8TATLN GENERAAL
VER6ADER1\G VAX l)E\ l)EÏEf\TEIU.ll!
&emen?de Berichten.
Stadsnieuws.
40L® Staats-loterij.
Rechtszaken
S2POZE3T
0n/.« «leïllustreerile Weekbladen.
I .aatete Herichten
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
KIfMltiiih» a de I te, 1 ms tordam
-
-
-
-
-
n'l,
-
-
on Krimpenerwaard, maar ook het
verkeer met Rotterdam, per as moge
lijk zou worden gemaakt. Dit heeft
tot gevolg gehad, nat zich op initiatief
van de Vereeniging Alblasaerwaard's
Belang het reeds genoemde comité
heeft gevormd.
Het comité is dan ook bij de gehou
den besprekingen tot de overtuiging
gekomen, dat het bouwen van een
spoorweg van Slicdrecht over Alblas-
serdam (Kinderdijk), Nieuw-Lekker-
land, Krimpen a. d. I^ek, Krimpen a. d.
IJssel en Capelle a. d. IJssel, in aan
sluiting met den spoorweg Rotterdam-
Gouda, mot voet- en wagenbruggen
naast do spoorwegbruggen over Lek
en Holl. LJssel, een levensbehoefte is
voor de betrokken waarden. Daardoor
zullen niet slechts de aanliggende ge
meenten direct gebaat worden, maar
wordt ook de mogelijkheid geschapen
om later door tramwagen of locaal-
spoorwegen de andore gemeenten in
het interlocaal ver koer op to nemen.
Een voorloopige bostudeering van liet
geschetste plan heeft ocbter aange
toond, dat de aanleg van den spoor
weg wegens de betrekkelijke hoogo
kosten (bruggen over Lek en Holl.
IJssel) niet door een afzonderlijke
maatschappij kan worden ondernomen.
Nu zouden misschien deze kosten
door het locaal belang alléén niet ge
heel te motiveeren zijn, dooh zoo
wordt er in het adres vorder op ge
wezen met deze Ijjn wordt niet
slechts een locaal maar ook een inter
locaal belang gediend, aangezien be
kend is, dat de overgroote belasting
van den spoorweg Rotterdam—Dor
drecht nu reeds voor hot personen-
en goederen vork eer mot België Fran
krijk en Duitschland groote bezwaren
oplevert. Vooral het scheepvaartver
keer te Rotterdam ondervindt grooten
hinder van het bijna voortdurend ge
sloten ziin van den spoorwegbrug over
de Koningshaven, terwyl anderzijds
het spoorwegverkeer meermalen ge
stremd is gewoest door het vastraken
van een schip in de geopondo brug
gen te Zwynarecht of te Rotterdam.
Zoodat een afleiding van het per
sonen- en goederenverkeer over een
tweede spoorwegverbinding van Rot?
tordam mot het Zuiden en Oosten in
verscheidone kringen als een dringende
eisch word geveeld en een nieuwe
spoorbrug over Alblasaerdam naar
de richfcmg Dordrecht, van groote in-
terlooale beteekenis geacht wordt.
Redenen waarom het comité ge
meend hoeft deze gewichtige aange
legenheid onder de aandacht van den
minister te brengen, mot het eerbiedig
verzoek naar debeteekenis en de kosten
van dezen spoorweg een onderzoek te
willen doen instellen en zoo mogelijk
een voorstel tot wezenlyking van het
plan bn de Staten-Generaal aanhan
gig te maken. (N. R. Ot.)
Er heeft zich een comité gevormd
om een biyvende hulde te brengen
aan do nagedachtenis van wijlen prof.
dr. P. H. Rittor. Voorzitter van dit
oomité is prof mr. «1. d'Aulnis de
Bourouillondervoorzitter dr. H. L.
Oortle secretaris do hoor J. J. A.
v. Schreven2o secretaris de heer
D. J. Oouvée, theol. stud, en pen
ningmeester ds. J. Koevers, te Rot
terdam. (N. R. Ort.)
Hofbericht.
Gravin van Buron in den Taunus.
H. M. do Koningin hoeft als de
Gravin van Buren Haar intrek geno
men in het Grand Hötel te König-
stein, dat op het hoogste puut van
den Taunus is gelegen en van waaruit
men een sohitterend uitzicht op het
schilderachtige panorama rondom
heeft. Ook de dames en heeron van
hot gevolg hebben hun intrek geno
men in hetzolfde hotol.
H. M. vertrok gisterenmorgen por
auto van uit het Grand Hötel naar
Hohemark ten einde Z. K. H. Prins
Hendrik op te zookon. Ik verneem
«lat het in hot voornemen van H. M.
ligt dagelijks van uit Haar hotel per
automobiel naar Hohemark to gaan.
Het centrale comité voor openlucht-
samenkomsten van vrijzinnigen, heeft
de tweede samonkoinst, uarir de Avond
post meldt, vastgestold op 1 Mei, in
de nabyheid van Den Ilaag. Als spre-
kors zullen worden uitgenoodigd ds.
Zillinger Molenaar te Dordrecht, da.
Hooykaas to Vlaardingen, rar. dr. W.
P. J Blok. den Haag ds. Hoever»,
Rotterdam, prof. Eerd ma na to Leiden,
prof. Knappert,, to Leiden, ds. Kijl-
str.i, to Oegstgoost, Schraffordt Koopa,
te Sliedrecht. Do voorzitter, zal de
openingsrede houden.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 28 Januari 1913.
(Vervolg.)
De heer Bos (v.d.) besprak do spel-
lingquaestie en ook het algemeen beleid
van Minister Heemskerk inzake het
onderwijs, hetwelk hij aan een felle
critriek onderwierp, waarvoor aan spr.
een uitbundig applaus ten deel viel.
De Minister ving zijn rede aan
tot beantwoording der sprekers.
Morgen Z«I deze worchm vervolgd.
In de avondzitting was deMarine-be-
grooting aan de orde.
Daarbij werd door den hoor Hugen-
holtz het beleid om den Marine-Mi
nister ad interim ernstig becritiseerd,
vooral inzake de maatrelegen, welko
waren getroffen ten opzichte van het
personeel.
VR1JÜAÖ 24 JAN. 1913.
(Vervolg.)
De heer M u ij 1 w ij k Ik moet
nog moer betreuren het optreden van
den hoer Kolijn die nu zegtdan had
de heer Muijlwijk in do Commission
zelf moeten optreden, wanneer adres
sen inkwamen. De heer Kolijn weet
niet, welke besprekingen in do Com
mission hebben plaats gevonden. Hij
herinnert zich misschien ook niot, dat
juist wat betreft het personeel dor
lichtfabrieken telkens loonsvorhoogin-
gen hebben plaats gehad en dit is ook
met mijn medewerking geschied. En
weet do hoer Kolijn niet, dat ook in
do Commissio van Fabricage voorstel
len in dien geest aanhangig zyn ge
weest
Ik kan dus niet accepteeren wat de
beer Kolijn mij toevoegt en worp zyn
beschuldigingen zoover mogelijk vari
mij.
De heer Kolyn: Ik houd er niet
van om heen en weder te debatteeren
over onderdeden van een zaak, maar
ik kan toch niet nalaten er nog even
op te wijzen, dat de heer Mnijlwijk
weder precies er langs hoen loopt.
Ik schuif hot niet op rekening van
don heer Muijlwijk. Hij heeft, als ik
mij goed bewust ben, slechts 1 stem in
elke Commissio, waarvan hij deel uit
maakt.
Ik heb alleen het oog hierop, dat
de tegenwoordige loonstandaard van
onze Gemeen te-werklieden dat heb
ik roods meermalen betoogd te
laag is. Zooals ik reods zeide, ik wil
niet met afzonderlijke voorstellen ko
men, want ik wil don Raad in zijn
geheol over deze zaak laten oordeelen.
Dan is er geen sprake van wantrou
wen. Integendeel, wanneer men den
door mij aangegeven weg inslaat, dan
zal men bereiken dat niet alleen de
Commissie maar de gansche gemeen
teraad een oordeel zal kunnen uit
spreken over den loonstandaard.
Dit is de bedoeling van mijn voor
stel. Wil men er moer in leggen, dan
laat ik dat voor rekening van degenen
die dat doen. Myn moening is het niet.
De heer Van de Velde: Ik
wil vragen, of do hoer Kolijn niet af
geweken is van de bodoeling, die oor
spronkelijk in de motie lag. Immers,
de motie spreekt de wenschelijkheid
uit van het instellen eener Commissie,
welke de noodige gegevens zal ver
zamelen, opdat de Raad zich een juist
oordeel zal kunnen vormen over de
positie der Goraoente-werklieden. Als
net daarom alleon te doen is, dan be
grijp ik niet, dat de heer Kolyn be
zwaar maakt in te gain op het denk
beeld van den heer Nederhorst, want
de bloote gegevens kunnen natuurlijk
het best verschaft worden door het
college van B. on W., en hier heb ik
speciaal het oog op den heer Nederhorst
als Wethouder van Publieke Werken
en op don heer van Galen, als Voor
zitter van de Commissie voor de Licht
fabrieken.
Uit de toelichting van den heer
Kolijn moet ik echter opmaken, dat
hij van do te benoemon commissie ook
een oordeel verwaoht over de loons-
vorhouding, dan wordt het een geheel
andere zaak.
Maar nu eindigt do hoer Kolyn wo-
der met hetgeen in de motie staat,
namelijk dat hij alleen de gegevens
wonscht en het verder aan den Raad
wil overlaten. Maar dan kan ik niet
begrypen, waarom hy niet kan ingaan
op het donkbeeld van de heoren Muyl-
wijk en Nederhorst.
Wanneer die gegevens er zijn, dan
is, zoo zeido hy, de geheel© Raad daar
om te oordeelen over de verhouding
der workloonen. Hoe moot ik het nu
opvatten? Moet de commissie alleen
gegevens verzamelen, of tevens voor
stellen doen?
De heer Nederhorst: Ik wil
den heer Kolyn nog een raad geven
Als het hem wexenlyk ernst is om
loonsverhouding te verbeteren, dan
moet hij medegaan mot hetgeen ik
hem in overweging gegeven heb en
moet hij zijn motie indiervot ge wijzi
gen, dat B. en \V. verzocht wordt
rapport uit te brengen, gehoord de
commissie voor de Lichtfabrieken en
de commissie van Fabricage.
De heer K o l ij n Den heer van de
Velde antwoord ik, dat mijne bedoe
ling ia dat de commissie gegevens ver
zamelt eu di© nederlegt in een rapport.
Ik heb daaraan toegevoegd in ver
band daarmede zou het kunnen zijn,
ofschoon ik het op dit oogenblik
niet kan beoordeelen dat ook het
werkliedenreglement onderhanden
werd genomen, maar in welken zin
zin of wolken vorm, is mij thans niet
voldoende duidelijk, aangezien ik niet
weet, welk© de bevindingen der com
missi e zullen zijn.
De beer vandeVelde:De quaes-
tie iswenscht u ook een oordeel der
commissie, of alleen de gegevens
De Voorzitter: Ter voorko
ming van misverstand wensch ik den
lieer Kolyn in overweging te geven
zijn motie te wijzigen in dier voego, dat
duidelijk uitkonie, dat de commissie
niet alleen gegevens zal verzamelen
maar ook de noodige voorstellen zal
doen.
De heer Kolyn: Ik heb daartegen
geen bezwaar en voeg aan mijn motie
toe „en zoo noodig de gewonschte voor
stellen zal doen."
De heer Jongenburger: Ook
mij was de bedoeling der motie niet
duidelijk. Toon ik de breede bespre
kingen over de motie hoorde dacht
ik oen wijle te zitten in den raad van
oen gemeente als Amsterdam of Rot
terdam met hare duizenden Gemeente
werklieden. Voor een gemeente als
Gouda, waar men als het ware met
één oogopslag de Gemeente-Werklie
den kan overzien, zie ik de noodza
kelijkheid niet in om een commissie
voor dergelijke zaak in te stellen. Het
is geen kwaad, volstrekt niet, maar ik
zie niet in waarom men don Raad
moet Vilasten, waartoe ieder lid als
hot ware bevoegd is en wat ieder lid
kan overzion.
Er komt by, dat er allerlei verkeerde
uitleggingen aan gegoven worden en
do Raadsleden vorkoord afgeschilderd
worden. Er wordt dan gezegd men
kan precies aanwijzen degenen die wat
voor den werkman gevoelen en wie
niet. Dit heb ik altijd een ongelukkig
argumont gevonden. Als men niet mot
dergelijke dingen moegaat, dan is men
niet voor maar tegen den werkman.
En toch kan iemand, die zich tegen
dergelyke dingen verklaart, een goed
hart voor den werkman hebben.
De gansche gemeenteraad heeft
dunkt mij in de laatste jaren blijk ge
geven dat men wil komen tot een
regelmatige verbetering der loonen,
zoowel voor de hoogore ambtenaren
als voor de lagere ambtenaren en werk
lieden. Nog bij de behandeling der
vorige begrooting heb ik een voorstel
fodaan om do desbetreffend© post met
1600 te verhoogen teneinde de loo
nen der Gemeente-werklieden te ver
beteren. Het heeft mij wel eenigszins
verbaasd, dat zoo spoedig daarop de
werklieden weder gekomen zijn met
dergelyke adressen.
Ik wensch er nogmaals den nadruk
op te leggen, dat de Raad in deze
pracfcisch te werk gegaan is in de
laatste jaren en ik hoop, dat hij in
die lijn zal doorgaan, dat hij geen ge
hoor zal geven aan adressen, die
opgeschroefd zijn en waarin men de
zaak altijd tot het uiterste wil
doordrijven, en dat hy voet bij stuk
zal houden en steeds zal volgen de
practiseho lyn van regelmatige loons-
verhooging.
De heer Kolyn: De heer Jon
genburger meent dat een bespreking,
als hier nu plaats heeft, voor Gouda
niet noodig is maar alleen voor een
groote stad. Ik doe opmerken, dat ook
de belangen van do arbeiders uit klei
nere gemeenten voor een zeker deel
zijn toevertrouwd aan de zorgen van
hen, die zitting hebben in een college
als dit, al kan men natuurlijk ver
schillen wat betreft de wijze, waarop
dat moet geschieden.
En wat nu betreft de uitlating van
den heer Jongenburger, dat men wordt
afgeschilderd als arbeiders vriend, dan
mon wil poseeren als arbeidersvriend,
misschien wel als arbeiderscandidaat,
of hoe men het noemen wil, het doet
er niet toe, ik meen, dat wy, als wij
hier bijeen ejjn, toch wel een klein
beetje anders over de zaak denken en
spreken. Dat geldt absoluut niet. Ieder
die het daarmede eens is, zou dan ook
het recht missen om zijn naam te
zetten onder een strooibiljet, waarin
gesprokon wordt over de belangen van
de arbeiders.
Ik begryp het niet, maar ik schyn
hedenavond al heel onduidelyk te zyn.
Ik heb gezegd, dat ik er niet veel over
zou spreken aangezien ik het liever
overlaat aan de commissio, welke hare
bevindingen nederlegi in een rapport,
dan krijgen wij geen eenzijdige voor
stellen maar voorstellen nit den boezem
der commissie.
Ik wil nog op een zaak de aandacht
vestigen. Ik heb het straks reeds met
een enkel woord gedaan. Wij allen
stellen er prijs op, dat wij in «ie ver
schillende tijden ties iaara, wat onze
economische toestanden betreft ge
borgen zijn. Ik. wil vragen, of een
gemeentewerkman, die des winters
zooveel minder krijgt dan in den zo
mer, werkelijk geborgen genoemd kan
worden.
Er zijn ambtenaren van de gemeente,
die des winters evenveel verdienen als
des zomers, ik wijs b.v. op de vaste
tuinlieden ofschoon zij in den win
ter een belangrijk aantal uren korter
werken.
Ik wensch hier niet te d»*y ven maar
ik spreek alleen den wensch uit, dat
de Raad er toe zal overgaan deze
commissie te benoemen, d^s alle mo
gelijke inlichtingen zal krijgen, die de
door haar verzamelde gegevens zal
nedorleggen in een rapport, opgrond
waarvan dan de Raad een beslissing
zal nomen, of wij op den ingeslagen
weg kunnen voortgaan.
Ik zeg op dit oogenblik volstrekt
niet dat alle looneh verhoogd moeten
worden, tot eUen prijs. Ik heb niet
beweoni, dat alles veranderd moet
worden. Ik heb alleen gezegd in ver
band met de telkens fcerugkeerende
adressen van de Gemeento-werklieden
komt 't mij noodig en wenschelyk voor
dat deze zaak onder de oogen gezien
wordt. Dan zijn wij er af
Ik hoor hier lachend zeggen ja, ja,
jaZoo straks heb ik gezegd, dat ik
de quaestio van moor of minder niet
uit te maken heb. Die zal ook nooit
zijn uit te maken. Maar dit weet ik
wel, wanneer een handelsman in de
omstandigheden komt dat de levens
voorwaarden stijgende zijn, dan heeft
hij direct allo mogelijke middelen bij
de hand om zijn levensvoorwaarden
in overeenstemming met den levens
standaard te brengen. Vroeger heb ik
er reeds op gewezen, dat arbeiders,*
werkzaam bij particulieren, door mid
del van hun organisatie kunnen trach
ten befcoie arbeidsvoorwaarden te be
dingen, maar dat gemeente werklieden
niet op die wijze kunnen te werk
gaan. Het is dus van mij alleon een
poging om in de goede richting werk
zaam te zijn ten bate van onze Ge
meente werklieden.
Do heer M u ij I w ij kHet spijt mij,
dat de heer Kolijn nu wederom begint
te spreken over een loon van f8.60.
In dat opzicht ben ik het hartroerend
met hem eens en misschien wel velen
met mij in den Raad. Maar daarover
gaat het thans niet. Het gaat thans
over een eventueel onderzoek naar het
geen do gemeente-werkman verdient
en hoe zijn arbeidsvoorwaarden zyn.
Ik wensch nu dit voorstel te
doen
„De Raad noodigt B. en W. uit, ona
een rapport ovor de loonen en de
arbeidstoestanden der Gemeente-werk
lieden bij den Raad in te dienen, in
overleg met de betrokken commissiën".
De motie van den heer Muijlwijk
wordt voldoende ondersteund en maakt
mitsdien een onderwerp van beraad
slaging uit.
De beraadslaging wordt gesloten.
De motie van den heer Kolijn kon^
in stemming en wordt met_9 tegen r
8temmen verworpen.
Tegen: de heeren Herman, van
Eijk, Jongenburger, van der Torren,
Muytwijk, van do Velde, Bokhoven,
Broekhuizen en Nederhorst.
Voor: de heeren van der Ree,
IJBsel8tijn, Kolyn, de Jong, Dessing
en Vergeer,
De motie van den heer Muijlwijk
wordt zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
(Wordt vervolgd.)
De typografenataking te Amsterdam.
Gisteren hebben de werklieden-or
ganisaties een schryven van de Am-
sterdam Drukkersvereeniging ontvan
gen, waarin het gisteren in de ver
gadering der A. D. V. genomen besluit
goen verdere concessies te doen dan
tot nu toe geschiodde, aan de werk
lieden werd medegedeeld. Het schry
ven was geteekend door den heer
Duwaer, secretaris der A. D. V. Van
de zyde der werklieden werd ons ver
der medegedeeld, dat het stakingsco
mité op de conferentie van Zaterdag
j.l. geen nieuwe eisoheu h eft gesteld.
Op de drukkerij van den heer W.
J. F. Schroder op de Prinsegracht,
hebben heden 4 man geweigerd „be
smet" werk te maken. Op een pa
troonsvergadering te Leiden werd be
sloten geen werk der Amsterdamse he
drukkerijen klaar te maken.
Eenige zoons van typografenpa-
troons, leerlingen van de vakschool
te Utrecht, h Aen hun directeur toe
stemming ve^icht om op ^imster-
damsche drukkerijen werk ter hand
te nemen. Dit werd hun door den
directeur der school geweigerd.
Een kwajongensstreek.
Maandag werd naar het Hbld. meldt,
te Haarlem een jongen vermist, mar
wien met spedrlionden is gezocht Nq
is bij de ouders bericht ontvangen dat
hij is weggeloopeu omdat hij „het op
school niet uithouden kon". Hij bevindt
zich thans te Namen in België.
Hygiënische maatregel.
Verschillende bladen maken met
doening gewag van een besluit van
den burgemeester van Lyon, waartyj
hij bepaalt, dat bakkers voortaan ver
plicht zijn bet brood, dat zij niet in
gesloten wagens naar hun klanten
brengen, geheel en al te omwikkelen
met een stuk ondoordringbaar zeildoek
Hbld.
GOUDA, 29 Januari 1913.
Vanwege de afd. Gquda en omstre
ken der Holl. Maatschappij van Land
bouw zal op Woensdag 5 Febr. a.s.
te Berken wonde in het café van den
heer Westbroek oen lezing worden ge
houden door Dr. K. öüchlj, veearts
alhier over Rundertuberculose, haar
wezen en hare bestrijding.
Deze lezing is toegankelijk voorleden
der afdeeling, alsook voor landbouwers,
die nog geen lid zijn.
Vrijzinnige Studie- en
Propagandaclub.
'In de Maandagavond in het „Schaak
bord" gehouden vergadering van de
Vrijzinnige Studie- en Propagandaclub
alhier werd door den Secretaris ver
slag uitgebracht over het afgeloopen
jaar, waaruit bleek, dat de vereeniging
in grooten bloei verkeert en allerwege
belangstelling ondervindt.
In een afzonderlijk verslag werd
door den Secretaris den zoo uitnemend
geslaagden feestavond van 23 Nov.
1912 gememoreerd.
By de verkiezing van twee Bestuurs
leden in de vacaturen, ontstaan door
de periodieke aftroding van de heeren
L. van der Beek en A. Mogendorff
word herkozen de heer L. van der
Beek, terwijl in de plaats van den
heer Mogendorff, die zich niet her
kiesbaar stelde, werd gekozen de heer
P. de Mink.
Overigens hadden besprekingen
plaats van huishoudelijken aard.
De uitslag van den tusschentyds
fehbuden wedstrijd om prijzen van de
cbaakclub „Messemaker" alhier is
als volgt
j»t« groep A. J. Schilt 1° prijs.
M. Ijlkerveld 2®
2do L. Frank 1°
W. de Ruiter 2°
na loting met den heer I. v. d. Want.
3d® groep K. v. d. Torren Kzn. 1° prij».
P. A. Begeer 2°
4do S. van Crefel^ 1"
J. Bernsen 2°
Binnenkort zal worden aangevan
gen met het iaarlyksch huishoudelijk
concours om fraaie kunstvoorwerpen.
De trein welke 12.32 van hier in
de richting Utrecht moest vertrekken,
had door een defect aan de Westing-
house rem aan het station alhier
eenigen tijd oponthoud, aoodat deze
met vertraging vertrok.
Rozen tentoonstelling te Boskoop.
Over de groote Rozententoonstel-
ling, die te Boskoop in Juli 1913 zal
gehouden worden, deelt men ons het
volgende mede.
Dat de regeering weer haar belang
stelling toont in deze voor Boskoop
zoo belangrijke onderneming blykt
hieruit, dat de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel het bescherm
heerschap over de tentoonstelling aan
vaard heeft.
Door de groote deelname heeft d©
tentoonstellingscommissie zich genood
zaakt gezien, de terreinen belangrijk
uit te breiden, om iederen inzender
zooveel mogelijk tevreden te kannen
stellen.
Om het rosarinm, dat eenige dui
zenden meters zal innemen, zal een
pergola worden gebouwd van 200 M.
lang, waarvoor alleen ongeveer 3000
klimrozen, alle in pot gekweekt, in
voorraad zyn. In net rosarium zal
plaats zyn voor duizenden stam- en
stroikrozen. Om de inzendingen ge
regeld in goeden staat te houden, s^jn
ongeveer 50.000 struikrozen en 6000
stamrozen in voorraad in 300 variëtei
ten. De achtergrond van het rosarium
sal afgeloten worden door een Italiaan-
schen Flora-tempel met zijvleugels
van 40 M. lang en 50 M. hoog. Van
het geheel kan een schitterepd effect
verwacht worden.
Het programma voor afgesneden
rozen is gereed gekomen en zal over
eenige dagen worden verzonden.
In dit programma is No. 1 (nieuwe
rozen nog niet in den handel) ook
voor rozonkweekers buiten Boskoop
opengesteld, zoodat, wij de kweekers
die nieuwe rozen mochten hebben, aan
raden, bovengenoemd programma aan
te vragen. De Jury zal bestaan uit de
eerste rozenkweekers uit het binnen-
en buitenland. (Voor nieuwe rofcen
zullen verscheidene gouden medailles
disponipel zijn)'
Vrijzinnige Propaganda.
Krimpen n.d. IJssel. Door het
Comité voor Vrijzinnige Propaganda
in het district Gouda werd gisteravond
een propaganda-avond gehouden in
het Café van de Wed. J. van der Plas
alhier. In deze bijeenkomst van vrij
zinnigen, welke ten deel had de op
richting eener vereeniging voor vrij
zinnige propaganda werd hot woord
gevoerd door Mr. M. M. Schim- van
der Loeff, lid van het hoofdbestuur
van de Liberale Unie. Deze spreker gaf
voor een belangstellend auditorium
een uiteenzetting van de Vrijzinnige
Concentratie. Spr. behandelde allereerst
de tot stand koming daarvan, hoe deze
concentratie geboren is uit den drang
dor omstandigheden en door de stem
men die uit het. kiezerskorps zijn
fehoord. Daarna toonde spr. aan het
iepe verschil dat er bestaat tusschen
een uit heterogene bostanddeelen be
staande rechtsche coalitie en de op
éénen vasten beginsel-basis staande
vrijzinnige concentratie. De partijen
die de concentratie vormen, zijn kin
deren van eenen huize. Spr. wees dan
op het onmogelijke van vruchtbaar
werken door een reebtste coalitie waar
de principes der pa» tijen daarvan zoo
zeer uiteenloopen. In dit verband
noemde spr. het verschillend standpunt
o. a. inzake Zondagsheiliging en de
doodstraf. Deze tegenstrijdigheid van
inzicht is ook in deze regeeringsperiode
op sprekende wyze gebleken. Met de
Armenwet kan de Synode der Geref.
kerken niet instemmen, deze zou
strydig zyn met Gods woord. Het
Verbod van de gehuwdo ambtena res
is door den heer de Savornin Lohman
onzedelyk genoemd, Voorwaardelijke
Veroordeeling noemt Prof. Domela
Nieuwenhuis indruischend tegen de
christelijke rechtsbeginselen en aan
gaande do Verzekeringswetten van
Minister Talma is Prof. Fabius niet te
spreken. Deze toch vindt daarin bet
staatssocialisme gehuldigd, wat spr.
ook trouwens volkomen beaamt. De
Bakkerswetkon al evenmin instemming
vinden rechts. Overeenstemming be
staat alleen inzake de subsidiëering
van het bijzonder onderwijs. Hoe dat
sectarisch onderwijs is, is genoeg be
kend, doch de frappantste staaltjes
van kinderopvoeding noemde spr, de
verkiezingsgebedjes waarvan de bladen
dezer dagen hebben gewaagd. De wijze
waarop de heer Blum zich in de
Tweede Kamer daarvan heeft afge-
maakt werd door spr. aan felle critiek
onderworpen. Tegenover deze coalitie
komt do concentratie met hare posi
tieve plannen, die gebaseerd zijn op
het beginsel der vryheid. Van het
program der concentratie behandelde
spr. in het kort de hoofdpunten, het
algemeen kiesrecht, waarvoor grond
wetsherziening noodig is, de openbare
school, de staatspensionneering en de
handhaving van de vrijhandelspolitiek.
Waar vóór de Tariefwet zooveel on
juistheden worden verkondigd, daar
stond spr. na er op te hebben gewezen
dat de officieele gegevens vanwege
Minister Talma gepubliceerd getuigenis
afleggen van een bloeiende handelen
indnstrie bn enkele detailpunten stil.
Spr. behandelde dan o. a. de scheeps
bouw, hoe deze zulk een enormen
voorsprong beeft op de Duitsche wer
ven, waardoor zooveel Rijnschepen
voor Duitsche rekening op Hollandsche
werven worden gebouwd
Een Tariefwet voor Nederland als
door Minister Kolkman is voorgesteld
draagt een onzedelyk karakter, wijl
zij aanleiding geeft tot corruptie van
allerlei aard.
Nagaand wie wel en wie niet zouden
worden beschermd, kwam spr. tot de
conclusie dat het percentage van dqze
laatsten zeer laag is.
De wyze waarop de rechtsche pers
de vriizmnige concentratie heeft be-
froet doet spr. de hoop koesteren dat,
oe meer er met vuil wordt geworpen,
de goede elementen ter rechterzijde
wel tot de overtuiging zullen geraken
dat op die wijze alechts een sloohte
zaak kan worden verdedigd.
Spr. verwacht veel goeds van de
vryzinnige concegtratie en wekte ten
slotte op tot een concentratie in eigen
kring, opdat plaatselijk alle krachten
zullen worden samengetrokken tot
bereiking van het doel: het behoud
van den vrijzinnigen zetel voor Gouda
voor Mr. van Doorn.
Na deze rede weerklonk een warm
applaus.
Na een kort opwekkend woord van
den voorzitter van het Comité den heer
I. van der Want, werd besloten tot
oprichting van een vrijzinnige propa
ganda vereeniging, waartoe terstond
14, leden toetraden.
Direct daarop werd een bestuur ge
kozen bestaande uit de heeren
C. van der Giesson Jr. Voorzitter,
B. Pannóvis Secretaris, Z. de Jong,
C. v. d. Giessen Azn., H. Noordegraaf,
G. Vogelensang de Jong, A. van
Buren.
JVadtHnxvecn. Bij de politie alhier
werd door v. d. K. aangifte gedaan
dat hij zijn jas vermiste. Als verdacht
deze te hebben medegenomen, wordt
zekeren 'H. v. V., werkzaam geweest
zijnde op de zelfde fabriek als v. d. K.
Intusschen zal door de politie worden
onderzocht of men hier te doen heeft,
met een vergissing dan wel met dief
stal.
In deze Gemeente worden proo
ven genomen, vanwege de Directie
der.Gasfabriek met automatische lan
taarnaanstekers, welke vanuit de fa-
bliek worden ontstoken. Dit geschiedt
nl. door verhooging der gasdruk. Bij
voldoening zullen waarschijnlijk meer
dere lantaarns Van dit gemakkelijke
toeHtol worden voorzion.
Het aantal ingeschrevenen voor
de Militie van de lichting 1914 be
draagt in deze Gemeente 60. Ten
vorige jare bedroeg dit aantal 46.
5do KI. Trekking v. Woensdag 29 Jan
No. 20142 f 50.000.
5391 en '20038 ieder f 1000.
11521 f 400.
504,11322,12329,13124,16645,
17152, 18203, 19505, 19627 on
20211 iedei^f 200.
1290, 2494, 2539, 2848, 3862,
7470, 9761,10007,12391, 14846,
15277, 16431, 16741, 17736,
18617, 18884, 19001 en 19523
ieder f 100.
Prijzen van f 70.
57
2185 56 2807 2487 70 80 2015 54 04 2770 2807
8109 79 88 8280 3400 27 0659 0712 50 HO 3800 28 05 8916
18 22
4290 4817 4480 4600
5014 87 80 58 5115 82 5258 5626 70 78 5600 10 6700 5888
74 06 6047 75
6126 57 6228 0896,0775 0880 6972
7100 7288 7806 7465 7520 66 97 7023 82 68
8000 8158 80 8802 80 8486 8500 8720 57 77 8820
9068 0244 71 9029 74 78 0681 9807 0006
10165 10225 96 10664 10501 87 10044 B2 10726 1U842 I
98
11004 11262 1)840 11400 07 95 >1540 11620 11800 05 11900
12102 12211 82 58 12049 12445 02 12588 12658 12755 12862
67 97
18005 47 18116 58 18206 18890 18450 18681 10672 78 18756
18007 26
14050 14152 14260 14404 54 14687 14717 78 14814 14920 60
15007 16111 16212 25 78 00 16410 15610 15817 50 16707 40
15045 60 77
16110 17 80 16208 18 16411 16617 80 16068 44 61 88
17079 17067 17486 17560 17918 44 54 67 77 81
18054 18868 18481 18607 94 18612 18701 18882 58 50 00 02
18012 20 47 80
54 19118 68 19205 78 19806 70 88 19465 19646 19610
101
4 71
20288 60 08 20818 20505 58 2Q802 74 20975
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
Strafzitting.
De 18-jarige sigarenmaker D. v. R.
te j^eeuwijk, bekende op 27 Juni een
meisje met oen stok op een harer ar
men te hebben geslagen.
Eisch wegens mishandeling, f 10
boete subs. 15 dagen hechtenis.
Op don 13 Januari had de 70-jarige
vis8cher J. v. R. te Gouda, aan boord
van zyn aan de Vest liggend vaar
tuig, een kat, waarvan hij zich ontdoen
wilde, omdat het dier alles bevuilde,
aan een vaarboom opgehangen en
daarna met een stok op den kop ge
slagen, zoodat het dier stierf.
Met het oog op het ergerlijke van
dit feit, eischte het O. M. ter zake
van mishandeling van een dier in het
openbaar, 14 dagen gevangenisstraf.
De niet verschenen bekl. E. W. was
op 5 Dec. te Gouda ter zake van open
bare dronkenschap gearresteerd. Te
gen zyn overbrenging verzette hij zicb.
Eisch, wegens wederspannigheid,
een maand gevangenisstraf.
Een veldwachter verklaarde, dat de
beklaagde A. v. O., niet verschenen,
hem in den nacht van 31 Dec. op 1
Jan. op den IJsseldijk te Ouderkerk
a.d. IJssel, had uitgescholden.
Eisoh, wegens eenvoudige beleedi-
ging van een ambtenaar, f 15 boete
subs. 15 dagen hechtenis.
De 32-jarigo werkman, W. J. P. V.,
wonende te Schoonhoven, thans aldaar
gedetineerd, recidivist, bekende op 16
Dec. te Gouda ten nadeele van zijn
vader een veeren bed en drie dekens
te hebben weggenomen. Hij verkocht
het gestolone en maakte het geld op
tevoren had hij al eenige dingen van
zijn ouders verkocht.
Eisch, wegens diefstal, een jaar ge
vangenisstraf bekl. heeft reeds -rijf
vonnissen achter den rug
Mr. A. J. v. Schelven refereerde
zich aan hot oordeel van de rechtbank
en verzocht den bekl. een zoodanige
straf op te leggen, dat de man togen
den zomer vrij komt.
De rechtbank heeft gisteren ver
oordeeld
C. R., 61 jaar, kurkenfabrikant te
Gouda, wegens eenvoudigo belediging
tweemalen gepleegd, tot 25 boete
subs. 25 dagen hechtenis.
(N. R. Crt.)
Naar aanleiding vaiv'de plaats ge
vonden ongeregeldheden na afloop
van don wedstrijd Gouda -T.O.P. is
het bestuur van den Goudschen Voet
bal Bond tegen Vrijdagavond in spoed
vergadering bijeengeroepen.
Naar wij vernemen moet deze ver
gadering in hoofdzaak zijn uitgeschre
ven om tegen het optreden van geheel
buitenstaanders, in gemeenschap met
do aangesloten voreonigingort, thans
afdoende maatregelen te treffen.
l)e Offic. Meded. van don G. V. B.
vermelden het programma voor de
maand Febr. met tal van belangrijke
ontmoetingen, als:
2 Febr. Gouda -Olympia '2.
16 Woerden.
23 AlphenGouda.
T.O.P.Olympia *2.
De protestcommissie deelt inode dat
het protest van Moordrecht togen den
wedstrijd Moordrecht Waddinxveen
afgewezen is.
Het Leven geeft verschillende foto's
van do toraurdbestelling van Mr. E.
R. H Rogout to Maastricht on 's Hage,
on verder foto's on artikelen van de
Hoilandsche ambulance in Constante
nopel, 25-jarig tooneeljubileum van
mevr. De Vos Poolroom, onze toonOel
speelsters in huiselijko bezigheden
kroniek van de week, schilderijen
van Speenhoff, schetsen, klein-leven-
tjes enz.
TWEEDE KAMER.
Vergadering vap heden.
Geopend 11.10 ure.
Voorzitterde heer van Nispen
Begrooting van Binnenl. Zaken
De Minister van Binnonland-
sche Zaken, de heer Heemskerk, zette
zijn gisteren afgebroken rede voort,
Dat de schoolopziener in het district
Arnhem de Apeldoornsche onderwij-
aers heeft verboden „Allerzielen" te
laten opvoeren, was spr.'s schuld niet.
De vericlaring van den schoolopziener,
die intusschen niets verboodT maar
slechts wees op het ongepaste, keurde
spr. goed. Het optreden van de on
derwijzers was inderdaad ongepast,
toen zij tegen het gemeentebestuur
wilden gaan optreden.
De 15 Januari-kWestie. Een wijzi
ging van de wet om een eind te
maken aan deze kwestie, medo in ver
band met salarieering van overtollige
onderwijzers, was de eenige oplossing.
Het blijft echter moeilijk nit admi
nistratief oogpunt een anderen datum
of meer data aan te geven voor de
begrooring van het getal schoolgaande
kinderen. De minister ontkende dat
alleen op de byzondere scholen met
de 15 Januari-telling werd gesmokkeld.
In Bergschenhoek gebeurde hetzelfde
op de openbare school.
Merkwaardig vindt de minister het
dat aan dezelfde zijde maar geklaagd
wordt over te lagen toelatingaleeftyd
op de bijzondere scholen, maar tevens
geklaagd wordt over de bedoeling der
regeering om ook het bewaarschool-
onderwijs te gaan subsidieeren. Het
Ïiercentage kinderen, dat op te lagen
eeftijd op de scholen komt is bij do
bijzondere lager dan bij de openbare.
Waarover klaagde men toch, als dit
zóó is De klacht over concurrentie
heeft geen enkele reden.
Wijziging van artikel 21 van de wet
op het L. O. zou stellig niet naar den
zin zyn van den heer Ter Laan. De
minister is voor het behoud van het
hoofden-stelsel aan de scholen. Er moet
een hoofd zijn met eenig gezag bekleed.
Spr. ^as wel voor overleg met de
onderwijzers, maar macht wilde hy
hun niet gegeven zien.
Voor leerplicht van het hernalings-
ondorwijs voelde de minister niet veel.
Het kerhalingsonderwtjs bloeit niet
het zou tegen de natuur zijn het thans
verplichtend te stellen.
Inzake het beleid van don minister
is veel dooréén geward, en er zat wel
wat al te voel politiek in de debatten.
De subsidie-wet.
Men klaagde dat schoolgeld on con
tributie dooreen geward worden by
het bijzonder ondorwys. De contributie
is op zichzelf geen schoolgeld omdat
ook door niet-ouders deze wordt bij
gedragen. Wanneer men echter het
schoolgeld verlaagt en in direct ver
band de contributie verhoogt, dan
wordt het wat anders. Indien daar
voldoende bewijs voor iR, zal de wet
hef achterhalen. De wet is feitelijk niet
juist. Men diende te volstaan met de
bepaling dat de school geen winst
gevend bedrijf mag zyn. Dat zou
rationeel zijn.
De vraag of aan sommige gemeen
ten te veel buitengewone Bubsidie
wonR^yerleend, was zeer mooilyk op
te lossen. Men moet zich verlaten op
de burgemeesters.
Do klachten over kleine schooltjes
?jju niet hlle gegrond. De schoolop
ziener Stamperius zag vele kleine
scholen, die volstrekt niet onderdeden
voor de volledige. Er zijn meer kleine
openbare dan dito bijzondero school
tjes Hoe durft" men dan toch te kla
gen Men wilkom g°en kleine open
bare schooltjes te krijgen, het bijzon-
derwijs tegenhouden in hot stichten
van eigen schooltjes. Dat is een be
lemmering van tie ontwikkeling der
bijzondere scholen.
Inzake hot geschrift van don heer
Diewes, kon de rogeering zich toch
niet uitlaten. In zako den Balkan
oorlog is zij neutraal. (Gelach).
Wat wil men toch, dat de regeering
zal doen,? Zij kan don man toch niet
verbieden artikeltjes te schrijven.
De bedoeling van den heer Kete
laar bij hot vermelden van dat govaj
is duidelijk: hij wil hot bijzonder on
derwijs tegen gaan.
In do quaestie van het didden voor
de verkiezingen wil de Minister zich
niet mengen. Onder de christelijke
paedagogen zal wel verschil van ge
voelen bestaan over deze quaestie.
Daarom behoort deze quaestie stellig
niet in do Kamer thuis.
Dat tot hoofd eener byzondere
school oen onderwijzer werd benoemd,
die in de gevangenis heeft gezeten
wegen8 onzedelijke handelingen is een
zaak die buiten do Regeering omgaat.
Verkeerd was dat do heer Ketelaar
's mans naam in de Kamer heeft ge
noemd. De Regeering heeft de quaes
tie voor de reclasseering vaak behan
deld en die poging zal stellig ook den
heer Ketelaar verheugen. Echter gaf
de minister toe dat bedoelde man niet
aanstonds hoofd van een school be
hoefde te worden.
Het verzet tegen het wetsontwerp
inzake de kindertoeslag acjitto spr.
niets dan oen politieke actie. De sa-
lariseischen, welke de onderwijzers doen
hooren, kunnen door geen kabinet
worden ingewilligd. Men heeft groote
zuinigheid te betrachten.
Hot M. U. L. O.-wetje berfoeldo weer
om de bestaando M. U. L. O.-scholen
te behouden. Indien nu blykt dat dit
wetje fouten heeft, die voorziening
behoeven, dan zullen die spoedig ko
men.
Het zal zeer moeilijk zyn de leer
plichtwet uit te voeren indien deze
nog scherper wordt gemaakt.
(De vergadering duurt voort).
Bij do heden door het Hoofdbestuur
der Posteryen en Telegrafie gehouden
aanbesteding van den bouw van oen
post- en telegraafkantoor, benevens
directeurwoning te Soest, was laagste
inschrijver D. J. Reeskamp te Utrecht
voor f 16675.
De nota der Gedelegeerden.
Berlijn, 29 Jan. Uit Londen wordt
geseind dat de nota der Balkan-afge
vaardigden heden overhandigd zal
worden.
Ze is zeer kort gestold, bevat slechts
twee punten.
De nota verklaart dat sedert 16 Jan.
door do Turksche gedeJogeerden geen
nieuwe voorstellen zijn gedaan, dat
de gebeurtenissen, die intusschen in
Konstantinopel plaats hadden dit zwij
gen op bijzondere wijze verklaren. De
Balkan-gedelegeerden twijfelen eraan
dat hervatting der onderhandelingen
tot den vrede zou kunnen leiden en
daarom verklaren' zij do onderhande
lingen te hebben afgebroken.
Venezelos zal Vrydag vertrekken,
de andere gedelegeerden Vrydag of
Zaterdag.
vau het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 777.6 te
Stockholm en Wisby, laagste stand
747.8 te Maünhead.
Verwachting tot den volgenden dag:
Meest matige zuidoostelijke tot
zuidelijke wind, zwaarbewolkt tot be
trokken, waarschijnlijk sneeuw- of
regenbuien, later zachter.
Vorig»
29 JAN! 1913.
Staatslecuingfn
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
^ostenr. Belastingvrye
Krononronto 4 pet.
Fort. Obl. 3<lo Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
6 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.inij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nieolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
l«l Obligatie 6o Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Leo-
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pot.
lUuk en 4'reüiet lusiel-
llufeu.
Ned. Bftukaandeolon
Industr Ondernemingen
American Car A Foun
dry Comp. 0. v. A.
Id.Smelting A Refining
Co. Gert. v. Aand.
Anglo American 'Ijole-
graph Cv. Cert. v. A.
U. S. Stoel Corp. Gert.
v. Gew. Aand.
Kul. Crediei lusteli. en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
JavCultunr M iiAand
Nod. llandel-Mij. C.v.A
ül(jnbuuw Nijen.
Kotahoen" Mynboinv
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
f'etroleuni-Oiirferu.
Dortsclie Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. tot Expl.
v. Petr. Broun. C.v.A
„Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v. G. A
SclieepVAart fiyen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoom vaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Oy. afgest. Pref. A.
Talmk-Ouderneraliiiren
Bindjey Tabak Mij. A.
diversen-
Maxwol Land Gpant
Gert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Iim. Oert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wogmy. Aand.
My. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A -II Obl. 3 pet.
W arschau-Woenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 net.
Erie Spoorweg-Hij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert v. gew. A.
Wabash Gow. Aand.
Preiuieleeniiigeit.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Thei s-Ke-
giüirungs-Ues. 4 pet.
GELDKOERS/
Prolongatie 8Va—4 pCt.
Nat. Staatsf. iets luier, Buitenl.
soorten weinig veranderd, Mijnen vast
voor Guyana en Cobar, Amerikanen
vast, Petroleum stil, Tabakken weinig
omzet, Cplturen nagonoeg prijshou
dend, Rubbers lager.
Koer».
heden-
78'/,
78s/,
84'/.
84'/,
63'/,
100"/,,
86"
91»/,
91
85'/.
83
- 86'/,
45'/,,
104
45'/,
83
'59 "/u
59'/,
217'/,
52s/,
63
72 V,
2
«a"/„
04"/,.
190'/,
275
189»;,
191
11',,
196
82»/,,
200
85
176'/,
177 V,
559'/,
663'/,
525
197
189
99'/,
4»/,
4"/,.
90'/,
90
3'/,
90»;,
90'/,
08'»/,.
97
63
62'/,
185'/,
80'/,
f
»7
97'/,,
30"/,.
31
158
4
159»/,
4'/,
101»/,,
140'