l
li
Su-it® rxl and-.
Brieven uit de Hofstad.
t
KANTONGERECBT TE GOUDA.
Buitenlandsch Nieuws.
Gemeentelijke Arbeidsoeurs,
Advertentiën.
van Bl'ommestein's InkY
zinnigen, om de organisaties, die zich
met de kiezerskweek belasten, in
alle opzichten te steunen. Ieder doe
het zijne, waar hij kan, opdat het
leger der vrijzinnigen dat in Juni
in het district Gouda zal optrekken,
zoo sterk mogelijk zij
De omwenteling in Turkije.
Terzelfder tijd dat de openbare mee
ning in Europa vrijwel gerust ge
steld was door de houding van Turkije
en men dacht den oorlog tot het ver-
ledon te kunnen rekenen, terzelfder
tijd werd in Koustantinopel een om
mekeer teweeggebracht, die menigeen
de vraag op do lippen zal brengen
wat nu? Komt er weer oorlog, be
denkt men met schrik en beven Als
de voorteekenen niet bedriegen, dan
wol. Wat is or namelijk gebeurd V
Terwijl het Turksch kabinet-gisteren
bijeen was om te beslissen over den
tekst van het antwoord, dat do Porto
aan de mogendheden betreffende de
door deze ingediendo nota zal geven,
drong plotseling een groep menschen
van ongeveer 400 met vier priesters
aan het hoofd do ingang van de bin-
oalf' v"~"
nenplaats van het paleis binnen. Even
daarna kwam een automobiel aan,
waaruit Envoi- Bey, de bekendd aan-
voerdor der Tnrksche troepen in 1 n-
iiolis stapte, die mot Talaad Bey door
het volk drong, dat hem met groot
gejuich doorliet 011 direct naar binnon
ging. Zoodra zij de vergaderzaal bin
nen tradon, deelde Envor Bey kort en
goed mee, dat men dit kabinet niet
langer vertrouwde vanwege de houding
door do ministers bij de vredesonder
handelingen aangenomen. Wat hij
precies den ministers heeft toegevoegd,
is nog niet bekend, maar zeker is
het, dat Kiamil Pasja, de grootvizier,
er dadelijk in toestemde zijn ontslag
aanvrage voor den Sultan te sehrijven
w-a 1 Hl11.... .lanA rvllf ülü
voor alle mogelijke middelen aanwen
den, om te toonen dat het wil leven
met eere".
Zoo staan we das op nieuw aan den
rand van een vulkaan, waarvan het
dreigend gerommel weinig goeds voor
spelt. Al is ook de financieele toestand
van Turkije weinig geschikt om een
oorlog opnieuw te beginnen, toch kan
de oorlogszuchtige geest die thans in
1 Turkije hoogtij viert, bedenkelijke ge
volgen hebben. Intusschen dient het
verdere te worden afgewacht.
Zwakke of zieke nieren.
Door haar te verwaarloozen begun
stigen wij de voortwoekering van
j ziekten. Het verwaarloozen van ver
zwakking of ziekte der nieren en
urinewegen kan de ernstigste gevolgen
met zich sloepen.
Mon kan een betrekkelijk uitstekendo
goZondheid schijnen te genieten en toch
een nieraandooning hebben, welke, in
het begin van weinig hinder, veroor
zaakt werd door een kleinigheid (een
gevatte koude, vermoeienis, buiten-
I sporighedon van allerlei aard). De
uitvlooisels van deze aandoening treden
bij tU8schenpoozen op, verdwijnen tij
delijk en doen zich daarn^ krachtiger
gevoelen.
Rugpijn, hoofdpijn, waterzuchtige
zwellingen onder de oogen eu in de
ervkels, rheumatischepijnen, urinestoor-
nisser. kunnen de verrfbhijnselen zijn,
die aanduiden, dat de nieren en blaas
aangedaan zijn en somtijds reeds veel
erger dan vermoed wordt.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen her
stellen de goode werking der nieren
gaarne aan zijn werk een persoonlijk
cachet geeft.
Daarbij komt, dat ministers van
zelfde beginselen, verschillen kunnen
in hun opvatting omtrent de urgentie
der diverse onderwerpen.
Allerlei geruchten doen thans de
rondte over het aftreden van nog
meer ministers. Wel alle mogen als
voorbarig worden aangemerkt. Een
minister, die eenmaal de verantwoor-
del^kheiti van een portefeuille op zich
nam, moge genoeg krijgen van zijn
„baantje", wij hebben te veel ver
trouwen in hun besef van verant
woordelijkheid, dat wy niet aanstonds
gelooven in hun vertrek, wanneer de
tijden zoo critiek zijn als thans.
Men dient af te wachten wat ge-
j beuren zal. De beslissing, die in Juni
a.s. moet vallen, zal eerst de oplos
sing brongen.
ïen ue guouo w --
en blaas en doen de bovenstaande
verschijnselen verdwijnen, de voor-
looperB van gevaarlijke ziekten als
waterzucht, niersteen, nier- en blaas-
ontsteking, uromie (urinezuurvergifti-
ging). t
Te Gouda verkrijgb. bij de hh. 8. van
Loon, v.h. "Wolff Co Wosthaven 11,
en Ant. Coops, Wijdstr. 29. Toezending
til,. 1.nnof iirinBAl
OU AIU. \_uupa, V» o
£"'7"*™"tT",w« nntslftff-aan- I geschiedt franco na ontv. v. postwissel
Zoodra Enver Bev deze ontslag aan fe f 10 yoor z08
vrape in handen had, «tapte hij weer I /O voor oon,_
in zijn automobiel en doelde aan het
volk mede Hij heeft bedankt, wat I
beteekonde, dat Kiamil Paaja was ge- I
weken voor don stormloop, dien de
Jong-Tnrkuche regeering togen hem
begonnen was. Bij nen Sultan gekomen
liet deze eerst informoeren of het door
Enver Bey medegedeelde werkelijk
waar was. Opnieuw schreef Kiamil
Pasja zun ontslag-aanvrage en nu bleet
den Sultan niets anders over dan
Schofket Pasja bp zich te doen komen.
Later werd een irradee van den Sultan
bekend gemaakt, dat als volgt luidde:
Miin vizier Mahmood Schefket Pasja.
Ten gevolge van hot aftreden van
Kiamil Pasja is liet in verband met
den politieken toestand noodzakelijk,
dat de regeering van het land in er
varen handen gelegd wordt, ik woot
dat Uw handen ervaren zijn en ik
weet dat gij de noodige eigenschappen
benoem U hiermede tot
doozen. Eisoht gij
de echt? Foster's
Rugpij i Hieren Pil
len, weigert elke
doos, dio niet voor
zien is van neven
staand handelsmerk.
CLIX.
Het liet zich aanzien, dat de snel-
opgekomen ziekte van den minister
van Justitie spoedig den afloop zou
hebben, die thans door duizenden in
den lando met weemoed is vernomen.
Met Mr. E. R. H. Regout gaat een
man hoen, dien hot thans zittende
kabinet noode zal misien, een man,
bekend om zjjn grooto kundigheden,
die in de Nederlandsehe regeering oen
hebt. Ik uw-™. -
maarschalk en grootvizier. Morgen
znllen we iemand benoemen tot Sjeik.
Gij zult traohten mjj morgen de lijst
van do nieuwe ministers voorte leggen.
God zegene Uw werk I
Het pnbliek ontving deze mededee-
ling met donderend applaus. Mahmoed
Schefhet Pasja verklaarde in een korte
redevoering aan het volk, dat hij de
zware taak op zich zou nemen en zijn
uiterste best,zou doen het vaderland
te redden. Hij vroeg hiervoor den steun
van hot goheelo volk en vermaande
hen ten slotte om kalm uiteen te gaan.
Enver Boy werd benoemd tot paleis-
kommandant, Irid Bey tot opperbe
velhebber en Talaad Bey tot minister
van binnenlandsche zaken.
De Jong-Turksche partij is door deze
revolutie, die geheel door haar was op
touw gezet,, weer aan liet bewiml ge
komen. Ell in oen manifost dat deze
rnrtij hoeft verspreid, beschuldigt zp
taar tegenpartij en voornamelijk da
kabinetten Moekthar en Kiamil lasia
van verraad aan het Tnrksche volk.
Do beide ministeries hobbon alle gezag
dot van de regeering moest uitgaan,
vernietigd. Het kabinet Moekthar Pasja
was de oorzaak van den opstand in
Albanië, welke opstand op zijn beurt
weer aanleiding was voor den aanval,
dien de Balkanstaton thans op Turkije
waagden. Het manifest zegt verder,
dat hot kabinet Moekthar bekend was
met het bestaan van den Balkanbond
en niettegenstaande dat g'"Sj°ch "e
regeering er toe over 120.000 man
naar hnis te zenden. Do afstand van
Adrianopel wordt een verraad aan het
volk genoemd en het eindigt met het
volgende „Het «ttomaansche rijk
zulk eon legeering van verraders mot
kunnende steunen, maakten gebruik
van zijn recht om zich te verzetten en
verzoekt den Sultan een kabinet aan
het bewind te roepen, in staat zich te
verdedigen. Het volk wil de rechten
OP Roemelië niet opgeven en zal daar-
plaats bekleedde, waarvoor hij door zijn
Jlf--1-
Kennis en zijn talenten, alleszins de
geschikte man was. Dat oen zoo fier
leven in volle kracht de overledone
was nog niet eens vijftig jaar wordt
weggerukt, is oen verlies en als zoo
danig moot het zelfs worden aange
merkt door hen, die in de beginselen,
door den overledene in zijn functies
gehuldigd, niet de hunne zagen. Hot
verlies van kopstukken is niet allpen
oen slag voor de partp, waartoe, zij
behooreo, maar een algemeen verlies.
Hoe voortreffelijker de aanvoerders
zijn, op des te 'hooger niveau wordt
de strpd der partijen gevoerd. En dit
laatste is oen algemeen belang. iMr.
Rogont stak met hoofd en schouders
boven het* nieorendoel zijner partij-
genooten uit. In zijn redevoeringen
zoowel voor de balie als in de Kamer
legde hij een grooto scherpzinnigheid
aan den dag, die gesteund werd door
een kennis van zaken, zooals niaar
zelden ministers bezaten.
Voor hot kabinet is het heenghan
van Mr. Regour de zevende slag.i De
heer Bevers, minister van Waterstaat,
stierf. De hoeren Cool, minister pan
oorlog, en Wentholt, minister van
marine, werden genoodzaakt <joor
kamer-vota, heen te gaan. De heer
Idenburg, ministor van koloniën, Ver
wisselde het departement voor de
?ouverneur-generaal-positie in Ned.-
ndië. De hoeren Nehssen, voorganger
vad don thans overleden minister van
justitie en de heer Sabron, minister
van oorlog namen hun ontslag wegens
gezondheidsredenen
Do gemeenteraad van de residentie
heeft een beslissing genomen, die wol
in broederen kring bekend gemaakt
mag worden. Het geldt oen oordeel
over de wijze waarop de klasse-onder-
wijzers den strijd voeren voor hun
onderwijsstelsel tegenover de thans
boven 'hen geplaatste onmiddellijke
chefs, de hoofden van scholen.
Men weet, dat deze strpd zeer hef
tig is en al vaak ontaard is in een
verwoed losstormen, dat allesbehalve
een aangenamen indruk maakt op den
buitenstaander.
Wij zullen ons niet verdiepen in
de vraag, hoe het komt, dat juist in
de lagor-onderwijswereld een derge
lijke strijd wordt gevoerd, die daar
buiten niet of slechts in zeer zwakken
vorm wordt teruggevonden. De strijd
is er en is reeds zoo scherp geworden,
dat de onderwijzers hun tegenstanders
als hun „natuurlijke vijanden" be
schouwen.
De vraag, die zich bij het pubiiek
opdringt, is deze: is het mogelijk dat
deze strijd in al zijn heftigheid bui
ten de schoolmuren blijft, dat geen
I voor het onderwijs storende nawer
king daarvan binnen die muren is
te constateeren Men vatte dat eens
in het oog een jonge man van acht
tien jaar die zijn examen heeft afge
legd, komt in de Behooi en staat daar
gelijk met al zijn collega's. Rangen
of klassen bestaan er niet. Hij is op
eens volwassen. In ieder ander vak
klimt men op en nergens is het te
vinden, dat oen jongeling op zoo
jeugdigen leeftijd als volledige kracht
wordt aangemerkt. Hij moge in zijn
werk, in zijn levensbeschouwing nog
zoo'n „broekje" zjjn, de wet beschouwt
hem gelijk met mannen, die in de
volle kracht van hnn levon en op het
hoogtepunt van hun ervaring staan.
Dat feit op zich zelf geeft reeds een
zonderling cachet aan den onderwij
zersstand. De gevolgen van een der-
gelijken toestand blijven en bleven
niet uit. De hooding, die een ervaren
man kan en mag aannemen in vak
zaken, past niet aan het broekje. Maar
deze, in iederen collega zijn gelijke
ziende, doet dit wel. En deze waan
wijsheid is in de onderwijzerswereld
reeds vaak een bron van veel misere
geweest.
Dit verklaart ook, hoe het komt
dat zooveel heethoofdigheid bleek in
Het Kind en de School.
XLHI.
Coëducatie
Het is pas in den lateren tijd, dat
er in opvoedkunde over coëducatie
gesproken wordt. Zonder de vrouwen
beweging zou dat, wat men onder het
woord verstaat, niet naar den voor
grond gebracht zijn. Toen toch door
de veranderde omstandigheden, die
meisje en vrouw veel huisarbeid uit
de hand namen, als vanzelf haar beider
werk naar maatschappelijk terrein
werd overgebracht, en een andere op
voeding voor het meisje noodzakelijk
werd, kwam daardoor het vraagstuk
der coëducatie aan de orde. Het meisje
had kennis noodig, die vóór die ver
anderde omstandigheden de jongen
zich zelfs eigen behoefde te maken,
omdat hij den strijd om het bestaan
had te voeren en niet zij. Dn jongens-
I scholen werden voor haar opengezet.
Ook voor de grootere jongens en
meisies kwamen er de gemengde
scholen, die er eerst slechts voor het
kind onder de twaalf jaar waren ge
weest.
En met deze verandering, die een
gevolg was van de veranderde omstan
digheden, werd het denkbeeld der
gezamenlijke opvoeding van jongons
en meisjes door de paedagogen van
alle kanten bekeken. Er werd nage
gaan, welken goeden invloed jongens
en meisjes op elkander konden uit
oefenen, wanneer zij in elkander zoo
lang mogelijk goede kameraden zouden
zien en het sekseverschil zoo laat
mogelijk zich zou doen gevoelen, om
dat door de gescheiden opvoeding
jongen en meisje al vroeg tot het
besef kwamen, dat zij van verschillend
geslacht waren.
Als alle beweging op geestelijk en
maatschappelijk gebied heeft het begrip
coëducatie tot overdrijving geleid.
Gelijk de vrouwenbeweging in het be
gin soms een strijd van de vrouw tegen
den man leek, en in sommige yver-
aarsters nog niet die phase uit is ge
treden, zoo heeft men gemeend, dat
mbisjes en jongéns geheel als volkomen
gelijke individu's konden opgevoed
worden.
Van die meening begint men lang
zaam maar zeker terug te komen.
Onderzoekingen en ervaringen bewij
zen, dat óók niet naar hot zieleleven
man en vrouw dezelfde wezens zijn.
Zij vullen elkander aan, hebben beiden
eigenschappen, die niet gemist kunnen
worden, óp hot oene gebied zijn man
nelijke eigenschappen noodzakelykj-op
het andere vrouwelijke. Hier is de
man superieur, daar de vrouw
JZOHUUMIUHW'"»"'.
I In dit opzicht is het hmdige kabinet
dus zeer ontortuinlyk. Alle wisselingen,
gesteld nog dat ze verbeteringen blij
ken, hebben dit groote nadeel, dat het
werk er ongetwijfeld onder lyden moet.
In beginsel moge een nieuwe bewinds
man, to'
hoorend
laten wtn. --- }ii
I te ontkennen, dat iedere minister
den strijd van de klasse-onderwijzers.
Het dient betreurd, dat in een groep
van ontwikkelde menschen de een
den ander voor zijn natuurlijken vijand
houdt. Zelfs de sociaal-democratische
heer Ter Laan vond deze uitdrukking
minder gelukkig. Men vertroebelt den
strijd der ideeën, zoodra men zijn
tegenstander minacht.
De Haagsohe raad heeft zijn af
keuring uitgesproken over de strijd
wijze der onderwijzers. Het ware te
wenschen, dat de hitte van den strijd
wat verminderde. De kracht die aan
den oorlog wordt besteed, kon onge
twijfeld nuttiger besteed worden.
De vorige week deed een verhaal
de rondte in de pers als zou H. M. de
Koningin aan een gevaar voor aan-
rijding met de tram ontsnapt zyn. Men
staat eenvoudig paf over dat bericht,
j Wie getuige was van hetgeen in wer
kelijkheid gebeurde, kan zich niet
I voorstellen, hoe groot de fantasie bij
den berichtjes-jager is geweest, die
1 dit verhaal uit den duim wist te zuigen.
I Van een aanrijding kon eenvoudig
geen sprake zyn. Het rytuig van H. M.
wachtte voor het poortje van het
binnenhof om de electrische tram te
laten passeeren. De tramwagen-be
stuurder was al te hoffelyk en wüde
de equipage doorlaten vóór hg de tram
het poortje liet passeeren. Daarom
remde hij geheel noodeloos. Er ge
beurde niets omdat er niets kon ge
schieden.
Zóó overdraft een journalist in over
dreven yver.
Men kan dus jongon en meisje niet
zóó opvoeden, alsof gemiddeld hij en
zij dezelfden zouden zijn. Uit beiden
groeit een andere monsch. Die opvoe
ding is dus de beste, die zich naar
beider individualiteit richt.
Er is dus geen sprake van co-edu
catie, als men den ouderen jongen
precies dezelfde vorming geeft als het
oudere meisje. In het kind doet zich
de psyche nog niet gelden. Een sekse-
looze opvoeding kan dus alleen den
kleineren jongen en het kleinere meisje
ten goede komen.
Het oudere meisjo komt iets van
groote beteekenis te kort, wanneer zij
een opvoeding* ontvangt, die zich naar
den jongen richt en er in het geheel
geen rekening wordt gehouden met
haar intellect, haar ziele-leven, haar
vrouw-zijn. En dat geschiedt toch op
alle middelbare scholen, waar slechts
mannen les geven en geen enkel vak
onderwezen wordt, waarin het vrou
welijke zich kan doen gelden. Co-
educatie aldus toegepast, is een ver
basterd iets. AHen nadruk laat men
aldus vallen op het c o, het samenzijn,
maar de educatie, de opvoeding,
raakt in het gedrang.
Ida Heyermans,
Rotterdam.
(Wordt vervolgd.)
HAGENAAR.
Land- en Tuinbouw-
Ongevallen.
In een viertal artikelen zullen wij
een beschouwing houden over Land
en Tuinbouw-Ongevallen verzekering.
Kortheidshalve spreken wij alleen
j over Landbouw-Ongevallen, doch wat
voor den landbouw geldt is ook van
toepassing op den tuinbouw.
Waar landbouw staat gelieve men
dus te lezen land- en tuinbouw, en
waar er merkelijke verschillen bestaan
I'zullen die duidelijk worden opgegeven.
Het is nog niet zoo lang geleden,
I dat men hier en daar kon hooren en
lezen, dat er in den land- en tuinbouw
I geen ongevallen gebeurden. Maar
ieder, die in het bedrijf meewerkt,
weet thans wel beter.
In elk dorp kent men personen,
landbouwers en knechts, die met paar
den op hol zijn geslagen.
Ook hebben veel ongevallen plaats
door het vallen van de knechts van
ladders, van zolder», van wagens en
het struikelen of uitglijden.
In den hooibouw lezen wij herlmJ.
delijk, dat knechts by het opsteken,*
wegrijden of afsteken van een voer
hooi hun evenwicht verliezen en van
den wagen vallen. De hooibouw kost
altijd aan enkele landbouwers en
knechts het leven.
Door uitglijden gaan er velen te
water. Vooral als de stoepen waaraan
geboend of geschrobd wordt, aan diep
water gelegen zijn, hebben dik wijk
gevallen van verdrinken plaats.
Wij zouden voort kunnen gaan met
vermelding van de oorzaken waardoor
wij landbouw-ongevallen in onze om
geving zien plaats hebben, maar dan
zou ons artikeltje te lang worden.
Genoeg zij het te vermelden (de ver
schillende landbouw-ongevallen zijn in
de laatste jaren opgeteld) dat j a a r-
lijks meer dan honderd per
sonen in den landbouw workzaam,
worden gedood bij en door onge
vallen, die hen in het bedrijf over
komen.
Ieder jaar, een honderd
dooden!
Dat is verschrikkelijk, niet waar?
Gezwegen nu van de dooden, worden
vele knechts zoodanig gewond, dat zij
hun werk voortaan niet moer of slechts
voor een deel kunnen doen die wor
den dan levenslang i n v a 1 i d e
en dan begint voor hen de lijdensweg,
omdat er weinig of geen verdiensten
zijn.
Het aantal van deze invaliden is
lang niet gering.
Naast deze zeer ernstige staan
nog veel meer landbouwongovallen,
die gelukkig niet zulke ernstige ge
volgen hebben. Maar al zijn hun ge
volgen minder ernstig, hun aantal is
des te grooter. Het aantal ongevallen,
waarvan de gevolgen enkele weken,
vaak eenige maanden, duurden, loopt
in de duizenden.
En geen wonder. Het aantal land-
ai boiders bedraagt ongeveer 400.000.
Wij kunnen dus gerust zeggen
Het landbouwbedrijf is zeer
g e v a a r l ij k en wie zegt, dat het
met de ongevalion in den landbouw
niet zoo erg is, kont het bedrijf niet.
Zijnde ongevallen reeds van veel
beteekenis om het 1 i c h a ra e 1 ij k en
vaak ook g e e s t o 1 ij k 1 ij d e n, dat
zij aan de getroffenen veroorzaken,
niet minder ernstig zijn de f i n a n-
tiëele gevolgen voor de getrof
fenen en hun gezinnen.
Door zoo'n ongeval houden dadelijk
of zoo goed als dadelijk "de verdiensten
op, en dan begint de armoede voor
de' gezinnen van de arbeiders. Treedt
ten slotte herstel in, dan komt er ook
wel weer een tijd van verdienen, en
kan er soms een beetje worden inge
haald, maar gewoonlijk laat zoo'n ge
dwongen werkeloosheid zich zeer lan
gen tyd nog daarna gevoelen.
Een arbeidersgezin, dat finanfciëel
achterop is, komt niet spoedig weer by.
Erger wordt het nog als de land
arbeider komt te sterven of levenslang
invalide blijft: dan zit het gezin
letterlijk aan dea grond, want
de kostwinner is weg.
Zeker, dan komt de liefdadigheid
van de^laede-menschen te hulp, en
zoo'n gezin moet dan drijven op de
hulp van anderen.
De ervaring zoowel in den land
bouw als in de industrie heeft in
het binnen- en buitenland geleerd, dat
deze hulp meestaL ontoereikend is, en
zoo zijn verschillende regeeringen er
toe gekomen, wetten te maken,
waarbij aan de arbeiders, zoo hun in
het bedrijf een ongeval overkomt,
steun van regeeringswege wordt
verzekerd.
In Februari 1903 trad in ons land
in werking de O n g e v a 11 e n w e t, on
door die wet worden nu gebaat alle
arbeiders, die in de industrie werken.
Als die knechts nu in het bedrijf een
ongeval krijgen, dan wordt hun gra
tis geneeskundige hulp verleend, en
zoo zij niet kunnen werken, dus ook»
niets kunnen verdienen, krijgen zij
geldelijken steun. Komen zij te
sterven tengevolge van het ongeval,
dan krijgt de nagelaten weduwe haar
verdere leven (zoo lang zij niet her
trouwt) een pensioen, terwijl voor ieder
kind ook een wekelüksche bydrage
wordt gegeven tot ae kinderen 16
jaar zijn.
Door de wetgevers werden ae
400.000 landarbeiders uitgesloten,
om eerst de regeling aan den gang te
krijgen, en als dan alles liep, dan zou
den de landarbeiders ook worden op
genomen in de wet. Tot heden is dat
echter niet geschied.
De landarbeiders komen dus nu byna
al 10 jaar achter bij de arbeiders in
de industrie.
De landbouwers hebben nu in Jnli
,909te Utrecht een hoog ledelijk
besluit genomen. Zij hebben ge
jend, als de Regeering niet voortmaakt
met onze knechts te helpen, dan
znllen wij het zelf doen.
Het geld, waarvan de oitkeeringen
aan de knechts in de indnstrie wor
den betaald, moet volgens de wet
worden opgebracht door de patroons.
Door de industrie wordt daarom j a a r-
lnks eenige millioenen gul
dens betaald. De kosten van admi
nistratie maakt deze wet zoo duur.
De landbonwers wilden nu toonen,
dat men de knechts afdoende kan hei-
Den volgons de voorschriften van het
Riik en tegelijk een eenvoudige en
Eoed'koope administratie kan voeren.
Deknechtsafdoende helpen en
dan de verdere administratie, zoo
eenvoudig mogelijk, want ook de
kosten van die administratie komen
bij een wettelijke regeling, voor reke
ning van de patroons.
Twee vliegen in eén klap met den
steun zijn dan de knechts gebaat, en
met de eenvoudige en goedkoope ad
ministratie de landbouwers. Laten wij
in een volgend stukje nu een zien, hoe
de landbouwers in deze streken de
knechts heipen.
Uitspraken van 22 Januari 1913.
Th. v. d. L. to Gouda f 1 subs. 1
week tuchtschool; K. R., C. v. H.,
P. L. A; J. en A. v. d. K., allen te
Gouda, ieder 1 maand voorwaardelijke
plaatsing in een tuchtschool, wegens
te Gouda op den openbaren weg met
geld spelen.
N. v. d. S. te Gouda f 1 subs. 1 week
tuchtschool, wegens 's nachts fietsen
zonder licht.
J. v. R- te Zevenhuizen, f 5 subs
3 weken tuchtschool, wegens straat
schendery.
M. S. te Gouda, f 1 subs. 1 week
tuchtschool, wegens te Gouda op den
openbaren weg voetballen.
H. v. d. B. te Moordrecht, f 1 subs.
1 week tuchtschool, wogeüs een voet
pad in Z.-H. met een trekdier berijden
J. de H. te Gouda, 2 X f 2 subs
2X2 weken tuchtschool, met ver
beurdverklaring en bevel tot vernieti
ging van den boksbeugel, wegens open
bare dronkenschap en op den open
baren weg een wapen bij zich hebben.
A. J. V. te Bergschenhoek, f 3 subs.
2 d., wegens jagen zonder vergunning1.
J. C. S. te Haastrecht, f 3 subs. 2
d., wegens te Gouda koopwaar opstel
len op verboden plaats.
G. J. v. d. P. te Gouda, f 1 subs.
1 d. en P. G. K. te Gouda, f 2 subs.
2 d., wegens overtreding arbeidswet.
C, C. v. d. K., wed. H. J. d. R., f 1
subs. 1 d.W. A. v. d. B. h/v P. L. H.
en W. J. J. h/v A. P. ieder f5 subs.
3 d.; J. L. h/v. P. V. f 1 subs. 2d.;
J. G. v. d. W. h/v D. M. G. f 2 subs.
2 d., allen te Gouda, wegens zyn kind
niet geregeld de school laten bezoeken.
G. K. en A. K. te Rotterdam, ieder
f 1 subs. 1 d. met verbeurdverklaring
van de sleephengels, visschen zonder
vergunning.
A. v. d. M. te Bergschenhoek, f 3
subs. 2 d. wegens jagen zonder acte,
A. P. P. F. V. te Gouda, vrijspraak
en ten aanzien van de civiele vorde
ring den eischer niet ontvankelijk ver
klaard, wegens als bestuurder van een
rijwiel niet naar rechts uitwijken.
C. A. de L. te Hazerswoude f40
subs. 20 d. wegens als bestuurder van
een voertuig niet voldoende uitwyken.
J. v. D. te Gouda fl subs. 1 d.,
wegens in een beweging zijnde trein
stappen.
J. v. d. B. te Gouda, >K. H. te Ca-
pelle a.d. IJssel, B. S. te Zevenhuizen,
A. B. te Moordrecht, A. R. te Boskoop
W. O. en M. v. H. te Waddinxveen,
ieder f 1 subs. 1 d. en J. v. d. B. en
W. B. S. te Gouda, M. H. enC.v.d.
K. te Waddinxveen ieder f 2 subs. 2 d.
en C. v. S. en C. S. te Waddinxveen,
D. d. K. te Zevenhuizen ieder f 1 subs.
2 d. allen wegens 's nachts fietsen
zonder licht.
J. J. Z. te Gouda f 3 subs 3 d.
wegens nachtelijk burengerucht.
C. v. d. W. te Gouda f 5 subs. 5 d.
J. v. d. G. te Rotterdam en L. v. K.
te Krimpen a.d. Lek ieder f3 subs.
2 d. allen wegens een houtvlot slepen
met te weinig bemanning.
C. H. te Boskoop f20 subs. 15 d.,
J. C. G. te Amsterdam f 30 subs. 15 d.
M. C. B. te Zierikzoe f 25 subs. 15 d.
allen wegens in de Gouwe te snel
varen.
C. J. A. te Waddinxveen f 25 subs.
16 d. wegens zware voorwerpen plaat
sen op de Gouwekade.
A. H. te Zevenhuizen f 5 subs. 2 d,
wegens te Zevenhuizen niet een Ibevel
opvolgen als brandweerman.
G. R. en P. W. te Gouda ieder f 3
sub*. 2. d. wegens te Gouda ondeug
peljjke melk vervoeren.
A. P. V. f 1 subs 1 d. en P. S. f 0.50
subs. 1 d. beiden te Gouda wegens
te Gouda zitten op zijn hondenkar.
A M. te Gouda f 2 subs. 1 d. wegens
te Gouda wateren buiten de bakken.
A. J. B. te Gouda f 0.50 subs. 1 d.
wegens te Gouda rijden op een met
klinkers bestraat voetpad.
S. L. wed. J. V. te Gouda wegens
te Gouda vuil in 't water werpen f 0,50
subs. 1 d.
D. T. woonplaats onbekend 3 dagen
hechtenis, B. J. B. f 3 snbs. 2. d., G.
H. 1 week hechtenis, C. v. H. f 3 subs.
2 d., J. B. f 1 subs. 2 d., A. L. f 3
subs. 2 d., B. J. P. f 3 subs. 2 d., E.
W. f 3 subs. 2 d., Th. J. N. 2 weken
hechtenis, allen te Gouda, A. D. en C.
V. beiden te Gouderak ieder f 1 suhs.
2* d., Th. v. S. woonplaats onbekend
verzet vervallen verklaard allen wegens
openbare dronkenschap.
C. G. h/v. S. M. B. 4 X f 0,50 sub
4 X 1 <1-, C. V. f 0,50 subs. 1 d., W.
B. 3 X f 0.50 subs. 3 X ld,Th. O.
f 0,50 subs. 1 d., J. v. d. K. 4 X f 0,50
snbs. 4X1 6.*, H. P. v. L. f 0,50
subs. 1 d., S. v. L. vrijspraak, D. S.
3 X f 0,50 Bubs. 3 X 1 d., L. J. J.
4 X f 0,50 subs. 4 X 1 6 J- X
f 0,50 subs. 4 X 1 d., allen te Gouda
en A. G. te 's Gravenhage 20 X f 0,50
subs. 20 X 1 dag, allen als hoefslag-
plichtige van den polder Bloemendaal
het harddraverspad niet voldoende
bezanden.
De oorlog1 op den Balkan.
Het nieuwe Turköfche ministerie.
Het nieuwe ministerie is aldus sa-
niongesteld Mahmoed Sjefket, groot
vizier en Minister van Oorlog Moek
thar bey, voormalig gezant te Athene,
Buitenlandsche Zaken ad interim ge
neraal Tsjoeik Mahmoed, Marine, Ri-
faat, Financiën, Saïd Halim, president
van den MinisterraadHadji Adel,
Binnenlandsche Zaken Ibrahim, J us-
titie; Battyaria, Openbare Werken;
Hairo Er Kaf Djelal, Landbouw Os-
kian, Posterijen Sjoekri, Onderwijs.
Do toestand te Constantinopel.
Twee officieren, die zich aan de
zijde van Nazim Pasja bevonden, z\jn
terzelfder tijd als Nazim gedood
Het nieuwe ministerie deed weten,
dat alle gezanten, alsmede het leven
der te Constantinopel verblijvende
Europeanen niet in gevaar verkeeren.
Er heerscht te Constantinopel vol
strekt geen wanorde.
Land- en Tuinbouw.
Een gevaarlijke ziokte van de in kas
sen getrokken seringen.
De directeur van het Instituut voor
Phytopathologie, te Wagening
schrijft aan de N. R. Ct.
Dezer dagen werd aan het Instituut
voor Phytopathologie een aantal serin
getwijgen van de soort Marie Legraye
ter onderzoek gezonden, waarvan ver
scheidene knoppen bruin geworden en
blijkbaar dood waren.
Het onderzoek heeft uitgemaakt, dat
deze twijgen, evenals later ingezondene
van de soorten Charles X en Casimir
Perier, waren aangetast door eone
ziekte, die hier in Nederland nog niet
eerder is waargenomen, maar die reeds
omstreeks 1905 zeer schadelijk was in
de seringenkweekerijen in den omtrek
van Hamburg. De oorzaak er van is
gobloken te zijn de zwam Phytophtora
syringae Klebahn, die in de knoppen
en in de baBt woekert en deze deelen
doet afsterven.
De aangetaste knoppen zijn te her
kennen, doordat zij donkerbruin en ge
rimpeld zijn soms is de geheele knop
dood, soms slechts enkele schubben.
Aan de bast kan men in den aanvang
de ziekte eerst zien, wanneer men de
bruine opperhuid afkrabtop plaatsen
waar de zwam aanwezig is, is het bruin
en dood.
Bij Marie Legraye zijn meestal, maar
niet altijd, de eindknoppen, soms ook
nog een paar der daarop volgende
gezond, terwijl de lager zittende door
de ziekte gedood zijn. Bij Charles X
daarentegen zijn gewoonlijk juist het
bov.eneinde der scheuten, de endknop
pen en eenige daaronder ziek en geheel
dood de bast is daar dan ook samen-
geschrompeld, zoodat dan zonder af
krabben van de opperhuid de zieke
gedeelten te herkennen zijn.
In de doode knoppen en bast vormt
de awam met talrijke voortplantings
organen, de z.g. oosporen, die alleen
met het microscoop zichtbaar zijn
deze komen na verrotting van de
doode plantendeelen vry en besmetten
dan den grond. Men moet dus in de
eerste plaats de verbreiding van deze
oosporen voorkomen, evenals men bij
bestrijding van onkruid er voor zor-
8en moet dat dit geen zaad vormt.
»it kan alleen geschieden door alle
aangetaste twijgen (ook die waarvan
slechts een of twee knoppen ziek zijn
en die dus nog wel uit andere knop
pen een bloem konden voortbrengen;
af te snijden en te verbranden. Dit
laatste is beslist noodig; men mag
vooral niet de zieke takken op het
land, op den composthoop of in de
slooten gooien. Ook moet men er voor
zorgen, dat de doode knoppen, die
vol oosporen zitten, niet afvallen en
op den grond blij ven liggen. Voorloo-
pig is dit het eerste, wat den kweekers
ter voorkoming van de uitbreiding
van deze, de cultuur met ernstige ver
liezen bedreigende, ziekte te doen
staatin hoeverre in het volgend
groeiseizoen bespnitingen of andere
maatregelen ter voorkoming zullen
kunnen worden uitgevoerd, zal nader
door het Instituut voor Phytopatho
logie worden yagegaan.
Kweekers die in twijfel verkeeren,
of zij met de hier beschreven ziekte
te doen hebben, zullen goed doen, wat
van het verdachte materiaal aan het
Instituut voor Phytopathologie, dat
hen gaarne zooveel mogelyk zal in
lichten, ter onderzoek toe te zenden
De Albaneescho quaestie.
De „Berl. Lok. Anz." meldt,
schynlijk uit officieuso bron, het vol
gende: „Bij de behandeling van do
Albaneesche quaestie heeft zich in de
laatste week een zekere tegenstrijdige
opvatting geopenbaard tusschen Oos
tenrijk en Rusland, welke tegenstrij
digheid het werk van de ambassadeurs-
conferentie in Londen bemoeilijkt zou
hebben. Naar wij vernemen heeft deze
tegenstrijdigheid in de laatste dagen
haar acute beteekenis verloren, nadat
de regeeringen in ^eenen en Peters
burg toenadering getoond hobben in
een reeks van vragen, betrekking heb
bende op het toekomstige Albaneesche
rijk. Tusschen Italië en de Donau
monarchie bestaat al reeds langon tijd
een volkomen overeenstemming over
de Albaneesche quaestie. Als een be
vestiging van de toenemende ontspan
ning kan het feit beschouwd worden,
dat de Hongaarscho minister van oor
log een gedeelte van de reservisten
ontslagen heeft, die opgeroepen waren
in verband met het Balkanconflict.
Volgens een officieole verklaring in
Weenen afgelegd zou dit ontslag niets
anders boteekenen, dan een verlof aan
enkelen verleend, doch niet het ka
rakter dragen van een algemoenen
maatregel.
voorwerpen uit te keeren omdat de
waarde er van veel grooter is. Ver
der behelst dit bod nog 3 millioen,
dat als kapitaal dient voor een lijf
rente. Volgens de prinsessen behelst
het jianbod dus de voorwerpen, die
haar reeds zouden toekomen, terwijl
zij van de 64 millioen, die nog te
verdoelen zijn, niets zouden krijgen.
Die 64 millioen, waarover het proces
loopt, bestaan 1°. uit 43 millioen in
soliede effecten2°. uit 97 huizen in
Brussel3°. uit 64 huizen en gronden
aan de Riviera; 4°. uit een schilde
rijen verzameling van 155 oude mees
ters 5°. uit een bibliotheek van 25,000
boeken en 6° uit meubels in den stijl
van Lodewijk XV en Lodewijk XVI.
Dat geld en die voorwerpen maken
deel uit van den familiestichting van
Niederfullbach. De Belgische staat
zegt, dat de voorwerpen uit de familie-
stichting zijn eigendom zijn, terwijl
de prinsessen het tegendeel beweren.
In Roulera (België) staken thans
48.000 wevers, leden der Christelyke
vakveroenigingen, wat een dagolijksche
loonderving van 16.000 francs betee-
kent. De staking is uitgebroken omdat
verschillende clericale patroons hun
beloften van loonsverhoogingon, vóór
de jongste verkiezingen gedaan, niet
of slechts gedeeltelijk zijn nagekomen.
De s.-d. arbeiders doen niet mee.
STATEN GENERAAL
TWEEDE KAMER.
Vorgadering van 24 Januari 1913.
(Vervolg.)
De Ministerraad kwam gisternamid
dag bijeen om den tekst vast te stel
len voor het antwoord op do nota der
mogendheden.
Talaad heeft aap do valis in de
provincie een rondschrijvon gericht,
waarin hij den zedelyken en daadwer
kelijken steun van het volk vraagt, ten'
einde de regeering in staat te stellen
de belangen van het land te verdedi
gen, met het oog op de mogelijke her
vatting van de vijandelijkheden.
De censuur laat nog de volgende
ijzonderheden over don dood 1
Ki'azim Pasja door. Op het oogenblik
dat de betoogers onder leiding van
Enver Bey de zaal, waar Ministerraad
gehouden werd, binnendrongen, wer
den zij door Nazif Bey, adjudant van
den grootvizier, tegengehouden, die
een revolverschot loste. Hierop ver
weerden zich de betoogers, waarbij
Nazif Bey doodelijk gewond werd.
De adjudant van den Minister van
Oorlog gaf daarop vuur, doch werd
door een der betoogers dadelyk dood
geschoten. Nazim Pasja kwam op het
geluid der schoten af, stormde uit het
vertrek en schold de botoogers uit voor
gauwdieven en honden. Doch door een
kogel getroffen viel hij dood neer. Een
geheime politieagent van den Sheik-
oel-Islam \verd in de verwarring even
eens gedood.
De voornaamste leden van hot Co
mité van Eenheid en Vooruitgang
verzekeren, dat het dooden van Na-
z*m Pasja niet met voorbedachten
rade plaats had, en dat het gebeurde
bij hen zelfs groot leedwezen verwekt
heeft, doch dat, gegeven de omstan
digheden het voorgevallene onvermij
delijk was.
Belgie.
Irf het N. W. Tagebl. wordt de re
den opgegeven, waarom de prinsessen
Louise en Stefanie van België het
aanbod van 36 millioen uit de erfenis
van hun vader hebben afgeslagen.
Dit bod van 36 millioen bestaat
vooreerst uit 21 millioen, welke de
prinsessen van hun vader geërfd heb
ben, vervolgens uit 12 millioen door
de regeering aangeboden in ruil van
kostbaarheden, juweelen, fondsen en
schilderyen. De prinsessen zeggen
echter dat die voorwerpen reeds vroe
ger door een regeeringsverklaring van
29 September 1910 als eigendommen
van de prinsessen erkend zyn, waar
van aan prinses Clementine 4 millioen
zyn uitgekeerd. De Staat weigert die
Binnenlandsche Zaken.
De hoer T y d e m a n (v.l.) dankto
den minister voor diens overzicht over
de werking der M. U. L. O. wet, waar
uit blijkt dat 5 °/0 van het aantal
scholen M. U. L. O. en 4'/2 °/0 V. L. O.
scholen zijn, doch Verzocht nu ook
opgaaf van het aantal kinderen in de
hoogo klassen.
Uit do gegevens is gebleken dat dit
subsidiewotjo het peil van het onder
wijs niet heeft verbeterd. In bijzon
derheden ging spr. dit na.
Spr. besprak ook de positie der buv-
numerairo onderwijzers.
Do hoer de Jong (u.l.) wildo een
regeling zien getroffen voor de positie
van onderwijzers, die tot kamerlid
Worden gekozen. Dit slaat niet op spr.
zelf, daar <le Ilaagscho Gemeenteraad
daarin heeft voorzien. De Leerplicht
wet dient strenger te worden nage
leefd. Al is voor het onderwijs weinig
gedaan, is tocli door een hoogere sub
sidie van meer dan 5 ton het bijzon
der onderwijs gebaat.
In den breeae wees spr. op de ge
volgen van het M. U. L. O. wotjo en
het subsidiestelsel en sprak er zijn
strenge afkeuring over uit dat men
kinderen gaat bezigen om vorkiezings-
gebedjes op te zenden.
De heer t e r L a a n (s.d.) critisoerde
eveneens het onderwys beleid in de
zen minister, waarbij onder de valsche
leuze en vrijmaking van het bijzonder
onderlijs allen werd aangeboden. Het
peil van hot volksonderwijs is onder
dezen minister verwaarloosd, evenzoo
de lichamelijke opvoeding. Al zou de
minister dit laatste maar bevorderen
uit een oogpunt van krachtiger weer
baarheid. Dok aan de scholen tfordt
geen zorg besteed, die te Maastricht
lijkt wel een stal, terwijl daarnaast een
paloisje prijkt van de eouwzusters.
Spr. wil zich niet verzetten tegen
het bijzonder onderwijs, integendeel
steun verleenen, indien de noodige
waarborgen worden verschaft.
Het systeem der rechterlijke maakt
de school duur en slecht.' De bijzon
dere school wordt gemaakt tot een
propagandamiddel. Hoe zal het de
openbare school wel gaan indien de
grondwet is gewijzigd.
Spr. kwam ook op voor de vrijheid
van drukpers voor den onderwijzer en
critiseerde het voorgevallene in den
Haag en Amsterdam. Spr. betoogde
de mogelijkheid van invoering van
University-extension voor het platte
land zooals dat in Denemarken is.
De heer Blum (a.r.) verklaarde
zich nog steeds voorstander van een
ministerie van onderwijs, maar dat
Opg-nvc der Personen,
die zich gedurende de week
van 17 Jan. tot 24 Jan. in de
gemeente gevestigd of deze
verlaten hebben.
VERTROKKENEN
A. Klein uit Gouwo naar 's Gra
venhage, le v. d. Boschstraat 150.
A. Kranendonk uit Lethmaetstraat
17 n. 's Gravenhage, Z. O. Binnens. 26.
A. Huijbregtse nit L. Tiendeweg 77
naar Dordrecht, Visohsfcinat 6.
H. W. J. Vos uit Westhaven 27
I naar Leeds.
I H. A. M. Vos uit Westhaven 27
naar Amerstoort, L. Bootstraat 2.
N. W. van Loon- uit Achter de
Vischm. 92 naar Haarlem, Maremstr. 5.
C. A. Roos uit Markt 26 naar Am
sterdam, Ferdinand Bolstraat 62.
Ma. Verheij uit Crabethstraat 71 n.
I Oosterbeek, Weverstraat 166.
I W. L. Boukamp uit Bleekerssingel
6 naar Amsterdam, Spiegelstr. 43.
D. Schouten uit Gouwe 184 naar
Rotterdam, Zomerhofstraat 39.
A. Sas uit IJssellaan 92 naar Rot
terdam, van Heusdestraat 91a.
GEVESTIGD
J. M. J. Dekkers uit 's Hertogen
bosch in Markt 12.
J. W. Belonje uit '8 Gravenhage in
Turfmarkt 126.
C. Flens uit Helder in Markt 41.
P. C. de Vos uit Amsterdam in
Jaagpad 21.
A. C. van Waas uit 's Gravenhage
in Raam 372.
A. C. Uhd» uit Zaandam in Gouwo
I 135.
0. J. Spee uit Willemsoord in Boe-
L33."
kwam toch niet. Spr. glimlachte over
de beweerde „subsidie-honger". Eerst
als de gelijkheid zal zijn verkregen
van openbaar en bijzonder onderwijs
zal het wetsonderwijs kunnen worden
verbeterd. Spr. ontkende de klacht
over de kleine schooltjes. Het blijkt
dat de schoolstrijd weer een aanvang
neemt. Spr. wilde zijn meening niet
zeggen over het bidden van kinderen
voor de verkiezingen. Om meerdere
medewerking der gemeente wilde spr.
wijziging van art. 192 G. W. volko
men gelykheid tusschen openbaar en
bijzonder onderwys.
Donderdagmorgen voortzetting.
lokade 133.
A. R. J. Adriaanz uit Zutphen in
IJssellaan 10a.
E. Lijftogt uit Oostburg in L. Tien
deweg 77.
G. W. Rupke uit Gouderak in van
Beverninghlaan 32.
J. A. Avis uit Zeist in Piersonwog 4.
H. Raaphorst uit Haastrecht in
IJssellaan 1.
E. van der Wal uit Haarlem in
Erasmu8straat 2.
A. D. Buys uit 's Gravenhage in
Turfmarkt 63.
W. F. Hardnzer uit Waddinxveen
in Kattensingeï 97.
W. van Dyk uit Amsterdam in
Nieuwe Markt 27.
G. Loeve uit Boskoop in Corn. Ke
telstraat 19.
Aanvragen van werknemers op
24 Januari.
Volwassenen.
2 metselaars,
2 opperlieden,
1 bankwerker,
4 grondwerkers,
6 pakhuisknechten,
1 loopknecht,
5 werklieden zonder vakkennis.
Leerlingen en jongens.
1 klerk.
Aanvragen van werkgevers,
gf Volwassenen.
1 timmerman,
Halfwas of aankomende
1 schoenmaker,
Leerlingen en jongens.
1 klerk.
1 schilder,
2 sigarenmakers,
1 pakhuisknecht,
1 loopjongen.
Predikbeurten te Uouda.
Zondag.
REMONSTRANTSOHE KERK.
I's Morgens lO'/j uur, R. MIE DEM A
te Schoonhoven.
Volgens do lijst van Predikbeurten
van de Herv. Gemeente treden op
I GROOTE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. BERKEL-
BACH V. D. 8PRENKFL.
Namidd. ten 2 ure. Geen Dienst.
Avond ten 6 ure. Ds. BIJL.
KLEINE KERK.
I Namiddag ten 2 ure. Ds. DEUR.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. GEELHUY-
SEN.
GROOTE KERK.
Huwelijksinzegening, Woensdag 29
Jan.,' Ds. BERKELBACH V. D.
SPRENKEL.
KLEINE KERK.
Woensdagavond ten 7^2 ure- Ds.
BIJL. Bijbellezing.
i9 proefondervindelijk de BESTEj
en volkomen ON SCHADELIJK^
APELDOOfcN-HOtlAND.