STATEN GENERAAL
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
*40ie Staats-loterij.
SPOET
Laatste Berichten
MARKTBERICHTEN.
BURGERLIJKE STAND.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
El fee ten h» adel te Amsterdam
zuidelijk van Monastir verslagen. Den I
4en dag deed het corps van Djavid I
pasja een wanhopige poging om naar I
Ochrid'a door te trekken na een hef- I
tigen strijd aan het Peristeriegebergte, I
waarbij den Turken door de Servische
cavalerie groote verliezen werden toe-
febracht, ontvluchtte zij naar het
'respameer, waar zij zich thans ver
borgen hielden. Fethi pasja trok naar
Resna terug, waar hij door een regi
ment van de divisie Meditsj schitte
rend werd verslagen. Hg zelf viel in
den strijd. De slag bij Monastir speelde
zich af op een terrein van 50 K.M.
breedte en was uiterst bloedig en
verbitterd. Beide tegenstanders streden
met ware doodsverachting. De Servi-
•che troepen bestormden met groote
doodsverachting de Turksche stellin
gen, ondanks het moordend, vuur.
Belg ie.
De gravin van Vlaanderen.
De gravin van Vlaanderen, de moe
der van Koning Albert, lijdt, zoo seint I
Reuter aan het Hbld. uit Brussel, I
sedert twee dagen aan een zware in
fluenza.
Daar de ziekte van ernstigen aard
is geworden zal een cdnsult van ge-
noésheeren plaats hebben.
Gisterochtend kwam plotseling een
/""ongunstige verandering; in den middag
verergerde de toestand nog.
Men achtte de ziekte zoo onrust
barend dat de koning onmiddellijk naar
het paleis van de gravin ontboden
werd. Hij bleef daar een half uur en
besprak den toestand met de behan-
delende geneesheeren. Te zes uur be
zocht de Koning, thans in gezelschap
van de Koningin, de gravin nogmaals.
Do geneesheeren hebben het volgen
de bulletin opgesteld„De toestand
van de gravin van Vlaanderen is nog
steeds ornstig en zonder eenige m^k-
bare wüziging. In de omgeving van de
gravin is men ornstig ongerust."
Kamerverkiezingen in 1913.
Men meldt aan de N. R. Crt. dat
in het diatriot Waalwijk, waar zeer
vele vooretandera van den vrijhandel
worden aangetroffen, het voornomen
beataat, den hoer Zougera van de Poll,
lid der provinciale Staten van Noord-
Brabant, vrij-katholiek en anti-tarief
man, candidaat te stellen.
De ambulancè voor Servië.
Het Vad. verneemt, dot prof. Oet-
ünger reeds uit Belgrado vertrokken
is of op het punt staat te vertrokken
naar Uskjub. Z. H. G. noodigde vier
Hollandsohe dootoren, waaronder de
hh. De Jong en Van Tienhoven, uit,
hein te vergezellen. Een verheugende
onderscheiding voor deNederlandsche
De voorgenomen uitbreiding van I
het korps maréohausséo, tor verbete
ring van het politio-toezicht in de I
nabijheid der groote steden, vond in I
de afdeolingen der Tweede Kamer bij
het onderzoek der Oorlogsbegrooting I
tegenkanting bij enkele leden, die
meenden, dat voor deze taak eerder
de stedelijke politie en, zoo noodig,
de Rijksveldwaoht in aanmerking
kwam.
Andere leden stemden met het plan
in. Wat Den Hang betreft, het bosch
aldaar schijnt des avonds niet veilig
te zijn.
De ambulance van Bulgarije.
In het gebouw van het Roode KruiB
aan do Lange Voorhout te VGraven-
hago waren, zoo meldt de N. Crt.,
gisterochtend te elf uur de leden der
ambulance, die gisteravond naar Bul
garije vertrok, voor het laatst bijeen
tot het in ontvangst nemen van pas
sen, enz.
Dr. Sikemeier, de leider dezer ara-
bnlance sprak de leden als volgt toe
Doctoren, verpleegsters, verplegers
en overig personeel der ambulance,
die over eenige uren naar Bulgnrye
hoopt lo vertrekken, in dit gewichtig
oogenblik, waarop gij allen en ik
zeer zeker niet het minst moor dan
ooit de zware verantwoordelykhoid
gevoelt van do mooilyke en gevaar
volle taak, die gij op u hebt genomen,
heb ik iets tot u te zeggen.
In de allereerste plaats verwacht ik
van u, gedurende uw geheele verblijf
in Buigarge de meest mogelijke sober
heid en eenvoud, zoowel m uw levens
wijze als in uw gedragingen tegen
over de buitenwereld. Laat ons nooit
vergeten, dat wij zijn geroepen door
do Bulgaarsche regeering uitsluitend
om te werken, en dat gij en ik zult
werken, in een land, dat rouwt over-
het verlies van zijn beste zonen.
Welke toekomst ons daar wacht,
weten wij niet. Maar wel weten wy
dat wij zullen aanschouwen toestanden, I
ontzettender dan de menschelijke geest 1
zich kan voorstellen.
De zware diensten, welke van u en I
van mij zullen gevergd worden, zullen I
wij alleen dan kunnen verrichten zóó I
als het een Nederlahdsche ambulance I
betaamt, als wij allen aan dit werken I
I geven het beste wat in ons is, ons I
volkomen wijden aan onze plichten I
met volkomen terzijde stellen van
eigen belangen en eigen wenschen.
Dan, maar ook dan alleen zal deze
I tijd, worden, wat hij worden moet
I de schoonste in ons leven".
De betrokken gezanten zijn door
I hoofdcomitó telegrafisch verzocht, om
I het mogelijke te doen, teneinde de
I ambulance een veilige en gemakke-
I lijke doorreis te verzekeren door Oos-
I tenrijk, welk land mobiliseert, on door
I het oorlog8torrein te Servië.
Teraardebestelling Prof. Ritter.
Men meldt uit Utrecht aan de N.Crt.:
De teraardebestelling van prof. Rit
ter had gistermiddag onder |>vergroote
belangstelling plaats.
Aan de groeve werd gesproken door I
prof. d'Aulnis de Bourouill, namens de I
professoren door ds. Oort namens de I
Remonstrantsche Broederschap en I
RemonBtrantsche Gemeente te Utrecht; I
dïüF prof. De Louter namens het
Curatorium der Remonstr. Broeder
schap door mr. Van Geuns^uit Den
Haag, als vrienddoor ds. «oevers,
uit Rotterdam, uit naam van hon
derden die aan prof. Ritter verplich-
I tingen hadden; door ds. Van Dorp
I uit Egmond, namens vele theologen
aan wier vorming prof. Ritter heeft
I modegowerkt en door don hoer Van
I Schrevon als vriend.
Allen schetsten hot groote verlies
I door prof. RitterB overlijden voor stad
I en Nederland.
De oudste zoon mr. P. H. Ritter,
I uit 's-Gravenhage, dankte voor de
I deelneming.
Militaire berichten.
De „Avondpost" meldt, dat by de
I infanterie eerstdaags een groote pro-
I motie in de hoogero rangen kan wor-
I den togemoet gezien.
Het is den minister van oorlog ge-
I bleken, zoo meldt men aan de „A.v.p."
I dat niet bij alle korpsen op gelijke
I wijze wordt gehapdeld ten opzichte
I van het opleggen van het verbod aan
I militairen om buiten dienst wapenen
I te dragen.
In afwijking van de bestaande voor
schriften, welke binnenkort gewijzigd
zullen worden, is thans door den
minister bepaald, dat aan milita'ren
die, bij overigens goed gedrag I
zich voor de eerste maal sohuldig
maken aan dronkenschap, niet per se
het buiten dienst dragen van hun wa
pen moet worden verboden.
Bij de infanterie ontbreken aan de
voorgeschreven sterkte 12 sergeanten,
14 korporaals-fourier en 776 korpo-
rnals.
Naar aanleiding van hot feit, dat
de genomen proof met het boheer der
i militaire cantines door burgerpersoneel
niet aan de verwachtingen heeft vol
daan, is bepaald dat de thans be
staande toestand omtrent beheer enz.
dier cantines bestendigd wordt.
Tot het verrichten van diensten in
de cantines mogen, met uitzondering
van het personeel der z.g. admini
stratietroepen, geen miliciens worden
bestemd voor eerste oefening onder
de wapenen, terwijl de verkoop van
sterken drank uitsluitend is toegestaan
I in de cantine der onderofficieren, al
leen gedurende enkele uren van den
I dag, to bepalen door den comman-
deerend officier ter plaatse.
6%,-Maanders.
Uit verschillende plaatsen des lands
komen berichten omtrent den slechten
uitslag van de exaraenfe voor de licha
melijke ontwikkeling van jonge lieden,
die in aanmerking willen komen voor
hot instituut der 6%-raaanders. Inde
meeste plaatsen konden zeer weinige
candidaten voldoen en over het alge
meen bleef het resultaat zeer miniem.
Het schijnt, dat bg het onderzoek
de meening heeft voorgezéten, dat i
aan de hoogste eisohen volkomen moest I
worden voldaan en dat niets door de
vingers mocht worden gezien. Het
ziet er dus voor hen, die zich met het
leiden der oefeningen belasten, en ook
met do jongelieden, die zich eraan
onderwerpen, zeer donker uit en als
de instructies voor de examens niet
veranderen loopt het instituut der 6%-
maanders het gevaar eene totale mis
lukking. (Tijd).
De Auteurswet.
De „L. K." schrnftHet komt veel
vuldig voor, bg ae uitvoering van
muzikale werken zioh een agent pre
senteert betaling auteursrecht oischende I
nog vóór de opvoering is aangevangen. I
We herinneren, dat stukken, die men I
reeds op zijn repertoire heeft, nog tot I
1 Nov. 1914 mag uitvoeren zonder I
auteursrechten te betalen.
En voorts verwijzen we naar een I
oordeel der redactie van „De Muziek- I
bode", welke zegt, dat eene beweerde I
onwettige uitvoering niet kan worden 1
j verboden, maar dat eerst na afloop I
van de uitvoering procesverbaal kan I
worden opgemaakt.
Vóór dien tijd heeft geene overtre-
I ding plaats gehad na dien kan de I
I rechter beslissen.
Het blad wijst er ook op, dat de
I muziek-agenten een geldige volmacht
I moeten toonen van den componist of
I den schrijver dat zy als rechthebbenden
I voor hem optreden.
Ommen.
Naar de Nederl. mededeelt, is door
het hoofdbestuur ran de Chr.-Ilist.
Unie telegrafisch mededeeling gedaan
aan het Prov. Bestuur van Overijsel,
èn aan den heer Van Dorland, secre
taris der districts-kiesvereeniging, van
het besluit om bij de verkiezing van
heden den antir. candidaat te steunen.
De heer van Dorland zond aan
„De Standaard"'een ingezonden stuk
waarin hij tot de slotsom komt
lo. dat mr. Bichon niet is een
candidaat tegen het Christelijk Kabi-
I net en derhalve, dat zij, die aan den
heer Bichon hun stem geven, zich niet I
verklaren tegen het Kabinet Heems- I
kerk. I
2o. dat mr. Bichon is een beslist I
man van rechts
3o. dat de hoofdinzet van deze
I verkiezing niet is do Vrijhandel en I
I nog eens de Vrijhandelmr. Bichon I
besprak dit in zijn rede het allerlaatst;
I eerst op de pertinente vraag van mr.
I Vos de Wael (voorzitter v. h. Prov.
Com. der R. K. Kiosvereenigingen)
sprak mr. Bichon zich nader uit.
I De hoofdinzet van deze verkiezing
I is hpt goed recht der C.-H. om een
I eigen candidaat te stellen en het recht,
I dat zij meenen to hebben op den zetol
I in het district Ommen.
De schrijver verzekert, dat dit stuk
I na overleg met mr. Bichon is opge-
I steld en geplaatst. (Ook met zijne
I instemming? mag inen'vragen).
De Std. plafrtst er een niet malsch
stukje onder, waarin hij zegt, den heer
van Dorland verkeerd beoordeeld t$
hebben. Hij is njet valseh, maar een
hals.
„Verbeeld alle socialisten, alle
liberalen, alle radicalen, heel het anti-
Tariefwet-comitó, heel de liberale pers,
kortom alle man van links, zou zich
totaal in mr. Bichon vergist hebben,
en alleen de heer van Dorland zou hier
de ware mensphenkenner zijn
„Wat hij ddn ook tegenspartele, het
j is en blijft bij wat we onmiddellijk
constateerden: Wie voor Bichon stemt,
wil het Kabinet doen vallen
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 25 Nov.
(Vervolg.)
Indische Begrooting.
De Minister van Koloniën ver- I
volgde tot staving van het gesprokene I
dat de subsidie gelijk is, dat in 1905 I
werden opgericht 2 openb. scholen I
Ie kl., 22 idem 2e kl in 1906 1 openb.
I school le kl., 25 idem 2e kl.in 1907 I
1 idem 1 kl. en 10 idem 2e kl.in I
1908 4 idem le kl. en 69 idem 2e kl.,
totaal dus 8 openb. sohoien le kl. en I
126 idem 2e kl., terwijl van 1909 tot
op dit oogenblik zijn opgericht 32 I
openbare scholen le kl. en 331 idem
2e kl.
Er is dus geen enkel recht om te
verwijten dat de regeering het open
baar onderwys drukt ten voordeele
van het zendingsonderwijs.
De heer de Meester repliceerde
I eu verklaarde met instemming te j
I hebben vernomen dat de Minister niet
I zal voeren een partij-politiek, doch
I een Nederlandsche politiek. Het wa#
I spr. aangenaam te vernemen dat nog
[dit zittingjaar een ontwerp bg de
I kamer zal inkomen, tot oprichting van
I een vertegenwoordigend lichaam. Spr.
is het in hoofdzaak eens met de finan-
I cieele politiek van den Minister. Doch
I wel meent spr. ook aan het onderwijs
I meer had kunnen worden gedaan door
I oprichting inlandsche scholen 2e klasse.
Ook kan spr. zich vereenigen met
I de belasting-politiek van den Minister,
I doch hg verklaarde zich tegen de door
I den heer Van Karnebeek geuite mee-
I ning, als zou de inlander ook wel wat
voor de defensie mogen betalen. Spr.
meent dat de belasting eer moet wor
den verlicht dan verzwaard.
Na een nadere uiteenzetting van zijn
meening over de chineezen-opstootjes,
kwam spr. tot het Standaard-driestar
retje, waarin wordt gezegd dat de I
liberalen geld van de Chineezen hebben 1
gekregen voor hun verkiezings-propa-1
ganda. Dit staat volgens spr. aller- I
vast, mogelyk is het bericht wel een I
canard, doch al was dit nu een feit, I
dan ziet spr. daar nog geen enkel I
bezwaar in, daar het Chineesche ras I
in Indië niet tegenover ons staat. I
Spr. begreep niet hoe de heet Loh-1
man zulk een flelen uitval op hem I
had gedaan. Deze zask had spr. alleen I
ter sprake gebracht, omdat de aanlei- I
ding daartoe door den bewusten drie- I
I star was gégeven door den man, die I
in zijn boetenkleed had gestaan in deze
Kamer, juist ter zake van het aan
vaarden van gelden voor de verkie-
zingskas zijner partij. Dat juist hij
daarop moest wijzen kwam spr. aller
vreemdst voor. De driestarschrijver had
I de laatste moeten zijn, om daarover
I de vrijzinnigen lastig te vallen.
Indien men dit geval wil gebruiken
I om daarmee den boer op te gaan, doet
I de heer Lohman er aan mee, dan ver-
I klaarde spr dat er tusschen' hem en
I spr. een groote klove bestaat.
De heer Lohman is tegenwoordig
I voortdnrend in een stemming van
I toorn, dat ia zeer jammer, daar die
I hem de laatwto jaren herhaaldelijk
I parten speelt^
I Spr. ging in tegen het verwijt als
I zou hij hebben gespot met het christen
dom, waar hij het overdoopen van
kinderen aanhaalde. Dit waien feiten
zei spr.
Spr. wilde gaarne den Minister zeg-
nog hoe men aan links over de zending
denkt. De vrijzinnigen staan nog steeds
op het standpunt van Fransen van de
Putte en Cremer.
I Overigens liet spr. zich zeerwaar-
deerend over de zending uit. Maar de
quaestie waar het hier om gaat, kan
niet de instemming hebben der linker-
zijde. Op Soemba en Flores wil men I
de openbare scholen opheffen om ze I
te stellen in handen van de zending. I
Daardoor wordt het idee gevestigd dat I
de zendeling een ambtenaar isy Daar-1
tegen maakt de geheele linkerzijde I
bezwaar.
Uit een schrijven van Mr. v. Deven- I
ter uit Indië van recenten datum blijkt I
dat de oprichting en subsidieeiing van I
zendingsscholen een stillen wrok geeft. I
I Volgens do meening van de heer van I
I Deventer wordt daar govaarlijke brand- I
I stof opgehoopt.
Spr. ging nog verder op deze quaes- I
I tie in, waarna het verdere debat ver- I
I daagd werd tot Woensdagmorgen I
halfelf.
I Verbouwing Binnenlandsche Zaken. I
In de avondzitting welke te 8 uur I
I aanving, werd behandeld de suppletoire I
I begrooting voor den bouw van een I
I nieuw Ministerie van Binnenlandsche
I Zaken.
Door do Commissie van Rapporteurs
I was de volgende motie voorgesteld
I „De Kamer,
„overwegende' dat tegen het ont
worpen plan voor de verbouwing van
het Departement van Binnenlandsche
Zaken onderscheidene bezwaren zijn
geoppprdr zoowel uit historisch en
archeologisch oogpunt, als wegens de
te getipge plaatsruimte, bestemd voor
archiet en bibliotheek en de bedenke
lijke wijze van berging van beide, als
mede wegens het ontnemen van licht
aan het Mauritshuis, enz.;
„is van oordeel, dat dit ontwerp
nader aan een deskundig onderzoek
behoort te worden onderworpen;
„vertrouwt dat van den uitslag van
dit onderzoek aan de Kamer mede
deeling zal worden gedaan
Ben gaat over tot de orde van den
dag."
Na eenige discussie werd deze motie
en het westontwerp z. h. s. aange
nomen.
Een zekere B., gepasporteerd Indisch
militair heeft Zaterdagavond te Schie
dam op zijn schoonzuster geschoten,
toen deze een winkel verliet. De kogel
ging haar dwars door den neus. B.
richtte vervolgens den revolver op
zichzelf, maar bracht zich slechts een
onbeduidend schampschot aan het
hoofd toe.
Hg werd onmiddellijk gegrepen en
in verzekerde bewaring gebracht. De
vrouw werd op het politiebureau ver
bonden.
De dader heeft vroeger een tydlang
bij zijn zuster ingewoond; de liefde
schijnt aan dezen aanslag niet vreemd
te zgn. N- H- Crt.
Te Nieuw-Buinen (gem. Borger) is
aangehouden E. t. H. van L. H.,
die wordt verdacht zioh in den avond
van 18 dezer te hebben sohuldig ge-
maakt aan opzettelijke brandstichting
I in de door haar en haar man bewoonde
woning te Nieuw-Bninen. Zij is in het
huis van bewaring te Assen opge
sloten. N. R. Crt.
Een failliet raadslid.
Aan het Raadslid R v. d. Meulen
te Gorssel was deze week door B. en
W. dier gemeente bericht, in verband
met art. 25, 3e lid der Gemeentewet,
dat hij ten gevolge van zijn failliet
verklaring de beschikking en het be
heer over zijn goederen had verloren
en hij mitsdien mist een der vereisch-
ten voor het Raadslidmaatschap. B.
en W. voegden daarbij de mededee
ling dat zij binnen 8 dagen een nieuwe
Raadsverkiezing zouden uitschrijven
ter vervulling dezer vacture
Naar aanleiding daarvan heeft de
heer Van der Meulen nu een breed
voerig adres aan den Raad van Gorssel
gericht waarin hij deze opvatting van
B. en W. betwist en den Raad ver
zoekt, te besluiten tot handhaving van
I zijn Raadslidmaatschap.
(Zutph. Crt.)
Dezer dagen kocht, naar de N. A.
Ct. meldt, de bekende koopman Dries-
sen, uit Arnhem, op de markt van
den landbouwer R. te Barneveld,
negen kippen, waarvoor de verkooper
een briefje kreeg, waarop de prys en
het aantal kippen stonden vermeld.
Alvorens het geld in oqtvangst te
nemen, plaatste de oneerlijke land
bouwer echter vóór de 9 een 1, zoodat
hij voor 19 kippen uitbetaald kreeg
Weldra werd evenwel het bedrog ge
merkt en deed de koopman aangifte
aan de politie, die den verdachte
arresteerde. Na eerst nog ontkend te
hebben, viel R. weldra door de mand,
waarna procesverbaal tegen hem werd
opgemaakt.
Advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad mr. Ledeboer, nam gisteren
conclusie in de zaak van A. A Van
j W., eigenaar eener hoedenzaak te
Groningen, door de Rechtbank met
vernietiging van oen vonnis van den
kantonrechter te Groningen {veroor
deeld tot 2 boeten van f 5 en een
boete van f 3 wegens het in zijn hoe
denmaaksterswerkplaats arbeid doen
verrichten na 8 uur des avonds door
twee vrouwelijke personen en wegens
I het niet in zgn werkplaats aanwezig
I hebben van een arbeidsregister op
I bedoelde vrouwelijke personen betrek-
I king hebbende.
Aangevoerd was dat do vrouwen
I moesten worden aangemerkt als be-
I stuursters daar zij in het artelier van
I bekl. het toezicht en bestuur uitoefen-
I den over de werksters, op grond van
I welke verdediging :n eersten aaiileg
I door den kantonrechter (e Groningen
I een ontslag van rechtsvervolging was
I uitgesproken.
Adv.-gon. was van oordeel dat als
I hoofd of bestuurster van een bedrijf
moet worden aangemerkt iemand die
niemand boven zich heeft en conclu
deerde hij echter tot vernietiging van
het vonnis en veroordeelde hij den
requirant tot 2 geldboeten van f 50
en twee geldboeten van f3, daar het
feit ten aanzien van 2 personen is
begaan. Vad.
Te Hillegom is het gansche gezin
van den heer Langenier, loodgieter
bestaande uit man, vrouw, en 4 kin-
en een dienstbode, plotseling onge
steld geworden door het gebruik van
minderwaardig vleesch.
De politie werd er van in kennis
festeld' en nam eenige restjes van
at vleesch en een partij bij den
slager H., in de Meerstraat vanwien
het afkomstig was, in beslag. Het
is door een deskundige onderzochten
voor de gezondheid schadelyk geble
ken. Leidsch Dagbl,
De druiven blijven in 't Westland
laag in prijs, Wat nadeelig is voor
de verlate teelt. De vrucht krimpt in
en er vallen heel wat korrels uit, door
dat de druiven in den zomer niet
voldoende gegroeid zijn.
De geheele druiventeelt was dit
jaar teleurstellend voor de kweekers.
Men meldt aan de N. Ort. uit Doe-
tinchem
Een voorloopig onderzoek naar de
vermoedelijken oorzaak van het on-
luk met de I Jselbrug alhier heeft aan
getoond, dat de breuk der as niet
plotseling is geschied, maar daar
van reeds van vroegeren datum is.
Het is haast onbegrijpelijk hoe, gezien
den toestand der as, het ongeluk met
eerder heeft plaats gehad.
Een Koninklijke gift.
Men deelt aan het „Leidsch Dag
blad" mede, dat de door een Rotter-
damsche dame voor het Zeehospitium
te Katwijk\an Zee geschonken gift
f 250.000 bjwraagt.
Een lanil bouwer te Fijnaart, die nog
1000 H.L. aardappelen (eigenheimers)
aan hoopen op het land had liggen,
kwam thans, bij verkoop daarvan, tot
de minder aangename- ontdekking dat
ongeveer 600 H.L. daarvan door het
„kwaad" aaugetast waren.
Bg een drijfjacht, gehouden op hot
buitengoed „Hoenlo" onder Olst, wer
den door 7 geweren niet minder dan
408 stnks wild geschoten. Z. K. H.
Prins Hendrik nam aan deze jacht deel.
Eén drift leverde 100 stuks.
Zw. Ct.
GOUDA, 26 November 1912.
Aanbieding Gebr. E. M. Cohen.
Voor onze lezers en lezeressen wordt
in ons blad van heden aangeboden
voor een geringen prijs, een zeer mooi
voor elk gezinEen boek waar
men Vat aan heeft. Men zie de an-
noncelop blz. 4 onderaan.
Voor de morgen te houden etalage
wedstrijd te Boskoop, uitgeschreven
door de Boskoopsche Winkeliers-Ver-
eeniging, zijn uitgenoodigd als Jury
leden op te treden de firma D. Sam-
som en do heer W. J. van Zanen, alhier.
De Nieuwe Schouwburg.
Het ontwerp van den te bouwen
nieuwen schouwburg lag gisteravond
ter inzage in de Sociëteit „Ons Ge
noegen".
Uit deze teekeningen bleek ons dat
deze schouwburg zal worden gebouwd
op zoodanige Wijze dat alle zitplaatsen
komen in net frönt van het tooneel.
De geheele diepte van het gebouw
beslaat ongeveer 30 meter, waarvan
het tooneel 10 meter zal innemen en
de zaal 20 meter. De breedte van hot
tooneel is aangegeven op 14 meter,
terwijl de zaalbreedte 17 meter zal
btedragen. De zitplaatsen zullen amphi-
theatergewijs worden geplaatst met
twee galerijen. In de zaal zijn gepro
jecteerd voor stalles 76 plaatsen, par
terre 90, zijloge 34 en frontloge 92
plaatsen. De eerste galerij met het am
phitheater biedt ruimte voor 378 zit
plaatsen, terwijl op de 2e galerij c.a.
200 plaatsen zullen worden gemaakt.
Naar berekening zal het totaal aantal
zitplaatsen 900 bedragen.
Het ligt in de bedoeling dat voor
alle zitplaatsen klapstoelen zullen wor
den gebruikt, behalve voor do 2e
galerij, waar banken zullen komen. De
indeefing van de zaal is er op bere
kend, dat van alle plaatsen goed kan
worden gezien, wat op het tooneel
voopvalt.
Voor het tooneel is een orkestruimte
aangegeven, welke door een afzonder
lijke in- en uitgang door de orkest
leden kan worden bereikt, zoodat het
plaatsnemen van hen niet de minste
stoornis in de zaal behoeft teweeg te
brengen. Deze deuren geven toegang
tot corridors onder en terzijde van het
tooneel, waar ook volgens het ont
werp ter eene zijde kleedkamers en
ter andere zijde requisieten- en decor
kamers zullen komen.
De ingang van het gebouw zal
komen in den tuin der Sociëteit en
zal toegang geven tot een ruime ves
tibule, vanwaar direct een tweetal
flinke lokaliteiten kannen worden be
reikt, welke voor garderobe zullen
worden ingericht Deze ingang geeft
toegang zoowel tot het benedenge
deelte der zaal, als wel door direct
daarop staande trappen tot.de eerste
en tweede galerij. Aangezien de zaal
hoog ligt doordat de orkest-ruimte in
de diepte wordt ingebouwd, is onder
de zaal nog magazijnruimte beschik
baar, welke voor verschillende doel
einden kan worden gebruikt.
Btet ligt in de bedoeling om de ver
warming, hetzij van onder de zaal,
hetzg van terzijde van de orkestruimte
te regelen.
Zooals reeds vroeger is gemeld zal
de nieuwe schouwburg worden ge
bouwd tegen de zaal „Kunstmin",
welke zaal bij groote tooneeluitvoerin-
gen of concerten in den schouwburg
zal worden ingericht tot foyer, welke
dan met den schouwburg wordt ver
bonden door een corridor ter plaatse,
waar thans links van het tooneel van
„Kunstmin" kleedkamers zijn, welke
znllen verdwijnen. Deze kleedkamers
zgn dan ook niet meer noodig, daar
op de teekening van het tooneel van
den schouwburg 20 kleedkamers zijn
aangegeven, welke gebouwd zullen
worden ter weerszijden daarvan, vijf
boven elkaar.
Teneinde het bovengedeelte van
den schouwburg te kunnen bereiken
en werkzaamheden te kunnen ver
richten boven het tooneel, zal van
achter het tooneel een groote trap
worden gebouwd, waai mede het ge
heele bovenste deel yan het gebouw
kan worden bereikt.
Met het oog op de kosten zal het
gebouw uiterlijk een eenvoudig aan
zien krijgen. Het amphitheater-ge-
deelte en de eerste galerij, alsook de
tweede galerij zullen een betonnen
vloer hebben, welke door pilasters
zullen worden geschraagd.
Het bovenstaande moge eenigszins
eèn kijk geven, hoe het bestuur der
Sociëteit zich voorstelt den schouw
burg te bouwen. Naar het ons voor
komt zal het een schouwburg worden,
die menige gemeente aan Gouda be
nijden zal.
Sociëteit „Ons Genoegen".
Gisterenavond had in de Sociëteit
„Ons Genoegen" de jaarlijksche verga
dering plaats. Tot commissie-leden be
last met het nazien der rekening en
verantwoording over het Societeitsjaar
1912/1913 werden benoemd de heeren
I. van Dantzig, R. Moerkerk en N. A.
van der Ree.
De aftredende leden der Commissie
belast met de leestafel werden her
kozen.
Het voorstel van het Bestuur tot het
aangaan eener leeniug groot f 10000.—
onder tweede hypothecair verband van
de onroerende goederen der Sociëteit,
werd goedgekeurd!
Daarna werden uitgeloot de vol-
'gende obligatiën der electriciteits-
leening van 1910n°. 89 met f 40
n08. 64 en 104 elk met f 32.50 n°8. 100,
120, 55, 21, 143, 49 en 47 elk met
f 27.50.
Ten slotte werd Overgegaan tot ver
koop van tijdschriften en nieuwspa
pieren.
De teekening van de nieuwe schouw
burg werd voor de aanwezigen door
den voorzitter nader toegelicht, waarna
de vergadering werd gesloten.
Het Elmira-stelsel.
Gisterenavond sprak in de kleine
zaal der Sociëteit de Róunie de heor
D. de Olercq van Bloemondaal, voor
de afd. Gouda van den Ned. Bond
voor Vrouwenkiesrecht over 'het El
mira-stelsel, een methode van behan
deling van gevangenen, waardoor men
trachten wil cjë misdadigen van de
maatschappij 'te vervormen tot maat
schappelijk goede men8chen.
De spreker ging uit van het stand
punt, dat waar de misdadigers tot
lange jaren gevangenisstraf werden
veroordeeld, het verblijf in de cel hen
niet beter, in vele gevallen slechter
maakt, hetwelk blijkt uit de misdrijven,
die bij herhaling worden gepleegd.
Spr. gaf als zijn meening te kennen
dat door de 'behapdeling in de gevan
genissen de gevangenen worden ver
stompt en daardoor vaak van kwaad
tot erger vervallen.
In Amerika bestaat nu het Elmira-
stelsel, hetwelk spr. warm aanbeval.
De stichting van dit stelsel, dat
wordt toegepast in eenige staten van
Amerika is te danken aan den thans
85-jarigen Broadway, die zooveel idea
lisme bezat, dat hij ondanks de be
spottingen waaraan hij blootstond, zijn
systeem heeft doorgezet en gehand
haafd, met Succes, waardoor hg velen
tot steun is geweest en de maatschap
pij een weldaad heeft bewezen, door
haar te verlossen van dikwijls gevaar
lijke individuen en baar daarvoor goe
de menschen in de plaats te geven.
Spr. verklaarde de inrichting der
gebouwen, waar dit stelsel wordt toe
gepast. Daar zijn alle mogelijke be-
dnjven en werkzaamheden van aller
lei aard te leeren voor die menschen,
zoodat zij, wanneer hun straftgd om
is of liever gezegd, wanneer zij gene
zen zijn van hun drang tot het doen
van onmaatschappelijke daden, welke
spr. toeschreef aan erfelijkheid en aan
bijzondere omstandigheden vaak, in
staat zgn voor ziohzelf te zorgen.
De ontslagenen uit de Elmira-in-
richtingen vinden gretig plaatsing bij
verschillende werkgever», omdat be
wezen is dat die menschen waarde
hebben in de maatschappij.
De toestand zooals die hier te lande
heerscht, schetste spr. als niterst on
ongelukkig. Een ontslagen gevangene
kan hier met de grootste moeite, on
danks het pogen van verschillende
vereenigingen, geplaatst worden.
Spr. staafde zijn bei oog met uit
spraken van psychiaters en statistie
ken, door de Elmira-inrichtingen ge
publiceerd.
Het gesprokene werd later door een
aantal lantaarnplaatjes verduidelijkt.
Van 3e gelegenheid tot vragen stel
len werd door geen der niet-talrgke
aanwezigen gebruik gemaakt.
Met een woord van dank aan den
heer de Cleroq werd de vergadering
daarop door de presidente Mej. N.
Bonte gesloten.
Bij K. B. is aan mejuffrouw C. C.
E. Odufré, geboren te Neuilly sur
Seine ^Frankrijk), vergunning ver
leend tot het geven van lager onder
wijs, mits zij overigens aan de daar
toe bij de wet gevorderde vereischte
voldoe. (St.-Ot.)
Bergambacht. Door het bestuur
van de vereeniging „Werkverschaf
fing" alhier, is een partij'oud eiken
hout aangekocht, om dit in den nade
renden winter door werklooze inge
zetenen te laten verwerken tot kachel
blokjes.
In de vorige week is een aan
vang gemaakt om de wetering naast
den Kerkweg alhier, welke door de
verzakking der spoorbaan geheel dicht
was geraakt, weder bevaarbaar te
maken.
l8t0Kl. Trekking v. Dinsdag 26 Nov.
No. 17893 f 20.000.
6365 f 5000.
13179 f 2000.
14875 f 1000.
6398 en 7563 ieder f 400.
9388 f 200.
7347, 7667 en 20156 iede f 100.
Prgzen van f 20.
79 140 H0 221 86 flfl 008 91 80 89 3ö 49 76 00 401 14 81
t« 520 i» 40 90 0ÜO 88 04 84 70H 815 19 40 080
1013 14 1118 62 70 1346 1337 61 144H 1608 42 91 1016 73
HO 178-2 52 03 1802 61 1933 82
3011 68 78 88 2188 60 2223 88 tt) 94 3828 47 65 78 88
2414 00 48 2536 43 81 85 3618 «4 86 2780 70 2817 18
2966 06
301& 28 79 85 8109 11 8209 78 8601 10 63 84 8681 8642 66
3786 64 73 8814 88 82 80 8913 14 48 64
4087 52 4138 88 06 72 89 96 4203 4855 80 4401 4609 27
4612 19 60 4705 08 4827 67 88 4946 48 50
6076 5137 00 5338 50 60 6806 8 21 50 6481 60 60 05 5542
78 88 5605 75 5736 88 5868 76 70 5005
6000 56 58 6357 70 «100 41 8406 81 80 6526 00 91 6000
6760 14 27 05 6806 77 83 0683
7067 7157 7281 44 80 «4 7800 17 7418 68 72 7581 7021 84
72 7760 7822 7954
8046 06 8120 87 50 01.8204 8484 8505 11 21 84 8004 10
8743 02 72 8802 81 07 8029 78 89
9072 07 0114 47 61 58 01 0200 15 85 67 77 0878 04 0404
81 48 85 9610 40 67 0043 67 0714 B4 8816 08 9956 70 76
79 81
10061 84 49 10110 90 56 89 10200 83 10624 82 97 10441 48
10587 10606 40 82 10720 60 97 79 88 10850 BB 10005 8
29
11060 11118 80 50 11370 81 11902 06 81 11435 68 86 71
11564 97 11627 66 84 11718 96 68 11834 64
12116 12280 128-28 02 64 86 19500 28 85 12604 10 21 41 64
88 12700 12870 77 90 12902 80 57
10000 25 61 73 86 18157 18218 50 00 13809 40 50 18407
18583 83 00 68 70 18668 80 18789 02 18830 41 58 73
18018 21 79 ,l
14000 82 14215 14337 14500 0 li«» 22 70 14702 14887 47
16500 76"98 15014 5
17019 94 17237 17888 51 00 66 79 17528 17002 81 17743 74
17806288*91 17988 i
18005 i tó 118104 25 189tó 54 86 01 18458 18544 61 71
18001 51 18720 88 18805 18983
19006 43 58 10156 01 85 10206 19898 19443 21 19535 10610
19788 10814 80 00 10000 70
20044 10 76 20185 20231 52 82 20810 13 20446 70 81 9C
30657,20702 6 26 20858 56
l,to Klasse l8t0 Ltygjt, No. 10560 m.z1
10580.
De Haagsche Zwelm- en Poloclub
zal op 29 November a. s. des avonds
in de overdekte Zwem- on Badinrich
ting aan de Mauritskade te 's-Graven
hage, ter gelegenheid van haar één
jarig bestaan, zwemwedstrijden hou
den, waaraan ook de Goudsche Zwem
club zal medewerken.
Op het programma komen voor
Waterpolo-wedstrijdjtüsschenjde^eerste
zeventallen der Rotterdamsche en
Haarlemsche Zwemclubs Waterpolo-
wedstrgd tusschen de eerste zeven
tallen der Gondsche en Haagsche
ZwemclubsGecostumeerd hindernis-
zwemmen door leden der H. Z. C.
40 M borstzwemmen en daarna 40 M.
rngzwemmen tusschen leden der Goud-
sche-, Haagsche-, Haarlemsche- en
Rotterdamsche Zwemclubs, waarna de
beslissingswedstrijden zullen plaats
hebben.
De prijsuitdeeling zal geschieden
door den voorzitter Van den Ned.
Zwembond, den heer W. E. Bredius
W.Ezn.
Het programma dat met eenige
portretten is versierd, vermeldt dat aan
prijzen medailles zgn uitgeloofd.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van heden.
Indische Begrooting.
De Kamer zette de behandeling der
Indische Begrooting heden te halfelf
voort.
De heer Roessingh (u.l.) voerde
thans eerst het woord nadat hij gehoor
wilde geven aan den minister aan de
linkerzijde om te getuigen van hun
houding ten aanzien van de zending.
Spr. volgde met belangstelling het
werk der zending. Bij de oprichting
van het zendingsgenootschap gaven
ook de vrgzinnigen blijk van hun sym
pathie. Echter bracht de strgd
in de kerkgenootschappen scheiding in
het genootschap. Een bepaalde groep
wilde beslist een confessioneel karakter
daaraan geven. De dnbbele zending in
de Minahassa werd eveneens door de
vrijzinnigen afgekeurd. Van coalitie
tnsschen Roomschen en Orthodoxen
is daar geen sprake, en wat moet het
volk er van donken, dat twee groepen
op zeer verschillende wijze het zelfde
Christendom willen brengen. Men is
te Leiden begonnen met een vrijzin
nige school voor de zending. En deze
•ast zioh aan bg het werk van den
Staat door het geven van goed onder
wijs! Op die wijze kan de Staat mee
werken aan het zendingswerk,^taats-
zendingswerk.
De heer H u ge n h o 11 s (s.d.) repli
ceerde.
De heer V a n V 1 ij m e n (r.k.) wilde
met onkele woorden verklaren dat hij
zioh in veel opzichten kan aansluiten
bij het door den heer Van Karnebeek
gesprokene.
De heer Soheurer (a.r.) repli
ceerde.
De hoer Bos(v.d.) zeide dat hg wel
gelijk van meening was dat een
goede verstandhouding moest worden
bewaard tusschen Regeering en Zen»
ding.
De vergadering duurt voort.)
De oorlog op den Balkan.
Tegenspraak.
Keulen, 23 Nov. De KöH» Zeiting
protesteert tegen de berichten uit
Constantinopel in den vreemde gepu
bliceerd en volgons welke Duitsehland
door zijn consuls Turkije tot verzet
zou prikkelen.' Het is buiten twyfel,
meent het blad, dat de leden van de
Duitsche ambassade te Constantinopel
zorgvuldig blijven binnen de grenzen
die hun door hun plicht worden ge
steld en die de neutraliteit eischt.
Verzet tegen den oorlog.
Weenen, 25 Nov. Slavische mani
festaties hebben telkenmale plaats.
Hedenochtend trok een stoet van wel
honderd jongelieden, allen Slaven uit
het Zuiden, die hier verblijven en voor
het meerendeel studeeren |er aan do
hoogere scholen, naar de Universiteit.
Zij protesteeren tegen den oorlog. Een
detachement politie dreef hen uiteen.
Vier personen werden gearrosteerd en
naar de rechtbank geleid.
De vredesonderhandelingen.
Konbtanttnopel, 26 Nov. Een of
ficieus telegram zegt dat de bijeen
komst der gevolmachtigden zich be
perkte tot een eenvoudige ontmoeting.
Het Roode Kruis.
Bij het Hoofdcomitó van het Roode
Kruis te 's Gravenhage is het volgend
telegram ontvangen
„Aangekomen aan boord Gelderland.
Alles wel".
Langbeek.
Nieuwe pantserschepen.
Volgens de „Standaard" heeft het
Engelsche gouvernement twee nieuwe
pantser-turbries besteld van 27000 ton,
die nog meer geld zullen kosten dan
ooit te voren.
Hofberichten.
De Vorstin van Bentheim zuBter van
H. M. de koningin-Moeder is na een
verblijf van een week inde Residen
tie hedenmiddag naar Steinfurt ver
trokken.
Z. K. H. Prins Hendrik zal Zaterdag
a. s. van het Loo naar Weimar ver
trekken en daar enkele dagen ver-
big ven.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
43, 2e 40 en 3e 33 cent per half kilo.
Magere Ossen, Melkvee en Vaar-
koeien red. aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
lste kw. 33, 2e 30, 3e 26 cent per
half kilo.
Stieren red. aanvoer lste kw.«35,
2de kw. 31, 3de kw. 27 cent per half
kilo.
Oraskahreren redel. aangevoerd.
Handel in vet Vee le kwaliteit
goed, mindere soorten traag on moei
lijk verkoopbaar, Stieren lager in prgs,
Vette Kalveren duur. Op de mageren-
markt had de handel een gewoon
verloop.
GEBOREN 23, Nov. Wilhalmina,
ouders L. Houdijk en A. Hogendoorn.
24. Adriana, ouders J. Tuiloo en
R. Wildschut. Maria, ouders J. A,
Rietkerk en C. Castelnn.
OVERLEDEN23 Nov. P. J. Leef-
lang 4 j. 24. J. van Krimpen, 87
j. C. Zorg, wed. van A. Okkers
83 jaar.
van het Koninklgk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 772.6 te
Horta laagste stand 728.7 te Malin-
head.
Verwachting tot den volgenden dag
Stormachtig later tijdelijk afnemen
de zuidelijke tot zuidwestelijke wind,
betrokken tot zwaarbewolkt, regen
buien, zelfde temperatuur.
26 NOV. 1912.
Vorige
Koer».
78%,
Koere va»
heden.
78»/16
83 V,
Staatsieenineen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oö8tenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pot. 83'
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet. 62'/,g
Russische Obl. 1906
5 Dot. 99%
ld. Obl. (Gr. Russisch©
Spw.inij.) 1898 4 pet. 887/a
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet. 927/i«
ld Obligatie 6e Emis
sie 4 pet 84 Vj
Japan. Obl. 1899 4 pet. 82 Vj
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 6 pet. 46%
Brazilië. Funding Lee- 183 /2
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet. 82%
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet. 69
Bank- en Crediet-Instel-
llngen.
Ned. Bankaandeelen 215Va
Industr Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. O. v. A. Ö87/,
Id .Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand! 78%
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A. 26%
S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand. 74
K«l. Crediet Instelt, en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" Aand. 190
Jav. Cultuur Mij. Aand. 270
Nod. Handel-Mij. C.v.A 189%!
Mijnbouw Mij en.
Ketahoen" Mgnbouw
Mg. Gew. Aand. 33
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand. 236
Great Oobar Aand. 87
Petrolenm-Ondern
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. öew. A. 161 f/i
Kon.Ned. My.totExpl.
v.Petr.Bronn. C.v.A 543%'
„Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A 525
Scheepvaart lyen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand. 190
8toomvaart-My. „Zee
land" Preferente A. 119%
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A. ö1/,
Tabak-Ondernemingen
Bindjey Tabak Mij. A. 86
Diverseu
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand. 3%
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand. 10l%^
spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmij. Aand. 88%
Mij. t. Expl. v. Staat»- j
spoorwegen Aand. 94%
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet. 637%
Warschau-Weenen
Spoorwegmg. Aand. 186%
dito dito Act. de Jouiss. 86%
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet. 99%,4
Erie Spoor weg-My.
Gew. Aand. 3§%
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A. 170%,
Wabash Gew. Aand. 4%
Premieleenlngen.
Amsterdam Aand. 3 pet 101
Hongarge. Thei. »-Re-
gmirnngs-Ges. 4 pet. 146%,
GELDKOERS.
"Prolongatie 4 pCt.
Nat. Staatss, en Buitenl. stil, Mijnen
zwak, Rubbers geen omzet, Ameri
kanen tamelijk vast, Petroleum weinig
omzet, Tabakken flauw, Culturen stil.
T -TPaVn Tr
