs, het
wetje tot verhooging der subsidie
voor bouwkosten aan secte-scholen
en de beruchte Radenwet.
Het eerste wetje heeft precies als
de tegenstanders ervan in de Kamer
voorspelden, er toe geleid, dat meer
dere schoolbesturen aan een gewone
lagere school een paar leervakken
toevoegden, de school zeer tot schade
van' de inrichting als volksschool,
lieten doorgaan voor een school
uitgebreid lager onderwijs, ten einde
het hoogere subsidie te bemachtigen.
De verslagen der schoolopzieners in
het laatste schoolverslag maken
herhaaldelijk van dergelijke pogingen
melding.
Het bouwwetteke vermeerderde de
subaidién in de bouwkosten der
secte-scholen aanmerkelijk, zonder
dat eenige meerdere waarborg voor
goed onderwijs werd verkregen of
door dit kabinet gevraagd.
Over de Radenwet is het maar
beter te zwijgen. Ieder weet, welk
een onmogelijke, bureaucratische
rompslomp en welk een uitgebreide
ambtenarij door deze wet zal worden
in het leven geroepen. Op dit pro
duct van wetgeving zal het ministerie
allerminst prat kunnen gaan.
Zoo één wet in het debet van
dit kabinet moet worden geschreven,
is het voorts wel de Legerwet. De
lezer weet, dat het kabinet-Heems
kerk in 1908 aan het bewind is
gekomen na het welgeslaagd com
plot tegen minister van Rappard.
Het heette, dat het clericale kabinet t
land uit ‘t militaire moeras zou helpen.
Eerst kwam de heer Sabron, die 4
ton uitgaf aan nntteloOze premie-
2)
Ik wil dat Ada bij ons blijft voor-
loopig zoo lang als noodig is. Albert,
schrik niet Ik ken je natuur, die voor
iedere verandering 'in de omgeving
een beetje terugschrikt en daarbij ner
veus wordt. Ik verzoek je, Albert zeg
jaen zeg het met vreugde. Want
neen zeggen, tot mij, neen zeggen, dat
kan je toch niet. Zeg, daarom onge
dwongen ja. Kijk eens, wjj worden nu
ook al zoo zachtjes aan oud myn.
witte haren zeggen het mij voortdu
rend en al schitter jij nog in je volle
blonde mannen-lokken en met je lange
Alva-baard (hoe mooi zal die eens in
't grijs zijn), wanneer ook straks grijze
hartjes zich zullen vertoonen want
die tijd komt dan zou het aardig
zijn, een beetje jeugdige frisohheid in
huis te brengen. Kinderen zgn ons
niet geschonkenvan ons vermogen,
dat jaarlijksch aanmerkelijk stijgt zul
len we Ada later toch een goM deel
nalaten zouden wij dan haar niet nu
reeds bij ons leven van onze echte
liefde, wier schatten geheel renteloos
liggen, iets doen toekomen Zeg ja,
Albert, zeg ja. Ik denk wel dat ie het
doet en het zal ten zegen strekken.
Ik heb mijn beste Marie de oogen toe
gedrukt en haar daarbij in stilte be
loofd voor haar kind te zullen zorgen.
Laat mij die beloften nakomen. Ik be
hoef je wel niet te zeggen, dat de
mededeeling van dit plan het arme
kind van morgen in een stroom van
vreugdetranen deed uitbarsten.
Antwoord per tel.
lieve goede oogen.
hef.
oude boekwerken bij een Leidsche
firma. Naar onze meening weegt
het goede dat in deze wetgeving zit,
lang niet op tegen het kwade, dat
haar direct of indirect aankleeft.
Wat de sociale wetgeving betreft
heeft dit kabinet bitter weinig ge
presteerd. In alle haast moet er
thans een pensioenwet worden door
gejaagd, die door zijn schriele en
schrale uitkeeringen, zijn zware las
ten op arbeiders en kleine werk
gevers en zijn bureaucratisch karak
ter een caricatuur van sociale her
vorming is. Onverbrekelijk heeft
bovendien dit kabinet deze zooge
naamde sociale hervorming vastge
koppeld aan de tariefsherziening, die
door de prijsverhooging van tal van
lonoegenu. Bil-
iw“.
i Legi", 81/, u^.
Arbeid voor de
GOUDSCHE (lilRANT
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f O 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
van dit kabinet, weldra
een vierde deel van onze
staatsinkomsten
iaarlijks aan het militarisme
worden geofferd. Wij noemen
verschrikkelijke cijfers. Cijfers
vrijwilligers en in het leger het
tweeploegenstelsel igvoerde. Deskun
digen zijn het er thans vrijwel over
eens, dat dit tweeploegenstelsel de
infanterie meer dan ooit heeft ge
desorganiseerd. Na den heer Sabron
kwam de heer Cool, die naar huis
werd gezonden op hoog bevel van
den heer ‘kapitein Duymaer van
Twist. Daarna trad de heer Colyn
op. Zijn nieuwe Mflitiewet heeft ten
gevolge, dat de Qorlogsbegrooting
thans reeds tot ruim 13 millioen
is gestegen. Bij de Kamer is nog
een dure legerorganisatie van d^zen
minister aanhangig^ zoodat het zich
laat aanzien, dat binnen korten tijd
de uitgaven voor het militarisme
zullen zijn gestegen tot 40 m i 11 i o e n.
Voeg daarbjj- een dikke twintig mij-
lioen voor het militarisme te water,
Réunie”, 2-5
Bazar n Arbeid
zal
dat
y zoo
erg; dat wij het Nederlandse^ mili
tarisme een geesel noemen voor de
volkswelvaart, een demon, die de
belastingpenningen der burgers op-
eischt voor de meest improductieve
uitgaven, die zich denken laten. Het
militarisme viert hoogtij onder het
clericale bewind!
Over de zedelijkheidswetten zullen
we weinig zeggen. We zijn met Mr.
Lohman van meening, dat de wet
gever door zijn wetgeving het zede-
lijkspeil van de natie niet kan ver-
hoogen. Door wetten helpt men de
onzedelijkheid de wereld niet uit.
Dergelijke wetgeving geeft aanleiding
tot een gehuicheld vertoon van zede
lijkheid, men denke slechts aan de
beruchte verordening van Schiedam,
die ons zelfs belachelijk maakte in
het buitenland, aan de discussies in
den Raad van Watergraafsmeer, de
inbeslagname van prentbriefkaarten
te Wageningen en van kostbare,
vingers op de ruit. Buiten den tuin,
achter het dicht begroeidewlierbosch,
kwam juist de witte autonrobiel aan
rijden, den gelen kiezel weg op van uit
de straat en stopte voor den tuinin
gang van de villa.
Ammann keek op zyn horloge. Al
negen uurHij schelde.
Telefoneer naar de fabriek, aldus
gelastte hij zijn bediende, en zeg dat
ik pas tegen tien uur kom. Vervol
gens telefoneer je aan dokter Böger,
dat ik binnen een kwartier bij hem
ben om hem te spreken. Vraag of hij
op mij wachten wil.
Ammann had den brief van zijn
vrouw snel in zijn zak gestoken, in
de vestibule zijn hoed en stok gegrepen
en nu zat hij in de met rood-leder
bekleedde kussens van de auto, die
den tocht naar Berlijn aanvaard had.
In nadenken verzonken, tuurde hij
in de vertenu en dan zuchtte hg en
streek hij over zijn langen dunnen
haard. Zijn helder-blauwe oogen keken
bezorgd. De auto stopte voor een in
zandsteen opgetrokken gebouw in de
Mohrenstraat en snel liep Ammann de
trap naar de eerste verdieping op.
Weinige oogenblikken later zat hij in
de studeerkamer van zijn ouden vriend
Borger. De dikke inspecteur van de
gezondheid, een kaalhoofdig man met
een dikken, rossigen dragonder-snor-
rebaard, rookte een buitengewoon
groote zwarte sigaar, waaruit hij dikke
wolken rook de lucht in blies. Daarbg
zat hij te snuiven als een stoomma
chine.
Midden in den nacht, Albert,
wat is er aan ’t handje
Lees asjeblieft dezen brief van
Mathilde eens.
De dokter nam den brief en vouwde
hem open. Hij krabde zich achter het
oor.
Verduiveld, zei hij en hij
liet zich in een sofa vallen.
Vooruit dan maar, riep hij uit
en hij begon te lezen.
Ammann was voor één der hopge
vensters gaan staan en keek in de
straat. Geen geluid werd in de kamer
gehoord, dan het tikken van de klok
en het ritselen van het papier, wan
neer de dokter een blad omsloeg.
Hm, Hm dood voorbij.
Gauw gegaan Hij las verder.
Ja, ja, een flinke vrouw, die
Mathilde. Er zit altijd nog iets van
de schooljuffrouw in haar iets on-
derwijzends in haar toon natuurlijk
maar toch toch hm, dat heeft
ze zich den laatsten tijd erg aange
wend om de bejaarde dame te spelen
zg met haar 40 jaar
Zes en veertig, verbeterde Albert.
Wat? al zes en veertig? Alle
machtig, wat gaat die tijd snel. Hoe
oud ben jij dan al, Albert?
Vijf en veertig
Juist, iuist, ja, ja, jij bent een
jaar jonger dan zij. En Mathilde heeft
veel gesukkeld. Dat maakt ook wel
dat zij zich zoo jong niet meer gevoelt.
Lees toch verder, asjeblieft, zei
Albert ongeduldig. De dokter las
verder.
Hm, wat is dat
Hij zweeg verder en zijn uitpuilende
bruine ronde buldog-oogen vlogen
over het papier. Hij wierp opeens den
brief op het rooktafeltje en sprong op.
Wel kerel, riep hij uit, ben je nu
werkelijk niet in je schik?
Waarover? vroeg Albert, zich
omkeerend voor het raam.
Wel, in de eerste plaats hierover
dat je zoo’n juweel van een vrouw
bezit en dan ^at zij je voorstelt
met Ada te doen, dat is toch verba
zend lief van haar
- Vindt je?
je huis willen nemen?
makkelijk, Martin.
(Wordt vervolgd.)
j geregeld tijdig
ontvangen™»
an, vermakeljk-
dan ia onae
artikelen van algemeen verbruik en
tal van bedrijfsbenoodigdheden er toe
zal leiden, dat juist uit de zakken
der minst draagkrachtigen nog een
indirecte premie zal worden geno
men, die minstens zoo zwaar zal
drukken als de directe.
De sociale hervorming, die den
arbeider zal worden gebracht, moet
hij dubbel en dwars, verre boven
zyn. draagkracht, betalen.
Van de overige pnnten van haar
sociaal program heeft de regeering
niets weten te verwezenlijken. Van
de ziektewet kwam niets, wat voor
een goed deel gekweten moet wor
den aan de te late indiening. De
belastingplannen van minister Kolk
man bleven stilletjes liggen. Zijn
I
