STATEN GENERAAL
VKAtilflKRIVIf Ï.I.V Dï.V GEjIEKWElM.tl)
HffNflriHHi
Qeinengde Berichten.
Stadsnieuws.
laatste Berichten
TOOïsrmsij
Telegrafisch Weerbericht
burgerlijke stand.
Officieels Prijscourant
Etreeleiktodel l«last«rdin
u%«
de Provinciale Staten (vacature-Dr.
W. P. Ruyscb, aftr. 1913), werden
uk gebracht 10894 geldige «temmen.
Hiervan verkregen de heeren:
Dr. IJ. A. P. van Dam (Vrijz. Conc.)
3641, L. Hoejenbo» f8. D. A. P.) 4656.
A. O. A. van Voaren recht») 6607
«temmen.
Zoodat herstemming moet plaat
hebben tussehen de hoeren:
VAN DAM en VAN VÜUBEN.
Voor de vacature-Baron M. Maekay,
aftr. 1916, werden uitgebracht 10668
geldige «temmen.
Hiervan verkrogen do heeren
Mr. J, J. Hen ny (Vrijz. Conc.) 5075,
L. ter Laan (8.D.A.P.) 46118, Mr: JR.
baron Mackay (Chr.-HUt.) 1498, Mr.
R, van Veen (rechte) 4747 «temmen.
Zoodat borate mining moet plaats
hebben tutschen de heeren
IIENNY en VAN VEEN.
Do Ópper-ceremoniemeester maakt
in de Staatfct. bekend, dat het Hof,
ingevolge de bevelen van H.M. de
Koningin, den lichten rouw zal aan
nemen voor den tijd van drie dagen,
ingaande op Vrjjdag 31 Januari 1913,
wegen» het overlijden van Zijne Kei
zerlijke en Koninkljjke Hoogheid
Aartahertog Reinier van Oostenrijk.
N. Ct.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 30 Januari 1913.
(Vervolg.)
Binnenlandsohe Zaken.
De M i n i h t e r beantwoordde de
«preker». Do Minister zegde onderzoek
toe inzake den leerplicht voor «chip
perskinderen. Met betrekking tot de
«chool te Sluis acht de Minister geen
wetswijziging noodig. Inzake waar
borging van penaionneoring van
ondtrwyzers-kamerledeu kon do Mi
ni «tor voor de tforkiezingen geen
toezegging doen. Do ongunstige con
clusie door den heer Tydeman geput
tiit bijlage F van het Hehoal verslag ziin
niet zoo ongunstig. Men moot dit
wetje eersf een» in volle werking doen
zjjn om het good te kunnen beoor-
deeien. Hefc is mogelyk dat een nood
wetje zal moeten worden gemaakt om
don term(jn van 1 Jan. 1914 irv do
M. U. L. O. wet te verlengen.
Wat de «peiling quaestio aangaat,
de hoer ter Laan is van de psychologie
van don Minister niet op de hoogte,
Wat do Staatscommissie in deze advi
seert zal in hoofdzaak door don
Minister worden gevolgd.
De critiek, die op 's Sun laters beleid
is geoefend, i» grootendeol» van poli-
tiokon aard. Men wil don Minister weg
hebben. Was de oritiek onpartijdig
geweest, dan zouden de debatten kal-
mor syjn geweest. De Minister besprak
daarop de door den lieer Bos gevoerde
oritaok inzake het herhalingsondorwijs
en wees deze af.
Wat nu het gebed op /le R. K. scho
len aangaat, dat is oen zaak van
ohristeljjke .paodagogie, waarin de
minister zioh niet mengt. Het ware
boter geweest dat men over deze zaak
nidfc had gesohreven.
De heer D u v «(s.d.) interrumpeerde:
Men had het dus stiekem moeten hou
den, waarna de M i n i s t e r vervolgde
dal in 't openbaar niet behoeft to
worden aangekondigd of men gaat
bidden. Het gaat niet aan dat door
oen invloedrijk lid der linkerzijde hier-
jft over ironisch wordt gelachen. De vrij
heid van do gesubsidieerde school
dient geëerbiedigd. De christelijke
school i« zeer zeker oen inst ituut voor
christelijke opvoeding en geenszin»
oen propaganda-instituut voor do ver
kiezingen, maar hot christelijk onder
wijs moet volkomen vry blijven. De
grens moot blijven art. 57 dep^wet
L. O., dat op da bijzondere scholen
geon leeringen -mogen worden ver
kondigd strijdig iyjjüjï<lo openbare zeden
dn aansporend toPlngonoorzaamhoid
togen'de wetten des lands.
Dat gemeend wordt dat deze grens
door do openbaro school wel wordt
overschreden, doet velen' bezwaren
maken tegen do openbare school. Do
rechterzijde hoeft den indruk gekregen
dat link» staat tegenover den geest
van ,het confessioneel ondorwjjs. Do
inluittor denkt daarbjj aan «le Ketela-
riana. Men had maar moeten voor
stellen hot geheeie subsidiestelsel af te
schaffen. Dat de openbare school meer
.bevredigt dan.de bijzondere, is oen
q tl aast i o van opvatting. Men beproeft
een schooi te maken voor ieders gods
dienstige begrippon. De Minister meent
dat de door da vrijzinnigen ingeslagen
weg inzake hot ondorwjjs een geheel
verkeerde is. De rechterzijde kan een
veel beteren aanwijzen.
Na 's ministers rode vroeg de heer
Merchant (v.dj hetwoord vooi;
t een persoonlijk fei-t, al. dat de
Minister niet over bidden kan spreken
zonder dat een lid der linkerzijde lacht.
De Minister ontkende eerst den
heer Merchant te hebben bedoeld,
daarna d^uistheid van het door den'
heer Mjpjant beweerde. De Minister
zon dele beleediging niet hebben uit
gesproken. Het was ook niet 's Minis
ter» bedoelen.
Bij art. 151 bepleitte de heer Ter
Laan (s.di) salarisverhooging voor de
onderwijzers aan de kweekscholen.
De heer L i e f t i n c k (u.l.) sprak
daarna over de normaallessen en de
bezoldiging der onderwijzers daarvan
D%heer Oosterbaa n (a.r.) steunde
met den heer Ter Laan (s.d.) de
subsidteering van cursussen voor de
hóofdactc.
De heeren H u g e n h 0 11 z (s.d.)l
Itoodhuyzen (n.L), Dolk (a.L,
Smeenge vu.l.) en Ketelaar (v.d
spraken nog over salaris verbetering
van bepaalde categoriën by het onder
wijs, waarna do Minister antwoordde
De Minister is overtuigd van den ernst
van den werkkring, doch acht het
niet vaststaand dat bij hooge salari-
oering betere krachten zullen komen.
De Minister kon in verband mot de
hoofdcursussen niet tot overeenstem
ming komen met de inspectie», doch
verklaarde bij de volgende begrooting
don knoop te zullen doorhakken.
Ten slotte diende de heer Rood-
huijzon met 10 leden oen motie in
betreffende betore nalat ioering aan
Rijksnormaallessen en Rijksleerscholen.
Morgen II nuf voortzetting.
Avondvergadering.
Do avondvergadering konmerkte
zioh door een gedetailleerde bespreking
van verschillende zaken aangaande do
begrooting van Marine.
De hoofdzaak der debatten bepahlde
zich bij do toestanden en verhoudin
gen van hot Marinepersoneel en vgifi
don Marinodominee.
De organisatie van het Marineper
soneel noemt steechi toe en verkrijgt
een dreigend karakter. De heer H u-
gonholtz (s.d.) wilde een parlemen
taire commissie benoemd zien, die de
klachten van hof personeel zou
hebben te onderzoeken. Spr. was vol
komen overtuigd van hot goed recht
dier menschen. Ifun aanhang groeit, in
tegenstelling van die van den Marine-
dominee, die kan proekon voor een
leege zaal.
De Minister van Marine ad
interim weerlegde met feiten eivbewy-
z«n al de aangevoerde kluchten en
wees er op dat, mi do circulaire aan
de vlootcommandanten is verzonden
de daarin vervatte bepalingen mot do
meeste gestrengheid zullen worden
nageleefd. Orde en tucht moeten in de
Marine worden .gahandhaafdDe ele
menten welke zich daartegen verzet
ten, moeten onverbiddelijk worden ver
wijderd
Do Minister acht het niet mogelijk
,dat van overheidswege zedelijkheid en
godsdienstzin op de vloot worden be
vorderd.
De minister hoopt dat togt werk van
den vlootprodikant resultaten zal heb
ben, maar het toetreden van geloovig-
christeljjko jongen» achti de minister
niet mogelyk. De eenige afdoende weg
tot verbetering beschouwt de minis
ter de bemanning dor vloot door de
zeemilitie.
To half een werd de vergadering
gesloten.
VRIJDAG 24 JAN. 1913.
(Vervolg.) V
De* lieer Jongenbnrger: De
bedenki&g van don heer van Êijk heeft
myns inziens toch wel eenigen grond.
Ik begrip dan ook niet, dat B. en W.
daargpn niet direct tegemoetkomen.
De heer van Kijk logt or den nadruk
op, dat er onmiddellijk een paard bij
do hand moet zijn voor do stoombrand-
spuit on nu zeggen B. en W.daaraan
kan in den naasten tjjd voldaan wor
den. Maar waarom niet direct
By - den laatstee brand bleek, dat
men do gohoele brandspuit vergeten
had. Het personeel woj er wel maar
niet de spuit. Wjj dachten oen eerste
beproeving van den stoombrandspuit
te zien mAar dat liep tegen. Ik,dacht
direct aan het paaYd. Wij Jfobben
voortdurend een paard aan Fik Stad 3-
erf noodig. Hot kan daar toch gestald
worden. Er.komen epnige manschap
pen vlak ,bij te wonen.
Wy hebben dan het paard direct bij
de haneW/Js het/paard'bij den stal-
houder djjur moet deze eerat op'
gebeld wordeïfenz. Dat hoq. U allee op.
Maar hoeft men een man direct in oe
omgeving on het ptUM staat by do
stoombrandspuit, dan is men in eenijre
minuten Mfcar om uit te rijden. Als
men in do toekoihst toch tot dè.aan
schaffing van een eigen paard' zal
moeten overgaan en als men een paard
geregeld gebruiken' moét, dqn zie ik
niet in, waarom niet direct aan het
verlangen van den heer van Eijk kan
voldaan worden.
Wat aangaat de bediening van de
teiephoon gedurende den laat» ten
brand, die was allerbedroevendst. Ik
werd door de politie opgebeld, toen
de brand reed» oen our aan den gang
was, omdat men maar geen aansluiting
kon krijgen met ray. Het is goed, dat er
tegen zoo iets bier stemmen opgaan
wij moeten waarborgen hebben, dat
het voortaan beter zaJ gaan.
De heer Ne lerhor t js zoo handig
geweeat om te zeggend «fel dan wat
beters 'oor. Ik wij» er op, dat men in
andere gemeente geen gebruik maakt
van de teiephoon, maar v in alarm'-in-
richtingen op straat, in verschillende
doelen der gemeente Wanneer het noo
dig is, slaat mey het ruitje van die
inrichting stuk en brengt nran de
alarmschci in beweging. Dat is beter
dan van de teiephoon gebruik te
maken.
De heer M u ij I w ij kWij kunnen
in ernst over de aanschaffing van een
paard eerst gaan spreken, wanneer wij
hebben de huisjes bij het stadserf. Die
zullen wij straks hebben dan kiinney.
wij den' koetsier daar vlak bij laten
wonen. Als de koetsier op grooten
afstand woont, dan helpt hél niets of
er al een paard is.
Verder nog een korte opmerking
oyor de namen dor titularissen bij de
brandweer. Om te vervangen het eigen
aardig bezwaar, dat er zonden zijn
\een oppdrbrandmeester en adjunot-
opperbrandmefsters terwijl er geon
brandmeesters zyn, zou ik in over
weging willen geven in do verorde
ning niot to'spreken' van brandmeesters
maar van „opper-Komraandeura".
Ik meen, dat vooral moet uitkomen,
dat er verschil- in rang is. Anders
vrees'ik, dat op een gegeven oogen-
biik de discipline,in het godrang komt.
Wij hebben bij een brand met Ul van
menschen te doen on die moeten goed
weten wie in hoogste instantie uit
maakt, wat geschieden moet. Daarom
moet do blussching van oen brand,
als er geen discipline - en orife zijn,
onherroepelijk in do war loopen.
Daarom wil ik hot verschil good doen
uitkomen. S
De Voor z'Tt ter: Ik geloof dat
de boste oplossing is dat do heor de
Jong zijn amendement wijzigt en in
plaattó va» nKommandeurB,, loost
„brandmeesters". Dan blijven wij te
vens bij HoHandscho termen.
Do hoer de Jong: M. de V.
Daartegen heb ik geen bezwaar. Ik
stol dus voor don aanhef van art. 1
aldus te lezen „Behalve oen Ópper-
brandmeester, twee adjunet-Oppor-
brandmeesters, vijf brandmeesters en
een Secretari8-Ponninginoester"'6nz.
Hot gewijzigd amendemonf van den
heer de Jong wordt voldoende onder
steund en maakt mitsdien oen onder
werp van bèjyiadslaging uit.
Do heer van E ij kDe hoer
Muijlwijk heeft gezegdwij zullen
waarschijnlijk de huisjes bij het Stads
erf in bezit krijgen en zoolang moeten
wij wachten inet do aanschaffing van
een paard.
Ik doe opmerken, toen wy deze
copoept-verordening kregen, was ons
niets van, dep verkoop dier huisjes
bekend. Daarvan hebben wy eerst
hedenavond iets vernomen.
Laten wij nu aannemen, dat de Raad
besluit tot aankoop van die huisjes
*lr zal dan toch een heele tijd over
heen gaan, eer zij leeg komen en be
trokken kunnen worden door onze
menschen. Laten wy daarvoor niet
te langen tijd stellen, b.v. 3 maanden.
Maar in dien tusschentijd kan tooh
nog heel wat gebeuren. En nu kom
ik er weder x>p terug, dat in deze
ontwerp-verordening niets van eenige
regeling op dit stuk to vinden is.
Mij is medegedeeld, dat voor het
vervoer van de stoombrandspuit ten
minste 10 man noodig zijn, maar ik
geef dé verzekering dat, als er brand
mocht komen, er geen 10 man op het
Stadserf zullen zijn, al is dandetefe-
phoon goed, om du «puit te vervoeren.
De eon staat op den ander te wachten
en de brand kan oen half uur aan d#n
gang zijn eer de stoombrandspuit komt.
Zooals ik reeds gezegd heb, ik had
gaamd gezien, dat B. en' W. waren
gekomen met een voorstel betreffende
het vervoer van de stoombrandspuit.
De héér Nederhorst: Terecht
heeft dq heer Jougenburgcr geklaagd
over de teiephoon. Er zijn gegronde
klachten, maar toch, dat do heer Jon
genbnrger zoo laat is opgebeld, is
geen gemotiveerde klacht, want het
telephoon-bureau mag den heer Jon
genburger niet opbellen. In de ver
ordening staat, wie opgebeld wordt.
Dus dat kan men klacht zijn ten aan
zien van de teiephoon. Dat zij slecht
gewerkt heeft, ben Jk een» en dat het
veel te jwenachen over laat, is jaist.-
Wut na nangftat de quaestie van
het vervoer van de stoombrandspuit,
ik ben overtuigd, dat wy een paard
noodig hebben, maar mij dankt, dat
de Raad toch tevreden moest zijn dat
B. en W. gezorgd hebben dat er een
paard is. Wij hebben een goed paard
staan, dat geschikt is om de spuit te
vervoeren, want een stalhouderspaard
kan hfct niet doen. Het paard staat
by een stalhouder, die telephonisch is
aangesloten. Ook is er altijd een
knecht in d»»n stal. De order is dat,
al» uitgerukt moet woeden, er gete-
lephoneerd wordt.
Do heer van E ij kDaarvan is in
de stukken niets te lezen.
De heer Netfber horst: I)e ont
werp-verordeninjpos in December ge
maakt. Toen wisten wij nog niets
van don aankoop vjte do huisjes bij
het StasHerF lht is iets van den
laatste rKJijd.
De VoSrzitter: Het schijnt mij
toe, dat de heer Nederhorst minder
juist begrepen heeft de opmerking
.van don heer Jongen burger. Dat zou
aanleiding kunnen geven, dat de schuld
krijgen degenen die het niet verdienen.
De heer .longenburger heeft gezegd,
dat hij door de politie zoo laat is
opgebeld, maar hij heeft daaraan on
middellijk toegevoegd, dat de politie
er weinig aan kon dóen omdat zij bij
de teiephoon geen aansluiting kon
jfrijgen Het is juist het gebrek ge
weest op dien avond, dat een aantal
personen moesten opgebeld worden
maar de toestand op het telefoonkan
toor dusdanig in da war was, dat een
half uur, drie kwartier, een uur daarna
nog niet getelephoneerd kon wordon.
I)it is de groote grief tegen de teie
phoon bij gelegenheid tan den laat-
aton brand. I
De heer Nederhorst: Dat is
ook mijn grief. J
De Voorzitter: Dit kan dienen
tot geruststelling van pen heer van
Eyk. Dezen keer is de zaak in de
war gowee3t. Wij hebban zocV krach
tige vortoogen gericht'tot de tele-
phoonma'atschappij en die heeft ons
de zeer stellige verzekering gegeven,
dat alle raaatrogolon zonden genomen
wordon ten einde te voorkomen, dal
dergelijke wanordelijke toestand weder
zich zou voordoen. De heer van Eijk
kan den volgenden koer gerust zijn
dat, wanneer van het terrein van den
brand of onmiddellijk van het bureau
van politie of van het hoofdbureau
wordt getelephoneerd -naar do stalhou
derij, waar het^paard gostationneerd
is, onmiddellijk, althans zoo spoedig
mogelijk aan dien oproep gevolg zal
worden gegeven.
Ik geloof niet, dat wij in de toe
komst behoeven te vreezon dergelijk
slecht functionneeren van de teiephoon
als bij don laatsten brand het geval
is geweest.
De heor Vergeer. M. de V. Ik
heb in het geheel geen antwoord ge
kregen op de vraag, welke ik ge
steld heb.
De' Voorzitter: De heer Ver
geer houde mij ton goede, dat ik don
Wethouder Nederhorst verzoek hem
te antwoorden. Hij is beter op du
hoogte van deze aangelegenheid.
De heer Vergeer heeft bezwaar ge
maakt, dat volgen's art. 1 het perso
neel van de reddings- en ladderbrigade
zou hebben te doen de diensten,, die
in do andere kringen worden verlangd
van het. personeel van den slangen
wagen. De héér Vergeer maakt'ziqhfl
ongerust, dat bij een brand in kring
II dan niet voldoende hulp zal worden
verleend.
De heer Nederhorst: Het is
de bedoeling het personeel van de
reddings- tyi ladderbrigade tijdelijk
uit to breWën, d. w. z. tijdelijk eenige
personen meer daarby aan te stellen,
die, zoolang de zaak niet geheel ge
regeld is, daarbij dienst doen. Daar
tegen kan geen bezwaar bestaan. Als
wij eenmaal ten aanzien van de stoom
brandspuit een goede regeling hebben
en het personeel woont er dicht by,
dan kunnen wij gerust een kring op
heffen. Dit is ook de overtuiging van
de Commissie.
De heor V e#r g e e r Het perso
neel fvan de reddings- en ladderbrigade
zal met IV man worden uitgebreid,
maar dat is niet--voldoende.
Ik wil nog even terugkymen op het
personeel van de stoombrandspuit. t)e
'chef-machinist moet by zijn machine
zijn, evenzoo 1 stoker, de voerlieden
doen niets en de spuitverzorger heeft
alleen1 zyn werk, als de spuit in rast is.
Nu komt er b.rrtnd. De slangen ern
pijpen molten uitgebracht en b.v. naar
het dak gebracht worden. Daarvoor
zijn 3 menschen. De stoombrandspuit
kan doop 3 menschen niet bediend
worden, ten minste de slangen niet.
Het personeel van de reddings- 'en
ladderbrigade behoofb.bij zijn wagen
en kan daarvan niet weggaan. Na
kan het voorkomen, dat het aan den
achterkant brandt.De menschen moeten
dan daar zijn en dan staat het
zonder manschappen. Dat kan
nietVerleden keer was er volk my
geen spuit. Dan zou het zyn
eon spuit, maar geen volk.
De heer van EHk: Ik vraanW
woord, M. de V.
De Voorzitter: Kan de
foedvinden, dat de heer van Eyk voor
e 5d* maal het woord verkrijgt li
Aldus besloten.
De heor v a n E ij k Ik ben no#
niet voldaan over het antwoord va?
den heor Nederhorst wat betreft het
paard. Ik zou Wel nadere 'gegevens
willen-hebben omtrent de regeling bjj
den stalhouder.
Ik weet, dat er hier ter stedé stsl-
houders zijndie welin bun woning m*,,.
niet in den stal telephonisoh
ten zijn. Als het met dezen ooi bet
geval is, dan moet hij eerst tijn knecht
gaan roepen want dezezaltoch wel
niet in de woning van den stalhouder
iogeeren en daarmede zal dan veel
tyd verloren gaan en zoo zul het lang
duren eer wy de spuit ter beschikking
gebben.
Ik zoo gaarne hierover nadere inlieh.
ting hebben. Ik hoop dat de heer Ne
derhorst mij niet lastig zal vinden. Ik
wil hebben oen verordening, die niet
alleen in theorie goed is, maar ook in
de practijk goed zal blijken te zijn en
dit laat hier te wenschen over.
De heer M u ij 1 w ij kDen heer
Vergeer doe ik opmerken, dat de spuit-
verzorgén tot taak heeft voor de slan
gen te zorgen. Ilij is dus wel degelijk
beschikbaar, niet alleen wanneer de
spuit in rust is maar ook wanneer zij
in dienst is.
De heor Vergeer vreest, dat er bg
brand geen menschen genoeg beschik-
-baar zijn. Men moet niet vergeten, dat
do slangenwagen uit den naasthijzijn-
den kring ook wordt opgebeld en liet
geheeie personeel van dion wagon is
dan ook beschikbaar voor de stoom
spuit. -
De heer Nederhorst: Do lieer
van Eijk is bang, dat wij oen slechte I
verordening maken: Er staat in deze K
ontwerp-vorordening niets van bet B
paard.
De heer van Eijk moet aan B. en I
W. maar overlaten voor dat paard 1
te zorgen als het \ijd is.
Verder kan ik mededeelon dat de
teiephoon bij den stalhouder zoodanig s
geplaatst is, dat do man die de wacht
heeft het hooren kan.
De heer van E ij k Dank u.
De heer Vergeer: Ik geloof, dat
de heer van Eijk met zijn paard en ik
met mijn manschappen al even weinig
opschieten. Ik zal er niet verder op
ingaan. Wij zullen het best ondervin
den wanneer er een ernstige brand
plaats heeft.
Dan zullen wij zien dat alles tegen
den grond gaat.
De beraadslaging word gesloten.
Het gewijzigd araendemènt van den 1
heer de Jong wordt zonder hoofdelijke 1
stemming aangenomen.
Het gewijzigd art. wordt zonder j
hoofdelyke stemming aangenomen.
De Voorzitter: Ten gevolge j
van de aanneming^ van het amende- j
ment van deA h^r de Jong zullen ook
in do verdere Artikelen de woorden I
„Brandmeester/' en „Kommandeurs
bij de brand wéér" vervangen worden
door onderscheidenlijk „adjunct-Opper- j
brandmoesters" en „Brandmeesters".
tyWordt vervolgd.)
Men schryft aan de N. R. Cgt. uit
Winschoten
Een onzer stadgenooten, de heer
H. H. Kiewiet, aan de Oudewerfslaan
alhier, heeft in zijn vryen tijd de
man is vroeger gedurende de laat
ste jaren, geheel van hout, een spoor
lijn met bruggen, wissels, veiligheid^-
signalen, waggons', en dergelijke byeen
geknutseld.
De spoorlijn, ter lengte van pl. m.
12'meter, is op eenige houten stelle
tjes geplaats. En daarop eenige spoor-
waggons, welker deuren niet door de
reizigers geopend kunnen worden, en
kel als de trein aan een station b.v.
is aangekomen, worden ze door een
aan de locomotief verbonden werktuig
automatisch geopend en gesloten.
Op de houten rails worden de wis
sels, tóe seinpalen, de sluitboomen, de
bruggen, ja alle toestellen, dié bij het
spoorwezen voorkomen, op een bepaal
den afstand door de naderende treinen
in werking gesteld.
Zeer eenvoudig zgn aan de wag-
tons toestellen aangebracht, die zelf
e seintoestellen enz. in beweging
brengen.
Waarbij nog komt het automatisch
rangeeren der waggons, waarby het
tussehen de wagfens werken van het
spoorwegpersoneel overbodig zal bly-
ken, alsmede het lastige sneeuwschep-
pen.
dat nu door de locomotieven zelf
doelmatig geschieden kan.
Deze complete spoorweg in minia
tuur, als we het reuzenwerk van den
heer Kiewiet zoo mogen noemen, zal
binnenkort zoowel hier als elders ter
bezichtiging worden gesteld.
Typografenstaking te Amsterdam.
Het Handelsbl. verneemt, dat dank
zij de bemiddeling van een patroon,
offnienw contact ia gókomen tussehen
het bestuur van de Amsterdamsche
Drukkersvereeniging en het stakings
comité. Aan beide zijden moeten reed»
velen voor het bemiddelingsvoorstel
zyn gewonnen. Dit voorstel zal dan
in de heden te honden vergadering
van de A. D. P. een punt van beraad
slaging uitmaken. Terzelfder tijd wordt
oen vergadering gehouden van alle
stakers; ook de posten worden gedu
rende den duur van'de vergadering
ingetrokken.
In de vergadering van het personeel
vin de firma De Roever, Kröber
Bakels werd op voorstel van het »ta-
kerscomité besloten, dat hedenochtend
de typo's die gewoon waren De Stan
daard en De Heraut te zetten den
arbeid zqllon hervatten. Voor hen zijn
de eischen der arbeidersorganisaties
ingewilligd.
Naar men weet had de directie van
De Standaard reeds het voornemen
een eigen drukkery in te richten.
Voorloonig huurt zij een godeelte van
de drukkerij van do firma De Roever,
Kröber A Bakels.
Voorts meldt het Hbl., dat overeen
stemming is verkregen tussehen het
stakerscomité en de firma B. Bunders
in de Beerenstraat. Het personeel
dezer firma, 13 man sterk, is gister
middag onmiddellijk weder aan den
arbeid gegaan.
GOUDA, 31 Januari 1913
Door de politie is alhier een gesig
naleerde aangehouden, die nog twee
dagen hechtenis moest ondergaan. De
aangehoudene is overgebracht naar
het Huis van Bewaring te Rotterdam.
Ook hield de politie een minderja
rig meisje aan uit Leiden afkomstig,
die onder geleide naar haar woon
plaats werd teruggebracht.
Donderdag 6 Febr. houdt de Goud-
sohe Winkeliersvereniging een ver
gadering, waarin o.m. aan de orde
komt: Jaarverslag, rekening en ver
antwoording van den Penningmeester,
verslag en rekening en verantwoor
ding van hot Bureau Invordering,
alsmede benoemingen in de periodieke
vacatures van de heeren I. van Dant-
zig, J. van der Jagt en K. de Jong.
Ook zal in deze vergadering de con
tributie worden vastgesteld.
Morgen hoopt onze stadgenoote Mej.
M. C- v. d. Kleijn, onderwyzeres aan
de openbaro school voor g. 1. o. No. 2,
den dag te herdenken, dat zy vóór
25 jaar in functie trad bij het open
baar lager onderwijs. Het zal haar
zeker op dien dag niet aan bewyzen
van belangstelling ontbreken.
Reorganisatie der Infanterie.
Bij de reorganisatie der infanterie,
zooals die door Minister Colijn by zyn
begrooting in de Tweede Kamer is
ontworpen, zullen de regimenten niet
meer bestaan uit 4, doch uit 31batal
jons, welke zullen worden gevormd
door spti&ing der bestaande -4 Ratal-
jons in twM^ën en toevoeging van\een
nieuw betaldon aan elk dezer split
singen, waarttoor dan het aaiftal regi
menten infanlbrie tot 24 wordt opge
voerd, waarofter 2 regimenten gre
nadiers en jaArs zyn begrepen.
De Tel. vermemt omtrent de gor-
nizoensindeeling dat te Gouda zouden
komen 2 bataljvJns vai\ fiél 15e regi
ment, terwijl de N. R. Ct. vermeldt,
dat Gonda 1 bataljon zou kazerneeren.
Is de mededeeling van de Telegraaf
juist, dan zou ook ae regimentsstaf te
Gouda worden gevestigd; volgens db
N. R. Crt. echter zouden 2 bataljons
benevens de staf te Delft in garnizoen
Hoewel de mogelykheid van grooter
garnizoen te dezer stede niet is uit
gesloten, is dit toch zeer onwaar-
schijnlyk.
Overigens kan niets definitiefs wor
den gepubliceerd, daar de begrooting
van den Minister eerst nog door de
Eerste Kamer moet worden goedge
keurd.
Bij de te Amsterdam gehouden aan
besteding vaaqrege het departement
van koloniënJ was voor de levering
van idAQO K.G. stearine kaarten 't
laagst ingeschreven, door de Koninklij
ke Stearine-kaarsenfabriek Gouda.
Tegen de Tariefwet.
Boskoop. Voor de Vooruitstre
vende Kiesvcreeniging alhier, trad voor
een groot belangstel end publiek op
de Heer W. de Jong, Lid der Tweede
Kamer, met het onderwerpde Ta
riefwet.
Spr. begon zijn rede met erop te
wijzen, dat het door minister Kolkman
voorgestelde wetsontwerp tot verhoo
ging van invoerrechten, in geen en
kel verband staat mot een of andere
politieke richting, en dat in het Anti-
Tarief wet-Comité zifting hebben naast
mannen van links, tallooze mannen
rechts, behoorende tot alle fracties,
en spr. noemde in verband hiermede
namen van vele rechUche industriee-
leu, uit alle mogelijke takken van
nyverheid, die zich togen het voor
gestelde tarief verzetten.
Spr. zeide vervolgens dat Minister
Kolkman het geld dat de tariefwet
zou opbrengen, noodig zou hebben
voor sociale hervorming, maar dat or
wel andere middelen waren om geld
te krijgen, o. a. herziening van de
successierechten, herziening van de
grondbelasting enz waaruit minsten»
evenveel, zoo niet meer te halen is
dan nit de Tariefwet.
Spr. toonde aan dat de industrie in
Nederland niet achter staat by be
schermde landen, maar dat deze zelfs
hoogor staat dan in Frankrijk en Oos
tenrijk.
Toen Duitschland de prijzen van
tabak en sigaren met 40°'.» verhoogde,
moesten zelfs de grootste tabaksker-
verijen in Hamburg en Bremen wor
den stop gezet.
Ook toonde spr. aan dat de scheeps
bouw in Duitschland in geen enlrel
opzicht met de Hoilandsche kan con-
curreeren en dat zelfs grootere schepen
in Holland voor 36000 Mark minder
worden geleverd dan in Duitschland.
Spr. gaf vervolgens een overzicht
van alle art ikelen die duurder zouden
worden, en van do bedry ven die dooi
de Tariofwet nadeel zouden ondervin
den en illustreerde dit door uitspraken
van bekende industrieelen en econo
men van rechtscho richting.
Het bewijs dat bescherming geen
voordeel oplevert, toonde spr. aan uit
de statistieken der Dresdner Orts-
Krankenkasse, waaruit blijkt dat de
loonstijging in de loatsfe 10 jaren be
droeg 4—48°/0, dat de stijging dor
eerste levensbehoeften bedroeg 24
30% en dat het brood verbruik in dat
zelfde tijdperk met 5% verminderde.
De grootste slag zou worden toe
gebracht aan den landbouw, die hoofd
zakelijk van export, bestaat en waarvan
de afzet jaarlijksch bedraagt hefc
reusachtige kapitaal van f 200.000.000.
Spr. eindigde zijn boeiende rede met
de opwekking in 1918 alleen die can
did aten te steunen die zijn tegen de
Tariefwet-Kolkman.
Hiekma sprak de heer P. M. Koster
over deSTariefwet, bezien uit kweekers-
oogpunr.
De Nederlandsche Tuinbouwraad be
staat evenals het Anti-Tariefwet-co-
mité uit mannen van allerlei politieke
richting en dat ook deze Tuinbouw
raad zich verklaard heeft tegen de
Tariefwet, zegt genoeg.
Er is naast alle mogelijke nadeel,
geen enkel voordeel op te noemen-
Spr. noemde daarna eenige artikelen,
die belast worden, zooals gereedschap
pen, verf, loodwit, paklinnen, teenden
gezaagd hout, verpakkingsmateriaal,
enzenz.
Spr. betoogde, dat hek zeer moeilijk
zon zijn, de prijzen in het buitenland
te verhoogen, zoodat de loonen in Bos
koop slechts zeer matig zouden kun
nen stijgen, en het gevaar, dat er ge-
brok aan werkkrachten zou komen,
door invoering van de Tariefwet «feeds
zou toenemen. v
Ook was spr. beducht dat het bui
tenland represaille maatregelen zou
nemen, waarby spr. het ajgteroord
noemde dat reejjji door DniöJnland
en Amerika was gegeven, n. 1. dat
de „Gartenbau" schreef, dat indien
de Tariefwet zou worden ingevoerd,
er maatregelen zouden moeten ge
nomen worden, om de Hoilandsche
tuinbouwartikelen en vooral ook ver-
sche groenten, bloemen, bollen enz.
zooveel mogelyk te belasten, teneinde
de Duitsche groentenkweek en ook del
tuinbouw in Dnitschland in staat te|
stellen, met de Hoilandsche prödncten
te kunnen eoncurreeren.
Het antwoord van Amerika luidde
als volgt: wanneer er 40% meelrech-
ten worden geheven, dan zouden er
komen Ï00 op bloembolleh en
100 op andere tuinbouw gewassen.
Waar men dergelyke schrikbeelden
voor oogen krijgt, is het volgens swr.
een ieders plicht- te zorgen dat/de
Tariefwet-Kolkmari niet in behandeling
komt, en dat dus ieder by de a.s. ver
kiezingen zijn stem uitbrengt op den
candidaat, die zich verklaart tegen
de Tariefwet.
Nadat de heer de Jong zyn rede nog
met eenige frappante voorbeelden had
geïllustreerd, werd de vergadering ge
sloten.
Van de gelegenheid tot debat werd
geen gebruik gemaakt.
Het aantal aanwezigen bedroeg
c.a. 600.
De groote gladheid van den weg
was oorzaak dat gisterenmorgen in
Reijerskoop op verschillende tydstip-
pen, 3 personen, waarvan 2 met een
fiets, te water geraakten. Mot een nat
pak en de schrik kwamen allen ge
lukkig vry.
Door do gemeen te-politie i* proces
verbaal opgemaakt tegen een kapitein
op een der stOombooten van de Maat
schappij „de Volharding" wegens het
opzettelijk aanvaren van een motor
boot waardoor deze schade bekwam.
Krimpen a. d. Lek. Woensdag
avond hield de vrijzinnig-democrati
sche kiesvereeniging „\Y>oruitgang"
in het sociteitslokaal haar jaarverga
dering. Do heer M. Boogaerdt, voor-s
zit ter der kiesvereeniging, was wegens
ziekte verhinderd de vergadering by
to wonen, welke na werd geleid door
den heer J. C. v. Vliet. Nu voorle
zing der notulen, welke onveranderd
werden goedgekeurd, deed de pen
ningmeester rekening en verantwoor
ding; waaruit bleek, dat er een batig
saldo van f 1.88 in kas was. Tot het
nazien van do rekening worden be
noemd de heeren B. v. d. Berg en
P. t'. Albors. Hierna had de bestuur»-
verkiezing plaats. Aan do beurt van
aftreding waren de heeren P. H. Van
Wijden en J, C. v. Vliet, die beidon
wffrden herkozen. B|n voroeniging
telt 47 loden.^Door dén heer M. Boo
gaerdt werd ontslag genomen als
voorzitter der kies vereening wegens
ongesteldheid en de vele werkzaam
heden, die do (aanstaande verkiezin
gen met zich meebrengen.
Reeuwijk. Met ingang van 1 Febr.
a.», is aan de openb. lag. school B,
in de afd. Sluipwijk, tot tydelyk on
derwijzeres benoemd Mej. S. Moerman
te Gouda Dit in verband met een verlof
van twee maanden, toegestaan aan
Mej, A. M. Krnijt, onderwyzeres aan
bovengenoemde school.
Na elk bedryf en aan het slot viel
den spelenden en voornamelyk den
heer U. van der Lngt Melsert een uit
bundig applaus ten deel
In R o k. Batvriek blijspel
iu 4 bedrijven van Gabriel
Droge!y. Vertaling J. A.
N. RegieHenri^JW&lman.
Er is gisteravond in
„Ons Genoegen" smakelijk gelachen
om het kluchtige blyspel dat liet Rot-
terdamsch Tooneelgezelschap, Directie
P. D. van Eysden als 6« voorstelling
in het abonnement hier gaf.
Satyriek blyspel heeft de auteur „In
Rok" genoemd. Deze aanduiding lykt
ons minder juisthet gegeven van dit
stuk, een kleermakersknecht, die dank
zij zijn brutaal en gedurfd optreden
het tot het ministersambt brengt is
wel geschikt tot satyre, maar de auteur
heeft ze er niet in gelegd en ook de
artisten hebben ze niet uitgebeeld.
„In Rok" is een kluchtig stuk dat
velen heeft vermaakt, doch daar biyft
het dan ook bij.
De heer C. v. d. Lngt Melsert heeft
inderdaad verdienstelijk spel gegeven
in zijn rol van den kleermakersgeze)
Anton MeLer, later in die van het
kamerlid en den Minister Von Melzer.
Zyn optreden bjj Ridder von Reiner
in het tweede bedrijf vooral had groot
Micces, maar ook in het eerste bedryf,
®aarin hij zich gekleed in rok voor
den spiegeld vertoont en zich zelf staat
te bewondjfren, wist hij^het publiek
voor zicKfn te nemen, nenrx Poolman,
die als Ridder von Reiner optrad, gaf
,op heef aardige wijze weer,s dat het
bloed zich niet verloodhent. Hjj, de
koopman van weleer, nu in den adel
stand verheven, was en bleef de par
venu. Ook Mevr. Sophie Hermse, als
Emma, dochter van Ridder von Reiner,
die later de verloofde werd van Von
Melzer, Alex Faaisen als Minister von
Dub, Mej. Dnymaer van Twist, die in
le plaats van Mevr. de Jong-Wertwjjn
ie rol van Irene vervulde, Mej. Martha
Waldendie Mej. Elsa Mauhs verving
fn de rol van Lili, dochter van den
graanhandelaar Stetn, Nico de Jong
als Georg van Silberberg, vice-presi
dent van de Autoclub, Henri Morriën
als Theodor von Gahl, directeur der
/Locaalspoor en ook L. Vervoorn als
Dr. Sonnberg, de man wiens .geleerd
heid door Melzer den volke werd
kond gedaan en die daardoor zelf tot
hoog aanzien kon stygen, gaven uit
nemend spel te'zien..
TWEEDE KAMER.
Vergadering van heden.
Geopend 11.03 ure.
Voorzitter: de heer van Nispen.
Begrooting van Binnen-
landsche Zaken 1919.
Aan het slot der vergadering van
gisteren was door den heer Rood
huizen een motie ingediend waarin
de wenschelykheid werd uitgesproken,
dat de salarissen der onderwijzers aan
rijksnormaallessen*en leerscholen ver
betering eischen.
Besloten werd deze motie aanstonds
iu behandeling te nemen.
De heer Ter Laan (s.d.) repli
ceerde.
De Minister van Binnen
land sche Zaken zeide reed*
werkzaam te zyn in de richting zoo
als die in de motie van den heer
Roodhuizen is uitgedrukt. Men schjjnt
met hoogor salarissen de leeraren M. O.
te trokken als leeraar aan de Rijks
normaallessen. pe inspectie van het
L. O- heeft echter steeds betoogd dat
deze volstrekt niet de boste leeraren
voor deze scholen zyn. Door de in
specteurs is ook vaak, als hun meening
geuit dat de thans gogoven salarissen
oen behoorlijke betaling voor het volk
zijn. Het gehalte van het onderwijs
achtte do Minister voldoende.
Echter had do Minister geen be
zwaar togen oon suppletoiro begroot ing
waarbij de salarissen wordon verbeterd!
De heor L i e f t i n c k (u.l.) repli
ceerde.
Do hoer Roodhuizen (a.lj be-
greep niot hoe do inspectie» de sala
rissen voldoondo achtten. Dat vond spr.
kras. Maar wist de minister wel dat de
district-Hchoolopaionors oen geheel an
der oordeel overdezokwestie hebben?
In afwachting van de beloofde »up-
plotoiro begrooting trok spr. zijn mo
tie in.
De minister van binenland-
sohe Zaken gevoelde zioh gedron
gen de inspecties te verdedigen.
Do heer Ter Laan (s.a.) vroeg
verbetering van salarissen dor onder
wijzers aan de Rijks lagere soholen.
I)e Minister rfegde overweging
toe.
De heer Roessingh (u.l.) voerdo
het woord over de buitengewone tij
delijke subsidies en vroeg wat meer
toeschietelijkheid van den minister bjj
het verloenon daarvan. Byna oen 6e
deel van de Nederlandsche gemeenten
is hulpbehoevend.
Do heesr Duymoer van Twist
(a.r.) besprak de subs, van f 18000.—
voor den Bond van Lichamelijke Op
voeding. Spr. wilde waarborgen heb
ben dat het geld goed wordt besteed.
Deze Bond zit diep in schulden, wel
f 25000.— Spr. zag zich genoodzaakt
tegen dozen post op te komen. Mon
geeft geen geld aaii den Bond om zijn
schulden to betalen.
De vergadering duurt voort.
Brand aan boord.
Het Duitsche stoomschip -Magde
burg" is de haven van La Corogne
binnengevallen met brand in het ruim.
Men is druk apn het blussohen.
Portugal.
Men meldt uit Lissabon dat do Senaat
in laatste lezing heeft goedgekeurd een
wet betrokkejijk het beheer der ge
vangenissen, waardoor de straffen voor
politieke misdadigers zeer verzacht zal
worden.
De AJbaneesche kwestie.
Pktsbsburo, 30 Jan. In welingelichte
kringen worden tegengesproken de ge
ruchten dat Rusland er in zou toe
stemmen dat Skoetari en Janiria in het
toekomstige Albanië worden ingelijfd.
Nooit, zegt men, zal.de Russische di
plomatie zich zoo zeer verheffen te-
jren den al gemeen en wenach van Rus-
iapd.
De Muzelmannen.
Delhi, 30 Jan. Een bijeenkomst van
Muzelmannen to Lahore heeft een
motie aangenomenwaarin het Engel-
sche gouvernement verzocht wordt
Seen deé^i te nemen aan de pressie
oor Turkjje uitgeoefend gedurende
de onderhandelingen en waardoor het
volk en do regeering van Tnrkije wor
den aangehitst deneer van de Islam te
handhaven of te «terven.
Basman te 't Gravehhago en E. Groe
nendijk.
van het Koninklijk Meteriologisrh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 770.0 te
Riga, laagste stand 716.7 te Seydis-
fjord.
Verwachting tot den volgend^i dag:
Aanvankeljpc krachtige tot kom
achtige later afnemende weateljjtre tot
zuidwestelijke wind, zware bewolking
tijdelyk opklarend, regen, sheouw- of
hagelbuien, kouder.
WADDINXVEEN.
ONDERTROUWD: 24. J. CW»
te Boekoop en L. ven Olie 30. J.
TAK DSN
31 JAN. 1918.
Mutelnntucn
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet. 78'/,| 78%
>ostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet. 85 86
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet. Ö81/» 63%|
Russische Obl. 1906
5 pet. 100%»
ld. Ooi. (Gr. Russische
Spw.uxu.) 1898 4 pet. 86,5,g 86%
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pot. 91
ld Obligatie öo Emis
sie 4 net 86%| 86%
Japan. Obl. 1899 4 pot. 83
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 6 pet. 46% 4 467.
Brazilië. Funding Lee- 104 104
ning 5 pot.
d. ObT. 1889 4 pet. «3 84
Venezuela Ilipl. Schuld
1906 3 pet. 09% 68>/k
Hank en iredlet-lnatel-
linten.
Ned. Bankaandoefen 2177.
Industr OmlerurminreH
American Car Foun*
dry Comp. C. v. A. 5263'/»
Id.Smelting A Refining
Co. CotL v. Aand. 72'/t 78
Anglo Amerioau Tele
graph Cy. Cert. v. A. 26
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand. 04a/i» 60
Kei. Credlet Inzfcll. en
Cultuur Ondernemingen
Handets ver. „Amster
dam" Aand. 191 192
Ja v. Cultuur My. Aand. 276
Ned.Handel-My.C.v.A 189»/»
Jfjjnkouw Njjen.
Ketahoen" Mjjnbouw
Mjj. Gew. Aand. 11 11%
Rodjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand. 2011/» 902
Great Cobar Aand. 87'/j
Petrnleam-Ondern.
Dort sche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A. 1787»
Kon. Ned. My.totExpl.
v. Petr. Broun.O.v.A 6647» 6701/,
-Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v.ff.A
Scheepvaart MUen.
Ned.-Am, Stoomvaart-
Mij. Aand. 189 189
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A. 107
Int. Mercantile Marine
Cy. afgeet. Pref. A. 4 4'%|
f a ëak -Oifderneiu teren
Bindjey Tabak My. A. 90
01 verzen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand. 33/»
1 'eru vian Corporation
'tra. Cert. v. Aand. Il7i#
Spaarwee*"*.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand. 907a
Mjj. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand. 97
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 8 pet. 62'%i
W(schau-Weenen
Bpbqrwegmfj. Aand. 166%
dito dito Act, fle Joniss. 86%
Amerika. Atchison Al g.
Hypb. Obl. 4 pet. 977»
Erie Spoorweg-Mjj.
Gew. Aand. 30ia/i»
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A J69
Wabash Gew. Aand. 4
Premleleenlnrez.
Amsterdam Aand. 3 pet 10117
Hongarije. Thei. »-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet. 146%
GELDKOERS.
Prolongatie 37»—8»/* pCt.
Nationale Staatsfondsen iets luier,
Buitenlandsche weinig varieerond,
Mijnen vast voor Ketahoen, Tram
waarden stil, Amerikanen vast, Cul
turen beter, Petroleum levendig, Ta
bakken vast,.Rubbers vast.
IR
90'//
02'»/,,
97'/,
81V»
169»/,
101'/,
