Ingezonden Mededeelingen.
STATEN OENERAAL
Gemengde Berichten.
Rechtszaken.
Stadsnieuws.
TOONB.BL
SPOET
I matste' Heriohten.
Telegrafisch Weerbericht
-
-
-
Qfficieele Prijscourant
VA frrtf ii li a ml el ic A nis ter dam
In verband biermede zal op 3l de
cember 1913 do Merkenwet ook gel
den voor allo ingeschreven morkon,
welke bevatten, zij het ook met een
geringe afwijking, den naam of het
onderscheidingstekken van „Het Roode
Kruis", ook genaamd „het Kruis van
Genèvo".
Vertraging van douaneformaliteiten.
Door den handel werd, wordt uit
Gennep aan De Tel. gemeld, bij de
Duitsche douane-autoriteiten geklaagd
over de langzaamheid, waarmede de
uit Nederland komende vaartuigen op
den Rijn bij Emmerik werden gevisi
teerd, waarop werd geantwoord, dat
wegens het zoo overstelpend drukke
verkeer aan de douanekantoren hulp
personeel is toegevoegd, doch dat de
schuld dor vertraging grootendeels bij
de bolanghebbonde expediteuren zelf
ligt, daar soms bij één sleep verschil
lende expediteuren betrokken zijn, die
niet steeds allon tijdig ter plaatso'zijn,
oirr de noodigo aangiften te doen,
zoodat een betere samenwerking wen-
8chelyk ia. Voorts is een verscherpte
visitatie der vaartuigen noodig geble
ken door de vele gevallen van fraude,
door het scheepspersoneel.gepleegd en
te Emmerik geconstateerd (men be
weert, sodert April jl. ruim 200). Hier
door duurt het onderzoek langer dan
vroeger, waarom den scheepvaarton-
dernemingen wordt aangeraden hier
tegen afdoende maatregelen te nomen.
Een wetsontwerp tot uitbreiding
van de Ongevallenwet tot de zeelieden
en, de zoovjsschers zal de Kamer bin
nen enkele weken bereiken.
Over de uitbreiding van de verze
kering tot den landbouw zijn denk
beelden uitgewerkt, die ochtor nog
niet in zoodanigon vorm verkeeren,
dat zy aan de Kamer kunnen worden
(Rotterd.)
Christelijk Sociale Partij.
De N. Gron. Ot. deelt mede, dat mr. dr.
A. van de Laar te Gendringeu en ds.
C, W. Coolsma te Groningen onder
scheidenlijk tot voorzitter en secrotaris
van de Christelijke Hoqiale Partij be
noemd zijn.
Kamerverkiezingen 1913.
De centrale vrijzinnige kiesvereni
ging in het kiesdistrict Franeker heeft
met olgemeene stemmen tot Kamer-
candidaat gekozen don heer W. J. C.
van Santen, propagandist van de
Liberale Unie en hoofdredacteur van
de „Goesohe Courant", wonende te
Goes. De heer van Santen heeft de
oandidatuur aanvaard.
N.-Crt.
Volgens de „Goesohe Ct." is de met
den dag grooter wordende verwarring
in de coalitie oorzaak, dat de heer De
Savornin Lohman zich opnieuw in
het district Goes besohikbaar zal stellen.
Indien hjj bedankte, zou er in het
district een stryd ontbranden lusschen
de kerkelyken. Tal van leden der Ned.
Herv. Kerk zyn niet te vinden voor
een anti-rev. candidaat.
Artikel 171 der Grondwet.
In hot Oranjehotel te Leeuwarden
werd gisteren onder leiding van dr. H.
van Eyck van Heslinga, predikant te
Berlikum een vergadering gehoudon
van Christelyk-Historische Kiesver-
eenigingen in Friesland. Doel was
gedaohtenwisseling over art. 171 dor
Grondwet.
De voorzitter loide de besprekingen
over het hoofdonderwerp in. Na de
bekende voorgestelde wijzingen te heb
bon besprokou, kwam Bpr. tot de vol
gend9 conclusie
1°, Practische juridische bezwaren
verzotten zich tegen de voorgestelde
wijzigingen en maken deze onaanne
melijk.
2°. Historische civiel-iuridischegron
den. van uit den tijd dor Hervorming
dateerend en tot heden voortdurend,
benevens prineipieele gronden geven
do Herv. Kerk recht op uitkeeringen
van rechtsweg© en op vermeerdering
en verhooging daarvan
3°. Omzetting van die uitkeeringen
op grond van dat recht aan die kerk
verzekerd in subsidie van datzelfde
bedrag staat gelyk mot loooheniug
daarvan.
4°. Behalvo do blijvende erkenning
daarvan is de vermeerdering en yer-
hooging der uitkeering overeenkomstig
do behoeften gewenscht.
5°. Dat sedert 1815 gesubsidieerde
kerken hebben historische en prinei
pieele rechten op uitkeering van ryks-
wege, wat eerstgenoemde rechten he-
treft van genoemd jaar af.
6°. Verhooging of verlaging dier
uitkeeringen dient plaats te hebb'en
v —iet naar stjjgiug of daling van 't
ajelental, maar naar gebleken behoef-
7°. De Geref: kerken hebben recht
op uitkeering van Rijkswege op prin
eipieele en billykhoidsgronden.
8°. Kerken die niet bestaan, heb
ben geen rechten op uitkeering.
Vad.
Tegen de Tariefwet.
Door de Imjporteurs van Hout en
eigenaren van Stoomhoutzagerijen, N.
V. Houthandel v.h. William Pont,
Zaandam, Houthandel v.h, Altuis Co,
Amsterdam, Houthandel v.h. Bonte^
koning A Ankes, Amsterdam, J. Boot
A Co, Amsterdam, J. Van Wesaem
Co, Zaandam, N. V. Houthandel v.h. G.
Alberts Lijn A Co, Middelburg en J.
Dekker Jzn., Zaandam is aan de
Tweede Kamer een gedocumenteerd
adres ingediend, waarin wordt gewezen
op de enorme nadoelen, dio zullen
voortvloeien indien het hout by invoer
wordt belast met f 0.50 per kub Meter
Na een uifceonzotting der vele be
zwaren zegt het adres ten slotte dat,
waar het nier geldt oen groot stapel
artikel van betrekkelijk geringe waar-
do, maatregelen van fiscalen aard niet
alleen van nadeelingen invloed zullen
zijn bij het afdoen van zaken, doch
ook een blijvende verhooging van den
verkoopprijs zullen' tengevolge hebben.
De Hoefijzer-correspondent van het
Hbld. schrijft:
Het gouden vijfje.
Minister Kolkman was zoo vrien
delijk. heden eenigo van do nieuwe
gouden vijfguldenstukkon in do Kamor
en ook op de perstribune ter bctzich-
tiging te doen circuleoren. Het nieuwe
geldstukje is niet, zooals hot nieuwo
stuivertje, van een gansch andere op
vatting dan onzo tot nu toe gebrui
kelijke munten. Het is, zoowel wat
vóór- als wat achterzijde belangt, ge
heel ontworpen naar het voorbeeld
van onze gouden tientjesbeeltenis van
de Koningin (mot randschrift) aan de
voorzijde, Nederlandsch wapen met
waarde-aanduiding en randschrift aan
do keerzijde. De beeldenaar is fijn on
hier en daar wel gevoelig gemodel
leerd, doch het relief is uiterst gering,
wat, naar wij vreezen, spoedig afslij
ten en vervagen4engovolge zal hebben.
Wat. de grootte betreft komt het
gouden vijfje het kwartje het meest
naby. Zóó zelfs dat wij niet geheel
gerust zijn omtrent de mogelijkheid,
dat nu weer dit geldstukje in 't donker
wel eens voor een kwartje zal worden
uitgegeven. Het is immers zelfs wol
eens gebeurd, dat een gouden tientje
werd uitgegeven voor een 2%-cent-
stuk. En aie tweo verschillen toch
nog heol wat meer in grootte dan het
ouden vjjfje en het kwartje zullen
oen.
Vyf gulden met een kwartje te ver
warrenHet ware nog heel wat erger
dan de vyf-cents-vorgissingen waar
voor het ronde stuivertje is veroor
deeld.
De Christelijk-Historischen en de
politieke toestand.
Gisterenavond sprak Dr. M. Schok
king Predikant te Leiden, teChariois
in een openbare vergadering over „de
Christelijk-Historischen en de politieke
toestand".
Uit het verslag dat wjj daarvan
lazen in het „Vad." knippen wy het
volgende, dat verband houdt met de
houding dier partij in het coalitie
verband, sulks naar aanleiding van
het geval-Orameiv
De bijzondere beteekenis welke aan
de verkiezing te Ommen gehecht
wordt, staat in verband met de plaats
welke de Christelijk-Historischen in
nemen.
„De Christelijk-HUtorische groep
maakt deel uit van de coalitie waarin
ook de antirevolutionnairen en katho
lieken zijn begrepen. Men kan echter
niet zeggen dat die coalitie voor al de
groepen dezelfde beteekenis heeft. Al
hebben we het onderwys als nlgemeene
politiek, toch moet men ook met an
dere zaken rekoning houden. Waren
al die groopen even groot, de betee
kenis zou voor allen dezelfde zijn,
maar de Christelijk-Historischon is de
kleinste van allen en zy vertegen
woordigt ook het kleinst de rechter
zijde in de Kamer. Dat is voor do
Christelyk-Historische groep niet ge
makkelijk. Hy moet niet vergeten dat
hy de minderheid in de ooalitie uit
maakt.
„Voor een deel hebben de Christel jjk-
Historischen dat aan zichzelf te wjjten.
Zij die het politieke beeld willen zien,
moeten niet alleen het oog vestigen op
de regeering die op den zetel zit, op
do Kamer of de Staatsoourant, maar
ook op wat in de pers gezegd wordt,
die den weerklank weergeeft van
publieke oordeel.
„Bij de Christelijk-Historischen wordt
niet aqo'n onvoorwaardeljj ke liefde voor
de ooalitie gevonden als bjj de beide
andere groepen iets wat wel degelyk
van belang is in het oog te bonden.
Er is in de coalitie meer overeenstem
ming op verschillende punten dan
eenheid.
,Wat de Christelijk-Historischen be
treft, kan nimmer vergeten worden
dat tusschen hen en de katholieken
toch altijd de hervorming een plaats
blijft innemen. En tegenover de anti
revolutionnairen bestaat 't bezwaar
tegen het steeds op den voorgrond
schuiven „Christelijk" zooals steeds te
spreken van „Christelijk" bewind en
zoo meer"
Ontbinding Bocialistenbond.
De Klok, het officieel orgaan van
den Socialisten bond, onderredactie vpn
de heeren v. d. Zwaag en Havers,
acht naar de Tel. meldt den tijd
gekomen om den bond te optbinden,
die een kwijnend bestaan voortsleept
zonder kans op verbetering.
Men meldt ons:
De Directie der Grands Magasins
du Bazar de la Paix WAREN
HUIS te VGravonhage heeft de
eer haar talrijke en getrouwe klan
ten mede te doelen, dat de maga
zijnen op Zondag 1 December ge
sloten zullen zijn.
Dit jaar, moor nog „dan de voor
gaande jaren, zijn allerlei artikelen,
geschikt voor St. Nicolaas-geschen-
ken, op uitgebreider schaal uitge
stald, zoodat de voel grootere keuzo
nog gemakkelijker te overzien is.
Zoo is ook hot aantal bedionden
belangrijk uitgebreid, om de be
diening te kunnen bespoedigen en
vergemakkelijken.
De Directie hoopt, dat hare steeds
welwillende klanten van hun kant,
voor zoover hot in hun macht is,
hunne inkoopen in de morgenuren
zullen komen doen, ten einde het
verkoopend- en expeditiepersoneel
niet te veel met werk te belasten,
daar dit hot in dezen tijd todh meer
dan druk heeft.
De Directie moet tot haar leed
wezen het publiek berichten, dat zij
na 2 uur geen kinderwagens noch
fietsen in hare magazijnen kan toe
laten.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 28 Nov.
(Vervolg.)
Indische Begrooting.
De heer Lohnmn (c.h.) sprak als
zijn raeening uit dat het verkeerd was
dat de meezere opbrengst van de
hoofdgelden, door de afschaffing der
heorendiensten verkregen, in de Rijks
kas wordt gestort inplaats van deze aan
tewenden ten voordeele van de kolonie.
De heer do M e e s t e r, die aan
vankelijk dezelfde bezwaren heeft ge
had, is daarvan teruggekomen omdat
het hem onmogelijk is gebleken deze
meerdere ontvangsten naar billijkheid
Sver de verschillende gewesten te ver-
eelen.
De Minister van Koloniën
deed uitkomen dat Indië een derge
lijke regeling heeft gewenscht. Bo
vendien zyn de hoofdgelden lang niet
zoo drukkend als de heerendiensten
waren en iB het niet uitgesloten dat
deze4 gelden de gewesten ten goede
komen.
De heer V e r h e y sprak als zijn
meening uit waar het onderwijs zoo
ontzaggelijk veel geld kost, waartegen
hy op zich zelf geen bezwaar heeft,
er toch wel iets meer mocht worden
gedaan voor het vakonderwijs, w. o.
ook do opleiding tot officier. Ook zou
spr. de Indische H. B. S. prefereeren
boven de school M.UX.O. Uitbreiding
van de 2e klasse lagere scholen achtte
spr. ook gewenscht.
Do openbare scholen zijn veel beter
dan de bijzondere, waarom spr. daarop
de aandacht vestigde in verband met
de te verleenen subsidie.
Een beredeneerd verslag, van den
toestand van het onderwij^ in Ned.
Indie zon zeer gewenscht zijn.
De heef Scheurer(a.r.)bepleitte
reorgauisatie van het Indisch onder
wijs in dier voege dat het diploma
van de dokter djawa-school te Bata
via den bezitter zou vrüstellen van alle
examens in Nederland, behalve van
het practisch arts-examen.
De heer ter Laan (s. d.) wees op
het onbillijke den inlander belasting
te doen betalen voor het M. Europeesch
Onderwijs, waarvan hij nooit geniet.
Spr. achtte moer voorbereidend onder
wys en meer Nederiandsche onder
wijzeressen noodig.
De heer K e t e 1 a a r d.) besprak
de quaestie-Viersen, diens overplaat
sing naar aanleiding van zijn strijd
tegen de conversie der scholen. Aan
het onderwijs in de Minahassa moet
de noodig* zorg worden besteed.
De hoer de M e e s t e r (o. 1.) stelde
den minister naar aanleiding van het
ontslag-Viersen de vraag of het leven
in concubinaat der ambtenaren niet
meer geduld wordt of wel dat hiervoor
alleen bepalingen zullen gelden voor
onderwijzers in streken met een chris
telijke bevolking?
De heer Bos (v. d.) achtte het
dringend noodig dat meerdere uitbrei
ding wordt gegeven aan het gouver-
noments-onderwijs. Ook bij bet lager
technisch onderwijs moet zulks ge
schieden. Voor het handelsonderwijs
wordt bijna niet» gedaan.
Voortzetting Vrijdagmorgen.
Uit Belgrado.
Volgens oen particulier schrijven van
don lu*or B. Woltman te Heeren veen
die naar het oorlogsterrein vertrok en
te Belgrado het hospitaal van dr. Van
Tienhoven bezocht, zijn naar aan de
N. Crt. wordt gemeld, onder Turksche
patiënten in die verpleging de pokken
uitgebroken. De aangetasten zijn on
middellijk afgezonderd, de dokters,
verplegers en ook de heer W. hebben
zich laten vaccineoren.
Men meldt aan de „N. Crt." uit
Amersfoort
De Bergeant H. van het 5e regiment
infanterie zon heden een proef nemen,
in hoeveel tijd hij met een motorfiets
het kazerneterrein 7 maal zon kunnen
rondriidon. By een der hoekpunten
nam nij evenwel zijn draai te kort
met he£ noodlottig gevolg dat hij
tegen een muur opreed en zelf door
de ruiten in de eetzaal der onderoffi
cieren te land kwam. Zwaar gewond
aan hoofd en handen werd de onge
lukkige naar het militaire hospitaal
vervoerd. Zijn toestand is ernstig.
Het nieuwo 5-gulden stuk.
Naar de N. Gron. verneemt, wordt
a.s Vrijdag of* Zaterdag voor f25,000
aan nieuwe 5 gld. goudstukken in de
stad Gronpigen in circulatie gebracht.
Het ligt in de bedoeling van de re
geering om voor ongeveer f5000,000
aan deze goudstukken in omloop te
brengen.
Het tijdstip van circulatie is zoo
gekozen, dat de salarissen der rijks
ambtenaren met den lsten December
met deze nieuwe muntstukken kun
nen uitbetaald worden.
A. R. Dansclub.
Vermeldde onlangs 'n bericht uit La
ren zoo schrijft „Vooruit" dat aldaar
een dansclub*van louter Katholieken
zou opgericht wörden-, thans kan de
Huizer Kroniek-schrijver meedeelen,
dat dergelijke pogingen te Zeedorp
ook aangewend zullen worden om te
geraken tot oprichting eener dans
club op zuiver anti-revolutionairen
grondslag. Sedert Dr. Kuyperde bals
ten Hove bijwoonde, acht men alhier
een dergelijke vereeniging nuttig en
oorbaar. Daarmee is dan het rijtje
Huizer vereenigiAgen volmaakt. Als
eischen voor het lidmaatschap dier
club zal een zwaar voorbereidend on
derzoek inzake beginselen voor
af gaan.
Te Kemthal, in Zwitserland, is op
60-jarigen leeftijd, na een langdurig
ziekbed, de bekende tabletten-fabrikant
Maggi overleden. Hij was als gewoon
molenaar begonnen in 1880 richtte
hij te Kempthal zijn eerste conserven-
fabriek op, die hy door zyn onver-
moeiden ijver en energie tot een van
de grootste industrieele ondernemingen
van de geheele wereld heeft gemaakt.
De moord te Wehl. In zake den
moord te 'Wehl. verneemt het „Vad."
nog dat de officier van justitie mr.
Van Outeren, ter plaatse een onder
zoek heeft ingesteld. Het lijk van den
verslagene werd gekist en overge
bracht naar het lijkenhuis te Arnhem,
onder geleide van den brigade-com
mandant der marechaussee teDoetin-
chem en een zyner manschappen. Ten
Raad huize onderging de verdachte een
langdurig verhoor, waarna ze op last
van den officier van justitie, door den
Rijksveldwachter Van Soest, gevan
kelijk naar Arnhem werd overgebracht.
De N. Gr. Ot. meldt, dat in de Zwa-
nostraat te Groningen Woensdagmid
dag een jongmensch, doordat hij, op
zijn fiets zittend, met een kor in bot
sing kwam, zoo erg is gevallen, dot
hy kort daarop is overleden.
Tegen dieven.
Ia Parijs meent een juwelier een
practisch middel gevonden te hebben
om de politie in staat te stellen een
dief, die in eon magazijn gestolen voor
werpen te koop biedt, te arresteeren
voor hy de gelegenheid heeft zich oit
de voeten te maken. Daartoe zou hy
tot den dief zeggen „Excuseert u mij
mij even, ik moet nog een kennis tele-
foneeren dat ik verhinderd ben bij hem
te komen". Vervolgens zou hij het
commissariaat opbellen en den gehoor-
gevenden ambtenaar een overeenge
komen wachtwoord noemen b. v. zijn
eigen naam en hieraan toevoegen
„Mijnheer ik kan niet bij u komen,
enz."
Op deze wijze is de politie dan ge
waarschuwd. Wellicht is dit een goede
maatregel, maar voor hoelang? Zou
den de dieven opeens dommer zijn ge
worden dan voorheen.
Tragisch. De zoon en een arbei
der van den heer S., te Bovenkarspel
(N.-H.), waren uitgegaan om een
schuit bloemkool. Op de terugreis
sloeg door den krachtigen wind de
volle schuit om. De arbeider wist
zwemmende aan wal te komen. Hij
trachtte nog zijn makker hulp te
bieden doch zag hem voor zijn oogen
verdrinken. De man heeft in bewus-
teloozen toestand in een hooiberg den
nacht doorgebracht. De vader, onge
rust door het lange wegblijven van
zijn zoon ging op onderzoek uit en
vond de omgeslagen schuit drijvende.
Na eonig visschen haalde hij het lijk
van zijn zoon op. De arbeider werd
's morgens gevonden. Hij bleef den
geheelen dag bewusteloos doch kwam
's avonds bij. De overledene was een
eenige zoon en 25 jaar oud.
(„Vad.").
Gevecht met een tijger in den
trein. Op weg van Salzwedel naar
Lichow, hoorde de conducteur van
een trein een eigenaardig geluid. Hij
klom langs de trei om naar de
oorzaak te zoeken, ttyen hij plotseling
door een tijger, die i^i den trein werd
meegevoerd en tot eei\ menagerie be-
behoorde, met den poot bij het hoofd
gepakt en tegen den wagen werd ge
drukt. De tijger scheurde de schedel
huid van den beambte weg en ont
vleesde hem het gelaat.
Het gelukte den beambte in eénlee^fe--
coupé te vluchten, waar hy bewuste
loos in eenzonkhij is in een zie
kenhuis opgenomen.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage
heeft gisteren naar de N. Ort. meldt
in de zaak van G. v. d. B., assura-
duer te GinnekenP. B., Lotisico-
mspecteur te ZaandamP. J. E. D.,
assuradeur te Naarden J. C. S., as
suradeur te Rotterdam K. J. B. van
B., Lotisico-inspecteur te Bergen-op-
ZoomJ. C. D., bureauchef van Lo-
tisico te 's Gravenhage, beklaagd van
zich als bestuursleden van den Loti-
sicobond te hebben schuldig gemaakt
aan beleediging in April 1.1. te Rot
terdam in couranten en pamfletten
jegens de directie van De Tijdgeest
alle beklaagden vrijgesproken, met
ontzegging der vordering van de ci
viele party. (De rechtbank te Rotter
dam had den 4den bekl. tot f 25 boel*
of 25 dagen hechtenis veroordeeld en
tot f 0.50 schadevergoeding aan de
beleedigde parij, met bepaling dat het
vonnis aan het rechtsgebouw te Rot
terdam zal worden aangeplakt ten
koste van beklaagden.
Het Gerechtshof te Amsterdam deed
eergisteren, naar aan het Vad. wordt
gemeld, in hooger beroep uitspraak
in de zaak tegen den burgemeester
van Zaandam jhr. Elias, die zich had
te verantwoorden wegens vervalsching
van een reispas.
Het Hof vernietigde om redenen van
vorm het* vonnis der Haarlemsohe
Rechtbank en opnieuw rechtdoendt,
veroordeelde bekl. tot één dog ge
vangenisstraf.
Het Hof overwoog in zyn arr. dat,
in overeenstemming met 'tjSouverein
Besluit van 12 Dec. 1813 de reispas
in blanco door het Min. v. Buitenl.
Zaken en geteekend door den secreta
ris-generaal ter beschikking was ge
steld van den Commissaris der Ko-
nigin. Dat de reispas moet worden
ingevuld met olies gegevens naar waar
heid. Dat dit echter, wat den leef-
tij d betreft, niet is geschiedt doordien
de Gommissaria, geheel te goedertrouw
willoos werktuig was in de hand van
bekl. Art. 231 doelt ook oj> de faux
intellectuele. De Commissaris kan en
behoeft sleechts af te gaan op de op
gaven van de aanvragen. De reispos-
sen zyn door veqpohiUende autoritei
ten als formeel juist aangenomen. Het
signalement is daarbij als intigreerend
deel van den pas te beschouwen.
Voor de Rechtbank te Alkmaar stond
hooger in beroep terecht L G. hoofd
agent van Lotisico, te den Helder, door
den kantonrechter aldaar veroordeeld
wegens bet honden van eene verboden
loterij.
Het Openbaar Ministerie eischte be-
vesting van z. i. zoowel formeel als
materieel juist gewezen vonnis.
Uitspraak óver 14 dagen.
GOUDA, 29 November 1912.
Door de politie alhier is een gesig
naleerd persoon aangehouden, die nog
drie dagen hechtenis te goed had.
Door het betalen der boete werd hij
weder op vrye voeten gesteld.
Van de gouden vijf-gulden stukken,
die hedenmorgen om li uur aan de
Ryksmunt te Utrecht werden uitge
geven, zijn heden in de etalage van
de firma van der Post, Hoogstraat,
een paar ter bezichtiging geplaatst.
Vervroegde Winkelsluiting.
Door de Goudsche Winkeliersver-
eeniging is ingevolge het besluit op
de jongste algemeene vergadering ge
nomen, het volgend adr^s ingezonden
nan den Raad dezer gemeente
Aan (}en Raad der Gemeente Gouda.
De Goudsche Winkeliersvereeniging,
goedgekeurd bij Kon. Besluit van 28
Maart 1907 no 7 4, geeft met verscbul
digden eerbied te kennen,
dat zij op 31 October jl. een enquête
heeft ingesteld onder hare leden inzake
de vraag of een wettelijke regeling
yan een vervroegd sluitingsuur voor
Winkels en Magazijnen gewenscht is,
dat het resultaat hiervan was dat
117 leden zich daarvóór en 62 zich
daartegen verklaarden, terwijl 12 blanco
stembriefjes werden ingeleverd,
dat op de Algemeene Vergadering
van 21 November besloten werd, naar
aanleiding van deze enquête, aan uw
College te verzoeken een wettelijke
regeling van het sluitingsuur voor
•winkels en magazijnen in het leven
te roepen,
redenen waarom zij u beleefd ver-
zpe^t een verordening in te stellen op
het sluitingsuur van winkels en ma
gazijnen en daarin te bepalen dat hot
verboden is een winkel of een maga
zijn voor het publiek geopend te heb
ben,
1°. voor 's morgens 5 uur en na
's avonds 11 uar
op Zaterdag
op den dag voorafgaande aan
den Hemelvaartsdag
c. van 29 Nov. tot en met 6 yec.
en van 17 tot en met 24 Der.
d. gedurende de kermisweek
e. op den oudejaarsavond
2®. op andere dagen vóór 's morgens
5 uur en na 's avonds 9 uur.
Een Reuzenkaas.
In het winkelraam van den heer
W. den Boer Groenendaal alhier is
een kaas geëtaleerd, die het respecta
bele gewicht bereikt van 120 pond.
Voor het vervaardigen daarvan zijn
600 liter melk noodig geweest, terwijl
apart vaatwerk daarvoor is gemaakt.
De kaas waarvan de qualiteit uit
nemend moet zijn, is bestemd voor
export naar Duitschland.
Boskoop. Onlangs hebben by de
verkiezing van twee notabelen voor de
Ned.-Herv. Kerk de vrijzinnigen het
met groote meerderheid gewonnen.
Daarop is gevolgd de verkiezing voor
vyf leden van het kiescollege, en weer
wonnen de vrijzinnigen het met 165
tot 170 stemmen tegen 131 tot 146 op
de orthodoxen.
In verband daarmede schrijft de N.
R. Cft, brengt het Weekblad voor de
Vrijzinnige Hervormden „in herinne
ring wat in het voorjaar alhier is voor
gevallen, toen de heer B. Tuinstra,
predikant aldaar, van vryzinnig ortho
dox werd.
„Daar hij beroepen was als vertegen
woordiger der vrijzinnige richtiDg, deed
zich natuurlijk de vraag voor, of hy
na zyn verandering het zedelijk reoht
had te blijven, of behoorde heen te
£an. Blijkbaar gevoelde hy zelf wel,
t zyn recht, om te blijven, op z'n
minst eenomen zeer twijfelachtig was.
Hy stelde althans aan a en kerkeroad
voor, o ver zyn blij ven of heengaan te
laten beslissen door de stemgerechtigde
lidmaten. Op dafc voorstel is men niet
ingegaan. De kerkelijke colleges, die
mtk elkander de «aak bespraken, waren
van oordeel» dat zulk een stemming
onwettig zyn zou. Zn had dan ook
gsm andere beteekaiuj kunnen hebben
d*n een uitspraak ,van de gemeente
buiten de wet om.
„In het feit, dat de heer Tuinstra
zulk een stemming voorstelde, lag in-
tusschen de erkenning opgesloten, (lat
hy zyn besluit niet nemen mocht alleen
op grond van persoonlijke overwegin
gen, maar zich behoorde te richten
naar den uitgesproken wensch der ge-
gemeente. Welnu, is er toen geen stem-
ming gehouden, en is dus toen door
de gemeente geen wensch uitgesproken
thans is dat gebeurd. Niemand zal
kunnen ontkennen, dat de meerderheid
der gemeente door deze stemming
heeft uitgesproken, niet den heer Tuin
stra,, maar een vryzinnig predikant te
wenschen. Op grond van het vroeger
door hem gedaan voorstel mag dus
worden verwacht, dat thans do heer
Tuinstra tot heengaan zal besluiten."
Zevenhuizen. In de gehouden
raadsvergadering is besloten een sub
sidie te verleenen van f 4000 ten einde
een los- en laadplaatt te verkrijgen.
Tot wethopder werd benoemd do
heer N. Romeyn.
Capelle aid. IJssel. Gistermor
gen 10% ure brak ëen felle brand
uit in een der machine-gebouwen van
de vuurvastensteenfabriek. De vlam
men sloegen boven de daken uit. Met
eenige fabrieksarbeiders wist men met
emmers water den brand te blusschen.
Dit ging vrij gemakkelijk, daar het
gebouw aan den IJssel staat.
De brandspuit was spoedig aanwezig
doch behoefde geen water te geven.
Burgemeester en "Wethouder waren
bij den brand nanwezig.
Zeventien Jaar. Too-
neelspel in vier bedrijven uit
het Duitsch van Max. Dreyer,
vertaald door Albert J. J.
Seidel.
Het Nederlandsch Tooneel is gisteren
gekomen met het tooneelspel „Zeven
tien Jaar" van Max Dreyer.
Van deze derde abonnement»voor
stelling in de sociëteit „Ons Genoegen"
kunnen wij, jammer genoeg, niet zeg
gen dat zij ons hoeft voldaan. Niet
wat hot spel betreft, integendeel, dat
was, vooral wat den heer Chrispyn
aangaat, superieur, maar het gegeven
van het stuk, dat lijkt niemendal. Zoo
min als de inhöud Vfcn Rutherford en
Zoon van hetzelfde gezelschap ons kon
bekoren, zoo min geeft het thans op
gevoerde eenige voldoening. Dit stuk
is totaal futloos en wij bewonderen
de artisten, die in zulke doodo rollen
nog leven weton te brengen.
Werner van Schlettow, als majoor
gepensionneeerd, omdat hy door een
val van zrjn paard zijn gezichtsver
mogen voor een groot deel' heeft ver
loren, slijt thans zijn leven op een
buitenplaats, waar hij zich met schil
deren bezig houdt. Zijn vrouw Anne-
marie, die goed voor hem zorgt, is
nummer één in huis. Zij voert hot
geheele beheer van de boerderij. Hun
zoon Frieder, een jongen van 17 jaar
is cadet. Die jongen dweept met zijn
vader, dien hij als een heilige voreert.
Zijn bovenmatige sentimentaliteit le
vert een groot contrast met zijn sol
datenstand, de stand van zyn geslacht.
Dan komt ten tooneele het nichtje
Erika, waarop Freder verzot is. Maar
Erika speelt met hem als een pop.
Zijn vader is de man, wien zy zich
geven wil en die zij overhaalt een
samenkomst met haar te hebben. De
jonge Frieder bemerkt dit. Zijn ver
eering voor zijn vader maakt plaats
voor verontwaardiging en uit wan
hoop, dat zijn geluk vernietigd ii
slaat hy de hand aan zich zelf. Erika
bekent nu aan Annemie haar verhou
ding tot Werner en er speelt zich
tusschen dezo vrouwen een tragisch
tooneel af, dat onderbroken wofclt
door de komst van Werner, die dog
niets wetende, door de ontsteltenis
der vrouwen gaat vragen, daarna
vermoeden en weten welk ongeluk
over zyn huis is gekomen. Dat pakt
hem zoo aan, dat de schrik hem zyn
geheele gezichtsvermogen beneemt en
hy aL een hulpbehoevende blinde
steun zoekt bij zyn vrouw, die hem
de verzoenende hand reikt.
De heer Chrispyn maakte een góed
figuur als Werner von Schlettow, do
man, nog in de volle kracht van het
leven, die zich met moeite kan voegen
in het kilme bestaan, dat de oogarts
hem heeft voorgeschreven. Tegen zijn
wil in laat hy zich vangen door Erika,
die om hem fladdert en in hem de
passie voor het jonge kind doet ont
waken. Zijn spel was mooi. Ook Me
vrouw Mann-Bouwmeester was de
verpersoonlijking van de voor haar rol
getypeerde figuur, die uitnemend werd
weergegeven, hoewel een milder stem
geluid aangenamer sou hebben geklon
ken. Mevr. Lobo-Braakenötek had de
zeer onsympathieke rol te vervollen
van het perverse zeventienjarige meisje
Erika, dat de aanleidende oorzaak was
van den rouw, die ovpr het huis von
Schlettow werd gebracht. Zeer zeker
heeft Mevr. Lobo mooi spel gegeven
zoowel in het luchtige als in hettra-
fische gedeelte. De beer Jac. Reule
ie de rol van den caaet Frieder ver
vulde, een echte brave Hendrik, die
overgevoelig was, heeft dat niet on
verdienstelijk gedaan.
Bijeengenomen hebben de artisten
gegeven wat zij geven konden, maar
ondanks hun ernstig pogen is het hun
niet mögen gelukken het stuk tot een
succes te doen eijn.
De volgende maal hopen wij iets
interessanter» voor het voetlicht te zien.
Voetbal.
Programma voor Zondag:
V.F.C.—U.S.C. te Vlaardingen.
SportmanFortuna te Leiden.
L.VV.Hermes te Leiden.
R.V.C.Olympia, A. J. J. Bër, te
'b Hage.
Olympia I trekt dus naar het sterke
R.V.C. te 's Hage. Waar clo Residentie-
menschen op hot Sportterrein met
slechts 1—-0 geklopt werden, is van
de ontmoeting in den Haag weinig
te voorspellen, hoewel R.V.C. zich in
den Haag nu juist niet zoo schitterend
houdt.
Voor den Goudschen Voetbal Bond
wordon geen competitie-wedstrijden
gespeeld, alleen de wodatryd Goudsch
bondselftalThe Grasshopper op het
Sportterrein.
TWEEDE KAMER,
Vergadering van heden.
Geloofsbrieven.
De voorzitter deelde mode, dat in
gekomen zijn de geloofsbrieven van
het nieuw-gekozen lid te Ommen, Mr.
C. A. J. Bichon van Uiaelmonde.
Deze geloofsbrieven werden in handen
gestold eener commissie, bestaande uit
do heeren Jannink, Ruijs de Beren-
brouck en Van Lyndon, van Sanderburg
Indische Begrooting.
De beraadslagingonrtrver de Indische
B^grootiing werden voortgezet.
De heer Bos (V> d$ Vervolgde zijn
gisterdn afgebroken rede. Indien het
juist is dat do heer vlorssen is over
geplaatst wegens zijn levensgedrag,
dandient de regeering precios antwoord
te geven op do vraag van don heor db
Moester, n. 1. of de regeering voorne
mens is concubinaat aan haar ambte
naren te verbieden. Jn principe was
spr. daar voor te vinden, ornaat het
inmoreele gevolgen kan hebben. Maar
men dient de oorzaken voor het con
cubinaat weg te nemen, d. w. z. de
omstandigheden zóó verbeteren dat
voor Europeanen vrouwen en gezinnen
het verblijf in Indië mogelijk onaan
genaam zij.
Wat de zending betrof, kan spr. er
zich bij neerleggen dat in de onbe
schaafdere streken de zending aan het
werk werd gelaten, doch spr. vroeg of
het de bedoeling was dat de zending
do agent der regeering zou zijn. Dat
mocht, meende spr., in geen geval zjjn.
De heer de Visser (c.h.) drong
er bij de regeering op aan dat het
staatstoezicht op het ouderwijs nu
eens zijn doel zou beantwoorden. Spr.
wees op het gebrek aan plaats by de
Koningin Wilhelminaschool, die de
voorbereidende school is voor het tech
nisch onderwys. Misplaatste zuinigheid
van het slechts twee parallel-klassen
maken terwijl er beslist drie noodig
waren.
Oprichting van ""teen eigen Kweek-
voor onderwijzer# ried spr. af. Wen-
schelijk achtte spr. het om de bestaande
kweekschool, cursussen te voegen ter
behandeling van bepaalde onderwer
pen stadie van het Maleisch van land
en volkenkunde door geographie van
Indië, aan kenners van deze onder
werpen ontbreekt het den onderwijzer
van Indië.
Wat de zaakVierssen beterft, spr.
was van oordeel dat de Christelijke
regeering het beginsel van monogamie
heeft hoog te houden. Vroegere re
geeringen hebben dat niet gedaan, ge
tuige hetgeen in gevangenissen en in
het leger gebeurt.
De heer Ter Laan (s.d.). In het
leger is niets veranderd door de Chris-
telüke regeeringen.
De heer de V s e r (c.h.) Wel iets
door minister Keuchenius. Door de
gouverneur-generaal is bij geheime cir-
cnlaire aan de hoogere ambtenaren de
aandacht gevestigd op het kwaad dat
schuilt in het concubinaat. 8pr. hoopte
dat de regeering zal voortgaan en den
stryd zal aanbinden. Vooral de onder
wijzer» hebben een voorbeeld te geven
van hooge moraliteit.
De heer Ter Laan (s.d.) De heer
Vierssen had nooit twee vrouwen te
gelijk. Hy leefde dus in in monogamie.
De heer de Visser (c.h.) Hij leef
de in concubinaat, en schond de heilig
heid van het huwelijk.
De heer Bogaardt (r.k.) sloot
zich grootendeels aan bjj den heer
Scheurer, vooral wat betr of de dokter-
djawaschool. Voor de oursnssn van den
heer de Visser gevoelde hij niet veel.
Liever zag hy Tand- en volkenkunde
als verplicht vak op de scholen zelf.
De stichting van meer H.B.S.'ers moest
afhangen van het rapport omtrent het
M. U.l. O.
De salarissen van de onderwijzers
achtte spr. voldoende. Het concubinaat
had nimmer het karakter van een
huwelijkhet lijkt veel eer op prosti
tutie. Er diende krachtig tegen ge
streden te worden.
De heer P o 11 e m a (a.r.) bracht
hulde aan de regeering voor hetgeen
ze deed ten goede van de Nederiand
sche taal en ten gunste van aaneen
sluiting van het onderwijs. In principe
was spr. voor de oprichting eener uni
versiteit. Ten aanzien van het tech
nisch onderwijs pleitte spr. voor ver
beteringen.
De Minister van koloniën
besprak de vraag betreffende meerdere
H. B. S. in Indië. Op 't oogenblik
achtte de minister het aantal voldoonde.
Het gebrek aan geneeskundigen
wordt scherp gevoeld. Daardoor kan
de minister geen uitstel geven om
nog een tweede dokter-djawoschool
toe te zeggen.
Voor het stichten van een kweek
school van onderwijzers zal door don
Minister overleg worden gepleegd met
de Indische Regeering.
Betreffende de zaak-Viersen zei de
Minister dat het regel is dat in ge
kerstende streken geen ambtenaren
worden gehandhaafd die in concubi
naat leven. Vroegere ambtenaren zul
len van bevordering worden uitge
sleten, indien zij voortgaan mot in
concubinaat te leven. Dit werd reeds
gezegd in de circulairo van 1904.
(De vergadering duurt voort).
De oorlog op den Bat kan.
De vredesonderhandelingen.
Parijn, 29 Nov De Matin vornoemt
uit Belgrado dat volgens oen officieel*
modedeoling do Buig, gedelegeerden
bij de vredesonderhandelingen zullen
verklaren dat de bondgenooten niot
de ontruiming van de Tsjataldsja-
linie zullon vragon.
t Afschaffing der Grondwet.j
Uit Constantinopel wordt naar
Weenon gesoind dat de rogeóring
boslqot do Grondwet af te schaffen.
In Epirus.
Te Oaïar hebben de verbonden
troepen den laatsten tegenstand van
de Turken gebroken. De Turken, onder
bevel van generaal Kara-8aïd leed
oen verlies van 7 kanonnen, 600 ge
vangenen, en 1200 dooden.
Dajakkers in hinderlaag.
Uit Batavia wordt geseind
Onze troepen ontdekten in het Lan*
daksche gedeelte van Borneo een Da-
jakkers die zich in hinderlaag hadden
gelegd. Vyf hunner werden gedood en
hunne geweren buit gemaakt.
De aanslag op Henry.
•Omtrent den aanslag op de politie-
prefect Sir Edward Henry wordt nog
gemeld dat hij door drie kogels wer<*
getroffen, waarvan één in de liesstreek.
De verwondingen zijn ernstig. De
misdadiger is een chauffeur, 25 jaar
oud, aan wien de politie geweigerd
had vergunning tot chauffeeren van
oen auto-tax|te geven.
De Ned. Gezant te Londen.
Men meldt ons dat H. M.'s Gezant
te Londen, Baron Gericke van Her
wijnen, in België, waar hij met zijn
jaarlijksch verlof was, sedert eenigen
tijd ziek ligt en dat volgens de jongste
ate berichten zyn ongesteldheid van
ernstigen aard is, zoodat het zich laat
aanzien, dat hij vooreerst niet naar zijn
post in Londen zal terngkeeren.
De Hollandache Missie.
De opperceremoniemeester van H.
M.. Baron van Pallandt van Noorijnen,
die belast is met de byzondere zending
ter vertegenwoordiging van H. M. bij
de begrafenis van de Gravin van
Vlaancfisren, is hedenochtend met den
hem toegevoegden ordonnance-officier
Luit. Van Voorst tot Voorst naar
Brussel vertrokken.
Uit naam van H. M. zal Baron van
Pallandt een bloemkrans neerleggen
op de lykbaar.
Ernstig ongeluk.
Tournai (België). Tengevolge van
een grondverschuiving in de corrier
Levain te Calone, zijn negen werk
lieden Donderdagmiddag bedolven.
Twee andere zijn ernstig gekwetst.
van het Koninklijk Meteriologisrh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 771.1 te
Horta laagste stand 739.6 te Port*
landbill.
Verwachting tot den volgenden dag
Krachtige tot matige zuidoostelyke
tot zuidwestelijke wind, meest zwaar
bewolkt, waarschijnlijk regenbuien, iets
zaohter.
Votiga
Koer».
Koert re»
78'/,
00
84'/,
83%
82'/,,
99'/,
99'/.
88'/.
91»/,
86'/,
88
847.
«71.
ïoev,
103'/,
82'/,
837,
59
VAK DSN
29 NOV. 1912.
SUatsleenincen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Or. Russische
Spw.inij.) 1898 4 pet.
Id. Obl. (Nieolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
ld Obligatie 6o Emis
sie 4 pot
Japan. Obl. 1899 4 pot.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 6pct.
Brazilië. Funding Eee-
ning 6 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
lUnk- en Crefitet Instel
lingen
Ned. Bankaandeelen 216'/j
Industr. Ouderueitiiiifen
American Car A Foun-'
dry Oorap. C. v. A. 58Vj|
Id.Smelting A Refining
Co. Cert. v. Aand. 79%
Anglo American Tele
graph Cy, Cert. v. A. 257/(
0. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand. 74%
K»l. Credlet lnstell. en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" Aand. 188%
Jav. Cultuur Mij. Aand. 267%
Ned. Handol-My. C.v.A 189%
Htynbonw MUeit.
Ketahoon" Mynbouw
Mij. Gew. Aand. 32'/i
Redjang Lebong, Myn
bouw My. Aand. 236
Great Cobar Aand. 90%
Petruleuai-Ottdern
Dorische Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A. 163
Kon. Ned. My. tot Expl.
v. Petr. Bronn. C.v.A 6421
„Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v. G. A 525
Scheepvaart lyea.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand. 188%
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A. 112
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
6 hak -Onder nem Ineen
Bindjey Tabak Mij. A. 86
Diverse*
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand. 3%
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand. 10*/
ëpeerarege*
Holl. IJzeren Spoor-
wegmij. Aand. 88%
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 94m/i
Zuid-Italiaan. Spwmij
Serie A-H Obl. 3 pet. 63%,
W arschau-W eenen
8poorwegmrj. Aand. 185
dito dito Act. de Jouiss. 86%
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet. 97%
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand. 341/,
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A. 172
Wabash Gew. Aand. 4!%4
Premieleeningen.
Amsterdam Aand. 3 pet 101
Hongarije. TheL»-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet. 146%
GELDKOERS.
Prolongatie 4% pCt.
Nat. Staatsf. luier, Buitenl. stil, Mij
nen willig voor Guyana's, Tramwaar
den geen omzet, Amerikanen weinig
omzet, Petroleum vaster, Tabakken
weinig variatie, Cnltaren en Rubbers
prijshoudend.