efjes.
J
GLAZEN,
r beroemde
kerkglazen
No. 1202S.
'risia*
merk
veevoeders.
I
STORMEN.
XTïetx“ws- ezx -^.d.'rrertezxtie'lols-d. voor <Q-o-vid.su en Omstreken.
Vrydag 22 November 1912.
51e Jaargang.
i «rails.
Verschij nt Jagelij ks
ZBiaiten 1 arxd..
JA\SKKKK
ZCUk.
FEUILLETON,
DDE
t. Janskerk, der
ekeningen eu.
KBAMX.
behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon ïnterc. 82.
WA HE,VUILS, Spmstr. Den Haag.
Buitenlandse^ Nieuws.
Telefoon Inter'c. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
f 1.25
hÖ
1;
(Wordt vervolgd.)
14 Zn., Goad».
Kanarie»
13, en I/1 liter
yendermeel
r voederkosten
40 en 5 kilo
moegentt, 8 uur,
fed. Verbond.
led. Hervormde
enbare Sarnenr
éuni©”, 8 uur,
ré© voor het
anoegen”, 8 u.,
mige Studie* en
iermethode.
oederfaoriek
ISIA
Enkhuizen.
aar bij HH.:
Wydstraat.
D, Veerstal.
rs
RIGHT D1R
ABETH.
Naar het Duitsch.
van HANS LAND.
(lOrilSCIIE COURANT
ie van Beeldende
Ider, Architect en
van Bouwkunde
t.
WNT.
(iUrevcrs, Gouda
liverseelvoer)
13 en ’/2 kilo
De oorlog op den Balkan.
Zooals we gisteren reeds meldden,
zijn in afwachting van de beslissing
omtrent een wapenstilstand de vijan
delijkheden aan de Tjataldja-linie voor-
loopig gestaakt. De door beide par
tijen ingenomen stellingen zullen bezet
blijven, maar geen nieuwe gevechten
zullen plaats hebben. De door de bond-
genooten aan de Turksche regeering
gestelde eischen moeten zeer zwaar
zijn. De Porte zal wel genoodzaakt
zijn die eischen aan te nemen, wil zij
nog eenig grondgebied in Europa be
houden. Weigert de Porte op de voor
waarden voor den wapenstilstand en
tevens voor den vrede, die Bulgarije
aan een wapenstilstand verbindt, in te
gaan, dan loopt de regeering de kans
dat binnen enkele dagen de vijande
lijke troepen Konslantinopel binnen
trekken en dan zullen de eischen der
bondgenooten heel wat zwaarder zijn.
Want al spreken de Turken van groote
overwinningen aan hun zijde, er ko
men ook andere berichten, die waar
schijnlijk aan het scherpe oog van den
censor ontsnapt, vermelden, dat die
berichten evenals die over de cholera
sterk geflatteerd zijn en dat er geen
spr&ke is van een schitterend succes.
Mochten er ook al overwinningen be
haald zijn, dan zijn die toch zeer klein.
Een groot aandeel in het bespoedi
gen van de onderhandelingen zal ze
ker wel de cholera hebben, die zich
schrikbarend uitbreidt. Ook het Bul-
gaarsche leger heeft daar geducht mede
te kampen en daarom heeft koning
Ferdinand een bekend bacterioloog
verzocht naar Tsjataldja te komen om
middelen aan te geven en maatregelen
te beramen om deze zoo zeer gevreesde
ziekte te bestrijden. Volgens sommige
berichten hebben nu de Bulgaren te
kampen met gebrek aan levensmidde
len en moeten de Bulgaarsche solda
ten in drie dagen geen brood hebben
kunnen krijgen.
In Konstantinopel zijn de troepen
der vreemde oorlogsschepen nog niet
aan boord teruggekeerd. Wel heeft
de grootvizier daartoe aan de gezanten
het verzoek gedaan, omdat er naar zijn
meening geen reden meer voor was,
dat zij aan den wal patrouilleerden,
nu het gevaar voor een intocht van
den vyand geweken was, maar de ge
zanten zijn niet op dat verzoeking©-
13)
Zeker zal ze dat. De smart komt
later, die komt pas bij de ontdekking
van ’t geen verioren ging. Maar ze
is er te heviger om. Hoe doen we
met haar, Albert Zullen we haar
voorbereiden op dezen storm
Wat vind jij, Tilli?
Zij keek, eenige oogenblikken zich
bezinnend, op haar handen. Toen sloeg
zij de heldere oogen op en zeide
Neen, Albert, laat hem alleen
handelen. Spengler moet het alles maar
alleen doen. Wij mogen niet den min
sten invloed oefenen op haar. Haar
voorbereiden beteekent haar pressen.
Dat mag niet. Hij zal vragen, zij zal
beslissen.
Houdt jij het voor mogelijk, Tilli,
dat Ada neen zegt?
Dat geloof ik in geen geval. Ze
zal ervan schrikken, en hem na kort
beraad nemen en ik hoop, gelukkig
met hem worden. Het beste vaar jy
met den dag meer aan haar tegen
woordigheid wende. Was het meisje
niet thuis, dan miste hij haar, en een
aangenaam gevoel beving hem als
zij van haar bezigheden of boodschap
pen in de stad huiswaarts keerde.
Albert’s blikken volgden nu het meisje
m©t welbehagen, als zij in de kamer
kwam. Hij gaf haar graag de hand
als morgen- en avondgroet
kreeg een aangenaam gevoel als hij
bij die handdrukken haar vingers langs
de zijne voelde streelen. Die zachte
emoties, welke met fijne flüide over
zijn zenuwen gingen, hoe prettig en
teeder die ook waren, verwekten bij
den gevoeligen man onrust van ziel
en bracht hem ertoe over die dingen
na te denken en ze na te jagen, ter
wijl hij sedert jaren aan die dingen
geen aandacht had geschonken. Al
bert Ammann was, tot dat hij Ma
thilde had leeren kennen en liefhebben,
tot vóór vijftien jaar alzoo, weinig
ontvankelijk geweest voor liefdes
emoties. Hij had als jonge man geen
noemenswaardige aanvechtingen in
deze richting gehad. Zoo was hij on
bevlekt en rein tot zijn eerste liefde
gekomen, tot Mathilde.
de Turksche bevelhebber, zonder hoed
en gevolgd door alle hoofdofficieren,
in groote haast met den trein naar
Eshi Baba. Een tweede, een derde
konvooi bracht de overige officieren,
die met vuistslagen elkaar een plaats
in den trein betwistten.
De troepen zonder leiders, weken
terug in de richting van Boenar-
Hissarde kanonniers in de forten
lieten stukken en caissons in den steek,
sprongen op de paarden, legden er de
zweep over en volgden haastig de
beweging.
Op den 24sten ’s morgens opende de
Bulgaarsche artillerie het vuur. Geen
antwoord. Men wachtte, dacht aan
een list. Ten slotte liet men, terwijl
de angstige stilte aanhield, een cava-
lerie-patroqille het voorterrein ver
kennen de cavalerie drong door tot
Kirkkilisse, waar zij door do bewoners
met rozen en bloemen ontvangen
werden.
De Tusken waren ’s nachts gevlucht.
De achterhoede van het Turksche leger
belette moedig een overigens nutte-
looze vervolging. De 20.000 man van
Kirkkilisse waren al ver weg. Zoo
nam het Bulgaarsche leger Kirkkilisse
in bezit. Het vond er een grooten
buit. Behalve het oorlogsmateriaal lag
er voor 600.000 francs pharmaceutische
producten in de stad. Men vond er
stapels Duitsche erotische 1
de vertrekken der Turksche officieren
en bij Moekhtar pasja zelf ladingen
lekkernijenbonbons, likeur, allerlei
suikergoed en twee met goud bestikte
zadels.
er natuurlijk bij, Albert. Want dan
zyn wij weer alleen, zooals we waren
en mijn booze egoïst zal alle bange
zorgen voor zijn rust weer met één
slag verliezen. Was het noodigjezoo
op te winden over deze vergrooting
van ons gezin, die we nauwelijks
eenige maanden zullen behouden
Neen, zei Albert. Ik heb me weer
schromelijk geblameerd en jij staat
weer als altijd triumfeerend voor me
en behoudt de zege over de geheele
linie. Jou slimmerd.
een mogelijke afwijzing. Ada, die nog
steeds geen vermoeden had van de
bedoelingen van Spengler, kreeg voor
Mathilde en Albert bijzondere belang
rijkheid, omdat zy, zonder dat zij er
zelf iets toe had bijgedragen, de sym
pathie had verworven van een zoo
ernstig man als Spengler was, ja zelfs
tot het brandpunt van al zijn wenschen
en verlangen was geworden. Vooral
Albert betrapte er zichzelf vaak op
dat hij half onbewust Ada in al haar
bewegingen volgde als ze over een
handwerkje gebogen aan de tafel zat
of door de kamer ging om ’t een of
ander werk te verrichten. Zelf leefde
ze in volslagen onbewustheid van dat
alles, evenals een bloem, die zich zacht
laat wiegen op den wind. Wanneer
Ada Mathilde begeleidde, bij voorkeur
liederen van Brahms zong, kwam dat
onbekommerde natuurlijke, die gezonde
jonge zorgeloosheid en zelfbewustheid
ten duidelijkste tot uiting. Zij zong
eenige van deze liederen, waarin de
liefdesmart doorheen tintelt, met haar
frissch© heldere stem zoo geheel af
wijkend van de artistieke bedoeling,
dat het zeer byzonder aandeed, deze
smarte-liederen te hooren zingen door
iemand, die geheel behoed bleef voor
al dat leed, hetwelk de componist in
zijn kunstwerk had willen uitdrukken.
isakbord”, 8*/2
tering G. V. V.
noegen”, 8 uur,
Vergadering,
m, 11 u., Ned.
Laashandelaren,
tig.
Reunie 8 uur,
D. A. P.
ood”, 10 uur^
A. P.
i Woningtoez.,
rstandsconuniB-
v f
aoegen”, 8 uur&
„Arnold Spoel”
art.
geregeld tydig
Ontvangen van
>n, vermakelyk-
dan in ome
PRIJS DER ADVERTENtTëN:
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke^egel meer „0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van i5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte
Cholera.
Uit Konstantinopel wordt aan de
Temps geseind, dat de gezondheidstoe
stand er hier niet op verbetertde
internationale gezondheidscommissie
en de regeering nemen gezamenlijk
krachtig© maatregelen om decholera-
epidemie te stuiten. De Opperste Ge
zondheidsraad heeft Maandag beslo
ten 10,000 T. p. beschikbaar te stellen
voor de bestrijding der cholera. Op
voorstel van de ambassade heeft
de Porte bovendien het plan gevormd
te San Stefano een isoleer-kamp in te
richten en een aantal ontsmetters met
de noodige toestellen naar verschillen
de plaatsen uit te zenden.
Cholera-lijders zijn onder dak ge
bracht in de Aya-Sofia-, de SuleManie-
en de Sultan Ahmed-moskeeënr en in
de verschillende kerken.
De ziekte is het eerst uitgebroken
onder de door ellende en ontbering
uitgeputte troepen, die achter de Tsja-
taldja-linies geconcentreerd waren, en
door vluchtelingen overgebracht naar
Konstantinopel
In het kampement van Mouhakereui,
op slechts enkele K.M. afstands van
het hoofdkwartier van Nazim pasja
te Hademkoj, bezweken reeds op den
eersten dag, dat de ziekte geconsta
teerd werd, 200 soldaten. De lijken
werden inderhaast bij hoopen in een
kuil gestopt, maar geen enkele hygië
nische maatregél werd genomen, uit
vrees, dat ruchtbaar zou worden, dat
een veel gevaarlijker vijand nog dan
de Bulgaren in het Turksche leger
kamp was verschenen. Zoodoende
wera de ziekte niet gestuit en ver
spreidde zij zich met ontzaglyke snel
heid over de twee vleugels van het
Tsjataldjaleger.
Daar zag men elk oogenblik de aan
grijpendste tooneelen. Soldaten vielen
neder met het geweer in de hand.
Vergeefs zag men uit naar geneeshee-
ren en geneesmiddelen, beide waren
ver te zoeken. De arme zieken smeek
ten vergeefs om wat water of citroen
en stierven meestal, zonder dat iemand
naar hen omkeek. De wegen en toe
gangen naar het station waren als be
zaaid met de lijken der ongelukkigen,
die hun laatste krachten hadden by-
lectuur in eengeraapt om zich naar den trein te
3 officieren sleepen, die hen naar Konstantinopel
zou vervoeren. En zy, die zoo geluk
kig waren geweest een plaatsje te ver
overen in de wagons, werden, zoodra
bleek, dat zij aan de gevreesde ziekte
leden, mededoogenloos den wagen uit
geworpen en stierven op den berm van
den dijk, waar zij onbegraven bleven
liggen.
Eerst thans begint men in te zien,
hoezeer men den toestand daardoor
verergerde en worden de lyken met
petroleum begoten en verbrand.
Intusschen is de toestand echter al
zoo verergerd, dat hij ernstig gevaar
oplevert voor de geheele wereld, zoo-
dat reeds door verschillende staten
voorzorgsmaatregelen zijn genomen.
De eischen afgewezen
De Londensche Evening News pu
bliceert een telegram uit Constanti-
nopel, volgens hetwelk de groot-vizier
gistermorgen verklaart heeft aan den
correspondent van de Daily Mail, dat
de eischen der Bulgaren onaanneme
lijk zijn. De oorlog zal voortduren,
tenzij de voorwaarden ingrypend ver-
Hoe weinig artistiek echter Ada’s ge
zang mocht zijn, het had voor den
aandachtig luisterenden Albert juist
door dat contrast een bijzondere be
koring.
Mathilde meende weliswaar, dat het
kind nog niet rijp was voor de liede
ren van Brahms. Als zij de zoete
klacht van die teringlijdster zong
„Immer leiser wird mijn Schlummer”
dan klonk dat als een volmaakte en
geheel geruststellende diagnose ten
gunste van de zangeres, die vooral
den zoo snijdenden kreetwEine andre
wirst du küssen” met zoo’n mate van
zielerust zong, dat men bijna aan Bis
marcks ideaal van onverschilligheid
herinnerd werd. Neen, deze jonge ziel
was nog verwyderd van alle stormen
des levenszij woonde nog in een
waas, waaromheen de jeugdige frisch-
heid en reinheid zoo aanlokkelijk schit
terden, dat zij wel heel spoedig in huw
bare mannen hartstocht zou opwekken,
die den vrede van het kinderlijk ge
moed ruw en gewelddadig zullen sto
ren. Zeldzaam was de verandering die
Ada’s tegenwoordigheid op Albert had.
Hy, die een zoo alledaagsch mensch
was geweest, dat het nieuwe lid der
familie hem in de eerste weken onbe
haaglijk en verdrietig had gestemd,
bemerkt© met verwondering, hoe hij
De Oorlog op den Balkan
Ashmead Bartlett, de correspondent
van de „Daily Telegraph”, seint uit
Tsjataldja van 18 November, via Con-
stanza, dat hij de bevelen van de
gendarmerie, om naar Konstantinopel
terug te keeren, niet opvolgde doch
terugkeerde naar het slagveld, waar
hij opmerkte, dat alle voorgelegen
werken, die de opnamestelling van de
middenlinie vormen, gedurende den
nacht door de Bulgaren waren geno
men deze waren bij zyn aankomst
bezig de hoofdwerken bij Hademköj
te beschieten en enfileerde den linker
vleugel.
Hij hoorde dat de Bulgaarsche in
fanterie te 1 uur in den morgen de
werken genomen had, na een bajonet-
aanval die 45 minuten duurde. De
beide Turksche vleugels waren in ge
vaar te worden afgesneden.
Dezelfde correspondent seint echter
in een telegram uit Konstantinopel
van 20 dezer, dat blijkbaar door den
censor is gewijzigd, dat de Bulgaren
hun tijdelijke stelling te Hademköj
nadeelig achtend en omdat zij zware
verliezen hadden geleden door het
nauwkeurige Turksche vuur, naar
hunne vroegere stellingen terugkeer
den.
De slag bij Monastir.
Over den slag bij Monastir worden,
door Reuter aan de bladen de vol
gende bijzonderheden gemeld
De Turken hadden de bewoners der
'stad gewapend, die de Serviërs aan
vielen, waardoor zij toen niet alleen
groote verliezen leden maar waardoor
hun taak zeer werd bemoeilijkt.
De Servische infanterie speelde in
het gevecht de groot© rol, en overwon
alle hinderpalen. Vaak moest zij tot
aan de borst door hot water waden,
maar zij nam de vijandelijke stellingen
de eene na de andere.
Dinsdag poogden de Turken te ont
snappen naar Orchrida, maar zij kon
den slechts in wanorde vluchten,
achtervolgd door de Servische cava
lerie tot Florina, waarbij zij waar
schijnlijk in handen zullen vallen van
de Grieken, die van Konstantinopel
komen.
De slag werd geleverd over een
lengte van 50 K.M. De Turken deden
wanhopige tegenaanvallen, maar deze
werden af geslagen, en zij moesten
terugtrekken. Volgens de mededeeling
van gevangenen, bedroeg het aantal
Turken 80.000 met 100 kanonnen.
In het hoofdkwartier der Serviërs
worden de Turksche verliezen geschat
op 20.000 dooden en gewonden, in
dezen slag, die een der bloedigste van
den geheelen oorlog mw.
De verliezen der Serviërs zijn even
eens belangrijk.
De correspondent van d|en „Temps”
vertelt in een brief aan zijn blad
waarom de forten rond Kirkkilisse een
mooi stadje van 25,000 inwoners die
men onneembaar achtte, zelfs na een
lang beleg, niet stand hielden en waar
om de Bulgaren, zelfs zonder moeite,
zich van deze sterke stellingen meester
maakten. De Turken hadden al hun
groot geschut uit deze forten overge
bracht naar de Dardanellen, zoodat er
geen enkel stuk van groot kaliber meer
aanwezig was.
Toen de Bulgaren, na een heeten
strijd, waarin aan de zijde der Turken
ook een Duitsch officier, Moritz von
Karl, viel, Ere Kleri veroverd hadden
en ’s avonds den 23en October voor
Kirkkilisse arriveerden, wachtten zij
voorzichtig, zich voorbereidend op
heftigen tegenstand, den volgenden
morgen af. Bovendien had het den
ganschen dag gestortregend en de
troepen waren vermoeid. Maar den-
zelfden avond vertrok Moekhtar pasja,
»rdia”, 8 uur,
rat. Goudsche
Alle Luxe- en Huisii. Artikelen
gaan. In een der Fransche bladen,
n.l. de Figaro, spreekt de hoofdredac
teur daarover zijn groote verbazing
uit. Is men in Europa krankzinnig,
vraagt hij, dat men in een zoo ernstig
door cholera besmette stad matrozen
laat patrouilleeren Moet de ziekte zoo
worden verspreid in geheel Europa?
Is het al niet erg genoeg? Moeten
er nog meer slachtoffers vallen En
de schryver heeft gelijk. Het zou een
ander geval zijn, zoo van regeêrings-
wego al het mogelijke gedaan werd
om de ziekte te stuiten. Maar daar
ontbreekt heel wat aan. Men wil we),
maar het ontbreekt aan de noodige
doortastendheid, aan een goed begrip
van wat er gebeuren moet. En de
internationale gezondheidsraad, die nu
is opgetreden kan zooveel willen doen
als mogelijk is, de regeering zal niet
in staat zijn dat alles uit te voeren.
Moge de vrede spoedig geteokend zijn I
Er zat niet veel voortgang in de
verhouding van Spengler en Ada. De
jongelui hadden elkaar wel al meer
malen, met of zonder- verder gezel
schap, ontmoet, bij de „toevallige”
samenkomst aan het station, die Speng
ler had weten klaar te spelen, en in
de villa van de familie Ammann,
maar er kwam geen voortgang in.
De Ammann’s hadden den indruk, dat
Spengler weerhouden werd door Ada’s
onveranderd terughoudende wijze van
optreden en daardoor niet tot een
nadere verklaring durfde over te gaan.
De nuchtere manier van doen van
dezen knappen Amerikaan pakte echter
vooral Mathilde in. Dat taaie op-een-
afstand blijven, waarin zooveel man.
nelyke trots stak en zoo’n vrees voor
gr
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad150
Idem franco per post1 90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
