1
sr
BHT
edingen
’1
Vrijdag 13 December 1913.
51e •laargan*’.
I
J
Jourant
STORMEN.
ZbTïeix-ws- ezx -^.d.-v-extexxtie’blsLcL voor Q-©tj.cLsl exx OzxxstxeHxzezx.
i
Mo. 13046.
E-ULïtenlaxi.d..
I
Buitenlandse!! Nieuws.
1
FEUILLETON
II
ein’s Inkt
jk de BESTE
(schadelijk
Verschijnt dagelijks
ra
lisptiscln
NCiiingj
«7 WIK
- V?
Stedek
behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon. Interc. 82. Uitgevers A, BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
j
4
tan het Bureau.
tl'J^g.As-f’ïaK'Kó,
►I
I i-t^ki i
■zij<
Ke
Réunie“, 8 uur, ,j
J Ifli *~4- KW
d Mij. tot Nut
voor haar
(Wordt vervolgd.)
man A Zn., Goud*.
1
HOLLAND.
>ger voorzichtig ontwij-
w hate doen
rk verlichten.
SLAVERNIJ
rordt te niet
itht het hub
pte, muren,
•or en door
Is Sunlight
voordoe llg*te
de
•CC9.
sn kosten slechts
aliHg
voor elke regel
Naar het Duitsch.
van HANS LAND.
GUI IISIIIE COURANT.
W A HE lil'IS, Spuislr. Den Haag.
iM" Alle Luxe- en llulsh. Artikelen
ig van 7 millioen
den aanbouw van
wg geregeld tijdig
jen ontvangen van
arten, vermakelgk-
ene dan in onze
n.
31)
Ada zou in hun huis terugkomen
Albert en Mathilde zouden met haar
als voorheen in vrede en vriendschap
het huis deelen, tot een haar sympa
thieker jongmensch zich zou aanmel
den en Ada als gelukkige vrouw zich
een eigen haard zou stichten. Ma
thilde kon met zulke vreedzame en
vriéndelijke toekomstplannen haar
bang gevoel reeds in de eerste dagen
na Ada’s redding niet onderdrukken.
Er was iets in Albert’s ontdaanheid,
dat Mathilde beangstigde. Ze wist wel
dat hij zeer gevoelig waszijn zwak
hart kon weinig emoties verdragen.
Het aantal van deze was echter in
deze moeilijke dagen groot geweest en
de uren tot Ada’s opneming in het
ziekenhuis waren stellig ontzettend
geweestzij werkten met angst en
vrees nog lang op zijn gemoedsge
steldheid na. Daarbij kwam de opwin
ding over het plotselinge verlies van
wel in de schenkinj
pond sterling voor t
3 Dreadnoughts.
Elk scheepje zal dus 28 millioen
gulden kosten, maar daarvoor verlangt
Canada dan ook de grootste en sterkste
schepen, die «voor geld te krijgen en
door de wetenschap tot stand gebracht
zijn. Zij zullen in Engeland worden
gebouwd, natuurlijk omdat Canada
zelf niet zulke groote werven bezit.
Als vergoeding heeft de Britsche ad
miraliteit toegezegd, dat zij eenige
van de kleinere oorlogsschepen dan
later in Canada zal laten bouwen.
Dit geschenk brengt echter voor
Engeland ook nog onaangenaamheden
meha, doch dit bespreken wij morgen
wel!*
stooten. In ’t oog loopend maakte hij
zoo snel mogelijk een eind aan alleen
zijn met Mathilde, voorheen de beste
uren van den daghij las zwijgend
zijn kranten, versnelde de maaltijden,
die hij weinig eer aandeed, en maakte
de avonden kort door vroeg ter ruste
te gaan. Zoo was zijn manier-van-doen
in de eerste dagen na Ada’s vlucht.
Zijn blik werd strak, als hij toevallig
dien van Mathilde ontmoette, welke
i vorschend op hem gericht was.
Daarna, onder zichtbare inspanning
van al zijn wilskracht, begon Albert
eenige dagen later lange gesprekken
over zaken, die hij vroeger zoo wel
terloops mededeelde, maar niet zoo
uitvoerig, niet zoo uitgeplozen in klei
nigheden. De zaken werden uitgebreid
tot onderwerpen van gesprek. Terwijl
de mededeelingen over Ada, de be
raadslagingen en het overleg betref
fende haar, nauwelijks werden aan
geroerd. Albert liep zoo snel mogelijk
over dit thema heen. Waarom hinderde
het hem hierover te spreken Ma
thilde verlangde naar een beslissing
over Ada, maar het scheen niet of het
daar spoedig toe komen zou. Per tele
foon gaf Bög
kende antwoorden, en hij liet zich
de Grünewald-villa niet zien. Doch dat
was hierdoor te verklaren, dat hg nu
PRIJS VAN HET ABONNEMENT: PRIJS DER "aDVERTENTIEN:
Per kwartaal f 1.25 iSagJSB X Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Idem franco per post1 50 Elke regel meer,0.10
Met Geïllustreerd Zondagsblad „1.50 Bjj drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Idem franco per post1 90 jb Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f035 bij vooruit-
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lange A betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de PostkantorenGroote letters en randen naar plaatsruimte
lenoegen“, 8 uur,
s-Voorstelling.
,Hollandia“, 10 u.
is vergadering nD®
Hollandia4,8 uur,
1. Kinderbond.
nonie“, 8%
i. Ned. Bond van
iren.
Genoegen, D/j
examen C‘—-
chaakbord”, 7 u.,
landbouw. Lezing
D. H. Claassen te
De Oorlog op den’ Balkan
Grieken en Bulgaren.
Aan de „Köln. Ztg.” wordt uit
Athene geseind
Niettegenstaande alle van hooger
hand gedane pogingen om het volk
tot kalmte te brengen, blijven ook de
bladen die met de regeering in be
trekking staan uiting geven aan hun
verontwaardiging over’de houding van
Bulgarije in den laatsten tijd en over
de vermoedelijke Bulgaarschetoekomst
plannen, een verontwaardiging, die nog
verhoogd wordt door de publicatie van
het rapport van den Bulgaarschen
generaal Theodorff.
Men heeft het voor een juiste be-
oordeeling der feiten noodig geacht
om het rapport van den Griekschen
chef van den generalen staf, Danglis,
bekend te maken, en het getuigenis
van Engelsche oorlogscorrespondenten,
die het Grieksche leger tot Saloniki
mrood” 101/» uur,
graaf.
Ons Genoegen”!
Vergad. Comité
ropaganda.
en Woningtoez.
irstandscommissie
Cadeaux.
Stel u gerust, lezer, we beginnen
niet over margarine, al gaan we wel
in Engeland kijken, waar zoo geklaagd
‘wordt over de boter- en kaas ver val-
sching. Daar kijken we evenwel niet
naar, maar we richten den blik op de
Engelsche vloot, het voorwerp van
trots van elk rechtgeaard bewoner
van het Empirium. We kennen allen
de lijdensgeschiedenis van de Euro-
peesche politiek, die ontaard is in een
tegen elkaar opwerken van Triple
Alliantie en Triple Entente. De beide
meest op den voorgrond dringende
leden van genoemde bonden zijn En
geland en Duitschland. Een heftiger
strijd om den voorrang is tusschen
2 landen nooit gevoerd zoo als tus
schen deze twee. Engeland, eenmaal
albeheerscher van de wateren, doet al
zijn best om de premier te blijven.
Duitschland bouwt aldoor scheped
aan, om zich, zooals het eenmaal zelf
zei, zyn plekje in de zon te Verzeke
ren. Duitschland bouwt en Engeland
bouwt tweemaal zooveel, zei minister
Churchill. Toch heeft het zich in zijn
ouden rang niet kunnen «handhaven.
De allesbeheorschende macht van vroe
ger is de Engelsche vloot kwijt tot
groot verdriet van elk rechtgeaard
Engelschman. Ook de bewoners van
de „Dominions” zien met leedwezen,
dat Engeland niet meer de beheer-
scher is van alle wereldzeeëen. En
het is begrijpelijk, dat men in die
overzeesche bezittingen zich daarover
eenigszins ongerust betoont. Immers,
hun onafhankelijkheid moet ook ver
zekerd worden door de Engelsche
vloot. Het duidelijkst is deze onrust
geteekend ineen rede, die de bekende
Canadeesche premier Borden hield bij
de indiening van een wetsontwerp.
In zijn toelichting bij het ontwerp
wees Borden op het feit, dat de En-
gelsche vloot twaalf jaar geleden nog
op eiken oceaan het overwicht had.
Dat Engelsche overwicht bestond
thans alleen nog in de Noordzee. Hoe
komt het, kan men vragen, dat En-
gelands o ver machtige positie in de
andere zeeën is te loor gegaan Door
den aanbouw van de vreemde vloten
in de onmiddellijke nabijheid van En
geland, met name door den geduchten
aangroei van de Duitsche marine is
Engeland genoodzaakt geweest uit
verschillende zeeën schepen terug te
met Ada al zijn vrijen tijd bezet had.
Want in de eerste dagen van haar
verblijf in het ziekenhuis bezocht hij
haar driemaal daags, totdat vast stond,
dat haar longontsteking van lichten
graad was. In de onrust van haar hart
zocht Mathilde den dokter tijdens zijn
spreekuur op. Zij ging naar vrouwen
aard zeer voorzichtig te werk, liet van
haar bezorgdheid niets merken en vroeg
alleen een nauwkeurig relaas over
Ada’s toestand. Böger stelde zijn vrien
din gerust en verzekerde haar, dat het
met Ada beslist goed ging.
Wanneer mag ik bij haar, vroeg
Mathilde.
Böger krabde achter zijn oor, zijn
ronde buldog oogen dwaalden een
oogenblik verstrooid rond, maar toen
zeide hij
Beste Mathilde, daarvan kan vp->r-
loopig nog geen sprake zijn.
Als het dan toch zoo”*®! beter
gaat, waarom dan niet?
Omdat de doktor®» ®y®nals ik,
een groote zenuwo,<3rBPanning voor
zien bij de ontmo^ng van u en Albert
met haar. Be'”nk toch wat er ge-
beurd is.
Zeker beste Böger. Ik heb ook
niet gezpA ‘,at ik vandaag of mor
gen na*T Ada wil. Zij gaat, naar u
zegt, richting. Over een week
trekken ten einde ter bescherming
van het moederland in de Noordzee
een overmachtige vloot te kunnen
behouden. Dit blijkt het best uit een
paar cijfers. Had in 1902 Engeland
ter bescherming van zijn Koloniën
nog 160 schepen in de verschillende
zeeën disponibel, thans is dit aantal
gedaald tot 76, dus minder dan de
helft. Dit heeft in de Koloniën on
gerustheid gebracht, die zich dezer
Evenals tegenover den Zurichschen
professor Meijer gedeeltelijk zelfs dui
delijker, zou de Duitsche Keizer zich
ook bij zijn bezoek aan den dom te
Bern tegenover de geestelijkheid heb
ben uitgelaten. De Munstersche predi
kant, prof. dr. Hadorn, heeft daarom
trent nauwkeurige aanteekeningen
gemaakt, die hij thans in de Baseler
Kirchenfreund publiceert. Daar staat
te lezen
„Terwijl het orgel zachte tonen liet
hooren, die langzamerhand aanzwollen,
had de Keizer een ongedwongen on
derhoud met de geestelijkheid. Hij zeida
o.a. dat hij van huis uit eigenlijk^
Gereformeerd was, en dat ook zijn leer
meester, dr. Hinzpeter, een strenge
calvinist was deze had hier echter
niets van laten blijken, en zich by het
godsdienstonderwijs alleen gehouden
aan de Heilige Schrift en de persoon
lijkheid van Jezus Christusonder
dezen invloed had hij geleerd niet al te
veel aandacht te schenken aan ’t dog
ma, doch veeleer aan de persoonlijkheid
van Jezus. Dat was het ook, wat de
kerk moest doen, en was het voor
naamste bij de opvoeding daar alleen
de invloed, die van Jezus uitging, de
vernietigen de en verwoestende stroo-
mingen van den tegenwoordigen tijd
kon tegengaan.
Wij, vervolgt prof. Hastorn, stem
men volkomen met de inzichten van
den Keizer over de beteekenis van
Jezus’ persoonlijkheid, overeen, en het
levendige en belangwekkende gesprek
boeide ons zoo, dat zy het betreurden
ter wille van de tijdige afhandeling
van het programma, het onderhoud te
moeten staken. Wij hadden allen den
indruk gekregen, dat het voor het
naburige en bevriende Duitschland een
zegen was een vorst te bezitten, die,
niet slechts ter wille van de etiquette
een officieelen godsdienst belijdt, maar
uit innerlijke overtuiging deelneemt
aan de godsdienstige beweging van
zijn tyd, en het kerkeijk leven met zoo
veel inzicht volgt. A
Een aantal verzoeken, die prof. Ha
dorn uit Duitschland over de woorden
van den Keizer ontving, zijn door hem
onbeantwoord gelaten. Slechts tegen
over de van orthododox-protestantsche
zijde uitgesproken meening, dat de
Keizer alleen daarom zoo gesproken
had, omdat de geestelijken te Bern de
vrijzinnige richting waren toegedaan,
wordt er door hem nadruk op gelegd,
dat de Berner-geestelyken tot de ortho
doxe richting behooren en de Keizer
volgden, in te roepen. Hieraan worden
bittere opmerkingen vastgeknoopt.
Het blad „Embros’’ schryft, dat de
Bulgaren in den tegenwoordigen strijd
weinig gelukkig zijn geweest. Adria-
nopel is nog niet gevallen. De Bul-
gaarschp energie is voor Tsjataldsja
verdwenen. En er bleef voor hen niets
anders over dan de overwinningen te
Kirk Kilissa en Loele Boergas.
Andere bladen, als de „Nea Himera”,
twijfelen er aan, of Bulgarije zijn ver
plichtingen tegenover Griekenland en
de overige bondgenooten zal nakomen,
- o-- - - „Waarschijnlijk zal Bulgarije het voor
dagen in Canada opnieuw uitte en^deeliger vinden zich af te scheiden
van den Balkanbond. De toenadering
naar Turkije, Roemenië en Oostenrijk-
Hongarije verrieden, dat Bulgarije naar
nieuwe vriendschappen streefde.
De „Embros" wijst op de, sinds
eenigon tijd merkbare, voorliefde van
Bulgarije voor de autonomie van Ma
cedonië, dat het voor later bewaren
wil, terwijl Griekenland nu niets zou
krijgen. Bulgarije ver^d zich daarbij
echter, dat de tafel, waaraan de Bal-
kanstaten zich zullen te goed doen,
op Grieksche kosten gedekt is.
En eindelijk meent de „Chronos”
te kunnen mededeelen, dat de Bul
gaarsche Sobranje alléén is bijeenge-
van roepen om het besluit tot inly ving
alle veroverd gebied, waar Bulgaarsche
troepen liggen, met inbegrip van
Saloniki door te zetten.
Spengler, Albert’s rechterhand in de
fabriek en zoo werden iu dezen veel
bewogen tijd den armen man ook nog
zorgen voor zijn zaak op de schouders
geladen. Dat alles nam Mathilde in
aanmerking, maar dan nog bleef voor
haar iets onverklaarbaars, iets raadsel
achtigs in zijn manier van doen en
laten, dat een dreigend schrikbeeld
voor haar was. Zij verzette er zich
lang tegen, trachtte het uit haar hoofd
te praten maar buiten kijf, het
was er, ze voelde het, ze zag het
wat echter dreigde er
Misschien was het maar fantasie van
haar ziel, die ook overspannen en in
de war was, een ingebeeld spook wel
licht meer niet doch hoe meer
de tyd schreed, des te minder wilde
het van haar wijken. Het stond tus
schen haar en Albert. Hij bleef ont
daan, rusteloos, als van een panischen
schrik beteuterd. Zijn blik was ver
strooid, ontweek den haren en dwaalde
hulpeloos rond. Het stille, droomende,
vertrouwde samenzijn in de avonden
was voorbij. Albert bleef eenzelvig,
zijn jongensachtige mededeelzaamheid
was verstomd. Hij sprak weinig, en
naar het scheen, waren zijn woorden
wel overwogen. Zijn toon was mat,
zijn woorden klonken angstig, hij deed
den gang van het gesprek methorten en
of twee verlaat ze het ziekenhuis en
komt ze bij ons terug. Voor dien tyd
moet ik toch bij haar komen
Böger was verslagen. Hy beet op
zjjn lippen. Het kwam er onzeker uit
Beste mevrouw, het staat bij mij
lang niet vast, dat Ada, als ze uit het
ziekenhuis komt, weer bij u in de villa
terugkeert.
Mathilde zette groote oogen op en
keek Böger met een uitdrukking van
ontzetting aan.
Waarom niet, waarom niet
Jullie verzwijgen alles voor mij. Maar
ik heb er recht op, alles te weten en
ik wil dat u me alles zegt.
U wilt beslist alles weten, beste
vriendin. Wat wij voor je verzwegen
hoöben, Albert en ik, dat is dat
Ada’s .zenuwen bij het gebeurde zeer
hebben geleden. Het meisje moet bij
zonder ontzien worden en bespaard
blijven voor alle emoties. Vooral moet
men uiterst voorzichtig zijn bij haar
weerzien van al die personen en zaken
welke haar aan den vroegeren toestand
herinneren en hetgeen ze geleden heeft
weer in haar kunnen opwekken.
dus zeker niet daardoor beïnvloed is
geweest.
De Prins-regent van Beieren f.
Over de laatste oogenblikken van
den prins wordt gemeld Woensdag
avond omstreeks 10 uur ontstonden
ten gevolge van longontsteking koorts
achtige verschijnselen. De hartswer-
king werd onregelmatig. Prinses The-
rese en de lijfarts Kastner waakten
gedurende den nacht. In de vroegte
ontstond een hartzwakte, als gevolg
van een longontsteking.
Te 4,50 is de regent zacht ontsla
pen.
(Prins Luitpold, de zoon van Lud
wig I (25 Augs. 1786— 29 Februari
1868) en van Thérèse Saxen Hild
burghausen (8 Juli 1792 26 Oct.
1854) was geboren te Wurzburg op
12 Maart 1821, en is dus ruim 91
jaar oud geworden. Hij werd als re
gent van het koninkrijk tot de regee
ring geroepen, toen zijn neef Ludwig
II op 10 Juni 1886 krankzinnig werd
verklaard, en bleef dit toen ook diens
broeder Otto, de tegenwoordige koning
niet in staat bleek de regeering te
aanvaarden.
Gedurende ruim 26 jaren heeft prins
Luitpold de regeering in Beieren
waargenomen, en daarby door zijn
hartelijke eenvoud en oonstitutioneele
opvattingen de harten zijner onder
danen gewonnen.
Hij zal als regent in Beieren wor
den opgevolgd door zyn zoon Lud
wig, die zelf al een grijsaard is, daar
hij den 7 Februari 1845 werd gebo
ren en dus bijna 67 jaar oud is.
Amirika.
Ontploffing.
Gistermorgen heeft te Brooklyn in
de magazynen van de Standard Oil
Comp, een hevige ontploffing plaats
gehad. 40.000 gallons petroleum vlogen
met een geweldiger! slag uiteen, waar
bij één man word gedood.
De schade beloopt D0.000 dollar.
Engeland.
Dinsdagmorgen hebben suffragettes,
naar vermoed wordt in verschillende
wyken van Londen de brandweer doen
uitrukken naar plaatsen, waar zij niet
noodig was.
De suffragettes maken door dit
valsch alarm, dat niet anders is dan
plagery, dat het weinigje sympathie,
dat nog aan hun zijde is, verdwijnt.
De Grieken vechten voort. De Ga-
ribaldianen hebben op 9 dezer bezit
genomen van Dusko bij het meer
Janina, na de Turken te hebben terug
geslagen.
Uit Konstantinopel wordt aan de
bladen geseind dat het totaal aantal
cholera-gevallen onder de burgerbe
volking sedert 5 Nov. 1551 bedroeg,
waarvan 717 met doodelgken afloop.
Indien deze cijfers juist mochten
zyn, .dan geven die nog allerminst
den toestand weer, daar verzwegen
wordt hoeveel gevallen in het leger
zijn voorgekomen. Dit aantal kan niet
gering zijn.
Duitschland.
Keizer Wilhelm en de godsdienst.
De woorden, die Keizer Wilhelm
ter gelegenheid van zijn -bezoek in
Zwitserland over den godsdienst ge
sproken heeft, worden thans door de
Nene Züricher Zeitung, waaruit het
Vad. ze overnam, nog aangevuld.